Godshuis zet deuren open
Lutherse Kerk
van Groede
gerestaureerd
iS&sii
in deze bijlage
p reportage 2
zaterdag 24 april 1999
fflKKn
Hiiifniiimmnnitiiiiiui
De restauratie van de uit 1742
stammende Evangelisch
Lutherse Kerk aan de Molenstraat
in Groede is eindelijk af, de
financiën zijn zo goed als
afgewikkeld. Dus was gisteren
(vrijdag) het moment van de
officiële opening aangebroken.
Bijna acht jaar nadat de stichting
Monumentenbehoud Groede, een
afsplitsing van de stichting Groede,
de kerk voor de som van honderd
gulden overnam van de Lutherse
Gemeente.
De openingsplechtigheid door burge
meester G. Noordewier van Oostburg
was van tevoren op video opgenomen. De
genodigden hoefden zich dus alleen maar
om te draaien richting het beeldscherm
om hem de zware ijzeren sleutel in het slot
te zien steken. Dat had vooral een prakti-
De pas gerestaureerde Evangelisch Lutherse Kerk aan de Molenstraat in Groede is nu een monument dat behalve aan erediensten ook ruimte biedt aan culturele activiteiten en
gierzwaluwen. fotografie Peter Nicolai
opnieuw weten te vinden.Elke nieuwko
mer wordt door hem hartelijk verwel
komd, net als dat in 1733 door het bestuur
van het Vrije van Sluis gebeurde met 784
uit het rooms-katholieke Salzburg ver
dreven protestantse 'Lutheranen'. Ook zij
werden warm opgenomen in de Groedse
gemeenschap. De namen Keijmel, Lech-
ner en Eggel herinneren nog altijd aan de
ze achttiende-eeuwse vluchtelingen. Nog
datzelfde jaar gaven de Staten-Generaal
opdracht om een kerk en school voor deze
ballingen te bouwen. Het was het enige
Lutherse kerkje in Zeeuws-Vlaanderen.
En hoewel de Lutherse gemeente inmid
dels officieel geen eigenaar meer is van
het kerkgebouw en de gemeente danig is
uitgedund, blijft het ook de enige Luther
se kerk.
Ook de stichting respecteert deze omge
ving. Daarom is het karakter van de kerk
bij de restauratie geen geweld aangedaan
en richt de exploitatie zich vooral op be
scheiden culturele uitingen. Popgroepen
worden echter niet op voorhand geweerd.
Scheele: „Wanneer ze atheïstische tek
sten zingen, zal ik wel even de wenkbrau
wen fronsen. Maar schilderijen met naak
ten schrikken mij niet direct af. Al kan ik
me wel voorstellen dat er een voorziening
wordt getroffen, wanneer ze als aanstoot
gevend worden beschouwd. Nu nog een
geluidsinstallatie, gordijnen om de ruim
te te verduisteren, rails om schilderijen
aan op te hangen én nieuwe stoelen en dan
is het plaatje compleet."
sche reden: het publiek hoefde niet een
tweede keer zijn jas aan te trekken om
naar buiten te gaan.
Wie de stoere, robuuste Evangelisch Lu
therse Kerk in Groede binnenstapt, wordt
bevangen door het licht dat door de hoge
ramen naar binnen valt. De relatief klei
ne, sobere ruimte lijkt een stuk groter dan
voorheen. Natuurlijk komt dat doordat
de lange houten banken zijn weggehaald
en elke opsmuk in de kerk ontbreekt. De
enige versierselen vormen nu nog de ver
lichting en de preekstoel.
Hemelsblauw
Maar het gevoel van ruimte wordt ook ge
creëerd door het houten plafond, dat na
een grondige behandeling, een hemels
blauwe kleur heeft gekregen. Deze
oorspronkelijke kleur kwam na het weg
krabben van de oude verflagen weer te
voorschijn. Zo kwamen de restaurateurs
er achter dat de voordeur, de buitenkozij
nen en het voorportaal eigenlijk lichtgeel
waren, een heel verschil met de grijze tint
die er tot vorig jaar op zat. De asbestpla-
ten tegen de wanden zijn netjes verwij
derd en afgevoerd, waarna de muren zijn
gewit. Ook de orgelzolder waar het pijp
orgel allang niet meer staat, is fris wit
geworden. De kerkbanken waar de ou-
derlingen en de predikant zaten, zijn
eveneens verdwenen, ze waren toch niet
origineel. Alleen de houten lambrizering
is hergebruikt om de nieuwe centrale ver
warming af te dekken.
Penningmeester Jan Scheele van de stich
ting Monumentenbehoud Groede vól niet
als 'Piet Basiliek' - de bijnaam van restau
ratiecoördinator P. Hamelink uit Hulst -
door het leven gaan. Hij is sinds jaar en
dag betrokken geweest bij de restauratie
van de Evangelisch Lutherse Kerk in
Groede, maar stelt zich bescheiden op. De
slapeloze nachten over het bijeen sprok
kelen van het geld voor de 1,3 miljoen gul
den kostende restauratie, troffen niet al
leen hem, maar het hele bestuur. Maar blij
is hij zeker. De klus zit er op, en hij kan ie
dereen recht in de ogen kijken. ,,We heb
ben getracht de gebruiksmogelijkheden
zo vriendelijk en optimaal voor iedereen
te maken", vertelt hij.
Modeshow
De kerk staat dan ook niet meer alleen ter
beschikking voor de zes of zeven eredien
sten die nog in de kerk worden gehouden.
De rest van het jaar staat de kerk open
voor tal van culturele activiteiten, zoals
symposia, exposities, optredens, lezin
gen, cabaretvoorstellingen en kleine to
neeluitvoeringen. Scheele zou graag zien
dat ook de artotheek/kunstuitleen onder
dak krijgt in de kerk. Voorlopig staat de
inventaris in elk geval al opgeslagen in de
vergrote consistorie. Woensdag werd er
inderhaast nog een modeshow van de
plattelandsvrouwen gehouden. Bezoe
kers die hoognodig moeten, geen paniek:
de kerk heeft inmiddels ook toiletten ge
kregen.
De nok van de kerk is het domein gewor
den van Günther Prang van de stichting
Gierzwaluwenwerkgroep - Nederland.
Pascalle Cappetti
Hij heeft hier het afgelopen jaar, met hulp
van leerlingen van het Zwincollege. 31
nestkastjes gebouwd, die kinderen en vol
wassenen kunnen bekijken en adopteren.
Zijn zorg voor de gierzwaluw heeft vorig
jaar twee broedgevallen opgeleverd. Over
een week of twee moet blijken of de vogels
de kastjes en nissen onder de daklijsten
Koningin Beatrix regisseert de media
Fotorubriek: uit Amsterdam?
Hedy d'Ancona verlaat het politieke toneel
Eendracht maakt macht, vindt Henk Lubberding
Topsporter van de eeuw: Leontien van Moorsel
De chip kan nog voor verrassingen zorgen
Zorgen over gefrustreerde jeugd in Amerika
Italië is een land met gebruiksaanwijzing
