Jeugdhulpverlening moet anders
Jonge helden in de gevarenzone
PZC zeeland zaterdag 24 april 1999 15
Radioactiviteit bij
Covra is gedaald
Smit Tak zet grootste
bok in voor wrakken
ifO
Noordzee heeft eigen
beschermengel nodig
Strikte scheiding opvang in tehuizen en 'in het veld' achterhaald
Provincie
weet Europese
fondsen wel
te vinden
Krantenbezorger
C.J C. y door Ben Jansen
door Roelf Reinders
MIDDELBURG - De Zeeuwse
jeugdhulpverlening gaat op de
schop. Hoe en wat is nog ondui
delijk. Maar dat het anders moet
met de hulp aan jongeren die in
de problemen zitten, staat voor
gedeputeerde voor jeugdzaken
Lous Coppoolse (CDA) absoluut
vast. De bestaande situatie is
veel te 'ad hoc-erig' vindt hij en
niet goed ingesteld op 'zorg op
maat', het toverwoord in de
zorg- en welzijnswereld
Coppoolse had het er eigenlijk
de vorige collegeperiode al door
willen drukken, maar het kwam
er even niet van. De opbouw van
het Bureau Jeugdzorg ('één lo
ket waar jongeren in de proble
men naartoe gaan voor hulp')
vrat volgens hem teveel energie.
Zeeland 'scoort' met het Bureau
Jeugdzorg, zegt Coppoolse.
„Het Bureau zit hier bij het al
gemeen maatschappelijk werk
in. Zo zit je dicht bij de mensen,
dat is in de rest van Nederland
lang niet overal zo."
Maar nu is het dus de hoogste
tijd om de jeugdhulpinstellin-
gen aan te pakken. „We moeten
naar een efficiënte, goed geor
ganiseerde vorm om hulp aan
jongeren te geven", vertelt Cop
poolse. „Zorg op maat, ook in de
jeugdhulp. Het is vreselijk
moeilijk om dat voor elkaar te
krijgen, alle instellingen wor
stelen ermee."
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Smit Tak zet
zijn grootste bok, de Tak Lift 7,
in bij de nieuwe fase van de
wrakkenruiming op de Wester -
schelde. De werkzaamheden
beginnen in juni op de Rede van
Vlissingen. Het eerste wrak dat
de combinatie Smit Tak/Van
den Akker/Boskalisonder han
den neemt is het Duitse stoom
schip Adalia, dat op 8 december
1940 bi j Vlissingen zonk.
De voorbreidingen voor de ber
ging kunnen in gang worden ge
zet nu Rijkswaterstaat en de
aannemingscombinatie het in
MIDDELBURG - De goed be
doelde aansporingen van Euro
parlementariër J. Boogerd-
Quaak uit Zaamslag zijn over
bodig. De provincie Zeeland on
derkent wel degelijk de moge
lijkheden die de Europese Unie
voor plattelandsontwikkeling
biedt, aldus gedeputeerde J. G.
van Zwieten (WD, ruimtelijke
ordening).
Boogerd-Quaak wees het dage
lijks provinciebestuur de afge
lopen weken meerdere malen op
het bestaan van Europese fond
sen voor plattelandsontwikke-
ling.
De uitspraken hebben gedepu
teerde Van Zwieten verbaasd,
zo bleek vrijdag tijdens een ver
gadering van de Statencommis
sie ruimtelijke ordening en mi
lieu. Hij vertelde de Statenleden
Boogerd-Quaak daar onlangs
op te hebben aangesproken. „Ik
heb gezegd: 'Beste Jopie, hoe zit
dat?"'
Verrassend
Het antwoord van de Zaamslag-
se was verrassend, aldus Van
Zwieten. „Het enige fonds dat
ze noemde was de Europese Ka
derregeling voor Plattelands
vernieuwing. En weest u gerust,
die kennen we wel."
Van Zwieten verzekerde dat de
provincie volop bezig is om voor
geld uit dit fonds in aanmerking
te komen. De gedeputeerde
besloot zijn betoog met de op
merking dat het college van Ge
deputeerde Staten altijd open
staat voor tips en adviezen van
Europarlementariërs. „Maar
laat ze dat dan niet in een zaaltje
voor een paar mensen doen. Het
is effectiever wanneer de Euro
pese politici het college per
soonlijk aanspreken."
Hij vindt dat de huidige organi
satie van de jeugdhulp de ont
wikkelingen in de zorg met het
zo-zo-zo-beleid ('hulp zo dicht
mogelijk bij huis, zo vroeg mo
gelijk en in de zo licht mogelijke
vorm') niet aankan. „De jeugd
zorg wordt complexer, De hulp
aan jongeren loopt vaak tussen
de instellingen door. Dan even
in een tehuis, dan even het
RIAGG, dan een paar dagen in
een pleeggezin. Dat vraagt-
flexibiliteit van de betrokken
hulpverleners en instanties."
De bestaande tweedeling tussen
residentiële hulp met de tehui
zen van Stichting Agogische
Zorgcentra Zeeland (AZZ) en
ambulante hulp van Stichting
Jeugdzorg Zeeland (hulp bij
jongeren die thuis wonen) is
daarbij een manco, vindt Cop
poolse. „Dat Stichting Jeugd
zorg en AZZ twee aparte orga
nisaties zijn, vind ik
achterhaald. De onderlinge af
stemming vreet veel energie om
de hulp goed te laten verlopen.
Die energie moet niet in afstem
mingsprocessen zitten maar in
de hulpverlening. Daar is nog
veel winst te boeken."
Fusie
Een fusie dus tussen AZZ en
Jeugdzorg? Zo kort door de
bocht wil Coppoolse nog niet
gaan. Hij wil een onderzoeksbu
reau laten uitzoeken hoe. de
Zeeuwse jeugdhulpverlening
principe eens zijn over de aan-
neemsom. Bij de aanbesteding
vorige maand was Smit Tak-
/Van den Akker/Boskalis met
48.180.000 gulden de laagste
van de negen inschrijvers voor
het wrakvrij maken van drie lo
caties in de Westerschelde. Er
zat echter een fors gat tussen de
ze aanbieding en de raming van
Rijkwaterstaat. De details van
de het principe-akkoord moe
ten nog worden uitgewerkt.
Daarom wilden woordvoerders
van Rijk waterstaat en de aan
nemingscombinatie niet ingaan
op de uiteindelijke hoogte van
de aanneemsom.
het beste eruit kan zien. Hij ha
mert erop dat het vooral een
'open' onderzoek is. „Ik wil de
uitkomst niet dicteren, maar ik
sluit niet uit dat de residentiële
en ambulante jeugdhulp moe
ten integreren tot één, multi
functionele organisatie."
Dan kan ook gelijk de controle
op de hulp verbeteren, zegt Cop
poolse. „Nu controleren de in
stellingen zelf of ze het wel goed
doen. Daarziteen gevaarin. Be
grijp me goed. ze doen dat nu
ook wel zorgvuldig maar instel-
lingen hebben eigen belangen.
De controle op de zorg moet on
afhankelijk worden. Dat is een
gezond principe."
Dat die 'multifunctionele orga
nisatie' een soort Scoop wordt,
de provinciale zorg- en wel-
zijnsinstelling waar vele orga
nisaties in zijn opgegaan, daar
wil Coppoolse niet aan. „Dat
wekt de indruk van schaalver
groting. Die vergelijking wil ik
niet maken." Lachend:
„Schaalvergroting past niet
goed bij het imago van een
CD A'er." Extra geld mag de ope
ratie niet kosten. „Met hetzelfde
geld meer zorg." Toch rekent
Coppoolse op extraatjes. Hij
hoopt dat het plan met de om
roepbijdragen van staatssecre
taris Van der Ploeg erdoor komt
waardoor er tientallen miljoe
nen vrijkomen voor bestrijding
van de wachtlijsten in de jeugd
zorg. De wachtlijsten bij Stich
ting Jeugdzorg zijn weg. 'Af
kloppen', voegt er hij snel aan
toe. „Maar de lijsten bij AZZ
zijn nog veel te lang. We moeten
nog fors investeren in de resi
dentiële setting en in de crisis
opvang."
Coppoolse weet dat operatie
voor onrust kan zorgen. „Veran
dering brengt per definitie on
rust met zich me'e. 'Wat komt er
nu op ons af?' Gevestigde posi
ties komen in gevaar. Maar met
wat ik wil, volg ik de ontwikke
lingen in het veld. Je ziet het ook
in de onderwijs- en ziekenhuis
wereld. Kleinschaligheid hou je
met meer overeind zonder ver
lies aan kwaliteit."
COR DE JONGE
BORSSELE - De hoeveelheid
radioactiviteit die de Centrale
Organisatie voor Radioactief
Afval (Covra) in huis heeft, is
vorig jaar afgenomen. Er kwam
weliswaar 388 kubieke meter in
beton verpakt laag- en middel-
radioactief afval bij, maar de
toename van de activiteit die
deze hoeveelheid met zich mee
bracht, is ruimschoots gecom
penseerd door het verval (het
minder radioactief worden) van
eerder opgeslagen materiaal.
Dat blijkt uit het milieuverslag
van de Covra over 1998. Bij het
uitgebreide meetprogramma
dat het opslagcentrum voor ra
dioactief afval uitvoert, hoort
ook de controle van het stra
lingsniveau aan de rand van het
complex in het haven- en indu
striegebied Vlissingen-Oost. De
daar gemeten straling - overi
gens een fractie van de natuur
lijke straling van de aarde en de
kosmos - neemt sinds 1994 af.
Dat weet de Covra te bereiken
door onder meer de betonnen
vaten met de geringste straling
tegen de wanden van de loods op
te stapelen. Zij fungeren op die
manier als afscherming voor
sterker stralend materiaal.
De hoeveelheid radioactief af
val (uit kerncentrales, onder
zoeksreactoren, laboratoria,
ziekenhuizen en bedrijven die
met radioactieve bronnen wer
ken) die de Covra vorig jaar
heeft opgehaald, verwerkt en
opgeslagen, was lager dan de
vier voorgaande jaren. Dat
heeft te maken met de stilleg
ging van de kerncentrale in Do-
dewaard. Het aanbod van ra
dioactief materiaal uit deze
centrale zal weer toenemen, zo
dra wordt begonnen met de ont
manteling.
Tekort
Een nadeel van de afnemende
hoeveelheid radioactief afval is
dat de Covra met tekorten
kampt en steeds bij de rijks
overheid moet aankloppen voor
extra geld. Over vorig jaar komt
het opslagcentrum 4,3 miljoen
gulden te kort. Een eerder door
het Rijk verstrekte financiële
injectie biedt nog juist voldoen
de mogelijkheden om dit gat te
stoppen.
De kern van het financiële pro
bleem van de Covra is dat de
kosten in principe door de tarie-
door Harmen van der Werf
SCHEVENINGEN - De Noord
zee heeft een eigen beschermen
gel nodig. Werkgroep Noordzee
heeft twintig jaar die rol ge
speeld als milieu-organisatie.
Sinds vrijdag is dat veranderd.
De werkgroep is de Stichting De
Noordzee geworden, een boven
al nette milieuclub.
Staatssecretaris J. M. de Vries
van Verkeer en Waterstaat ont
hulde gistermiddag in de Sche-
veningse visafslag het logo van
de (in naam) nieuwe organisa
tie. „Sportief van haar", vond
medewerker M. Langendijk.
„Met Delta Radio, met die zend
masten voor Walcheren, hebben
wij het haar tenslotte niet ge
makkelijk gemaakt."
Zendmasten
De slag om de zendmasten heeft
de Sticht ing De Noordzee verlo
ren. Ze mogen er komen van de
Tweede Kamer. Maar de oorlog
is ermee gewonnen. „Twintig
jaar hebben wij ervoor gevoch
ten om op zee dezelfde milieu
wetgeving van toepassing te
krijgen als op het land. Dat gaat
nu gebeuren."
Langendijk is tevreden met dit
resultaat, waaraan geen keihar
de acties voorafgingen. Zo'n mi
lieuclub is Stichting De Noord
zee niet. Zo'n organisatie wil zij
ook niet zijn. „Je kunt je wel
vastketenen aan een schip,
maar daarmee gaat het roer nog
niet om."
Veel lobbyen. Overleggen met
alle partijen, ook de tegenpartij
De juiste publiciteit zoeken op
Milieu-estafette
langs Noordzee
STELLENDAM - De nationale
milieu-estafette van de natuur
vrienden-organisatie NTVON,
in samenwerking met de Stich
ting De Noordzee, leidt dit jaar
langs de Noordzee.
De wandeltocht langs de
Noordzee-kust wordt gelopen
in zeven etappes, waarvan de
eerste is op vrijdag 28 mei bij het
Haringvliet. Het vertrek is om
11.00 uur bij de Delta Expo aan
de Stellendamse kant van de
Haringvlietdam. Deskundigen
lopen elke etappe mee om infor
matie uit te wisselen. De esta
fette gaat verder langs de Ne
derlandse kust, met nog drie
tochten voor de zomervakantie
en drie erna. Eindpunt is Texel.
De afstanden zijn tien tot vijf
tien kilometer.
ven voor de verwerking en
opslag van het afval moeten
worden gedekt. Bij afnemend
aanbod van afval blijven de vas
te kosten gelijk. De tarieven
kunnen niet voortdurend wor
den verhoogd om de tekorten zo
laag mogelijk te houden. Daar
om hoopt de Covra dat spoedig
een begin wordt gemaakt met de
tijdelijke opslag van gebruikte
splijtstofstaven uit de onder
zoeksreactor in Petten. Die
moeten, verpakt in transport
containers, in afwachting van
de voltooiing van een speciale
bunker voor hoogradioactief
afval in de loods voor minder
stralend materiaal komen
staan.
Greenpeace heeft voor de twee
de keer de Raad van State ge
vraagd een stokje te steken voor
deze tijdelijke opslag. De be
handeling is aanstaande maan
dag. Op verzoek van het minis
terie van VROM heeft de Covra
onderzoek laten doen naar de ri
sico's van de transporten van
Petten naar Borssele. Die zijn,
zo luidt de conclusie, verwaar
loosbaar klein.
Becquerel
Radioactiviteit wordt uitge
drukt in de eenheid becquerel
(Bq), afgeleid van de naam van
de Franse natuurkundige An-
toine Henri Becquerel: 1 Bq
komt overeen met 1 vervallende
atoomkern per seconde. Om de
activiteit van het bij de Covra
opgeslagen materiaal in bec-
querellen te vangen zijn twaalf
nullen nodig. Vandaar dat
wordt gewerkt met de eenheid
terrabecquerel (TBq): 1 TBq
staat voor 1.000.000.000.000
Bq. De 859 vaten in beton gego
ten radioactief afval die er vorig
j aar in de opslagloods zijn bijge
komen, hebben de activiteit
verhoogd met 3,3 TBq. Daar
staat tegenover dat het verval
van de totale hoeveelheid opge
slagen afval goed was voor 29,3
TBq, zodat de netto activiteit in
de loods met 26 TBq daalde tot
434 TBq.
MIDDELBURG
Hartziekten - De patiëntenver
eniging hartziekten, Hartezorg,
houdt vrijdag 7 mei in Middel
burg een praatavond in de
Zeeuwse Biliotheek voor men
sen met een hartziekte en fami
lieleden. Aanvang 19.30 uur.
het juiste moment. Voorlichting
geven. En publieksvTiendelijke
acties voeren, zoals Coast-
watch; het jaarlijkse project
waaraan honderden middelba
re scholieren meedoen. Zij
struinen de Noordzee-stranden
af, op zoek naar afval. Vervol
gens stapt Stichting De Noord
zee naar organisaties die iets te
gen die afvalberg kunnen
ondernemen.
Effectief
„Op die manier bereik je naar
ons idee meer in deze tijd", vol
gens Langendijk. „De tijd dat je.
door harde acties veel kon berei
ken, is voorbij. Je moet met goe
de argumenten en voorstellen
komen. Dat is minder spectacu
lair, maar het is zeker zo effec
tief. Wij hameren al jaren op een
afgifteplicht voor scheepsafval
stoffen en verrekening van de
verwij deringskosten direct in
de havengelden. Dan wordt af
val afgeven op het eerste gezicht
gratis. Dit idee slaat nu aan."
Twintig jaar geleden is de Werk
groep Noordzee ontstaan als een
werkonderdeel van de Wadden
vereniging. Waddenzee en
Noordzee hebben immers alles
met elkaar te maken. Vervuiling
uit de Noordzee komt uiteinde
lijk in de Waddenzee terecht.
In de loop der tijd is de werk
groep verzelfstandigd, maar de
naam bleef. Die leidde vaak tot
verwarring. „Werkgroep? Van
wat dan?" Vandaar de naams
wijziging.
Samenvoeging
Er zijn gesprekken gevoerd met
de Stichting Natuur en Milieu
over samenvoeging, maar die
zijn afgeketst. Stichting De
Noordzee vreesde onderge
sneeuwd te raken, en daarmee
de belangen van de Noordzee.
„Bij natuur en milieu ligt de
nadruk vaak op het land. En
daarom is het", verklaart Lan
gendijk, „goed dat er een aparte
milieu-organisatie voor de
Noordzee blijft. Dan kun je een
specifiek geluid laten horen,
over bouwen in zee, over visse
rij, scheepvaart, off shore-acti-
viteiten. Er is genoeg te onder
nemen."
Bij Stichting De Noordzee zijn
zes (deeltijd)medewerkers in
dienst. De organisatie maakt
gebruik van een netwerk van
deskundigen en moet het finan
cieel van projectsubsidies heb
ben, zoals voor het afvalproject
Coastwatch.
Intemet-site Stichting De Noord
zee: www.noordzee.nl
door Jeroen Vliegenberg
Zes ochtenden in de week valt het
nieuws normaal gesproken vóór ze
ven uur bij alle abonnees in de bus of op
de mat. De krant is dan keurig bezorgd
door iemand van 15 jaar of ouder. Nor
maal gesproken dan, want de Arbeids
inspectie komt tot een heel andere con
clusie. Uit het onderzoek 'Het komt in
de bus' blijkt dat bezorgers van kran
ten, tegenwoordig bezorgeenheden ge
noemd, regelmatig jonger dan 15 jaar
zijn en bovendien de krant te vroeg
rondbrengen.
Ook is gebleken dat één op de vijf jeug
dige krantenbezorgers wel eens te ma
ken heeft gehad met agressie en geweld,
variërend van het stelen en afpakken
van kranten tot agressieve honden.
Daarnaast zegt elf procent van de on
dervraagde bezorgers wel eens last te
hebben gehad van seksuele intimidatie
bij de bezorging.
Jonge helden worden ze ook wel ge
noemd, die krantenbezorgers. Jong zijn
ze zeker. En een held ben je al helemaal
als je de krant of jezelf weet te bescher
men tegen de grijpgrage vingers van
krantendieven, de bijterige kaken van
al te nieuwsgierige honden of de losse
handjes van sommige viezeriken.
Het onderzoek werd in de periode april
tot en met september 1998 uitgevoerd.
Er zijn 188 bezorgers geïnterviewd en
99 distributiepunten geïnspecteerd.
Tijdens de inspecties werden bij een op
de acht distributiepunten bezorgers
jonger dan 15 jaar aangetroffen. Kinde
ren en jongeren bleken bij meer dan de
helft van de distributiepunten al vóór
zes uur s ochtends in touw te zijn. Dat is
in strijd met de Arbeidstijdenwet en de
Nadere Regeling Kinderarbeid.
In totaal stuitte de Arbeidsinspectie op
383 tekortkomingen. De meeste distri
butiepunten beschikten niet over een
zogeheten risico-inventarisatie en
-evaluatie. Overtreders hebben een
schriftelijke waarschuwing gekregen.
Groen en rijp
Ook de PZC is vorig jaar regelmatig ge
controleerd door de Arbeidsinspectie.
Michel Buijsse, werkzaam op de afde
lingen buitendienst en logistiek, verze
kert dat de krant geen bezorgers bene
den de vijftien jaar in dienst heeft. „We
hebben 650 bezorgers in dienst. Het
gros is tussen de 15 en 17 jaar, maar we
hebben ze van groen tot rijp zogezegd.
Alle gegevens, van leeftijd tot sofinum-
mer zijn bij ons bekend. Het kan best
voorkomen dat jonge bezorgers soms
vóór zes uur beginnen. We kunnen ze
natuurlijk niet aan een touwtje binden.
De meeste kranten worden bij de ver
schillende depots rond half zes, kwart
voor zes afgeleverd. Alle depothouders
hebben instructies gekregen om jonge
bezorgers tussen de 15 en 18 jaar niet
voor zes uur te laten bezorgen. Doet de
bezorger dat toch, dan ligt bij hem de
verantwoordelijkheid. Maar dan praat
In Zeeland zijn de zaken voor krantenbezorgers goed geregeld, maar uit onderzoek van de Arbeidsinspectie bleek dat elders
onder meer met de minimumleeftijd nogal eens de hand wordt gelicht. foto Dirk-Jan Gjeltema
je over een kwartiertje te vroeg bezor
gen."
Klachten over agressie of intimidatie
zijn er volgens Buijsse niet of nauwe
lijks. „De inspectie is hier een keer of
zes, zeven geweest en ze hebben geen
problemen ontdekt. In tegenstelling tot
veel andere uitgeverijen hebben we af
spraken met bezorgers en depothou
ders op papier laten vastleggen. Dat
werkt dus goed."
Ook een structureel tekort aan kran
tenbezorgers en een groot verloop,
waar veel kranten mee worstelen, kent
de PZC niet echt. Wel zijn er wat be-
zorgproblemen in Zeeuws-Vlaanderen,
bij voorbeeld in Terneuzen. Buijsse:
„Maar er ligt, zoals we dat noemen,
geen wijk meer open. Er is gelukkig ook
steeds nieuwe aanwas, want het is wel
zo dat er veel verloop is. Voor sommige
plaatsen of wijken, zoals in Krabben-
dijke, Kruiningen en Middelbrug be
staan zelfs wachtlijsten."
Michel Overbeek (18) uit Middelburg is
al twee jaar krantenbezorger. Daar
naast is hij ook depothouder in de Eras-
muswijk. „Ik begin meestal rond kwart
voor zes 's ochtends. De bezorgers moe
ten dan ook aanwezig zijn. Dan deel ik
de la-anten uit, ongeveer 1400 PZC's en
300 landelijke kranten. Daarna begin
ik aan mijn route. Ik bezorg ongeveer
170 kranten. Ruim dertig daarvan zijn
landelijk, de rest is PZC. Daar ben ik
precies een uur mee bezig, dus de kran
ten liggen vóór zeven uur in de bus."
Honden
Van agressie heeft Michel zelden last.
Hij denkt dat bezorgers in de Randstad
veel vaker te maken hebben met bedrei
gingen. Wel heeft Michel soms last ge
had van opdringerige honden. „In mijn
vorige wijk zaten vaak honden in de
tuin die achter je aan kwamen. Ik kan
me voorstellen dat sommige bezorgers
daar bang voor zijn, maar ik heb daar
niet zoveel moeite mee. De Erasmus-
wijk is een rustige buurt, dus dat is wel
prettig. Ik heb het een tijd terug wel
meegemaakt dat er kranten uit de fiets
tassen werden gejat. Dat gebeurde een
week lang elke dag. Ik had mijn fiets te
gen een lantaarnpaal gezet en zag dat er
steeds een krant werd gepakt. Dan kun
je wel hard schreeuwen, maar je bent
toch altijd te laat. Gelukkig was het na
een week afgelopen, want het is heel
vervelend als je een krant tekortkomt.
Nu zet ik mijn fiets zo onopvallend mo
gelijk ergens neer."
Verslapen
Volgens Michel zijn de bezorgers alle
maal vijftien jaar of ouder. „Het komt
hooguit eens een keertje voor dat een
bezorger ziek is en dat zij n veertienjarig
broertje of zusje de kranten rond
brengt. Over het algemeen merk je dat
de meeste bezorgers het niet lang vol
houden en binnen een jaar stoppen. Het
is vaak een te grote opgave, ze gaan te
laat naar bed en verslapen zich. Meestal
wordt de krant op tijd bezorgd. Maar er
is een bezorger van 75 die in zijn eentje
een heel grote wijk moet doen. Die is op
zijn vroegst om kwart over zeven klaar.
Daar hebben de abonnees wel begrip
voor."
Voor Michel, jonge held als 'ie is, is
vroeg opstaan geen probleem. „Ik ga
gewoon elke dag op tij d naar bed. En als
de wekker gaat doe ik het licht aanDan
kan ik gewoon niet meer blijven lig
gen."
(Advertentie)
Van den Dongen
PARKETVLOEREN
Langcviclc 75 - Middelburg
0118-637136
