Altijd applaus
als je beet hebt
Na de Koude Oorlog wordt
de bom al snel komedie
Jackie Chan zingt
lof van Rotterdam
kunst
cultuur
Robert Duvall
Blast from
the Past
18
Hij was niet in de zaal gaan
zitten en is ook niet van
plan dat ooit nog te doen. „Alle
vorige keren was ik er welMaar
je zit daar maar te zitten en het is
'the same old thing'. Ik had het
gevoel dat als ik erheen zou
gaan, ik zéker niet zou winnen.
Nou bleef ik weg en won ik nóg
niet."
Zijn trots op wat hij in A Civil
Actton laat zien, is er niet
minder om. Duvall speelt een
advocaat. Namens een grote
industriële onderneming moet
hij de beschuldigingen
weerleggen die collega
advocaat John Travolta heeft
ingediend namens een groep
burgers wier kinderen aan
kanker zijn overleden als gevolg
van grondwatervervuiling
Travolta speelt de hoofdrol,
maar de show wordt gestolen
door Duvall die in eerste
instantie niet eens interesse had
voor de rol.
„Het boek waarop de film is
gebaseerd, had ik met plezier
gelezen, maar ik liep niet warm
om aan de verfilming mee doen.
Travolta lag al vast voor de
hoofdrol en wilde graag Brando
als tegenspeler, om ook eens die
ervaring gehad te hebben. Maar
dit is een productie van de
maatschappij van Robert
Redford en die beschouwde
Brando als een te grillige factor,
een risico. Toen wilden ze
Newman, maar uiteindelijk
kwam hij opnieuw terecht bij
mijEen goede vriend vroeg me
nog eens goed dat script te lezen.
Want daar lag toch een heel
mooie rol voor me klaar, zei hij.
Soms zie je dingen een tweede
keer beter. Die vriend bleek
gelijkte hebben."
„De advocaat die ik speel,
Jerome Facher, is een
interessante man met een paar
intrigerende contradicties in
zich, zoals wij allemaal hebben.
Hij is een voortreffelijk jurist,
een oude rot die dat proces niet
ingaat met de bedoeling te
verliezen. En hij is minder
hypocriet dan de advocaat die
Travolta speelt, want dat is een
ordinaire 'ambulance chaser'
die in een Porsche rondrijdt. Ik
heb de echte Jerome Facher
ontmoet en die zei: 'Al mijn
persoonlijke sympathie ging uit
naar die families, maar ik werd
nu eenmaal betaald om de
belangen van hun tegenpartij te
verdedigen en dat diende ik dus
zo goed mogelijk te doen.' Daar
is geen speld tussen te krijgen.
„Ik had die advocaat opgezocht
om een paar juridische dingen
van hem te leren. Niet om hem te
kopiëren in mijn rol, want dat
had geen zin, aangezien
niemand die man kent.' Ik heb
ooit ook Stalin, Eisenhower en
Eichmann gespeeld en hen had
ik tevoren graag willen
ontmoeten om ze een beetje te
bestuderen. Helaas waren ze
dood. De rol van Facher heb ik
gewoon opgepakt zoals hij
beschreven stond in het script
en verder ingevuld met mijn
eigen gedrag, mijn eigen
tactieken en gevoel voor dingen
als enigszins een vent uit een
stuk van Tsjechov. Dat idee."
„Of ik nou goede kerels moet
spelen of rotzakken, ik zal ze
altijd proberen meer complex te
maken, minder goed dan ze
waren bedacht of minder slecht.
Want iemand is nooit 100
procent het een of het ander.
Tegenwoordige filmhelden zijn
meer menselijk, minder zwart
wit. Ik speel alleen personages
die tot mijn verbeelding
spreken. Het liefst rollen
waarvan ik niet eens zo zeker
weet of ik ze wel aankan maar
die de moeite waard lijken het te
proberen."
„Ik zie het als een spel, net als
kinderen die vadertje en
moedertje spelen. Maar we zijn
volwassen nu. Dus we doen het
voor geld. Nog steeds is het een
spel maar je probeert het wel zo
waarachtig te maken als
mogelijk is Maar hoe minutieus
Robert Duvall als Adolf Eichmann in 'The man who captured Eichmann'.
expressiemogelijkheden als
acteur: „Voor het ontleden en
testen van het gedrag van
interessante personages; écht
gedrag maar in de tijdspanne en
omstandigheden die
karakteristiek zijn voor film.
Als ik iets regisseer zal ik dus
ook altijd zelf acteren. Jaren
geleden heb ik eens een
documentaire gemaakt en John
Cassavetes stuurde me toen een
speelfilmscript toe om te
regisseren. Ik heb toen gezegd
dat ik niet wist wat ik daar mee
aan moest. Want als ik iets
regisseer wil ik het ook zelf van
de grond af ontwikkelen. Dus
het neemt telkens een aantal
jaren om zoiets te doen. En die
tijd heb je ook nodig om telkens
het geld bij elkaar te krijgen."
Voor Cassavetes was spelen in
andermans films de manier om
geld bij elkaar te krijgen voor
films die hijzelf wilde maken.
Hetzelfde gaat min of meer op
voor Robert Duvall: „Na de
eerste keer zei ik dat ik nooit
meer zelf wilde financieren,
maar mijn laatste film - 'The
wil er volgend jaar een speelfilm
over regisseren
„Het idee is om New York te
verbinden met Buenos Aires en
het sociale dansen te verbinden
met de onderwereld. Het speelt
in de jaren vijftig. Ze zeggen dat
je beter kunt dansen als je een
pooier bent, een dief of een
bookmaker. En dat is waar, als je
kijkt naar New York. De
zogenaamde 'wise guys', de
onderwereldtypes, zijn goede
salondansers. Een vriend,
Frankie Gio - een politieman
wiens vader ooit uitsmijter
geweest is in een club en
terechtkwam in Argentinië -
zegt dat in de jaren vijftig de
Italianen heel goed waren in de
jitterbug en de joden in de
mambo."
Duvall kent Sally Potters film
'The Tango Lesson' en ook
Saura's nieuwe film, 'Tango',
heeft hij gezien.Sally Potters
film beviel me en hij werd nog
meer gewaardeerd door mijn
vriendin die van Saura's film
niets moest hebben. Saura had
me zelfs gevraagd voor zijn film
Apostle' - heb ik toch ook weer
zelf bekostigd. Ik mag me
gelukkig prijzen dat het is
gelukt om de kosten terug te
verdienen. De mensen die de
film uitbrachten, hebben er
zelfs 40 miljoen dollar aan
verdiend en dat had nog meer
kunnen zijn als ze de film beter
hadden gedistribueerd. Hij
heeft in Amerika erg goed
gelopen en speciaal natuurlijk
in de Bible Belt. Ik heb gehoord
dat Billy Graham hem prachtig
vond. Maar ook in niet-
religieuze kringen werd hij
uitstekend ontvangen. Marlon
Brando heeft me zelfs een brief
geschreven om zijn
bewondering over te brengen.
Dat stimuleert."
Duvall is net terug uit
Schotland, waar hij locaties is
gaan bekijken voor een
voetbalfilm die hij daar met zijn
eigen maatschappij komende
zomer wil opnemen. „Hij gaat
'The Cup' heten. Ik zal niet zelf
regisseren; dat doet Michael
Corrente. Ik bén stapelgek van
voetbal. Jullie Nederlanders
hebben trouwens een erg goed
team, zeg... Waarom ik die film
dan niet in Nederland opneem?
Omdat ik niks kan met die taal
van jullie en bovendien zou het
niet werken zoals in Schotland.
Dat land heeft iets heel
speciaals."
Iets nog specialers heeft Robert
Duvall met Argentinië. Hij heeft
een Argentijnse vriendin met
wie hij regelmatig wordt
gesignaleerd in de tangosalons
van Buenos Aires. Hij is hevig
gefascineerd door de tango en
maar hij kon me niet overtuigen.
Het heeft wel een verhaal maar
dat is bijna volledig in de dans
verwerkt en het speelt zich
helemaal binnen af. Ik wil met
mijn verhaal meer naar buiten.
Buenos Aires is zo'n prachtige
stad en mijn film moet dat laten
zien."
,Ik ben er achttien keer geweest
en heb er drie films gedraaid:
'La Peste', van Hector Babenco,
de tv-film 'The Man Who
Captured Eichmann' en de
documentaire 'Tango Bayle
Nuestro'. Ik ben bezeten van
tango en er is niets zo mooi als
kijken naar de hele goede
dansers. Ik heb een
zeventienjarig meisje ontdekt
dat briljant is. Ik wil haar laten
dansen met Pablo Veron die ook
in Sally Potters film speelde.
Wat Verron doet is echt het
'attaqueren van de ruimte',
zoals ze dat noemen.
Fenomenaal!"
„Mijn probleem is dat ik
Argentijnen moet zien te vinden
die niet alleen goed kunnen
dansen maar ook Engels
kunnen spreken. Nee. mijn
Spaans is zeker niet vloeiend. Ik
versta het stukken beter dan dat
ik het spreek. Maar mijn
vriendin zal me helpen; zij
spreekt vloeiend Engels. Maar
vertel jij me nou eens: Waarom
hebben die Nederlandse
voetballers vorig jaar
uiteindelijk van Kroatië
verloren? Wat? Niet meer
gemotiveerd? Wat een raar
excuus!"
Pieter van Lierop
Geroutineerd neemt de jonge, Ameri
kaanse actrice Alicia Silverstone de
juiste poses aan voor de fotograaf. Silvers
tone (22) is moe, heel moe, maar weet precies
op het juiste moment een glimlach rond
haar lippen te toveren. De filmster is deze
ochtend vanuit Los Angeles naar Amster
dam gevlogen en is na aankomst direct aan
een lange reeks interviews begonnen, wat
verklaart waarom ze een beetje pips rond de
neus ziet. Silverstone, bekend van haar rol
len in 'Clueless', 'The Crush' en 'Batman en
Robin', is in Nederland om haar nieuwste
film Blast from the Past te promoten.
„Toen de film af was en ik hem voor het eerst
terugzag, vond ik hem nog leuker dan ik had
gedacht tijdens het filmen. Ik heb om som
mige stukken echt hard gelachen", vertelt
Silverstone. De romantische komedie, gere
gisseerd door Hugh Wilson (onder andere
'The First Wives Club' en 'Police Academy'),
vertelt het verhaal van een moderne Adam
en Eva. Het script heeft een origineel uit
gangspunt: Adam (een rol van Brendan
Fraser) groeit op in een schuilkelder omdat
zijn ouders denken dat de atoombom is ge
vallen Pas na 35 jaar komt hij voor het eerst
Alicia Silverstone: „Komedie is heel zwaar om te spelen." foto Roland de Bruin
boven de grond. Daar ontmoet hij Eve (Sil
verstone) en wordt meteen hopeloos ver
liefd op haar.
De actrice heeft genoten van haar samen
werking met Fraser, die ze al kende via hun
gemeenschappelijke advocaat: „Hij is heel
aardig en heel makkelijk om mee samen te
werken. Ik ben dol op het karakter dat hij
speelt. Adam is gewoon blij met wie hij is.
Hij probeert niet zogenaamd 'cool' over te
komen. Ik heb namelijk een enorme hekel
aan mensen die zich beter voor doen dan ze
in werkelijkheid zijn. Sommige mannen
denken bijvoorbeeld dat ze alleen meetellen
als ze met een meisje naar bed zijn geweest,
wat echt belachelijk is."
In de film spelen nog twee grote namen uit
de filmwereld mee: Oscar- winnaars Chris
topher Walken en Sissy Spacek. Zij vertol
ken de rol van de ouders van Adam, het Cali-
fornische echtpaar Webber. De briljante
maar paranoïde wetenschapper Calvin
Webber is ervan overtuigd dat (anno 1962)
een atoombom Amerika spoedig zal treffen
Voor alle zekerheid verschanst hij zich al
vast met zijn zwangere vrouw Helen in de
door hem ontworpen en gebouwde super-
de-luxe schuilkelder in hun achtertuin. Als
ze in de deuropening van de kelder staan
vindt er er een enorme explosie plaats. Cal
vin en Helen denken dat het om 'the big one'
gaat, terwijl het in feite een vliegtuig is dat
in hun achtertuin is neergestort. Ze beslui
ten in de schuilkelder te blijven en de deuren
vallen voor 35 jaar in het slot (de periode
waarin de radioactieve straling verdwenen
moet zijn).
Hun zoon Adam wordt in de schuilkelder
geboren en samen met zijn ouders leidt de
jongen een verborgen bestaan. Als jaren la
ter de deuren ontgrendelen, zijn inmiddels
de roerige jaren '90 in volle gang en is de
voedselvoorraad van de familie ernstig ge
slonken. Adam wordt op voedseljacht ge
stuurd en belandt midden in de stadsjungle
van L.A Zijn keurige ouders hebben hem
geheel in de traditie van de vroege jaren '60
opgevoed en Adam is ervan overtuigd dat
hij de post-apocalyptische wereld is bin
nengetreden. Hij gaat op zoek naar eten en
hoopt tegelijkertijd een vrouw te ontmoe
ten één van wie hij in zijn ondergrondse wo
ning alleen maar kon dromen.
Silverstone speelde al eerder samen met
Walken in 'Excess Baggage'. Deze film,
waarin de actrice zelf de hoofdrol speelde,
was tevens de debuutfilm van Silverstone's
eigen productiebedrijf 'First Kiss'.
De actrice heeft tot nu toe alleen in kome
dies gespeeld, wordt het niet tijd voor een
wat serieuzer genre?,Nee hoor, want kome
die is ook heel zwaar om te spelen en trou
wens dat bevalt me enorm goed. Ik ben blij
met elke film die ik mag doen. Film is elke
keer een opwindende ervaring." Spacek en
Walken zijn veel gelauwerde acteurs, met
als ultieme bekroning een Academy Award
Droomt Silverstone daar ook stiekem van?
„Eigenlijk niet. Natuurlijk is het een hele
eer, maar het is geen droom van me. Het eni
ge wat ik wil is mensen blij maken."
Hoewel ze dan geen Oscar-aspiraties heeft,
verblijft Silverstone, als één van de weinige
actrices, wel graag in de stad van de gouden
beeldjes, Los Angeles. „Ik heb daar mijn
vrienden, mijn honden en mijn huis. Ik ga
dood als ik mijn vrienden niet zie. Aan de
andere kant wil ik wel de wereld ontdekken
Ik er lang aan gedacht om toch te gaan ver
huizen naar New York, maar daar is het
moeilijk om honden te houden. Maar wie
weet wat de toekomst brengt."
Mariëlle Nijland
Blast from the Past van New Line Cinema word
29 april uitgebracht.
obert Duvall geldt als de beste 'karakteracteur' van Amerika. Zijn rol in A Civil
Action leverde dit jaar een zesde Oscarnominatie op. Duvall zelf had zijn kansen
hoger ingeschat dan alle vorige keren: in 1972 met 'The Godfather', in 1979 met
'Apocalypse Now' én 'The Great Santini', in 1983 met 'Tender Mercies' - toen hij won - en
vorig jaar met 'The Apostle'. Laatstgenoemde film had hij tevens zelf geregisseerd en wordt
door Duvall gezien als zijn beste prestatie. Maar dat hij ook dit jaar bij de Oscars weer naast
het net viste, wil hij best een teleurstelling noemen: „Want ik win graag."
Robert Duvall: „Of ik nou goede kere
je ook probeert in zo'n
personage te kruipen, er blijft
altijd een zeker element van
distantie aanwezig.
Stanislavski zei dat er altijd
achter in je hoofd iets is wat gaat
applaudisseren zodra je beet
hebt. Je ziet het jezelf doen,
zoals je ook in het echte leven
soms jezelf gadeslaat terwijl je
iets bijzonders doet."
„Mijn stijl van acteren is niet
nieuw. Iemand als Spencer
Tracy kon een halve eeuw
geleden ook al ontzagwekkend
veel uitdrukken door
verbluffend weinig te doen. En
moet spelen of rotzakken, ik zal ze alt
toen was het écht bijzonder met
het type regisseurs dat je toen
had Ik heb zelfs een regisseur
horen zeggen tegen een acteur:
'Als ik 'actie!roep, dan geef je
me ook meteen spanning,
verdomme!Dat is
verschrikkelijk om tegen
acteurs te zeggen. Dat is net
alsof je ineens 'actie!gaat
roepen tegen Maradonna als hij
alleen voor de keeper komt. Als
ik zelf regisseer, roep ik bijna
nooit 'actie!' En als ik het doe,
verwacht ik niet dat de acteurs
zich ineens beginnen te
ontladen."
„We doen dan niks anders dan
beginnen met bouwen vanaf
punt nul Ik probeer het relaxed
te houden. De laatste veertig
jaar wordt dat door regisseurs
beter begrepen. Ze gedragen
zich minder als dictators. En
daarom wordt er tegenwoordig
over de hele linie beter
geacteerd. De jonge acteurs van
nu zijn beter dan ooit tevoren. Ik
kijk graag naar Brad Pitt, Sean
Penn, Johnny Depp, Gary
Oldman en vele anderen."
Zelf films regisseren beschouwt
Robert Duvall als een
verlengstuk van zijn
De Nationale Nederlanden
flat is het hoofdkwartier
van de NAVO, het Nedlloyd-ge-
bouw aan de Boompjes dal van
de CIA en de 'koopgoot' is een
Zuid-Afrikaanse winkelstraat.
In Jackie Chans langverwachte
film Who am I is de stad Rotter
dam naast de Aziatische super
ster de belangrijkste hoofdrol
speler.
Jackie Chan raakte tijdens een
bezoek aan het International
Film Festival Rotterdam twee
jaar geleden zo verslingerd aan
de stad, dat hij besloot er zijn
volgende film op te nemen. Het
resultaat is de actiefilm Who am
I, die al sinds enige tijd in Azië
draait en na Chan's succesvolle
vuurproef 'Rush Hour' vanaf
medio mei ook in de Nederland
se bioscopen te zien zal zijn.
Who am I is een film volgens de
typische Jackie Chan-formule.
Een simpel verhaaltje dient als
kapstok voor de acrobatische
capriolen van de Hongkongse
ster, die - na een mislukte poging
de opvolger van Bruce Lee te
worden - op het Aziatische con
tinent de absolute sterstatus
heeft verworven met zijn zelf
uitgevonden slapstick-martial
artsfilms.
Chan is in Who am I een com
mando van de internationale
strijdkrachten, die tijdens een
missie in Zuid-Afrika zijn ge
heugen verliest. Een woestijn
volk lapt hem op en geeft hem de
naam die hij na uit zijn coma te
zijn geraakt zo vaak roept:
'Whoami' ('Wiebenik'). De rest
van de film gaat Chan op zoek
naar zijn ware identiteit en naar
de oorzaak van zijn geheugen
verlies, die uiteraard zijn oor
sprong in een crimineel complot
heeft.
Die zoektocht speelt zich gedu
rende het eerste deel van de film
af in Zuid-Afrika, en wordt in
het tweede deel voortgezet in
Rotterdam. Maar Chan was
blijkbaar zo gecharmeerd van
de Maasstad, dat hij het Zuid-
Afrikaanse deel al rijkelijk
doorspekt met Rotterdamse lo
caties. Zo belandt hij bij een
achtervolging per auto zomaar
in de Koopgoot, om na een paar
honderd meter de kramen van
een weer authentieke Zuid-
Afrikaanse markt omver te rij
den.
Voor de film is wat dat betreft
een huzarenstukje op de monta
getafel geleverd, want iemand
die nooit in Rotterdam is ge
weest zal de Nederlandse stads
beelden niet snel uit het Zuid-
Afrikaanse deel weten te halen.
Het past bij de grillen van Jackie
Chan, die als groot aandeelhou
der van de productiemaat
schappij Golden Harvest een
film volledig naar zijn hand kan
zetten. Vandaar dat tijdens het
schieten van Who am I in Rot
terdam het script voortdurend
moest worden bijgesteld: Chan
ging in de pauzes tussen de taki
steevast aan de wandel,
propte iedere stadslocatie
zich in zijn bewondering moei
verheugen vervolgens gewoc
in het filmverhaal.
Who am I is dan ook een loflie
op de Rotterdamse architects
geworden. Bijna alle in het ot
springende bouwwerken heljp
ben de film gehaald: van de N<
tionale Nederlanden-toren
het Nedlloyd-gebouw, van 1
kubuswoningen tot het Maa
theater en van de Willemsbri
tot de Erasmusbrug. Maar nc n
veel meer Nederlandse elemei e
ten konden de Aziatische filn
ster bekoren. Niet alleen gee
een batterij Nederlandse soap
en sitcomsterren gestalte aa
belangrijke filmpersonage
ook beweegt Chan zich voort o
een ligfiets en slaat hij met ee
partij oerhollandse klompen d
schurken van zich af.
Als actiefilm is Who am lop zie
weinig bijzonder. Het verhai
stijgt niet uit boven dat van et
gemiddelde aflevering van ht
A-team, de acteerprestaties zij
van bedroevend niveau, en <L
clichés niet van de lucht. D r_
boeven zijn - zoals in bijna
recente Chan-films - breedge
schouderde Germanen of Ame
rikaanse gangsters met ruimzitn'
tend pak en breedgerande hoet
De professoren dragen immt
een wit jas en auto's kunnen dril1,
keer over de kop rollen om onbe ij
schadigd weer verder te rij dei
Jackie Chan heeft zijn eigen lo 1
gica, die zijn films de diepgar
van een stripalbum meegeeft.
Wat de films van Chan, inclusie
Who am I, toch zo aardig maak 6
om naar te kijken, is het prachti
ge vecht- en stuntwerk. De cho c
reografie van de karatescènes
zoals altijd weer adembene
mend en Chan kan met geboeid
handen nog leniger prestatie
leveren dan een chimpansee. D
beelden van de filmster die op d
vlucht voor een leeuw in twe
seconden in de top van een tie:
meter hoge boom klimt, wil
graag nog eens over zien.
Daarbij is de film voor Rotter
dammers een feest van herken
ning, die waarschijnlijk tijden
de plaatselijke vertoning voa
rumoerige bioscoopzalen za
zorgen. Who am Izal in ieder gé
val draaien in Rotterdam
Den Haag, en waarschijnlij
ook in Amsterdam. En wat Jac
kie Chan betreft, daar zijn we ii I
Rotterdam nog niet van af.
filmster heeft in ruil voor dj
gratis medewerking van het N<
derlandse leger aan zijn film b<
loofd naar de stad terug te keret.
indien zijn medewerking aai
liefdadigheidsacties wordt ge
vraagd.
Mare FlooiP
i
Who am I is vanaf 20 mei te zien in d
Nederlandse bioscopen.
Jackie Chan (links) vecht op de Rotterdamse daken.
vrijdag 23 april 1999
