Aardappeloogst naar dieptepunt
O 8
1
Leeftijd boerensieraden stelt teleur
Gemeenten weten niets van allochtonen
Besmetting met legionella-bacterie
komt in Zeeland zeer zelden voor
Beroep van leraar
op basisschool is
razend populair
Beleidsprogramma
provinciebestuur
vordert gestaag
Overvloedige regenval richt vooral op kleigrond veel schade aan
zeeuwse almanak
Luchten
HnorHarmen van der Werf
VOORBURG - Dc aardappcl-
00gst in Zeeland is vorig jaar
meer dan gehalveerd in vergelij
king met 1997. De daling is gro
ter dan in andere delen van Ne
derland, zo blijkt uit cijfers van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS). Het natte weer
heeft de akkerbouwers de das
omgedaan.
Na de hevige regenval van half
september konden veel boeren
in Zeeland en het westen van
Noord-Brabant hun land niet
meer op. Dat vertaalt zich in de
oogstcijfers, met name die van
aardappelen.
Daling
Zeeland was in 1997 nog goed
voor een aardappeloogst van
bijna 889 miljoen kilo consump
tie- en pootaardappelen en 3,6
miljoen kilo fabrieksaardappe
len. Vorig jaar wisten Zeeuwse
boeren 'niet meer' dan 385 mil
joen kilo consumptie- en poot-
aardappelen en 2,2 miljoen kilo
fabrieksaardappelen te oog
sten. De daling bedraagt in Zee
land aanzienlijk meer dan 50
procent, terwijl landelijk de
oogst van consumptie-aardap
pelen 41 procent terugliep en
die van poot-aardappelen 16
procent. Het CBS geeft ook aan:
„Vooral op kleigronden konden
boeren niet oogsten."
(Advertentie)
Escada Jobis Laurèl
LU
I
CO
_l
UJ I
Lange Vorststraat 12 4461 JP Goes
Veel percelen waren te slecht
toegankelijk om geoogst te kun
nen worden. Van de hectares
waar nog wel aardappelen uit
de grond konden worden ge
haald was de opbrengst lager
dan normaal. Eén hectare
bracht in 1997 ruim 46.000 kilo
aardappelen op, tegen 41.000
kilo in 1998. Ook in 1983, 1975,
1976, 1975 en 1965 hebben
weersomstandigheden geleid
tot kleine oogsten.
Wie zijn aardappelen heeft kun
nen oogsten en geen contract
prijs had afgesproken, heeft
kunnen profiteren van de
schaarste. De kiloprijzen zijn
hoog. Op de beurs in Rotterdam
noteerde een kilo maandag ge
middeld zestig cent. De Amster
damse termijnmarkt noteerde
afgelopen vrijdag zelfs prijzen
van een kleine tachtig cent voor
in mei te leveren aardappelen.
De totale oogst aan aardappelen
bedroeg in 1998 in Nederland
altijd nog ruim 5,2 miljard kilo.
Daarvan is 2 miljard kilo geëx
porteerd, waar een import van
1,8 miljard kilo tegenover staat.
De import is vooral bestemd
voor industriële verwerking tot
chips en patat.
Niet één akkerbouwgewas heeft
overigens zo ernstig onder de
Delta Radio ziet
nog brood in
schadeclaim
DEN HAAG - Delta Radio
denkt met succes een schade te
kunnen claimen, als de bouw
van twee 400 meter hoge zend
masten voor de Walcherse kust
op basis van nieuwe wetgeving
wordt getorpedeerd. Directeur
J. Fleury heeft deze waarschu
wing doen uitgaan naar alle
partijen in de Tweede Kamer.
Fleury reageert op een brief,
waarin Rijkswaterstaat elke
aansprakelijkheid voor opont
houd of afstel van de bouw van
het zendpark bij Delta Radio
legt.
De overheid kan de bouw alleen
weigeren, als de zendmasten
storingen veroorzaken in appa
ratuur van zeeschepen en vlieg
tuigen. Internationaal moet ook
worden gekeken of het zendsta
tion andere zenders niet stoort.
Als de Tweede Kamer met aan
vullende eisen komt, is er vol
gens Fleury sprake van wetge
ving met terugwerkende
kracht. „Dan menen wij met
succes de schade bij de Staat te
kunnen claimen."
Staatssecretaris J. M. de Vries
van Verkeer en Waterstaat heeft
in de Tweede Kamer steeds aan
gegeven dat extra milieu-eisen
niet kunnen, omdat er dan een
schadeclaim dreigt.
Moeilijk ligt nog wel dat staats
secretaris De Vries eerder ont
kende dat Rijkswaterstaat
nooit met Delta Radio over een
schadeclaim heeft gesproken.
De Vries zal daarover nog aan de
tand worden gevoeld.
GroenLinks-Kamerlid H. van
der Steenhoven kreeg gisteren
voor elkaar dat het debat over
de zendmasten wordt heropend.
Dit zal waarschijnlijk volgende
week dinsdag plaatsvinden.
De sieraden van Leuntje Meulpolder zijn minder oud dan men dacht, maar krijgen wel een ereplaatsje op een buste.
door René Schrier
GOES - Het leek zo mooi. Originele boe
rensieraden uit 1809. En niet zomaar sie
raden, maar stukken met een geschiede
nis. Het museum voor Noord- en Zuid-
Beveland kreeg ze zomaar in bruikleen.
Maar korte tijd later kwam de teleurstel
ling, na een deskundig onderzoek door
een goudsmid. De sieraden bleken uit een
latere periode. Wel fraai, maar niet zo
uniek als aanvankelijk werd gedacht.
Jammer vooral voor P. Fraanje, die veel
werk had gemaakt van de geschiedenis
van de boerensieraden. Het zou namelijk
gaan om sieraden die koning Lodewijk
Napoleon in 1809 aan iedere gemeente
had geschonken. Ze waren bestemd voor
de vrouw die in de gemeente de meeste
kinderen had gebaard. Met veel ceremo
nieel reikte het gemeentebestuur die sie
raden uit. Van zo 'n gebeurtenis in Nisse is
nog een heel verslag bewaard gebleven.
Aanvankelijk verkeerde het museum in
Goes in de veronderstelling dat het de
stukken van Leuntje Meulpolder uit
Baarland in bruikleen kreeg. Leuntje
had 13 kinderen gekregen en kwam
daarmee in aanmerking voor de onder
scheiding van de koning. Overigens wa
ren er van die 13 kinderen op 8 augustus
1809 nog maar 6 over en voor het j aar om
was nog maar 1.
Onderzoek van de jaartallen die de toen
malige goudsmeden in de sieraden gra
veerden, leert echter dat ze in een heel
andere periode zijn.gemaakt. Zo staat in
het oorijzer het jaartal 1826 en stamt de
voorhoofdsnaald uit 1812-1813. Het oor
ijzer zou wel uit de goede periode (1809)
kunnen komen. Maar daar staat weer te
genover dat de bellen zoals die bij de sie
raden zijn gevoegd in de mode waren
rond 1830. Fraanje, deskundige op het
gebied van klederdrachten, had dus al
wat twijfels en dat werd bevestigd na een
bezoek aan de goudsmid.
Overigens is de smid nog niet helemaal
klaar met zijn onderzoek. Er schijnt een
oude catalogus te zijn met foto's van een
foto Ruben Oreel
doorRoelf Reinders
MIDDELBURG - Zeeuwse ge
meenten weten bijzonder wei
nig van de allochtonen die in
hun gemeente wonen. Ook in
stellingen als Arbeidsvoorzie
ning Zeeland en woningbouw
verenigingen hebben weinig
kennis over de allochtonen die
in hun bestanden staan.
Een onderzoek naar mogelijke
achterstandssituaties van al
lochtonen in Zeeland is daarom
op niets uitgelopen. Het bureau
dat voor de Zeeuwse welzijns
organisatie Scoop dit allochto-
nenonderzoek doet, kan van de
gemeenten en instellingen niet
de juiste gegevens loskrijgen.
Alleen een aantal algemene
conclusies over de situatie van
allochtonen kunnen eind deze
maand samen met de resultaten
van het Scoop-onderzoek naar
maatschappelijke trends in
Zeeland bekend worden ge
maakt.
,,Er zijn weinig gegevens over
allochtonen in Zeeland", zegtD.
van der Wouw van Scoop. „Ge
meenten en instellingen blijken
moeilijk in staat gegevens over
huisvesting, leeftijd en werk-
loosheidsgegevens naai' boven
te halen."
Dat betekent volgens hem nog
niet dat er in Zeeland geen spra
ke van een achterstandssituatie
is. Van der Wouw hoopt op een
'impuls tot verbetering van de
registratie van allochtonen',
hoewel dat op gespannen voet
staat met het recht op privacy.
„Dat is altijd al een punt van
discussie geweest."
Volgens Van der Wouw moet de
provincie, opdrachtgever en fi
nancier van het onderzoek, nu
gaan bekijken of ze een vervolg
onderzoek nodig vindt. „De
praktijk van een onderzoek
naar allochtonen blijkt weer
barstig. De provincie moet be
palen of ze er verder tij d en ener
gie in wil steken." Het dagelijks
provinciebestuur heeft in no
vember vorig jaar 45.000 gulden
voor het allochtonenonderzoek
uitgetrokken.
door Jeroen Vlieqenberg
VLISSINGEN - De door dc le-
gionella-bacterie veroorzaakte
ziekte waaraan tot nu toe twaalf
bezoekers van de West-Friese
Flora in Bovenkarspel zijn be
zweken, is nog nooit aantoon
baar door iemand ergens in Zee
land opgelopen.
Volgens L. van den Berge, soci
aal verpleegkundige van de af
deling infectieziekten van de
GGD in Goes, is er wel een
Zeeuwse vrouw die de Flora be
zocht, na afloop met klachten
oaar haar huisarts gegaan.
IiMaar dat gebeurde nog voor
dat het nieuws bekend was. De
vrouw leek een longonsteking te
bebben opgelopen en is succes
vol behandeld met antibiotica.
Haai' bloed wordt nu onder
zocht om te kijken of er antistof
fen zijn aangemaakt."
Volgens Van den Berge komt het
wel vaker voor dat mensen lij
den aan de zogenaamde pontiac
fever, een 'subklinische' ziekte
die lijkt op de veteranenziekte,
maar onschuldiger van aard is
„Jaarlijks raken in ons land on
geveer veertig mensen besmet
met de legionella-bacterie, van
wie tweederde de infectie in het
buitenland oploopt."
De ziekteverschijnselen van ve
teranenziekte zijn: plotselinge
verwardheid, koorts, eventueel
gepaard met braken en diarree.
Van den Berge: In de negen jaar
dat ik hier werk heb ik het twee
keer meegemaakt dat de ziekte
werd geconstateerd."
De legionella-bacterie behoort
tot de aangifteplichtige infec
tieziekten. De GGD heeft con
tact gehad met longartsen en de
s treeklaboratoria, maarzij heb
ben geen lichamelijke klachten
van mensen ontvangen. „Het ri
sico op besmetting is erg klein.
De bacterie kan alleen door in
ademing in het lichaam komen
en kan niet van mens op mens
worden overgedragen", aldus
Van den Berge. De besmettings-
golf in Bovenkarspel is excep
tioneel, meent C. Hovenier,
woordvoerder van VEWIN (V
ereniging van Exploitanten van
Waterleidingbedrijven in Ne
derland). „Tot aan de hoofd
kraan van alle waterleidingbe
drijven is het water bacterievrij
De aanleg van waterleidingen
door erkende installateurs vol
doet aan strenge eisen. Er mo
gen geen dode hoeken in zitten,
omdat daar warm water in komt
te staan, waarin de bacterie kan
gedijen. Het warme water moet
rond de zestig graden zijn, want
dan gaat de bacterie dood. Het
kan alleen mis gaan als je op ei
gen houtje en dus meestal on
deskundig binnenleidingen
gaat aanleggen."
D. Hardenberg, eigenaar van
Sauna Alliance in Vlissingen,
zegt dat sinds de invoering van
de WHVZ (Wet Hygiëne Veilig
heid Zwembadwater) de hygië
ne in sauna's flink is verbeterd.
„Ik ben altijd voorstander van
zo'n wet geweest, want zo'n
whirlpool bij voorbeeld is als je
wateroverlast geleden dan de
aardappel. De uienoogst viel in
Zeeland 4 miljoen kilo terug,
naar 137 miljoen kilo. En on
danks de barre weersomstan
digheden zijn er nog 805 miljoen
kilo suikerbieten geoogst van
Zeeuwse akkers, tegen 986 mil
joen kilo in 1997.
door Henk Postma
VLISSINGEN - Voor de klas
staan in het basisonderwijs
wordt weer razend populair. Er
is een ware run ontstaan op de
pedagogische academies. Dat
werd hoog tijd, want de basis
scholen kampen met een nij
pend tekort aan leerkrachten.
Zelfs wanneer de run op de pe
dagogische academies aan
houdt, zal het nog enkele jaren
duren alvorens voldoende on
derwijzers zijn opgeleid om de
gaten in de schoolteams op te
vullen.
De Hogeschool Zeeland meldde
twee jaar geleden al een opmer
kelijke opleving van de belang
stelling voor zijn pedagogische
academie (pabo). Die zet nu on
verdroten door, zozeer dat de
academies de aanloop nauwe-
lij ks meer aan kunnen. Er dreigt
een schreeuwend gebrek aan
stageplaatsen.
De pabo's zijn momenteel veruit
de grootste groeiers in het hoger
beroepsonderwijs. Ze melden
20 tot 25 procent meer inschrij
vingen dan vorig jaar. De pabo
van de Zeeuwse hogeschool
heeft nu al bijna 40 procent
meer aanmeldingen dan in
maart vorig jaar.
Stageplaatsen
Omdat de Zeeuwse Pabo be
trekkelijk klein is, was het tot
dusver nog geen probleem alle
studenten aan een stageplaats
te helpen. Maar dat is aan het
veranderen. De Zeeuwse basis
scholen kunnen binnenkort een
oproep verwachten om extra
stageplaatsen beschikbaar te
stellen. Als daar onvoldoende
respons op komt, dan dreigt een
studentenstop. „Nieuwe stu
denten worden dan nog slechts
naar volgorde van aanmelding
toegelaten", zegt opleidingsma
nager M. Anthonise. Hij ver
wacht dit jaar zeker 150 nieuwe
studenten te kunnen begroeten.
Twee jaar geleden waren dat er
nog maar 85.
Ondanks het dreigend tekort
aan stageplaatsen, gokt de in
Vlissingen gevestigde pabo op
verdere groei van het aantal stu
denten. Zo zijn plannen in de
maak om volgend jaar een 'de
pendance' te openen in het Re
gionaal Opleidingen Centrum
te Terneuzen. Pabo-studenten
uit Zeeuws-Vlaanderen kunnen
daar dan de eerste twee jaar van
de studie volgen. Ook voor an
dere hbo-opleidingen bestaan
dergelijke plannen. Daarmee
hoopt de hogeschool te voorko
men dat Zeeuws-Vlaamse jon
geren kiezen voor opleidingen
in Noord-Brabant.
Omscholen
De hogeschool overweegt ook
een pabo-deeltijdopleiding in
het leven te roepen. Daarmee
wil men vooral volwassenen te
trekken die zich willen laten
omscholen tot onderwijskracht.
Gedacht wordt onder meer aan
(jonge) mensen die nu nog werk
zaam zijn in de verpleging, in
administratieve beroepen en
aan gymnastiekleraren.
De plotse populariteit van be
roep van leerkracht wordt voor
al toegedicht aan de goede kans
op een baan en de extra verho
ging van de aanvangssalarissen.
„Iedere student die nu begint
aan de pabo, is over vier jaar na
genoeg verzekerd van een
baan"schrijft de Zeeuwse pabo
in een voorlichtingsbrochure.
Volgens de laatste prognoses
zijn op de basisscholen in Ne
derland de eerstkomende vijf
jaar zo'n 9000 extra leerkrach
ten nodig. Dat heeft onder meer
te maken met het streven de
klassen te verkleinen.
Het tekort aan leerkrachten, en
dan vooral invallers, wordt vol
gens Anthonise ook op de
Zeeuwse scholen merkbaar.
„Wij worden bijna dagelijks ge
beld door wanhopige schooldi
recteuren die vragen of wij nog
afgestudeerden kennen die als
vervanger voor de klas willen
gaan staan."
foto Dirk-Jan Gjeltema
tentoonstelling die ooit in Middelburg is
geweest. In die catalogus zouden ook de
sieraden van Leuntje Meulpolder afge
beeld zijn. Dat wordt momenteel nage
gaan.
Voorhoofdsdnaald
Vooral de zogenaamde voorhoofdsnaald
is toch wel bijzonder. Alle stukken krij
gen dan ook een ereplaatsje op een buste
in een aparte vitrine. Een voorhoofds
naald is een gouden plaat die voor het
voorhoofd werd bevestigd. Dat gebruik
is later uit de mode geraakt. De naald in
kwestie is met zijn 3,5 gram vrij zwaar en
net als de andere sieraden 18 karaats
goud.
door Richard Hoving
MIDDELBURG - WD, PvdA
en CDA presenteren mogelijk
volgende week al het beleids
programma van het nieuwe col
lege van Gedeputeerde Staten.
Volgens J. I. Hennekeij, voorzit
ter van het overleg dat onder
handelt over de collegevorming,
is dinsdag op een groot aantal
punten overeenstemming be
reikt.
De drie partijen vergaderden
gisteren ruim twee uui' achter
gesloten deuren. Mededelingen
werden er na afloop nauwelijks
gedaan. PvdA-lijsttrekker
D. J. P. Bruinooge vatte het
overleg samen als 'constructief'
en verwees door naar WD-col-
lega Hennekeij. „Hij is namens
ons allemaal de woordvoerder."
De WD-lijsttrekker zei dat
over 'alle beleidsterreinen is ge
sproken'. Ambtenaren zetten de
komende dagen de verschillen
de punten op papier. Dit stuk
wordt door de onderhandelaars
- twee van elke partij - volgende
week maandag aan de fracties
voorgelegd. Daarna gaan de
drie partijen opnieuw rond de
tafel zitten. Hennekeij was opti
mistisch over het vervolg van de
onderhandelingen. „Ik denk dat
het beleidsprogramma begin
volgende week op een oor na is
gevild." De presentatie van het
definitieve programma volgt
mogelijk een paar dagen later.
WD, CDA en PvdA hebben ook
gesproken over de formulering
die rond de kerncentrale Bors-
sele in het provinciaal regeerak
koord moet worden opgenomen.
De liberalen en christen-demo
craten pleitten in hun verkie
zingsprogramma's voor het
openhouden van de centrale na
2003. PvdA is tegen voortzet
ting van de productie van de
nucleaire stroomfabriek. Hen
nekeij wilde gisteravond niet
ingaan op welke wijze de partij
en op dit punt - dat algemeen
wordt gezien als het enige we
zenlijke verschil van mening
tussen WDCDA en PvdA - na
der tot elkaar zijn gekomen.
Portefeuilles
De verdeling van de portefeuil
les over de zes gedeputeerden,
twee van elke partij, is gisteren
niet aan de orde geweest. „We
praten over portefeuilles praten
als het beleidsprogramma rond
is", aldus Hennekeij. Het CDA
heeft tijdens eerder al aangege
ven geen genoegen te nemen met
de huidige taakverdeling bin
nen GS. De partij meent op
grond van de verkiezingsuitslag
recht te hebben op meer verant
woordelijkheden binnen het da
gelijks provinciebestuur.
Derde verdachte
geweld opgepakt
GOES - De politie in Goes heeft
een derde verdachte aangehou
den in verband met openlijke
geweldpleging het afgelopen
weekeinde. Het gaat om een 19-
jarige inwoner van Goes. De po
litie sluit niet uit dat er nog meer
personen worden aangehouden.
niet oppast een bacteriepoel.
Elke maand neemt een onaf
hankelijk laboratorium een
proefmonster van het water bij
ons. We hebben nog nooit pro
blemen gehad."
Subtropisch
Ook subtropisch zwemparadijs
Scheldorado in Terneuzen
houdt de boel goed schoon. „Ie
dere dag gaat er 's ochtends en 's
avonds chloor in het bad", zegt
badmedewerker A van dei-
Sluis. Het chloor doodt alle bac
teriën. We controleren zowel het
vuile als het schone chloorwa-
ter. Als het rustig is drukken we
op de doucheknoppen om het
water goed te laten doorlopen.
En we trekken de hoekjes goed
droog. Als de mensen voor en na
het zwemmen goed douchen is
er niets aan de hand.
Een typische vrijgezel met
typisch vrijgezellengedrag
en een typische vrijgezellen-
uitstraling. Raker kon Theo,
de medewerker van dat Vlis-
singse kantoor, niet worden
getypeerd. Vlekken op zijn
pantalon, gat in de trui, vet
tig haar en onregelmatig
scheergedrag. Wie in zijn on-
middelllijke nabijheid moest
vertoeven, vroeg zich af of
Theo xvel elke dag een frisse
douche nam. Zijn lijflucht
werd spreekwoordelijk. Je
ruikt hem al voor je hem ziet,
klaagden sommige collega's.
Aan dit ongerief is abrupt een I
eind gekomen. Fris gewas
sen, onberispelijk geschoren I
en goed gekapt nam hij laatst j
plaats achter zijn bureau. I
Een nieuwe pantalon, een
hagelioit overhemd en een
ivolk van lekkere luchten
versterkten de metamorfose.
Over de reden van deze ver
andering bewaarde hij het
stilzwijgen. Maar met zijn
nieuwe bijnaam is hij zeer in
zijn schik: Theo Dorant.
