Het gevaar van de vette snack
Doven ontmoeten
elkaar in eigen
Zeeuws centrum
Ik wil niet over 't graf heen regeren Slechte markt
dwingt Eurogas
tot inkrimpen
Studie naar locaties
voor fiets-voetveer
zeeland woensdag 17 maart 1999 21
Getuige
Suriname
wil vrije
aftocht
Behoefte per regio
bepaalt verdeling geld
wachtlijsten zorg
LLM,
door Jacques Cats
MIDDELBURG - Een ge
tuige uit Suriname is al
leen tegen een schriftelij
ke vrijgeleide bereid te
komen getuigen in een
voor de rechtbank in Mid
delburg dienende cocaï-
nesmokkelzaak. Dat heeft
advocaat P. II. Doedens
aan justitie laten weten.
De rechtbank in Middel
burg besloot op 18 februa
ri de strafzaak tot 12 april
aan te houden om het ho
ren van de getuige moge
lijk te maken.
De man zou belangwek
kende informatie kunnen
verschaffen over cocaïne
transporten van Surina
me naar Vlissingen. Bij de
behandeling van de zaak
tegen vijf verdachten uit
Amsterdam en Hoorn ont
stond op 18 februari dis
cussie over de invoer van
verschillende partijen
drugs met hetzelfde schip
Jarikaba. De getuige zou
kunnen vertellen dat met
medeweten van de douane
in Vlissingen een partij
van 1000 kg cocaïne is
doorgelaten en dientenge
volge op de vrije markt is
gekomen.
Tot op heden is het de
Middelburgse rechter
commissaris niet gelukt
het door de rechtbank ge
laste horen van de Suri
naamse getuige te regelen.
Rechtshulpverzoeken aan
de Surinaamse autoritei
ten worden reeds in Ne
derland tegengehouden.
Ook is de mogelijkheid
bekeken de getuige in een
derde land te horen of de
man naar Nederland te la
ten komen.
De getuige blijkt daar vol
gens Doedens nu toe be
reid te zijn. Hij wil alleen
een schriftelijke garantie
hebben dat als hij op 12
april op de zitting ver
schijnt, niet zal worden
gearresteerd en met de
eerst volgende lijnvlucht
als vrij man Nederland zal
kunnen verlaten.
door Arjan van Westen
MIDDELBURG - De Zeeuwse
Stichting Welzijn Doven (Z
SWD) heeft in Middelburg een
doven-ontmoetingscentrum in
gebruik genomen. Doven kun
nen er al sinds november terecht
voor informatie. Bovendien
verzorgt de ZSWD er tal van
ontspanningsactiviteiten. In
april is de officiële opening.
Het centrum is gevestigd in een
leegstaand schoollokaal in de
Middelburgse wijk Dau-
wendaele. De ZSWD is in 1987
opgericht, maar een vast onder
komen had ze niet. 'Hoera! Het
is ons gelukt. Na jaren zoeken
hebben we eindelijk ons doven-
ontmoetingscentrum', luidt de
tekst op de uitnodiging voor de
opening.
Symposium
S. Meulmeester is secretaris van
de ZSWD.Het balletje begon
eigenlijk pas te rollen na het
symposium 'De vierde taal'. In
1997 hield de ZSDW dat in sa
menwerking met de provincie
Zeeland. Daarna kwam er al
gauw geld van de overheid voor
een centrum. En met steun van
het Juliana Fonds en het Revali
datie Fonds kon het project
worden uitgevoerd."
In Zeeland zijn naar schatting
ongeveer honderd doven. Een
aantal Zeeuwse gemeenten zag
er gezien dit relatief lage aantal
niets in om het centrum van de
ZSWD te financieren. Boven
dien kon maar één plaats in Zee
land het centrum krijgen en de
gemeenten hadden er geen trek
in om over de grenzen heen te
betalen. Flauw, noemt Meul
meester het. Vooral Terneuzen
heeft het bij haar verbruid: geen
geld en nauwelijks begrip kreeg
de ZSWD van deze gemeente.
Schaamte
De vereniging heeft 23 leden.
Dat is niet veel, de naamsbe
kendheid kan beter. Door de be
huizing in Middelburg en de da
gelijkse bezetting daarvan zal
het ledenaantal waarschijnlijk
groeien. Er blijkt met name on
der de oudere doven nogal wat
schaamte te zijn. Meulmeester
herinnert zich een vrouw uit
Vlissingen, die was overvallen.
Haar belagers wisten van haar
kwetsbaarheid. „Ze deed uit
eindelijk geen aangifte bij de
politie. Ze was bang om niet te
worden begrepen."
De ZSWD wil ook de positie van
de doven op de arbeidsmarkt
verbeteren. „Werkgevers den
ken vaak dat als iemand niet
goed kan praten, het in het
hoofd ook niet goed zit. Nou, we
zijn echt wel bij de pinken
stelt ze verontwaardigd. „Vol
gens een GGD-arts mocht ik
vanwege mijn handicap niet
werken. Mijn werkgever pikte
dat niet en zocht aangepaste ar
beid. Meulmeester kwam op de
administratie terecht. Haar
handicap bleek ook voordelen
te hebben. „Ik kan enorm ge
concentreerd werken. Toen ik
bij deze werkgever vertrok
moesten vier anderen mijn werk
overnemen."
Communiceren met horenden is
voor doven van groot belang.
Zeker in een maatschappij waar
het vergaren van informatie
zo'n voorname rol speelt. De
tekstelefoon is voor de doven
dan ook een prachtuitvïnding.
Maar het apparaat is duur en
weinig instanties en bedrijven
hebben er één staan. Meulmees
ter somt nog enige adviezen
voorde horenden op wanneer zij
praten met een dove. Kijk de ge
sprekspartner recht aan en ge
bruik veel gebaren. En de siga
ret uit de mond, want die maakt
het liplezen volkomen onmoge
lijk. En mannen met snorren
over de lippen zouden deze
haargroei moeten verwijderen.
Ondertitels
In een hoek van het lokaal ligt
een aantal spelletjes. De doven
komen dus niet alleen voor ge
wichtige zaken naar het cen
trum. En video wordt er geke
ken, elke maand komt er een
videotijdschrift voor doven uit.
De keuze van de onderwerpen is
divers: van een doventolk die de
teksten van de Spice Girls in ge
barentaal omzet tot de discussie
over de ondertiteling van tv-
programma's. Commerciële en
regionale omroepen hebben
daar geen geld voor over. On
langs werd bekend dat SBS6 de
teksten onder de programma's
gaat zetten. Het persbericht
pronkt op het prikbord van de
ZSWD.
door Ben Jansen
Dat was schrikken aan de ontbijttafel,
juist tijdens het verorberen van een
extra dik met jain besmeerde boterham.
'Zeeuwse jeugd is te zwaar' kopte de
krant op de voorpagina en wie de moeite
nam om verder te lezen, begreep dat
overgewicht ook in andere leeftijdscate
gorieën voorkomt. Vier op de tien vol
wassen Nederlanders is te zwaar; 8 pro
cent van de bevolking kampt zelfs met
een ernstige mate van overgewicht. Tja,
dan smaakt een beschuitje met hagelslag
ineens een stuk minder.
Toch is dat beschuitje niet de boosdoener.
Mits het een onderdeel vormt van het
ontbijt en de laag hagelslag niet te dik is.
Neen, het gevaar schuilt in frikandellen
(al dan niet speciaal), sito-sticks, beren
klauwen, patatjes oorlog, frites met meer
vredelievende sausen en andere lekker
nijen uit gelegenheden met namen als ca
fetaria 't Karrewiel, Frituur Frits en
Snackbar Sabine. En niet te vergeten
chips, pinda's, marsen, gevulde koeken,
chocoprinsen en andere versnaperingen
die gaame als tussendoortje worden ge
nuttigd. Al die snacks en zoetigheden
vormen voor steeds meer Nederlanders
een vast bestanddeel van het dagelijkse
voedingspatroon. De echte liefhebber
gaat zich zodanig aan de smulrol te bui
ten dat de gezonde maaltijd erdoor in het
gedrang komt.
Zeeolifanten
Ook zonder de cijfers die het Centraal
Bureau voor de Statistiek deze week
heeft verspreid over het toenemende ge
wicht van de bevolking, is wel duidelijk
dat de verhouding tussen lengte en ge
wicht bij veel Nederlanders in de rich
ting van het laatste begint op te schuiven.
Zomerse stranden bieden vaak een aan
blik alsof er een kudde zeeolifanten of
andere van indrukwekkende vetlagen
voorziene zeezoogdieren is neergestre
ken. Onder op de televisie in beeld ge
bracht publiek gaan opmerkelijk veel
dikke buiken en dubbele kinnen schuil.
Vaak moet de weegschaal de deur uit om
dat die toch maar onbetrouwbare resul
taten laat aflezen. Veelvuldig is ook het
geklaag in kledingzaken dat fabrikanten
de neiging vertonen hun maten steeds
kleiner te laten vallen.
Het mag duidelijk zijn: te veel en te vaak
calorierijk eten is slecht voor de gezond
heid. Toch goed om er nog even een arts
over te horen. „Overgewicht vergroot de
kans op hart- en vaatziekten", zegt di
recteur Victor Slenter van de GGD in
Zeeland. „Bovendien kunnen knieën en
heupen van mensen die te zwaar zijn
overmatig slijten, gewoon vanwege het
feit dat ze een te hoog gewicht moeten
torsen. Het kraakbeen, dat als smeer
middel van zo'n gewricht dient, kan dat
niet hebben."
Bij de GGD bestaat een vrij goed beeld
Een snackbar in de buurt van werk of school verleidt velen tot de aankoop van een patatje met mayonaise en saus.
foto Lex de Meester
van het gewicht van het schoolgaande
deel der Zeeuwen. De jeugdartsen zien de
Zeeuwse kinderen enkele keren gedu
rende hun schoolloopbaan. Dat zijn de
momenten waarop kan worden vastge
steld of er iets mis is met het evenwicht
tussen lengte en gewicht. „Wanneer er
sprake is van extreem overgewicht bij
een kind, waarvan de oorzaak kennelijk
moet worden gezocht in verkeerde eetge
woonten, volgt een gesprek met de
ouders", vertelt Renée Poelman, functio
naris gezondheidsvoorlichting en -op-
voeding van de GGD. „En dan houden
we daarna ook wel in de gaten of er ver
beteringen optreden."
Met behulp van het zogenaamde school-
gezondheidsbeleid probeert de GGD
schoolkinderen ook te doordringen van
het belang van gezonde voeding en beoe
fening van sport. Poelwijk: „Het is eigen
lijk zo simpel: drie maaltijden per dag.
lijk dat kinderen trakteren op hun ver
jaardag. Poelman: „Datje dan beter geen
snoep kunt uitdelen, is iets dan inmid
dels wel is doorgedrongen. Want dat is
slecht voor tanden en kiezen. Daar komt
nu vaak het zakje chips voor in de plaats.
Daar zit vet in dat veel kinderen beter
niet kunnen gebruiken."
Opmerkelijk
De gegevens die de jeugdartsen en hun
assistenten verzamelen, maken het de
GGD ook mogelijk op het gebied van het
gewicht van de leerlingen vergelijkingen
te maken tussen scholen. Dat levert soms
opmerkelijke verschillen op, vertelt
Slenter. Nee, naar de oorzaak daarvan
heeft de GGD geen onderzoek gedaan.
Niet uit te sluiten valt evenwel dat de na
bijheid van frituurpaleis De Lekkere
Trek of cafetaria De Sportvriend daarbij
een rol speelt.
vooral het ontbijt niet overslaan en niet
te veel tussendoor snoepen. Daar hebben
we informatiemateriaal voor en leskis-
Overgewicht
ten. Het valt op dat kinderen in de boven
bouw van de basisschool duidelijk
belangstelling hebben voor gezonde voe
ding." Op de basisschool is het gebruike-
door Arjan van Westen
MIDDELBURG - De 1,3 mil
joen gulden voor bestrijding
van de wachtlijsten voor ver-
zorgingsghuizen wordt naar be
hoefte van een regio besteed. De
provincie houdt daarbij reke
ning met de wensen van de
Zeeuwse Vereniging voor Oude
renzorg (ZVO). Die vindt dat als
er een koppeling komt tussen de
budgetten voor bouw en zorg er
van een evenredige verdeling
geen sprake kan zijn.
De provincie erkent dit pro
bleem, maar heeft weinig moge
lijkheden om toekomstige wet
geving hierover te veranderen.
Om niet onnodig te vertragen is
besloten extra middelen in te
zetten. Bij de besteding van de
1,3 miljoen gulden, die de pro
vincie onlangs van staatsseere-'
taris M. Vliegenthart (O
uderenzorg) kreeg, wordt nog
gebruik gemaakt van twee mo
dellen
Model één houdt rekening met
de regionale prioriteiten zoals
nieuwbouw en renovatie. Wal
cheren en Tholen krijgen op
grond daarvan respectievelijk
één ton en een halve tot hun be
schikking. In het verleden is
hier meer in zorg geïnvesteerd,
Wachtlijsten spelen op deze ei
landen dan ook een geringe rol.
In het tweede model wordt reke
ning gehouden met het aantal
75-plussers in een regio.
Zeeuws-Vlaanderen krijgt er nu
vier ton bijHier is de wachtlij s-
ten-problematiek dan ook het
grootst. Schouwen-Duiveland
en de Bevelanden kunnen met
respectievelijk honderdtwin
tigduizend en driehonderd
twintigduizend gulden de
wachtlijsten te lijf gaan.
Door deze constructie blijft er
bijna drie ton over. Alle regio's
hadden minder gekregen als ze
door middel van een ander mo
del waren begroot. Met twee ton
is dit verschil voor Zeeuws-
Vlaanderen het grootst. Na
overleg met de regio's wordt het
restant verdeeld.
De ZVO wenst dat in de toe
komst apart gekeken blijft wor
den naar financiering van zowel
'zorg als stenen'. De provincie is
gevoelig voor de wensen van de
sector, ook al omdat tal van be
zwaar- en beroepsprocedures de
uitvoering van projecten zeer
kan vertragen.
door Ben Jansen
VLISSINGEN - De provincie
Zeeland laat onderzoeken wel
ke plekken in Vlissingen en
Breskens het geschiktst zijn
voor het afmeren van het toe
komstige fiets-voetveer tussen
beide plaatsen. Daarbij zal ook
worden bekeken of de fuiken en
remmingwerken van de huidige
veerdienst Vlissingen-Breskens
daarvoor kunnen worden ge
bruikt.
In Breskens komen de bestaan
de veerhaven en het westelijke
gedeelte van de handelshaven in
aanmerking om het fiets-voet
veer af te meren en te laden en te
lossen. De veerhaven heeft als
nadeel dat er aanzienlijk bag-
gerwerk moet worden uitge
voerd om de haven op diepte te
houdenHet voordeel i s da t er i n
het water en aan de wal een zee
van ruimte beschikbaar is.
Wanneer de keus op de handels
haven valt, betekent dit dat het
baggerwerk achterwege kan
blijven. Daar staat tegenover
dat deze haven ook andere ge
bruikers heeft en dat de ruimte
om te manoeuvreren in het wa
ter gering is. Dat laatste geldt
ook voor de aanleginrichting en
het parkeren.
Aan de andere kant. van de Wes-
terschelde moet het fiets-voet
veer in elk geval in de buitenha
ven aanmeren, in de directe
nabijheid van het NS-station.
Daar is ook parkeerruimte.
Het bedrijf Tebodin krijgt van
het dagelijks provinciebestuur
opdracht de mogelijkheden en
onmogelijkheden van nieuwe
locaties en reconstructie van de
bestaande fuiken en remmings-
werken te onderzoeken. De op
dracht gaat naar dit bedrijf om
dat het de situatie in Vlissingen
en Breskens terdege kent.
Het fiets-voetveer moet varen
wanneer de bestaande veer-
dienst na de opening van de
Westerscheldetunnel wordt op
geheven.
door Richard Hoving
MIDDELBURG - Hij heeft
vertrouwen in zijn opvolger.
D66-fractievoorzitter Alex
Dij kwel (62) neemt met een ge
rust hart afscheid van de
Zeeuwse politiek. Veertien
jaar lang was hij lid van Pro
vinciale Staten, met dank aan
een paar onbetrouwbare ge
meentebestuurders.
Midden jaren zeventig, het ge
zin Dijkwel woont aan de Seis-
singel aan de rand van de
Middelburgse binnenstad. De
gemeenteraad belooft de
straat 'verkeersluw' te maken.
De toezegging wordt niet hard
gemaakt. Dijkwel: „Dat was
voor mij het moment om lid te
worden van D66. Het niet na
komen van afspraken, deze
manier van politiek bedrijven
moest worden veranderd.
Dijkwel is nog adjunct-direc
teur van een scholengemeen
schap als hij na een aantal ja
ren partij werk in 1985 in de
Staten van Zeeland komt. Hij
vult een opengevallen plaats in
de driemansfractie op. Een
half jaar later wordt hij ge
vraagd fractievoorzitter te
worden.
Boeiend
Na de verkiezingen van 1987
maakte Dijkwel zijn eerste
volledige termijn in Provincia
le Staten mee. ,,Een boeiende
tijd. Het ging nog ergens over.
Het beleid was niet voor lange
tijd vastgelegd in allerlei no
ta's. Statenvergaderingen wa
ren levendig en duurden niet
zelden tot laat in de avond.
Statenleden uit Zeeuws-
Vlaanderen moesten vroegtij
dig weg om de laatste boot nog
te halen."
Een daverende verkiezings
overwinning levert D66 een
plaats in het college van Gede
puteerde Staten op. Dijkwel
wordt belast met zorg, welzijn,
voorlichting, onderwijs en be
stuurlijke organisatie. Het is
de tijd na de belastingaffaire,
waarin ontoelaatbare zaken
rond het declaratiegedrag van
gedeputeerden aan het licht
kwamen. De deuren van de
achterkamertjes gingen open.
„Openheid stond hoog in het
vaandel", aldus Dijkwel.
Bejaardenoorden
Zijn jaren als gedeputeei'de
verliepen niet zonder rumoer.
SGP-lijsttrekker W. Kolijn
herinnerde er in de campagne
voor de jongste Statenverkie
zingen op scherpe toon aan.
„D 66 haalde een keer zes zetels
D66'er Alex Dijkwel: „Onze rol is beperkt gebleven tot het aan
dragen van ideeën, waar anderen vervolgens goede sier mee gin
gen maken."
Twaalf Zeeuwen keren niet terug in Provinciale Staten. Op
dinsdag 30 maart zwaaien de blijvers hen uit in een extra
vergadering. De PZC vraagt een aantal van de vertrekken
de Statenleden naar hun ervaringen in het provinciaal be
stuur en naar de reden van hun vertrek. Vandaag deel 2 met
D66'er A J. Dijkwel, factievoorzitter en oud-gedeputeer
de. „Het is een hard vak."
en mocht meteen aanschuiven.
Kort, maar voldoende om veel
schade aan te richten." Dijk
wel sloot zes bejaardenoorden
en stelde orde op zaken bij de
stichting Rusthuizen der Ge
reformeerde Gemeenten in
Zeeland. De rusthuizenaffaire
zadelde de provincie onlangs
met een schadeclaim van 1,4
miljoen gulden op. Van de slui
ting van de bejaardenoorden
heeft Dijkwel 'beslist geen
spijt'. „Als ik het over moest
doen zou ik er nog een meer
hebben gesloten." Dat hij tot
op de vandaag door het leven
gaat als de gedeputeerde 'die
de oudjes op straat zette',
steekt wel.
„Het sluiten van de tehuizen is
maar de helft van het verhaal.
Vergeten wordt dat er een
groot aantal woonzorgcom
plexen voor in de plaats is ge
komen."
Hard vak
Het sluiten van de bejaarden
oorden \yas collegebeleid. In
de aanloop naar de Statenver
kiezingen van 1995 nam met
name het CDA afstand van dit
beleid. De D66-lijstrekker
werd afgebrand tijdens de
campagne. „Het is een hard
vak", zegt hij terugkijkend.
Het greep zijn vrouw meer aan.
„De emoties liepen zo hoog op
dat zij heeft geweigerd aan te
zitten tijdens het afscheidsdi
ner dat voor de vertrekkende
collegeleden werd gehouden."
De afgelopen vier jaar trad
Dijkwel weer op als fractie
voorzitter van D66. Over het
optreden van het dagelijks
provinciebestuur is hij niet on
tevreden. „WD, PvdA en CDA
hebben de provincie goed be
stuurd. Het enige waar het aan
ontbroken heeft is creativiteit
en oiiginaliteit." Als opposi
tiepartij heeft D66 niet veel
potten kunnen breken, erkent
Dijkwel. „Onze rol is beperkt
gebleven tot het aandragen
van ideeën, waar anderen ver
volgens goede sier mee gingen
maken."
Volgens Dijkwel is dit niet de
schuld van D66. „Wat moet je
als driemansfractie? Het colle
ge gaat zijn goddelijke gang,
daar heb je mee van doen."
Na veertien jaar in de provin
ciale politiek vindt de 62-jari-
ge Dijkwel het mooi geweest.
..Ik heb alles gezien en ge
daan. "Een paar weken voor de
verkiezingen nam hij zich voor
zich een jaar lang buiten de po
litiek in Zeeland te houden. De
verkiezingsuitslag, D66 ging
terug van drie naar één zetel,
heeft hem doen terugkomen op
dit besluit. Hij blijft beschik
baar om René Bastiaanse, de
enige D66-vertegenwoordiger
in de Staten van Zeeland, met
raad en daad ter zijde te staan.
„Niet omdat ik geen vertrou
wen in hem hebmaar voor één
persoon, die ook nog eens
nieuw is in de Staten, is het al
lemaal wel erg veel.
Valt het afscheid van de pro
vinciale politiek dan toch
zwaar? „Nee hoor, mijn advie
zen geef ik alleen als daarom
wordt gevraagd. Ik ga mij niet
opdringen en over mijn graf
heen regeren. Het is mooi ge
weest."
door Maurits Sep
NIEUWDORP - „We konden zo
niet langer doorgaan. De markt
voor de overslag van gas zakt al
vijf jaar lang steeds verder weg.
Nu is het pijnpunt aangebro
ken." Zo verklaart adjunct-di
recteur A Eggink van Chemgas
het voorgenomen ontslag van
tien van de dertig werknemers
bij Eurogas Terminals in
Nieuwdorp. Over uiterlijk een
week krijgt het personeel te ho
ren wie zijn baan verliest en per
wanneer.
Het moederbedrijf van Eurogas,
Chemgas in Rotterdam, houdt
zich bezig met het vervoer van
gas (lpg) via binnen- en buiten
vaart en zeevaart (in het Verre
Oosten). De overslag van over
zee aangevoerd gas gebeurt
door Eurogas Terminals in
Nieuwdorp. „Maar die markt
kalft al vijf jaar af", stelt Eg
gink. „Steeds meer lpg wordt
door raffinaderijen op het land
gemaakt en van daaruit ge
transporteerd. Daarom moeten
we nu wel ingrijpen."
J. Keiler van vakbond De Unie
maakt zich ernstige zorgen over
het aantal banen dat wordt ge
schrapt. ..De terminalmanager
heeft altijd gesteld dat een mini
mum van dertig werknemers
noodzakelijk is. Dus hoe men
met twintig mensen denkt toe te
kunnen, is mij een raadsel." Vol
gens Eggink kan dat omdat de
klanten steeds minder diensten
afnemen, een gevolg van de ver
slechterende markt. „Wij zullen
straks nauwkeuriger zijn in het
verstrekken van diensten."
Chemgas is druk bezig met het
uitwerken van de reorganisatie
plannen. Begin volgende week
worden personeel en bonden
over de details ingelicht. Overi
gens ontkent Eggink dat de bon
den maandag bewust door de
directie zijn gepasseerd bij het
bekendmaken van de reorgani
satie. „Wij hebben als directie
een verantwoordelijkheid te
genover het personeel. Wij lich
ten de mensen zelf in over goede,
en over slechte ontwikkelingen.
Dat hebben we ook gedaan. Pas
daarna hebben we de bonden
gebeld. De vertegenwoordigers
waren op dat moment evenwel
niet bereikbaar
Hoewel het nieuws van de in
krimping het personeel maan
dag overviel, is iedereen dins
dag gewoon aan het werk
gegaan, zegt Keiler. „Natuurlijk
heerst er grote verslagenheid.
Men wacht af wat de besprekin
gen tussen de bonden en de di
rectie opleveren."
(Advertentie)
VeVs geperst sinaasappelsap
Uit de sappigste sinaasappels van de
nieuwe oogst. In het koelvak op onze
groenteafdeling.
Literfles van 4.99 voor
KQnMar
