Surinaams parlement in chaos
r
I
PZC
Nostalgie naar een vorig paars
PZC
CHINA
I I K N 1 1 S
Dissident ontraadt Beatrix China-bezoek
Moskou machteloos
tegenover oplaaiend
geweld Tsjetsjenië
feiten en meningen
2
Oppositie verhindert dat er zelfs maar vergaderd wordt
Ei
11 maart 1949
donderdag 11 maart 1999
door Armand Snijders
De Nationale Assemblee, het
Surinaamse parlement,
functioneert sinds het aantre
den van de regering van presi
dent Jules Wijdenboseh eind
1996 nauwelijks meer. De oppo
sitie weigert voor het wettelijk
vereiste minimale aantal aan
wezige leden te zorgen om de
vergaderingen zelfs maar van
start te kunnen laten gaan. En
als er wel de vereiste helft plus
een in de zaal is, schelden coali
tie- en oppositieleden elkaar uit
voor alles wat mooi en lelijk is.
De kinderlijke klucht', opge
voerd door riant betaalde parle
mentariërs, begint de Suri
naamse bevolking de keel uit te
hangen.
De regeringscoalitie onder aan
voering van de Nationale De
mocratische Partij (NDP) van
Wijdenboseh beschikt met 26
van de 51 zetels over een mini
male meerderheid in parlement.
Maar omdat er altijd wel een co
alitielid ziek is of in het buiten
land verblijft, is de aanwezig
heid van enkele oppositieleden
noodzakelijk om te vergaderen.
De oppositie vertikt het echter
al twee jaar om daar aan mee te
werken.
Deze week leek het er even op
dat er eindelijk weer eens quo
rum zou zijn om normaal te
kunnen vergaderen. De opposi
tionele Progressieve Politieke
Partij (PPP) van oud-minister
van Financiën Atta Mungra be
sloot de zittingen niet meer te
boycotten. De vergadering ging
dinsdag inderdaad van start,
maar fatsoenlijke besluiten
werden er nauwelijks genomen.
De verschillende partijen vlo
gen elkaar traditioneel in de ha
ren over pietluttigheden. En als
de oppositie een serieus onder
werp wilde aansnijden, zoals de
crisis in het land of de ernstige
problemen in de gezondheids
zorg, werd dit direct afgeha
merd door parlementsvoorzit
ter Marijke Djwalapersad.
De Hindoestaanse parlements
voorzitter heeft zich inmiddels
ontpopt tot het enfant terrible
van de Surinaamse politiek. Al
meerdere malen heeft zij zich
zelf in de problemen gebracht
door haar ontactisch handelen
en ondoordachte uitspraken. Zo
beschuldigde ze bijna twee jaar
geleden, kort na haar aantre
den, een van de oppositiepartij
en van een bomaanslag op een
vooraanstaande partijgenoot.
Ook in het parlement maakt ze
er een potje van, doordat ze niet
is opgewassen tegen het verbale
geweld dat met name vanaf de
oppositiebanken komt. Het is
niet in de laatste plaats aan
Djwalapersad te wijten dat de
vergaderingen veelal ontaarden
in ordinaire scheldpartijen,
waarbij urenlang kan worden
gemuggenzift over de spreektijd
zodat na uren moet worden ge
constateerd dat er geen enkel
besluit is genomen. De parle
mentsvoorzitter zelf geeft de
schuld aan de oppositie, die in
haar ogen de vergaderingen
dwarsboomt. Haar positie zal
voorlopig niet in gevaar komen
omdat de NDP de steun van
haar Basispartij voor Vrijheid
en Democratie (BVD) hard no
dig heeft.
Dubieuze zaakjes
Een ander probleem is dat van
tijd tot tijd parlementariërs ver
wikkeld raken in dubieuze
zaakjes. Zo was vorige week een
coalitielid betrokken bij een
schietpartij waarbij zijn zoon,
buschauffeur, een passagier
ernstig verwondde. Het wapen
bleek van de parlementariër te
zijn.
Door al het geruzie en de onfris
se praktijken hebben nog maar
weinig Surinamers geloof in
him eigen parlement. „Een
schande voor ons land. De poli
tici bewijzen dat we als natie
niet op eigen benen kunnen
staan", meent een analist. Ook
adviseur van staat Desi Bouter-
se is de lamlendigheid binnen de
Assemble meer dan zat. „Parle
mentariërs die niet willen ver
gaderen moeten worden gekort
op hun maandelijkse toelage",
heeft hij meermalen geopperd.
Aan de quorumkwestie zou een
einde kunnen worden gemaakt
door de wet te veranderen en de
verplichte aanwezigheid van
een meerderheid der leden te
schrappen. Maar daarvoor is de
goedkeuring van het parlement
nodig - hetzelfde parlement dat
geen meerderheid bij elkaar kan
krijgen. Want als het onderwerp
op de agenda wórdt geplaatst,
zoals Djwalapersad in het ver
leden meermaals heeft gedaan,
blijft de oppositie massaal weg.
GPD
TIJD OM TE
De dissident Wei Jingsheng gaf gisteren in het kantoor van Amnesty International in Amsterdam een persconferentie over de men
senrechten in China. foto CorMulder/ANP
door Louis Burgers
Koningin Beatrix doet er goed aan haar
komende bezoek aan de Volksrepu
bliek China te heroverwegen. De Chinese
dissident Wei Jingsheng raadt de konin
gin af naar China te gaan. Het staatsbe
zoek geeft in zijn ogen een verkeerd sig
naal af aan de autoriteiten in Peking en
kan ook internationaal verkeerd worden
begrepen.
Mocht het bezoek toch doorgaan, dan
vindt Wei dat Beatrix duidelijk moet ma
ken hoe Nederland denkt over de mensen
rechten. Hij beseft dat de koningin for
meel weinig kan zeggen, maar is van
mening dat zij zich niet terughoudend
moet opstellen. Zij vertegenwoordigt im
mers het hele volk.
Wei is een van de bekendste Chinese dissi
denten. Hij is door Amnesty Internatio
nal, die jarenlang actie voor hem voerde,
voor een kort bezoek naar Nederland
gehaald. Sinds 1979 heeft hij in totaal
achttien jaar in de gevangenis en in werk
kampen gezeten. Hij werd onlangs om ge
zondheidsredenen vrijgelaten.
Wei zei gisteren op een persconferentie
dat het koninklijke reis naar China, dat
het op het' laatste moment geschrapte
staatsbezoek van 1989 vervangt, plaats
vindt op een moment waarop de onder
drukking in China weer toeneemt. „Dit
bezoek zou gezien kunnen worden als een
aanmoediging voor het beleid van de Chi
nese communistische partij
Sancties
Wei stoorde zich ook aan de grote handels
delegatie, die de koningin vergezelt. Eco
nomisch gaat het in China 'niet florissant,
zodat een delegatie weinig zin heeft. Ook
zei hij dat het beleid van de Chinese lei
ding alleen is te beïnvloeden door econo
mische druk van buitenaf. „De partijlei
ding is vooral bang voor commerciële
maatregelen." Hoewel hij ervan uitgaat
dat er niet direct internationale sancties
komen, hield Wei daar toch een pleidooi
voor.
Wei zei dat de afgelopen periode vele tien
tallen dissidenten weer zijn opgepakt.
Protesten van boeren en arbeiders worden
met harde hand de kop in gedrukt. Uit cij
fers van de Chinese regering blijkt dat er
jaarlijks in China zo'n 30.000 demonstra
ties, stakingen en onlusten plaatsvinden.
Wei verwacht dat het regime binnen enke
le jaren ten val zal komen. Dat gevoel is
ook in China zelf groeiende. Maar de de
mocratische beweging is nog klein en
slecht georganiseerd. Andere groepen,
ook binnen de communistische partij,
zouden de macht kunnen grijpen en dan
ontstaat er een nieuwe dictatuur.
Volgens Amnesty telt China nog duizen
den politieke gevangenen en zitten meer
dan 200.000 mensen in 'administratieve
detentie'. GPD
door Hans Hooqendijk
Vechten de dienstplichtigen
straks weer in Tsjetsjenië?,
schreef de populaire krant
Komsmolskaja Pravda gisteren.
Het is een reactie op de afgelo
pen spanningen tussen Rusland
en de opstandige Kaukasische
deelrepubliek Tsjetsjenië na de
ontvoering van generaal
Sjpigoen eind vorige week.
Deze hoogste vertegenwoordi
ger van Rusland in het gebied
werd door guerrilla's vlak voor
zijn vertrek naar Moskou uit
zijn vliegtuig gehaald. Moskou
schreeuwde moord en brand,
haalde al zijn afgezanten, uit
Tsjetsjenië terug en dreigde met
economische sancties en mili
tair ingrijpen.
Dinsdagavond volgde crisisbe
raad in het staatsziekenhuis
waar president Jeltsin nog
steeds wordt behandeld voor
zijn bloedende maagzweer. Het
leverde niets concreets op.
Het is goed mogelijk dat Jeltsin
geen idee heeft hoe hij de totale
anarchie in. het islamitische
Tsjetsjenië moet aanpakken.
Massale bombardementen en
het sturen van een grote troe
penmacht, zoals in december
1994, zijn niet meer mogelijk.
De strijdkrachten kunnen en
willen niet en het volk staat een
nieuw massaal bloedvergieten
niet toe.
Gerichte luchtaanvallen op de
voornaamste guerrillabases
zijn naar de mening van militai
re experts zinloos, omdat de
strijders zich steeds verplaat
sen.
Burgeroorlog
Militaire acties betekenen een
burgeroorlog, voorspellen ana
listen. Jeltsins adviseurs lijken
dit nu in te zien. De vroegere
presidentiële commissaris voor
de mensenrechten, Kovaljovi:
„Het is tijd voor geheime, ver
fijnde pendeldiplomatie."
Premier Primakov lijkt nu deze
ondankbare klus te mogen op
knappen. Analisten in Moskou
sluiten niet uit dat Jeltsin, die in
een machtsstrijd is verwikkeld
met zijn premier, erop specu
leert dat deze zal falen. Maar
Primakovs minister voor Natio
naliteiten Abdoelatipov, zelf
een Kaukasiër, denkt daar an
ders over. „Primakov kent
Kaukasus als geen ander,
mand kan de problemen b®
aanpakken dan hijzei hij.
De Tsjetsjeense president lij,
schadov heeft al aangebod»
crisisoverleg met Moskou
voeren. Maschadov, een oiv
logsheid en de enige die n»
enigszins loyaal is aan I
Kremlin, staat echter vrijf
machteloos. Generaal Lebê
die in 1996 met hem e^n vrede>
akkoord sloot, zei: „Overdag^
geert Maschadov, 's nachtsisij
macht in handen van Basajevg
Radoejev (twee commandante
uit de oorlog - red.)."
Niets gedaan
„Moskou heeft de
drie jaar niets gedaan oni
stabiele vrede in het
realiseren", aldus Lebed ijj
heeft gelijk. Het Kremlin he-d
zich beperkt tot het negerenvs;
de problemen in Tsjetsjenië
Van de door Jeltsin beloofdei
nanciële hulp bij de wedero;.
bouw is vrijwel geen roebel?
het gebied aangekomen. Fiy.
meel maakt Tsjetsjenië nog du
uit van de Russische Federals
maar in feite heeft Moskou,
niets meer te vertellen. Hetaau
tal inwoners is
van ruim een miljoen voord
burgeroorlog tot zo'n 350.001
van wie de meesten alleen ove
leven dankzij de financiële hui
van gevluchte landgenoten.
Elkaar naar het leven staand
zwaargewapende groepen tin
ken de dienst uit. Ze leven va
de handel in drugs en wapense
van het geld dat ontvoeringe
vooral van buitenlandse huif.
verleners, oplevert. Maar od
Russische afgezanten werds
regelmatig gevangen genomt
en tegen fikse bedragen vrij gc
laten.
De Russische geheime dienste r
presenteren sinds enige tijd PI
Tsjetsjeense mensenhandelaat v i
een koekje van eigen deeg. D I i'
gen vele honderden Tsjetsjeen? t
strij ders uit de burgeroorlog lij j: 1
gen nog arrestiebevelen klas f
en speciale agenten hebben ee
aantal van hen opgepakt omi
uit te kunnen wisselen als t
weer Russen worden ontvoerd]
„Onze Tsjetsjeense reserves'
worden ze in kringen van dege-j -
heime politie genoemd. GPD
Grote kluiten modder
vlogen voor de Sta
tenverkiezingen door de
paarse coalitie. Paars is
niet langer de vrienden
club die het eens was. De
inkt van het regeerak
koord was nog niet droog
of de ondertekenaars be
gonnen zich eraan te ont
trekken. Zeven maanden
is het kabinet nu aan de
gang en de nostalgie naar
Paars-1 overheerst. Een
evaluatie.
de fracties die dit kabinet had
den moeten ondersteunen", zegt
Ybema.
„Ik hoop dat de drie coalitiepar
tijen eens goed met elkaar gaan
praten. Wat willen we? Het suc
ces van Paars-1 voortzetten of
niet? Ik zeg niet dat zè allemaal
braaf ja en amen moeten knik
ken. Er blijft ruimte voor dua
lisme, maar wel binnen bepaal
de grenzen. Het sluiten van de
paarse rijen is nodig voordat er
over de naderende bezuinigin
gen gesproken wordt. Alleen als
de wil er is, los je ook die proble
men op."
Dijkstal
VVD'er Cornielje ziet bij die on
dersteuning van het kabinet een
grotere rol weggelegd voor zijn
fractieleider Dijkstal. Die zou
met hetzelfde oliekannetje
waarmee hij de verstandhou
ding binnen het vorige kabinet
smeerde tussen de fracties moe
ten pendelen. „Dijkstal is een
stabiele factor, zowel in het con
tact tussen de regeringspartijen
als naar de regering. Hij is ook
ons bewijs dat we in deze coali
tie willen investeren. Net als
Bolkestein na de vorige Staten
verkiezingen heeft Dijkstal nu
gezegd: laten we gewoon het re
geerakkoord uitvoeren en niet
overvragen."
Hoe hoog de irritaties soms ook
oplopen, hoe moeizaam de par
tijen ook met elkaar omgaan,
een voortijdig einde van deze
coalitie wordt - de uitslag van de
Bijmerenquête daargelaten -
nog niet voorzien. Ondanks de
hoge overbodigheidsfactor van
D66, dat steeds minder be
staansrecht aan deze coalitie
kan ontlenen. „We wilden ze er
graag bij hebben en hebben
daar ook concessies voor ge
daan, zoals het referendum al
dus Cornielje. „Dat hebben we
niet voor niets gedaan. Een drie
poot geeft een steviger basis dan
een tweepoot. We verwachten
dan natuurlijk wel dat ook onze
prioriteiten, zoals lastenver
lichting, door de anderen ge
steund worden
D66 blijft nodig voor Paars,
beaamt ook Jan van Zijl. „Als
D66 wegvalt is Paars mislukt,
lijkt me. Einde paarse experi
ment, einde kabinet".
Gerrit Ybema houdt hoop. „Als
we in hoog tempo het regeerak
koord blijven uitvoeren, inclu
sief het referendum, geven we de
fracties weinig aanleiding tot
bezwaren. Mensen oordelen nu
te snel over dit kabinet. Geef het
een faire kans. Het zit er net ze
ven maanden. Pas nu beginnen
we een beetje op stoom te ko
men. En wat D66 betreft: onze
rol is bepalend geweest voor de
balans in dit regeerakkoord. Die
balans kan er alleen uitkomen
door de praktijk van het rege
ren. Daarvoor zitten wij in dit
kabinet." GPD
Benelux-conferentie
De Nederlandse minister-pre
sident W. Drees heeft gisteren
in Den Haag de Benelux-
mirüstersconferentie geopend.
Het doel hiervan is een econo
mische unie tussen Nederland,
België en Luxemburg tot
stand te brengen. De landen
zijn al een eind in de goede
richting, maar van een werke
lijk economische unie is nog
geen sprake. De grote stap, het
verwezenlijken van vrij on
derling verkeer, moet nog wor
den gedaan.
Gedenkteken
In de Tweede Wereldoorlog
zijn 130 oud-leerlingen van de
Vlissingse Zeevaartschool ge^
sneuveld. Er is nog altijd geen
gedenkteken voor deze jonge'
strijders, maar een stichting is
inmiddels begonnen met het'
inzamelen van geld voor een
gedenkplaat in de hal van de
school.
Vliegtuig in moeras
Een vliegtuig met 21 inzitten
den is kort na het opstijgen
vanaf een vliegveld in Zuid-
Wales in een moeras gestort en
in brand gevlogen. Alle inzit
tenden kwamen daarbij om.
Paard
Bij wedrennen in Engeland
raakten zes mensen gewond,
toen een paard zonder berijder
door de afzetting van de baan
heenbrak.
Uitgever:
W F dePagter
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118)470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax (0113)273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 15
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115)694457
Fax. (0115)620951
Axel: Nassaustraat 15
4571 BK Axel
Tel. (0115) 568000
Fax. (0115) 561415
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17 00 uur
Zierikzee en Hulst.
8.30-17 00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 98,00;
f ranco per post 128,50;
per maand 35,75;
per jaar 372,50;
franco per post 491,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting;
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,80,
zaterdag 2,60 p.st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet btw);
Postrek.nr.. 3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
191 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 28,65;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief;
speciale posities: tarief op aanvraag,
voor brieven bureau van dit blad
6,50 meer (excl. 17,5 pet btw),
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag,
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V
Vlissingen
door Koos van Wees
en Maurice Wilbrink
Paars-1 was een geuzenploeg,
zeggen paarse Kamerleden.
Het had iets heroïsch. Zie je wel
dat we het ook zonder het CDA
kunnen? Euforie overheerste.
En Paars-2? Het ene incident
volgt op het andere. Fractielei
ders beschuldigen elkaar over
en weer van ontrouw. Het re
geerakkoord, het trouwboekje
van dit kabinet, vertoont scheu
ren en doorhalingen. Paars-2 is
een vechtkabinet.
De jongste gebeurtenissen zijn
illustratief voor de situatie
waarin de regeringscoalitie zich
bevindt. Eerst de aanvaring tus
sen PvdA en WD over het asiel
beleid. Vervolgens de dreiging
van een aantal WD-senatoren
om tegen het eoiTectief referen
dum te stemmen. Invoering van
dat referendum was een van de
voorwaarden waaronder D66 in
clit kabinet stapte.
En dan is er nog het gekrakeel
over de WAO-uitkeringen,
waarvoor PvdA en WD totaal
uiteenlopende oplossingen heb
ben bedacht. En ook de afge
sproken invoering van reke
ningrijden zorgt nog steeds voor
verdeeldheid. Paars schudt op
zijn grondvesten
Dualisme
Hoe kan het dat het zo succes
volle eerste kabinet van Wim
Kok zo'n armzalig vervolg
krijgt? Gerrit Ybema, namens
D66 staatssecretaris van Eco
nomische Zaken, heeft wel een
verklaring. „De WD liet met
Bolkestein in de vorige periode
zien dat dualisme lonen kon",
zegt Ybema. „De PvdA wil nu
laten zien dat ze dat spelletje
ook kan spelen. D66 heeft die
steun aan Paars-1 bijna de kop
gekost en stelt zich dus ook dua-
listischer op. Allemaal prima,
maar de maatvoering is zoek.
Het lij kt soms of het kabinet met
vijf oppositiepartijen te maken
heeft in plaats van twee."
Een belangrijke rol in de huidi
ge onrust is weggelegd voor
PvdA-fractieleider Ad Melkert,
meent Ybema. „De grootste re
geringsfractie heeft de verant
woordelijkheid iets meer te in-
Paars-2.
vesteren in de totale ploeg.
Wallage, Melkerts voorganger,
besefte dat. Die investeerde in
Paars als geheel. Melkert heeft
dat minder. Als je ziet hoe PvdA
en WD nu met elkaar omgaan,
dan is dat niet fraai. Het is ook
niet geloofwaardig als je nog
geen acht maanden geleden een
regeerakkoord sloot en nu al zo
tegenover elkaar staat."
Clemens Cornielje, de tweede
man van de WD-fractie in de
Tweede Kamer, schetst een
soortgelijk beeld. Er wordt te
weinig geïnvesteerd in samen
werking, in 'onze' regerings
ploeg. „Al in het debat over de
regeringsverklaring, het aller
eerste debat, begon Melkert
over wat er met het geld uit ex
tra groei moest gebeuren. Dat
was dus al meteen een debat
binnen de coalitie, daar kwam
geen oppositiepartij aan te pas."
Cornielje verwijt zijn collega's
van de PvdA te vaak de samen
werking met de oppositiepartij
en CDA en GroenLinks te zoe
ken. Maar hij erkent ook dat in
de Eerste Kamer zijn partijge
noten even vaak aanschurken
tegen het CDA „Misschien moet
ik daarover eens met mijn colle
ga-vice-voorzitters praten.
Want we zijn wel drie verschil
lende partijen, maar we moeten
elkaar niet steeds de maat ne
men en trachten kunstjes te flik
ken."
Teamgeest
Paars-1 en Paars-2 verschillen
hemelsbreed van elkaar, zo be
nadrukken de gesprekspart
ners. Aan het kabinet zelf ligt
het niet. Dat bouwde vanaf het
begin aan een teamgeest die
door geen crisis te vernielen
valt, zegt Ybema. „Het klinkt
obligaat, maar de sfeer is uitste
kend. Er wordt veel gelachen in
het kabinet en alle bewindslie
den zien uit naar de vrijdagse
ministerraad. De partijlijnen
worden ook losgelaten. Als ie
dereen alleen maar zijn eigen
partijgeluid laat horen, dan
bouw je geen team."
Maar waar zit het verschil dan
wel? Jan van Zijl, vice-fractie-
voorzitter van de PvdA, kijkt
naar de ontstaansgeschiedenis.
„Paars-1 werd veroordeeld tot
elkaar door de vasthoudend
heid van D66. Daarnaast was er
de gedeelde wens eens niet af
hankelijk te zijn van het CDA
die de drie partijen bij elkaar
bracht. Het was daarmee nieuw,
fris, anders. En het kabinet had
de wind mee. Het eerste regeer
akkoord was heel sober, maar
had door de economische mee
wind veel succes. Paars-2 heeft
vanaf de eerste dag de wind te
gen gehad. Plet zat nog niet of de
berichten over economische te
genvallers volgden elkaar op.
Dan zie je dat elke partij zijn ei
gen prioriteiten stelt. Dat leidt
tot spanningen."
Van Zijl vindt dat er wel erg ne
gatief over dit kabinet wordt ge
schreven. „De media gaven
Paars-1 veel elan mee, maar nu
gebeurt het tegenovergestelde.
Ik had moeite met die euforie
omdat het de indruk gaf dat het
nergens meer over ging. Nu zijn
de verschillen wat duidelijker,
gelukkig maar. We blijven ten
slotte verschillende partijen.
Belangrijkste oorzaak voor de
vaak optredende frictie binnen
Paars is echter de uitslag van de
Kamerverkiezingen vorig jaar.
PvdA, VVD en CDA stonden in
1994 nog dicht bij elkaar,metie-
der meer dan dertig zetels. Cor
nielje: „De PvdA verloor toen
twaalf zetels en mocht deson-
tekening Edith Buenen/GPD
danks de premier leveren. Er
was het besef dat het CDA geen
alternatief was. Bij de laatste
verkiezingen hebben zowel
PvdA als WD gewonnen en D66
werd kleiner. Dat maakte het
lastiger."
Meerderheid
Die visie wordt gedeeld door
Bert Middel, lid van het fractie
bestuur van de PvdA „Er bleek
vorig jaar opeens een meerder
heid mogelijk waarbij de PvdA
met het CDA en GroenLinks on
derwerpen kan binnenhalen.
Dat beïnvloedde de onderhan
delingen. In de Tweede Kamer
zag je ook meteen dingen gebeu
ren waarbij de WD in een ge-
isoleerde positie terecht kwam.
Die zogeheten linkse meerder
heid bleek al snel reëel."
Waar het volgens Ybema aan
ontbreekt is het besef dat dit ka
binet, meer dan het vorige, 'on
derhouden' moet worden. De
vanzelfsprekendheid waarmee
de drie fracties elkaar in het eer
ste kabinet vonden is er niet
meer. Sterker, ze vormen een be
dreiging voor dit kabinet. „Als
dit kabinet het niet haalt, dan
ligt dat aan de 'omgeving', aan
