Springer is armoedig en zielig
Kerncentrale klip bij
vorming college GS
Leerlingen nemen chemie
in debatten onder vuur
Biolandbouw blijkt
toch wat te groeien
Piloot van in water
gegleden vliegtuig
negeerde de regels
zeeland
13
d:;:
Televisiegeweld
Poging tot overval op Vlissinger mislukt
CDA vraagt
rijksgeld voor
leidingtunnel
y^lcJvj cvfa ^ia/vis
/f/
donderdag 11 maart 1999
j^rRirchard Hoving
,enk je leuk verkering te hebben,
„Jnioet je op tv je vriendinnetje tus-
ijen de benen voelen. Blijkt zij een man
te zijn! Verraad, list en bedrog. Dat is
Jerry Springer, de Amerikaanse king of
talkshoios, die zich deze week in Ne
derland door de media laat fêteren.
Niks is hem te absurd, incestrelaties,
kinderhoertjes, Ku KIux Klan samen
j/jl me( zwarte moslims, alles kan. Dat le-
U vcrt steevast knokkerij op met veel
piepjes. Tot voor kort bracht SBS6
Springer om zes uur 's middags, dat is
inmiddels na zevenen en 's avonds laat
nog eens. Geweld in strips en speel- en
tekenfilms is niet echt, dat kunnen kin
deren nog wel begrijpen. Maar zo vroeg
al op de buis volwassen mensen die met
elkaar op de vuist gaan?
Het is nog niet wetenschappel i j k bewe
zen dat geweld op tv geweld bij kinde
ren stimuleert, zegt ontwikkelingspsy
choloog Ineke de Vries-Bellaart van het
kinderrevalidatiecentrum Reigerbos
rnGoes. Toch is ze ertegen dat kinderen
Springer zien. ,,Het is onhygiënisch,
armoedig en zielig." Kinderen blijken
best in staat onderscheid te maken tus
sen werkelijkheid en fantasie op tv",
zegt zij„Maar vechtende volwassenen
bij Springer is voor kinderen echt geen
fantasie Als ze dat verbinden met wat
ze in huis wel eens hebben meege
maakt, kan ze dat angstig maken."
Springer is wel een heel slecht voor
beeld om conflicten op te lossen, zegt
De Vries-Bellaart. „Lagere school
jeugd spiegelt zich aan gedrag op tv. Zo
doe je dat dus. Het gaat om herkenbare
volwassen die elkaar bedreigen en el
kaar ongeremd tot groot plezier van
anderen slaan. Dat is kennelijk ge
woon. In een tekenfilm zijn er genoeg
signalen dat het maar een verhaaltje is.
Maar gewone mensen die vechten, dat
is een duidelijke realiteit, ook al is het
tv. In een tijd dat iedereen de mond vol
ter heeft van normen en waarden, is Sprin-
ger wel een verschrikkelijk voorbeeld
van amusement."
-I Evenwicht
I Dat vindt kindertherapeut Roos Felius
uit Middelburg ook. Een akelige voor-
/^f beeldfunctie. „Kinderen uit toch al
Ij heftige milieus zien ook op televisie dat
II geweld niet iets bijzonders, maar ei
genlijk vanzelfsprekend is." Breng dat
dus niet te vroeg op het schermzegt zij
„Dat kan toch best later?" Als kinderen
bijvoorbeeld thuis worden geslagen,
kan geweld op tv heel confronterend
U werken, zegt Felius. „Dan krijg je ver-
N breding van de geweldservaring, dat
u kan dan op elkaar inwerken. Deze in-
9 drukken dragen ze mee en kunnen 's
j nachts als het donker is, terugkomen
als kinderen sowieso al stukken ont
vankelijker voor angsten zijn. Kinde-
De talkshows van Jerry Springer staan bekend om hun hoge vloek- en knokgehalte.
ren die toch al emotioneel uit even
wicht zijn, raken bij geweld al snel
wéér uit evenwicht."
Felius zou haar kinderen niet naar
Springer laten kijken. „Niet positief,
die hoeveelheid geweld bij Springer."
Zelf heeft ze het wel eens gezien, geeft
ze toe. Moeder heeft dochter echt jaren
niet gezien. Dochter verwijt moeder
van alles en nog wat. Moeder verdedigt
zich. En dan op elkaar intimmeren na
tuurlijk. „Geweld in stripverhalen of
speelfilms, oké", zegt Felius, „Kinde
ren weten dat het fantasie is. Een enge
bladzijde kun je altijd nog omslaan.
Maar volwassenen die met elkaar op de
vuist gaan, is van een andere orde. Tele
visie werkt heel indringend."
Negatieve prikkels
Toch moet je er ook weer niet al moei
lijk over doen, vindt Felius. „Peuters
begrijpen natuurlijk de ballen van de
ingewikkelde problemen in de shows.
Die vinden die opgefokte volwassen
misschien wel zo absurd dat het ze niets
doet en spelen rustig verder." Ze denkt
dat 'gezonde' kinderen heel goed in
staat zijn om extremiteiten langs zich
heen te laten glijden.
Felius vindt daarom dat ouders niet
spastisch Springer-achtige shows bij
hun kinderen weg moeten houden. „Ze
moeten toch een keer leren met nega
tieve prikkels om te gaan. Je moet ook
weer niet te beschermd opvoeden. Je
kunt echt niet zeggendit soort tv is niet
geschikt, dus zijn ze slecht voor kinde
ren. Dat hangt echt van hun gevoelig
heid af."
Ook Romain Vienne, kinderpsychiater
bij Emergis Zeeuws-Vlaanderen, vindt
dat ouders kinderen gedoseerd moeten
laten kijken. Niet dat hij een fan van
Springer is. „Ik maak er geen reclame
voor", zegt hij eufemistisch. „Eén keer
kijken voor het amusement en dan
houdt het wel op." Cowboy-achtige
toestanden, noemt hij de show, 'grap
pig en niet realistisch". „Niet bepaald
een illustratie van een doorsnee-gezin.
Maar als ik mijn kinderen verbied er
naar te kijken, moet ik ze ook geen
nieuwsuitzendingen laten zien. Je
moet ze gedoseerd met de realiteit con
fronteren."
En als je dat doet, zegt Vienne, moet je
dat 'in dialoog' doen. „Ouders moeten
foto Roland de Bruin
kinderen de kracht geven om de reali
teit aan te kunnen. Bij Springer kun je
dat doen door uit te leggen hoe gek het
wel niet is." Zijn kinderen hebben ook
wel naar zulke shows gekeken.
Het gevaar van een show als Springer,
vindt Vienne, is de institutionalisering
van geweld. „Geweld krijgt zo struc
tuur. dat is gevaarlijk. Dat is het kwa
lijke aan de media, die zouden zich
moeten gaan bezinnen op hun aanpak.
Ik ben niet voor censuur, maar in de me
dia wordt op dit moment het positieve
en het gewone wel gecensureerd."
Extremiteiten op tv, het einde is vol
gens Vienne nog lang ziet in zicht..Het
wordt steeds gekker. Wij zijn blijkbaar
hongerig naar sensatie en die honger is
echt nog niet gestild. Twintig jaar gele
den had je die groene, de Hulk op tv. Ik
heb kinderen gezien die dat zo aan
greep dat ze er gek van werden. Als je
dat nu uitzendt? Dan is de Hulk Rood
kapje."
Zo, nu nog even een
beleidsprogramma en een
nieuw college van
Gedeputeerde Staten en
politiek Zeeland kan weer
overgaan tot de orde van
de dag. De hinderlijke
onderbreking van de
dagelijkse gang van zaken
die verkiezingen nu
eenmaal vormen, is dan
achter de rug. Er valt
evenwel nog een lastige
hindernis te nemen
voordat de rust weerkeert
in het Abdijcomplex in
Middelburg: de toekomst
van de kerncentrale
Borssele.
door Richard Hoving
j en Ben Jansen
MIDDELBURG - Toegegeven,
I niet de provincie maar het Rijk
gaat over sluiting van de kern
centrale. De werkgelegenheid
die met de centrale is gemoeid,
raakt het provinciaal bestuur
echter wel degelijk. De stand
punten die de politieke partijen
de afgelopen weken hebben in
genomen over Borssele, maken
dit onderwerp tot een moeilijk
te omzeilen klip in de onderhan
delingen over een nieuw provin
ciaal regeerakkoord.
Acht jaar geleden was het een
voudig. De formulering in het
beleidsprogramma 1991-1995
van PvdA WD, CDA en D66
luidde: „De beslissing over de
toekomst van kernenergie is in
eerste aanleg een zaak va n de re
gering en de Staten-Generaal.
Zolang de regering geen beslis
sing heeft genomen over de slui
ting van de kerncentrale Bors
sele zal deze in bedrijf worden
gehouden, mits de veiligheid
optimaal verzekerd blijft." Eind
1994 besloot de Tweede Kamer
dat de nucleaire stroomfabriek
per 1 januari 2004 dicht moet. In
de aanloop naar de Statenver
kiezingen van maart 1995 was
de sluiting geen thema. Tijdens
de collegeonderhandelingen
tussen WD, CDA en PvdA al
evenmin.
In tegenstelling tot vorige Sta
tenverkiezingen zijn deze keer
heldere standpunten geformu
leerd over de kerncentrale.
WD, CDA SGP, PvZ en
RPF/GPV willen herziening van
het besluit van de Tweede Ka
mer. Naast de werkgelegenheid
(300 directe banen; 350 bij toe
leveranciers en onderaanne
mers) spelen voor deze vijf ook
analyse
de veiligheid van de centrale en
de geringe uitstoot van het
broeikasgas kooldioxide bij nu
cleaire elektriciteitsopwekking
een rol. De PvdA huidig en be
oogd coalitiepartner, vindt dat
beslissingen over de bedrijfs-
duurvan de kerncentrale in Den
Haag moeten worden genomen.
Rijk, provincie en gemeente
Borsele dienen wel samen naar
vervangende werkgelegenheid
te zoeken.
De WD heeft de toekomst van
de kerncentrale de afgelopen
weken op haar verkiezingsbij
eenkomsten nadrukkelijk aan
de orde gesteld. Dat maakt het
moeilijk niet minstens enkele
volzinnen aan dit onderwerp te
wijden in het beleidsprogram
ma voor de komende vier jaar.
Maar hoe moeten die luiden? De
lijsttrekkers van WD, CDA en
PvdA verklaarden op de avond
van de verkiezingen dat het
voor de hand ligt met de huidige
coalitie van de drie partijen
door te gaan. De voortzetting
van deze samenwerking valt
moeilijk te bezegelen met een
beleidsprogramma waarin
staat dat de provincie Zeeland
zich tot het uiterste zal inspan
nen om te bewerkstelligen dat
de sluiting van de kerncentrale
in de tijd wordt opgeschoven.
Dit voornemen is voor de PvdA
nauwelijks te verteren, al was
het maar vanwege het feit dat
een deel van de aanhang van de
ze partij ooit voor de poort van
de kerncentrale heeft gestaan
om voor sluiting te demonstre
ren.
De toekomst van de kerncentra
le kan natuurlijk tot een vrije
kwestie worden bestempeld, zo
als vorig jaar ook is gebeurd bij
de vorming van het tweede
paarse kabinet. Dat is wel slecht
te rijmen met de felheid waar
mee van CD A-zij de tijdens de
afgelopen verkiezingscampag
ne is betoogd dat de landelijke
WD daarmee een steek heeft
laten vallen. Deze opstelling
voedt de verwachting dat de
christen-democraten het nu, op
provinciaal niveau, niet zo ver
zullen laten komen.
De SGP, die een grote gretigheid
toont om deel te nemen aan het
college van GS, wil ongetwij
feld graag samen met WD en
CDA een parmantige handteke
ning zetten onder een beleids
programma, met openhouden
van de kerncentrale als onder
deel. Zo ver komt het echter
waarschijnlijk niet. De libera
len laten zich liever niet opslui
ten in een voor het overige ge
heel confessioneel dagelijks
provinciebestuur. Bovendien is
de WD er veel aan gelegen de
als vruchtbaar en plezierig er
varen samenwerking met de
PvdA tijdens de afgelopen twee
Statenperioden voort te zetten.
Dus toch na rijp beraad beslui
ten niets over de toekomst van
de kerncentrale op te nemen in
het beleidsprogramma 1999-
2003? De PvdA kan in dat geval
zonder gezichtsverlies plaats
nemen in het dagelijks provin
ciebestuur. De WD heeft haar
kiezers dan wel wat uit te leg
gen.
_doorAb van der Sluis singer vluchtte het huis van een buurtgenoot in.
De overvaller koos daarop het hazenpad richting
de Van der Helstlaan. Het gaat om een breedge
schouderde man, 1.80 a 1.90 meter lang. met een
een zwarte, halflange leren jas. De man had een
logge, lompe loop. De politie zoekt ook twee jon
gens op een zwart/grijze scooter, waarvan een met
een zilveren helm. als betrokkenen of getuigen.
Zij hielden zich op in de buurt van de President
Rooseveltlaan/Rembrandtlaan.
VLISSINGEN - Een gemaskerde en gewapende
man heeft woensdag om 12.00 uur in de H. Vroom-
'aan in Vlissingen geprobeerd een 45-jarige Vlis
singer te beroven.
Het slachtoffer kwam net terug van een bezoekje
aan de bank. Toen hij uit zijn auto stapte, werd hij
achtervolgd door een man die een bivakmuts
droeg en een vuurwapen in zijn hand had. De Vlis-
Sommige deelnemers aan het debat Mei
e Boss toonden zich gecharmeerd van de chemische
industrie, maar het gros van de leerlingen stelde zich uiterst kritisch op. foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
BERGEN OP ZOOM - Is de
chemische sector een milieu
belastende industrie die voor
grote risico's zorgt of juist een
bedrijfstak waar voorbeeldig
wordt gewerkt? Die vraag liep
woensdag als een rode draad
door het debat tussen leerlin
gen van 5 VWO en manager
John van Osch van General
Electric Plastics in Bergen op
Zoom. Van Osch probeerde de
scholieren te overtuigen van
de inzet van zijn bedrijf op het
gebied van milieu en veilig
heid, maar de meeste leerlin
gen toonden zich sceptisch.
Plet debat in de Markiezenhof
in Bergen op Zoom, onder de
titel Meet the Boss, was een
initiatief van de Vereniging
van de Nederlandse Chemi
sche Industrie (VNCl). Leer
lingen van Regionale Scho
lengemeenschap 't Rijks en
Juvenaat Heilig Hart uit Ber
gen op Zoom en van het New
man College en het Stedelijk
Gymnasium uit Breda namen
eraan deel. De scholen moes
ten elk een stelling presente
ren, waarop Van Osch
reageerde. Ook konden de
scholen eikaars stellingen be
twisten, al gebeurde dat niet
vaak.
't Rijks opende de aanval op
specifiek General Electric
Plastics met de stelling dat
wie in de buurt van een chemi
sche fabriek woont 'op een
vulkaan leeft'. „Ondanks alle
veiligheidsmaatregelen kan
er altijd iets fout gaan", zei
een van de leerlingen. Van Os
ch kon dat niet ontkennen,
maar stelde ook dat zijn be
drijf er alles aan doet om de
werknemers voortdurend be
wust te maken van de risico's.
Ook is het volledig uitgerust,
onder meer met een eigen
brandweer, om in te grijpen
als het fout dreigt te gaan.
Het Heilig Hart hield juist een
lofrede op het werken in de
chemie: 'De chemische indu
strie is the place to be'. Dat
ontlokte de andere scholen
kritische reacties. „Avontuur
lijk? Mijn vader werkt ook in
de chemische industrie. Hij
reist wel veel, maar dan ziet
hij alleen vliegvelden en ver
gaderzalen". zei een leerlinge
van 't Rijks. Van Osch zag dat
anders. „Je komt in aanraking
met andere talen en culturen
en dat is op zich al een avon
tuur."
Het Stedelijk Gymnasium
was het hardst: "de chemische
industrie tast het milieu on
verantwoord aan en produ
centen doen te weinig om het
tij te keren'. Van Osch liet een
kunststof voorspatbord van
een Smart zien, waarvoor zijn
bedrijf de grondstoffen levert.
Zo'n spatbord is, zei hij, min
der milieubelastend dan me
taal omdat het bijvoorbeeld
niet hoeft te worden gespoten
en bovendien kan het worden
hergebruikt. Wel gaf hij toe
dat zaken zoals hoge kosten
recycling in de weg staan.
Ook de opvatting van het Ne
wman College loog er niet om:
'consumenten moeten de mo
gelijkheid hebben om chemi
sche bedrijven verantwoorde
lijk te stellen voor fouten in
hun producten'. Van Osch kon
zich daar deels in vinden,
maar vond dat bedrijven alles
in het werk moeten stellen om
te voorkomen dat zij fouten
maken. Het Newman College
kreeg 500 gulden die de VNCI
beschikbaar had gesteld voor
de school die zich in het debat
het meest had laten gelden.
door Jeroen Vliegenberg
VLISSINGEN - Het areaal bio
logische landbouw in Zeeland
tussen 1996 en 1998 blijkt niet te
zijn gedaald, maar juist geste
gen. Het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) meldde af
gelopen dinsdag dat het aantal
hectares was gedaald van 548 in
1996 naar 425 hectare in 1998.
Omdat in tegenstelling tot 1996
vorig jaar de natuurweilanden
niet zijn meegerekend, leek het
alsof het areaal kleiner was ge
worden. maar na enig reken
werk blijkt dat de biogische
landbouw juist met 107 hectare
is toegenomen.
De biologische landbouw in
Zeeland heeft overigens nog
steeds geen hoge vlucht geno
men. H. Dubbelaar, eigenaar
van de biologische pluimvee
houderij Huis Ter Mee in Oost-
kapelle heeft daar wel een ver
klaring voor. „Kijk maar naar
Flevoland, waar de boeren veel
subsidie ontvangen als ze over
stappen op biologische land
bouw. Daarnaast heeft Zeeland
de zogenaamde gouden golven:
uitstekende akkerbouwgrond
die vergeleken met de overige
provincies duur is. We hebben
hier veel traditionele rijke boe
renbedrijven die vaak genera
ties lang in handen van families
blijven. De noodzaak om over te
stappen op biologische land
bouw is niet aanwezig."
Ook Carla de Visser, die samen
met haar man Leo in Ritthem
een biologisch dynamische ge
mengde boerderij drijft, meent
dat de Zeeuwen behoudend zijn
bij nieuwe ontwikkelingen.
„Vroeger werd je voor gek ver
klaard, nu is de biologische teelt
wel geaccepteerd. Maarhetgaat
hier stapje voor stapje."
M. Ernst van de Zeeuwse Mi
lieufederatie (ZMF) is het daar
mee eens. „Bovendien heeft
Zeeland geen verstedelijkt ge
bied, dus je hebt gewoon veel
minder consumenten dan in de
Randstad Op heel Schouwen-
Duiveland zit maar één biologi
sche boerderij. Je wordt gauw
als een buitenbeentje gezien. De
ZLTO heeft sinds kort een biolo
gisch medewerker. Het zou goed
zijn als de ZLTO de biologische
landbouw iets meer promoot,
omdat die instantie voor veel
boeren vertrouwd is."
Toch is de provincie hard bezig
om het biologisch bewustzijn
van de Zeeuwse boeren te ver
ruimen. Daarvoor werd enige
tijd geleden het beleidsplan
'Kerend tij' opgesteld. S. Bley-
erveld, medewerker van de af
deling landelijk gebied en wa
ter, zegt dat de provincie hard
bezig is om het tij te keren.
„Neem het project Vitaal Plat
teland, waarbij we proberen om
de economische en maatschap
pelijke positie van het platte
land te versterken. Een van de
speerpunten van dit project is
de biologische landbouw. Ik ben
ervan overtuigd dat de biologi
sche landbouw zich in Zeeland
vanzelf ontwikkelt als er een
grote afzetmarkt ontstaat. Sa
men met de landbouworganisa
tie ZLTO en de ZMF zijn we
hard bezig om een plan van aan
pak te schrijven." Hij vervolgt:
„Vroeger werd je biologische
boer uit idealisme, nu maakt een
boer een kosten-batenanalyse.
In het plan van aanpak streven
we naar 150 biologische bedrij
ven in 2005. Ik ben al tevreden
als we op 80 uitkomen."
DEN HAAG - CDA-Kamerlid S.
Buijs heeft de ministers van Ver
keer en Waterstaat en Economi
sche Zaken gevraagd of zij wil
len bijdragen aan de bouw van
een geboorde leidingentunnel
onder de Westerschelde.
De provincie Zeeland, het ha
venschap Zeeland Seaports en
Delta Nutsbedrijven hebben
onlangs het plan gepresenteerd
voor zo'n tunnel. Die kan onder
meer worden gebruikt voor het
transport van water, hoogcalo-
risch gas, elektriciteit en grond
en reststoffen voor de chemische
industrie.
Het voorstel is om de tunnel
(volgens ramingen 100 tot 120
miljoen gulden) met geld van
het bedrijfsleven en de overheid
te betalen.
De initiatiefnemers kijken ook
naar het Rijk. Buijs heeft daar
om gisteren Kamervragen ge
steld. Hij is van mening dat de
rijksoverheid iets moet terug
doen ter versterking van de
Zeeuwse economie, als de kern
centrale Borssele in 2004 dicht
gaat.
door Richard Hoving
ARNEMUIDEN - De piloot van
het tweemotorige vliegtuig dat
eerder deze week van de baan
gleed op vliegveld Midden-Zee
land, heeft de aanwijzingen in
het zogenoemde seinvierkant
genegeerd.
De eigenaar van de Piper Chief
tain, directeur D. de Ruiter van
Transal Aero Service, bevestigt
dat de piloot de aanwijzingen op
de grond niet heeft opgevolgd.
„Hij is met de wind in de rug ge
land. In het vierkant werd aan
gegeven dat tegen de wind in
moest worden geland." De Re
geling Toezicht Luchtvaart, een
uitvoeringsbesluit van de
Luchtvaartwet, schrijft voor
dat aanwijzingen in het sein
vierkant worden opgevolgd. Al
leen voor noodgevallen geldt
een uitzondering.
Volgens De Ruiter valt de piloot
niets te verwijten. „Hij heeft op
grond van eigen waarneming
besloten dat er geen bezwaar
was om in tegenovergestelde
richting te landen." Zijn beslis
sing werd ook beïnvloed door de
gesteldheid van de onverharde
baan. „De aanwijzingen had
den hem naar het natste gedeel
te van de baan geleid. De kans
dat hij bij het taxiën naar de
hangar vast was komen te zitten
was reëel geweest", aldus De
Ruiter. De Transal-directeur
ziet het onderzoek van de Raad
van de Luchtvaart naar het on
geval met vertrouwen tegemoet.
De enige die iets te verwijten
valt is de leiding van Midden-
Zeeland, zegt hij. „De haven
meester is een half uur voordat
het vliegveld gesloten was al
vertrokken. Dat vind ik onver
antwoord." Vliegvelddirecteur
B. van Dam liet maandagavond
kort na het ongeval weten dat
Midden-Zeeland niet verplicht
is de toren permanent te beman
nen omdat het om een 'ongecon
troleerd vliegveld' gaat.
Beurs voor
koningsgezinde
verzamelaars
's-GRAVENDEEL - Verzame
laars van materiaal dat met het
Nederlandse koninklijk huis te
maken heeft, kunnen op zater
dag 27 maart in 's-Gravendeel
hun hart ophalen met een Oran-
jebeurs.
De Oranjebeurs duurt die dag
van tien uur 's morgens tot vier
uur 's middags en wordt gehou
den in gebouw Ons Centrum aan
de Kerkstraat in s-Gravendeel
op de Hoekse Waard.
Studio Line stylingsproducten
Keuze uit o.a. gel. mousse of spray.
Verpakt per 2 stuks.
Met Klantenkaart
50% korting 1A#S
iMU 17 A f7
