De schone handen
van Joost van Mierlo
Met vlag en sjaal naar NAC
„In Reims denken ze dat
het hier één groot Sodom
en Gomorra is"
27
m dm
tp~
--M 'wÈWfM-'Jttti
vrijdag 26 februari 1999
Toen TVM-advocaat Joost van Mierlo op zaterdag 18 juli 1998 om
half acht 's ochtends werd gewekt door het geluid van de telefoon,
wist hij meteen wat er aan de hand was. „Dat is Cees Priem, dacht
ik. En ik wist waarover hij belde." De dopingzaak rond de
Nederlandse wielerploeg werd die dag door de Franse krant
Aujourd'hui in de openbaarheid gebracht. Al die tijd was onbekend
gebleven dat op 9 maart nabij Reims een wagen van de ploeg was
aangehouden met 104 ampullen van het verboden middel EPO aan
boord. De onthulling van Aujourd'hui bracht het spel echter op de
wagen.
Een week eerder, bij de start van de
Tour de France in Dublin, had Van
Mierlo in een Ierse pub met Cees Priem de
mogelijke gevolgen besproken van de do-
pingaffaire waarin de Franse Festi na-
ploeg een etmaal ervoor verzeild was ge
raakt. De vondst van de ampullen EPO in
de TVM-wagen zou niet lang meer geheim
blijven, vernachtte Van Mierlo. „Ik heb
Cees toen gewaarschuwd dat hij zijn borst
kon natmaken. Als een Franse ploeg werd
aangepakt, dan zou TVM de dans niet
kunnen ontspringen."
Priems telefoontje maakte niet alleen een
abrupt einde aan de vakantie van Joost
van Mierlo, maar ook aan zijn tot dan toe
anonieme bestaan als advocaat. De 37-ja-
rige raadsman uit Breda sprong de maan
den daarna op de bres voor ploegleider
Cees Priem, verzorger Jan Moors en
teamarts Andrei Michailov, die geduren
de het onderzoek in Frankrijk werden
vastgehouden.
De juridische strijd die hij voerde met het
Franse gerecht om het TVM-trio vrij te
krijgen, vergde het uiterste van zijn uit
houdingsvermogen. En van zijn geduld.
„Het leek alsof ik weinig vorderingen
maakte, maar ik deed veel meer dan ik
kon vertellen. Als advocaat moest ik er
echter voor waken om in de pers te hard
van stapel te lopen, want dat zou het ef
fect van mijn inspanningen meteen teniet
hebben gedaan."
Criminelen
Tijdens de rustdag van de Tour de France,
op donderdag 23 juli, werden de bange
vermoedens bevestigd die Van Mierlo in
Dublin had geuit. Samen met Michailov
werd Priem voor ondervraging naar het
politiebureau van Pamiers overgebracht.
De dag daarop werd het TVM-tweetal
door de rechtbank van Foix in voorlopige
hechtenis genomen. „Die eerste dagen, in
de gevangenis van Foix, waren achteraf
gezien het grootste probleem", blikt Van
Mierlo terug. „Het was er warm en vies, en
niemand wist wat er ging gebeuren. Cees
en Andrei voelden zich bijna criminelen,
zeker toen ze een paar dagen later met de
trein naar Reims werden vervoerd. Dat is
een heel vervelende ervaring geweest."
Urenlang
In het gerechtsgebouw van Reims volgde
de eerste confrontatie met onderzoeks
rechter OdileMadrolle en officier van jus
titie Philippe Laumosne. Urenlang wer
den Priem en Michailov ondervraagd over
de EPO-vondst in de TVM-wagen. „Alles
wilden ze weten", herinnert Van Mierlo
zich. „Zo vonden ze in Cees' koffer een vi
sitekaartje van Henk Gemser. Toen moest
Cees uitleggen dat zijn renners in de Tour
dezelfde strips wilden gebruiken als de
Nederlandse schaatsers tijdens de Olym
pische Spelen van Nagano hadden ge
bruikt. Overal moest een verklaring voor
worden gegeven. Zelfs het kleingeld in
Cees' portemonnee werd nageteld."
Dat de dopingjacht naar TVM het grote
publiek niet onberoerd liet, merkte Van
Mierlo aan de reacties van het bewakend
personeel. „Cees en Andrei zijn goed be
handeld in Reims. Ze hadden de sympa
thie van de bewakers. Dat waren voor het
merendeel wielerliefhebbers, die ook niet
begrepen wat er allemaal aan de hand
was. Als dank hebben we ze later een tasje
of een shirt van TVM gegeven.
Tijdens de eerste dag in Reims legde Van
Mierlo onbedoeld de basis voor de dertien
reizen die hij later dat jaar van en naar
Epernay zou maken. Met de Franse advo
caten Lavelot. die het wielertechnische en
medische gedeelte van de verdediging op
zich had genomen, en Gombert, een des
kundige op het gebied van strafrecht,
lunchte Van Mierlo 's middags in Epernay,
een stadje even buiten Reims. „We consta
teerden dat Epernay redelijk in de anoni
miteit lag. Toen we Cees na zijn vrijlating
moesten onderbrengen in de buurt van
Reims, zijn we meteen naar Epernay gere
den." Na hun vrijlating uit de Robespier-
re-gevangenis van Reims, waar
Michailov achterbleef, brachten Priem en
de eveneens in voorlopige hechtenis geno
men verzorger Jan Moors vier maanden
door in een hotel in Epernay. „In het begin
is het goed geweest dat Priem en Moors
daar in relatieve rust konden verblijven",
vindt Van Mierlo. „Maar later, toen be
kend was geworden waar ze zich ophiel
den, hebben Cees en Jan veel gezelligheid
en aanspraak gehad van journalisten en
vrienden die op bezoek kwamen. De pu
bliciteit is op het juiste moment gekomen,
maar heeft de zaak niet versneld."
In eerste instantie liep Van Mierlo tegen
een muur op bij zijn pogingen om Priem,
Moors en Michailov uit Frankrijk weg te
krijgen. Maar gaandeweg merkte hij een
kentering op in de houding van
onderzoeksrechter Madrolle. „Zolang het
onderzoek liep, was er sprake van onder-
zoeksgeheim", aldus Van Mierlo. „Toen
bepaalde berichten, die nota bene niet
juist waren, onder meer dat de TVM-ren
ners 'allemaal aan de EPO' zouden zitten,
in de media verschenen, begon Madrolle
sympathie voor ons te krijgen. Maar ter
wijl de verhouding met haar verbeterde,
werd die met Laumosne steeds slechter.
Op het laatst wilde hij ons zelfs geen hand
meer geven."
Het gedrag van de officier van justitie was
volgens Van Mierlo in overeenstemming
met de positie die de rechterlijke macht
inneemt in de Franse samenleving. „De
Nederlandse justitie is makkelijker. Hier
heerst toch al gauw een sfeer van 'doe
maar gewoon, dan doe je al gek genoeg'.
Maar in Frankrijk is een rechter of een of
ficier van justitie een autoriteit. De mede
werkers van de Nederlandse ambassade
in Frankrijk hebben ons van begin af aan
duidelijk gemaakt dat wij daarmee reke-
1 \w v
11
L.:fW
1
i
Li"Ti' iiiiTJPU
dB I l pi" JPÜli:
Joost van Mierlo: „Het fietsen moet weer centraal komen te staan. Nog zo'n jaar en de kans is groot dat het koersen in Frankrijk naar
de filistijnen is." foto Willem Mieras
Sinds vijf jaar houdt Joost
van Mierlo (37) zich bezig
met de juridische gang van
zaken binnen de TVM-wie-
lerploeg. Zelf vindt de advo
caat van het Bredase kantoor
Van Wijmen Nouwen, die is
gespecialiseerd in arbeids-
en vennootschapsrecht, het
niet toevallig dat hij in de
wielersport is verzeild ge
raakt. „Ik ben van jongs af
aan een wielerfreak."
Vanwege de vakantie van een
van zijn kantoorgenoten, die
belast was met de juridische
zaken van TVM, nam Van
Mierlo de wielerploeg vijf
jaar geleden tijdelijk onder
zijn hoede. Eerst stond hij
ploegleider Cees Priem bij in
een arbeidsrechtelijk geschil
met een voormalig TVM-ren-
ner. Vervolgens was hij be
trokken bij de beëindiging
van de samenwerking met
Polis Direct, de in opspraak
geraakte co-sponsor van de
ploeg.
,,Het klikte meteen met Cees
Priem", aldus Van Mierlo.
„Voor zowel de cliënt als de
advocaat is een goed per
soonlijk contact van groot
belang. De afgelopen jaren is
er een band gegroeid tussen
Cees en mijEen onbeschre
ven blad in de wielerwereld
was Van Mierlo niet toen hij
aan de slag ging bij TVM. „Ik
ging vroeger vaak naar het
wielrennen kijken. De Tour,
klassiekers, maar ook ker-
miskoersen: ik vond het alle
maal even prachtig."
Behalve wielrennen wordt
Van Mierlo zijn leven lang al
in de ban gehouden door die
andere grote passie: NAC. De
liefde voor de Bredase voet
balclub werd hem met de
paplepel ingegoten door zijn
vader, die afkomstig was uit
de stad van de Noad Adven-
do Combinatie. Waar het
gezin-Van Mierlo ook woon
de, in Amsterdam, Roer
mond of Den Bosch, de
thuiswedstrijden van NAC
werden nooit overgeslagen.
„Vanaf mijn vijfde bezocht
ik met mijn vader alle thuis
duels van NAC", herinnert
Van Mierlo zich. „Eerst van
uit Roermond, later vanuit
Den Bosch. We zijn begonnen
op de eretribune, in het oude
stadion aan de Beatrix-
straat. Later gingen we op de
spionkop staan, en toen ik
ouder werd, kwamen we te
recht in het vak van de latere
B-side. Het avondje NAC be
stond in het begin nog niet.
Het was een middagje NAC,
omdat er nog geen goede ver
lichting was. Ik deed mijn
sjaal om en nam mijn vlag
mee, waarop ik met stift
'NAC' had gekalkt. Dat ging
elke zondagmiddag hetzelf
de."
Sinds 1989 woont en werkt
Van Mierlo in Breda. Ook in
het nieuwe Fuji-stadion van
NAC heeft hij inmiddels zijn
plaats gevonden. Namens
het advocatenkantoor waar
voor hij werkt, beheert hij
vier business-seats in het
stadion. Ondanks de tegen
vallende resultaten van dit
seizoen, zal Van Mierlo de
club nooit laten vallen. „Dat
zit niet in mijn aard."
Joost van Mierlo (midden) voert tijdens het verblijf in Frankrijk overleg met Cees Priem (links) en Jan Moors in de straten van Reims.
foto Lex de Meester
TVM-advocaat Joost van Mierlo verlaat het hof van beroep in Reims nadat bekend is geworden dat in de beroepszaak van Cees Priem
een procedurefout is gemaakt. foto Ruben Oreel
ning moesten houden. Daar kwam bij dat
de nieuwe Franse regering een politiek
van 'schone handen' wilde voeren. Ik heb
nog met minister Korthals van justitie
rond de tafel gezeten, maar ook hij kon
weinig doen."
Van Mierlo vermoedt dat vanuit de Franse
politiek druk is uitgeoefend op het ge
recht van Reims om zich te blijven vast-
bij ten in de TVM-zaak, ook toen harde be
wijzen tegen de ploeg achterwege bleven.
„Het ging niet alleen om culturele, maar
ook om politieke motieven. Ten tijde van
de TVM-zaak werd de nieuwe Franse do-
pingwet in het parlement behandeld.
Hoewel ik het niet hard kan maken, ver
moed ik dat de ma
nier waarop met
onze zaak is omge
sprongen, daarmee
te maken heeft ge
had. Maar dat wil
nog niet zeggen dat
TVM en Farm
Frites tegen de be
strijding van do-
pinggebruik zou
den zijn. Het is juist
goed dat er werk
wordt gemaakt van
het dopingpro
bleem. Als je het
elke sporter zou
vragen, zegt hij bo
vendien diep in zijn
hart 'ja' tegen do-
pingvrije sport.
Madrolle heeft ooit
eens beweerd dat
elke renner doping
gebruikt. Toen heb ik haar het klassement
van de Tour laten zien, waarin Ivanov op
dat moment als eerste TVM'er op plaats
49 stond!"
Voor even is Van Mierlo bereid om als ad
vocaat van de duivel plaats te nemen op
Madrolle's stoel. Zou hij hetzelfde hebben
gedaan als hij de onderzoeksrechter was
geweest? „Het is niet verstandig geweest
om medicamenten te vervoeren in een au
to van een wielerploeg", geeft hij toe. „Ik
begrijp dat de Franse justitie daar kri
tisch tegenover staat. Ik ken Andrei Mi
chailov als een uitermate kundig man, die
weet waarover hij praat, maar het is op
zijn zachtst gezegd dom geweest.dat hij de
EPO, die bestemd was voor een zieken
huis, in een wagen van TVM heeft laten
vervoeren. Als hij dat niet had gedaan,
was het hele circus nooit op gang geko
men."
Festina
In de ogen van Van Mierlo was de geli j ktij-
dig in Lille spelende Festina-affaire,
waarin systematisch gebruik en structu
rele verstrekking van doping binnen de
Franse formatie aan het licht werd ge
bracht, niet bevorderlijk voor het verloop
van de dopingzaak rond TVM. „Het gaat
namelijk om twee volstrekt niet te verge
lijken zaken. Overigens wordt in Lille
heel anders tegen ons land aangekeken
dan in Reims. Reims is een provinciestad
je, waar de mensen een gekleurd beeld van
Nederland hebben. Ze denken dat het hier
één groot Sodom en Gomorra is. Dat is
overdreven. Toch moet ik toegeven dat
mijn oog tegenwoordig steeds vaker valt
op aftandse Franse wagentjes, die hier in
Breda tijdens het weekend hasj komen
kopen."
„Gaandeweg het onderzoek is Madrolle
gaan inzien dat de TVM-zaak niet te ver
gelijken was met de Festina-affaire. De
bevindingen van mevrouw Bressolle, die
beweerde EPO te kunnen opsporen, zijn
door ons van tafel geveegd. Als Bressolle
gelijk had gehad, zou ze de Nobelprijs
hebben gewonnen. Gezien de gerede twij
fel aan de onderzoeksmethode die Bres
solle had gebruikt, valt de grond oi^der de
zaak weg. Want het hele onderzoek draai
de toch niet om één renner die amfetami
ne en één die cannabis had gebruikt?"
Cruciaal
Volgens Van Mierlo is de door Laumosne
gemaakte vormfout van cruciaal belang
geweest voor het vertrek van het TVM-
trio uit Frankrijk. Omdat de officier van
justitie verzuimde een formulier binnen
de daarvoor gestelde termijn te onderte
kenen, kon Cees Priem volgens zijn advo
caten plotseling gaan en staan waar hij
maar wilde. „Ze konden Cees niet langer
vasthouden, maar wij hebben toen be
wust een compromis gesloten", legt Van
Mierlo uit. „We hadden hoog spel kunnen
spelen door zomaar te vertrekken, maar
de kans was aanwezig dat Cees dan zou
worden opgepakt. Daarom hebben we in
goed overleg een datum van gezamenlijk
vertrek vastgesteld, inclusief Moors en
Michailov."
Sinds vrijdag 4 december, de dag van de
terugkeer naar Nederland, heeft Van
Mierlo geen contact meer gehad met de
Franse justitie. Hoewel hij vermoedt dat
het onderzoek stilligt, verwacht de advo
caat niet dat van uitstel afstel komt. „Ik
kan me niet voorstellen dater geen rechts
zaak komt. Madrolle zal de zaak hoe dan
ook voor de rechter willen brengen, al zou
dat tot vrijspraak leiden. Dan heeft zij in
elk geval haar werk gedaan en valt haar
niets te verwijten. Maar ik kan niet in
schatten hoe lang dat nog gaat duren.
Misschien willen ze de zaak pas na de
Tour weer oppakken. Dat zou verstandig
zijn, want het fietsen moet weer centraal
komen te staan. Nogzo'n jaar en de kans is
groot dat het koer
sen in Frankrijk
naar de filistijnen
is."
De kans dat TVM
naar de filistijnen
wordt geholpen
door de nasleep van
de dopingaffaire,
acht Van Mierlo
klein. „De ploeg is
sterker uit deze af
faire gekomen. Tij
dens de afwezig
heid van Cees is de
organisatie zeer
kritisch bekeken.
Dat was heel ver
frissend. Cees was
altijd de kapitein,
maar het werk dat
hij deed was eigen
lijk teveel voor één
man. De ploeg is
naar ^lkaar toegegroeid. Ze zijn samen
wijzer geworden. De leiding van TVM en
van Farm Frites heeft de zaken goed aan
gepakt. Het zijn echt twee klassespon
sors. Al in augustus maakten ze bekend
dat ze verder wilden met de ploeg. Dat
was van groot belang, want de pijn moest
uit de lucht. En iedereen die ze wilden
houden, is gebleven. De ploeg is niet voor
niets dit jaar zonder al teveel discyssie
weer aangewezen voor de Tour."
In afwachting van het vervolg van de
TVM-affaire heeft Joost van Mierlo zijn
dagelijkse werkzaamheden weer opge
pakt. Een mediatraining is echter nog al
tijd niet aan hem besteed. „Tijdens de
TVM-zaak ben ik vanzelf in mijn rol ge
groeid", aldus Van Mierlo. „Alleen mijn
twee kindei-en begrepen soms niet waar ik
mee bezig was. Dan zat ik naast hen op de
bank, terwijl ze me tegelijkertijd op tele
visie zagen. Maar ze waren heel begaan
met het lot van Cees. Als ik weer naar
Frankrijk vertrok, gaven ze me wel eens
tekeningen mee die ze hadden gemaakt.
'Voor Cees', zeiden ze dan."
Sven Remijnsen
en Frits Bakker
