Nieuwe keten modezaken
PZC
llÊlifiKSBB
China kunstbron voor
Ineke Otte's symbolen
Mussen en Zwanen biedt
lol om andermans leed
Absurde humor
in triest blijspel
Saabgarage klaar voor komst auto's
tïMis1
le eeuw
1900-20001
Prinses Marijkeplein
in Groede
ziet levenslicht
zeeland
18
CZAV neemt
handelsbedrijf
op Goeree over
Nutsspaarbank
Zierikzee nu
SNS Zeeland
Kozzmik-winkels in Vlissingen, Middelburg, Goes en Terneuzen
ondernemend zeeland
in detail
kunst cultuur
vrijdag 19 februari 1999
WEMELDINGE - CZAV neemt
de verkoop van gewasbescher
mingsmiddelen. meststoffen
en pootgoed over van Gewas-
beschermingshandel L. van
der Baan in Sommelsdijk. Het
marktaandeel van de Coöpera
tieve Zuidelijke Aan- en Ver
koopmaatschappij verdubbelt
daarmee naar vijftig procent
op Goeree-Overflakkee. zegt
verkoopleider T. van der Meer.
Het bedrijf in Sommelsdijk
wordt een volwaardige vesti
ging van CZAV, waar de drie
werknemers van Van der Baan
in dienst kunnen komen Van
der Baan gaat de CZAV-vesti-
ging leiden. Komend jaar
wordt bezien of de CZAV-ves
tiging te Middelharnis geheel
wordt overgebracht naar Som
melsdijk. De nieuwe vestiging
moet dan de uitgifte van ge
wasbeschermingsmiddelen
pootgoed en mest van Middel
harnis erbijnemen.
Bezien wordt of dat ook kan
voor de graaninname die in
Middelharnis nog plaatsvindt.
Het bedrijf van Van der Baan
heeft daar geen faciliteiten
voor. maar de CZAV-locatie in
Middelharnis is moeilijk be
reikbaar. Klanten moeten
dwars door het dorp naar de
vestiging en het graanvervoer
wordt bemoeilijkt door de af
stand naar de havenkade. In
Middelharnis werkt nog één
persoon. De tweede medewer
ker is overgeplaatst naar CZAV
in Dinteloord.
ZIERIKZEE - De fusie tussen
de laatste Nutsspaarbank van
Nederland en de SNS bank Ne
derland is rond. De stichting
Nutsspaarbank in Zierikzee
houdt na 180 jaar op te be
staan. De bank aan het Haven
park heet nu sinds januari 1999
SNS Bank Zeeland nv.
De zelfstandige regionale bank
wordt geleid door de zittende
directie van de Nutsspaar
bank, L. M. J Sterenborg-
Pinxt en A J. Deurloo. De vijf
tien medewerkers in Zierikzee
blijven op hun post. De dienst
verlening wordt uitgebreid
binnen het SNS-pakket.
door Claudia Sondervan
VLISSINGEN - Een nieuwe
Zeeuw se keten van modezaken
start dit voorjaar. Onder de
naam Kozzmik openen vier
winkels in vrijetijdskleding en
schoenen hun deuren op A-lo
caties in Vlissingen, Goes, Mid
delburg en Hulst. Onderne
mers zijn de eigenaren van vier
lntersportzaken in Zeeland,
Hugo Barends en Frank de Bie.
De werving van zes vaste me
dewerkers en een aantal op
roepkrachten voor de winkels
is gaande, vertelt Maarten Jan
sen. De Goesenaar gaat de
Kozzmik-winkel in Hulst lei
den.
De Kozzmik-winkels staan los
van de Intersport-sportspeci-
aalzaken en zijn onderge
bracht in een aparte bv. De eer-
Walstraat in Vlissingen volgen
volgens plan op zaterdag 3
april. De zaken worden mo
menteel ingericht volgens een
ontwerp in mahonie, cremetin-
ten en staal van de Belgische
vormgevers Soho Interiors, een
ste Kozzmik opent zaterdag 6
maart aan de Lange Delft in
Middelburg. De winkels aan de
Lange Kerkstraat in Goes, de
Gentsestraat in Hulst en de
bekende naam in de textiel
branche.
De vestiging in Vlissingen
komt in de plaats van de klei
nere Intersportzaak aan de
Walstraat, tegenover de grote
vestiging daar. Die situatie is
ontstaan in het verleden, toen
beide zaken nog niet gekop
peld waren. „Aan die situatie
wilden Barends en De Bie wat
doen," legt Jansen uit. „Daar
naast wilde Barends al heel
lang wat ondernemen in het
koopstadje Hulst
Mengsel
De start van een nieuwe keten
in een branche die al enkele ja
ren povere omzetgroei toont, is
niet het onverstandige avon
tuur dat het lijkt, vindt Jansen.
door Claudia Sondervan
GOES - Goes is vanaf maandag het nieuwe
Saab-centrum voor Zeeland. Komend
weekeinde worden de eerste auto's het
nieuwe garagepand aan de Amundsenweg
in Goes ingereden.
Het nieuwe gebouw van de Zeeuwse Saab-
dealers Saco en Jacob Jan Melse is vanaf
dan in bedrijf maar viert de officiële ope
ning zaterdag 6 maart, als de vlaggenstok-
ken hangen en de bestrating klaar is. Dan
wordt er open huis gehouden met drie
nieuwe Saab 9-5 Estates op de achter
grond.
Achter de licht richting Deltaweg overhel
lende glasgevel liggen twee showroom-
vloeren van 550 vierkante meter elk met
erachter een werkplaats van 400 vierkante
meter. Er werken negen mensen. De
„Je ziet in de Zeeuwse steden
een aantal betere kledingzaken
dat het erg goed doet Wij wil
len daartussen onze plaats vin
den."
Dat wil Kozzmik bereiken door
jongeren en jongdenkenden
een mengsel van kledingstijlen
aan te bieden. De winkels voe
ren sportieve kleding van Ox
bow, Brunotti, Simmer en
Zembla, streetwear van G-sus,
jeans van Dobber en Big Stal
en dames- en herenkleding van
Chipie, Gas, Miss Sixty, Cimar
ron en Indian Rose. De schoe
nen komen van Diesel, O'Neill,
Australian en Fila.
Assurantiekantoor Valkier
Zn. heeft na 47 jaar Goes als
vestigingsplaats verruild voor
Kloetinge. Aan de Koningin
Julianastraat betrok het kan
toor van de broers Ad en Johan
Valkier een drie maal zo groot
pand als aan de Kreukelmarkt
ter beschikking was. Het biedt
plaats aan de zes medewerkers
en een ontvangstruimte. De
grondlegger van het bedrijf,
J. J Valkier opent het pand
dinsdag 2 maart om 16.00 uur
officiéél. Dan houdt het kan
toor in verzekeringen, spaarre
keningen en hypotheken open
huis.
De Librisboekhandels hou
den tot zaterdag 6 maart het
Libris Leesfeest voor kinderen.
In de boekhandels staan tenten
met de benodigdheden voor de
oplossing van de puzzel uit de
Leeskrant. De winnaars, de Li-
bribns leeskampioenen, wor
den beloond met een boeken
pakket. In Boekhandel Basting
in Oostburg is donderdag 11
maart de uitreiking.
nieuwbouw in Goes gaf Autobedrijf Melse
de gelegenheid de twee dealerschappen
van het garagebedrijf in Vlissingen uit el
kaar te halen. De garage aan de Industrie
weg in Vlissingen, waar tien mensen
werken, wordt het domein voor het Seat-
dealerschap. Daar blijft ook de plaatwer
kerij en de spuitinrichting.
foto Willem Mieras
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
~~-P2QlmSlCmw
1
In het laatste jaar van !j.
de twintigste eeuw
blikt de PZC van dag tot tja
dag terug op nieuws- I
feiten uit Zeeland.
19 februari 1947
door Denise de Boe
Wanneer prinses Marijke, de
vierde dochter van konin
gin Juliana en prins Bernhard,
op 18 februari 1947 wordt gebo
ren. staat heel Nederland op zijn
kop. Met saluutschoten, vlag
gen, fakkeltochten en vreugde
vuren wordt in diverse plaatsen
de gebeurtenis uitbundig ge
vierd. Groede blijft niet achter
in de feestvreugde. De gemeen
teraad besluit dezelfde dag nog
om ter ere van de geboorte van
de jongste telg in de koninklijke
familie de Ring, voorheen de
Markt, om te dopen in Prinses
Marijkeplein.
Tijdens de zwangerschap drei
gen ernstige complicaties te
ontstaan als Juliana de rode
hond krijgt, maar Marijke komt
op een oogafwijking na gezond
ter wereld. De meest vooraan
staande oogartsen in de VS wor
den hiervoor - tevergeefs - ge
raadpleegd. Ten einde raad
schakelt Juliana de hulp in van
de gebedsgenezeres Greet Hof-
mans. Zij slaagt er evenmin in
de prinses van haar ziekte af te
helpen, maar draagt wel bij aan
de roemruchte hofcrisis in 1956.
Prinses Marijke is het jongste
zusje van Beatrix, Irene en Mar
griet. Haar officiële namen zijn
Maria Christina en aanvanke
lijk is Marijke haar roepnaam.
Op ongeveer 15-jarige leeftijd
kiest ze er echter zelf voor om
Chnstina te worden genoemd.
Marijke is te kinderachtig,
vindt de zelfbewuste prinses.
Gewone opvoeding
Juliana en Bernhard willen hun
kinderen een 'normale' opvoe
ding gevenvoor zover mogelij k
Dit betekent dat de prinsesse
deelnemen aan het gewone le
ven, naar school gaan en me
vriendinnetjes mogen spelen.
Na de Middelbare Meisje
School studeert Christina peda
gogiek in Groningen. In 196
stort ze zich volledig op ee
zangstudie. Het jaarlijkse Priii
ses Christina Concours,
klassieke muziek wil promote
bij jongeren uit het middelbas
onderwijs, is naar haar vei
noemd.
Na haar zangstudie vertrek
Christina naar Montreal in Ca
nada, later naar New York 2
trouwt met Jorge Guillermt
een Amerikaan van Cubaaiu
afkomst, zonder toestemmii
van de Nederlandse staat. Hiei
mee verliest ze het lidmaa;
schap van het Koninklijk Hu
en daarmee haar rechten op
troonopvolging in Nederland.
Ze krijgen drie kinderen: Bei
nardo, Nicolas en Juliana, d:
zich geen prins of prinses mei
mogen noemen Het gezin kee
in 1984 terug naar Nederland
Inmiddels is het echtpaar g<
scheiden. Christina woont roe
menteel in een appartement i
New York, met de jongste twt
kinderen. Haar oudste zoo
woont eveneens in de Verenigd
Staten.
Niet alleen de prinses heeft ine
loop der jaren haar naam gewij
zigd. In Groede leefde het Prin
ses Marijkeplein niet onder c
inwoners en bleef men in q
volksmond spreken van d
Markt. Daarom heeft de
meenteraad begin jaren '70 o
verzoek van de plaatselijke b(
volking het Prinses Marijke
plein zijn oorspronkelijke naai
- de Markt - weer teruggegevei
door Ben Oerlemans
GOES - Een symbool en een ri
tueel zeggen vaak meer dan de
gebeurtenis waarnaar ze ver
wijzen. Het concept 'Nederland'
zegt de meeste mensen niet veel,
maar zo gauw als Oranje een be
langrijke voetbalwedstrijd
wint, zitten zelfs de meest ver
stokte macho's met tranen voor
de buis als het Wilhelmus weer
klinkt. Ook in de reclame wor
den veelvuldig symbolen inge
schakeld. Slagzinnen en
emblemen van bedrijven zijn
uiterst gecomprimeerde weer
gaven van grotere verhalen en
het is zelfs zo dat consumenten
een symbolische boodschap eer
der hegrijpen dan de werkelijk
heid.
Religie is bij uitstek het terrein
waar symbolen worden geacti
veerd. Het Avondmaal, de kle
ding van de pelgrims naar Mek
ka en boeddhistische moedra's
dienen ervoor om de gelovigen
tot de kern van een religieuze er
varing te brengen, zonder tus
senkomst van woorden of denk-
concepten. Veel kunstenaars
hanteren symbolen in hun werk.
Hun zeggingskracht wordt
daardoor groter en universeler.
Ineke Otte uit Goes beeldhouwt
in symbolentaal. Tot en met 20
maart exposeert zij in de stu-
ARTgalerie in Bergen op Zoom.
De beelden die Ineke Otte in
Bergen op Zoom tentoonstelt,
zijn een Weergave van haar
meest recente verbeeldingen en
indrukken die ze opgedaan
heeft tijdens haar reizen Dit
keer staat een trip die ze door
China maakte centraal. Otte:
„De tempels, het Boeddhisme
en de Chinese muur. Het zijn al
lemaal zaken die heel diep tot
mij doorgedrongen zijn."
Blauw
Vooral de kleur blauw staat cen
traal „Ik gebruik het symbool
van de wolken die voorbij vlie
gen. Blauw is een basiskleur die
overal terugkomt in China; met
name in de kleding van de oude
Mao-pakken." Hiermee is ze
ookbij een tweedeling in de Chi
nese maatschappij beland. Aan
de ene kant de traditionele, reli
gieuze manier van leven, maar
aan de andere kant het atheïsti
sche communisme. Otte: „Daar
om gebruik ik ook verschillende
materialen in mijn werk. Lood
om dingen zwaar te maken en
gewicht te geven. Maar aan de
andere kant veel helder glas en
transparant licht materiaal."
De uitdrukkingsvorm is stee
vast symbolisch getint: christe
lijke kruizen, boeddhabeelden
en universele Chinsese levens
wegsymbolen. „Het gebruik in
de beelden van de boeddha's en
het kruis. Diverse symbolen met
diverse betekenissen, verschil
lende religies naast elkaar,
christendom en boeddhisme als
tegenstelling. Dit gebruik ik in
al mij n kunstwerkenniet alleen
voor deze specifieke tentoon
stelling. Zo ben ik de laatste tijd
veel bezig met steen; het Ooster
se symbool voor water. Denk
hierbij vooral aan de tuinen van
het Zen-boeddhisme, waar hele
waterpartijen in steen worden
weergegeven."
Tegenstellingen
De tegenstellingen tussen hoog
en laag. grof en fijn; ze lopen als
een rode draad door haar om
vangrijke werk, evenals de sim
pele symbolische weergave van
de vaak mysterieuze en ondoor
dringbare Chinese cultuur.
„Maar ook de afbeeldingen die
ik van wolken en lucht maak en
zo'n belangrijke plaats in mijn
werk innemen zitten vol tegen
stellingen; de voortvliegende
wolken tegenover de stille
lucht; de grauwgrijze kleuren
tegenover het hemelsblauwe
lucht."
Ook in eigen land blijft Otte aan
Ineke Otte temidden van haar 'gebeeldhouwde' symbolen.
de weg timmeren Naast haar
veelvuldige exposities, waar
voor ze onder meer de cultuur
prijs van de gemeente Goes
ontving, wordt ze door haar
woonplaats binnenkort inge
schakeld voor een project over
de oude stadsmuren. „Met ste
nen sculpturen en plaquettes
wil ik de plaatsen aangeven
waar de oude stadspoorten heb
ben gestaan. Ook hier weer een
symbolische weergave. Mijn
kunst lijkt vaak toegepaste
foto Willem Mieras
kunst, handige gebruiksvoor
werpen die wat mooier zijn
vormgegeven, maar zo moet je
de sculpturen absoluut niet
zien. Het is de diepere symboli
sche waarde die het belangrijkst
De spelers van de komedie Mussen en Zwanen II,
voorgrond Frédérique Huydts en Hans Breetveld,
achter Eric C'orton en Hymke de Vries.
foto Leo van Velzen
door Frans Doeleman
GOES - Eén dag voor de eerste try-out van de
voorstelling Mussen en Zwanen II laat actrice
Frédérique Huydts (31) enthousiast weten: „We
zijn nu vierenhalve week bezig met repeteren en
we snakken naar publiek. Dat is ontzettend span
nend, want je weet gewoon niet waar de mensen
zullen reageren. We hebben natuurlijk wel een
vermoeden, maar daar mag je nooit op anticipe
ren."
Twee jaar geleden speelde dezelfde cast - naast
Frédérique bestaande uit Hymke de Vries, Eric
Corton en Hans Breetveld - Mussen en Zwanen I.
„Dat was een feest om te doen. We hebben er ook
zó ontzettend veel lol in. We staan brutaal op het
toneel het publiek te vermaken. We hebben een
geweldige tournee gehad, zodat we bijna niet
konden wachten om aan deel twee te beginnen."
Haye van der Heyden, die inmiddels ruimschoots
zijn sporen heeft verdiend als schrijver van kome
dies, zowel voor theater als tv, kwam aan die wens
tegemoet. „Qua verhaallijn heeft het niets met
deel één te maken, we spelen vier totaal andere
karakters. Mensen die deel één gezien hebben,
zullen alleen de stijl herkennen De moraal is dat
je in het leven mussen en zwanen hebt: van die
grauwe mussen die niet echt gelukkig worden en
je hebt er die uiteindelijk tot een zwaan uitgroei
en."
„Het is een black comedy. Het cabareteske eraan
is dat we van tijd tot tijd uit onze rol stappen en
commentaar geven op de scene We richten ons
dan tot het publiek. Twee jaar geleden dacht ik
'oh. wat eng'. Wat deed ik namelijk, ik keek de
mensen in het gezicht. Dat moet je nooit doen, je
moet een beetje over hen heen kijken, anders ben
je heel snel afgeleid. Maar het is ontzettend leuk.
Ik word zelf ook overdonderd als ik in het publiek
zit en een acteur gaat mij eens leuk aan zitten kij
ken. Dan krijg je een soort gêne"
,Het stuk gaat over twee getrouwde stelletjes, bu
ren, die problemen hebben met hun relatie en met
zichzelf. Ook door wat ze elkaar aandoen. Hans
Breetveld speelt mijn man Frederik, van wie ik
zielsveel houd, maar die vertelt dat hij mij al tien
jaar belazert. Ik zal niet verklappen hoe ik wraak
neem. Hij zegt bijvoorbeeld: 'Je moet niet samen
smelten, maar alleen zijn en sterk, het gaat om je
zelf.' We zijn eigenlijk vier aasgieren, die alleen
maar aan zichzelf denken. Een heel egoïstisch
zootje Het is erg herkenbaar, lachen om ander
mans leed, maar ook op een manier van 'oh, wat is
dit gênant, wat erg'. Haye heeft het briljant ge
schreven."
Frédérique Huydts noemt de combinatie van tv en
theater (film is nog een wensdroom) in haar carri
ère 'perfect'. „Als ik een tijdje op het toneel heb
gestaan, kan ik echt naar de camera snakken en
omgekeerd."
Voor tv vertolkte zij onder meer de vrouwelijke
hoofdrol in de dramaserie In naam der koningin -
een mooie ervaring waaraan ze vaak terugdenkt -
en was zij onlangs te zien in Wij Alexander. Deze
zomer begint zij aan de opnamen voor de comedy
serie In de clinch van Hetty Heyting. Toneel staat
daarna nog niet op het programma.
„Misschien in de toekomst Mussen en Zwanen III
Je weet het niet. Ik geniet van wat ik nu doe. Op
het toneel leer ik eigenlijk het meest, dat je goed
naar elkaar moet luisteren en niet met jezelf, maar
met de situatie bezig moet zijn. Regisseur Christi-
aan Nortier hamert daar heel erg op. Als je een
grap plaatst met een perfecte timing en het pu
bliek reageert, is dat zó heerlijk. Dan denk ik al
tijd 'aaah, nu weet ik weer waarvoor ik het doe!
Mussen en Zwanen II (try-out) is dinsdagavond te
zien in het Goese Lyceum (20.00 uur)
TERNEUZEN, Zuidlandtheater
'Figuranten', toneel naar de gelijknamige roman van Arnon Grui
berg. Spel: Alice Reys, Dimme Treurniet. Vincent Croiset, Els Ingi
borg Smits, Theo Pont, Annelies van der Bie en Jack Vecht. Regi
Judith de Rijke.
doorTreesvan Herpen
Een eetcafé in jaren vijftig
stijl vormt het decor voor, ja
wat eigenlijk? Zeven mensen,
twee generaties worstelen ieder
met hun eigen wanhoop. Humor
lijkt de enige manier om deze te
bezweren. Wrange en absurde
humor, dat wel. Het verleden en
de toekomst zijn beiden aan
trekkelijker dan het heden. In
een traag op gang komend blij
spel ligt de waanzin op de loer.
Er is meer lust dan liefde, meer
haat dan afkeer.
Arnon Grunberg bewerkte zijn
roman 'Figuranten' voor het to
neel. Het accent werd verscho
ven van de jonge naar de oudere
generatie..Het verhaal is flin
terdun geworden en doet eigen
lijk niet ter zake. Het hele
absurde spel draait om de on
derlinge relaties. Vader en moe
der Eckstein drijven een medi
terraan restaurant, maar om
niet opgehelderde redenen
moeten zij het land verlaten
om hun heil in Venezuela te zoe
ken.
Zoon Michael, die zich Broccoli
laat noemen, heeft ambitieuze
plannen voor Hollywood. Hij
heeft een verdwaasde en ver
krampte vriend Ewald, hope
loos verliefd op Elvira, werk
zaam in het restaurant. Dan zijn
er nog de boekhouder Ludwig
Berk en de kokkin Frieda Meer-
schwam, elk met hun eigen ide
alen en dromen. Onderling zijn
al deze figuren verstrikt in di
verse relaties.
Aanvankelijk horen we mono
logen, niemand luistert naar de
ander, ieder gaat op in zijn eigen
waanzin. Als bevroren kijken de
acteurs naar elkaar als ze niet
aan het woord zijn. Gaander-
weg concentreert zich de aan
dacht op Elvira. Als een mag
neet trekt zij mannen naar zich
toe en stoot zij vrouwen af.
Alice Reys weet een geraffineer
de naïeve Elvira op te roepen
door haar broeierige blikken en
zwoele glimlach, gepaard aan
kinderlijke gebaren. Als een jojo
gaan de emoties heen en
weer. Stoerheid en waanzin, on
verbloemde haat en onverholen
adoratie, maar vooral absurdi
teit vonkt tussen de personages.
De ouderen houden de jongere
een spiegel voor. Zij hadden oo
dromen - 'in 1956 heb ik voor hi
laatst op een wonder gehoop
zegt vader Echstein en moed;
'Bubie' spreekt over eenpechle
ven - maar de jongere generati
wil het zelf uitzoeken op haar e
gen manier. Theo Pont zet e?
indrukwekkende Eckstein nee
ontluisterend in zijn waanzii
medogenloos in zijn heldere mc
menten.
Veel van de puntige uitsprake
die Grunberg in zijn tekst heel
verwerkt, kunnen als aforisme
zo op een tegeltje geschreve
worden. Want hoe absurd a
dialogen ook zijn, er zit een ai
lerdaagse herkenbaarheid
veel van wat hij de acteurs in d
mond legt. Er werd gegrinnik
niet gelachen. De ultieme desii
lusie komt als besluit. Als vei
geren en gedoe uiteindelijk ht
vertrek naar Venezuela hee:
plaatsgevonden, blijven Broc
coli, Élvira en Ewald achter. Ge
tooid met Amerikaanse symbo
len deinen ze lusteloos mee opd
tonen van 'I wil survive'. Ovei
leven zullen ze wel, maar dati
het dan ook.
Nog te zien: 15 april in de state
schouwburg van Middelburg
(Advertentie)
