Busrit over grens is een gruwel Het is Gilles die tekeer gaat PZC L-r. 171' Vlaams plan voor schoonmaak Schelde Greenpeace eist intrekken van vergunning Covra Knuppelaar blijkt op zitting charmant Gemengde gevoelens over afdwingen van thuiszorg via rechter zeeland 23 ZWN werkt aan oplossing Syndroom van La Tourette veroorzaakt levenslange onrust vrijdag 19 februari 1999 door Helen Stevens TERNEUZEN - Wonen in Bel gië en werken in Nederland of andersom hoeft niet noodzake lijk een probleem te zijn. Deze waarheid als een koe geldt voor alle trotse bezitters van een rij bewijs. Busgebruikers in Hol land en Belgenland denken daar ongetwijfeld anders over. Vroeg uit de veren en laat thuis, geklungel met twee verschil lende soorten bankbiljetten, gebrekkige aansluitingen en lange wachttijden. Het relaas van een gruwelrit Erlvelde- Terneuzen. Een verbouwereer de Belgische reizigster getuigt. Met 'zolang er bussen rijden, kom ik er wel' als uitgangspunt begeeft de Vlaamse zich moe dig op pad. Alle waarschuwin gen negerend, die ze bij telefo nische raadplegingen te horen kreeg van de Vlaamse ver voersmaatschappij De Lijn. Vakspecialisten waarschuw den de Belgische dat ze een wa re lijdensweg tegemoet zou gaan. Rechtstreekse bussen naar Holland rijden er immers niet. Maar waar een wil is, is een weg, dus stapte ze vol vertrou wen op de lijnbus met Zelzate als eindpunt. Vertrokken in Eddy Wally's woonplaats Ert- velde op een ochtendlijk uur, arriveert ze na een kronkelige rit door allerlei boerengehuch ten in Zelzate. Een verlaten plein wacht. Nergens een bus te bespeuren. Na een veertigtal inspannende minuten ochtendgymnastiek, als remedie tegen de bittere kou en bijtende wind, nog steeds geen knalgeel vervoers middel in zicht. Wanneer de bus na lang gedraal toch het plein opdraait, heerst - onte recht - opluchting. Want bij het overstappen van een Belgische naar Nederland se bus, wisselen niet alleen het vervoersbewijs, de munteen heid en de infrastructuur, maar ook het vakjargon. De op de bus verkrijgbare Vlaamse rit- tenkaarten worden plots strip penkaarten. Losse tickets wor den hier peperduur betaald. De chipknip is allesbehalve het equivalent van de Belgische Proton. Graag contant betalen. Dit alles voor de geringe som van 20,50 gulden, service inbe grepen. De gemiddelde wachttijd voor overstappers bedraagt niet meer dan dertig minuten. Maar grensoverschrijdend busver voer betekent minimaal 120 minuten wachten, om daaren boven niet eens op de gewenste bestemming te raken. De hoop die ze vanochtend nog koester de, is in wanhoop omgeslagen. Haar gemoedstoestand zakt diep onder nul. Hoe keert ze vanavond terug naar haar va derland? Belemmering De problemen bestaan al lan ger dan vandaag. Daarom is het idee geopperd om een Ne derlands-Belgische snelbus op gezette tijden door de aangren zende steden en landschappen te zenden. Zeeuws-Vlamingen en Vlamingen zijn niet alleen Europese burgers, buren en taalgenoten, nu ook zielsver wanten. Langs beide kanten van de grenslinie ontstaat im mers een groeiende behoefte aan degelijk en regelmatig openbaar vervoer. Opengestelde grenzen vormen, in tegenstelling tot wat vaak wordt vermoed, nog steeds een immense belemmering voor een vlot woon-werkverkeer, gezellig weekendgekuier en Het eindstation in België: Zelzate. Pas 11a eindeloos wachten verschijnt de eerste Nederlandse bus. medische hulpverlening. Voor standers van de sneldienst Goes-Gent opperen dat deze malaise zo niet langer kan. De snelbussen tussen Hulst en Antwerpen en van Sluis naar Brugge bewijzen dat grens overschrijdend bustra nsport ook anders kan. In een mum van tijd staan reizigers op het andere grondgebied, waar naar hartelust geshopt, gestu deerd en gewerkt kan worden. Het toonbeeld van integratie tussen Noord en Zuid. foto Charles Strijd ZWN-directeur H. Bouma kent de problemen die de busverbinding tussen Nederland en België geeft. Maar er wordt gewerkt aan een oplossing, zegt hij. „Tegen de eeuwwisseling zou een haalbaar traject tussen beide landsdelen uitgestippeld moeten zijn. Een marktonderzoek waarbij de behoeften van de burgers gepeild worden, is in volle gang." Als de sneldienst er komt, vallen de inwoners van Sas van Gent en Axel waarschijnlijk bui ten de boot. Het plaatsen van stopplaatsen daar betekent een financiële aderlating voor de vervoersmaatschappij, stelt Bouma. „En een bustraject met haltes in beide gemeenten is enorm tijdrovend." De bus kan dan de concurrentie met de auto niet meer aan. „In samenspraak met De Lijn worden alle moge lijke alternatieven zorgvuldig gewikt en ge wogen." door Wout Bareman ANTWERPEN - De Admini stratie Waterwegen en Zeewe zen in Vlaanderen pakt de ko mende maanden het probleem van het zwerfvuil op de Boven schelde aan. Ook onderzoekt de afdeling Zeeschelde of vervuild Scheldeslib uit de Zeeschelde en de haven van Antwerpen kan worden verwerkt met klei om het op die manier een nuttige bestemming te geven. De komende twintig jaar moet ongeveer elf miljoen ton droog slib uit de Zeeschelde en de ha ven worden geborgen. Er wordt onderzoek verricht naar drie stortlocaties: in Steendoip, Kruibeke en een gebied tussen Verrebroek en Kallo. Tegen de slibdepots is in alle gevallen echter protest gerezen. Daarom heeft de Vlaamse regeling op dracht gegeven om alternatieve verwerkingsmethoden te laten onderzoeken. Een mogelijkheid is het vermengen van klei en Scheldeslib tot kleikorrels, die in de bouw kunnen worden ge bruikt, onder meer in beton. In 1996 is met die methode al door de deskundigen van het Vlaams Gewest met succes ge- experimenteerd. Gaat de Vlaamse regering akkoord, dan zou nog dit jaar bij een gespeci aliseerde firma in Kruibeke kunnen worden proefgedraaid. De schoonmaakoperaties, zoals die nu door het Vlaams Gewest worden voorbereid, passen in het internationale actiepro gramma dat is opgesteld door Frankrijk, Wallonië, het gewest Brussel, Vlaanderen en Neder land. In december vorig jaar ga ven de betrokken ministers het startsein voor het ecologisch herstel. Sindsdien wordt de Schelde permanent bemon sterd: op dertien vaste meetpun ten wordt de water- en lucht kwaliteit dertien maal per jaar gemeten. Bovendien wordt nu gewerkt met een waarschu- wings- en alarmeringssysteem. Diensthoofd ir. E. VanDenEede van de afdeling Bovenschelde stelt vast dat de De Schelde en de beken die erin uitmonden steeds vaker worden gebruikt als vuilnisbak. Een uitgebreide aanpak vindt hij noodzakelijk. In maart hoopt hij het bestek op tafel te hebben. Daarna begint het werk zo snel mogelijk. door Selma Osman VLISSINGEN - Greenpeace wil dat de vergunning van de Covra om in Borssele splijtstofstaven uit Petten op te slaan, zo snel mogelijk wordt ingetrokken. Daartoe heeft de milieuorgani satie donderdag een verzoek in gediend bij de Raad van State. Volgens Greenpeace blijkt uit nieuwe gegevens dat de omstre den opslag van het hoogradio- actief afval helemaal niet zo dringend is. Onlangs meldde de Europese Commissie, officieel eigenaar van de reactor in Petten, dat Petten tot eind 1999 de tijd heeft om een oplossing te vinden voor het hoogradioactief afval. Vol gens de Europese Commissie is opslag in het land van herkomst, de Verenigde Staten, een optie. Hiervoor zou Petten moeten overschakelen op een andere, minder gevaarlijke, uranium- brandstof. Deze mogelijkheid wordt nu onderzocht. Eerder was gesteld dat in Petten helemaal geen gelegenheid meer bestond gebruikte splijt stofelementen op te slaan. Het spoedeisende belang van de op slag woog eind vorig jaar mee bij de beslissing van de Raad van State. De milieuorganisatie is fel tegen de opslag van hoogradioactief afval in Borssele. De loods waarin de splijtstofstaven uit Petten moeten worden onderge bracht, is slechts geschikt voor laag- en middelradioactief af val. Het gebouw biedt geen be scherming tegen rampen zoals overstromingen. Ook ontbreken de faciliteiten om een lek in de containers, waarin het afval wordt opgeslagen, te dichten, meldt Greenpeace. Ook de provincie Zeeland pro beert een stokje te steken voor de tijdelijke opslag van het hoogradioactief afval in Bors sele. Gedeputeerde Staten stuurden vorige week een brandbrief naar den Haag om de regering en de Tweede Kamer op andere gedachten te brengen. door Aector Dooms MIDDELBURG - Het gedrag van een 27-jarige man uit Kou- dekerke viel niet te rijmen met zijn barbaars optreden. Zelfs officier van justitie J. Valente raakte donderdag op de zitting van de meervoudige kamer in Middelburg onder de indruk van de verdachte. „Zijn hou ding is hier perfect." Ook de reclassering was een en al lof over hem. Toch was de Koudekerkenaar op die ene dag, 6 december '97 in Vlissingen, verschrikkelijk in de fout ge gaan door twee mensen hard handig met een honkbalknup pel te bewerken. Een vrouw liep daarbij een armbreuk en ver wondingen (zes hechtingen) aan haar hoofd op. Het mannelijke slachtoffer kwam er met een uit de kom geschoten pink en schaafwonden vanaf. Valente achtte poging tot dood slag van de vrouw en poging tot zware mishandeling van de man bewezen. De officier kwam tot een eis van 240 uur dienstverle ning en zes maanden voorwaar delijk. Hij meende verder dat de immateriële schade - in totaal 6.850 gulden - aan de slachtof fers kon worden toegewezen. Aan het incident was het een en ander voorafgegaan. Hij zocht de bewuste dag de ex-man van zijn (gescheiden) zuster op met de bedoeling spullen weg te ha len. Toen hij bij de woning kwam, wilde de ex niet meewer ken. Een wooi-denwisseling esca leerde. Volgens de verdachte had het slachtoffer hem eerst met de honkbalknuppel gesla gen. Toen hij de knuppel kon af pakken, sloegen bij hem alle stoppen door. Raadsvrouw M. Kapteijn vroeg om een werk straf. Haar cliënt was bereid 3000 gulden schadevergoeding te betalen. De rechtbank doet 3 maart uitspraak. Jubileummunt van redders is betaalmiddel BRESKENS - Inwoners van vijf Zeeuwse plaatsen kunnen van april tot no vember hun boodschap pen betalen met een jubi leummunt: De Redder. Het betaalmiddel komt in roulatie in alle plaatsen met een station van de Ko ninklijke Reddingsmaat schappij. De Redder is vijf gulden waard. De munt wordt uitgegeven ter gelegen heid van het 175-jarig jubileum van de Konink lijke Nederlandse Red dingsmaatschappij (K NRM). Hij is genoemd naar een nieuw type red dingsboot dat in april een vast onderkomen krijgt in de haven van Maduro- dam. Van april tot en met 11 no vember (de dag dat de red dingsmaatschappij werd opgericht) is de munt een wettig betaalmiddel in plaatsen waar een KNRM-station aanwezig is. In Zeeland zijn dat Breskens, Cadzand, Burg- sluis, West-Kapelle en Veere. De geldstukken zijn in te wisselen bij de plaatselijke winkeliers en worden verspreid via de Rabobanken in de regio. In Breskens en Cadzand wordt op 29 april de eerste Redder gepresenteerd. Het betaalmiddel wordt die dag uitgereikt aan een bekende inwoner van Breskens. De KNRM hoopt dat ver zamelaars en toeristen de munten liever op zak hou den en niet inleveren. Dat levert de reddingsmaat schappij geld op. De winst is bestemd voor de aan koop van nieuwe overle- vingspakken voor de bemanning van de 55 red dingsboten in Nederland. De nieuwe pakken zijn comfox-tabeler dan de hui dige. Ze houden het li chaam langer warm en zijn beter zichtbaar. OUD-GASTEL Teckelmiddag - De Nederlandse Teckelclub, regio Noord-Bra bant en Zeeland, houdt morgen, Saterdag, een bijeenkomst in 't .Veerhuis in Oud-Gastel. Een jachtopziener vertelt hoe de tec kels kunnen worden ingezet om aangebeden wild op te sporen. door Arjan van Westen VLISSINGEN - Een inwoner van Zeeuws-Vlaanderen wil via de rechter thuiszorg afdwingen bij de zorgverzekeraar. Verze keraars worden steeds vaker verantwoordelijk gesteld voor de wachtlijsten in de thuiszorg. Elders in het land hebben pa tiëntenorganisaties reeds verze keraars gesommeerd om met geld over de brug te komen. Thuiszorg Walcheren, die geen wachtlijst meer heeft, vreest dat op deze wijze juist de onwillige thuiszorginstellingen extra ge financierd worden. De patiëntenorganisaties heb ben een gegronde reden om het recht op thuiszorg op te eisen. Het verzekeringsrecht maakt de kans van slagen groot. Een kort geding dat patiënten uit Drente en Twente tegen de staat hadden aangespannen om onmiddellijk hulp af te dwingen, leidde ertoe dat niet de staat maar de zorg verzekeraars direct aansprake lijk werden gesteld. De zorg kantoren, die verbonden zijn aan de verzekeraars, financie ren namelijk de thuiszorg. Lukt het de patiëntenorganisa ties niet om financiële middelen los te peuteren, dan starten ze juridische procedures. Oneerlijk L. Phernambucq, directeur van de Thuiszorg Walcheren, heeft er gemengde gevoelens over. Dankzij een ingrijpende reorga nisatie heeft de instelling geen wachtlijsten. Om dat te berei ken moest de Wafcherse thuis zorg efficiënter gaan werken. Phernambucq vindt het oneer lijk dat instellingen die dit heb ben nagelaten nu door de inzet van patiëntenplatforms en rechterlijke uitspraken extra steun krijgen uit de zorgkanto ren. Hij zegt zich wel te realise ren dat er thuiszorginstellingen zijn die buiten hun schuld om wachtlijsten hebben. Deson danks is hij van mening dat de patiëntenorganisaties, zoals het Zeeuwse Klaverblad, meer moeten pleiten voor een objec tieve verdeling van geld, op ba sis van het aantal 65-plussers in een regio. ..De benodigde papie ren en informatie kunnen ze bij mij krijgen." A Schelfhout, directeur van Thuiszorg Zeeuws-Vlaanderen, kijkt er iets anders tegenaan. In Zeeuws-Vlaanderen is nog steeds een fikse wachtlijst. „Vo rige week meldde zich iemand die met juridische stappen de wachtlijsten wilde omzeilen. Ik heb hem geadviseerd dat maar te doen." Het heeft zeker zijn sympathie, maar Schelfhout waarschuwt voor een te snelle gang naar de rechtbank. „De weg is lang en je kunt je afvra gen of de extra hulp bij de spoedeisende gevallen terecht komt." Momenteel worden alle thuis zorginstellingen in Nederland doorgelicht. Het is in dit opzicht dat Schelfhout de onvrede van zijn Walcherse collega wel kan begrijpen. „Als bij deze onder zoeken blijkt dat een organisa tie niet efficiënt functioneert, dan moet dat inderdaad niet worden beloond." I. Dekker, directeur zorg van Thuiszorg Oosterschelde, neemt het rustig op. „Er zijn hier nog wel wachtlijsten, maar ik kan me niet voorstellen dat ze zo hardnekkig zijn dat mensen naar de rechter stappen." Ook zij vindt dat er een beter mecha nisme moet worden ontwikkeld voor verdeling van de gelden. Maar of patiëntenorganisaties daarvoor moeten opkomen, laat Dekker in het midden. Stichting Het Klaverblad Zee land zegt nog geen cliënten tt hebben gehoord die juridische stappen willen ondernemen. Een standpunt om de zorgver zekeraars te sommeren geld voor de thuiszorg te geven, heeft Het Klaverblad daarom nog niet ingenomen. Na 2015 kans op files bij Hulst DEN HAAG - Zeeland blijft be gin volgende eeuw zo goed als filevrij. In 2015 bestaat er alleen een verhoogde kans op files op de weg tussen de Belgische grens en Hulst. Dat blijkt uit berekeningen van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, die zijn opgenomen in de Perspectievennota Ver keer en Vervoer. Minister T. Ne telenbos presenteerde donder dag dit discussiestuk, waarin zij voorstelt het rijden in de auto duurder te maken en het auto bezit goedkoper. In de berekeningen is dat plan meegenomen, evenals de ge plande aanleg van nieuwe wegen tot 2010, zoals de Dam- menroute op Walcheren met een tunnel bij Middelburg. door Arjan van Westen ELLEWOUTSDIJK - Vreemde wilde bewegingen met het hoofd maken, opvallende tics hebben of ineens om niets grof taalgebruik hanteren: Gilles de la Tourette luidt de naam van deze tamelijk onbekende neuro logische ziekte. Het lichaam niet kunnen beheersen, dat ver oorzaakt een levenslange on rust. Het syndroom gaat gepaard met psychische aan doeningen als hyperactiviteit, driftbuien, somberheid en angst. De 9-jarige Ricardo van Zuid- land uit Middelburg en de 26- jarige Monique Geldhof uit El lewoutsdijk hebben deze ziekte. Monique: „Ik had om niks ruzie met Kees, m'n man. Maar hij wist op zo'n moment, het is Mo nique niet, maar Gilles, die te gen me te keer gaat." Langzaam krijgt de ziekte meer bekendheid, zegt Hannie van Zuidland, moeder van Ricardo. Samen met Monique zit ze in de Zeeuwse regiocontactgroep Gilles de la Tourette. waar 'Touretters' en ouders eikaars ervaringen delen. Onbegrip Grootheden als Napoleon en Mozart hadden volgens de Mid delburgse moeder al deze erfe lijke aandoening. Onderzoek en behandeling van Gilles de la Tourette is echter van recente datum. Hoewel ze de ziekte al langer heeft, weet Monique het pas sinds begin jaren negentig. Een muur van onbegrip vond ze op haar weg. „Na een tv-pro- gramma over 'Gilles' vertelde ik de dokter dat ik dit syndroom had. Gilles de la Tourette? Hij had er niet van gehoord." Touretters hebben het niet ge makkelijk. Er is veel onbegrip, vertelt Monique. Toch moet ze haar verhaal regelmatig onder breken. Haar hoofd slingert dan heen en weer. De ziekte is voor de buitenwereld goed zichtbaar. Sommige patiënten proberen uit schaamte de symptomen te onderdrukken. Hannie: ,.Ik merk dat aan Ricardo, als hij er gens geweest is, waar veel men sen waren. Thuis is hij dan niet te genieten. Enorm druk en hu meurig kan hij dan zijn." Veel tics zijn dan ook een vorm van ontlading, die er pas uitkomen als de spanning voorbij is. De ongecontroleerde motorieke tics zijn soms gevaarlijk. Moni que: Een half jaar geleden Ricardo van Zuidland en Monique Geldhof: „Er is veel onbegrip." foto Lex de Meester kreeg ik ineens een andere tic. Eerst was ik een echte jaknik ker, maar nu zwaai ik van links naar rechts, dan stoot je nogal eens je hoofd." Medicijnen Met nieuwe medicijnen kunnen gelukkig veel tics worden ge remd. Monique en Ricardo wor den intensief behandeld door een neuroloog van het Goese Oosterscheldeziekenhuis. Dankzij de medicijnen en de be handeling van dokter F. Visser zijn ze er op vooruit gegaan. Mo nique: „Het gillen en wilde bij ten op mijn lip zijn voorbij." Ondanks de verbeterde behan deling is Gilles nog niet hele maal te genezen. Zolang er tics blijven is de acceptatie van de buitenwereld van belang. „Want Tom-etters zijn net zo normaal als anderen", zegt Hannie. In de lucht maakt ze de denkbeeldige haakjes bij het woord normaal. Schaamte veroorzaakt door het onbegi-ip zorgt ervoor dat Tour etters snel in een sociaal isole ment terecht komen. Monique heeft daarom een belangrijke stap gezet. „Mensen er op wij zen wat ik heb. Me niet opslui ten." Hannie knikt instemmend. Sinds Monique zelf kinderen heeft, wil ze zich voortdurend bewijzen. „Zo van 'kijk ik ben een normale mama'." Dat heeft iets dwangmatigs, maar het il lustreert haar onrust en twijfels. Loopt ze met de kinderen door Ellewoutsdijk, moet alles pico bello in orde zijn. Geen vlekje mag er op de kleding van de ko ters zitten. Het is onzin, dat weet ze, maar toch blijft ze bang voor een oordeel in de trant van: 'die kinderen zien er niet uit en de moeder loopt maar gek te schudden' In het kleine Ellewoutsdijk zocht Monique naar aandacht en erkenning. „Ik ging op een heel opdringerige manier vriendschappen aan. Achteraf vind ik het dan ook heel logisch dat het fout ging, Nu heb ik een vriendin en die zegt waar het op staat. Precies wat ik nodig heb.." Ivo Niehe bracht Gilles de la Tourette in zijn Tv-show onder de aandacht van het grote pu bliekIn een Hilversumse studio sprak de Tros-ster met een man die voortdurend aan het schel den wasHet was goed voor Nie- hes kijkcijfers en de naambe kendheid van de ziekte, minder geslaagd is dat nu iedereen denkt dat Gilles de la Tourette alleen ongecontroleerd vloeken is. Zowel Monique als Ricardo hebben geen last meer van dat onverwachte schelden. Maar dat betekent niet dat hun ziekte ten einde is. Engelengeduld Monique heeft veel steun gehad van haar man en familieleden. Zij hebben haar uit het sociaal isolement gehaald. Haar Kees heeft een engelengeduld. Voelt zich nooit aangevallen. Hannie tracht deze toewijding aan Ricardo te geven. Omdat het nog een kind is, moet ze zich voortdurend afvragen wat de ooi-zaak van zijn gedrag is. Een grens trekken: dit is de ziekte, dat is het kind. „Het is voortdu rend op je tenen lopen." Vol lof is ze over de Wilgenhof, de Middelburgse basisschool waar Ricardo heen gaat. Dank zij het docentenkorps, heeft hij net als de anderen vrienden ge maakt. Uitgelachen wordt hij met. Moeder heeft daar ook aan bijgedragen. „In een artikel in de schoolkrant heb ik uitgelegd wat het betekent om met Gilles te leven." Sinds 1997 is er regiocontact in Zeeland. Hard nodig was dat. vinden beide vrouwen. Einde lijk hoefden ze niet meer in de anonimiteit te leven. Monique: „Als ik naar een feest je ga, moet ik uitleggen wat er aan de hand is, bij onze bijeen komsten voel ik me volledig op me gemak." Monique is bevrijd van een volstrekt onterecht schuldgevoel. Stichting Gilles de la Tourette 010-5013043. Contactgroep voor provincie Zeeland: A Roovers: 0113- 223888

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 23