Moens in high-tech ligfietszaak You'.ve Mail PZC Jazz totaal niet ouderwets Harp- en klarinetduo's winnen muziekprijzen Göt'ifc 14 1900-2000 Opstand tegen die verfoeide reisbelasting Lichtland Verlichting 10 jaar in Middelburg Goese debuteert met dichtbundel over leven en ouderschap Ontwerper vindt ideale locatie voor verkoop en proefritjes op Arnestein zeeland in detail Anco fleurt verbouwd pand in Sas op met kunst ondernemend zeeland kunst cultuur Jesse van Ruller ontwikkelde eigen taal zaterdag 13 februari 1999 ■S&sssa?: "AHT In het laatste jaar van de twintigste eeuw blikt de PZC van dag tot dag terug op nieuws feiten uit Zeeland. 13 februari 1936 doorSelma Osman MIDDELBURG - Ligfietsen bouwer Bram Moens opent vandaag, zaterdag, zijn be drijfspand aan de Nieuwe Kle- verskerkseweg 23 in Middel burg. Moens keert na tien jaar het centrum van Middelburg de rug toe, om plaats te nemen in een futuristisch gebouw op industrieterrein Arnestein II. De oude assemblageplaats aan de Brakstraat en de werkplaats in een pakhuis niet ver daar vandaan waren te krap gewor den voor de huidige activitei ten van Moens. Bovendien was die locatie - nauwe straatjes, druk stadsverkeer - niet ideaal voor het maken van een proef rit. "Bakkerij de Visser in Oostka- pelle staat tot en met dinsdag 23 februari in het teken van de Oostenrijkse weken. Zo is de winkel omgedoopt tot een win tersportoord met sneeuw en ski's. Op de schappen liggen onder meer Alpen- en jodel- broodjes. apfelstrudel, keizer- broodjes en Oostenrijkse crois sants. En de klanten worden bediend door personeel in Oos tenrijkse dracht. De Visser hoopt dat deze winterse weken net zo'n succes worden als de eerder gehouden Amerikaanse weken. "Op de stations in Middelburg, Goes en Vlissingen kan weer gewoon worden gebeld met muntgeld. De telefooncellen zijn hier vervangen door Tel fort telefooncellen. Naar ver wachting zullen eind april alle 770 telefooncellen op de per rons en in de hallen van de 250 Nederlandse stations zijn ver vangen. Hiermee doorbreekt Telfort, een joint-venture tus sen BT en de NS. het laatste monopolie op de Nederlandse telecomminicatiemarkt. M.W. Koole van OAZ Advies in Goes is geslaagd voor de as sessment training door SGS. Hij is daarmee bevoegd om kwaliteitszorgsystemen te cer tificeren. „Hier kunnen ze meteen de polder in en slingeren zoveel als ze willen", verklaart Moens ..Er is hier minder schroom om aan een proefrit te beginnen." De nieuwbouw van M5 Ligfiet sen en Handbikes oogt high tech. Het is een eigen ontwerp van Moens en zijn neef Rai- mond de Hullu uit Terneuzen. Deze laatste is pas afgestu deerd als stedenbouwkundige. Ook een groot deel van de bouw is in eigen beheer uitgevoerd. Veellicht en ruimte kenmerken het energiezuinige gebouw, waarin - in het hoogste punt - het kantoor van Moens 'zweeft'. Niet een spant in het pand is hetzelfde. Het hoogste puntaan de voorzijde, is zeven meter hoog. het laagste aan de achterzijde drieënhalve meter. Metalen dozen Aanvankelijk wilde Moens de noord- en oostkant optrekken uit aarden wallen en het pand voorzien van een vegetatiedak. Maar dat idee bleek te kost baar. „Als je een gebouw ont werpt. moet je daar je bést voor doen", meent Moens. ..Die me talen dozen die je overal op be drijventerreinen ziet verrijzen, hebben een uitstraling van nul-komma-nul. Als je dit soort fietsen ontwerpt en je ontwerpt een gebouw, dan moet dat in overeenstemming zijn met elkaar. Een mooie fiets in een lelijk gebouw, dat past niet." Moens' klandizie strekt tot in doorSelma Osman MIDDELBURG - Lichtland Verlichting in Middelburg viert deze maand het tienjarig bestaan. Bij het tweede lus trum kan het echtpaar Poort vliet terugkijken op tien geslaagde jaren waarin de tweemanszaak uitgroeide tot een bedrijf met zes medewer kers, een showroom van 450 vierkante meter én een eigen Internetsite. In de winkel aan de Geere Pas sage verkopen de Poortvliets moderne en klassieke verlich ting. Daarnaast richt Licht land zich op de markt van Singapore. De ligfiets kent geen snelle, maar een geleide lijke groei. „Gelukkig wel", zegt Moens. „Want op een hausse zoals bij de surfplank en de ATB-fiets zit ik echt niet te wachten. Die producten zijn kleine projecten, zoals vakan tiewoningen, instellingen, ho reca en kantoren. Grondlegger Poortvliets vader is grondleg ger van het bedrijf met vesti gingen in Middelburg en Ter- neuzen. Hij begoh in 1982 - naast zijn werk voor een groot handel - een weekendwinkel in verlichting aan het Domburgs Schuitvlot in Middelburg. Drie daarna weer uit de gratie ge raakt." Sinds een ligfiets van Moens in 1997 werd uitgeroepen tot Fiets van het Jaar en niet lang daarna door de firma Speedli- ner in serieproductie is geno- jaar later stak Poortvliet senior over naar Terneuzen. De, win kel in Middelburg verdween en aan de Sehoollaan 7 verrees het nieuwe Lichtland. In februari 1989 vond zoon Sico Poortvliet - die de kneepjes van het vak leerde in Terneuzen - het tijd om in Middelburg zijn eigen zaak te openen. De Lichtland-vestigingen voe ren een gezamenlijke huisstijl en inkoopmaar zijn financieel men, constateert de Middel burger wel een flinke opleving. In de nieuwe showroom heeft hij slechts vijftien verschillen de modellen neergezet. ..Het is een vrij nieuw product, dat moet je van alle kanten goed kunnen bekijken". vindt Moens. Ook de fiets waarop hij in 1994 het werelduurrecord ligfietsen (77,1 kilometer per onafhankelijk van elkaar. Sinds juli vorig jaar delen zij een Internetsite. Die staat nog in de kinderschoenen, maar Poortvliet is niet ontevreden met het aantal bezoekers. „Zo'n achthonderd per maand." En, trots: „We hebben al drie transacties gehad via Internet. Dat is niet veel. maar een lamp via Internet verkopen is toch een hele prestatie." Poortvliet wil, samen met broer Michel, die de vestiging in Terneuzen runt, toe naar een site waarop mensen virtueel hun huis kunnen inrichten. Lichtland maakt dan het licht plan. uur) op zijn naam zette, is te zien. Want snel, dat zijn de fiet sen zeker. „De langzaamste stadszitfiets gaat wel even snel als een racefiets." De officiële opening van de nieuw bouw van M5 Ligfietsen en Hand bikes wordt vanmiddag om 14.00 uur verricht door industrieel vorm gever en eerste ligfietsontwerper van Nederland Aart Roelandt. SAS VAN GENT - Reclame- en kopieerservice Anco aan de Tramstraat in Sas van Gent is verbouwd en uitgebreid met een offsetafdeling. Eigenaar W. Ten Hoor is op het idee geko men lokale kunstenaars de kans te geven om hun werk te exposeren en zo de nog kale muren op te fleuren. De werken kunnen ten hoogste twee maanden worden bezich tigd, daarna krijgen andere ar tiesten de gelegenheid schilde rijen op te hangen. Momenteel exposeert de Sasse schilder M. Allonsius. Het was in eerste instantie de bedoeling slechts eenmalig de muren met schilderijen op te sieren, maar het leek Ten Hoor een goed idee om het plan door te zetten.Als de klanten even moeten wachten, kunnen ze hun tijd besteden met het be zichtigen van de schilderijen. Als hun oog valt op een werk waar ze helemaal weg van zijn, kunnen ze het ook kopen", zegt Ten Hoor. De rubriek Onderne mend Zeeland staat on der redactie van Claudia Sondervan. Vragen, tips en mededelingen kunnen schriftelijk worden aan geboden aan de redactie van de PZC, postbus 18, 4380 AA Vlissingen, of via fax 0118-470102. doorTheo Giele Reisbelasting was de bezoe king die de Zeeuws-Vla mingen in 1936 dreigt te treffen. De regering wilde mensen die het buitenland bezoeken laten betalen voor elke dag die ze bui ten de grenzen van het Konink rijk der Nederlanden doorbren gen: vijftig cent per dag voor de eerste acht dagen, drie kwartjes per dag voor de daaropvolgende vier dagen en voor elke volgen de dag één gulden. Wie voor zijn genoegen in het buitenland vertoefde, betaalde geen 'verteringsbelasting' aan de Nederlandse staat voor zijn pleziertjes. En omdat zaken- en plezierreisjes, ook al in 1936, soms moeilijk te scheiden wa ren, treft de belasting iedereen. Alleen voor mensen die pal aan de grens wonen zou de regering een uitzondering maken. De belastingplannen zorgen voor grote onrust in Zeeuws- Vlaanderen. In februari 1936 werden de koppen bij elkaar ge stoken. Het eerst geluid kwam van de Vereniging van Burge meester, Secretarissen en Ont vangers in Westelijk Zeeuwsch- Vlaanderen. Het stak hen al dat de regio ook de halve cent extra benzinebelasting moest betalen voor de versnelde aanleg van bruggen elders in den lande. Bruggen waarop geen tol gehe ven zou worden, terwijl de Zeeuws-Vlamingen om deze bruggen te zien wel moeten be talen om de Westerschelde over te steken. De reisbelasting zou de vrijheid van de mensen in dit gewest ook in zuidelijke rich ting aan financiële beperkingen onderhevig maken. Het Comité van Actie inzake Reisbelasting werd in het leven geroepen. Hel comité had twee eisen: vrijstel ling van de reisbelasting voos alle Zeeuws-Vlamingen én gra-l tis vervoer over alle Zeeuwse] stromen. De ANWB steunt het Zeeuws- Vlaamse comité. Ook de Ko* ninklijke Nederlandse Toeris ten Bond en uiteraard de reisbuj reaus roeren zich. De Breskensche Courant citeert een brief die het comité aan de! Tweede Kamer heeft gestuurd) „Alle Zeeuws-Vlamingen voel len zich rechtgeaard Nederlaffl der en willen dit gaarne blij venJ in 1918 met zijn annexatieplan-I nen hebben zij hier toch wel on omwonden uiting aan gegeven- maar zij kunnen er toch ook niets aan doen, dat hun geogra-j fische ligging zo is, dat zij in ve lerlei opzicht, voornamelijk uil een oogpunt van economie: maar ook uit hoofde van familie en vriendschapsrelaties, in ge vallen van nood en in veel ande re opzichten op België zijn aan gewezen." In de tweede helft van 1936 werd het stil rond de reisbelafr ting. Thomasvaer en Pietemei hadden in de Breskensche Cou rantvan 1 januari 1937 ergoede hoop op dat de belasting - die ook in het buitenland op forse kritiek stuitte - er niet zou ko men: Die reisbelasting, beste meid! Die als een spook daar op kwan dagen Om onze vrijheid te belagen! Die ons gewoonweg wou ver hind'ren Er uit te trekken met onze kin d'ren Naar het Beiersch Alpenland Of naar het Vlaamsche Noord zeestrand! door Ernstjan Rozendaal TERNEUZEN - Hij zal het nooit doen, want daar voor is hij te bescheiden, maar Jesse van Ruller (1972) mag zich gerust de beste jonge jazzgitarist ter wereld noemen. In 1995 won hij als eerste Eu ropeaan in New York de prestigieuze Thelonious Monk Award. In de jury zaten gerenommeerde jazzgitaristen als Pat Metheny, Jim Hall, John Scofield, Pat Martino en Mark Whitfield. Ze sta ken hun enthousiasme niet onder stoelen of ban ken. Inmiddels heeft Van Ruller twee cd's op zijn naam, een derde is in de maak. De komende zon dagen speelt hij met zijn kwartet in Terneuzen en Middelburg. „Als klein jongetje was ik gek op drums", vertelt Van Ruller. „Mijn ouders draaiden thuis veel pop muziek. Als mijn vader vroeg welk instrument ik het mooist vond zei ik: 'Drums'. Hij had een voor liefde voor de gitaar en langzamerhand nam ik dat van hem over. De stap naar gitaarles was toen klein. Mijn keuze voor de gitaar was intuïtief, ik kan niet precies formuleren wat ik er zo mooi aan vond. Ondertussen ben ik zo met het instrument vergroeid dat ik het ook niet meer kan zeggen. Het is eigenlijk nooit een keuze geweest." Jaloers De scheurende solo's van popmuzikanten die Van Ruller destijds zo bekoorden, speelt hij zelf overi gens niet. .Als gitarist werd ik op een gegeven moment jaloers op muzikanten die trompet of saxofoon speelden. Ik had het idee dat zij een echt instrument hadden waarvan het geluid niet op al lerlei manieren vervormd hoefde te worden. Zo wil ik ook met mijn gitaar omgaan. Ik blijf dicht bij het instrument zelf. Ik speel op een elektrische gitaar, maar je kunt het hout horen." Lange tijd had Van Ruller een hekel aan jazz. Een vooroordeel, omdat hij er nooit naar luisterde „Op een gegeven moment hoorde ik bij school vrienden muziek van George Benson. Die vond ik onvergelijkbaar mooi. Het waren zulke waanzin nige harmonieën. Zo kwam ik op het spoor van de fusion. Harmonieën en melodieën, dat zijn nog Jesse van Ruller: „Ik wilde het geheim achter de harmonieën ontdekken." foto Joris-Jan Bos steeds de dingen die mij in muziek het meest aan spreken. Ik had het idee dat het geheim was hoe je zo kon spelen. Dat geheim wilde ik ontdekken." „Ik ging harmonieën bestuderen, verdiepte me in fusion en jazzrock en kwam bij John Scofield uit. Die kan van die prachtige dissonanten spelen. Dat was weer een stap verder dan Benson. Door ge woon de weg te volgen, ben ik uiteindelijk bij de jazzmuziek uitgekomen, want dat is toch de grondslag van fusion. De essentie van mijn smaak, het improviseren op harmonieën, gebeurt heel puur in de jazzmuziek." Eigentijds „De muziek die ik nu speel wordt jazz genoemd, maar het is wel nieuwe, eigentijdse muziek. Alle muziek die ik hoor en die me aanspreekt verwerk ik automatisch in mijn eigen muziek. Tegenwoor dig zijn we eraan gewend dissonanten te spelen. Die zijn dus natuurlijker in de muziek verwerkt. Ook de techniek om gitaar te spelen heeft zich de afgelopen veertig jaar enorm ontwikkeld. Dus voor mij is jazz totaal geen ouderwetse muziek, zoals veel mensen nog steeds denken. Als we stan dards, oude composities, spelen, doen we dat heel anders dan vroeger gebeurde. De muzikale taal heeft zich ontwikkeld en daarbij komt dat ik mijn eigen taal heb ontwikkeld." Jesse van Ruller is de jongste vertegenwoordiger van een generatie Nederlandse jazzmuzikanten - zoals Michiel Borstlap, Benjamin Herman, Eric Vloeimans en Fleurine - die zich kunnen meten met de Amerikaanse toppers. Met de meesten van hen speelt hij regelmatig samen. Op het ogenblik werkt hij mee aan het album dat pianist Michiel Borstlap opneemt voor het grote Amerikaanse jazzlabel Verve. „We zijn zeker gelijkwaardig aan de Amerikaanse top stelt Van Ruller met een verrassende zelfver zekerdheid. „En ik durf zelfs te zeggen dat ik hier prettiger speel dan in New York. De mentaliteit is anders. In New York probeert iedereen zichzelf te verkopen. Als je daar aan een sessie meedoet, moet je je in vijf minuten profileren. Dus wordt er heel erg op effect gespeeld. Het is spierballenmu- ziek, waarmee overigens niet is gezegd dat het ni veau niet vreselijk hoog is. Maar hier gaat het allereerst om de muziek zelf. Dat vind ik toch eer lijker. De leefomstandigheden zijn hier ook beter. Als je in Amerika niet tot de absolute top behoort, als je geen John Scofield of Joshua Redman heet, speel je avond aan avond praktisch voor niks, hoe goed je ook bent." Tegennatuurlijk Van Ruller heeft geen haast om in de Verenigde Staten door te breken. „Die Thelonious Monk Award heeft allerlei deuren voor mij geopend, maar toen bleek dat ik niet meteen in New York ging wonen, zijn ze snel weer dichtgegaan. Eigen lijk kwam die prijs niet op een gunstig moment. Ik was er te jong voor. Ik had wel genoeg talent, maar ik had nog niet genoeg tijd gehad om uit te vinden wat ik ermee wilde. Met zo'n prijs in je hand moet je zelfverzekerd de wereld veroveren. Dat is voor mij volkomen tegennatuurlijk gedrag. Ik wil in de eerste plaats muziek maken waarbij ik me prettig voel, Lukt dat, dan volgt vanzelf wel het vertrou wen dat nodig is om succesvol te zijn. Concerten Jesse van Ruller Kwartet (Jan Menu tenor saxofoon, Frans van Geest bas en Martijn Vink drums), zondag 14 februari Porgy Bess Terneuzen, 16 uur. Zon dag 21 februari foyer Stadsschouwburg Middelburg, 15.30 uur. De jonge harpistes Joanneke (r) en Jacorine de Witte uit 's Gravenpolder tijdens hun optreden. Zij won nen één van de twee muziekprijzen. foto Lex de Meester door Kees Cijsouw MIDDELBURG - Duo's met harpen en klarinetten hebben vrijdagavond de twee muziek prijzen voor jonge Zeeuwse amateurspelers gewonnen tij dens de wedstrijdavond van de Vereniging van Vrienden van het Zeeuws Orkest. De jury ken de de zusjes Joanneke en Jacori ne de Witte uit 's-Gravenpolder de prijs van duizend gulden toe in de leeftijdscategorie 12 tot 15 jaar. In de groep 16 tot 20 jaar was er eenzelfde prijs voor de Muziek met dans in Middelburg MIDDELBURG - De theater- muziekvoorstelling Quelli Che Restano van componist Jan van de Putte is vanavond (zaterdag) te zien en te horen in de Klove niersdoelen in Middelburg. Terwijl het Ives Ensemble mu ziek speelt, is op een projectie scherm te zien hoe camera vrouw Liesbeth Hagen elders in het gebouw een performance vastlegt van danseres Gabi Sund. Het theaterconcert be gint om 20.30 uur. klarinettistes Andrea Slabbe- koorn uit Kapelle en Kim de Jonge uit Zierikzee. De tweejaarlijkse muziekprijs avond werd voor de vijfde keer georganiseerd door de Vrienden van het Zeeuws Orkest. Inde ge heel bezette Kloveniersdoelen in Middelburg speelden in to taal zes - door de voorrondes ge komen - duo's; drie in elke leef tijdsgroep. De beide harpistes leverden volgens de jury onder voorzitterschap van N. Bollen fraaie prestaties en goed samen spel in de canon van Pachelbel en duo's van O'Carolan en Trim ble. In de oudere categorie werd het spel van Andrea Slabbe- koorn en Kim de Jonge in een klassiek en een jazzy duo het hoogst gewaardeerd. De prijzen, beschikbaar gesteld door Koninklijke Schelde Groep, werden uitgereikt door T. van de Poel van KSG. VERRAS JE GELIEFDE 0P VALENTIJNSDAG MET Voor info en reserveringen raadpleeg uw plaatselijke bioscoopagenda. 01 bel: BelBios 09009363,snelcode 05*3352. psqnt) door Denise de Boe GOES - Haar eerste gedicht maakte Jolanda Slager (33) uit Goes op 19-jarige leeftijd 'om dingen van me af te schrijven'. Ze liet ze aan niemand lezen, zelfs haar echtgenoot kreeg er bijna nooit een te zien. Totdat ze er vorig jaar voorzichtig mee naar buiten kwam en alles in een stroomversnelling raakte, met als resultaat haar debuut Teke ningen in tekst. Tekeningen in tekst is een weer slag van Slagers zoektocht door het leven. De gedichtenbundel bestaat uit twee delen: Gaande weg, over haar vragen rondom leven en identiteit, en Ontvan gen, over het ouderschap. Sla ger: Ik vi nd het leuk om allerlei gedachtengangen onder woor den te brengen, dingen waar mee ik bezig ben. Met gedichten kun je de gedachten afronden en bhj ven ze niet meer zweven." „Iets wat mij bezig heeft gehou den, is bijvoorbeeld hoe mensen met de natuur omgaan en met wat ze om zich heen zien. Het lijkt zo negatief: dieren die uit sterven, ziekten. Het lijkt een onomkeerbaar proces naar een einde. Maar je ziet toch overal weer dat de natuur een nieuwe weg zoekt. De schepping gaat door. In een van mijn gedichten staat: 'Het wordt voorjaar en de boom vergeet het om groen te worden'. Het lijkt alsof de dood overwint. Uitbarstingen van ge weld onder mensen of in de na tuur ervaren mensen als een ne gatief teken, waardoor ze zich meer terugtrekken in hun eigen schulp. Maar het is niet het ein de, weet ik uit mezelf - de natuur getuigt van leven -, dus de dood is geen overwinnaar. Aanspreekbaarheid De gedichten zijn stuk voor stuk heel persoonlijk. „Sommige mensen vragen of ik me met de ze publicatie niet heel erg heb blootgegeven, maar dat gevoel heb ik zelf niet. Ook omdat ik er juist graag op aangesproken wil worden. Die aanspreekbaar heid is voor mij de meerwaar de." Het gedicht Zevenentwintig jaar was ze gaat over zinloos ge weld. De dichteres heeft het in haar nabije omgeving meege maakt. In juni '95 voer Mirjam, een vriendin van Slager, tijdens een boottocht door de Amster damse grachten over een dobber heen, wat de woede van de eige- Jolanda Slager: „Mijn gedich ten zijn herkenbaar voor men sen van alle leeftijden." naar wekte. Slager: „Hij heel iemand anders opgefokt. Die i in de auto gestapt en heeft ee paar bruggen verder een stee naar beneden gegooid. Als ge volg van de klap op haar hoofdl zij overleden." Ze schrijft: 'He was alsof dat ene moment d wereld samentrok - geweld lee! te zegevieren - wie is het sterks' wie heeft de macht?' God „Het heeft me erg beziggehou den: hoe kon dat gebeuren Waar was God? Ik ging heel er aan Hem twijfelen. Het is een in tensief proces geweest, mas aan het einde waren de twijfel weg. Het vertrouwen in Hem i groter geworden door die zoeli tocht. Niet dat ik het begriji maar onze kennis van het leve is zo beperkt dat we niet allf kunnen begrijpen." God heeft een duidelijke plaat in Slagers gedichten, maar d bundel spreekt volgens has niet alleen mensen met een rel: gieuze achtergrond aan. „D vragen in mijn gedichten ovei stijgen een kerkelijk publie! Iemand schreef me bijvoorbeel dat mijn gedichten haar een 'bi haaglijk gevoel' gaven." Ze zij herkenbaar voor verschillend leeftijdsgroepen, niet allee voor moeders, benadrukt Sk ger. „Er zijn zoveel mensen d: bijvoorbeeld minderwaardig heidsgevoelens hebben of hel ben gehad. Daar hoef je gee moeder voor te zijn." De gedichtenbundel Tekeningen i tekst door Jolanda Slager-Hoo strate is verkrijgbaar in de christ lijke boekhandel, maar ook te b stellen in de algemene boekhandel foto Ruben Oreel Bram Moens toont een van de vijftien modellen uit zijn nieuwe showroom. I

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 56