Bezem door dierentuin Suriname
PZC
Musicus en oprichter
Metropole Orkest
Van der Linden dood
O
varia
4
Bestuursvoorzitter kondigt aanpak verloederde Paramaribo Zoo aan
Tom Poes en het monster Trotteldrom
puzzel
recept
Gevulde uien
het weer
HEEFT UAL EEN RESERVE-AUTO
ACHTER DE HAND IN HET RUITENLAND?
Bei 0800 - 0503 ofioginwww.anwb.nl
vrijdag 5 februari 1999
doorArmand Snijders
Aan de onfrisse praktijken in
de Paramaribo Zoo moet
volgens bestuursvoorzitter
Iwan Wijngaarde een einde ko
men. Jaren achtereen verdwe
nen exotische beesten op onver
klaarbare wijze uit Suriname's
enige dierentuin, giften kwa
men zelden op de juiste plaats
terecht en gebrek aan deskun
digheid en wanbeleid deden de
sfeervolle plaats verloederen.
Wijngaarde is van plan schoon
schip te maken en de Paramari
bo Zoo weer op te waarderen tot
publiekstrekker. Van een onder
zoek naar malversaties wil hij
echter niets weten.
De geschiedenis van de Para
maribo Zoo begon in 1966 in de
tuin van de toenmalige premier
Jopie Pengel. Leeuwen, tijgers,
apen en andere exotische dieren
vonden achter zijn woning een
thuis. Begin jaren zeventig ver
huisde zijn collectie naar de
huidige locatie in de Cultuur
tuin in Paramaribo. In de jaren
tachtig beleefde de dierentuin
zijn glorietijd met ruim 85.000
bezoekers per jaar.
Bergafwaarts
Sindsdien is het echter bergaf
waarts gegaan. Onderhoud aan
de dierenverblijven werd nau
welijks nog gepleegd, beesten
verdwenen en de bezoekersaan
tallen liepen drastisch terug. In
1996 brachten slechts 35.000
mensen een bezoek aan de die
rentuin. Angst speelde daarbij
ook een rol, want ruim twee jaar
geleden wisten drie jaguars hun
roestige kooi te ontvluchten en
maakten dagenlang de buurt
onveilig. Dieren die in het verle
den met spontaan wisten te ont
snappen. werden wel een handje
geholpen. Het aantal dieren is
daardoor in de afgelopen jaren
teruggelopen van 185 naar 85.
De laatste leeuw blies niet zo
lang geleden in zijn troosteloze
verblijf onder verdachte om
standigheden de laatste adem
uit. En onlangs verdwenen der
tien van de veertien capucijne-
raapjes op raadselachtige wijze.
Volgens het personeel zijn ze ten
prooi gevallen aan een duistere
ziekte, hoewel er geen dieren
arts aan te pas is gekomen die
dat kan bevestigen Van de meer
dan tien kaaimannen zijn er nu
nog maar drie te vinden, de
meeste vogels zijn ook al lang
uitgevlogen. De onverklaarbare
verdwijningen worden, zo wil
het verhaal, toegeschreven aan
het feit dat een naast familielid
van een van de bestuursleden
zich bezighoudt met de export
van exotische dieren naar onder
meer Nederland.
Barbecue
Verschillende bedrijven en par
ticulieren hebben de Paramari
bo Zoo in de loop der j aren ruim
hartig gesponsord. Maar het
geld kwam op de verkeerde
plaatsen terecht. Met een grote
partij geschonken verfbestemd
voor de dierenverblijven, zou
den vooral de woningen van be
stuursleden zijn verfraaid. Sla
gerijen die vlees voor de tijgers
en andere roofdieren leverden,
vrezen dat hun geste uiteinde
lijk op de barbecue bij perso
neelsleden thuis is beland. Van
een financiële verantwoording,
laat staan accountantsrappor
ten, is al helemaal geen sprake,
zodat het sterke vermoeden be
staat dat bepaalde bestuursle
den hun eigen zakken hebben
gevuld.
Maar er waait nu een nieuwe
wind door de dierentuin, verze
kert de vorige maand aangetre
den Wijngaarde. Hij is echter
niet van plan om het deksel van
de beerput te halen. Hij is bo
vendien het enige nieuwe ge
zicht binnen het bestuur, dat
verantwoordelijk wordt gehou
den voor de puinhoop. ..Ik wil
een streep zetten onder het ver
leden. Als ik er in duik. dan kan
dat de ontwikkeling van de die
ren turn alleen maar negatief be
ïnvloedenIk heb daarbij de
steun nodig van de andere men
sen. Ik geloof in harmonie."
Voorbeeld
,,Het werkt nu eenmaal zo in
Suriname dat als je als leider
een bepaalde filosofie hebt en
een beleid uitstippelt, anderen
dit volgen en zich daarbij neer
leggen. Als ik het goede voor
beeld geef, dan wordt dat van
zelf overgenomen", verwacht
Wijngaarde. „Waar we mee
moeten beginnen, is van binnen
uit de zaak te rehabiliteren. Zo
als opleidingen voor het'perso
neel verzorgen over de verzor
ging van dieren. Want het is
vaak niet eens een kwestie van
niet willen, maar van een gebrek
aan kennis."
van onze redactie binnenland
Dolf van der Linden, oprich
ter en oud-dirigent van het
Metropole Orkest, is op 83-jari-
ge leeftijd overleden. Zijn fami
lie maakte dat gisteren bekend.
Hij stierf in de nacht van vrijdag
op zaterdag na geruime tijd te
hebben gekampt met een kwak
kelende gezondheid. Hij leidde
het omvangrijke orkest van
1945 tot 1980.
Van der Linden werd in 1939 ar
rangeur bij Avro-radio Tijdens
de bezetting werd hij als
dwangarbeider bij de Duitse
spoorwegen tewerkgesteld en
kwam hij in een kamp terecht.
Hij kreeg kort na de bevrijding
het verzoek een groot omroep
orkest op te richten voor allerlei
soorten lichte muziek In hoog
tempo verzamelde Van der Lin
den zo'n veertig musici om zich
heen. Dat was niet gemakkelijk,
want de musici leefden ver
spreid over Europa.
Twee belangrijke joodse jazzso-
listen, violist/trompettist Sem
Nijveen en violist Benny Behr.
bleken de oorlog te hebben
overleefd en in een Gronings
etablissement te werken.
Behr vertelde journalist Eddy
Determeyer jaren later over het
eerste contact met Van der Lin
den over de oprichting van het
Metropole Orkest. „Dolf stuur
de me een telegram: 'Begin een
modern radio-orkest Heb je zin
om mee te doen?' Ik werd met
een Canadese truck, want er
was verder geen vervoer, naar
Hilversum gereden. Ik zeg;
'Dolf, jongen, wat betaalt dat?'
Zegt-ie: 'Ik geloof zoiets van 55
gulden in de week.' Ik zeg: 'Ik
krijg in Gromngen 200 en we
hebben hier al suiker, koffie, ca
cao en-thee.Dat was erg schaars
Advertentie
De Paramaribo Zoo kan bij de
reorganisatie rekenen op de
steun van de Stichting Vrienden
van de Paramaribo Zoo. Deze
werd anderhalf jaar geleden op
gericht en mag de vrouw van de
Amerikaanse ambassadeur en
de echtgenote van de Neder
lands militair attaché in Para
maribo, Joke Vollema, tot de
bestuursleden rekenen. De
stichting richtte zich in eerste
instantie op het welzijn van de
babytijger Bons, die inmiddels
is uitgegroeid tot het bekendste
dier van Suriname. Boris was op
sterven, na dood, maar werd met
hulp van particulieren, de stich
ting en Esso-dealers in het land
'bijgetankt' en kreeg zelfs een
nieuw onderkomen in de die
rentuin.
Rijkste
Volgens Joke Vollema heeft de
actie zoveel geld opgeleverd dat
Boris vermoedelijk de rijkste
tijger ter wereld is. „Omdat er
zoveel binnenkwam, hebben we
besloten dat de stichting zich
verder zou inzetten om de die
rentuin op te knappen." Maar
omdat de stichting projecten fi
nancierde en geen geld door
sluisde naar het bestuur van de
dierentuin, ondervond men de
nodige tegenstand van de toen
malige voorzitter. Mede onder
druk van de stichting werd uit
eindelijk besloten dat een bui
tenstaander, in de persoon van
Wijngaarde, de voorzittersha
mer zou overnemen
Wijngaarde, van huis uit tuin
bouwkundige, wil letterlijk en
figuurlijk de bezem flink door
de dierentuin halen. Binnen een
jaar moet het weer een paradijs
zijn. De kooien zullen worden
opgeknapt, het dierenbestand
wordt weer op peil gebracht en
bewakers moeten roof van die
ren voorkomen.
„Maar bovenal moeten we weer
het vertrouwen van de Suri
naamse samenleving terugwin
nen. Mensen moeten weten dat
hun giften goed terechtkomen.
Want, eerlijk gezegd, zou ik ook
geen geld wallen geven als ik
constateer dat er niets mee ge
beurt." GPD
Het Onafhankelijkheidsplein in
Paramaribo met het standbeeld
van oud-premier Jopie Pengel,
oprichter van de dierentuin in
de stad. foto GPD
Toonder Studio'j
toen. 'Heb je hier ook', zei-die.
Dat viel wel tegen in het begin.
Heel langzaam is het Metropole
Orkest beter gaan betalen.
Geleidelijk werd het orkest ook
groter en verfijnder. Onder lei
ding van Van der Linden groeide
het uit tot het misschien wel eni
ge orkest dat de ene dag authen
tieke flamenco speelt, de vol
gende dag een jazzsolist als Lee
Konitz begeleidt en weer een
dag later met de Golden Earring
werkt. Het Metropole Orkest
verzorgt net zo gemakkelijk een
gospelconcert voor de EO als de
begeleiding van een songfesti
val. De huidige bezetting van
het orkest - een half symfo
nieorkest, een complete big
band en een extra rock-ritme-
sectie - is uniek in de wereld.
De rijzige Van der Linden was
een bekende televisiepersoon
lijkheid. Hij schreef een groot
aantal composities, waaronder
de tune Park Lane Serenade, en
componeerde de soundtracks
van talrijke speelfilms. Hij ging
met grote tegenzin met pensioen
in 1980.
Vijftien jaar later vertelde hij in
een interview nog zeer ingeno
men te zijn met de prestaties van
het alom gewaardeerde orkest:
„Het is goed, hoor. Je begint zo'n
orkest met het idee: het moet zo
en zo klinken. Als het dan zo
klinkt en dan ook nog weet dat
het goede mensen zijn die het
spelenik vind het fantastisch
dat het er nog is en meer nog: dat
het er op deze manier nog is.
Van der Linden bleef nog lang
op freelance-basis voor de om
roepen werken. Twee jaar gele
den ontving hij de Gouden Harp
vanwege zijn ondersteuning
van het Nederlandse lied. Hij is
in stilte begraven in zijn woon
plaats Hilversum. GPD
Kapitein Wal Rus was vol ongeduld in de mast geklommen om een
ruim uitzicht over het eiland te hebben.'Ik zit hier mijn lig-uren te
verdoen', mompelde hij in zijn snor. 'Die landlubbers hebben ook
altijd wat. Als je op de oceaan een zeeslang tegenkomt, moet je zor
gen dat je hem op vier streken houdt, maar op de wal zitten ze met
een bom achter hun wormen aan. Bah! Als het niet om de lading
was. zou ik voorlopig buitengaats blijven.'Op dat ogenblik voer er
een trilling door het schip, zodat de gezagvoerder wankelde in zijn
kraaienest.
Verrast richtte hij zijn kijker op een waterzuil, die achter de bergen
Nautisch bericht
Krachtige tot harde, boven de Scheldemondingen stormachtige
westelijke wind (8 Beaufort.) met zware windstoten.
Goed zicht, in buien matig.
De temperatuur van het kustwater is 7 graden
zichtbaar werd en zich steeds hoger in de lucht verhief/Donders!'
prevelde hij. 'Dat overgehaalde monster is door die bom als een gei
ser opgeblazen!'Deze gevolgtrekking was echter niet juist. Wat hij
zag was het zeewater dat door de bom omhooggeworpen was en dat
nu als een grote vloedgolf naar beneden kwam kletteren, precies op
de kop van het monster. En vreemd genoeg sloeg het ondier daar
door in kleine stukjes uit elkaar.'W-wat geb-gebeurt er?' stamelde
heer Ollie, die verstard en met doorweekte rug naar het toneel ge
keerd zat.
'Trotten', zei Tom Poes. 'Het monster bestaat uit trotten; kijk maar.'
Waterstanden
VRIJDAG
Hoog water
Laag water
5 FEBRUARI
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
w
Vlissingen
04.57
227 17.17
224
11.26
205 23.25
n
Terneuzen
05 17
252 17.38
248
11.50
213 23.56
1?
Bath
06.16
296 18.35
296
00.22
21212.53
2S
Roompot Buiten
04.55
166 17.20
167
11.15
157 23.20
11
Z'zee/Colijnsplaat
06.35
159 18.55
158
00.10
12312.45
15"
Stellendam Buiten
05.06
154 17.28
164
01.40
065 11.00
0?
Wemeldinge
06.35
183 19.00
182
00.10
13912.45
17
Krammersl. West
06.55
166 19.10
168
00.10
13312.35
16
ZATERDAG
Hoog water
Laag water
6 FEBRUARI
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
c
Vlissingen
05.36
213 17.56
203
11.58
194
Terneuzen
05.58
238 18.17
228
12.22
201
Bath
06.56
281 19.16
271
00.56
206 13.23
22
Roompot Buiten
Z'zee/Colijnsplaat
05.35
157 17.55
151
11.50
152
07.05
153 19.25
148
00.45
124 13.10
15
Stellendam Buiten
05.44
145 18.11
147
02.25
060 11.34
09
Wemeldinge
07.10
176 19.35
170
00.45
13913.15
16
Krammersl. West
07.05
162 19.35
160
00.50
134 13.15
16
L. Lagsdrukgeóed
Hh
O
kcWe sneeuw
matgesneeuw
zware sneeuw
khte regen
maüge regen
zware regen
ortts
■jV haas
Doorloper
Horizontaal: 1. Egyptische koning, Arabisch opperhoofd; 2. stand der edelen, museum te
Madrid; 3. strafwerktuig, slijtplek; 4. onfris riekend, weegtoestel; 5. heilwens, uitroep; 6. deel
v.e. kachel, spijker; 7. zuiver, houten schoeisel; 8. zuidvrucht, wetboek; 9. opgeld, sporen-
plant; 10. slaapplaats, lekker ruikend; 11. schoeisel, Chinese winkel; 12. weerklank, rivier in
Italië; 13. damessjaal, verharde huid.
Verticaal: 1. Amerikaanse boerderij, jack met capuchon van bont, soort paard; 2 rivier in
Frankrijk, soort stof, sketch; 3. herkauwer, dunne vellen plastic, staat v.d. USA; 4. bijwoord,
in het jaar, grap; 5. toegankelijk, schrijfvloeistof, Romeinse godin; 6. hevig, dierenverblijf,
borgtocht; 7. soort aardappel, vuil, damesjapon; 8. denkbeeld, kledingstuk, boomvrucht; 9.
scheepsstuur, Europees gebergte, gepelde gerst.
1 23456789
Oplossing donderdag
Zolder, slang, punter, geloof,
amber, beraad, canvas, bunker,
toeter, moraal, tronie, pastel,
barkas, banaan.
Het citaat is van William Shake
speare:
"Hij die slaapt, voelt zijn kiespijn
niet"
Hans Belterman Europa: Veel wind
Mevrouw Wannée, bekend van de Amsterdamse
huishoudschool en haar kookboeken, achtte
het omstreeks 1928 noodzakelijk om haar lezeres
sen (mannen kwamen nooit in de keuken) erop te
wijzen dat alleen kalfsgehakt ongemengd kon wor
den verwerkt. Runder- en varkensgehakt dienden
met elkaar te worden gemengd (van lamsgehakt
had in ons land nog niemand gehoord). Haar ideale
pond half-om-half gehakt bestond uit 150 gram var
kensgehakt en 350 gram rundergehakt. En daaraan
is sinds die tijd eigenlijk nooit meer iets gewijzigd,
want zowel in de supermarkt als bij de slager koopt u
half-om-half, die eveneens bestaat uit drie delen
varkensvlees en zeven delen rundvlees.
Voor vier hoofdgerechten:
8 grote (stevige) uien, samen ca. 1 kg.; zout; 400
gram gehakt, half-om-half; 4 eetl. droog broodk
ruim; 0.5 tablet voor vleesbouillon; zout; witte pe
per uit de molen; nootmuskaat; ca. 50 gram boter; 2
eetl. fijngeraspte oude (Parmezaanse) kaas; 2 eetl.
droog broodkruim.
Maak de uien schoon en zet ze op met ruim kokend
water waaraan een beetje zout is toegevoegd. Kook
de uien 30 minuten. Laat ze daarna uitlekken en af
koelen. Meet 3 deciliter van het kookvocht af en laat
het bouillontablet er in oplossen. Maak het gehakt
aan met broodkruim, 2 eetlepels bouillon en wat
zout, peper en nootmuskaat.
Gebruik een lepeltje om de uien uit te hollen. Vul de
uien met het gehakt. Bestrooi het gehakt met het
mengsel van geraspte kaas en broodkruim. Leg een
flintertje boter op elke vulling. Plaats de uien in een
ovenvaste schaal. Schenk de rest van de bouillon in
de schaal. Leg het deksel op de schaal of dek alles af
met aluminiumfolie. Plaats de schaal in het midden
van de tot 200 o C. voorverwarmde oven. Neem na
30 minuten het deksel of de folie weg en laat in onge
veer 10 minuten een fraai goudbruin korstje op de
vullingen bakken. Dien de uien onmiddellijk daarna
in de ovenschaal op.
Tip: geef er een kleine pastasoort, zoals spirali, met
een lichte tomatensaus bij. Zet een schaaltje fijnge
raspte Parmezaanse kaas op tafel.
Blikvanger van vandaag is een omvangrijk en diep lagedrukgebie
boven Noord-Europa. Dit veroorzaakt een zeer sterk windveld mei
grote kans op storm aan de kusten van Nederland, Duitsland,
Denemarken en Noorwegen. Zeker op de Noordzee is er zelfs kan!
op zware storm. Op de weerkaarten kan een sterk windveld wor
den afgeleid uit de afstand tussen de isobaren, de lijnen met gelij
ke luchtdruk. Als de isobaren op kleine afstand van elkaar liggen
betekent dat een groot luchtdrukverschil. Vandaag wordt dat
luchtdrukverschil veroorzaakt door de depressie in het noorden
(954 mbar) en een hogedrukgebied ten westen van Ierland
(1041 mbar). In de gebieden met veel wind vallen buien bij tempe
raturen van 3 tot 8 graden. Aan de noordkant van de Alpen kan bo
ven 800 meter sneeuw vallen. Dichter bij de depressie valt op uit
gebreide schaal sneeuw. Opvallend zonnig is het in het hele
Middellandse Zeegebied, met uitzondering van het uiterste ooste
waar enkele buien kunnen vallen. De temperatuur loopt in de mid
dag op tot rond 15 graden, iets warmer op het Iberisch schierei
land. In Frankrijk en op de Britse eilanden schijnt ook af en toe de
zon maar zeker in Schotland vallen ook enkele buien. Daar wordt
het niet warmer dan een graad of 5.
Zeeland: Kouder
Zeeland gaat een onstuimige dag te- Door: Reinout van den Bot
gemoet. Aan de achterzijde van een
lagedrukgebied met z'n centrum boven Scandinavië steekt op de
Noordzee een westerstorm op en in de Zeeuwse wateren trekt de I
wind tot stormachtig aan. Verder treden vooral bij buien zware
windstoten op. Tussen de buien door schijnt ook de zon af en toe
De temperatuur loopt bij dit alles op tot ongeveer 6 graden.
Het onrustige weer komt na een periode waarin de atmosfeer min
of meer op slot zat. De afgelopen dagen overheerste de bewolkino
af en toe viel wat motregen en er was niet echt veel wind. Gisteren
wijzigde het beeld. De zon liet zich af en toe zien maar de wind be
gon flink aan te wakkeren. Daarbij was het erg zacht met tempera
turen die tot 10 graden stegen. De komende dagen gaat het kwik
juist naar beneden. De naar noordwest draaiende wind, die na
daag overigens weer geleidelijk in kracht afneemt, voert koudere
lucht aan. Vanaf zaterdag gaat de temperatuur dan ook omlaag
naar een niveau van onge
veer 5 graden. In de nachten
komt het kwik in de buurt van
het vriespunt uit. Een ander
gevolg van de temperatuur
daling is dat de buien die val
len stukje bij beetje een
steeds winterser karakter krij
gen. Vooral tijdens het week
einde is het aantal buien
groot en dan is er voor de zon
nauwelijks ruimte. Maandag
en dinsdag duurt het gure
weer voort. Interessant is om
te zien wat het lagedrukge
bied doet dat maandag via
de Britse eilanden in de rich
ting van Nederland trekt.
In een deel van het land zou
dat systeem weieens sneeuw
kunnen opleveren.
Veel wind
Vooruitzichten
weer
zaterdag
zondag
TTpv
maandag
A
dinsdag
//-.7
max.
7°
5:
6°
6°
min.
4
2°
0°
3°
wind
W 5
W 5
W 4
W 4
O
Maan
vrijdag
onder 17.40
zaterdag
op8.15 I
vrijdag
onder 10.23
zaterdag
op--.--
Regel nü de Vervang-Auto Buitenland bij uw
Reis- en Kredietbrief. Dan zorgen wij ervoor dat
u mobiel blijft over de grens.
ANWB
