Van Aartsen baart opzien in Polen
Rellen op de Molukken
eisten zeker 155 levens
'PZC buitenland donderdag 4 februari 1999 5
RvS verpest laatste wens Boudewijn
Zuid-Afrika vreest vertrek
l investeerders na moorden
Serviërs executeren
negen onschuldige
burgers in Rogovo
Bidden voor een baan
Open Skies-akkoord in gevaar
Amokmakende Britten thuis
Wapenstilstand in Guinee-Bissau
Islamitisch recht in Tsjetsjenië
Turkse minister vrijgesproken
VS sturen vierduizend
man naar Kosovo
voor vredesmacht
Minister belooft Oost-Europese landen snel lidmaatschap EU
Bosnische Kroaat vindt rechter
Joegoslavië-Tribunaal partijdig
Quayle mikt op
J het Witte Huis
to
BRUSSEL - De Europese Commissie begint een procedure te
gen het Nederlands-Amerikaanse Open Skies-verdrag. De
Commissie wil het Nederlands-Amerikaanse luchtvaartver
drag onderzoeken, omdat zij meent dat dat verdrag in strijd is
met de interne marktbeginselen van de Europese Unie.
Eurocommissaris Kinnock van Transport heeft ruim een jaar
geleden gedreigd lidstaten desnoods voor de rechter te slepen,
omdat zij op eigen houtje luchtvaartverdragen met de VS
hebben gesloten. Kinnock vindt dat Brussel dergelijke ver
dragen voor de hele EU moet afsluiten.
Volgens minister Netelenbos kan het Open Skies-verdrag niet
in strijd zijn met de interne Europese markt. Het verdrag da
teert namelijk uit oktober 1992. terwijl de interne markt pas
in 1993 in werking trad. ANP
LONDEN - De twaalf Britten die na ernstig wangedrag op
een Amerikaanse luchthaven uit het vliegtuig werden gezet,
zijn gisteren in Londen teruggekeerd. Een vliegtuig van
Northwest Airlines bracht hen naar de luchthaven Gat wiek.
De politie heeft de twaalf na aankomst voor verhoor meege
nomen. Er is nog geen aanklacht tegen hen ingediend.
De vakantiegangers misdroegen zich op de vlucht van Air
tours International naar Jamaica zodanig dat ze na een extra
tussenlanding op de luchthaven van Norfolk uit het toestel
werden gezet. ANP/RTR
DAKAR - President Vieira van Guinee-Bissau en rebellenlei
der Mané hebben gistermiddag hun handtekeningen gezet
onder een akkoord over een wapenstilstand.
Het staakt-het-vuren moet de komst mogelijk maken van 300
militairen van de vredesmacht Ecomog die voor de kust van
het West-Afrikaanse land in een Frans marineschip wachten
tot zij aan land kunnen. Het oorlogsgeweld maakte dat eerder
onmogelijk. De burgeroorlog die begin deze week oplaaide in
de hoofdstad Bissau kostte aan bijna honderd mensen het le
ven. Zo'n 300 mensen zijn met verwondingen in het hoofdzie
kenhuis van Bissau opgenomen. Mede door een tekort aan
medicijnen noemen medewerkers de situatie rampzalig. AFP
GROZNY - In de Russische provincie Tsjetsjenië is het islami
tische recht ingesteld. Dat heeft president Maschadov op de
Tsjetsjeense televisie bekendgemaakt.
Maschadov gaat Tjetsjenië omvormen tot een islamitische
staat waarbinnen de 'sharia' op alle gebieden regeert: het on
derwijs, de economie, het sociale leven, de ideologie en het le
ger. Maschadov nam de beslissing onder zware druk van de
nog immer machtige, veelal streng islamitische krijgsheren.
De president is zelf een gematigd moslim en voorstander van
de dialoog met Rusland.
Daarom is hij omstreden binnen de republiek, die sinds het
einde van de oorlog met Moskou steeds radicaler de islamiti
sche leer aanhangt. AFP
ISTANBOEL - Het Turkse hof voor de staatsveiligheid heeft
oud-minister Eyup Asik gisteren vrijgesproken van banden
met de maffia. Dat meldt het Turkse persbureau Anatolië.
Asik, lid van de Conservatieve Moederlandpartij, trad vorig
jaar september af, nadat de televisie geluidsbanden had laten
horen van een telefoongesprek tussen hem en Alaadin Cakici.
Cakici is in augustus vorig jaar in Nice aangehouden op ver
zoek van de Turkse justitie, omdat hij een van de belangrijkste
leiders van de Turkse maffia zou zijn. De bewindsman zou
Alaadin hebben geholpen aan arrestatie te ontkomen. AFP
door Harald Doornbos
ROGOVO - Negen van de 24 et
nische Albanezen die vorige
week vrijdag in het dorp Rogovo
werden gedood, blijken niet te
zijn gesneuveld tijdens een tref
fen tussen de Servische politie
en Albanese rebellen, maar wer
den simpelweg van hun bed ge
licht en standrechtelijk door de
Serviërs geëxecuteerd.
Dat blijkt uit een uitgebreid on
derzoek ter plaatse, uitgevoerd
door journalisten van vier Wes
terse kranten. De reconstructie
van het bloedbad in Rogovo is
gebaseerd op vele getuigenver
klaringen en een langdurig ver
blijf in het Kosovaarse dorp.
Officieel heet het dat de Servi
sche politie enkele Albanezen
wilde arresteren, nadat zij een
politieman hadden doodge
schoten. Wat er werkelijk ge
beurde, was een grootscheepse
en goed voorbereide actie van de
Servische politie op een boerde
rij in Rogovo waar zich inder
daad leden bevonden van het
Kosovo Bevrijdingsleger.
Nadat de Serviërs het vuur had
den geopend op de groep ver
meende guerrilla's en zestien
van hen doodden, sneuvelde er
ook een Servische politieman.
Daarna zijn negen onschuldige
en ongewapende burgers - allen
mannen - uit hun huizen ge
haald en door het hoofd gescho
ten.
Binnen de Organisatie voor Vei
ligheid en Samenwerking in
Europa (OVSE), die aan het
hoofd staat van de internatio
nale waarnemersmissie in Kos
ovo, bestonden er al vermoe
dens dat de Serviërs Albanese
burgers in Rogovo standrechte
lijk hebben geëxecuteerd. „Het
was een zoek-en-vernietig-mis-
sie, geen twijfel over mogelijk.
Deze mensen zijn geëxecu
teerd", aldus een hoge OVSE-
medewerker die anoniem wenst
te blijven. GPD
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De Ver
enigde Staten zijn bereid
vierduizend militairen te le
veren aan een NAVO-leger-
macht voor Kosovo, mocht
het komen tot een
vredesakkoord dat in een
grootscheepse inzet van
grondtroepen voorziet.
Duitsland stelt dertig tanks
en twintig pantservoertui
gen beschikbaar.
De voorzitter van de Ameri
kaanse chefs-van-staven,
Henry Shelton, maakte gis
teren de omvang van het
Amerikaanse contingent be
kend. Shelton deed zijn uit
latingen op het moment dat
duidelijk werd dat de Joego
slavische regering aanstal
ten maakt ook deel te nemen
aan de conferentie over Kos
ovo. Die bijeenkomst zou dit
weekeinde in het Franse
Rambouillet moeten begin
nen.
Het Kosovo Bevrijdingsleger
U£K maakte eerder op de
dag al de namen bekend van
vijf bemiddelaars, die
namens het UQK zullen deel
nemen aan de onderhande
lingen. De naam van de poli
tieke leider van de beweging,
Adem Demagi, staat niet op
de lijst. Hij zei eerder tegen
deelname te zijn.
Het UQK wil onder meer
voorstellen dat er na een
overgangsperiode van drie
jaar een referendum onder de
Kosovaren wordt gehouden.
Gedurende die drie jaar moet
Kosovo 'een internationaal
protectoraat' worden.
Ver weg van het diplomatie
ke front stuitten de Serviërs
gisterochtend in Kosovo op
de grootste wapenvondst tot
dusverre in de Servische pro
vincie. In een vrachtwagen
met een Macedonisch kente
ken werden wapens, munitie
en uniformen ter waarde van
een half miljoen dollar ge
vonden. De wapens waren
bestemd voor het UQK.
RTR/AFP/DPA
Unox Kleintje rookworst
Precies genoeg voor één persoon.
Voor zo'n prijsje heeft iedereen
z'n eigen rookworst.
Perstuk a 100 gram.
Met Klantenkaart /s Z7/7
50% korting 1.99 A///
SAO BERNARDO DO CAMPO - Werknemers van de Ford-fabriek in Sao Bernardo do Campo en
hun familieleden bidden voor de goede afloop van de onderhandelingen in een arbeidsconflict.
Ford is van plan 2800 van de 6200 personeelsleden inhet bedrijf in de voorstad van de Braziliaan
se metropool Sao Paulo te ontslaan vanwege de ingezakte vraag naar auto's. Het land is in de
greep van een economische crisis. De vakbonden kwamen later op de dag met de directie overeen
dat de ontslagen vooralsnog zijn uitgesteld tot 18 februari. foto Marie Hippenmeyer/EPA
tan onze redactie buitenland
BRUSSEL - De Belgische Raad
van State heeft de bouwvergun
ning van een slotklooster in Op-
grimbie, vlak over de grens bij
|et Limburgse Elsloo, vernie
tigd. Het college tart daarmee
de laatste wil van wijlen koning
Boudewijn. Hij had in zijn tes
tament een deel van het lokale
^koninklijk domein geschonken
aan het bisdom van Hasselt, om
er het klooster op te trekken.
Het besluit van de Raad van
State van 1 februari kwam gis
teren naar buiten. Volgens de
raad is de bouwvergunning niet
geldig, omdat de bisschop van
Hasselt, de opdrachtgever voor
de bouw, geen rechtspersoon is.
Het bouwwerk is al bijna klaar.
Het slotklooster, bestemd voor
de orde van de Monialen van
Bethlehem en Maria ten Hemel
Opgenomen, was de wens van de
in 1993 overleden Boudewijn,
een vroom en diepgelovig man.
Milieuorganisaties en politieke
partijen, zoals Agalev en de
Volksunie, steigerden echter
meteen, omdat het gebouw in
natuurgebied ligt.
Een jaar na de dood van Boude
wijn kwam de bouwvergunning
toch los van het Vlaamse depar
tement van Ruimtelijke Orde
ning. Volgens de Raad van State
heeft de toenmalige minister die
niet reglementair verleend.
Zo'n vergunning kon alleen aan
een publiekrechtelijk persoon
worden verleend. Kelchter-
mans ging ervan uit dat de bis
schop van Hasselt dat was en
gaf een vergunning. Verder oor
deelt de Raad dat het vereiste
milieuonderzoek ontbreekt.
Het klooster, een reeks houten
kluizen met een kerk, een poort
en een ontvangstgebouw, is voor
het grootste gedeelte ai klaar.
Het arrest betekent dat de bouw
moet worden stilgelegd in af
wachting van de verdere gang
van zaken. ANP/Belga
door Mare Peeperkorn
en Bob Kroon
J WARSCHAU - Minister Van
jï Aartsen van Buitenlandse Za-
jken vindt dat Polen, Hongarije,
^Tsjechië, Estland en Slovenië al
'e"in 2003 toe moeten treden tot de
Europese Unie.
11 (Tijdens een bezoek gisteren aan
'e' zijn Poolse collega Geremek in
le Warschau bestempelde Van
Aartsen 2002-2003 als 'een ge-
n loofwaardige datum' voor het
3- lidmaatschap van de nieuwe
;I landen. Diplomaten in Brussel
vrezen dat de datum als belofte
zal worden opgevat, waardoor
10 de EU-kandidaten hun wetten
minder snel aanpassen.
Van Aartsen meent evenwel dat
de druk op de onderhandelin
gen met de vijf landen moet
worden opgevoerd. Hij sprak
I van 'een historische noodzaak'
I om vaart te zetten achter de uit-
breiding. De bewindsman gaat
-1 ervan uit dat een heldere datum
door Marjolijn de Cocq
DEN HAAG - De advocaten van
de Bosnische Kroaat Furun-
dzjia, die in december door het
Joegoslavië-tribunaal tot tien
jaar werd veroordeeld wegens
ig medeplichtigheid aan ver
krachting, eisen een nieuw pro
ces.
Zij willen dat de Zambiaanse
rechter Florence Mumba, die de
zaak-Furundzjia vorig jaar
voorzat, wordt gediskwalifi
ceerd en dat een nieuwe strafka
mer wordt samengesteld.
Volgens de raadslieden had
Mumba voor aanvang van het
proces bekend moeten maken
de kandidaatlanden tot grotere
spoed zal manen.
Van Aartsen ziet een strak tijds-
schema echter ook als een stok
achter de deur voor de huidige
EU-landen. Die staan immers
niet te trappelen om de nieuwe
leden toe te laten. Met de komst
van de vijf nieuwe landen krijgt
de EU er ruim zestig miljoen
burgers bij. Die kunnen straks
aanspraak maken op Europese
subsidiefondsen, wat ten koste
gaat van de huidige lidstaten.
Datum
Europees Commissaris Van der
Broek, speciaal belast met de
uitbreiding, wil niet reageren op
de door Van Aartsen voorge
spiegelde datum. De Europese
Commissie stelt dat nieuwe
kandidaten pas kunnen toetre
den als zij aan alle voorwaarden
voldoen. Het noemen van een
jaartal zou- alleen maar valse
hoop wekken.
Een ander Europees land, Zwit
serland, plaatste zich gisteren
dat zij actief lid was van een
vrouwenplatform dat zich juist
inzet voor de berechting van
verkrachting als oorlogsmis
daad.
De advocaten baseren zich op de
zaak-Pinochet in Londen, die
nu wordt 'overgedaan' omdat
één van de rechters die uit
spraak deed over de uitlevering
van de Chileens ex-dictator, zijn
banden met Amnesty Interna
tional had verzwegen. Net als de
'Law Lord' in kwestie heeft
Mumba volgens de advocaten
de schijn van bevooroordeeld
heid gewekt.
Het tribunaal heeft nog niet op
de motie gereageerd. GPD
nadrukkelijk in de wachtkamer
voor de Europese Unie. De
Zwitserse bondsregering maak
te bekend een 'nationaal debat'
over toetreding van het neutrale
Alpenland te organiseren. Een
pro-Europa groep van ongedul
dige jonge Zwitsers heeft al het
initiatief genomen volgend
voorjaar per referendum on
middellijke toetreding af te
dwingen.
De minister van Buitenlandse
Zaken, Cotti en diens collega
Couchepin van Binnenlandse
Zaken, zijn daar mordicus te
gen. „Wij willen bij de Europese
familie", aldus Couchepin.
„Maar eerst moeten de lopende
bilaterale gesprekken met
Brussel worden afgerond. De re
gering wil in ieder geval zelf
over het tijdstip van de aan
vraag tot lidmaatschap kunnen
beslissen."
Ingreep
Voor het systeem van 'directe
democratie', waarin het Zwit
serse kiezersvolk altijd het laat
ste woord heeft, betekent
aansluiting bij Europa een gi
gantische ingreep, die een volle
dige grondwetsherziening
vergt. Vele Zwitsers zijn er hui
verig voor een groot deel van
hun soevereiniteit af te staan
aan de Brusselse bureaucratie.
Bovendien schrikken ze terug
voor de lidmaatschapskosten.
De regering rekent op een jaar
lijkse contributie van tenminste
een half miljard franken, ofte
wel tegen de 700 miljoen gulden.
De Bondsregering wil volgend
voorjaar bij het Europa-Refe
rendum met een eigen tegen
voorstel komen.
Volgens de laatste peilingen is
nu een meerderheid van 53 tot
55 procent voor aansluiting bij
de Europese Unie, maar vooral
in het conservatieve Duits-spre
kende landsdeel heeft men nog
veel bedenkingen. GPD
(Advertentie)
OOIT KIEST U VOOR MOOIST
door Peter ter Horst
KAAPSTAD - De moord op een
vooraanstaande Zuid-Kore-
aanse zakenman heeft in Zuid-
Afrika de vrees aangewakkerd
dat buitenlandse investeerders
het land zullen mijden vanwege
de hoge misdaadcijfers.
De directeur van Daewoo Zuid-
Afrika. Yong Koo Kwon (49),
werd gisteren dood aangetrof
fen in zijn auto voor zijn huis in
Johannesburg. Hij was door het
hoofd geschoten.
De politie onderzoekt of Kwon
het slachtoffer is van een mis
lukte poging zijn auto te stelen,
één van de meest voorkomende
misdaden in het land. Maar om-
INDIANAPOLIS - Dan Quayle
doet een gooi naar het Ameri
kaanse presidentschap. De
voormalige vice-president van
George Bush maakte gisteren
zijn kandidatuur bekend voor
de verkiezingen van 2000.
Mogelijk treedt Quayle voor het
binnenhalen van de Republi
keinse nominatie in het strijd
perk tegen de zoon van zijn
vroegere baas, George W. Bush.
De inmiddels 51-jarige Quayle
gold destijds als een zwakke vi
ce-president. AFP
dat er niets uit de auto was ge
stolen, sluit de politie een pro
fessionele sluipmoord niet uit.
Daewoo, een van de grootste in
dustriële ondernemingen in
Azië, behoort tot een groepje
Zuid-Koreaanse bedrijven die-
samen tot nu toe ongeveer tach
tig miljoen dollar in Zuid-Afri
ka hebben geïnvesteerd.
De Zuid-Koreaanse ambassade
in Pretoria waarschuwde giste
ren dat de misdaad het investe
ringsklimaat in Zuid-Afrika
bedreigt. „Wij zijn bezorgd over
de misdaadsituatie. Deze moord
kan een negatieve invloed heb
ben op Koreaanse activiteiten
in Zuid-Afrika", zei een woord
voerder.
Buitenlandse bedrijven hebben
meer dan eens de regering-Man-
dela gewaarschuwd dat de uit
de pan gerezen misdaad nieuwe
investeringen in de weg staat.
Vrijwel ieder bedrijf heeft me
dewerkers die zijn beroofd of
aangevallen.
De invloedrijke Duitse zaken-
gemeenschap reageerde woe
dend toen een manager van het
Duitse bedrijf AEG, Erich Ell-
mer, in 1996 in Johannesburg
werd vermoord. Grote bedrij
ven die in Zuid-Afrika zaken
komen doen, hebben steeds
meer moeite om managers te
vinden die in het land willen
wonen en werken.
Toch haalde Zuid-Afrika in
1997 1,7 miljard dollar aan in-
vesteringen binnen, twee keer
zoveel als het jaar daarvoor.
Maar het land heeft veel meer
nodig, als het groeicijfers van
enige betekenis wil halen.
De belangrijkste Zuid-Afri
kaanse oppositiepartijen, de
Nationale Partij en de Demo
cratische Partij, herhaalden na
de moord op de Zuid-Koreaanse
zakenman hun vaak geuite kri
tiek dat de regering-Mandela
onvoldoende doet om de mis
daad te bestrijden. GPD
AXEL
Van Cadsand Bang Olufsen Center,
Stationsstraat 7.
GOES
Van den Berge Audio Video Bang
Olufsen Center, Gasthuisstraat 2-4.
MIDDELBURG
Expert Kamperman,
Lange Noordstraat 20.
ST. JANSTEEN
Weemaes Electro World, Hoofdstraat 7.
TERNEUZEN
El. Techn. Installatiebureau Verlinde,
Axelsestraat 25.
VLISSINGEN
Audio Video Design Louis Hemelaar,
Spuistraat 82
van onze redactie buitenland
Het theater dichtbij
Een royaal 16 9 beeldscherm, een
ingebouwde videorecorder en een
indrukwekkend stereo- of surround
geluid. Een op afsiand bediende
gemotonseerde voet.
De BeoVision Avant brengt u wel
heel dichtbij het bioscooptheater in de
huiskamer
3 jaar garantie
JAKARTA - De ongeregeldhe
den tussen christenen en mos
lims op Ambon en twee andere
eilanden van de Molukken heb
ben tot gisteren aan zeker 155
mensen het leven gekost.
Dat heeft de Indonesische mi
nister van Volkswelzijn en Ar
moedebestrijding, Suyono, gis
teren bij zijn bezoek aan Japan
gezegd. Volgens Suyono zal het
aantal doden vermoedelijk nog
stijgen, omdat sommige mensen
als vermist zijn opgegeven. De
bewindsman zei dat 2775 ge
bouwen op Ambon, Seram en
Sanana zijn beschadigd.
Het Indonesisch dagblad Kom
pas meldde gisteren dat naar
schatting tweehonderd 'provo
cateurs' de Sumatraanse stad
Medan zijn binnengekomen om
religieuze rellen te veroorzaken
zoals op Ambon.
Volgens de krant heeft de vice-
gouverneur van Sumatra, Dali-
munthe, de bewoners opgeroe
pen burgerwachten in het leven
te roepen om te voorkomen dat
er rellen uitbreken. „Ik heb uit
Jakarta informatie gekregen
dat zij van Noord-Sumatara een
tweede Ambon willen maken",
zei hijVolgens Dalimunthe wil
len de provocateurs de religieu
ze en etnische verschillen op
Sumatra gebruiken om de elf
miljoen inwoners tegen elkaar
op te zetten.
Elders in Noord-Sumatra on
stonden rellen bij een pro-onaf
hankelijkheidsbijeenkomst. In
de stad Idi Cut in Oost-Atjeh
raakten tien mensen gewond.
Een lokale politiechef, luite
nant-kolonel R. Suminar, zei
Een Timorees in traditioneel kostuum in de buurt van een 'moderne'
strijder. foto Enny Nuraheni/RTR
dat op de bijeenkomst was ge
sproken over 'wat wordt ge
noemd Vrij Atjeh', een verwij
zing naar de strijd van de lokale
bevolking voor een onafhanke
lijke islamitische staat.
Timor
In de kwestie Oost-Timor komt
schot. De ministers van Buiten
landse Zaken van Indonesië en
Portugal zullen daarover zon
dag in New York overleggen.
VN-secretaris-generaal Kofi
Annan heeft de twee bewinds
lieden hiertoe uitgenodigd.
De ministers zullen praten over
een uitgebreid pakket aan voor
stellen voor autonomie van de
voormalige Portugese kolonie,
die nu deel uitmaakt van Indo
nesië. ANP/RTR/AP
