OIII au
Ijskoud in
grote delen
van Europa
Dreigende taal NAVO maakt
nauwelijks indruk in Kosovo
Spanning stijgt
op Oost-Timor
Fransen betogen tegen homohuwelijk
Starr zou Clinton in
diens ambtstermijn
willen vervolgen
Vermoord ex-lid Ira
getuigde op band van
wandaden organisatie
buitenland maandag 1 februari 1999
Sneeuw op strand Mallorca
In opspraak gekomen Britse
europarlementariër stapt op
Hulpactie gevangenen Tribunaal
Weer spanningen om Gibraltar
Nieuwe transplantatie Hoessein
Jeltsin naar sanatorium
Italiaanse maffiabaas opgepakt
Miljardenbod
Eureko op
Guardian Royal
KANTOORARTIKELEN
Naar schatting honderdduizend mensen liepen mee in de demonstratie. foto William Alix/AP
van onze redactie buitenland
PARIJS - Ongeveer 100.000 mensen heb
ben gisteren in Parijs gedemonstreerd te
gen de gelijkstelling van het huwelijk met
andere samenlevingsvormen.
Zij eisten de intrekking door de regering
van het wetsvoorstel voor het Burgerlijk
Solidariteitspact (PACS), dat samenwo
nende homo's en hetero's meer rechten
geeft.
Het voorstel is al door de Nationale As
semblee, de Franse Tweede Kamer, aan
vaard en ligt nu bij de Senaat. Katholieke,
joodse en islamitische organisaties steun
den de betoging. Zij hadden 200.000 deel
nemers verwacht.
Volgens de organisatoren bedreigt het
wetsvoorstel het gezin en het huwelijk.
Voorstanders wijzen erop dat ongehuwd
samenwonnen veel voorkomt en dat twee
van de vijf F ranse kinderen buiten het hu
welijk worden geboren. RTR/AFP
van onze redactie buitenland
MADRID - Een groot deel van
Zuid- en Midden-Europa is in
de greep van een hevige kou, die
in sommige gebieden het open
bare leven en het verkeer geheel
heeft platgelegd. Tot op het
strand van het Spaanse vakan
tie-eiland Mallorca viel sneeuw.
In de Alpen is het lawinegevaar
groot.
Sneeuwstormen en extreme kou
kostten dit weekeinde in Roe
menië aan zeker dertien mensen
het leven.
Plet leger was de hele nacht van
zaterdag op zondag bezig om
circa 2.000 automobilisten te
bevrijden, die door de sneeuw
vast waren komen te zitten op
snelwegen.
De slachtoffers vielen allen bij
verkeersongelukken als gevolg
van gladheid. In het noordoos
ten van Roemenië viel zaterdag
op sommige plaatsen twee me
ter sneeuw. Bijna 200 dorpen
kwamen zonder stroom te zit
ten. Rond de stad Brasov werd
zaterdag de noodtoestand uit
geroepen.
In Griekenland is een 64-jarige
man werd doodgevroren aange
troffen bij zijn huis even buiten
Thessaloniki in het noorden van
het land.
Slip
Van de luchthaven van Thessa
loniki konden vliegtuigen za
terdag en zondag niet opstijgen
wegens sneeuwstormen. Tien
tallen automobil isten lieten hun
auto's achter na op snelwegen
en andere wegen in de slip te zijn
geraakt. Een groot aantal berg
dorpen raakte van de buitenwe
reld afgesneden.
In Frankrijk overleed een Britse
alpinist die dinsdag samen met
een medebergbeklimmer op een
bergtop van 4000 meter hoog
overvallen was door een
sneeuwstorm. Het weer was zo
bar dat pas gisterochtend een
reddingshelikopterin actie kon
komen. De tweede alpinist ligt
in kritieke toestand in een zie
kenhuis in Chamonix.
In de Spaanse Pyreneeën vroor
het tot 2 5 graden. Vooral de Cos
ta Brava en de Balearen moes
ten het ontgelden. Op Mallorca
werden na een sneeuwstorm
wegen afgesloten. In het noor
den van het eiland sneeuwde het
zelfs op het strand.
In Italië sneeuwde het zelfs in
Palermo op Sicilië. In de Mid
den-Italiaanse regio Umbrië,
die anderhalf jaar geleden door
een aardbeving werd getroffen,
waren wegen door sneeuwstor
men geblokkeerd. Vele inwo
ners van de regio wonen nog
steeds in noodonderkomens.
Verkeerschaos
Aan de Adriatische kust in Kro
atië leidde zware sneeuwval tot
een verkeerschaos. Het verkeer
kwam hier en daar vrijwel tot
stilstand omdat de snelweg
Adria-Magistrale wegens de
sneeuw en de harde wind werd
afgesloten.
In het noordoosten van Bulga
rije viel zoveel sneeuw dat ver
keer onmogelijk werd. Het
vliegveld van Burgas aan de
Zwarte Zee werd gesloten om
dat de start- en landingsbaan
ijsglad was.
In Polen groeide de lijst slacht
offers van de winterkou met drie
tot 182.
In Saint-Denis ten noorden van
Parijs vroor een dakloze dood
op straat.
In Zuid-Duitsland ontstonden
zaterdag zeer lange files door
dat tienduizenden winterspor
ters via de besneeuwde wegen
naar Oostenrijk en Italië wil
den.
Niet alleen Europa kampt met
kou. De Algerijnse hoofdstad
Algiers kreeg gisteren voor het
eerst sinds bijna twintig jaar
een dik pak sneeuw te verwer
ken. DPA/AFP/AP
van onze redactie buitenland
LONDEN - De Britse Conserva
tieve europarlementariër Tom
Spencer heeft zich volgens de
BBC teruggetrokken als kandi
daat voor de verkiezingen voor
hel Europees Parlement in juni.
De vijftigjarige Spencer, vader
van twee kinderen, heeft dat be
sloten, nadat hij na een week
endje Amsterdam op de lucht
haven Heathrow bij Londen
was gepakt met marihuana en
homoseksuele pornografie in
zijn koffer.
De Conservatieve Partij had
Spencer, die een boete van ruim
1700 gulden had betaald, na het
bekend worden van het schan
daal geschorst. Voorzitter Mi
chael Ancram prees de beslis
sing van Spencer om af te zien
van een nieuwe kandidatuur.
De Conservatief uit het welva
rende Surrey ten zuiden van
Londen is sinds 1979 lid van het
Europarlement. Hij staat veel
positiever tegenover de Europe
se integratie dan zijn partij.
Gezin
Spencer en zijn vrouw lieten
gisteren weten dat ze altijd van
elkaar hebben gehouden en dat
het gezin niet uit elkaar zal
gaan. Spencers vrouw wist al
voor hun trouwen dat haar toe
komstige man homoseksueel
was. De twee zijn nu negentien
jaar gelukkig getrouwd.
Spencer zei gisteren dat hij met
instemming van zijn vrouw" wel
eens een weekendje met homo
seksuele vrienden doorbracht.
Marihuana heeft hij echter al in
decennia niet meer gerookt. Tij
dens een weekeinde met vrien
den in Amsterdam gaf iemand
hem soft drugs. 'Stom genoeg'
gooide hij de joints niet weg,
maar stopte alles in zijn koffer.
ANP
ZAGREB - Een veiling voor de Kroaten die op last van het
Joegoslavië-Tribunaal in de speciale VN-cellen in Scheve-
ningen gevangen zitten, heeft 3,5 miljoen gulden opgebracht.
Dat heeft de Kroatische pers gisteren gemeld.
De veiling is zaterdag gehouden in Sikori Brijeg in het zuiden
van Bosnië-Herzegovma. Circa driehonderd zakenlieden,
politici en militairen deden mee. Een van hen kocht voor bijna
800.000 gulden drie schilderijen, waaronder twee portretten
van de voormalige Kroatische minister van Defensie Gojko
Susak, die vorige jaar aan kanker overleed.
Tijdens de veiling werd een brief voorgelezen van elf Kroaten
in Scheveningen. Zij bedankten voor de hulp. AFP
BARCELONA - De spanningen tussen Spanje en de Britse
kroonkolonie Gibraltar zijn in het weekeinde weer flink op
gelopen. Terwijl Spaanse vissers de toegang tot de rots blok
keerden, bracht de minister van Buitenlandse Zaken Abel
Matutes zwaar diplomatiek geschut in stelling richting Lon
den. „Madrid houdt rekening met een crisis, die wel eens lang
zou kunnen duren", zei de bewindsman.
Het kwam tot een uitbarsting toen de politie van Gibraltar de
Spaanse vissersboot Piranya enterde en de veertien beman
ningsleden arresteerde. De vissers worden ervan beschuldigd
te vissen met netten die volgens de Gibraltese wetgeving zijn
verboden. De Spanjaarden zeggen dat ze zich aan de Europe
se richtlijnen houden. GPD
ROCHESTER - De Jordaanse koning Hoessein zal deze week
opnieuw een beenmergtransplantatie ondergaan. Dat heeft
zijn arts, Samir Farraj, bekendgemaakt.
Zaterdag werd de chemotherapiekuur afgerond, die de aan
lymfklierkanker lijdende Hoessein onderging in de Mayokli-
niek in het Amerikaanse Rochester waar hij het afgelopen
half jaar is behandeld. De koning moest, een week na zijn te
rugkeer in Jordanië, na opnieuw ziek te zijn geworden, hals
overkop terug naar de VS. De artsen in de kliniek constateer
den dat de kanker was teruggekeerd.
Eind november onderging de 63-jarige Hoessein zijn eerste
beenmergtransplantatie. AP
MOSKOU - De Russische president Jeltsin heeft zaterdag het
ziekenhuis in Moskou verlatenwaar hij op 17 j anuari was op
genomen met een bloedende maagzweer.
Dat betekent niet dat hij vandaag zijn 68e verjaardag thuis
kan vieren, want hij is nu opgenomen in het sanatorium in
Barvicha. Hij blijft daar waarschijnlijk een week of twee.
Volgens zijn woordvoerder onderging Jeltsin zaterdagoch
tend in het ziekenhuis nog een maagonderzoek. Daarbij bleek
dat de maagzweer aan het verdwijnen is. AFP/RTR
PALERMO - De Italiaanse politie heeft vrijdagavond in Pa
lermo de al ruim vier jaar gezochte maffiabaas Salvatore di
Gangi opgepakt. Di Gangi, 'de witwasser van de Cosa Nos
tra', was een van de meest gezochte leiders van de organisatie.
De arrestatie was een fluitje van een cent. Di Gangi had niets
gehoord omdat hij met de koptelefoon op televisie zat te kij
ken.
Di Gangi was in de jaren tachtig directeur van een bank op Si
cilië. Hij is al in hoogste instantie veroordeeld tot veertien jaar
cel. Di Gangi onderhoudt nauwe banden met de nummer een
op het lijstje van de maffiabestrijders. Bernardo Provenzano.
die al 35 jaar wordt gezocht. Provenzano is de hoogste baas
van de Cosa Nostra op Sicilië. DPA
door John Wanders
WASHINGTON - De unieke
rechtszaak tegen hem in de
Amerikaanse Senaat verkeert
in de slotfase, maar intussen
dreigen er alweer nieuwe juridi
sche problemen voor Bill Clin
ton. Zijn grote kwelgeest Ken
neth Starr - de aanklager die
vorig jaar Clintons seksuele re
latie met Monica Lewinsky on
der de loep nam - overweegt de
president binnen afzienbare tijd
voor de rechter te slepen.
Dit meldde het dagblad The
New York Times gisteren.
Het staat al langer vast dat de
conservatieve Starr Clinton wil
vervolgen wegens meineed en
het belemmeren van zij^ justiti
eel onderzoek naar de Lewins
ky-affaire. De vraag is niet zo
zeer öf, maar wanneer Starr
Clinton voor de strafrechter zal
slepen. Volgens een groot aantal
LONDEN - Eureko, een samen
werkingsverband van zeven
Europese verzekeraars waaron
der het Nederlandse Achmea,
heeft een bod van 3,4 miljard
pond 10,8 miljard) uitge
bracht op de Britse verzeke
ringsmaatschappij Guardian
Royal Exchange (GRE). Dat
heeft de Britse krant Financial
Times zaterdag gemeld.
Volgens The Sunday Telegraph
biedt het Franse Axa meer en
maakt dat concern vandaag de
overneming bekend. De Finan
cial Times noemt ook de Britse
verzekeraar Royal Sun Al
liance als gegadigde. Eureko's
bod is 385 pence per aandeel.
Axa zou een eerder bod hebben
verhoogd van 360 tot 390 pence.
Achmea, Eureko en Axa wei
gerden in het weekeinde com
mentaar geven. ANP/AFP
constitutionele historici en ju
risten kan dit pas na 20 januari
2001, als Clinton het president
schap heeft overgedragen aan
zijn opvolger. De grondwet zelf
is hierover onduidelijk.
Volgens de New York Times is
Starr onlangs, na zorgvuldige
studie van de grondwet en ar
resten van het Hooggerechts
hof, tot de slotsom gekomen dat
hij niet tot 2001 hoeft te wach
ten. Een belangrijk precedent in
dit verband is een uitspraak van
het Hooggerechtshof uit 1997.
in relatie tot het civiele proces
dat Paula Jones had aangespan
nen tegen president Clinton.
Het Hooggerechtshof oordeelde
toen dat Clinton ook gedurende
zijn termijn als president kon
worden aangeklaagd wegens
seksuele intimidatie.
Het bericht over Starrs mogelij
ke aanklacht tegen Clinton
heeft de irritatie gewekt van zo
wel Democratische als Republi
keinse leden van de Senaat. Ver
schillende senatoren maakten
gisteren duidelijk dat zij geen
zijdelingse interventie dulden
in hun lopende rechtszaak tegen
Clinton.
Starr heeft zich publiekelijk
nooit uitgelaten over zijn verde
re plannen aangaande Clinton.
De anonieme bronnen die The
New York Times aanhaalt, ver
zekeren dat de aanklager zijn
eigen agenda heeft en dat hij
zich onder geen beding zal laten
leiden door de uitkomst van de
rechtszaak in de Senaat, noch
door hetgeen de Amerikaanse
bevolking in opiniepeilingen
aangeeft. „Aanklagers nemen
geen besluiten op basis van opi
niepeilingen. Ken heeft vol
doende bewezen dat hij im
muun is voor peilingen", aldus
een medewerker van Starr. Gis
teren werd bekend dat Clinton
zijn reis naar Midden-Amerika
heeft uitgesteld wegens de
stemming in de Senaat over zijn
afzetting. Die stemming wordt
vermoedelijk op 12 februari ge
houden. GPD
(Advertentie)
kantoorinrichting
rechtstreeks van de groothandel
KOPIEER-, FAX- en PRINTER
SUPPLIES
snelle levering bij bedrijven en instellingen
van onze redactie buitenland
LONDEN - Het woensdag ver
moorde ex-lid van het Ierse Re
publikeinse Leger (IRA),
Eamon Collins, heeft verklarin
gen achtergelaten waarin hij in
detail verslag doet van ernstige
misdaden die hoge IRA-leden
hebben begaan. Collins was zelf
actief IRA-lid voordat hij het
geweld afzwoor en politie-in-
formant werd.
Zijn lichaam vlakbij zijn huis in
Newry in gevonden. Collins was
met knuppels en messen om het
leven gebracht.
De verklaringen staan op cas
settebanden met meer dan tien
uur gesprekken met journalis
ten van de krant The Sunday Ti
mes. Collins vertelde de verslag
gevers over een eerdere aanslag
op zijn leven, in maart 1997. Hij
noemt zijn aanvaller, een promi
nent lid van de IRA bij naam en
toenaam. De krant zal de ban
den overdragen aan de Noord-
Ierse politie.
Collins tekende mogelijk zijn ei
gen doodvonnis toen hij vorig
jaar zomer getuigde tegen Tho
mas Murphy die op dat moment
leider was van de 'Provisional
IRA', de extremistische vleugel
binnen de IRA Collins gezicht
was met knuppels zo ernstig in
geslagen dat het zes uur duurde
om hem te identificeren. De af
straffingen en moorden door de
extreme vleugels van de katho
lieken en protestanten zijn sterk
toegenomen sinds het totstand
komen van het vredesakkoord
voor Noord-Ierland vorig jaar
april.
Een ander afvallig IRA-lid, de
29-jarige Paddv Fox, was gis
terochtend in de Republiek Ier
land ontvoerd door gemaskerde
mannen. Ze namen hem in hun
auto mee naar Noord-Ierland. 's
Middags kwam Fox na negen
uur gijzeling weer vrij
Fox. eerder veroordeeld voor
bomaanslagen, verklaarde gis
teren dat hij vreest voor zijn le
ven, omdat hij publiekelijk stel
ling heeft genomen tegen het
vredesproces, tegen de IRA en
tegen de manier waarop de poli
tieke tak van de IRA, Sinn Fein,
zich opstelt in het vredesproces.
De Noord-Ierse premier David
Trimble zei gisteren dat hij 'niet
erg optimistisch' is over de
voortgang van het vredesproces
in Noord-Ierland. Volgens hem
dreigt Noord-Ierland weer af te
glijden naar geweld. ANP/AFP
doorTheo Haerkens
JAKARTA - De spanning in
Oost-Timor is het afgelopen
weekeinde flink opgelopen na
toespelingen van de Indonesi
sche regering op mogelijke on
afhankelijkheid voor de voor
malige Portugese kolonie die ze
in 1976 inlijfde. De bevolking is
verdeeld over de wenselijkheid
van onafhankelijkheid.
Vijfduizend mensen zochten in
de zuidelijke kustplaats Suai in
kerken en scholen uit angst voor
bewapende milities die onaf
hankelijkheid afwijzen.
Het voorstel voor volledige on
afhankelijkheid in plaats van
verregaande autonomie binnen
het Indonesische staatsbestel,
zoals vorige week geopperd
door president Habibie, werd de
volgende dag afgezwakt door
minister Alatas van Bitenlandse
Zaken. Die noemde onafhanke
lijkheid een laatste keuze als de
meerderheid van de bevolking
zich blijft verzetten tegen defi
nitieve inlijving. Een referen
dum om de bevolking te horen
wijst hij echter af uit vrees voor
een bloedige burgeroorlog. Por
tugal wil wel een referendum.
De voormalige Fretilin-leider
'Xanana' Gusmao, die in 1992
tot twintig jaar gevangenisstraf
werd veroordeeld, heeft opge
roepen tot een staakt-het-vuren
tussen de rivaliserende groepen.
Net als bisschop Belo wil hij ge
leidelijke onafhankelijkheid en
verlangt hij dat het Indonesi
sche leger de burgermilities ont
wapent om bloedvergieten te
voorkomen.
Ondertussen praten Portugal en
Indonesië onder supervisie van
de Verenigde Naties verder over
mogelijke oplossingen. De VN
houden vast aan een periode
van autonomie die aan onaf
hankelijkheid voorafgaat. GPD
door Paul Koopman
BRUSSEL - Volgens het ver
haal van Cicero had de tiran
Dionysius in de vierde eeuw
voor Christus een bloedstol
lende methode gevonden om
zijn jaloerse rivaal Damocles
onder druk te zetten. Hij liet
hem op zijn troon zitten, om
ringd door alle weelde. Boven
zijn hoofd bungelde echter een
zwaard, hangend aan niet
meer dan een paardenhaar.
De NAVO haalde zaterdag dit
'zwaard van Damocles' uit de
wapenkamer, in een uiterste
poging de Joegoslavische pre
sident Milosevic en diens riva
len van het U£K aan het on
derhandelen te krijgen. Als er
bij de op 6 februari te beginnen
onderhandelingen in het
Franse Rambouillet geen klin
kend resultaat wordt bereikt,
dalen Tomahawk-kruisraket
ten en lasergeleide luchtwa-
pens op hun hoofden neer, zo
luidde het dreigement. Anders
dan Damocles, geven Serviërs
en Kosovo-Albanezen nog
weinig blijk van doodsangst.
Een teken van grote koelbloe
digheid, of is het NAVO-ulti-
matum misschien niet ge
loofwaardig genoeg?
In het NAVO-hoofdkwartier te
Brussel werd zaterdagvond
meteen de vraag geopperd wat
er eigenlijk was veranderd,
vergeleken met de voorgaande
dagen waarin de alliantie ook
al dreigende taal liet horen.
Nu de Contactgroep van de
strijdende partijen eist dat zij
6 februari in het Franse Ram
bouillet aan de onderhande
lingstafel gaan zitten en bin
nen twee weken daar de vrede
tekenen, is echter nog ondui
delijk wat er zal gebeuren als
zij niet komen opdragen of
geen enkel resultaat bereiken.
Staat nu al vast dat alle zestien
bondgenoten dan zullen in
stemmen met luchtacties? Het
antwoord luidt: niet echt. De
situatie was iets anders toen de
NAVO oktober vorig jaar sim
pelweg het licht voor luchtac
ties op groen zette. Opperbe
velhebber Wesley Clark kreeg
het recht binnen vier dagen
bombardementen te beginnen,
als Milosevic zijn veiligheids
troepen niet tijdig uit Kosovo
zou terugtrekken. Na weken
van dralen reageerde de Joe
goslavische leider bliksem
snel: de luchtacties konden
worden afgeblazen en een hu
manitair drama werd voorko
men.
Bevel
Deze keer heeft de NAVO-raad
het bevel niet overgedragen
aan een Amerikaanse gene
raal, maar aan de Spaanse di
plomaat Solana. Dat is geen
onbelangrijk verschil. Terwijl
Clark oktober vorig jaar des
gewenst kon volstaan met één
telefoontje aan Solana, moet
de secretaris-generaal van de
NAVO nu alle zestien hoofd
steden afbellen voordat hij
luchtacties kan lanceren.
Daarnaast heeft Solana te
kennen gegeven dat hij wil
luisteren naar de opvattingen
van de Contactgroep. In dat
gezelschap heeft Rusland al
duidelijk gemaakt nooit te
zullen instemmen met lucht
acties.
Deze mitsen en maren zorgen
ervoor dat de NAVO-druk
vooral in cosmetische zin is
opgevoerd. Een 'besluit' van
Solana tot luchtacties zal ze
ker enig gewicht in de schaal
leggen, maar zal dat voldoen
de zijn om alle bondgenoten
mee te krijgen?
Als er al een zwaard in stelling
is gebracht, bungelt hij nog
niet aan een paardenhaar, zo
als in het verhaal van Damo
cles. Afgaande op de eerste re
acties uit Belgrado en Pristina,
zijn Milosevic en het UQK zich
daar zeer wel van bewust.
GPD
Familieleden lopen achter een kar met de doodskisten van twee etnische Albanezen die gisteren onder mysterieuze omstandigheden
zijn vermoord in het dorpje Crmljan, 7 0 kilometer zuidwestelijk van Pristina. foto Dimitri Messin is/AP
