Hofmakerij in schemerwereld
Herinnering aan het offer
van de strijders uit Polen
zeeland maandag 1 februari 1999
bezoektijden
ziekenhuizen
Ah;
ZEELAND HELPT
CAMBODJA
Steun het Kinderfonds!
agenda
lezers schrijven
Na bouw nieuwe wijk
werd verdwenen naam
weer van stal gehaald
straatnaam
Zeeland
Ziekenhuis Walcheren
Koudekerkseweg 88,
4382 EE Vlissingen
tel.(0118)425000
dag. 15 00-20.00 uur
afd. Psychiatrie dag. 19.00-20.00
uur, woe, za en zo 14.00-16.30 uur
afd IC/CCU dag. 15.00-16.00 en
19.00-20.00 uur
Kinderafd. ouders gehele dag,
overig bezoek 14.00-19.00 uur
Oosterschelde
ziekenhuizen
Oosterscheldeziekenhuis
'sGravenpolderseweg 114,
4462 RA Goes tel. (0113)234000
dag. 13.00-13.45 en 18.30-
19.45 uur
Kinderafdeling (afd. A) ouders
gehele dag. Overig bezoek 14.00-
15.00 en 18.30-20.00 uur
Hartbewaking (afd. H)dag. 11.00-
11.30,14,00-14.30 en 19.00-
19.30 uur
Zweedse Rode Kruis Ziekenhuis
Koning Gustaafweg 2,
4301 NPZierikzee
tel.(0111)430000
dag. 15.00-16.00 en 18.30-
19.45 uur
Emergis
Oostmolenweg 101,4481 PM
Kloetmge tel.(0113)267000
woe, zat en zo 14.00-21.00
maa, din, don en vrij 18.30-
21.00 uur
Ziekenhuis
Zeeuws-Vlaanderen
Locatie De Honte
Wielingenlaan 2.
4535 PA Terneuzen
tel.(0115)688000
dag. 14.00-14.45 en 19.00-
20.00 uur; afd. Psychiatrie dag.
18,00-20.00 uur; woe, weekeinde,
feestdagen 14.00-16.30 uur en
18.00-20.00 uur; afd. IC/CCU dag
14.00-14.30 uur en 19.00-19.45
uur. kinderafd. ouders gehele
dag, overig bezoek 14.00-19 00
uur.
Locatie Antonius
Pastoor van Genklaan 6,4501 AJ
Oostburg tel. (0117) 459000
dag. 14.00-15.00 en 18.30-
19.30 uur; Kinderafd. ouders
8.00-20.00 uur, overig bezoek
dag. 14.00-19.00 uur;
afd. IC/CCU dag. 14.00-15.00 uur
en 18 30-19.30 uur.
Goeree-Overflakkee
Ziekenhuis Dirksland
Stationsweg 22, 3247 BW Dirks
land tel. (0187) 607300
dag. 16.00-17.00 en 17.45-
19.30 uur, zo idem tot 20.00 uur
Bergen op Zoom
Ziekenhuis Lievensberg,
Boerhaaveplein 1
4624 VT Bergen op Zoom
tel. (0164) 278000
dag. 14.30-15.15 en 18.30-
20.00 uur
za en zo 14.30-16.00 en 18.30-
20.00 uur
Psychiatrisch Ziekenhuis
I Vrederust
Hoofdlaan 8,4661 AA Halsteren
tel.(0164)289100
l woensdag, zaterdag en zondag
l 13.00-17.00 uur
VBrünge
Academisch Ziekenhuis Sint Jan
Rudrfershovelaan
tel.(0032)50 452111
dag. 14.00-20.00 uur (m.u.v. ICen
hartbewaking)
Academisch Ziekenhuis
Sint Lucas
Sint Lucaslaan 29
I tel.(0032)50 369111
dag. 14.00-20.00 uur (m.u.v. IC en
hartbewaking)
Gent
Universitair Ziekenhuis Gent
De Pintelaan 185
tel.(0032)9 2402111
dag. 14.30-20.00 uur
Rotterdam
Academisch Ziekenhuis Dijkzigt
Dr. Molewaterplein 40
3015 GD Rotterdam
Centraal telefoonnummer (010)
4639222 (voor inlichtingen be
zoektijden van alle afdelingen)
Sophia Kinderziekenhuis
Dr. Molewaterplein 60
3015 GD Rotterdam
tel.(010)4636363
Bezoektijden ouders: 07.00-
12 00 uur, Bezoektijden iedereen:
14.00-20.00 uur. Afd.Verloskun-
de: dag. 11.00-12.00 en 18.00-
20 00 uur.
Voor partner/echtgenoot: 09.00-
12.00 en 15.00-21.00 uur
Dr. Daniël den Hoed Kliniek
Groene Hilledijk 301
3075 EA Rotterdam
tel.(010)4391911
dag. 16.00-20.00 uur
City Online/Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen.
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
NIET VOOR
INGEZONDEN BRIEVEN.
BEELDRECHT
De publicatierechten van werken
van beeldende kunstenaars aan
gesloten bij een CISAC-organisa-
tie zijn geregeld met Beeldrecht
te Amstelveen.
BRONVERMELDING
De redactie van de Provinciale
Zeeuwse Courant maakt naast
de eigen nieuwsgaring gebruik
van de volgende bronnen:
Geassocieerde Pers Diensten
(GPD), Algemeen Nederlands
Persbureau (ANP), Associated
Press (AP), Knight Ridder Finan
cial (KRF), Deutsche Presse Ar-
gentur (DPA), Agence France
Press (AFP), Reuters (RTR), Belga
en European Press-photo Agen
cy (EPA).
(Advertentie)
Wie helpt het kind van de rekening?
Geef een kind een toekomst.
Kosten: één gulden per dag.
Adoptie betekent: onderwijs, voeding,
medische zorg, een menswaardig bestaan.
Of meldt U aan als donateur.
Inlichtingen: Stichting Sawasdee, Groenedijk 2A.
4438 NN Driewegen (Zuid-Beveland).
Telefoon: 0113-655784
"Telefax: 0118-623119
Bank: ING 65.07.90.782
(met steun van de Stichting PZC Helpt)
I FILMS
BERGEN OP ZOOM - Roxy, 20.00uur:
Antz; The Siege;
Cinemactueel, 20.00 uur: Meet Joe Black;
The Siege; 20.30 uur Out of sight;
HULST De Koning van Engeland, 20.00
uur: The Horse Whisperer; Meet Joe
Black, Practical Magic; The Siege;
MIDDELBURG - Cinema, 20.30 uur: De
tuin van de Finzi-Contini's (19.30 uur le
zing dhr Lucassen),
VLISSINGEN Cine City, 19.00 uur: Antz;
Ronin, The Prince of Egypt; Meet Joe
Black; 21.00 uur; The Horse Whisperer;
21.15 uur: Saving private Ryan; 19.00 en
21.45 uur. The Siege; Practical Magie;
Enemy of the state; 21.45 uur: Urban Le
gend;
I TENTOONSTELLINGEN
AXEL - Openbare Bibliotheek, 13.30-
17.30 uur: De geschiedenis van de
Zeeuws-Vlaamse Tramwegmaatschap
pij (ZVTM) t/m 1/2;
CLINGE - Galerie Esprit. 13.30-17.30 uur:
Werken van Rijnhard Schregardus (t/m
28/2);
GOES - v m. Prins van Oranje, 12.00-
24.00 uur: Werken 18 kunstenaars (t/m
21/3);
Stadskantoor, 9.00-17.00 uur: Aaf Renke-
ma, schilderijen (t/m 25/2);
HULST Stadhuis (hal), 9.00-12.00 en
13.00-15.00 uur: E. van den Bergen, fo
to's Tussen oud en nieuw' (t/m 5/2);
Bibliotheek, 13.00-17 30 en 19.000-21.00
uur: H. Parren 'Niet alle eendjes zwem
men in het water' verzameling (t/m 26/2);
MIDDELBURG -De Vleeshal, 13.00-17.00
uur: Beeldende kunst in Zeeland (t/m
31/1); werk van Tobias Rehberger (t/m
7/3);
ZIERIKZEE Galerie Galerij, 8.30-16.30
uur: Originele illustraties uit het hand
boek Kostuumaccessoires door Marijke
Kentgens (t/m 12/2).
HULPCENTRA
Alarmnummer voor geheel Zeeland:
tel. 112.
Centraal Meldpunt Milieuklachten Zee
land, tel. 0118412323.
SOS Telefonische Hulpdienst Zeeland,
tel. 0118 615551 (dag en nacht bereik
baar).
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland, tel.
0118 469869 (dag en nacht bereikbaar).
Kindertelefoon Zeeland, tel. 0800 0432
(gratis), dag. van 14.00-20.00 uur.
Bureau Vertrouwensarts Kindermishan
deling, tel. 0118628800.
Aids Infolijn, tel. 0118 638384.
door Ondine van der Vleuten
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd beloopt uiter
lijk 7 dagen.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Homeopaat
Nu de media volstaan met tal
loos vele onheilstijdingen, kijkt
de lezer met des te meer vreugde
uit naar die rubrieken die zijn
benarde gemoed een bevrijden
de en ontspannende lach weten
te ontlokken. Ik denk daarbij
aan de 'Zeeuwse Almanak',
'Koen en Harm', maar evenzeer
aan de vaak kostelijke 'kant
lijn-commentaren'. Een absolu
te topper in deze categorie - op
eenzame hoogte, en met stip -
vormt echter de periodieke bij
drage in uw gezondheidsru
briek van een zich noemend
'klassiek homeopaat'. Uiter
aard ben ik mij bewust dat dit
verschijnsel nu eenmaal niet
valt weg te denken uit de toch al
bonte optocht der alterneuten.
Echter, de medische wartaal die
ik in voornoemde bijdragen op
gedist krijg, doet mij beurte
lings uit mijn stoel tuimelen van
het lachen, dan wel tot diep me
dedogen stemmen met de poten
tiële afnemers van deze kost.
Aangezien de GGD-Zeeland
deze homeopaat recentelijk al
reeds heeft terechtgewezen,
moge ik thans volstaan met een
instructief gedachtenexperi-
ment, dat aanduidt waar we het
over hebben. Stel, dat er een
flesje met een werkzaam medi
cament in Zwitserland in de
Rijn wordt leeggeschud. Enige
tijd later vult men in Rotterdam
een flesje met water uit de Nieu
we Waterweg. Mogelijkerwijs -
maarniet waarschijnlijk - heeft
men dan de hoeveelheid werk
zame stof, die overeenkomst
met de gebruikelijke homeopa
thische verdunningen. Weten
schappers weten over hoeveel
moleculen medicament wij dan
nog mogen spreken. Overigens,
als mij wordt voorgehouden dat
ik mijn geest open moet stellen
voor alternatief-geneeskundige
denktranten, dan zou ik willen
adviseren: houdt uw geest open,
echter niet zo ver, dat uw her
sens eruit vallen!
S. Lelie
Pk de Griffioen 24, Middelburg
Computerles
De kop van het artikel 'Weerzin
tegen computers in de klas
groeit bij Zeeuwse leerkrach
ten' (PZC 26-1) is in grote
tegenstelling met het plezier
waarmee juist de aanwezige
leerkrachten op de genoemde
voorlichtingsbijeenkomst van
HZ en RPCZ de computer inzet
ten in de lessen. Verontwaardi
ging was er wel. Over het niet
nakomen van beloften door het
ministerie over hardware en
software. Over het feit dat de
HZ en het RPCZ alleen uit lijken
te zijn op het binnenhalen van
nascholingscursussen, waarbij
het niet interessant is in te gaan
op specifieke behoeftes van
scholen. Over de klunzige pre
sentatie van het RPCZ en de HZ,
waarbij computers en software
voortdurend vastliepen. Naar
de presentatie waren (na
schooltijd) 88 leerkrachten ge
komen in de verwachting iets
nieuw te gaan horen. Cd-roms
met daarop een overzicht en en
kele demo's van beschikbare
software zijn voor leerkrachten
niet echt sensationeel. De mees
te software is bovendien zo duur
dat een basisschool hoogstens
eens per jaar een programma
kan aanschaffen. De uitspraak
van T. Doeland dat leerkrachten
moeite hebben met het zinvol
inzetten van computers en eerst
moeten leren planmatige keu
zen te maken, heeft niets met de
dagelijks realiteit te maken. Op
veel scholen, waaronder de Ra-
vensteinschool in Vlissingen,
werken kinderen elke dag met
computers. De leerprestaties op
gebied van rekenen, taal en we
reldoriëntatie gaan daardoor
aantoonbaar vooruit.
Christianne Heertjes
Roosjesweg 2, Aagtekerke
door Conny van Gremberghe
In sommige plaatsen, vooral in
steden waar de slopersbeul
regelmatig lustig zwaait en
kaalslag veroorzaakt, gebeurt
het nogal eens dat straatnamen
gewoonweg uit de registers
worden geschrapt. Jaren later,
als de vrije ruimte weer gevuld
moet worden met huizen en an
dere gebouwen, wordt de oude
straatnaam weer van stal ge
haald of - zoals dat heet - in ere
hersteld.
Dat is in Terneuzen ook het ge
val geweest met de Dr. Buyze-
straat. Na de sloop van de wijk
Java, eind jaren zestig, ver
dween de naar de negentiende-
eeuwse Terneuzense huisarts
genoemde straat van de stads
plattegrond. In 1986 bouwde de
Terneuzense Woningbouwver
eniging het nieuwe Java, een
woonwijkje met kleine, eenvou
dige, doch moderne huurwonin
gen tussen de bibliotheek en de
Van Steenbergenlaan. Voor een
van de nieuwe straten had het
gemeentebestuur nog een naam
achter de hand: jawel, de Dr.
Buyzestraat.
De Terneuzense geschiedschrij
ver J. Wesseling ordent Pieter
Daniël Buijze in zijn standaard
werk over de historie van Neu
zen onder het noemertje beken
de Terneuzenaars uit de 19de
eeuw. Buijze zag in 1800 het le
venslicht in het naburige Axel.
Direct na zijn studie toog hij in
Terneuzen aan de slag als huis
arts. Hij was toen 24 jaar. Buijze
was de eerste arts in Terneuzen
en Zaamslag.
Vertrouwen
De man moet ontzettend veel
vertrouwen hebben gewekt bij
zijn patiënten, want toen hij in
1869 zijn 45-jarig ambtsjubile
um (als gemeente-geneesheer)
en zijn 45-jarig huwelijksfeest
vierde werd hij door de stad uit
gebreid in het zonnetje gezet.
„Terneuzen was," zo sprak hij
bij die gelegenheid, „toen ik be
gon oud en nu ik oud geworden
ben ervaar ik dat Terneuzen
jong geworden is."
Buijze mocht dan op leeftijd zijn
gekomen, hij wist echter van
geen ophouden. Pas in 1884,
toen hij zestig jaar als arts actief
was, verzocht hij het gemeente
bestuur om hem eervol ontslag
te verlenen. Vijf jaar later over
leed hij.
Titel
Buijze praktiseerde nog toen de
gemeenteraad van Terneuzen
de arts wilde eren met een naar
hem vernoemde straat. Öat was
in 1877 toen het oude Java fors
werd uitgebreid. Twintig jaar
later verloor die straat zijn
naam en werd de aangepaste
Bannierstraat omgedoopt in Dr.
Buijzestraat, waarbij de arts
abusievelijk een academische
titel werd toebedeeld. Bij de la
tere hernoeming is het doctor in
plaats van dokter blijven staan.
Ook werd zijn naam voorzien
van een niet terechte y.
Vergadering van
kampeerboeren
ELLEMEET - De afdeling
Schouwen-Duiveland van de
VeKaBo-Zeeland houdt maan
dagavond 8 februari in Ellemeet
een algemene vergadering.
Tijdens die bijeenkomst worden
inleidingen gehouden door di
recteur B. Roesing van de VW-
Schouwen-Duiveland en pro
vinciemedewerker C. van der
Does. VW-directeur Roesing
spreekt over de betekenis van
zijn organisatie, Van der Does
geeft een toelichting op diverse
subsidiemogelijkheden in het
kader van plattelandsvernieu
wing. De vergadering wordt ge
houden in het dorpshuis en be
gint om 19.30 uur.
Volle maan vuurt de hormo
nen aan. „Echt waar", zegt
Tonny. „Als ik door het raampje
in de deur kijk, zie ik het al; volle
maan. Staan er vreemde types of
een brave huisvader die nor
maal al rood zou aanlopen als je
alleen maar naar hem glim
lacht." Maar verder is de klan
dizie van nachtclub 'met gele
genheid tot' Papilion een bonte
mengeling van doorsnee Zeeu
wen, Brabanders, toeristen en
zeelui. Papilion blijkt ook een
aardige afsluiting te kunnen
zijn van een dagje sightseeing
met zakenrelaties.
De locatie is perfect voor vluch
tige ontmoetingen en anonimi
teit. Bij het afgelegen
sluizencomplex in Vlissingen.
Tegenover het station waar de
mensen gaan en komen, op een
steenworp afstand van de veer
boot die steeds nieuwe gezich
ten brengt. De auto kan onop
vallend tussen die van de
reizigers op het grote parkeer
terrein verscholen worden. Nie
mand hoeft te weten van het be
zoek aan Papillon. En de meisjes
van plezier houden hun roodge-
stifte mondjes wel.
Rood is de kleur van de passie,
rood overheerst in het interieur
van Papillon. In een hoek van de
lange ruimte werpt de schemer
lamp een zacht schijnsel op
wegzakbankjes, met fraai uit
zicht op de benen aan de klater-
gouden bar en op het dansvloer-
tje met podium. Daar wordt
gedanst en gestript. Over de vi
trage met hartjesmotief hangen
dikke, fluwelen gordijnen die in
de kleine uurtjes het ochtend
gloren effectief blokkeren.
Nachtvlinders
Jan van den Berg en zijn vrouw
Tonny lieten het bungalowach
tige onderkomen voor hun
'nachtvlinders' tien jaar gele
den bouwen. Ze dreven toen al
twee jaar hun Maison d'Amour
in de Kerkstraat. De gemeente
én de klanten juichten de ver
huizing uit het stadshart toe. In
de Kerkstraat vielen de bezoe
kers te veel op. „Het wil wel ge
daan, maar niet gezien zijn"vat
Tonny samen.
Voor Tonny en haar man, die
achter de coulissen van de be
taalde liefde kijken, is dit leven
niet veel anders dan dat van elke
andere middenstander: hard
werken. Zodra de kinderen naar
school zijn, moet er gepoetst
worden en zijn er duizend din-
De Dr. Buyzestraat in de Terneuzense wijk Java bestond ook al in
het oude Java. foto Charles Strijd
gen te regelen, 's Zomers staat
Jan, als Papillon gesloten is, in
de naastgelegen frituur ('een uit
de hand gelopen hobby'). Het
echtpaar woont achter de
nachtclub. Net als de zes meis
jes. Ze delen drie slaapkamers,
een huiskamer, douche en toilet.
Op de binnenplaats is zelfs een
zwembad: daar duiken de meis
jes op zwoele zomeravonden 'in
hun blote kontje' in. De klanten
zijn meestal te bleu om mee te
doen. Om een uur of twee 's mid
dags staan de meisjes op. Om ze
ven uur begint de voorberei
ding: nagels lakken, spannende
kleren uitzoeken, opmaken. De
waar dient toch zo smakelijk
mogelijk verpakt te zijn.
Rode lampen
Negen uur stipt nemen ze him
plaatsen in onder de rode lam
pen aan de bar. Elke dag, behal
ve zondag. En op zaterdag niet
tot vier, maar tot twee uur 's
nachts. Papillon heeft bijna uit
sluitend Hongaarse meisjes. Jan
haalt ze in Utrecht van de bus,
meldt ze aan bij de Vreemdelin
gendienst en regelt de papieren.
„Drugs worden hier niet getole
reerd, wij werken met vergun
ningen en betalen netjes belas
ting, ook over de inkomsten van
de meisjes", verzekert Tonny. Ze
mogen zonder visum drie maan
den blijven. Te kort om Neder
lands te leren, maar lichaams
taal verklaart een hoop.
Een bezoek aan Papillon begint
met 25 gulden entree. Daarna
mag het bij een biertje blijven,
maar het vlees is zwak. Intussen
drinkt de dame 'piccolootjes' a
25 gulden het glas. Inderdaad,
beaamt Tonny lachend. Je kunt
er met de beste wil van de wereld
niet dronken van worden, zo
weinig alcohol zit erin. „Ik zeg
het eerlijk tegen de klanten: het
is geen champagne, maar de
meisjes verdienen er tien gulden
per glas aan." De conversatie is
ook wat waard, tenslotte. En als
het niet ontaardt in geknijp.
mag er al wat geaaid worden.
Voor het echte werk moet je naar
'achter': 150 gulden per half uur.
Ongeacht het wensenlijstje. Er
zijn meisjes met specialiteiten,
maar wie extreem wil, moet bij
Sex voor de Buch zijn. Alles
gaat mét. „Bij een nieuw meisje
controleer ik dat. Ga ik achteraf
in het kamertje condooms tel
len. Erzijnsmakelijker werkjes,
maar het moet." Ook een perio
dieke bloedproef moet de klant
verzekeren van gezonde meis
jes. Daarnaast is er goed contact
met GG en GDdie folders in het
Hongaars verstrekken met in
formatie voor prostituees. Over
wat een vrouwencondoom is.
Hoe je door moet werken als je
'je periode'hebt...
foto Lex de Meester
Gemiddeld zijn ze ongeveer 26
jaar oud, maar er zijn ook altijd
oudere 'meisjes'. „De oudste
was 52. Daar is óók vraag naar."
Leeftijd zegt niet alles. Dat be
wijst die 81-jarige, trouwe
klant. Al twintig jaar vaste be
zoeker, van vóór Papillon nog.
„Je zou denken dat hij intussen
achter de geraniums zat, maar
hij komt nog altijd twee keer per
week en als het erg bevalt, wil 'ie
na een uurtje nóg wel een keer",
zegt Tonny met bewondering.
De nachtclub telt onder de vaste
klanten ook gehandicapten. De
meisjes weten ermee om te gaan
en het etablissement is rolstoel-
vriendelijk.
Romances worden ontmoedigd.
Desondanks wordt de steriele
hofmakerij in deze schemerwe
reld wel eens échte liefde. Belo
ven man en meisj e elkaar eeuwi
ge trouw en gaat zij uit Het
Leven. Slecht voor ae zaken,
maar Tonny krijgt toch een ver
tederde blik als ze aan zo'n geval
terugdenkt. „Ik heb ze nog ge
holpen met de papieren." Tja.
Echte liefde, die is niet te koop.
foto's Charles Strijd
provincie aanbevolen Cephas
Stauthamer, ook nog eens een
geboren Oost-Zeeuws-Vla
ming, een 'kunstwerk van klas
se' te hebben ontworpen.
Zandsteen
De sokkel van Udelfanger zand
steen kon ieders goedkeuring
wegdragen met de tekst: Aan
Polen's Zonen Die Op Deze
Grond Voor Onze Vrijheid Tot
Den Dood Toe Streden. Met de
bronzen gevallen held hadden
meer mensen moeite, natuurlijk
omdat het om een naakt ging.
Misschien omdat Stauthamer
zijn naam niet waarmaakte, het
geslachtsdeel van de Poolse
strijder is zo weinig gepronon
ceerd dat men er figuurlijk noch
letterlijk aanstoot aan kan ne
men. Misschien ook door de uit
leg van de kunstenaar dat het
hem niet om de uitbeelding van
een heldhaftig gevecht ging,
maar om het persoonlijke offer
dat de Poolse strijders hadden
gebracht. De uitgestrekte rech
terhand biedt het offer aan en de
linkerhand op het hart wijst op
de zwaarte van het offer.
Uiteindelijk was de Axelse be
volking bozer dat de commissa
ris der koningin niet naar Axel
kwam voor de onthulling van
het beeld, waarschijnlijk mede
omdat Polen intussen tot de
communistische wereld be
hoorde waarmee fatsoenlijke
bestuurders zich niet konden
encanailleren. Al die overwe
gingen zijn intussen al lang ver
geten en het monument is elk
jaar twee keer het middelpunt
van indrukwekkende herden-
kingsplefchtigheden.
door René Hoonhorst
Een standbeeld, een monu
ment, een gedenkteken of
een plaquette ter herdenking
van de gevallenen in de Tweede
Wereldoorlog is in bijna elke
Nederlandse plaats wel te vin
den. Axel springt er echter uit
door de hoeveelheid herden
kingstekens, vooral door de
sterke band met de bevrijders
van de Eerste Poolse Pantserdi
visie.
Een Pools dragonderskruis met
plaquette; een gedenksteen in
een voormalig granaatgat in de
toren van het stadhuis: een ge
denksteen bij de Gdyniabrug en
een herdenkingsmonument bij
de Poolse oorlogsgraven op de
begraafplaats aan de Burcht
laan. Maar het belangrijkste ge
meentelijke monument is het
Pools monument aan de Zee
straat, een bronzen beeld van
een naakte figuur die de per
soonlijke opoffering van de
Poolse bevrijders weergeeft.
Herinnering
Het had nogal wat voeten in de
aarde om een passend gedenk
teken op te richten. Het Poolse
dragonderskruis werd welis
waar een jaar na de gevechten
van september 1944 al geplaatst
als 'altijd durende herinnering'.
Maar dat was toch nog niet offi
cieel genoeg en bovendien te ver
uit het centrum van het markt
stadje. Burgemeester Van Oeve-
ren het direct aan het eind van
de oorlog in mei 1945 al een Co
mité voor het oorlogsmonument
oprichten, maar pas in septem
ber 1948 stond er een beeld.
Pools
monument
De ontstaansgeschiedenis van
het monument is nogal duister is
te lezen in het boekje Axel, een
beeld van een xoerkelijkheid.
Burgemeester Van Oeveren wil
de een kunstenaar van naam,
maar een eerste kandidaat liet
na een half jaartje voorberei
ding weten dat hij toch maar
van de opdracht afzag. De naam
van de man en de precieze reden
zijn niet te achterhalen. Uit een
briefje blijkt alleen dat het ont
werp van de kunstenaar door
weinig mensen werd gesteund,
waarschijnlijk omdat het beeld
te uitgesproken naakt liet zien.
In april 1948 blijkt de door de
Het Pools monument is het belangrijkste gedenkteken in Axel.
