Indonesië kan naar de stembus
Westen eist voor eind volgende
week vredesgesprek Kosovo
PZC
Colombiaanse president
regelt zelf hulpverlening
EU erkent registratie
van homoparen niet
Boze orthodoxe joden betogen massaal
Filipijnse rebellen
overvallen dorpen
buitenland
Parlement aanvaardt pakket vergaande hervormingen
Pepdrankjes
vormen risico
voor kinderen
Bakermat Beatles heropent
Charles mag krakers verjagen
Doodstraf voor moord op toeristen
Amerikaanse actie in Noord-Irak
Pasje voor moslimparen
Koraalrif Australië vervuild
Britse gevangenen op
vrije voeten in ruil voor
elektronische bewaking
Brand in pijpleiding
Ikea beticht van
discriminatie op
grond van ras
jftytujc Jut, Jjjjj
vrijdag 29 januari 1999
van onze redactie buitenland
JAKARTA - Het Indonesische parle
ment heeft gisteren een pakket verre
gaande politieke hervormingen goed
gekeurd. Daarmee is de weg vrij om op
7 juni de eerste vrije verkiezingen sinds
tientallen jaren te houden.
De voornemens die het vijfhonderd le
den tellende Huis van Afgevaardigden
unaniem heeft aangenomen behelsen
de grootste politieke verandering in het
land sinds de grondwet van 1945.
De hervormingen betekenen dat het
aantal politieke groeperingen niet
meer is beperkt tot de drie toegestane
blokkenen dat de invloed van het leger
wordt teruggedrongen. De strijd
krachten staan 37 van hun 75 gereser
veerde zetels in het Huis van Afgevaar
digden af.
Het hoogste parlementaire lichaam, de
Raagevende Volksraad (MPR), krijgt
700 in plaats van duizend leden. Onder
de geschrapte zetels zijn alle 38 militai
re. De strijdkrachten blijven evenwel
ook in dit lichaam vertegenwoordigd,
want het hele Huis van Afgevaardig
den zit in de MPR. De voorheen enige
toegestane politieke blokken, de rege
rende Golkar partij, de Verenigde Ont
wikkelingspartij (UDP) en de Indone
sische Democratische Partij, hebben
geen vaste zetels meer in de MPR.
Onlusten
De regering van president Habibie had
de parlementariërs tot vandaag de tijd
gegeven om hervormingen te aanvaar
den die verkiezingen in juni mogelijk
maken. De regering vreest nog meer
ongeregeldheden als die worden uitge
steld. Het land wordt geplaagd door
een economische crisis en de daaruit
voortvlooiende bloedige onlusten. Pre
sident Soeharto zag zich hierdoor in
mei vorig jaar na 32 jaar gedwongen af
te treden.
De nieuwe wind die in Jakarta waait
zou er ook toe kunnen leiden dat het in
1976 geannexeerde Oost-Timor toch
onafhankelijk wordt. Jakarta speelde
woensdag voor het eerst publiekelijk
met die gedachte'. Legerleider gene
raal Wiranto zei gisteren een dergelijk
besluit te zullen steunen.
Op de suggestie is evenwel lauw gerea
geerd door voorstanders van de onaf
hankelijkheid. Ze vrezen dat Jakarta
zich na 23 jaar verwoestend schrikbe
wind aan de verantwoordelijkheid
voor de rampspoed in Oost-Timor wil
onttrekken.
Een diplomaat in de Indonesische
hoofdstad concludeert dat Jakarta
geen tijd en geld wil steken in Oost-Ti
mor en dat de internationale gemeen
schap puin mag ruimen na de onafhan
kelijkheid. RTR/ANP
door Tony van Lierop
BRUSSEL - Homoseksuele pa
ren die hun partnerschap offici
eel hebben laten registreren,
kunnen hier in andere landen
van de Europese Unie geen
rechten aan ontlenen. In alle ge
vallen blijft voorlopig het ge
meenschapsrecht van de EU
voorrang houden. Dat EU-recht
voorziet niet in een erkenning
van homoparen.
Dat heeft het Europese Hof van
Justitie in Luxemburg gisteren
geoordeeld in een zaak die was
aangespannen door een Zweed
se EU-ambtenaar. De man
woont samen met zijn vriend.
BRUSSEL - Energiedrankjes,
die stimulerende stoffen als ca
feïne en taurine bevatten, kun
nen risico's met zich meebren
gen voor kinderen.
Zeker als kinderen normaal
weinig koffie of thee drinken
kan de consumptie van energie
drankjes leiden tot veranderd
gedrag, zoals ongerustheid, ze
nuwachtigheid of irritatie.
Dat concludeert het weten
schappelijk comité voor levens
middelen van de Europese Com
missie in een eerste studie. Ook
voor zwangere vrouwen is het
gebruik van energiedrankjes
niet zonder risico. ANP
Hun partnerschap is in Zweden
officieel geregistreerd. De amb
tenaar van de Raad van Europe
se ministers woont nu in Brus
sel. Samen met zijn vriend wil
hij dat zijn werkgever hen de
zelfde rechten toekent als ge
trouwde medewerkers. De Raad
weigert dit.
Voor de Europese rechter wilde
de Zweedse ambtenaar afdwin
gen dat zijn werkgever hem niet
discrimineert. Het Hof in
Luxemburg zegt dat een Euro
pese instantie als de Raad van
ministers, die de vergaderingen
van EU-bewindslieden coördi
neert, zich moet houden aan het
gemeenschappelijke recht. Dat
EU-recht erkent geen registra
tie van homoparen, ook als het
gaat om burgers uit landen waar
die registratie wel is toegestaan.
Om homoparen dezelfde rech
ten te geven is een wijziging van
het statuut van ambtenaren no
dig. Deze wijziging laat al jaren
op zich wachten. GroenLinks-
europarlementariër Lagendijk
dringt aan op een snelle aanpas
sing van het statuut. Het nieuwe
Verdrag van Amsterdam, dat
nog niet in alle lidstaten is gera
tificeerd, verbiedt discriminatie
op grond van seksuele geaard
heid.
„In Nederland, Zweden, Dene
marken, Frankrijk en binnen
kort ook in Duitsland en België
is het al mogelijk voor partners
van hetzelfde geslacht zich te
laten registreren", zo zegt La
gendijk. ,,De uitspraak van het
Hof toont aan dat er nog steeds
grenzen zijn in Europa." ANP
JERUZALEM - Meer dan vijf uizend ultra-orthodoxe joden betoogden gisteren in de voornamelijk door vertegenwoordigers van de
ze stroming bewoonde wijk M<a Shearim in Jeruzalem. Zij eisen de vrijlating van drie mensen die worden verdacht van de aanslag
die twee maanden geleden is gepleegd op een christelijke vrouw die zending in haar ongeving zou hebben bedreven.
foto Menahem Kahana/AFP
LONDEN - De Casbah Coffee Club in Liverpool opent bin
nenkort opnieuw de deuren. In het keldercafé vonden in 1959
enkele van de eerste optredens plaats van The Beatles, toen
nog met Pete Best als drummer.
De broer van Pete, Roag Best, wil de kroeg, waar in 1962 voor
het laatst een pint werd getapt, nieuw leven inblazen. De her
opening is gepland voor augustus dit jaar.
Best hoopt dat het café voor Beatles-fans net zo'n attractie
wordt als het geboortehuis van Paul McCartney, de Strawber
ry Fields en Penny Lane. Er wordt nog gezocht naar een gids
die de bezoekers de geschiedenis van het Casbah-café uit de
doeken kan doen. DPA
LONDEN - De Britse kroonprins Charles is gisteren door een
rechtbank gemachtigd om hippies van zijn landgoed in Corn
wall te jagen. De groep bivakkeert er al vier maanden.
Charles en vier andere landeigenaren in de streek willen de in
dringers met hun circa vijftig karren, woonwagens en auto's
weg hebben. Ze hadden beloofd voor nieuwjaar te vertrek
ken maar deden dat met. De prins en de vier andere landeige
naren stapten vervolgens naar de rechtbank. AFP/DPA
HAVANA - Twee Cubanen hebben de doodstraf gekregen we
gens de moord op twee Italiaanse toeristen in september vorig
jaar. De twee Italianen werden dood gevonden op een strand
op twintig kilometer buiten de hoofdstad Havana. De ver
dachten gaven toe dat ze in november 1997 een Duitse toerist
hadden vermoord en in augustus vorig jaar een Canadees.
Een woordvoerder van het Cubaanse ministerie van Buiten
landse Zhken zei gisteren dat het vonnis woensdag was ge
vallen. De twee kunnen nog in hoger beroep gaan. De dood
straf wordt op Cuba maar zelden toegepast. RTR/AFP
ANKARA - Twee Amerikaanse gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren drie raketten afgevuurd op een Irakese luchtafweer-
installatie in de noordelijke no-flyzone.
Volgens een woordvoerder van de Amerikaanse luchtmacht
op de Turkse basis Incirlik gebeurde dat uit zelfverdediging
nadat de toestellen waren beschoten door luchtafweerge
schut.
Twee Irakese vliegtuigen hebben gisteren het vliegverbod in
de noordelijke zone geschonden, zo meldde de Amerikaanse
luchtmacht. RTR/AFP
KUALA LUMPUR - De Maleisische hoofdstad Kuala
Lumpur gaat moslimparen die daar in het huwelijk treden in
plaats van een trouwboekje een elektronisch pasje uitreiken.
Zo kan de islamitische politie direct verifiëren dat zij echt ge
trouwd zijn, heeft de krant Sun gisteren bericht.
Seks buiten het huwelijk is voor de islamitische wet verbo
den. De politie valt op die verdenking stelselmatig hotelka
mers binnen.
Het is de bedoeling dat politieagenten worden uitgerust met
draagbare kaartlezers. AP
SYDNEY - Het Great Barrier Reef, het grootste onderzeese
natuurgebied ter wereld en een van de wereldwonderen, is een
van de tien meest vervuilde plekken van Australië.
Tot deze conclusie is het Wereldnatuurfonds gekomen na een
onderzoek van twaalf maanden. AFP
van onze redactie buitenland
BOGOTA - De Colombiaanse
president Andres Pastrana
heeft gisteren zelf de coördina
tie op zich genomen van de
hulpverlening in de stad Arme
nia, die maandag door een aard
beving vrijwel is verwoest. De
autoriteiten slaagden er niet in
voedsel en andere hulpgoederen
op de juiste plaats te krijgen. „Ik
ben gekomen om orde te schep
pen", zei Pastrana, die de ko
mende dagen met zijn hele rege
ring in Armenia verblijft.
Onder de 250.000 daklozen
neemt de honger toe, evenals het
gevaar van epidemieën. Nadat
levensmiddelenzaken waren
geplunderd, stuurde de regering
meer militairen naar de stad om
ongeregeldheden te voorkomen.
Inmiddels is door de lucht meer
dan duizend ton voedsel en an
dere hulpgoederen aangevoerd,
maar Pastrana heeft verordon
neerd dat die pas verdeeld mo
gen worden als de hulpverle
ning goed is geregeld.
Massagraven
Omdat er niet voldoende lijk
kisten zijn voor alle slachtoffers
en er nauwelijks materieel is om
graven te delven, leggen veel
mensen hun omgekomen fami
lieleden in een geïmproviseerd
van onze redactie buitenland
LONDEN - Een eerste groep
van 57 Britse gedetineerden is
gisteren vervroegd vrijgelaten
in ruil voor de belofte dat zij een
elektronische armband dragen.
De Britse autoriteiten, die kam
pen met overbevolkte gevange
nissen, willen dit systeem uit
breiden.
Officieel is de invrijheidstelling
f onder elektronische bewaking
bedoeld om de terugkeer in de
Imaatschappij te vergemakkelij
ken, legde een functionaris van
het gevangeniswezen gisteren
uit. Hij zei te hopen op minder
recidivisme. Hij ontkende dat
cle Britse regering de beruchte
overbevolkte penitentiaire in
stellingen met de armbanden
wil 'opschonen'.
Voorlopig wordt de maatregel
toegepast op gevangenen met
straffen tussen drie maanden en
vier jaar. Deze gevangenen wor
den twee weken tot twee maan
den eerder op vrije voeten ge
steld In ruil daarvoor moeten ze
een elektronische armband dra
gen waarmee kan worden vast-
jgesteld waar zij zich bevinden.
Ze moeten tussen 19 en 7 uur in
Ihuis blijven.
De dienst gevangeniswezen
stelt dat 7500 gedetineerden
ivoor de stap in aanmerking ko
oien, Na de eerste groep van 57
gedetineerden, verlaten van
daag zestig gedetineerden de
gevangenis en maandag nog
eens 180. Op termijn zouden on
geveer 30.000 gevangenen van
dit bewakingssysteem kunnen
profiteren; bijna de helft van de
bevolking achter de tralies
(66.000). Het aantal gedetineer
den is sinds 1992 met 30 procent
gestegen. AFP
graf onder slechts enkele centi
meters aarde, meldt de krant El
Tiempo.
Om het uitbreken van besmette
lijke ziekten te voorkomen zou
den de honderden geborgen lij
ken eigenlijk verbrand moeten
worden, maar het crematorium
van Armenia op de centrale be
graafplaats is sinds de aardbe
ving buiten bedrijf. Crematori
umdirecteur Carlos Alberto
Morena zei dat hij een massa
graf voor vierhonderd lichamen
wil laten graven.
Kinderen
De autoriteiten waarschuwen
voor roof van kinderen die al
leen rondzwerven omdat ze hun
ouders zijn kwijtgeraakt. De
kinderbescherming heeft aan
gekondigd dat mensen die een
kind komen zoeken in een op
vangcentrum aan een strenge
identiteitscontrole zullen wor
den onderworpen.
Pas gisteren begon er iets meer
duidelijkheid te komen over de
toestand in de dorpen rond de
steden Armenia en Pereira. Be
woners uit dat gebied slaagden
erin via grote omwegen te voet
Armenia te bereiken. Sommi
gen waren dagen onderweg ge
weest. Zij vertelden dat ook in
hun omgeving grote verwoes
tingen zijn aangericht door de
aardbeving. DPA/AFP
CAIRO - Egyptische brandweerlieden brengen materieel in
stelling om een enorme brand in een gebroken oliepijpleiding
te blussen. De brand onstond gisteren in onbewoond gebied
ten zuiden van Cairo. De vlammen bereikten een hoogte van
zeventig meter. De pikzwarte rookkolom was tot ver in de om
trek te zien. Er vielen geen slachtoffers. Brandweerlieden
wierpen een muur van zand op rond de brand, maar hadden
die na vijf uur nog niet bedwongen. De oorzaak van de brand
is nog niet bekend. foto Norbert Schiller/AP
PARIJS - Het meubelwarenhuis
Ikea is in Frankrijk in opspraak
gekomen, omdat het geen zwar
ten zou aannemen voor de ver
spreiding van catalogi. Het mi
nisterie van Werkgelegenheid
heeft een onderzoek ingesteld
en de antiracismebeweging
MRAP is van plan het waren
huis voor de rechter te dagen.
De beschuldiging is geuit door
twee vakbonden in Lyon, die
zeggen dat de negen Ikea-vesti-
gingen in Frankrijk van het
hoofdkantoor een e-mail heb
ben gekregen, waarin staat dat
ze geen zwarten mogen inhuren
voor de verspreiding van cata
logi.
,,Neem voor dit werk geen
kleurlingen aan", zo staat vol
gens de bonden in de bood
schap, „omdat de deuren voor
hen helaas niet zo makkelijk
opengaan".
Woordvoerster Isabelle Cre-
moux van Ikea-Frankrijkzei te
gen het persbureau Associated
Press dat het bedrijf zelf een on
derzoek was begonnen, dat mo
gelijk tot het ontslag van de
schuldige zou leiden. Volgens
Cremoux was de brief een 'per
soonlijk initiatief' van een
werknemer die niets met het
personeelsbeleid te maken
heeft. Ook zei ze dat Ikea zich in
zijn personeelsbeleid nooit
schuldig heeft gemaakt aan ras
sendiscriminatie. AP
(Advertentie)
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - De NAVO en de zes
landen van de Contactgroep
voor het voormalige Joegoslavië
willen Joegoslavische en Servi
sche leiders en de leiders van de
etnische Albanezen in Kosovo
voor eind volgende week rond
de tafel hebben om te praten
over vrede in de Zuid-Servische
provincie. De Franse president
Chirac en de Britse premier
Blair lieten gisteren vanuit Pa
rijs weten dat ze bereid zijn een
eventueel akkoord voor Kosovo
met grondtroepen te begelei
den.
Onder voorzitterschap van de
Contactgroep zouden de strij
dende partijen op een geïsoleer
de plek, waarschijnlijk in
Frankrijk of in de Oostenrijkse
hoofdstad Wenen, twee weken
de tijd krijgen om vrede te slui
ten en te komen tot een over
gangsregeling naar autonomie
voor Kosovo. Het Westen zou
bereid zijn dit 'Kosovo-Dayton'
onder dreiging met geweld af te
dwingen.
Dat blijkt uit opmerkingen van
de Duitse minister van Buiten
landse Zaken Joschka Fischer,
die gisteren veel meer dan de se
cretaris-generaal van de NAVO
Javier Solana en VN-secretaris-
generaal Kofi Annan, bereid
bleek tot duidelijke uitspraken.
Fischer zei in Bonn dat Rusland
- vanwege de banden met Servië
een onzekere factor in de Con
tactgroep - bereid zou zijn de
plannen te steunen.
NAVO-chef Solana zei gisteren
tijdens bliksembezoeken aan
Den Haag en Brussel dat er bin
nen het bondgenootschap over
eenstemming is over de poli-
tiek-militaire strategie voor
Kosovo. Volgens diplomaten zal
de NAVO-dreiging met geweld
vandaag worden gevolgd door
een 'politiek ultimatum' van de
Contactgroep (VS, Rusland,
Duitsland, Groot-Brittannië,
Frankrijk en Italië) die bijeen
komt in Londen. De Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken
Robin Cook zou dan die bood
schap waarschijnlijk morgen
overbrengen aan de Joegoslavi
sche president Milosevic.
De gewenste vredesgesprekken
die binnen een week op straffe
van militair ingrijpen moeten
beginnen, hebben een aantal
uitgangspunten: zelfbestuur
voor de provincie, vrije verkie
zingen en een politiemacht die
een weerslag is van de etnische
verdeling in Kosovo. Waarne
mers zullen drie jaar lang toe
zien op de uitvoex-ing van het
vredesakkoord.
U£K
Het Kosovo Bevrijdingsleger
UQK wordt voor het eerst geac
cepteerd door de internationale
gemeenschap als volwaardig
gesprekspartner. Maar het U£K
weet ook dat als het niet ingaat
op de westerse 'uitnodiging' en
Jamdonuts
Heerlijke donuts gevuld met
frambozen-bessenmoes.
PerSstuks n /7/7
van 3.45 voor y y
de Joegoslavische president
Milosevic dat wel doet, het aan
zijn lot wordt overgelaten.
Deze week werd opnieuw dui
delijk hoe dubieus de rol is van
de Joegoslavische autoriteiten
bij de strijd in Kosovo. De Was
hington Post publiceei'de afge
luisterde telefoongesprekken
waaruit blijkt dat het bevel voor
het bloedbad in Racak - 45 do
den - ï'echtstreeks van de Joego
slavische regering kwam. Bo
vendien blij kt uit de tapes dat de
Sexwische autoriteiten er alles
aan hebben gedaan om de moox--
den te verhullen. Een Joegosla
vische functionaris deed de
banden gis-teren af als een actie
van de Amerikaanse inlichtin
gendienst CIA DPA/RTR/ANP
van onze redactie buitenland
COTABATO - Een groep van
ongeveer duizend islamiti
sche rebellen op het Filipijn
se eiland Mindanao heeft gis
teren drie dorpen overvallen.
Het gaat onx ledexx van het
Moro Islamitische Bevrij
dingsfront (MILF), een ter
reurbeweging die al twintig
jaar lang probeert om van het
eiland Mindanao een onaf
hankelijke islamitische staat
te maken. De overvallers ne
geerden het bestand tussen
de strijdende partijen op het
eiland.
De MILF-actie vond plaats
in de omgeving van Mids-
ayap, 900 kilometer ten zuid
oosten van de hoofdstad
Manilla. Ze richtten weg
blokkades op en beletten de
inwoners hun dorpen te ver
laten.
Schending
De plaatselijke legercom
mandant, genei'aal Rolando
Bautista, heeft de plaatselij
ke autoriteiten met de MILF-
leden laten ondex-handelen,
maar hij dreigde ook militair
in te grijpen. Volgens een mi
litaire woordvoerder is de in
name van de doxpen een fla
grante schending van de
overeenkomsten die het
MILF eerder met de regering
had gesloten. Die akkoorden
bepalen onder meer dat de
strijders hun kampementen
niet gewapend verlaten. Het
bestand zou gisteren ingaan.
De incidenten lijken te wij
ten aan het feit dat een aantal
rebellen niet tijdig op de
hoogte is gebracht van het
bestand. Een MILF-com-
mandant had om 48 uur uit
stel gewaagd.
De tussen regering en rebel
len gemaakte afspi-aken
moeten een eind te maken
aan de opgelaaide strijd in de
streek. Daai'bij kwamen de
afgelopen drie dagen dei-tig
mensen om het leven.
Bij de overval op de dorpen
hebben de i-ebellen naar ver
luidt tientallen scholieren en
een aantal leraren gebruikt
om legereenheden op een af
stand te houden. Sommige
berichten spreken van een
gijzeling. De Filipijnse presi
dent Joseph Estrada heeft
dat gisteren tegengesproken.
Volgens hem is de situatie on
der controle. MILF-voorman
Mohager Iqbal riep de strij
ders over de radio op eventu
ele gijzelaars geen kwaad te
doen. EFE/RTR
