Vlissingen steunt regionaal theater
PZC
N-Beveland tegen groot windpark
Hygiëneregels of niet, als de klant erom
vraagt, krijgt hij een rood stukje vlees
Eén gezamenlijk
gezondheidsbeleid
op Walcheren
zeeland
20
Raad akkoord met onderzoek podiumbeleid voor drie gemeenten
Darttoernooi
Insignes doen boekje
open over ondeugende
Middeleeuwen
een vertrouwd gezicht
op een nieuw adres
1 februari
Klein Vlaanderen 71 - Middelburg - tel: 0118 612019
vrijdag 29 januari 1999
doorEdith Ramakers
VLISSINGEN - De Vlissingse
gemeenteraad heeft geen moei
te met het onderzoek naar een
gezamenlijk podiumbeleid op
Walcheren. Maar na het ontwik
kelen van die gezamenlijke visie
voor Vlissingen, Middelburg en
het liefst ook Veere, moet er
weer 'stevig overlegd worden'.
Over het locatieonderzoek dat
aansluitend - over ongeveer drie
maanden - een verv olg krijgt, is
Vlissingen terughoudender.
..Dat is toch meer een Middel
burgse aangelegenheid", vatte
wethouder L. C. Poppe-de
Looff donderdagavond in de
raadsvergadering de mening
van de raad samen.
Voor de uitwerking van een ge
meenschappelijk podiumbeleid
werd gisteren groen licht gege
ven.
„Maar de PvdA wil aan de
werkgroepen meegeven ook de
haalbaarheid van een A-theater
te onderzoeken. Heeft een thea
ter van dit formaat, met zo'n ne
genhonderd stoelen, op Walche
ren bestaansrecht?", vroeg E.
Walrave-Troost.
De PvdA wees er met D66 en het
CDA vervolgens op dat de mobi
liteit van de moderne mens is ge
groeid. In Temeuzen komt een
Vlissingen
betuigt steun
aan Ambon
VLISSINGEN - Het dagelijks
bestuur van Vlissingen stuurt
vandaag een brief naar de bur
gemeester van Ambon om 'ge
voelens van betrokkenheid en
vriendschap uit te drukken'.
Dat zei burgemeester J. C. Th.
van der Doef gisteren in de
raadsvergadering. „We denken
nog na over andere manieren om
hulp aan te bieden. Als de situa
tie voor ons duidelijker wordt,
kijken we op wat de beste steun
is."
Hij reageerde op een vraag van
A Soplantila van GroenLinks.
„Vlissingen heeft ten slotte een
stedenband met Ambon. Wij
hebben de kans om iets te bete
kenen voor de mensen op Am-
bon, die in angst leven door de
rellen."
nieuw theater en ook de tunnel
onder de Westerschelde vordert.
„Zouden we daarom niet nog
verder kijken dan Walcheren. Er
is tenslotte een provinciaal po-
diumoverleg", vulde T. Veraart
van D 66 aan.
Goes en Zierikzee
Poppe de Looff: „Goes en Zie
rikzee willen niet met ons mee
doen. Die kiezen voor een eigen
voorziening die vergelijkbaar is
met ons Arsenaaltheater. Over
leg met de provincie hebben we
over podiumbeleid."
P. van Zalen van GroenLinks
hamerde erop 'het onaardig te
vinden, en nu druk ik me nog
voorzichtig uit', dat er over de
Blauwedijk in Middelburg als
locatievoorkeur voor het thea
ter wordt gesproken.
„Ik vind dat er pas in de laatste
plaats naar een locatie gekeken
moet worden waar mensen wo
nen. Die moeten hun huis verla
ten voor een nieuw gebouw. Dat
kan pas in het uiterste geval; als
alle alternatieven onderzocht
zijn. GroenLinks stelt voor om
bij het onderzoek naar de loca
tie te kijken of het theater op
Vrijburg gebouwd kan wor
den."
Dat stuitte op verzet bij de PvdA
en D66. Walrave-Troost: „Een
absurd voorstel. Een theater
hoort in het hart van een stede
lijke concentratie. Niet op een
locatie als Vrijburg."
Bedrag
Verbazing was erbij de raad
over het ontbreken van een fi
nanciële paragraaf in het plan
van aanpak voor het theater.
Poppe-de Looff: „Laat ik nu nog
geen bedrag voor het onderzoek
noemen, maar u moet denken
aan hetzelfde bedrag als voor
het zwembad." „Drie ton dus",
reageerde Veraart. Poppe-de
Looff antwoordde: „Nee, het is
veel minder. Bij het vervolgon
derzoek, de tweede fase, naar de
geschikte locatie, zal Middel
burg toch voor de meeste kosten
opdraaien."
De raad ging akkoord met het
eerste deel van het haalbaar
heidsonderzoek. „Zelfs zonder
dat we precies weten hoeveel
het ons gaat kosten. Dat wil toch
zeggen dat we goed van zins zijn
met onze stadsgewestelijke sa
menwerking", stelde Walrave-
Troost.
n "s f|
Bestaande windmolens nabij de Jacobahaven moeten straks verdwijnen.
foto Willem Mieras
door Ingrid Huibers
WISSENKERKE - Een groot
schalig windmolenpark op
Noord-Beveland ziet het col
lege van burgemeester en wet
houders niet zitten. Een drie
tal kleinere locaties wel. Dat
blijkt uit een conceptadvies
kleinschalige windenergie dat
adviesbureaus Bosch &Slab-
bers èn Rothuizen van Doom 't
Hooft in opdracht van de ge
meente hebben opgesteld.
In het voorontwerp Streekpla
nuitwerking windenergie van
de provincie werd eind 1997 de
Jonkvrouw Annapolder op
Noord-Beveland aangewezen
als mogelijke locatie voor een
grootschalig windturbine
park. Juist die grootschalig
heid staat volgens de nota een
koppeling met het bestaande
landschap in de weg. Zo'n
park wordt een landschap op
zich. Een geïndustrialiseerd
landschap, dat volgens de nota
te vergelijken is met het Sloe-
gebied. Een kwaliteit die
slecht samengaat met onder
meer de recreatie op het ei
land.
Er kunnen wel nieuwe wind
molens op het eiland worden
geplaatst, maar alleen wan
neer ze als 'landmark' kunnen
dienen. Dat wil zeggen dat de
turbines een bepaald land
schappelijk element moeten
markeren 'Aan een kerktoren
in de verte is bijvoorbeeld af te
lezen dat daar een dorp is gele
gen en aan een hoge voedersilo
dat daar een boerenbedrijf
ligt', legt de nota uit. Aan
windmolens is echter alleen
een 'nadrukkelijk in het land
schap geplaatst kunstmatig
element' af te lezen.
Ruiten
Drie locaties op het eiland vol
doen aan deze voorwaarden.
De Zandkreekdam, de Zee-
landbrug en de Oosterschel-
dekering. Op deze plaatsen
zouden 'stempels', ofwel rui
ten van steeds vier windmo
lens geplaatst kunnen worden.
Deze benadrukken de toe
gangspoorten tot het eiland.
De eis van de provincie dat een
groepje minimaal uit vijf
windmolens moet bestaan,
wordt door de onderzoekers
overigens niet genegeerd.
De vier nieuwe molens langs
de Deltaweg kunnen alleen
een poort vormen als de vier
bestaande windmolens ver
dwijnen. Het plan van de ver
eniging Zeeuwind uit Goes,
om aansluitend op de bestaan
de molens nog eens zes extra
windturbines langs de Delta
weg te plaatsen, lijkt hiermee
van de baan.
Van de vier molens nabij de
Zandkreekdam komen er twee
in de Jonkvrouw Annapolder
en twee in de Katspolder. Dit
om de eventuele verdubbeling
van de brug in de Zandkreek
dam niet in de weg te staan.
Jacobahaven
De huidige molens nabij de Ja
cobahaven moeten eveneens
verdwijnen. De vier nieuwe
windturbines komen een eind
je verder landinwaarts, langs
de Oost-westweg. De Veerse
Gatdam als mogelijke locatie
valt af, omdat twee van de mo
lens van de ruit in het natuur
gebied de Schotsman terecht
zouden komen. Dat is volgens
provinciale richtlijnen met
mogelijk.
Per saldi gaat Noord-Beve
land er op deze manier drie
windmolens op vooruit. De
twaalf nieuwe molens worden
met een ashoogte van 65 meter
wel twee keer zo hoog. Mocht
één van de locaties alsnog af
vallen, dan pleiten de advies
bureaus er overigens voor ook
af te zien van de aanleg van de
andere twee windmolenpoor
ten.
De commissie ruimtelijke or
dening, economie en recreatie
zal de nota tijdens haar verga
dering van dinsdag 2 februari
van commentaar voorzien. De
bijeenkomst in het gemeente
huis in Wissenkerke begint om
19.30 uur.
door Miriam van der Schot
VLISSINGEN - De drie Wal-
cherse gemeenten willen dit
jaar gezamenlijk een lokaal ge
zondheidsbeleid opstellen. In
dat beleid komen actiepunten
en gezondheidsprojecten die de
komende vier jaar moeten wor
den uitgewerkt. De startnotitie
over het opstellen van het beleid
moet nog door de drie gemeen
teraden worden goedgekeurd.
Alle gemeenten in Nederland
kregen van het Rijk de opdracht
een beleid op te stellen voor de
gezondheidszorg. Bij het maken
van dat beleid zijn de gemeen
ten niet gebonden aan regels of
uitgangspunten.
Zij kunnen volstaan met het
aangeven van zaken die de ko
mende vier jaar worden aange
pakt.
Voordat er op Walcheren begon
nen kan worden met het opstel
len van het lokale gezondheids
beleid, moet er inzicht zijn in de
huidige gezondheidssituatie op
Walcheren.
Normaal gesproken heeft de
GGD daarvan een beeld, maar
momenteel ontbreekt dat beeld
nog op Walcheren.
Stuurgroep
GGD een Walcherse gezond-
heidsenquête opzetten die regel
matig gehouden wordt. Want
daardoor worden verschuivin
gen duidelijk zichtbaar.
Het vaststellen van de definitie
ve nota gezondheidsbeleid staat
gepland in december 1999 of ja
nuari 2000.
Naast het opstellen van deze ge-
zondheidsschets, wordt er op
korte termijn een stuurgroep re
gionaal gezondheidsbeleid
Walcheren opgesteld. De stuur
groep komt onder aanvoering
van wethouder E.J. Gelok van
Veere. Verder zitten er de twee
andere wethouders van volks
gezondheid in, de directeur van
de GGD en enkele ambtenaren.
Zodra de stuurgroep een feit is,
willen de wethouders ongeveer
zeventig sleutelfiguren uit de
gezondheidszorg interviewen.
„Die sleutelfiguren zijn bij
voorbeeld leden van de zorgcen
tra, het Sociaal Kultureel Werk
Middelburg, onderwijsinstel
lingen en woningstichtingen",
zegt Gelok. „Door middel van
die gesprekken gaan we kijken
waar de problemen zitten
Tijdens een miniconferentie die
in april van dit jaar gepland is,
worden de resultaten van de ge
sprekken en de prioriteiten voor
het beleid gepresenteerd
Op basis van de speerpunten die
dan naar voren komen, willen
de wethouders samen met de
SCHOONDIJKE - In navolging
van Raymond van Barneveld
houdt de Schoondijkse jeugds
oos Rainbow vanavond een
darttoernooi in de Van der Slik-
kestraat in Schoondijke.
Geïnteresseerden tussen de
twaalf en twintig jaar kunnen
voor een gulden meedingen
naar de wedstrijdbekers: de eer
ste prijs, de tweede prijs en een
bokaal voor de hoogste score
van de avond. Het toernooi
duurt van zeven uur tot onge
veer elf uur.
Gebakkelei in
Oostburg over
plan vliegveld
OOSTBURG - WD-fractie-
voorzitter J. Provoost zette don
derdagavond de hele commissie
planologie in Oostburg op stel
ten door te roepen dat hij een
vliegveld in de Westerschelde op
de Platen bij Hoofdplaat wel
ziet zitten.
Provoost: „Ik wou dat het colle
ge positief gereageerde op de
plapnen van die onderzoeks
commissie. Dat is een stel seri
euze mensen dat hun initiatie:'
goed had uitgezocht. Vooral de
reactie van burgemeester Noor
dewier („pleur op"), vond ik
nogal kort door de bocht en ui
termate bot. Het is toch best een
goed plan?"
Wethouder C. Bolijn hielp Pro
voost meteen uit de droom
Mijnheer Provoost, u weet toch
dat uw huis precies onder de
aanvliegroute ligt?
We halen door dat vliegveld
misschien 10.000 banen binnen,
maar tegelijkertijd verdwijnen
er wel 8.000 in de recreatiesec
tor. Als je zó iets binnenhaalt,
verkoop je je land aan de dui
vel."
Morres praat
met personeel
over werken
op feestdagen
HULST - De top van Mor
res wil de deuren van het
megameubeldrijf in Hulst
op eerste Paas- en Pink
sterdag opengooien. Dat
is duidelijk geworden uit
een eerste overlegronde
die donderdagmiddag
plaats had tussen verte
genwoordigers van de on
dernemingsraad en direc
tieleden van Morres. Deze
laatste partij heeft daar
bij een voorstel gedaan
over de condities waaron
der het Morres-personeel
op de beide hoogtijdagen
aan de slag zou moeten.
De OR gaat in de komende
week met de achterban
praten over de inhoud van
dat voorstel.
Onlangs stemde de ge
meenteraad van Hulst in
met een verruiming van de
openingstijden voor de
middenstand. Daarmee
beoogt Hulst met name
Morres de gelegenheid te
geven om op Pasen en
Pinksteren een graantje
mee te pikken van de mas
sale gekte die er onder de
Nederlandse consumen
ten bestaat om tijdens die
dagen er op uit te trekken.
Met name de auto- en
meubelbranche beleven
op deze zondagen topom-
zetten. De voortekenen
dat Moires met eerste
Paas- en Pinksterdag zou
opengaan oogstten echter
nogal wat protest onder
het personeel. Daarom
zijn OR en directie in on
derhandeling over de
voorwaarden waaronder
de werknemers aan de
slag gaan.
Volgens directielid A
Koopmans is het gesprek
'in een goede, open sfeer
verlopen'. „Alle argumen
ten, van beide zijden, zijn
ter tafel gekomen. Ons
voorstel is besproken en
dat kan nu bezinken. Af
gesproken is binnen één a
twee weken weer rond de
tafel te komen en dan kan
de ondernemingsraad te
genvoorstellen formule
ren." Ook OR-voorzitter
M. de Rechter-Vervaet is
niet ontevreden. „We zoe
ken naar een compromis,
dat is duidelijk. Er volgt
echter zeker een tweede
gespreksronde zodat er nu
binnen de achterban
overlegd kan worden."
VLISSINGEN - Ober, doe mij
maar een biefstukje. Nee, niet
medium. Rood graag, lekker
bloederig. Een doorsnee bestel
ling zult u misschien denken,
maar het is er wel één waar een
beetje oplettende kok wat extra
aandacht aan besteedt. Dat
komt door de alsmaar strenger
wordende Europese hygiënere
gels. Volgens sommige insiders
zijn die zelfs zo streng dat het
culinair en gastronomisch ge
zien onmogelijk is een maaltijd
te serveren zoals dat hoort. Een
stuk vlees bijvoorbeeld moet
volgens die richtlijnen een kern-
temperatuur hebben gehad van
75 graden. Je sappige biefstukje
verandert dan al snel in een
stooflap.
Sinds 1995 geldt voor de horeca
een nieuwe hygiënecode, beter
bekend als HACCP Hazard
Analysis Critical Control
Point). Aanvankelijk nam de in
spectie van Gezondheidsbe
scherming Waren en Veterinaire
zaken (voorheen de Keurings
dienst van Waren) de code niet
zo hoog op, maar de laatste tijd
wordt er steeds vaker gecontro
leerd.
Ook de keuken ontspringt de
spreekwoordelijke dans niet. De
controlerend ambtenaar zit
overal met zijn neus bovenop en
in. Van snijplanken tot tempe
ratuur van het vlees en logboe
ken, die het keukenpersoneel
nauwkeurig moet bijhouden.
Hierin moet het alle temperatu
ren noteren: de temperatuur van
een leverantie vlees, de tempe
ratuur van de ruimte waarin die
partij wordt opgeslagen, hoe
veel graden het vlees is als het
uit de koeling komt en uiteinde
lijk hoe warm het is als het dam
pend wordt opgediend. Een
'voedsel veiligheidssysteem
heet dit ook wel in vaktermen.
De kok is namelijk zelf verant
woordelijk voor de veiligheid
van het voedsel. En als iemand
onwel wordt, moet hij doormid
del van zijn logboek kunnen
aantonen dat hij daar niet debet
aan is.
Goed systeem
„Ja, ik ondervind hinder van het
werken met een logboek. Maar
dan wel goede hinder", ver
klaart chefkok P. van der Werf
van Auberge Maritime in Zie
rikzee. Hij vindt het een goed
systeem, zeker met het oog op
kleinere bedrijven. „Kleine res
taurants hebben vaak een oude,
door Winnie van Dam
Volgens de Europese hygiëneregels moet een biefstukje een kerntemperatuur hebben van 75 graden, te heet voor een rood stuk vlees. Maai
bij de meeste Zeeuwse chefkoks krijgt de gast bloederige bief als hij dat blieft. foto Lex de Meester
vieze keuken. Die hebben meer
onderhoud nodig. Op deze ma
nier worden ze gedwongen. Ze
moeten wel hè." En wat de bief
stuk betreft? Die krijgt een
klant zo bloody als hij zelf wil.
Chefkok J. Walraven van lunch-
café het Stadhuis in Goes kan
zich wel vinden in Van der Werfs
mening. Hij vindt het zelfs een
pluspunt dat er zo'n strenge
controle is. „Vroeger lette de
Keuringsdienst alleen op het
eindproduct, maar tegenwoor
dig hoort de keuken ook daar-
bij."
Walraven geeft toe dat de berei
ding van voedsel op deze manier
vreselijk bewerkelijk is, maar
bij hem staat voorop dat het
doel de middelen heiligt. Walra
ven weet ook wel dat een bief
stuk eigenlijk medium of door
bakken moet zijn, maar, een
klant staat bij de chef hoog in
het vaandel. „Als iemand een
rood stuk vlees wil, krijgt hij
dat. En wordt 'ie ziek, dan is dat
niet zijn verantwoordelijkheid,
maar die van mij
Chefkok R. Henderikse van Het
Groot Paradijs in Middelburg
houdt er dezelfde mening op na.
„Ik verkoop, dus ik ben verant
woordelijk. Een kok moet de
verantwoordelijkheid nemen
voor het stuk wat van de grill
komt. Daar heb ik geen moeite
mee. Ik durf daarvoor zelfs hon
derd procent garant te staan."
Henderikse moet nog een 'leuke
anekdote' van het hart. „Een
collega van mij had eens een
nachtmerrie waarin hij voor de
rechter moest verschijnen, om
dat hij lekker had gekookt. Bij
het ontwaken nam hij zich voor
om nooit meer in te zitten over
de strenge regels. Hij zou voort
aan alleen nog maar lekker ko
ken."
Controle
Henderikse bekommerde zich
nooit om de controle op de hygi
ene. Volgens eigen zeggen werkt
hij al negentien jaar volgens die
strenge eisen. Hij schreef het al
leen nooit op. Hinder onder
vindt hij er niet van. „Het werkt
alleen wel belemmerend, omdat
ik dagelijks anderhalve man
meer in moet zetten. Ik twijfel
niet aan de bedoeling van de
strenge regels, maar de uitvoe
ring ervan is haast onmogelijk.
We moeten alles op papier zet
ten en dat is vreselijk lastig."
Ook bij de stationsrestauratie in
Middelburg werkt het keuken-
personeel mee aan de hygiëne
code. „Wij werken hier met het
FIFO (First In First Out)-sys-
teem", legt R. Eland uit. Wat er
het eerst in gaat, moet er dus ook
weer als eerste uit. Bovendien
krijgt de keuken de stukken
vlees geproportioneerd en ver
pakt aangeleverd. Op die ma
nier probeert het personeel de
kans op bacteriën zo klein mo
gelijk te houden. Natuurlijk ser
veert zij op verzoek een rode
biefstuk. „De bediening vertelt,
als het goed is, dat de klant ui
teraard een bloederig stuk vlees
kan krijgen. Op eigen risico wel
te verstaan. Het is als met auto
rijden. Je moet voor je eigen vei
ligheid een riem om doen. Doe je
dat niet. Tj adan moet je dat zelf
maar weten."
door Nils ten Brinke
ZIERIKZEE - Nergens in Euro
pa worden zoveel middeleeuwse
insignes gevonden als op het
strand van Westenschouwen,
dat stille getuige is van het eens
zo welvarende vijftiende eeuw-
se handels- en vissersdorp. De
afgelopen jaren zijn er 1100 ge
vonden. Reden voor de werk
groep Archeologie Schouwen-
Duiveland om insignes-expert
H. J. E. van Beuningen, auteur
van het standaardwerk 'Heilig
en Profaan', uit te nodigen voor
een lezing over deze bodem
schatten. Die toonde met groot
enthousiasme religieuze en 'on
deugende plaatjes'.
Van de 1100 op het strand van
Westenschouwen gevonden tin
loden voorwerpen, worden er 77
in de nieuwe uitgave van 'Heilig
en profaan' opgenomen. Het
nieuwe overzichtswerk komt
pas in 2000 uit, maar voor de ar-
cheologiegroep Schouwen-
Duiveland toonde Van Beunin
gen al een aantal verassende re
cente vondsten. Om die
afbeeldingen te kunnen duiden,
moeten we niet alleen door onze
bril kijken, houdt Van Beunin
gen zijn gehoor voor. De sterke
positie van de kerk regeerde de
middeleeuwse burgers en voed
de 'hun angst om in het helle
vuur te komen'.
Insignes werden geacht dat
dreigende inferno af te wenden.
Pelgrims en burgers waren ruim
behangen met afbeeldingen van
heiligen als sint Servatius, An-
tonius en sint Joost. Insignes
waren geen sieraden, noch dien
den zij als statussymbool, bena
drukt Van Beuningen. Ze had
den een vrij praktische functie.
Zo droegen gevangenen speld
jes van hun beschermheer Leo
nardo en waren er insignes om
de pest of boze geesten te weren.
Ook beelden zij bijbelse wonde
ren uit om de goddelijke krach;
te tonen of om tot bekering aac
te sporen. Romeinse veldheren
die zich tot het Christendom be
keerden, behoorden ook tot dat
thema.
De middeleeuwse mens was niet
alleen in religieuze afbeeldin
gen geïnteresseerd. Er zijn min
stens zoveel profane afbeeldin
gen vervaardigd. En ook die
weerspiegelen de middeleeuwse
moraal, zij het dan die van 'de
lagere klasse en.de plattelands
bevolking'. Er bestaan talloze
tinnen afbeeldingen van fallus
sen, vulva's en creatieve copula
ties: op boten, in bomen, in tui
nen, op paarden. Zelfs de wijze
Aristoteles is copulerend in de
tuin in het tin-lood vereeuwigd
Die plaatjes toont Van Beunin
gen overigens niet zomaar. „Die
insignes leren ons dat men in de
middeleeuwen schaamteloze:
omging met erotische elemen
ten."
Interessant
Als archeoloog, zo bekent Van
Beuningen, zijn profane afbeel
dingen met name interessant,
omdat de wetenschap nog geen
uitsluitsel biedt waarom die
speldjes werden vervaardigd en
op welke kledingsstukken men
ze droeg.
Ook F. Beekman van de archeo
logie werkgroep Schouwen-
Duiveland benadrukt de nood
zaak om in samenwerking met
metaaldetector-verenigingen
zoveel mogelijk gevonden bo
demschatten te onderzoeken en
te documenteren.