Redders vaker in actie
HECPTT
Fruittelers hopen op snel herstel perenafzet
^Naspelen van film
Natural Born Killers
liep bijna fataal af
Alleen harde aanpak helpt gokverslaafde
k
I z
Delta ziet nu ook al
brood in toerisme
Van Zwieten stoort
zich aan uitspraken
van kantonrechter
Stop geëist
op verjagen
eidereenden
KNRM heeft handen vol aan waterrecreanten in nood
zeeuwse almanak
Feest
MIDDEN
zeeland
YERSEKE - Mosselvis
sers moeten stoppen met
het verjagen van eider
eenden op mosselpercelen
in de YVaddenzee. De
Waddenvereniging en Vo
gelbescherming hebben
justitieen staatssecretaris
G. H. Faber van Land
bouw, Natuurbeheer en
Visserij (LNV) om maatre
gelen gevraagd.
De natuurorganisaties
spreken van 'activiteiten
in strijd zijn met de Na
tuurbeschermingswet
Al jaren worden vogels
van mosselpercelen ver
jaagd, weet regioconsu
lent K. van Dijk van Vo
gelbeschermingmaar tot
voor kort ontbrak het be
wijs. Dat is er sinds zon
dag wel. Vogelonderzoe
kers hebben gezien dat
vogels zijn verjaagd met
een knalapparaat. En er is
een snelle motorboot in
gezet. De Waddenvereni
ging en Vogelbescherming
eisen dat het verjagen ver-
gunningplichtig wordt.
,,Die vergunning krijgen
ze niet", stelt Van Dijk,
„omdat de Waddenzee een
natuurmonument is.
H J. van Geesbergen van
de vissersvereniging Ze-
vibel reageert gelaten op
de kritiek. „Die organisa
ties hebben wel vaker de
neiging sterk te overdrij
ven." Hij erkent dat eider
eenden van mosselperce
len worden verjaagd.
Althans, 'mensen uit het
Noorden' varen in op
dracht van mosselvissers
uit Zeeland bij mosselper
celen in de Waddenzee.
„Dat heet 'waken' en ge
beurt al jaren. Het zijn een
soort varende vogelver
schrikkers. Daar is niks il
legaals aan."
Van het gebruik van knal
apparaten of snelle mo
torboten is Van Geesber
gen niet op de hoogte.
doorMaurits Sep
VLISSINGEN - Het aantal ke
ren dat de Koninklijke Neder
landse Redding Maatschappij
(KNRM) in actie moet komen, is
de laatste tien jaar verdubbeld.
Dat wordt met name veroor
zaakt door de groei van het aan
tal watersporters. Door onacht
zaamheid en onkunde komt een
groot aantal van hen onnodig in
de problemen.
Landelijk moest de KNRM in
1988 700 keer in actie komen, in
1998 ruim 1400 keer De vijf
Zeeuwse reddingsstations -
Breskens, Cadzand, Burghsluis
(Oosterscheldekering), Westka-
pelle en Veere - voeren vorig jaar
161 keer uit. Daarbij redden zij
260 mensen. In 1997 beschikte
het station van Westkapelle nog
met over een reddingsboot. De
vier overige stations kwamen
toen 87 keer in actie, en hielpen
daarbij 133 mensen.
Veruit de meeste acties worden
ondernomen vanaf het station
Burghsluis. Dat beschikt over
twee boten: één zeewaardige en
één voor de Oosterschelde. Tien
jaar geleden voer men 48 keer
uit, vorig jaar 88 keer, zegt
woordvoerder K. Groeneveld.
„Van oudsher is de beroepsvaart
onze klant. Dat is nog steeds zo,
maar daar is steeds meer water
sport bij gekomen. In de be
roepsvaart zijn de acties ge
daald, in de recreatievaart zijn
ze gestegen."
Te gemakkelijk
De KNRM, die dit jaar haar 175-
jarig bestaan viert, maakt zich
ernstige zorgen over deze ont
wikkeling. Groeneveld: „Men
sen hebben meer vrije tijd ge
kregen Ze gaan meer recreëren,
bijvoorbeeld op het water. Som
mige mensen nemen het varen te
gemakkelijk en controleren de
technische staat van hun boot
onvoldoende. Daardoor gebeu
ren steeds meer ongelukken."
Volgens Groeneveld zijn het niet
alleen zeilers en surfers die in de
problemen komen, maar ook
vissers, met name recreanten
die op zaterdag en zondag het
water op gaan. Hij haalt een
praktijkgeval aan: „Een man uit
Dordrecht koopt een boot en
gaat met Pinksteren zonder
kaart de Oosterschelde op. Hij
loopt vast op een zandbank. Met
een mobiele telefoon roept hij
hulp in. Als wij er zijn, vraagt
hij: 'Zijn hier nog meer zand
banken?"
Vaarbewijs
Aan de regelgeving ligt het niet,
vindt Groeneveld Afhankelijk
van lengte en snelheid van de
boot is een vaarbewijs vereist.
„Maar ja, de schipper kan wel
een bewijs hebben, zijn zoon of
zijn buurman niet. En die mo
gen vaak Wel een stukje varen.
Sommigen denken ook dat ze
uren op één tank benzine kun
nen varen. Als ze zonder benzi
ne komen te zitten, moeten wij
komen helpen. Ze hebben im
mers pech en dobberen hulpe
loos rond."
Wat de KNRM ook zorgen baart,
is dat het steeds moeilijker
wordt vrijwilligers te vinden.
Dat komt doordat de eisen
strenger worden. „Je moet in
een straal van 16 kilometer van
het reddingsstation wonen en
werken, zodat je binnen tien mi
nuten op de boot kunt zijn en
vijf minuten daarna kunt uitva
ren. Ook moet je diploma's heb
ben voor ehbo, reanimatie en
brandbestrijding en je moet met
de boot kunnen werken. En dat
is één brok techniek."
Hulpvaardigheid
„Aan de andere kant moet je
veel voor dit werk over hebben.
Het is geen pretje om verdron
ken mensen uit het water te
moeten halen. Hulpvaardigheid
is erg belangrijk. De KNRM
moet bovendien goed verzekerd
door Nicole Kluijtmans
MIDDELBURG - In hun relatie
stond de film Natural Born Kil
lers centraal. Net als het echt
paar in de film, gespeeld door
Woody Harrelson en Juliette
Lewis, hadden ze de eerste letter
van eikaars voornaam op de
arm getatoeëerd. Ze beloofden
elkaar eeuwig trouw. Als één
van beiden de belofte verbrak,
zou de dood volgen. Alles ging
goed totdat hij na een ruzie haar
bijna wurgde.
Donderdag stond de man, een
39-jarige uit Hontenisse, hier
voor terecht voor de Middel
burgse rechtbank. Tegen hem
werd een jaar gevangenisstraf
en ter beschikkingstelling met
dwangverpleging geëist wegens
poging tot zware mishandeling.
Volgens de rapporten was de
een zware drinker die
sinds zijn jeugd lijdt aan een
psychose, verminderd toereke
ningsvatbaar tijdens de daad.
De kans op herhaling zou groot
zijn.
Trouwbelofte
.Het was niet meer dan een
spel", vertelde de man over de
trouwbelofte en het naspelen
van scènes van Natural Born
Killers. „Net als de hoofdrol
speler wilde ik alles voor haar
doen. We waren vreselijk ver
liefd op elkaar. Meer betekende
de film niet voor mij. Voor haar
had de film een heel andere be
tekenis. Zij had het er dikwijls
over dat ze de mensen uit haar
verleden wilde vermoorden",
legde hij uit.
De twee - zij is manisch depres
sief - leerden elkaar kennen in
een opvangcentrum in Vogel
waarde. Het klikte meteen. Toch
zouden er regelmatig klappen
zijn gevallen.
Rum-cola's
Ook op die bewuste dag in au
gustus 1998 was er een woor
denwisseling, nadat beiden een
groot aantal rum-cola's hadden
jedronken. Hij gooide haar op
iet bed en kneep haar keel met
zijn duimen dicht. Het slachtof
feren de dader hadden verschil
lende verklaringen over wat er
was gebeurd. Zo verstond zij dat
hij zei: 'Ik vermoord je'.
Hij beweerde dat hij haar alleen
had gezegd om stil te zijn. „Het
Was geen mishandeling. Ze
heeft soms van die kwaaie bui
en. Ze heeft mij zelf gevraagd
om haar dan onder controle te
houden."
Raadsman, J. L. M. Burlet,
vond tbs onterecht. De psycho
loog en de psychiater die de rap
porten hadden opgesteld had
den er geen rekening mee
gehouden dat de uitspraken van
zijn cliënt met een grote korrel
zout moesten worden genomen.
Hij wees ook op een veel uitge
breider onderzoek dat met een
veel positiever oordeel kwam.
„Bovendien werden alleen de
liefdesscènes nagespeeld, niet
de geweldscènes. En dan wordt
nog vergeten dat Natural Born
Killers een happy end heeft. Ze
trekken met een camper Ameri
ka in."
Uitspraak op 10 februari.
^12713.
9*9*7
j ZmU VftfH Al WfTCtJ h,rs
On Wo net TO
V- Q,f T(f j
f, ~"iiuLsfes
Om van zijn gokverslaving af te komen, vraagt Arjan iedereen die hem ziet gokken zijn vader of psycholoog te bellen
foto Pieter Honhoff
door Nils ten Brinkey
ZIERIKZEE - Overal waar in
Zierikzee een gokkast staat, is
een poster met foto van Arjan
Rossen in de"fouurt. Wie hem
ziet gokken, wordt direct ver
zocht zijn vader of zijn psy
choloog te bellen. Wordt hij
achter een fruitautomaat be
trapt, dan verplicht Arjan zich
7500 gulden te betalen aan de
ouders van gokverslaafde kin
deren.
Een harde methode, maar ui
terst effectief. Arjan vergokte
maandelijks een dikke 2000
gulden: „Mijn hele salaris ging
er aan op. Ik werkte voor de
gokkast." De verslaving begon
onschuldig. „Je stopt eens vijf
gulden in een kast en je haalt er
vijftig gulden uit. Snel ver
diend. Dus stop je er de volgen
de keer honderd gulden in om
een grotere slag te slaan. Maar
dan verlies je en voel je je rot
omdat je zoveel geld hebt ver
loren. Dus ga je weer gokken
om het verlies koste wat kost
terug te verdienen. Je moet
winnen van de kast."
Arjan schat dat hij de afgelo
pen jaren zo'n kleine 30.000
gulden vergokt heeft. Daaruit
ontstonden sociale problemen
met zijn familie en vriendin.
Dat kon zo niet langer, dus
stapte hij naar de verslavings
zorg van Emergis in Goes. Die
aanpak vond hij te soft. „Pra
ten en nog eens praten, dat
werkt bij mij niet."
Via het Pedagogisch Hulp en
Advies Bureau in Goes kwam
Ai-jan in contact met psycho
loog R. Stoutjesdijk. Die wist
gegarandeerd een methode om
van de gokverslaving af te ko
men, maar „die zou ontieglijk
zwaar zijn". „Ikmoest opiede-
re plek waar in Zierikzee een
gokkast staat, een poster op
hangen voorzien van mijn
naam en foto, plus de telefoon
nummers van mijn vader en de
psycholoog. Wie mij zietgoken
moet hen bellen. Stoutjesdijk
heeft me bovendien een con
tract laten ondertekenen. Als
ik toch weer gok, moet ik 7500
gulden betalen aan een orga
nisatie van ouders van gokver
slaafde kinderen."
Moedig
Arjan ging akkoord. Al was hij
wel een beetje bang voor de re
acties die de posters zouden
oproepen. „Ik werk in de hore
ca, maar ik heb alleen maar
positieve reacties van mensen
gehoord." Dat Arjan met de
billen bloot moest, nam hij
voor lief. „Er is geen zachte
aanpak voor verslaafden mo
gelijk."
De methode heeft effect, want
Arjan heeft geen kast meer
aangeraakt. „Achteraf denk
je, hoe kon ik zo stom zijn. De
dertigduizend gulden waren
goed van pas gekomen nu ik
met mijn vriendin ga samen
wonen. Maar als je ziet hoeveel
gokverslaafden zich van kant
maken omdat ze geen uitweg
meer zien uit hun schulden,
ben ik al lang blij dat ik ervan
af ben." Toch blijven de pos
ters voorlopig hangen. Als
Stoutjesdijk ervan is over
tuigd, dat Arjan voorgoed van
zijn verslaving af is, worden ze
verwijderd.
door A. J. Snel
VLISSINGEN - De afzet van peren stag
neert nadat is vastgesteld dat op het pro
duct te veel residu is achtergebleven van
de groeiremmer chloormequatThe Gre
enery International en de Limburgse vei
ling Zon houden pas op de plaats bij de
leverantie van peren. Fruitmasters in
Geldermalsen levert op maat: afnemers
kunnen partijen peren laten bemonste
ren en op grond daarvan beslissen of ze
een aankoop doen: zij kunnen ook genoe
gen nemen met documenten waaruit
blijkt dat binnen de normen aan gewas
bescherming is gedaan.
De groeiremmer, bekend onder de merk
naam CCC, levert volgens het Rijks-
Kwaliteitsinstituut voor land- en tuin
bouwproducten geen gevaar op voor de
gezondheid. Experts stellen dat de con
sument geen kwalijke gevolgen zal on
dervinden en zich eerder door een te gro
te genuttigde peren onwel zal voelen dan
door de achtergebleven hoeveelheid
chloormequat
De stagnatie in de afzet kan nadelige fi
nanciële gevolgen hebben voor de fruit
telers. Bijna dertig procent van de Ne
derlandse perenteelt vindt plaats in
Zeeland. Op het moment zijn de prijzen
redelijk en een rem op de afzet kan leiden
tot inkomstenderving. Overigens wordt
de situatie als niet al te zwart ingezien.
Voorzitter W. C. van Kempen van de
kring Zeeland en West-Noord-Brabant
van de Nederlandse Fruittelers Organi
satie (NFO)' „We zijn natuurlijk wel ge
schrokken, maar de afzetorganisaties
zitten er bovenop en zijn mans genoeg om
het probleem aan te pakken. Ik hoop dat
het met een sisser afloopt.
Fruitteler J. A Vogelaar uit Krabbendij-
ke: „Wij doen net als veel andere telers
mee aan het systeem van gewasbescher
mingsregistratie en dat komt nu goed
van pas. Wij voldoen aan de norm. We
zijn trouwens op het moment bezig met
het sorteren van appelen en de afzet van
peren staat even stil. Ik ben er niet be
zorgd over."
foto Koen Suyk/ANP
De commotie rond de Nederlandse peren
begon toen Engelse afnemers het te hoge
residu van CCC hadden gevonden. Op
basis van de Europese norm is maximaal
3 milligram per kilo product toegelaten
en Engelse supermarktketens consta
teerden dat in Nederlandse en ook Belgi
sche partijen een vijfvoud van dat maxi
mum aanwezig was. Het middel is in En
geland verboden. Daar wordt om de
groei te x'emmeh en andere stof gebruikt,
die elders in Europa niet wordt toegela
ten omdat het tot problemen leidt bij her
plant van fruitbomen.
Natte weer
Woordvoerder S. Roos van The Greenery
International verwacht dat de afzet bin
nen enkele dagen weer op gang zal ko
men. „Het middel is in te hoge concentra
ties gevonden in een aantal partijen
peren uit heel Nederland. Dat wil niet
zeggen dat er te veel gespoten is. Waar
schijnlijk is door het natte weer met wei
nig zonlicht de natuurlijke afbraak van
CCC geremd. Wij bemonsteren partijen
en als die onder de norm blijven zetten
we ze af. Ligt het getal te hoog, dan is het
product daarmee niet waardeloos, ge
worden. Als de peren worden bewaard,
wordt de stof verder afgebroken. We be
monsteren dan over enkele weken op
nieuw en kunnen mogelijk alsnog tot
verkoop overgaan."
Directeur H. Uijttewaal van Fruitmas
ters in Geldermalsen meent dat een an
dere strategie gerechtvaardigd is. „Wij
hebben een eigen systeem waaruit blijkt
welke gewasbeschermingsmiddelen te
lers hebben gebruikt, hoeveel en wan
neer. Op basis van die registratie zetten
we af. Wie extra garanties wil, krijgt die.
In dat geval laten we bemonsteren"
Chloormequat gebruikt om de groei van
het hout te remmen en de vruchtzetting
van bloemknopzetting te bevorderen. De
groei van de takken en de vruchtdracht
zijn eikaars concurrenten. Door te spui
ten, hoeft ook minder te worden ge
snoeid. CCC wordt gespoten op rassen
als Conference en Doyenne du Cornice.
zijn. Als er iets met een vrijwilli
ger gebeurt, moet de familie ge
holpen worden. De verzeke
ringspremies zijn echter hoog."
Ter ere van het 175-jarig be
staan brengt de KNRM een be-
taalpenning uit. Die wordt in
april gepresenteerd in Maduro-
dam. De penning heeft een
waarde van vijf gulden. De offi
ciële viering voor de vrijwilli
gers vindt plaats op 9. 10 en 11
november. Dan ziet ook een ju
bileumboek het levenslicht. De
KNRM zal zich dit jaar ook va
ker aan het publiek presenteren,
onder meer op de HISWA, eind
februari.
door Jacques Cats
MIDDELBURG - Gas en gas
ten: donderdag is een vreemde
combinatie aan het licht geko
men met de bekendmaking dat
Delta Nutsbedrijven en het Bu
reau voor Toerisme Zeeland sa
men op zoek gaan naar een
structurele oplossing van de
problemen bij de noodlijdende
toeristische organisatie.
Delta wil ter optimalisering van
de dienstverlening aan de klan
ten een zogenaamd "call center'
oprichten. Directeur P Stoter
ziet interessante mogelijkheden
om de dienstverlening van de
nutsbedrijven en die van de
dienstverlening aan toeristen en
recreanten te koppelen. „De
contacten zijn in grote lijn ge
lijk. In het ene geval boek je een
vakantie, in het andere geval
boek je energie".
Inkomsten
Het door Stoter genomen initia
tief komt voort uit de omstan
digheid dat de inkomsten van de
nutsbedrijven via de traditione
le levering van energie en water
door de liberalisering van de
markt onder druk komen te
staan. Nu ook een paar grote
klanten zijn weggegaan is het
noodzakelijk nieuwe inkom
stenbronnen aan te boren.
„Een onderdeel van onze strate
gie is", aldus de Delta-directeur,
„allianties met sterke partners
aan te gaan of met bedrijven in
zee te gaan die voor Delta een
toegevoegde waarde hebben".
Stoter ziet in de recreatiesector
een hele geschikte partner. „We
willen deze kans om meer klan
ten te krijgen door de markt op
te gaan niet voorbij laten gaan."
Om niet het verwijt te krijgen
aan 'lijkenpikkerij' te doen had
Stoter met de aanbieding van
steun niet willen wachten tot
dat het bureau door het faillis
sement was omgevallen om er
vervolgens voor een appel en
een ei onderdelen uit over te ne
men. „Er liggen kansen voor het
hele bureau", stelde de Delta
directeur. „Maar als we kansen
zien willen we ook zeggen
schap". Th. Mattheeuws,
plaatsvervangend voorzitter
van het BTZ-bestuur, ziet in de
samenwerking gunstige per
spectieven voor de toeganke
lijkheid van het dienstverle
nend apparaat. In principe zou
dat straks een 24- uurs bereik
baarheid kunnen opleveren als
het personeel naast het verhu
ren van vakantie -onderkomens
ook gas gaat verkopen.
Gedeputeerde voor toeristische
aangelegenheden J. G. van
Z wieten j uicht de aangekondig
de samenwerking toe. Daarmee
wordt een bredere basis onder
het BTZ gelegd. Het bureau kan
voorts veel profijt hebben van
bij de Delta aanwezige ervaring
en know-how op het terrein van
financieel beheer. Uit de ko
mende onderhandelingen moet
blijken hoe de samenwerking
vorm krijgt en de jurdische con
structie komt te liggen en of
Delta zich via een aandelen
transactie wil inkopen in de toe
ristische organisatie.
Van Zwieten toonde zich tevens
verheugd over de handreikin
gen van de kant van de VW-or-
ganisaties en het toeristisch/re
creatief bedrijfsleven. Hij
toonde zich zeer aangesproken
door de gedachten rond de vor
ming van één toerische organi
satie, die voordelen kan opleve
ren op het vlak van efficiency,
service en het bieden van kwali
teit naar de klant. „In die ont
wikkelingen zal de provincie
vanuit het algemeen belang dat
wij dienen, een rol moeten spe
len De gedeputeerde wilde van
geen denigrerende opmerkin
gen richting toeristisch/recrea
tief bedrijfsleven meer weten,
nu er vanuit die sector duidelij
ke positieve bewegingen zijn te
signaleren. „Het Bureau voor
Toerisme Zeeland is een geza
menlijke verantwoording van
overheid en bedrijfsleven",
sprak voorzitter R. Soer van de
organisatie van recreatie-on
dernemers Recron daarop
warm. Maar niets voor niets: het
bedrjfsleven wil niet alleen par
ticiperen maar wenst ook direc
te zeggenschap.
door Jacques Cats
MIDDELBURG-Gedeputeerde
J. G. van Zwieten vindt dat kan
tonrechter M. J. M. Klarenbeek
de provincie onheus heeft beje
gend in zijn oordeel over de ont
slagkwestie bij het Bureau voor
Toerisme. De rechter acht, naast
het bestuur van de toeristische
organisatie, de provincie mede
verantwoordelijk voor de finan
ciële crisis bij het bureau. Van
Zwieten vindt het 'heel merk
waardig' dat Klarenbeek een
oordeel heeft uitgesproken over
een partij die niet ter terechtzit
ting aanwezig is geweest en zich
niet heeft kunnen verdedigen.
De provincie heeft, zo stelt de
kantonrechter in zijn vonnis
vast, als belangrijke subsidiege
ver een zeer grote druk op het
bureau uitgeoefend om allerlei
zaken voor elkaar te krijgen.
Zoals de herstructurering van
de organisatie, de opzet van een
projectbureau en de inrichting
van het Zeeland Promotie Pa
viljoen. Veranderingen die het
bureau aan de rand van een fail
lissement brachten.
Volgens Van Zwieten heeft de
rechter met de beslissing de ont
slag aangezegde directeur en
administrateur van het BTZ
slechts met drie maanden sala
ris naar te sturen, duidelijk de
nadruk gelegd op hun aandeel
in schuld en verantwoordelijk
heid. Van een pressie vanaf het
Abdijplein is nauwelijks sprake
geweest, stelt de provinciebe
stuurder: „Men is van twee kan
ten met open ogen een contract
aangegaan". De provincie zou
alleen hebben geëist dat com
merciële activiteiten als het
projectenbureau en de boe
kingscentrale in aparte organi
satie-eenheden afgezonderd
zouden worden. „Met alle daar
aan verbonden financiële za
ken. Maar dat is nooit gebeurd".
Van Zwieten heeft zich gestoord
aan de uitspraken van de rech
ter. „Zo gaat het toch niet in dit
land? Je kunt pas schuldig zijn
nadat je gehoord bent. De rech
ter heeft zijn oordeel over
schuld en verantwoordelijkheid
gebaseerd op wat anderen daar
van vinden. Dat wijs ik van de
hand".
De gedeputeerde heeft later wel
zijn verantwoordelijkheid ge
nomen toen de perikelen dreig
den uit te lopen op imagoschade
voor het toeristisch product.
Dat leidde tot het aanbod van de
provincie een deel van de af-
vloeiingskosten te betalen.
Het bureaubestuur ziet in de,
onder haar medeverantwoorde
lijkheid ontstane situatie geen
aanleiding om op te stappen. In
tegenstelling tot berichten als
zou de organisatie ook na de af
slanking nog topzwaar zijn, is
het volgens waarnemend BTZ-
voorzitter Mattheeuws 'abso
luut niet de bedoeling nog meer
medewerkers te laten afvloei
en'.
Bij 'Mo(ty fashion
deze week:
LAATSTE WINTER
RESTANTEN
3 HALEN
tsgfgfi 1 BETALEN
ER WORDT UITGEGAAN VAN
06 OORSPRONKELIJKE
PRIJS EN DE TWEE
LAAGSTE GEPRIJSDE
ARTIKELEN
IN GRATIS!
Hij kwam wat laat aan in die
Goese uitspanning, waar zijn
oude jeugdvriend Karei zijn
trouwfeest vierde.
Deze, naar de Randstad ge-
emigreerde oudere jongere,
had weinig op met tradities
en aan al te vaste relaties had
hij helemaal een broertje
dood.
Hij keek bruidegom Gijs dan
ook wat meewarig aan toen
deze hem bezwoer: „Dit is de
mooiste dag van mijn leven"
„Ach, die kun je maar vast
gehad hebben."