Duizenden doden in Colombia
Energiesector wint eerste slag
sluiting Duitse kerncentrales
PZC
Duitse farmareus
verantwoordelijk
voor dood baby's
Hennie en Hennie
krijgen tien jaar
iff
Contactgroep werkt aan ultimatum Kosovo
Skiles voor Finse recruten
Gebrek aan mensen en materieel belemmert reddingswerk na aardbeving
Koning Hoessein
onverwacht
terug naar
kliniek in VS
Bloedige strijd
in Sierra Leone
Antoine Mortier
(90) overleden
Kom, Kies en word wijzer
Onrust bereikt platteland Molukken
U> LLM,
SLOiAstLAsi,
buitenland
Populariteit Havel tanende
Botten Neandertalers gevonden
Spullen Scott terug in poolhut
Zestig vissers van ijsschots gered
Russische wapenexport stabiel
van onze redactie buitenland
BOGOTA - Het dodental van de
zware aardbeving in het westen
van Colombia loopt waar
schijnlijk in de duizenden. Vol
gens de autoriteiten zijn alleen
al in de stad Armenia tweedui
zend doden gevallen. Reddings
werkers hebben in Armenia en
Pereira en dorpen in de omge
ving meer dan 2500 gewonden
geholpen. „Iedere minuut ko
men er meer slachtoffers bij",
zei gouverneur Henry Gomez
van de provincie Quindio.
Onder het puin liggen waar
schijnlijk nog veel meer slacht
offers, maar volgens ooggetui
gen zijn er bij lange na niet
genoeg hulpverleners om de
puinhopen te doorzoeken. De
reddingswerkers willen het
AMMAN - Koning Hoessein van
Jordanië is gisteren onver
wachts naar de Verenigde Sta
ten teruggegaan om te worden
opgenomen in de Mayo-kliniek,
waar hij wordt behandeld voor
kanker. Volgens een woordvoer
der in Amman is de vorst uitge
put.
Prins Abdullah ibn Hoessein,
die maandag door de koning tot
troonopvolger was benoemd,
legde op het vliegveld voor de
ogen van zijn vader de eed af om
Jordanië in zijn afwezigheid te
kunnen besturen.
Een week geleden keerde de ko
ning na een verblij f van een half
jaar in de VS terug in zijn land.
Na zijn behandeling verklaarde
Hoessein dat hij in goede ge
zondheid verkeerde en dat zijn
kanker was genezen. Maar zijn
plotselinge vertrek wijst erop
dat dat niet het geval is. Jor
daanse zegslieden zeiden dat
Hoessein terugkeert 'voor on
derzoek'.
Abdullah, die op 30 januari 37
jaar wordt, is de oudste van
Hoesseins vijf zonen. AFP/RTR
door Paul Koopman
BRUSSEL - Het Duitse farma
ceutische bedrijf B. Braun heeft
alle verantwoordelijkheid op
zich genomen voor het overlij
den, vorige week, van twee
baby's in het universitair zie
kenhuis van Leuven. In een ver
klaring zegt de onderneming
dat een 'tweevoudige menselij
ke fout' in de productievesti
ging in Berlijn heeft geleid tot
een fatale verwisseling van me
dicamenten.
De baby's stierven aan een hart
stilstand, nadat hen het giftige
kaliumchloride in plaats van
een suikeroplossing was toege
diend. De etiketten op de am
pullen bleken niet correct.
Ongerustheid
Het overlijden van de kinderen
veroorzaakte een golf van onge
rustheid onder ouders van pas
geboren kinderen. Alle kraam-
afdelingen kregen telefoontjes
met het verzoek geen suikerop
lossing toe te dienen. Ook wil
den ouders van in voorgaande
laren overleden kinderen weten
of het overlijden van hun baby
mogelijk aan een giftige ampul
was toe te schrijven. De Belgi
sche justitie gaat er echter voor-
weinige zware bergingsmateri-
eel liever niet gebruiken uit
vrees mogelijke overlevenden te
verpletteren. Bovendien wor
den de reddings- en bergings
werkzaamheden bemoeilijkt
door zware naschokken.
Er is gebrek aan van alles: tele
foonverbindingen, drinkwater,
verplaatsbare generatoren en
doodskisten. In de ziekenhuizen
ontbreekt het aan bloed en in
strumenten. De zwaarstgewon-
den worden daarom met mili
taire vliegtuigen naar de
hoofdstad Bogota gebracht. Op
alsnog van uit dat niet meer dan
vier giftige ampullen op de
markt zijn gekomen.
De verklaring van Braun kwam
op het moment dat een Belgi
sche onderzoekscommissie in
Berlijn arriveerde om de aan
sprakelijkheid van de fabrikant
na te gaan. Braun heeft nu als
nog toegezegd de ouders 'over
eenkomstig Belgisch recht'
financieel te vergoeden. Veel
hoeven de twee ouderparen
daar volgens juristen niet van te
verwachten. De wettelijke
maximale uitkering bedraagt
per kind 16.500 gulden.
De affaire zal volgens analisten
het bedrijf Braun, dat niet op de
beurs genoteerd is, zeker markt
aandeel kosten. Braun is in de
sector geen kleintje: het staat
met 26.000 mensen in dienst en
een jaaromzet van ruim 4 mil
jard gulden als veertiende op de
wereldranglijst.
Het is niet voor het eerst dat
Braun geconfronteerd wordt
met dodelijke slachtoffers als
gevolg van een ondeugdelijk
product. Begin jaren negentig
stopte het bedrijf met het ver
vaardigen van Lyodura, nadat
de besmetting van ruim zestig
patiënten met de hersenziekte
Creutzfeld Jacob aan dit pro
duct werd toegeschreven. GPD
de terugweg nemen de toestel
len medisch personeel, medicij
nen en noodvoorzieningen mee.
Tal van landen hebben inmid
dels hulp toegezegd.
Naar schatting drie miljoen
mensen hebben te maken met de
directe gevolgen van de aardbe
ving. De tien Nederlanders die
zich in het getroffen gebied be
vonden, zijn volgens het minis
terie van Buitenlandse Zaken
allen ongedeerd.
Pas gisteren in de loop van de
dag werd uit luchtopnamen van
door Peter van Nuijsenburg
BERLIJN - De energiebedrijven
hebben gisteren de eerste slag
om de sluiting van de kerncen
trales in Duitsland gewonnen.
De rood-groene regering
zwichtte voor hun eis dat er per
1 januari 2000 geen verbod
komt op de opwerking van nu
cleair afval in opwerkingsfa
brieken in Frankrijk en Groot-
Brittannië.
Dat verbod had volgens de ex
ploitanten een 'sluiting via de
achterdeur' van hun centrales
betekend. De meeste kerncen
trales hebben geen opslagruim
te voor het nucleaire afval en de
energiebedrijven zouden daar
door gedwongen worden hun
centrales voortijdig uit te scha
kelen.
Het tot nader order opschorten
van het opwerkingsverbod was
het belangrijkste resultaat van
de eerste onderhandelingen
over de sluiting van de negen
tien centrales, die ruim eender
de van de elektriciteit leveren.
Bondskanselier Schroder pas
seerde zijn Groene minister van
Milieu, Trittin, die het verbod
per 1 januari 2000 had willen la
ten ingaan. Het was de tweede
keer dat Trittin door de kanse
de Colombiaanse televisie en
berichten in de kranten enigs
zins duidelijk welke enorme
schade en chaos de aardbeving
heeft veroorzaakt. Armenia, dat
hoog in het Andesgebergte ligt,
lijkt volgens de krant El Mundo
op een gebombardeerde stad. El
Tiempo schreef: „Armenia be
staat niet meer."
De autoriteiten hebben voor
Pereira en Armenia een uit
gaansverbod ingesteld om
plunderingen te voorkomen.
Maar hier en daar wordt toch
melding gemaakt van bendes
lier buiten spel werd gezet. In
december vorig jaar werd hij
door Schroder publiekelijk de
mantel uitgeveegd, omdat hij
met zijn eigenzinnige optreden
de onderhandelingen in gevaar
bracht.
Schroder en de energiebedrij
ven besloten gisteren geen nieu
we datum voor een algemeen
opwerkingsverbod vast te leg
gen. Werkgroepen zullen de si
tuatie per centrale bekijken.
van onze redactie buitenland
AMBON - Het Indonesische le
ger heeft op Ambon duizend
rooms-katholieke bewoners
van het dorp Telakodok geëva
cueerd. Bendes moslims uit de
omgeving hebben het dorp afge
lopen week verwoest.
De strijdkrachten hebben er
twaalf lijken gevonden zo is gis
teren meegedeeld in het plaats
je, dertig kilometer ten noorden
van de provinciehoofdstad Am-
bon. De aanvallers kwamen vo
rige week donderdag uit de dor
pen Hitu, Hila,en Mamaoio. Een
die van de gelegenheid gebruik
maken om op rooftocht te gaan.
De beving heeft veel aardver
schuivingen veroorzaakt in het
gebied, waar een groot deel van
de Colombiaanse koffie van
daan komt. Maai- de nationale
federatie van koffietelers zegt
dat de schade aan de oogst lijkt
mee te vallen.
Niet ongewoon
Aardbevingen zijn in Colombia
niet ongewoon, maar meestal
zijn ze vrij licht. De zware aard
beving van maandag heeft vol-
Ook zullen er vergunningen
worden verleend voor de bouw
van afvaldepots bij de centrales.
Daarnaast mogen de centrales
hun afval voorlopig naar de op
werkingsfabrieken in het Fran
se La Hague en het Engelse Sel-
lafield sturen.
De concessie aan de exploitan
ten geldt als een bittere neder
laag voor de Groenen. De kleine
coalitiepartner verweet Schro
der eerdere afspraken te hebben
priester wees op de gruwelijk
heden de aanvallers aanricht
ten. Zo werden zeven oude
vrouwen verminkt. Volgens de
geestelijke was dat een aanwij
zing dat de aanvallers ongehin
derd hebben kunnen huishou
den en er dus veel meer dan
twaalf doden moeten zijn geval
len.
Militairen stonden niet toe dat
journalisten met de overleven
den spraken. Een politieofficier,
kolonel Karyono, liet zich even
wel ontvallen dat zeker zestig
lijken bij Telakodok zijn gebor
gen.
gens seismologen ook zoveel
schade aangericht doordat het
epicentrum ongewoon dicht
aan de aardoppervlakte lag:
minder dan 32 kilometer.
De aardbeving is de ergste na
tuurramp die Colombia heeft
getroffen sinds 1985, toen een
modderlawine 25.000 mensen
in de stad Armero - in dezelfde
regio als Pereira en Armenia -
begroef. Grote indruk maakten
toen de beelden van het meisje
dat na reddingspogingen toch
nog werd verzwolgen door de
modder. ANP/RTR/DPA
FREETOWN - De strijd in de
Sierraleoonse hoofdstad Free
town heeft meer dan driedui
zend levens gekost, melden me
dewerkers van ziekenhuizen in
de stad.
In de ziekenhuizen komen nog
steeds talrijke gewonde en
zwaar veiminkte mensen bin
nen, die tijdens hun vlucht door
rebellen zijn toegetakeld.
Inwoners van de wijken Fisher
Lane en Kissy die naar hun hui
zen zijn teruggekeerd om ver
miste familieleden te zoeken,
treffen er veel lijken aan, som
mige verkoold door brand in
hun woning.. AFP
BRUSSEL - De Belgische
kunstschilder Antoine Mortier
is gisteren op 90-jarige leeftijd
overleden. Hij wordt gerekend
tot de belangrijkste vertegen
woordigers van de lyrisch-ab-
stracte school. Belga
geschonden, maar legde zich
mokkend neer bij de voldongen
feiten. Uit reacties van Groe-
nen-kopstukken bleek dat het
vertrouwen in de SPD, de groot
se regeringspartij, ernstig was
aangetast.
In maart vindt de tweede ronde
van de onderhandelingen
plaats. Dan komt het grootste
probleem aan de orde: de slui
ting van de centrales. GPD
Priester Ansius zei gisteren in
Ambon dat tientallen katholie
ke dorpelingen in de streek wor
den vermist. Mogelijk zijn ze de
bergen in zijn gevlucht. De
christenen maken ongeveer 40
procent uit van de bevolking.
De afgelopen week lieten tien
tallen mensen het leven en raak
ten er meer dan honderd ge
wond bij de onlusten in de
hoofdplaats Ambon. Intussen
zijn er 2500 man veiligheids
troepen in de stad aangekomen
om de wankele orde te handha
ven. AFP/ANP
door Jessica Lutz
ISTANBOEL - Met een verstar
de glimlach hoorden de twee
Hennies en hun buurvrouw gis
teren via hun tolk de Turkse
rechter in Istanboel tien jaar ge
vangenisstraf opleggen. Het
trio uit Enschede werd in maart
1998 op het vliegveld van Istan
boel gepakt met ieder vijf kilo
heroïne in hun tas.
„Mijn cliënten hebben een kin
derlijke intelligentie", pleitte de
advocaat van de twee Hennie's,
Ergun Özer. Hennie en zijn ge
lijknamige vriendin werden
door hun buurvrouw uitgeno
digd voor een vakantie naar
Turkije, nadat ze voor haar ge
zorgd hadden tijdens haarziek
te. De buurvrouw was gids in
Turkije geweest, dus leidde zij
haar verzorgers een week rond.
Aan het eind van de vakantie
bood zij hen bovendien nieuwe
tassen aan. „Ze hebben die tas
sen niet aangeraakt", zei de ad
vocaat. Onderin de tassen zaten
de drugs professioneel ingeta-
ped.
De buurvrouw heeft schuld be
kend. Haar advocaat, Ibrahim
Eriz. vroeg om de laagst moge
lijke straf, omdat zij slechts als
koerier had gefungeerd en de
heroïne in Nederland aan ie
mand zou overhandigen, wiens
(mogelijk valse) naam en toe
naam bij de rechtbank bekend
zijn. Dit zou overigens niet de
eerste keer zijn dat zij heroïne
naar Nederland vervoert.
De verklaringen die de twee
Hennie's bij de politie afgelegd
hebben, zijn echter tegenstrij
dig. „Hoe kunt u die voor waar
aannemen, als deze simpele
mensen, die niet eens hun Ne
derlandse taal goed spreken,
verhoord werden door tolken
die alleen Engels of Duits spra
ken?", protesteerde advocaat
Özer. Stukken uit Nederland
waren aan de rechter overge
legd om aan te tonen dat het
koppel zwakbegaafd is. Daarna
werd de vriendin in een psychia
trische kliniek in Istanboel on
derzocht. „Zonder met haar te
spreken", fulmineerde de advo
caat. Hij vroeg om vrijspraak.
Zowel de twee Turkse als de Ne
derlandse advocaten probeer
den tijdens de zitting het onder
ste uit de kan te halen voor hun
cliënten. Maar na het vonnis
spraken zij openlijk hun twijfels
uit over de onschuldige naïve
teit van de Hennie's. De man
werkt op een sociale werk
plaats, maar om medische rede
nen, niet omdat hij zwak be
gaafd is.
De Turkse advocaten sluiten
niet uit dat het tweetal gezwicht
is - wellicht zonder zich ten vol
le de risico's te realiseren - voor
het vooruitzicht ieder tiendui
zend gulden te verdienen. GPD
KQnMar
(Advertentie)
(Advertentie)
Labello rose of classic
De verzorging voor je lippen.
Per srick
van 3.79/3.29 voor
woensdag 27 januari 1999
van onze redactie buitenland
LONDEN - De Contactgroep
voor het vroegere Joegoslavië
zal vrijdag de strijdende par
tijen in Kosovo een ultimatum
stellen. Als de leiders van Joe
goslavië en de Albanese meer
derheid in de Servische pro
vincie niet binnen tien weken
gaan onderhandelen, zal de
NAVO militair in actie komen,
zo meldden gisteren westerse
diplomaten
De ministers van Buitenlandse
Zaken van de Contactgroep
(Verenigde Staten, Groot-Brit -
tannië. Rusland, Italië, Duits
land en Frankrijk) komen vrij
dag in Parijs bijeen om het ul
timatum te bekrachtigen.
Maar eerst moet de NAVO het
vandaag nog eens worden over
een waarschuwing aan de Joe
goslavische president Milose
vic.
De voorzitter van het militair
comité van de NAVO, genex-aal
Naumann, sprak gisteren dui
delijke taal. „Beide partijen
moet te verstaan worden gege
ven dat de uiterste grens is be
reikt. Anders zal de militaire
optie worden gebruikt", liet hy
weten. Hij voegde eraan toe
dat het bondgenootschap de
voorbereidingen voor ingrij
pen in Kosovo heeft afgerond.
Naumann beklemtoonde dat
de NAVO alleen militaire doe
len zal aanvallen.
Ook secretaris-generaal Kofi
Annan van de Verenigde Na
ties zinspeelde op gebruik van
militaire middelen in Kosovo.
Hij zei dat militair ingrijpen
misschien onvermijdelijk is.
Na de Duitse bondskanselier
Schroder heeft de Italiaanse
premier Massimo d'Alema gis
teren gezinspeeld op het sturen
van grondtroepen naar de Ser
vische provincie. „Italië doet
er alles aan om de partijen aan
de onderhandelingstafel te
brengen", onderstreepte pre
mier D' Alema. Deze strategie
kan volgens hem behelzen dat
grondtroepen worden ge
stuurd. RTR/DPA
Strijders van hel Kosovo Bevrijdingsleger liggen in dekking langs een weg bij het dorp Llapashtica in het noorden van d
foto Joel
PRAAG-De populariteit van de Tsjechische president Vaclav
Havel is gedaald tot het laagste niveau in de bijna tien jaar dat
hij staatshoofd is.
Uit een recente peiling van het door de staat gefinancierde on
derzoeksbureau IWM bleek dat 46 procent van de onder
vraagden vertrouwen had in de president. Vorige maand zei
nog 54 procent vertrouwen te hebben in Havel.
Het hoogtepunt van zijn populariteit (82%) beleefde Havel in
1996 kort na een operatie wegens longkanker. Ha veis huidige,
laatste ambtstermijn duurt tot begin 2003. AP
DÜSSELDORF - Archeologen zeggen nieuwe resten van Ne
andertalers te hebben gevonden in de Duitse vallei waar in
1856 het eerste skelet van een dergelijke oermens is aange
troffen.
De nieuwe resten, ongeveer twintig stukken bot, zijn naar
schatting 40.000 jaar oud. Ze werden gevonden in een grot bij
Mettmann in het Neandertal, de vindplaats die de Neanderta
lers hun naam heeft gegeven. De botten worden in maart ten
toongesteld in het Neandertalmuseum in Düsseldorf, zei di
recteur Gerd-Christan Weniger. AP
SCOTT BASE - Een tuigje om honden voor de slee te spannen,
een jassenhaak en een lantaarntje zijn gisteren door de Britse
minister van milieu, Michael Meacher, overhandigd aan de
rechtmatige eigenaar: Antarctica. De spulletjes waren in
1957 gestolen uit de hut waar Zuidpoolpionier Robert Scott
verbleef.
Meacher is op Antarctica voor overleg over de toekomst van
het continent. De 24 landen die het Antarctische Verdrag heb
ben ondertekend stuurden een afgevaardigde.
Bezoekers van het continent doen meestal de goed geconser
veerde hut aan. De voorwerpen, die door een Nieuw-Zeeland-
se luchtmachtpiloot werden ontvreemd, doken vorig jaar op
bij veilinghuis Christie's. Na'een klacht uit Wellington besloot
de Britse regering ze terug te geven aan het Fonds voor Ant
arctisch Erfgoed. AP
KIEV - Zestig Oekraïnse vissers die op het Kachovske-stuw-
meer in de rivier de Dnipro vast waren komen te zitten op een
afgedreven ijsschots zijn gered.
Dat heeft het ministerie van Noodsituaties gisteren meede-
deeld. Sinds het begin van dit jaar zijn in totaal 348 vissers in
Oekraïne van het ijs gered. Waarschuwingen van de autoritei
ten voor de gevaren van het ijs worden vaak genegeerd.
IJsvissen is in Oekraïne een geliefde vrijetijdsbesteding en
een bron van neveninkomsten. AP
MOSKOU - Vanwege de zware concurrentie en de economi
sche crisis zal de Russische wapenexport dit jaar niet toene
men. Dat zei directeur Grigori Raporta van de staatswapen
exportfirma Rosvooroezjenie gisteren in een interview met de
zakenkrant Kommersant.
Rosvooroezjenie verwacht in 1999 niet meer dan twee miljard
dollar om te zetten, ongeveer net zoveel als vorig jaar. De op
merkingen van Raporta staan haaks op meldingen van het
ministerie van economische zaken, dat eind vorig jaar meldde
dat het bedrijf 20% meer zou verkopen.
Wapenverkopen zijn een belangrijke bron van harde valuta
voor Rusland. Tot 2005 probeert de regering voor 8,5 miljard
dollar wapens in de wereld te slijten, zei Raporta. De VS,
Groot-Brittannie en Frankrijk zijn de drie grootste wapen
producenten; Rusland komt op de vierde plaats. AP
HELSINKI - Lang niet alle Finnen kunnen skiën, zo weet ook het Finse leger. Daarom is in Hel-
sinki gisteren een militaire skischool geopend. Vastgehouden door een instructeur, de enige zon
der wintercamouflagepak, glijden de recruten hun eerste onzekere meters.
foto Matti Bjorkman/EPA