Begin verhoren Bijlmerramp President Mugabe drijft Zimbabwe de afgrond in PZC PZC feiten en meningen Pleidooi voor zaterdag als rustdag Getergde Lebed verliest greep op Krasnojarsk Prestige Parlementaire enquêtecommissie onderzoekt toedracht crash 27 januari 1949 woensdag 27 januari 1999 door Dineke van der Burg De Eerste Kamer is vanaf vandaag omgebouwd tot de zaal waar de openbare verhoren van de parlementaire enquête commissie naar de Bijlmerramp plaatshebben. Voorzitter Theo Meijer (51) zal hier, met vier an dere parlementariërs, proberen via verhoren onder ede de ware toedracht en gevolgen van de vliegtuigramp in de Bijlmer meer boven tafel te krijgen. Drie dagen in de week. vier ge sprekken per dag, zes weken lang. De mensen die worden verhoord zijn hulpverleners, ooggetuigen, slachtoffers, poli tici, ambtenaren, medewerkers van Schiphol en wellicht ook de Israëlische luchtvaartmaat schappij El AL. Het relatief onbekende Tweede- Kamerlid Meijer (CDA) zal, als Doel kwam als beroepsmilitair in 1994 naar de Tweede Kamer, waar hij de defensiespecialist voor de WD werd. Voor D66 zit Marijke Augus- teijn in de enquêtecommissie. Zij is woordvoerder op gebied van milieu en is aanhanger van de visie dat groei van economie en ecologie hand in hand kun nen gaan. Gi-oenLinkser Tara Singh Var- ma, het vijfde commissielid, groeide op in Suriname. In 1969 verhuisde zij naar Nederland en kwam zij, na onzwervingen, te recht in de gemeenteraad van Amsterdam. Varma heeft als enige van de parlementaire en quêtecommissie regelmatig ge sprekken gehad in de Bijlmer met slachtoffers van de ramp. De gesprekken beginnen van ochtend om half tien met oud- beroepsmilitair K Mohamed, die sinds 1992 kampt met ge zondheidsproblemen. Hij woonde op 4 oktober 1992 ineen van de flats waar de El Al jumbo tegenaan vloog. Voorts zijn er vandaag gesprekken met twee ooggetuigen, van wie één ook voorzitter van de commissie, het merendeel van de vragen stel len. Meijer is, nadat oud-minis ter van Landbouw Gerrit Braks (CDA) hem overhaalde in de landelijke politiek te gaan, van af 1996 lid van de Tweede Ka mer. Zijn fractie zette Meijer te laag op de kandidatenlijst voor de verkiezingen van vorig jaar. Dankzij voorkeurstemmen wist hij echter opnieuw een plaatsje in de Tweede Kamer te verove ren. In de Kamer deed de voor malig rijksambtenaar van de milieu-inspectie onder meer het woord over de kleine lucht vaart. Meijer wordt als een inte gere, hardwerkende parlemen tariër gezien. Het commissielid Rob Oudkerk is een stuk bekender dan Meijer. De PvdA'er is woordvoerder ge zondheidszorg in de Tweede Kamer. Daarnaast houdt hij nog één dag in de week praktijk als huisarts in Amsterdam Hij ver zorgde voor de televisie een ei gen programma, waann hij de kijkers allerlei tips op het ge bied van degezondheidszorg gaf. Het commissielid Theo van den De ravage in de Bijlmer na de crash. foto Monique Baan/GPD door Monique de Knegt Terwijl kerken proberen de zondag te beschermen tegen de 24-uurs eco nomie, mag van dominee G. Abma die dag bruisen van bedrijvigheid. Als er op zaterdag maar rust heerst: de enige ech te bijbelse rustdag, zo betoogt de her vormde predikant. Volgens Abma heeft de kerk de bijbelse zaterdag ten onrechte ingewisseld voor de zondag. „Dat is gebeurd in de vierde eeuw om ons af te zetten tegen het Jo dendom. Nergens in de bijbel is een aanwijzing te vinden dat christenen van hun arbeid gerust hebben op zon dag." Abma wordt in zijn visie gesteund door de Sabbatstichting die bij haar oprichting twee jaar geleden een prijs van 10.000 gulden uitloofde voor dege ne die in de bijbel kon aanwijzen dat de zondag bedoeld is als rustdag. Een on afhankelijke jury oordeelde dat geen van de inzenders het antwoord wist. In middels heeft de stichting het prijzen geld verhoogd tot 100.000 gulden en hebben dertig mensen doorwrochte studies ingezonden. Over twee weken komt de jury met haar bevindingen. Abma (gereformeerde bond) is ervan overtuigd dat niemand de zondagse rustdag in de bijbel kan aantonen. „Za terdag is sabbatdag. Daar is geen speld tussen te krijgen Ondanks eeuwen christelijke traditie \indt Abma dat de kerken terug moeten naar de sabbat- viering op zaterdag. ..Als je altijd de verkeerde kant op bent gereden, waar om dan niet de andere kant op gegaan? Bekering noemen we dat. Het vieren van de sabbat is een gebod van God. Ook voor christenen." Afstappen van de zondag is volgens Abma minder ingrijpend dan op het eerste gezicht lijkt. „We hebben te ma ken met een groeiende multiculturele samenleving dus de diversiteit van da gen doemt toch al op. Islamieten geden ken de vrijdag, joden de zaterdag. La ten wij dan recht doen aan de kerkge schiedenis en terugkeren naar zaterdag als wekelijkse rustdag. Het zal ons de verbondenheid met Israël daadwerke lijk doen beseffen. Als de Messias te rugkeert, dan zal hij niet de zondag vie ren maar de sabbat Want zo christelijk is hij niet." De viering van de christelijke sabbat begint wat Abma betreft vrijdagavond bij zonsondergang met een maaltijd in huiselijke kring. Zoals ook de joden doen. „Maar wre moeten proberen zoge zegd geen jood te gaan spelen. We moe ten de sabbat eigen maken. Voor mij persoonlijk is een samenkomst van de gemeente op zaterdag daarbij het be langrijkste. G PD nog steeds te maken heeft met gezondheidsklachten, en een hulpverlener. Deze week staan bij de verhoren het verhaal van ooggetuigen, slachtoffers en hulpverleners centraal. De volgende week is gewijd aan de toedracht. GPD Theo Meijer in november vorig jaar, toen nog met een gebroken arm. foto Cees Zorn/GPD Minister-president Kok lijdt verlies van presti ge. De premier heeft in het voorjaar van het vorig jaar, vermoedelijk te zeer bevangen door ontzag voor koningin Beatrix en haar zoon Willem- Alexander, de ministeriële verantwoordelijkheid geno men voor toetreding van de troonopvolger tot het Inter nationaal Olympisch Comité. Nu dat, naar het woord van Kok zelf, bezoedeld is geraakt, kan hij die verant woordelijkheid niet meer nemen maar hij weet nog niet hoe hij dat inzicht wereldkundig kan maken zonder zich te blameren. Het overleg dat de premier al met de koningin heeft ge voerd over de vraag hoe het verder moet, heeft blijk baar nog niet tot de slotsom geleid dat Willem-Alexan- der zich reeds vóór zijn beëdiging dient terug te trekken uit het IOC. Was dat wel gebeurd, dan had Kok gisteren in de Tweede Kamer met enige opluchting kunnen mel den dat er overeenstemming was. Nu moest hij zijn toe-i vlucht nemen tot hét Haagse medicijn tegen regerings- pijn: uitstel. Pas na een grondige en voortvarende nadere analyse van de kwestie zal de regering aan het parlement mel den welke koers verder wordt gevaren. CD A-fractielei der De Hoop Scheff er stelde dinsdag terecht vast dat ie dere dag uitstel de situatie verder bemoeilijkt. Het lijkt uitgesloten dat de premier in overleg met de betrokken leden van het koningshuis tot de conclusie kan komen dat Willem-Alexander lid blijft van hel IOC. Die vaststelling zou een ernstig conflict opleveren tussen regering en parlement. Zo'n conflict zou ver moedelijk niet uitmonden in een crisis, eenvoudig om dat dan een staatsrechtelijke situatie ontstaat, die te pijnlijk geacht zou worden. De coalitie zou het kabinel wel in het zadel houden. Voor korte tijd, want het gezag van de regering zou dermate aangetast worden dat haar geen lang politiek leven meer beschoren zou zijn. Er zal de komende dagen naarstig gezocht worden naa' een uitweg, waarbij niet valt aan te nemen dat een com promis kan worden gevonden. Een mens kan niet eei j beetje lid zijn van het IOC. De uitkomst zal derhalvt zijn dat de troonopvolger de mogelijkheid wordt gebo den zich op een elegante manier terug te trekken. Daarna zal hoe dan ook een onaangename nasmaal blijven. Kok had Willem-Alexander al vorig jaar moe ten ontraden toe te treden tot een organisatie die word voorgezeten door een Franco-vazal die nooit afstam ,ja' heeft genomen van zijn fascistisch verleden. Nu digr Olympische beweging als geheel in opspraak is ge raakt, zit de premier met staatsrechtelijke brokken dii hij nooit meer onzichtbaar gelijmd zal krijgen. De afge lopen dagen is weer eens duidelijk geworden hoe be !'j klemmend het in persoonlijk opzicht voor leden van he scj vorstenhuis kan zijn dat zij gevangen gehouden wordei ge: achter de tralies van de ministeriële verantwoordelijk nc heid. Evenzeer is in het licht komen te staan dat met di 'e' verantwoordelijkheid uitermate zorgvuldig moet wor den omgegaan. Daarin heeft Kok gefaald. lei door Hans Hoogendijk De gouverneur van de grote Siberische provincie Kras nojarsk, Alexandr Lebed, ligt overhoop met de regionale in dustriëlen. Zijn pogingen om onder meer de machtige alumi- nium-industrie onder controle te krijgen, zijn een fiasco gewor den. Lebed, die zit te springen om een financiële basis voor zijn presidentiële ambities, begint wild om zich heen te slaan. Maandag zei de 48-jarige oud- generaal met een stem als een misthoorn en het gezicht van een bokser, dat de toekomst van Rusland afhangt van het vermo gen van zijn leiders de misdaad aan te pakken. Volgens hem wordt in Krasnojarsk beslist wie Rusland gaat regeren. „Of er heerst orde, of misdaad waar onder we als vee zullen leven", verklaarde hij. „Staatsbezit in ons gebied is op onbeschaamde wijze voor een appel en een ei verworven. Ik ben niet van plan dit rustig aan te zien." Vorige week liet hij honderden aanhangers opdraven en vertel de hen dat hij 'ruggengraten zou gaan breken'. Helemaal in de stijl waarop hoge Russische of ficieren hun rekruten behande len, maakte hij zijn tegenstan ders voor rotte vis uit. Eén van hen, Oleg Janovets, directeur van de regionale brandstof maatschappij KTK, daagde Le bed direct uit de strijd in de ring te beslissen. Lebed en Janovets zijn oud- amateurboksers. Lebed heeft nog niet gereageerd. Wel ontsloeg hij, tegen alle voorschriften in, afgelopen weekeinde de directeur van de regionale afdeling van de staatstelevisie. „Ik ben door het volk gekozen en ik dien de be volking, los van andere zaken, te voorzien van informatie. Indien iemand dat niet toestaat, wordt hij verwijderd." Prompt meldden Russische tv- zenders dat de 48-jarige houw degen de media onder zijn con trole wil brengen. Lebed heeft de media nodig in zijn strijd te gen de regionale industriële magnaten en als platform voor zijn Kremlin-aspiraties. Voorlopig dreigt de man, die in 1996 bij de presidentsverkiezin gen sensationeel op de derde plaats eindigde, op alle fronten te verliezen. De huidige strijd gaat vooral om de controle over de machtige aluminium-Indu strie, die onlangs ook de zeggen schap verwierf over de grootste mijn. Lebed weet dat. als hij niets meer over de mijn te zeg gen heeft, hij de steun van de mijnwerkers zal verliezen. En in hun kielzog zullen honderddui zenden die Lebed vorig jaar aan de verrassende zege bij de gou verneursverkiezingen hielpen, hem de rug toe keren. Zijn voornaamste tegenspeler, Anatoli Bikov van de alumini- umfabrieken, weet dat ook. En daarom heeft hij al zijn krach ten, inclusief de door hem ge controleerde particuliere me dia, in de strijd gegooid tegen Lebed. Voor alle zekerheid heb ben hij en enkele van zijn mede strijders Krasnojarsk voorlopig verlaten. Gehakt Ze realiseren zich dat een ge tergde Lebed voor niets terug deinst. Maar waarnemers me nen dat Lebed een verloren strijd vecht. „Als hij probeert druk uit te oefenen op de lokale zakenmensen, dan maken die gehakt van hem", verklaarde een analist. In een verwijzing naar de kritiek dat Lebed meer in Moskou zit dan in Krasno jarsk, zei hij: „Hij speelt hier geen thuiswedstrijd." Daar leek het vorig voorjaar wel even op toen hij met vliegend vaandel en slaande trom naar Siberië trok om dit rijkelijk met bodemschatten bedeelde gebied te veroveren. Met toespraken vol patriottisme en nationalis me wist hij de harten van de drie miljoen, veelal verpauperde, in woners te winnen. Anderhalf jaar na zijn roemloze vertrek als rechterhand van president Jel- tsin was Lebed weer helemaal terug. Van economie heeft Lebed naar eigen zeggen geen kaas gegeten: „Maar ik weet wel hoe ik orde en gezag moet herstellen en des kundigen kunnen daarna een voudig de economische proble men oplossen." Die simpele opvatting breekt hem nu op. De mannen, onder wie de schatrij ke politicus en intrigantBerezo- vski, die Lebed royaal van financiële middelen hebben voorzien om zijn kostbare cam pagne te voeren, willen waar voor hun geld. GPD door Frans van den Houdt President Robert Mugabe van Zimbabwe is behoor lijk de kluts kwijt. En een deel van zijn macht, want het leger blijkt steeds vaker op eigen houtje te werk te gaan en zich niets meer gelegen te laten lig gen aan democratische begin selen. De man die Zimbabwe in 1980 als veelbelovend leider naar de onafhankelijkheid voerde, is hard op weg een van Afrika's meest gehate despo ten te worden die zijn land langzaam maar zeker de af grond indrijft. Snuivend en briesend ging de 74-jarige Mugabe vorige maand te keerin Parijs toen hij op de Franse top een bijeen komst bijwoonde over het con flict in de Democratrische Re publiek Congo, waar zijn troe pen actief bij betrokken zijn. „Ik waarschuw jullie", riep hij keer op keer boos tegen de lei ders van Rwanda en Uganda, „zolang jullie in de Congo blij ven zal er sprake zijn van oor log! Zeg dat maar tegen jullie Amerikaanse vriendjes." Niet in staat zij n kalmte te bewaren stormde Mugabe vervolgens de zaal uit. Na door Blaise Compaore van Burkina Faso te zijn teruggehaald, schreeuwde hij naar Pasteur Bizimungu van Rwanda: „Als jullie je niet op vreedzame wij ze terugtrekken, dan zullen we jullie er met geweld uitjagen." Het is typerend gedrag voor de Mugabe van vandaag. Met een zuur, verwrongen gezicht sa belt hij alle, vaak terechte, kri tiek neer. Zijn wil is wet en de mocratische vrijheden worden stevig beknot. En zijn gedrag werkt aanstekelijk. Zijn mi nister van Defensie, Muhaji, geïnterviewd door de BBC over de vorige week door het leger gevangen genomen en gemartelde journalisten, ant woordde op vrijwel iedere vraag: „Leugens, het zijn leu gens, die journalisten ver spreiden niets dan leugens, de journalistiek in Zimbabwebe- staat uit louter leugens." Terrorist In 1980 zag het er allemaal heel wat rooskleuriger uit. Het land had het harde regime van Ian Smith van zich afgeschud, verving de koloniale naam Een Zimbabwaanse advocaat wordt tegengehouden door oproerpolitie in de hoofdstad Harare tij dens een demonstratie tegen het martelen van journalisten. foto Howard Burditt/RTR Rhodesië door Zimbabwe en kreeg in vrijheidsstrijder Ro bert Mugabe een veelbelovend leider, door sommigen in de ja ren daarna omschreven als een van Afrika's meest capabele staatshoofden. Hoewel hij werd gedreven door marxisti sche idealen was zijn beleid nimmer radicaal of revolutio nair en toonde hij zich in 'de praktijk een gematigd socia list en nationalist die vooral een einde wilde maken aan de onderdrukking van de zwarte bevolking. Het etiket 'marxis tische terrorist' die hij door de blanken in Zimbabwe en een deel van het Westen opgeplakt had gekregen, bleek niet te recht. Maar helaas. Ook Mugabe kon zoals zoveel andere leiders in Afrika zich niet onttrekken aan het adagium dat macht corrumpeert en hoe langer aan de macht, hoe meer misbruik je ervan gaat maken. En dus begon de democratie in Zim babwe langzaam aan af te kal ven en nam 's lands leider schap het niet meer zo nauw met de mensenrechten. Ieder een die een afwijkend geluid liet horen werd door Mugabe hoogstpersoonlijk verketterd, en later opgepakt en mishan deld. Homoseksuelen kregen het predikaat 'smeriger dan honden en varkens'. Mugabe's ZANU-PF partij ging zich steeds dominanter opstellen en vergaarde enorme rijkdommen, terwijl het met de economie snel bergaf waarts ging. De corruptie nam schrikbarend toe en er ont stond grote sociale onrust on der de bevolking die het steeds zwaarder te verduren kreeg en steeds armer werd. Prijzen van levensmiddelen schoten ra zendsnel omhoog (de inflatie ligt rond de 35 procent) en spe ciale belastingen werden inge voerd ter compensatie van de als gevolg van corrupte prak tijken verdwenen financiën. Grootschalige stakingen en voedselrellen waren het ge volg en de roep om Mugabes aftreden werd almaar luider. Grof geweld De in het nauw gedreven presi dent, naar goed Afrikaans ge bruik absoluut niet van plan om vrijwillig het veld te rui men, had echter nog een stok achter de deur: het leger. Niet de politie maar militairen wer den de straat opgestuurd om demonstraties de kop in te drukken. En ze deden het met grof geweld, een spoor van do den en gewonden achterla tend. De nationale strijd krachten hebben hierdoor steeds meer invloed gekregen. Vooral sinds de betrokkenheid bij de oorlog in Congo is het leger een eigenzinnige, onge controleerde machtsfactor ge worden. „Het leger kan tegen woordig doen wat het wil", weet een journalist in de hoofdstad Harare. „De mili taire politie arresteert, deti neert en martelt mensen als ze daar zin in heeft. De president en zijn regering laten het alle maal zonder meer gebeuren. Het leger schijnt de zaak stevig onder controle te hebben in het land en slokt sinds de inter ventie in Congo een steeds groter deel van het nationale budget op. Geld dat de ge zondheidszorg en het onder wijs ten goede dient te ko men." Het lijkt Mugabe allemaal niet te deren, evenmin als het feit dat hij zich langzaam aan to taal heeft vervreemd van zijn volk en de rest van de wereld. Onder wie buurman Nelson Mandela, president van Zuid- Afrika, aan wie Mugabe ook al een enorme hekel heeft gekre gen en wiens status van Afri ka's meest gerespecteerde staatshoofd hem gruwelijk dwarszit. GPD West-Europese tv Philips is somber over het be reiken van een West-Europese televisiepolitiek in de nabije toekomst. Er is nog geen over eenstemming over hoe het sys teem de ontvangers de beste beelden kan bieden. Als lan den de toewijzing van golf lengte zelf regelen, bestaat het gevaar dat televisiegolven een storende invloed hebben op uitzendingen van gelijke fre quentie. Klein Duimpjes In een Haarlemse winkel be trapte de politie twee vijftien jarige inbrekers op heterdaad. Het tweetal maakte zich uit de voeten. Maarzij lieten zich ge makkelijk vinden, omdat zij RC een spoor achterlieten van ge stolen voorwerpen die zij op hun vlucht verloren. Tramdiensten De gehele tramdienst in Zeeuws-Vlaanderen wordt opgeheven. Dit betekent dat het goederenvervoer voortaan over de weg zal plaatsvinden sei Voor het vervoer van personen kei rijden momenteel al bussen op het traject Breskens-Hoofd- plaat-Biervliet-Pyramide KLM vliegt weer Deze week gaan weer tweeH vliegtuigen van de KLM recht streeks naar Batavia. Afhan kelijk van het resultaat zullen in de toekomst meer vluchtecgoi plaatsvinden. tij Uitgever: W F de Pagter Hoofdredactie: A L. Oosthoek A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax. (0118) 470102 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)472404 Goes: Voorstad 22 4461 KN Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 4537 AK Terneuzen Tel (0115)694457 Fax (0115)620951 Axel: Nassaustraat 15 4571 BK Axel Tel. (0115)568000 Fax. (0115) 561415 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114)373839 Fax. (0114)373840 Zierikzee: Grachtweg 23a 4301 KJ Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV City OnLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http.//www.pzc nl e-mail. pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden. zaterdags tot 14 00 uur op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20,30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur. Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00, franco per post 128,50; per maand 35,75; per jaar/ 372,50, franco per post 491,00, bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,80, zaterdag 2,60 pst., (alle bedragen inclusief 6 pet btw); Postrek.nr., 3754316 t.nv PZCab.rek Vlissingen Advertentietarieven: 191 cent per mm; minimumprijs per advertentie 28,65; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief, speciale posities: tarief op aanvraag, voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer (excl. 17.5 pet btw), volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag. (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2