EU zet ook
U^K-top
onder druk
PZC
Wereldbank relativeert effecten
economische crisis in Indonesië
Nederlander voor tweede keer
getuige aardbeving Colombia
Republikeinse senatoren
sturen Clinton tien vragen
[Toestand Ambon
ninder gespannen
buitenland
Familie in Kosovo gedood
Rebellen in
Sierra Leone
ontvoeren
buitenlanders
Netanyahu kandidaat-premier
Gifschandaal Cambodja
Rampbus kon niet remmen
Nasrin vlucht naar Zweden
Dissident Wang verliest beroep
Belgische minister
sprak voor zijn beurt
Busramp
Egypte kost
22 mensen
het leven
VS bestoken doelen bij
stad Basra in Zuid-Irak
Dit jaar al vier
BSE-gevallen
in Frankrijk
UAJL/LCIAA,
Jjl Jjicus,
I4f
dinsdag 26 januari 1999
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - De ministers van
Buitenlandse Zaken van de lid
staten van de Europese Unie
willen meer druk uitoefenen op
het Kosovo Bevrijdingsleger
l'QK. De ministers bespraken
gisteren in Brussel de situatie in
Kosovo. Ze werden het er over
tens dat de militaire pressie via
de NAVO zich niet alleen moet
richten op de Joegoslavische
president Milosevic. Een vre
desregeling in Kosovo is pas
mogelijk als er óók meer politie
ke druk komt op het U£K.
Leden van de Kosovo Verifica
tiemissie (KVM) hebben giste
ren de lichamen gevonden van
rijf etnische Albanezen die zon
dag zijn doodgeschoten. De
slachtoffers, onder wie twee
kinderen, behoren waarschijn
lijk tot één familie.
FREETOWN - Vluchtende re
bellen houden op hun terug
tocht uit de hoofdstad Freetown
van Sierra Leone buitenlanders
in gijzeling. Zondag al zijn in de
oostelijke wijk Wellington elf
Indiase zakenlieden opgepakt
en meegenomen. Onder hen was
léereconsul voor Japan.
Gisteren meldden regeringsge-
rouwe militairen dat de rebel-
in twee journalisten hebben
intvoerd. Het gaat om een
Vansman van de krant Le Figa
ro en een Spanjaard van de
trant El Mundo. De Fransman
intussen vrijde Spanjaard zit
tog vast. Twee weken geleden
oodden rebellen een Ameri-
aanse journalist. RTR/AFP
Volgens waarnemer Les House,
namens de Verificatiemissie
werkzaam in Prizren in het
zuidwesten van Kosovo, hebben
de vijf schotwonden in het
hoofd. Het incident bij Rakovi-
na op de weg van Klina naar
Djakovica. is het ernstigste
sinds de slachting in Racak,
waarbij tien dagen geleden 45
mensen omkwamen.
Van Aartsen
„De NAVO mag niet optreden
als verlengde arm van de Koso-
vaarse oppositie", zei minister
Van Aartsen van Buitenlandse
Zaken gisteren na overleg met
zijnEU-collega's. „Het is duide
lijk dat ook het U£K zich niet
aan de vredesafspraken van
eind vorig jaar houdt."
Van Aartsen vindt verder dat
Europa en de VS nu enige tijd
moeten nemen om een goede po
litieke oplossing te bedenken.
„Daarbij moeten we de Russen
aan boord houden. Hun beeld
van de wereldopinie is ook-ge
wijzigd. Zij zien ook het ware
gelaat van Milosevic."
Van Aartsen is geen tegenstan
der van van een militair ultima
tum aan zowel Milosevic als het
U£K, „maar ik ben geen voor
stander van alleen maar een
strafexpeditie tegen Servië". De
bewindsman heeft dit stand
punt ook duidelijk gemaakt in
een telefoongesprek zondag
avond met de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken
Albright. Dat gesprek vond
plaats op haar initiatief.
De EU-ministers willen eerst
wachten op de Contactgroep
voor Joegoslavië, die waar
schijnlijk eind deze week met
een gedetailleerd voorstel komt.
Daarna zou een soort tweede
Dayton-conferentie moeten
plaatsvinden. In het Ameri
kaanse Dayton kwamen onder
leiding van president Clinton in
1995 de strijdende partijen in
Bosnië een vredesregeling over
een. AFP/RTR/ANP
De crisis in Indonesië heeft de situatie in Jakarta flink doen verslechteren.
foto Theo Haerkens/GPD
doorTheo Haerkens
JAKARTA - Het effect van de economische
crisis in Indonesië blijkt minder desastreus
dan tot nog toe werd gedacht. Dit staat in
een rapport dat de Wereldbank gisteren pre
senteerde aan de donorlanden die verenigd
zijn in de CGI.
De armste bevolking blijkt niet per definitie
de hardste klappen te hebben opgelopen. Er
zijn mensen onder de armoedegrens gezakt,
maar er zijn er ook die er volgens de bank
wat op vooruit zijn gegaan.
Het deel van de bevolking dat door de crisis,
de ergste in 32 jaar, daadwerkelijk onder die
armoedegrens zakte, steeg van elf naar
veertien procent. Eerdere ramingen spra
ken van een toename tot dertig procent. Ook
de voorspelde stijging van de werkloosheid
en het aantal kinderen dat niet meer naar
school zou gaan omdat de ouders dat niet
meer kunnen betalen, blijkt mee te vallen.
De crisis heeft de situatie in de steden flink
doen verslechteren, vooral in de hoofdstad
Jakarta. Maar op het in platteland blijken
de gevolgen minder ernstig.
Eerder waren er al berichten dat boeren in
Noord-Sumatra en Zuid-Sulawesi, het
voormalige Celebes, zelfs behoorlijk profijt
hadden getrokken van de crisis omdat hun
onkosten in roepia's als gevolg van de gigan
tische waardevermindering, flink waren
gezakt ten opzichte van hun inkomsten in
dollars. Dat gold met name voor de telers
van palmolie, cacao, koffie en nootmuskaat.
Exporterende gamalenkwekers bijvoor
beeld zagen de opbrengst van een kilo oplo
pen van 17.000 naar 150.000 roepia.
Middenklasse
Volgens de Wereldbank lijkt het erop dat de
nieuwe middenklasse over de hele linie de
hardste klappen heeft opgelopen. Deze con
statering heeft grote gevolgen voor de ar
moedebestrijding in het land. De hulpgel
den moeten anders worden besteed. Maai
de Wereldbank houdt een slag om de arm en
stelt dat het gaat om een voorlopige studie
die nog niet voltooid is.
De Indonesische minister van financiën
Boediono erkende dat de situatie minder fa
taal is dan tot nu toe werd aangenomen.
GPD
TEL AVIV - De leden van de Israëlische rechts-nationalisti-
sche regeringspartij Likud hebben gisteren premier Benja
min Netanyahu gekozen als kandidaatpremier voor de ver
kiezingen van 17 mei.
Volgens de Israëlische televisie kreeg Netanyahu tussen 75 en
80 procent van de stemmen. Zijn concurrent en voormalige
mentor Moshe Arens kreeg tussen 20 en 25 procent van de
stemmen van de 160.000 partijleden. Slechts 30 procent van
de ingeschreven leden deed mee aan de stemming. AFP/RTR
SIHANOUKVILLE - De Cambodjaanse oppositieleider
Rainsy heeft gisteren het vertrek van verantwoordelijke mi
nisters en hoge ambtenaren geëist wegens het storten van
3.000 ton giftig afval uit Taiwan in Cambodja.
Sam Rainsy zei bij een bezoek aan de stortplaats aan de rand
van de havenstad Sihanoukville dat hij aanwijzingen had
voor betrokkenheid bij het schandaal van hoge functionaris
sen uit de regering van premier Hun Sen.
Het gif, onder meer kwik, werd vorige maand ontdekt. Een
havenarbeider stierf na het schoonmaken van het ruim van
het schip dat het gif had vervoerd. Daarna kwamen vier men
sen om in het verkeer toen bewoners de stad in paniek wilden
ontvluchten. Een zesde persoon stierf nadat hij bruikbare
spullen had gezocht op de stortplaats. AP
GRAZ - Falende remmen en een te hoge snelheid waren naar
alle waarschijnlijkheid de oorzaak van het ongeluk met de
Hongaarse bus, die zondag in Oostenrijk van de weg raakte.
De bus reed op het moment van het ongeluk ongeveer honderd
kilometer per uur. Het voertuig was 17 jaar oud. De 44-jarige
bestuurder/eigenaar van de bus overleefde de klap.
Bij het ongeluk kwamen achttien mensen om het leven, 32 in
zittenden raakten gewond. In de bus zaten Hongaarse tieners
en vijftien begeleiders, onder wie enkele ouders, die zojuist
aan een skivakantie waren begonnen.
De bus raakte bij Deutschlandsberg nabi] Graz in de provin
cie Stiermarken van de weg. APA
DHAKA - De Bengalese schrijfster Taslima Nasrin, die drei
gementen met de dood trotseerde om haar stervende moeder
te kunnen bijstaan, is voor de tweede keer in vijf jaar haar
land ontvlucht. Dat heeft haar familie gisteren meegedeeld.
Nasrin vertrok zondagavond naar Londen en reisde vandaar-
uit naar haar eerdere ballingsoord Zweden.
Islamitische extremisten hebben herbevestigd dat op het
hoofd van de 36-jarige schrijfster een beloning staat van
200.000 takas (9.500 gulden). In 1994 maakten ze Nasrin tot
doelwit omdat ze volgens een krant had gezegd dat de Koran
herschreven zou moeten worden. Nasrin ontkende dat, maar
zei wel voorstander te zijn van wijzigingen in de islamistische
wetgeving, de Sharia, om vrouwen meer rechten te geven. AP
PEKING - De prominente Chinese dissident Wang Youcai, die
wegens zijn betrokkenheid bij de Chinese Partij voor Demo
cratie tot elf jaar gevangenisstraf is veroordeeld, heeft het be
roep dat hij tegen het vonnis had ingediend verloren. Dat be
richtte het staatspersbureau Xinhua gisteren.
Het gebeurt in China niet vaak dat een opgelegde strafmaat in
hoger beroep wordt bijgesteld. Xu Wenli en Qin Yongmin, met
Wang de mede-oprichters van de Chinese Partij voor Demo
cratie, hadden daarom geweigerd beroep aan te tekenen tegen
hun veroordeling tot respectievelijk dertien en twaalf jaar ge
vangenis. AP
door Jaco van Lambalgen
iRUSSEL - Voorlopig is er nog
geen sprake van dat Nederland
in België gezamenlijk zaken-
vliegtuigjes gaan inzetten om
uoeilijk verwijderbare asiel-
toekers het land uit te zetten. De
lelgische minister Van denBos-
che (Binnenlandse Zaken) die
leze vergaande samenwerking
londag bekendmaakte, liep
enigszins op de plannen vooruit,
io meldde het ministerie van
Justitie in Den Haag gisteren.
Imbtenaren van Van den Bos-
che en staatssecretaris Cohen
Justitie) bekijken op welke ma
nier Nederland en België op het
terrein van asielbeleid nauwer
kunnen samenwerken, legde
een woordvoerster van Justitie
gisteren uit. Van een concreet
plan om samen vliegtuigen te
charteren is nog geen sprake, al
dus de woordvoerster.
Een Belgische commissie stelde
vorige week voor om asielzoe
kers met een zakenvliegtuig uit
te zetten. De commissie onder
zocht de dood van een Nigeri-
aanse asielzoekster, die over
leed toen twee Belgische
rijkswachters haar op het vlieg
veld Zavetem met een kussen op
haar gezicht probeerden stil te
krijgen. GPD
jnonze redactie buitenland
1KARTA - Een tweede poging
neen groep Nederlandse Mo
vers uit het door geweld ge-
offen eiland Ambon in Oost-
donesië te evacueren, is gis-
tmorgen vroeg mislukt. Er
as geen militair escorte naar
et vliegveld beschikbaar. In-
iddels is de toestand op het ei
nd wat minder gespannen,
Jewel gisteren nog een soldaat
erd gedood door relschoppers
e weigerden hun wapens in te
Kien.
e autoriteiten hebben de be-
■j 'lking opgeroepen weer aan
t werk te gaan. De mensen
lan weer de straat op en het
«riteer begint op gang te ko-
eiliger
•lgens de Nederlandse Pater
Böhm komt ook het vliegver-
'w weer op gang. Een aantal
sderlandse Molukkers die gis
ten niet wegkonden, zouden
a sloten hebben de toestand
'genige dagen aan te zien om
it de spanning wegebt en ze
di veiliger voelen. Anderen
'Iden niet langer naar de
bfdstad Jakarta om van daar
naar Nederland terug te vlie-
t, maar zouden een andere
stemming binnen Indonesië
bben uitgezocht.
Nederlandse Molukker N.
ihehav reageerde teleurge-
rld op het niet doorgaan van
evacuatie. Hij heeft weer een
"iier betrokken in een hotel in
11 centrum van Ambon-stad.
aar is de voedselsituatie nog
pcair. „Ik heb mondjesmaat
gegeten", meldt hij. Anderen
van de groep die naar Neder
land wilde terugkeren, zijn weer
naar hun familie teruggegaan.
Een groep van ongeveer 57 men
sen. onder wie 36 Nederlanders,
zit nog steeds vast op het eiland
je Saparua, ten oosten van Am-
bon. De plaatselijke autoritei
ten laten vanaf het eilandje geen
boot naar Ambon vertrekken.
Böhm zegt dat die mensen daar
beter kunnen blijven zitten.
Leger en politie patrouilleren
nog volop door de straten van
Ambon-stad en controleren op
wapens. Samen met burgers
wordt gezocht naar slachtoffers
die in de verbrande gebouwen
zijn achtergebleven. De rellen
hebben volgens de politie aan
zeker 53 mensen het leven ge
kost, maar een hulporganisatie
op het eiland meent dat het er
wel twee keer zoveel doden zijn
gevallen. Volgens Böhm zijn er
onder de slachtoffers geen bui
tenlandei's en dus ook geen Ne
derlanders.
Naar schatting 470 huizen en
andere gebouwen zijn door
brand verwoest, evenals zeven
moskeeen en negen kerken. Op
het hoogtepunt van de strijd
hadden zo'n 20.000 mensen een
toevlucht gezocht op militaire
bases en in politiebureaus, mos
keeën en scholen. Een inwoner
van een hoger gelegen wijk in
het westen van Ambon-stad
meldt dat de situatie daar weer
normaal is. „Het dagelijks leven
komt weer op gang, de mensen
gaan boodschappen doen en kij
ken of ze iets te eten kunnen
krijgen." GPD/AP/ANP
zie ook pagina 11
IS "I
Reddingswerkers verzamelen zich kort na het ongeluk rond de bus. foto Achbar al-Joem/EPA
van onze redactie buitenland
CAIRO - Bij een busongeluk in
Cairo zijn gistermorgen 22
mensen om het leven gekomen.
Nog eens 25 mensen raakten
gewond toen de stadsbus van
een viaduct afreed en enkele
meters lager op het drukke Gi-
zaplein terechtkwam.
De bus was afkomstig uit het
400 kilometer zuidelij kergele-
gen'Sohaq. Voor zover bekend
bevonden zich geen toeristen
aan boord.
Egypte behoort tot de wereld
top van landen met het groot
ste aantal verkeersongeluk
ken. Dit was het vij f de ongeluk
deze maand waarbij meerdere
doden vielen. RTR/AFP
door Wim Bakker
PEREIRA - Ruim drie jaar gele
den werd de Nederlander Bob
van den Dool (38) van de ene
kant naar de andere kant van de
kamer geslingerd. Gisteren had
hij het gevoel omhoog gegooid
te worden. „Ik ben blij dat we
nog bij elkaar zijn", zei Van den
Dool enkele uren na de zware
aardbeving vanuit de Colombi
aanse stad Pereira.
De Nederlander was net thuis
uit zijn werk toen de aarde be
gon te beven. De bodem van de
12e straat, waar Van den Dool
met zijn gezin woont, ging gedu
rende twintig seconden op en
neer. Door de trillingen kwamen
vooral de dakpannen van de
huizen naar beneden. Van den
Dool zegt „net geluk" gehad te
hebben. „Alles is goed. Hier en
daar wat scherven."
Verwoestingen
Maar zo'n 250 meter verderop,
in de 7e straat, zijn vrijwel alle
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - Republikein
se senatoren hebben president
Clinton gisteren een brief ge
stuurd met tien vragen over de
Lewinsky-affaire. Ze vragen de
president onder ede een schrif
telijk antwoord te geven.
De senatoren geven toe dat
Clinton niet verplicht is te ant
woorden op hun vragen, maar
'persoonlijke antwoorden van
de president kunnen nuttig zijn
bij onze pogingen duidelijkheid
te krijgen over tegenstrijdige
getuigenissen'. De senatoren
gaan met hun brief in op een
aanbod van Clintons advocaat
Greg Craig, die zaterdag liet. we
ten eventueel bereid te zijn na
mens Clinton een aantal vragen
schriftelijk te beantwoorden.
Clinton zal de wagen niet zelf
beantwoorden.
Republikeinse senatoren ver
wierpen gisteren een Democra
tisch voorstel om het proces te
gen president Clinton snel af te
ronden. De Democratische se
natoren willen stemmen over de
artikelen van afzetting of de
verschillende aanklachten,
zonder eerst getuigen te horen.
Maar de Republikeinen - die in
de Senaat een meerderheid heb
ben van 55 tegen 45 zetels - wil
len daar niets van weten. Het
voorstel wordt vandaag of mor
gen in stemming gebracht, maar
lijkt bij voorbaat kansloos.
De Republikeinen willen wel
getuigen laten opdraven in de
senaat, en denken in de eerste
plaats aan Monica Lewinksy
(25) zelf, de gewezen stagiaire in
het Witte Huis om wie de affaire
draait. AFP/RTR/DPA
woningen verwoest. De huizen
werden ooit op de geologische
breuklijn gebouwd. Bij de vori
ge aardbeving, in augustus
1995, vielen in deze straat vele
doden, weet Van den Dool. Hij
woont al acht jaar in Colombia
en werkt bij Telecom.Zijn be
tonnen huis is overigens be
stand tegen aardbevingen.
Een groot deel van Pereira is
'flink toegetakeld', zei de Ne
derlander nadat hij in de omge
ving poolshoogte had genomen.
Een chemische fabriek is in de
lucht gevlogen. Rookpluimen
hingen nog boven de stad. De te
levisie gaf geen signaal meer. Na
de beving stroomden de straten
volgens de Nederlander vol met
'aardbevingstoeristen'.
Tijdens de aardbeving zat Van
den Dool met zijn Colombiaan
se vrouw en baby in de huiska
mer. Zijn drie andere kinderen
waren op school. De Nederlan
der wilde ze na de beving met de
auto ophalen, maar de garage
was te zwaar beschadigd om
zijn voertuig emit te halen.
Taxi's reden er niet. Na een uur
tje arriveerden de drie kinderen
met de bus. De schoolleiding
had besloten na de aardbeving
de kinderen meteen naar huis te
sturen. ANP
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De Verenigde
Staten hebben gisteren voor de
derde achtereenvolgende dag
bombardementen uitgevoerd
op militaire doelen in het noor
den en zuiden van Irak. Het mi
nisterie van Defensie in Was
hington zei dat dat gebeurde als
reactie op de bedreiging van
Amerikaanse patrouillevlieg
tuigen door Iraakse jachtvlieg
tuigen en beschietingen door
raket- en artillerie-installaties
in de no-flyzones.
Volgens Irak zijn er gistermor
gen bij twee bombardementen
onder de bevolking van de zui
delijke havenstad Basra elf do
den en bijna zestig gewonden
gevallen toen raketten insloe
gen in woonwijken. De woord
voerder van het Pentagon zei te
twijfelen aan de Iraakse lezing
en benadrukte dat de aanvallen
niet gericht waren op burger
doelen, maar op een lanceerin-
stallatie voor luchtdoelraketten
en andere defensiesystemen.
In de noordelijke no-flyzone
hebben zich gisteren volgens de
woordvoerder van de Ameri
kaanse luchtmacht in het Turk
se Incirlik drie incidenten voor
gedaan. Amerikaanse ver
kenningsvliegtuigen openden
het vuur op Iraakse lanceerin-
richtingen, nadat ze beschoten
waren.
In het afgelopen weekeinde
kwam de Amerikaanse lucht
macht tweemaal in actie tegen
Irak, eenmaal in de noordelijke
no-flyzone en eenmaal in de zui
delijke.
De geallieerden stelden de noor
delijke no-flyzone in 1991 in om
de Koerdische minderheid te
beschermen tegen de troepen
van de Iraakse president Sad
dam Hussein. In 1992 werd ook
een vliegverbod in Zuid-Irak
ingesteld om de sjiieten te be
schermen. AFP/RTR/DPA
PARIJS - In Frankrijk is het
vierde geval van gekkekoeien-
ziekte (BSE) van dit jaar ont
dekt. Dat heeft het Franse mi
nisterie van landbouw gisteren
bekendgemaakt.
Het nieuwe geval is geconsta
teerd in de regio La Manche in
het noordwesten. Alle 71 koeien
van de betreffende boerderij
werden vorige week afgemaakt
en vernietigd, zei het ministerie.
Het was het 53ste geval van BSE
in Frankrijk sinds 1991.
De ziekte werd voor het eerst in
1985 geconstateerd. Weten
schappers vermoeden dat er een
verband bestaat tussen BSE en
de ziekte van Creutzfeldt-Ja-
kob. een dodelijke hersenaan-
doeningbij mensen. AP
Elitehaver
Luxe notenmelange
geen genoeg van krijgt.
Bakje a 175 gram
van 2.99 voor
