Vezels in
woningen
geen asbest
PZC
Outletcentrum raakt gevoelige snaar
Les in dagelijks leven in Nederland
Bewijs van kwaliteit
voor Oosterschelde
Thuiszorg in Goes
Nieuwe studie naar
vervuild grondwater
bij oude gasfabriek
zeeland
b 13
Website over Statenverkiezingen
Protest slibvergassing vergeefs
Bankpasjes en geld gestolen
Kritiek op 'sober' theater Goes
Auto botst op lichtmast
Na brand Oud-Vossemeer
Cheque Terre
des Hommes
Politieagentes
gewond bij
aanrijding
Bypass tegen
stank uit riool
dinsdag 26 januari 1999
Project maakt allochtone vrouwen wegwijs in taal en maatschappij
door Ingrid Huibers
RILLAND - Het beroep van
een mevrouw achter een bu
reau met daarop een paar pak
ken rijst en crackers, is het
moeilijkst te raden voor de
groep. 'Diëtiste', weet dan in
eens Loosa. Samen met vijf
andere allochtone vrouwen uit
de gemeente Reimerswaal
doet zij mee aan een ontmoe
tingsproject. Behalve de Ne
derlandse taal, wordt de vrou
wen ook een aantal praktische
zaken geleerd.
Druk pratend en lachend stapt
een groepje vrouwen maan
dagochtend vroeg dorpshuis
Luctor et Emergo in Rilland
binnen. Maria, Isabelle en Ro
salie wisselen in rad Portugees
de laatste nieuwtjes uit. Zelf
bewuste Braziliaanse vrou
wen, die dolblij zijn weer eens
over 'thuis' te kunnen praten.
„Ik besteed ongeveer drie les
sen aan een bepaald onder
werp", legt docente Ine Bloe
men haar manier van werken
uit. „Ik begin ermee de vrou
wen zoveel mogelijk woorden
te leren die op dat onderwerp
betrekking hebben. Vervol
gens geef ik ze ook allerhande
praktische informatie." Van
daag begint Bloemen aan een
nieuw thema: ziek zijn in Ne
derland. Aarzelend dragen de
vrouwen een paar woorden
aan. 'Keelpijn, maagpijn,
hoofdpijn'. Voor de Somali
sche Loosa is dat makkelijk.
Zij woont al zeven jaar in Ne
derland en spreekt de taal be
hoorlijk goed. De Turkse Elif
heeft het heel wat lastiger. Ze
woont pas een jaar in Rilland,
en heeft nog grote moeite met
het Nederlands.
Zwanger
'Tuhsa is zwanger en moet bij
na bevallen. Wat moet zij
doen?' Bloemen heeft wagen-
lijsten uitgedeeld, Eén voor
één moeten de vrouwen een
vraag voorlezen en proberen te
beantwoorden. „Naar het zie
kenhuis", zegt Maria. Maar
daar is voor Bloemen de kous
niet mee af. „En als je nou
thuis wilt bevallen, wie is er
dan bij?" „Een zuster", pro
beert Rosalie. Weer niet goed,
Bloemen is onverbiddelijk. Zij
wil het woord vroedvrouw ho
ren.
Zodra het onderwerp wordt
aangesneden, vliegen de ver
halen over keizersnede en
pijnlijke bevallingen over ta
fel. „Schreeuwen, schreeu
wen. Ik was bijna dood", ver
telt Rosalie. Het duurde ruim
een etmaal voordat haar kind
je geboren werd. „Bijna dood,
pff fIsabelle vi ndt het zwaar
overdreven.,Ik heb vier dagen
pijn gehad." Loosa niet. Haar
zeven kinderen kwamen zon
der veel problemen ter wereld.
„Alhoewel", bedenkt ze zich
ineens. „De jongetjes deden
veel meer pijn, dan de meis
jes." Dat vinden de andere
vrouwen prachtig.
Het is de eerste keer dat de ge
meente een dergelijke cursus
aanbiedt. Het is de bedoeling
vooral die vrouwen te bereiken
die door omstandigheden
moeilijk aan het reguliere
taalonderwijs deel kunnen ne
men. Om te voorkomen dat
sommige vrouwen totaal ge-
isoleerd raken, is het ontmoe
tingsproject bedacht. In eerste
instantie staan er tien bijeen
komsten gepland.
Te weinig
„Veel te weinig", zegt Bloe
men. Ze wordt meteen bijge
vallen door Rosalie. Die wil
wel vier keer per week naar les
zo gezellig vindt ze de bijeen
komsten. „Je zou dan ook veel
meer kunnen leren", voegt
Maria toe.
Hoofd sociale zaken J. de
Pooter van de gemeente Rei
merswaal is in eerste instantie
enthousiast over de cursus: „Ik
denk dat we zo toch vrouwen
bereiken, die anders buiten de
boot zouden vallen." Van de
zestig allochtone vrouwen met
een permanente verblijfssta
tus die de gemeente Reimers
waal telt, doen er nu zes mee.
Hoogstwaarschijnlijk start er
in maart een tweede groep. Of
het ontmoetingsproject ook
volgend najaar weer op de
agenda staat, hangt af van de
evaluatie van de eerste serie
'lessen, komend voorjaar.
De vrouwen kijken aan het
eind van de ochtend aandach
tig naar een video. Een huis
arts ontvangt en bezoekt pati
ënten. Ze verwijst doornaar de
fysiotherapeut en praat over
psychische problemen. Elif
straalt. Zij kan de les voor het
eerst helemaal volgen. In het
filmpje met Nederlandse on
dertiteling wordt namelijk
Turks gesproken.
DEN HAAG - De commissarissen van de koningin hebben
maandag op het ministerie van Binnenlandse Zaken in Den
Haag het officiële startsein gegeven voor hun voorlichtings
campagne over de verkiezingen voor Provinciale Staten op 3
maart.
Ze deden dat door een website in gebruik te nemen over die
verkiezingen (www.provincies.nl). Deze site geeft informatie
over wat de provincie doet. hoe ze werkt en hoe de verkiezin
gen in elkaar zitten.
De zwevende kiezer kan met behulp van een 'stemwijzer' be
palen welke partij het meest aa nslui t bij zij n of haar opvattin
gen. De provincies houden op 20 februari ook elk een open
huis en op 3 maart een verkiezingsavond. Ook hebben ze in sa
menwerking met de TROS een film laten maken over hun taak
en rol; de uitzending is op 26 februari.
DEN HAAG - De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad
van State in Den Haag heeft geen aanleiding gezien om de mi
lieuvergunning van Slibverwerking Zeeland BV uit Middel
burg, het bedrijf dat aan de Europaweg-Oost slib vergast, te
vernietigen. Om de vernietiging van de door Gedeputeerde
Staten (GS) van Zeeland verleende vergunning is verzocht
door een viertal omwonende agrariërs. Zij vrezen stank- en
geluidshinder en luchtverontreiniging van de slibverwer
king.
De Raad van State is van mening dat de door GS verleende
vergunning voldoende waarborgen biedt om hinder te voor
komen. De slibverwerkingsinstallatie is een proefopstelling
waarin in de eerste fase niet meer dan tweeduizend ton droge
stof per jaar zal worden vergast. Bij een eventuele uitbouw
naar de verwerking van zesduizend ton droge stof per jaar zal
Slibverwerking Zeeland BV eerst een milieu-effect-rappor
tage (mer) op moeten stellen voordat een dergelijke uitbrei
ding wordt toegestaan.
OUDE TONGE - Uit een woning aan het Lincolnplein in Ou
de Tonge zijn in de nacht van zaterdag op zondag onder ande
re bankpasjes en geld ontvreemd. Vermoedelijk zijn de onbe
kend gebleven inbrekers de woning binnengedrongen door de
voordeur open te 'hengelen'.
GOES - De Goese Culturele Raad vindt dat het gemeentebe
stuur niet moet sleutelen aan het programma van eisen voor
een nieuwe schouwburg in Goes. Het is alles of niets, vindt de
Culturele Raad, en als een miljoen op jaarbasis niet genoeg is
voor een volwaardige schouwburg, dan maar 1,4 miljoen uit
getrokken óf alle centen in je zak houden. Met een uitgeklede
voorziening, een veredeld dorpshuis, schiet Goes niets op. De
Culturele Raad vraag het Goese gemeentebestuur er rekening
mee te houden dat Goes een inhaalslag moet maken op het ge
bied van podiumkunsten. Het aanbod daarvan zit duidelijk in
een negatieve spiraal.
De Culturele Raad gaat ervan uit dat half volgend jaar begon
nen kan worden met de bouw van een volwaardige schouw
burg op de locatie Oosterbaan. Daaraan houdt de raad vast
omdat ze vindt dat een schouwburg in of vlakbij het centrum
moet liggen.
STELLENDAM - Een 62-jarige automobilist uit Colijns-
plaat is op de N57 ter hoogte van Stellendam tegen een licht
mast gebotst. Hierdoor raakten de auto en lichtmast zwaar
beschadigd. De oorzaak van de aanrijding is niet duidelijk.
De man bleef ongedeerd.
foto Willem Mieras
door Esme Soesman
OUD-VOSSEMEER - De vezels
die, na de brand anderhalve
week geleden in een fietsenwin
kel aan de Kalisbuurt in Oud-
Vossemeer, in zes nabijgelegen
woningen zijn aangetroffen zijn
geen asbestvezels. Dat blijkt uit
onderzoek door TNO. De buurt
bewoners zijn maandagmiddag
op de hoogte gebracht.
De verhoogde concentratie ve
zels, die enkele dagen na de
brand in zes woningen werd
aangetroffen, kan duiden op or
ganische of andere vezels. Zeker
is. aldus een informatief schrij
ven van de gemeente, dat er in de
onderzochte woningen geen
sprake is van een 'actueel dan
wel potentieel blootstellingsri
sico aan asbest'
TNO komt tot die conclusie na
opnieuw lucht- en plakmon-
sters te hebben genomen en deze
te hebben geanalyseerd met be
hulp van rasterelektronenmi-
croscopie in combinatie met
röntgenmicroanalyse. Deze me
thode geeft zicht op het type
vezel. De bewoners van de Ka
lisbuurt zijn aanvankelijk
GOES - Leerlingen van het
Groen College in Goes hebben
met een sponsorloop een bedrag
van zesduizend gulden bij el
kaar gelopen. Het geld is be
stemd voor de werkgroep Terre
des Hommes in Goes.
De werkgroep neemt de cheque
morgen, woensdag, in ont
vangst. Het idee voor een spon
sorloop ontstond in november
vorig jaar tijdens de opening
van het nieuwe Groen College.
Terre des Hommes zal het be
drag geheel ten goede laten ko
men aan een project met het the
ma Kinderarbeid.
schriftelijk en gisteren monde
ling, door burgemeester H.A
van der Munnik en GGD-mi-
lieuarts H. Jans, op de hoogte
gebracht.
Brand
Bij de brand, die het pas ver
bouwde gedeelte van het bedrij f
Tweewielerservice Van der Zan-
de in de as legde, kwam blauwe
en witte asbest vrij. Uit het eer
ste onderzoek bleek sprake van
een verhoogde vezelconcentra
tie. De raadsleden M.AH. den
Haan (PvdA) en P.K.M. Stouten
(WD) stelden maandagavond,
in de raadsvergadering, vragen
aan het college van burgemees
ter en wethouders. Beiden wen
sen uitleg over de informatie
verstrekking van de gemeente
naar de burger toe. Bovendien
wil Stouten duidelijkheid over
de alarmering van de brand
weer. B en w nemen de vragen
mee.
VLISSINGEN - Twee politie
agentes zijn maandagmiddag
gewond geraakt toen hun auto
van achter werd aangereden
door een taxibus.
Het ongeluk gebeurde om
streeks kwart voor vier. De poli
tiewagen was gestopt bij een ze
brapad om een voetganger over
te laten steken. De taxibus kon
niet tijdig remmen en reed ach
terop de politieauto.
De 35-jarige agente, die de auto
bestuurde, liep nekletsel op,
haar 27-jarige collega raakte
gewond aan de rug. Beide vrou
wen konden na behandeling van
hun letsel in het ziekenhuis
weer naar huis. De 2 9-jarige be
stuurder van de taxibus en zijn
passagiers bleven ongedeerd.
De deelnemers aan het ontmoetingsproject bespreken het thema 'ziek zijn in Nederland'.
door Luc Ogqel
GOES - Oosterschelde Thuis
zorg in Goes voldoet als eerste
van de drie Zeeuwse Thuiszorg
instellingen aan alle dertien lid
maatschapseisen van de LVT, de
Landelijke Vereniging voor
Thuiszorg.
Met de lidmaatschapseisen vol
doet de organisatie ook aan de
vereisten van de Kwaliteitswet
voor Zorginstellingen. Ooster
schelde Thuiszorg Goes kreeg
het keurmerk vorige week
maandag officieel in bezit.
D. J. van Zwoll, algemeen direc
teur van Oosterschelde Thuis
zorg in Goes, is blij met het
keurmerk: „Het behalen van het
keurmerk is voor ons verplicht,
om lid te kunnen blijven van de
LVT. Een aantal toetsingseisen
had daar betrekking op. De an
dere waren pure kwaliteitsei
sen."
Volgens Van Zwoll merken de
cliënten niet direct iets van de
erkenning op het gebied van de
kwaliteit: „Zoiets gaat natuur
lijk met van de ene op de andere
dag. Het hoort gewoon bij de or
ganisatie. En van de eisen die
betrekking hebben op het lid
maatschap merkt de cliënt toch
niets."
Onderzoek
Oosterschelde Thuiszorg heeft
ruim een jaar geleden een klan-
tenonderzoek gehouden, waar
uit bleek dat de bereikbaarheid
niet optimaal is Van Zwoll: „We
hebben dat onderdeel meegeno
men in de bedrijfsvoering, en
het is de bedoeling dat we dit
voorjaar een centraal nummer
invoeren om de bereikbaarheid
te optimaliseren." Enkele van
de eisen die direct betrekking
hebben op de clienten en waar
Oosterschelde Thuiszorg nu of
ficieel aan voldoet, zijn onder
meer deskundigheid, hygiëne,
privacy en zorgaanbod.
door Esme Soesman
THOLEN - De provincie heeft
de grondwatersanering van het
terrein van de voormalige gas
fabriek in Tholen-stad opnieuw
in onderzoek. In het grondwater
is onder meer de stof BBSA aan
getroffen, waarvan de eigen
schappen nog nader worden
onderzocht. De huidige zuive
ringsinstallatie wordt volgend
jaar vervangen.
Op het terrein aan de Kaai in
Tholeri-stad staan bejaarden
woningen. In 1988 is de bodem
volledig gesaneerd. De grond
watersanering is - ondergronds
- nog steeds aan 'de gang. Het
einde is nog altijd niet in zicht.
Reden voor de provincie om de
methode en de resultaten op
nieuw te bestuderen. In het
grondwater zijn, volgens een
medewerker van de provincie,
niet de teerachtige stoffen aan
getroffen die kenmerkend zijn
voor een voormalig gasfabriek-
terrein.
Wel aanwezig zijn CoCl's (ge
chloroformeerde koolwater
stoffen), hoogstwaarschijnlijk
afkomstig van de voormalige
viszilverfabriek. In deze fabriek
werden schubben van vissen
omgezet in parelmoer. Het is de
enige plek in Zeeland waar deze
vervuiling is aangetroffen.
Stof
Bovendien is de stof BBSA ont
dekt. Deze stof is waarschijnlijk
niet afkomstig van de viszil
verfabriek, maar het ontbreekt
de provincie nog aan voldoende
gegevens om hier meer uitspra
ken over te kunnen doen. Ook
dit wordt, aldus de provinciaal
medewerker, op dit moment on
derzocht.
Zeker is in ieder geval dat de
huidige zuiveringsinstallatie
wordt vervangen, waarschijn
lijk volgend jaar.
De nieuw installatie onttrekt op
een andere manier grondwater
aan de bodem. „Maar daar mer
ken de omwonenden eigenlijk
niets van."
REDACTIE
MIDDEN-ZEELAND
Voorstad 22
4461 KN GOES
Tel: (0113) 273000
Fax: (0113)273030
e-mail: redgoes@pzc.nl
te Goes:
M.J. Schrier(chef)
R. Bosboom
I. Huibers
A.M. van der Jagt
E. Soesman
te Vlissingen:
L. Fransen
E.L. Ramakers
M.J. van der Schot
A.A. van der Sluis
K.L. de Vries (sport)
CENTRALE REDACTIE
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
Tel: (0118) 484000
Fax: (0118)470102
e-mail: redactie@pzc.nl
City OnLine/Internet
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
door Mieke van der Jagt
GOES - Wat je er ook van kunt
zeggen, van zo'n outletcen
trum, het maakt de tongen wel
los. Op de plannen van het
Brits-Amerikaanse bedrijf
BAA McArthur Glen om in
Goes een zogenaamd Designer
Outlet Centre (DOC) te vesti
gen, komen niet alleen reacties
uit Goes, maar uit de wijde om
trek. Waar de Goese midden
stand nog een slagje om de arm
houdt, is vanuit Zierikzee,
Bergen op Zoom en Roosen
daal al min of meer alarm ge
slagen. Een dergelijk centrum
in Goes zou voor winkeliers in
een straal van tachtig kilome
ter, met name in de modebran
che, omzetverlies kunnen be
tekenen.
Bestuurlijk zijn in Goes en in
Zeeland de opvattingen offici
eel nog niet uitgekristalli
seerd. Er moet onderzoek ko
men, effectrapportages en het
Rijk moet ook nog spreken.
Terwijl velen zich achter on
derzoeken verschuilen, blijken
de meningen toch al behoorlijk
verdeeld. Twee fracties in de
Goese gemeenteraad, Groen-
Links en PvdA zijn alvast te
gen en na de toelichting van
BAA McArthur Glen zijn nogal
wat middenstanders ge
schrokken. De lichtbeelden
vertoonden niet de verwachte
graaibakken, maar keurig in
gerichte schappen in de lijn
van de merkfabrikanten die in
een outletcentrum hun over
tollige, incourante en testarti
kelen moeten gaan verkopen.
Wat vind de consument ervan?
Zit die te wachten op een win
kel waar je zomerkleren in de
herfst en wanne winterlaarzen
in de lente kunt kopen? Jean-
neke Bruijnzeel (19) uit Goes,
tussen de middag op weg om
een paar nieuwe panty's te ko
pen, verwacht niet dat ze de
deur zal platlopen bij een out
letcentrum. „Ik koop weieens
merkspullen maar, inderdaad,
alleen maar in de uitverkoop.
Het moet dan wel heel goed
zijn afgeprijsd. Maar voor mij
is winkelen toch wel een beetje
meer dan alleen maar in rek
ken kijken. Heel vaak koop ik
mijn spullen op donderdag
avond, hier in de stad of in
Middelburg. Dan zijn we met
een stel en dan gaan we nog
wat drinken. Zo'n groot win
kelcentrum, dat is toch de stad
niet."
Ook Anja Boone (21) uit Yerse-
ke winkelt normaal gesproken
in Goes en ook weieens in haar
woonplaats. „Als het net zoiets
is als de tax-free op het vlieg
veld, wat ik begrepen heb, zul
je mij er niet vaak zien. Veel te
duur. Merkkleding interesseert
me eigenlijk niet echt. Wel
soms voor schoenen, maar die
kan ik hier in Goes bij een ge
wone winkel ook krijgen. Als
zo'n winkel er komt. ga je
waarschijnlijk wel een keer
kijken, maar als die er niet
komt, is het ook goed."
Waardeloos
De Goesenaar G. Baan, 'Al jaa-
ren met pensioen', vindt de
plannen 'in één woord waarde
loos'. Hij heeft al meer Zeeuw
se steden 'naar de verdomme
nis zien gaan'. „Kijk naar
Vlissingen, met al die rotwin-
kels langs het kanaal. Heb je
gezien wat ze allemaal probe
ren om weer eens een koper in
de binnenstad te krijgen? Dat
lukt toch van geen kanten. Ik
ben te oud om de straat op te
gaan, maar als ik een jonge
middenstander was, ging ik op
de barricaden. Of ik daar wat
zou gaan kopen? Never! Ik heb
daar niks te zoeken."
Toeristen
Bij de schrijfwarenafdeling
van de HEMA treffen we me
vrouw C. Corstanje (56) uit
Goes. Ze heeft zich nog niet af
gevraagd of ze klant zou wor
den bij een mega-super-winkel
maar ze heeft het er thuis wel
over gehad. „Het leek mijn
schoondochter wel leuk maar
mijn zoon en mijn dochter zijn
bang dat heel Goes overspoeld
gaat worden door toeristen.
Dat zou best kunnen en je kunt
je afvragen of die mensen nog
wel wat te verteren hebben, als
ze net in zo'n centrum zijn ge
weest. Goes vind ik eigenlijk
leuk zoals het is. Toevallig heb
ik familie in de Verenigde Sta
ten en die vinden dat ook. Die
doen niks liever dan hier in de
stad lopen en overal gaan zit
ten. Daar hebben ze alleen
maar grote winkels buitenaf en
vieze zaakjes in de buurt. Als
het een kwestie is van kiezen,
geef mij dan maar Goes zonder
zo'n outletcentrum."
De schoonzusters Maas uit
Heinkenszand, allebei begin
zeventig, zien een outletcen
trum wel zitten. „Als je er maar
met de bus kunt komen, komen
wij er ook. Je moet er ook een
beetje goed kunnen lopen. Wij
zij n allebei niet zo best ter been
en we hebben geen rijbewijs.
Winkelen doen we overal. We
gaan naar Breda, Utrecht, Rot
terdam, zelfs weieens naar
Keulen, met de trein en met de
bus. Aan kinderkopjes hebben
we een hekel en ook aan van die
gladde tegels in sommige over
dekte winkelcentra. Maar als
ze een beetje rekening houden
met ons, oudjes, laat ze dan
maar komen."
Concurrentie
Ander overwegingen heeft J. P.
Bakx (36) uit Goes. „Een win
kel met goedkopere, goede
handel, is prima voor de con
currentie. Als ik in Goes een
broek ga kopen - ik neem altijd
hetzelfde merk - kost die in alle
herenzaken hetzelfde. Er zit in
de binnenstad nauwelijks con-
currentiegeest, ook niet tijdens
de uitverkoop. Het lijkt wel af
gesproken werk. Dat outlet
centrum kan een frisse wind
laten waaien. Laat maar bou
wen. het kan geen kwaad."
YERSEKE - Om stankklachten
van het schelpdierverwerkende
bedrijf Prins Zeeuwse Banier in
Yerseke op te heffen, stellen B en
W van Reimerswaal de aanleg
van een 'bypass' voor.
Dat wil zegen dat het bedrijf
met een gesloten circuit op de
persleiding Yerseke-Waarde
wordt aangesloten. Voorheen
loosde Prins, gevestigd aan de
Gnntweg, ongezuiverd afval
water op het rioolstelsel. Dit le
verde herhaaldelijk stank
klachten op vanuit de Grintweg
ende Azalealaan.
De bedoeling van het college is
dat er nu een nieuwe rioolpers
leiding wordt aangelegd op een
perceel grond ten noorden van
het perceel van Prins. Over de
grond wordt nog onderhandeld.
Niet alleen Prins kan straks op
de nieuwe leiding lozen, maar
ook bijvoorbeeld Champimer.
Andere bedrijven langs de
Grintweg en eventueel nieuwe
bedrijven in de Olzendepolder
kunnen eveneens straks worden
aangesloten. De nieuwe leiding
kost ongeveer drie ton. Het col
lege hoopt dat hij er eind juni dit
jaar ligt. De commissie openba
re werken buigt zich maandag 1
februari over de aanleg. De ver
gadering begint om 19.30 uur.
De voorziene locatie voor het outletcentrum: tussen de garagebedrijven in aanbouw op bedrijventerrein De Poel II en de A58.
foto Willem Mieras
