Zevenaarhaven breidt uit
Eeuwige vragen ontdaan van oud stof
PZC
Pinvideo's gaan grif uit de muur
Muziek wint het
van de rest in
Zigeunerbaron
Foto's tussen oud en nieuw
Verkoop voor Nieuwe Kerk
zeeland
14
Verbrugge Terminals investeert in papieropslag
in detail
ondernemend
zeeland
Zijn grote liefde voor
kinderen moest hij
met de dood bekopen
Tentoonstelling
Kunstkring Nu
in IJzendijke
kunst cultuur
zaterdag 23 januari 1999
Van den Boom Uitzendbu
reaus en Optima Uitzendbu
reaus hebben zich verenigd tot
de nieuwe uitzendketen
Creyf's Interim In Zeeland
heeft de nieuwe keten vestigin
gen in Goes aan de Piet Hein-
straat en in Terneuzen aan het
Stadhuisplein. De bureaus be
middelen voor alle sectoren;
administratief, technisch, in
dustrieel, horeca en verzor
ging. Daarnaast bieden de bu
reaus werving en selectie van
personeel, herplaatsing van
werknemers en andere perso
neelsdiensten. De twee uit
zendorganisaties waren al on
derdeel van de Belgische uit
zendorganisatie Creyf's De
onderneming heeft vestigingen
in acht Europese landen en is
met een omzet van 1 miljard
gulden over 1998 de derde Eu
ropese uitzender met een
marktaandeel van twaalf pro
cent. In Nederland is Creyf's
met 38 vestigingen twaalfde in
de markt. Door uitbreiding en
overnames wil de onderneming
in enkele jaren groeien naar
honderd kantoren.
Martijn de Korte is medefir
mant geworden in het bedrijf in
zonwering, rolluiken en raam-
bekleding van zijn vader. Zon
weringscentrum Piet de Korte
in Sommelsdijk. Martijn is
sinds december jongstleden
gediplomeerd monteur zonwe
ring. Hij rondde zijn opleiding
af bij de Stichting Vakoplei
ding Zonwering Bedrijven in
Nieuwegein. Martij de Korte is
de beoogd bedrijf sop volger
voor zijn vader.
Tuiniersbedrijf Groen Send
ee vof verhuist per maandag 1
februari van de Oranjedijk in
IJzendijke naar de Pyramide in
dezelfde woonplaats. Het mo
biele bedrijf van Jeroen de Valk
en Nicole Vandenkerckhove is
actief in ontwerp, aanleg en
onderhoud van tinnen voor zo
wel particulieren als bedrijven.
Ook bestratingswerk en tim
merwerk kan Groen Service
verzorgen.
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk icorden aan
geboden aan de redactie
van de PZCpostbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
door Wout Bareman
TERNEUZEN - Het havenbe
drijf Verbrugge Terminals in
Terneuzen investeert nog dit
voorjaar 10 miljoen gulden in
de faciliteiten voor papierop
slag aan de Zevenaarhaven.
Dat bedrag is gemoeid met de
bouw van een extra loods met
een oppervlakte van 20.000
vierkante meter op het be
drijfsterrein. De investering is
een direct ge\ olg van het con
tract dat Verbrugge heeft ge
sloten met papierproducent
Abitibi Consolidated in Cana
da. Het gaat om een lijndienst
van 125.000 ton papier per jaar.
Dit weekeinde voeren twee
vrachtschepen de eerste lading
papier aan.
Tot nu toe voerde de Canadese
papierreus het papier in ver-
schillende West-Europese ha
vens aan, waaronder Antwer
pen De aanvoer en distributie
wordt nu geconcentreerd in
Terneuzen en biedt perspectief
voor verdere uitbreiding. Het
papier dat via Terneuzen wordt
aangevoerd is bestemd voor de
Benelux. Italië, Duitsland.
Zwitserland en Frankrijk. Di
recteur M. Verbrugge be
schouwt de nieuwe trafiek als
'een versterking van onze posi
tie op de internationale papier-
markt'.
Overleg
Verbrugge ontvangt van ouds
her hoofdzakelijk papier en
pulp uit Scandinavië, maar het
bedrijf voert momenteel volop
onderhandelingen met produ
centen elders in de wereld. Ver
brugge: ,,We zijn nog met twee,
drie andere trafieken bezig.
Halen we die ook binnen dan
wordt onze positie op de markt
van de forest products danig
verstevigd. Ik heb de indruk
dat onze naam wereldwijd
steeds bekender wordt. Dat
heeft ongetwijfeld te maken
met de fusies tussen de papier
concerns, met wie vrij in het
verleden al zaken deden. De
markt verruimt zich op die ma
nier voor ons."
De grootste papierproducent
ter wereld StoraEnso voert via
de haven van Terneuzen ruim
250.000 ton op jaarbasis aan
Door de ingebruikname van
een grote eellulose-pulptermi-
nal in Zeebrugge - de plannen
zijn zo goed als rond - zal die
aanvoer wat verschuiven,
maar Verbrugge rekent er vast
op dat Terneuzen een belang
rijke satelliet-haven voor de
producent zal blijven, zeker
wat betreft de doorvoer per
binnenschip. Verbrugge is ove
rigens ook nauw betrokken bij
de onderhandelingen over de
'verwerking' van de papierpro
ducten, die na de ingebruikna
me van de terminal in Zeebrug
ge worden aangevoerd.
Vorig jaar werd bij Verbrugge
Terminals in de Zevenaarha
ven in Terneuzen 1,3 miljoen
ton papier en pulp aan- en
doorgevoerd.
door Nicole Kluijtmans
Zijn grote liefde voor kinde
ren werd uiteindelijk zijn
dood. Toen hij keek naar hun
voetbalspel werd Pieter Lou
werse gegrepen door een elek
trische tram. Op 20 augustus
1909 overleed de kinderboeken
schrijver in zijn woonplaats
Den Haag aan de gevolgen van
dit ongeluk. Tijdens de onthul
ling van zijn borstbeeld op 23
januari 1912 herinnerde domi
nee Vermeer aan deze fatale ge
beurtenis.
De plechtigheid tegenover het
Souburgse stadhuis trok veel
toeschouwers. Souburg was
trots op zijn bekende nakome
ling. De schrijver/verteller/on-
derwijzer die op 23 januari 1840
in Souburg werd geboren,had
het immers gemaakt. Wie kende
niet de inmiddels klassiek ge
worden liederen als Waar de
blanke top der duinen en Op de
grote stille heide
Belerend
In zijn tijd was Louwerse ook
een bekend kinderboeken
schrijver. Een aantal van zijn
verhalen, versjes en boeken had
betrekking op Zeeland of Sou
burg. Tegenwoordig wordt zijn
werk vanwege de nogal beleren
de toon niet meer gelezen, maar
de onthullers van het drie meter
hoge monument waren vol lof
over Louwerse.
'Mooi Pietje' kon al tijdens zijn
jeugd verhalen vertellen als
geen ander. Onder voogdij van
zijn oom in Vlissingen werd hij
onderwijzer Na benoemingen
op dorpsscholen in Dirksland en
Hazerswoude werd hij in 1872
aangesteld in Den Haag waar
hij zijn loopbaan als jeugd- en
kinderboekenschrijver begon.
In 1888 moest hij als school
hoofd ontslag nemen vanwege
zijn doofheid
Kinderen
,,De wereld waarin Louwerse
leefde was bevolkt met kinde
ren. 'Hij, de dove, hoorde hen
praten en zingen; hij, de eenza
me, voelde zich door duizenden
kinderen gestuwd en omstuwd;
hij, de oude, was hun kameraad,
hij mocht meespelen, meehollen
en meedartelen", sprak Ver
meer.
Op het oorspronkelijke granie
ten voetstuk is zijn grote liefde
vereeuwigd. Er zijn figuren op
aangebracht die lezende kinde
ren voorstellen.
Het borstbeeld van Pieter Lou
werse in Souburg.
door Catlijne Akkermans
TERNEUZEN - Vanaf deze week is het in
Terneuzen mogelijk een videofilm uit de
muur te halen. Videotheek Cinerent intro
duceerde de Pinvideo In Out, een machi
ne waar mensen 24 uur per dag terecht
kunnen voor een film naar keuze. Het ap
paraat is ingebouwd in de muur van de vi
deotheek in de Drebbelstraat.
Het loopt al behoorlijk storm. In een dag
werden er 35 gratis pasjes verstrekt, die
nodig zijn om van de pinvideo gebruik te
maken. Er zijn inmiddels veertig video
banden verhuurd uit de automaat ..Vooral
de pornofilms gaan er erg rap uit, omdat
het systeem honderd procent privacy ga
randeert". vertelt eigenaar R. Ulveling.
Om van de pinvideo gebruik te kunnen
maken, moet men een pasje aanvragen bij
de balie van Cinerent Dit krijgt de klant
gratis mee en kan steeds opnieuw opge
waardeerd worden. De pinvideo is de eer
ste in Zeeuws-Vlaanderen. ,,Op Goes na,
ook in heel Zeeland!", zegt Ulveling trots.
Hij wil in de regio zo'n tien automaten op
gaan zetten. Waar de volgende gaat ko
men, begin zomer, houdt hij nog even ge
heim.
De videofilms zijn tegen normale prijzen
te huur. Voor drie uur betaal je 3,50 gulden,
voor 24 uur 7,50 gulden.
MIDDELBURG, Stadsschouwburg
Roemeense Staatsopera Timisoara
met operette Der Zigeunerbaron
van Johann Strauss onder directie
van Mihaela Rosea, regie Frans
Meewis.
door Kees Cijsouw
Het was een operette-avond-
je op twee niveau's, vrij
dagavond in Middelburg. Het
gezelschap van de Staatsopera
van Timisoara trad er voor een
volle zaal aan met Der Zigeu
nerbaron, Strauss' kruising tus
sen een opera en een operette.
Als geheel verdiende de voor
stelling wat mij betreft de kwa
lificatie degelijk, maar die doet
de uitvoering van de muziek te
kort. Het orkest bleek de ster
van de avond.
Dat Die Fledermaus het in
populariteit wint van Der Zi
geunerbaron laat zich waar
schijnlijk verklaren uit het in
ternationaal aansprekende
'Wienerische' karakter van dat
werk. De verwikkelingen en
verliefdheden in de ambiance
van het zigeunerleven leveren -
als het in de sfeer van de bij het
onderwerp passende profitieën
mag - een nogal voorspelbaar
verhaal op; hoe warrig de be
wandelde zijpaden soms ook
zijn.
Het boeiende zit in de muziek,
waarin Strauss Die Fledermaus
wel naar de kroon steekt. Al da
delijk werd duidelijk, dat het
orkest er op uit was die kwali
teiten zo gunstig mogelijk te be
lichten: de ouverture kreeg met
élan en subtiliteit klank. Het
stemde aangenaam dat het niet
bleef bij dit goede begin: de hele
voorstelling door werd er even
fijnzinnig als geestdriftig ge
blazen en gestreken.
Van de vocale prestaties beviel
mij die van het koor het beste.
Het trof dus goed, dat Strauss
het een royaal aandeel heeft ge
geven: Er werd - in de wals van
het eerste bedrijf of later in Ha-
bet acht - robuust gezongen en
tegelijkertijd trefzekerder dan
in sommige solistenrollen ge
beurde.
Hoewel ik de meeste mannelijke
optredenden een enthousiaste
presentatie niet wil ontzeggen,
bleef hun inbreng aan de opper
vlakte hangen: degelijk. Het
gold voor de zigeunerbaron van
Marius Vlad, evenzeer als voor
de Ottokar van Petre Ghilia. Ar
leen bij de komische varkens-
boer Zsupan van Peter Hercz
kwamen stem en acteertalenl
gelijkwaardig uit. Van de twee
vrouwelijke hoofdrollen zonj
Nicoletta Colceiar als Arsens
voortreffelijk en haalde het zi
geunermeisje Saffi van Christi
ana Popescu de luide passages
royaal, maar ze klonk niet zel
den te geknepen als er fijnzin
nigheid werd verlangd.
De enscenering was nogal ge
woontjes van aard. plezierig
ogend, maar zonder veel verras
singen. En in overeenstemming
daarmee waren de kostuums:
voorspelbaar kleurrijk. Voor
het vurige Hongaarse, zo men
wil: Roemeense - idioom zorgde
vooral het orkest.
IJZENDIJKE - De Zeeuws-,
Kunstkring bestaat veertig jaar
Ter gelegenheid van dit jubile
um zijn er dit jaar verschillen»
activiteiten op touw gezet.
In IJzendijke wordt in hel
Streekmuseum als afsluitiri
van het feestjaar op vrijdag 2
januari de tentoonstellin
Kunstkring Nu geopend. Opc
tentoonstelling worden enkel
werken van alle huidige lede:
geëxposeerd, vervaardigd ui
klei, brons en marmer. Ook zij
er schilderijen, foto's en compu
terkunstwerken te bezichtigen
Het bestuur geeft de leden ruim
te om te experimenteren m«
nieuwe initiatieven en materia
len. De tentoonstelling word
geopend door de Oostburgs
burgemeester G. Noordewiere
A Lammers-Cok zorgt voor c
muzikale omlijsting. De expos:
tie loopt nog tot 20 maart.
In het Zeeuws Museum Middel
burg loopt nog tot 7 maart d'
tentoonstelling Kunstkrini
toen, een tijdsbeeld. Daar worj
den werken getoond van ledr
en oud-leden. De Middelhui?
expositie geeft een beeld van
beeldende kunst in Zeeland g
durende de eerste twintig j#
van het bestaan van de Kui
kring.
Even een videootje uit de muur halen: met een pasje van videotheek Cinerent kan men altijd terecht.
foto Peter Nicolai
door René Hoonhorst
HULST - Hulstenaar E. van den
Bergen maakt foto's omdat hij
'het niet kan laten'. Fotografie
is meer dan een hobby wil de di
recteur van openbare basis
school De Reynaert maar laten
weten. Aan de andere kant
hoedt hij zich ervoor om 'te pre
tentieus te doen' over zijn foto
grafische bezigheden.
Van den Bergen exposeert van
maandag 25 januari tot en met
vrijdag 5 februari vijfentwintig
foto's onder de titel Tussen oud
en nieuw in de centrale hal van
het stadskantoor van Hulst. De
meeste tentoongestelde opna
men zijn gemaakt in het voor
malige Maristenklooster aan de
Carmelweg. De foto's zijn de af
gelopen vier, rijf jaar gemaakt.
Van den Bergen drukte dus ook
al prenten al in de tijd dat het
klooster nog werd bewoond
door enkele paters en patiënten
van het begeleid-wonenproject
van de Stichting Bosdorp. Het
fotograferen van mensen vindt
de Hulstenaar het boeiendst,
maar op de foto's van het Maris
tenklooster is geen mens te zien.
Inbreuk
.,Ik had de paters wel graag ge
fotografeerd tijdens hun dage
lijkse bezigheden, maar ik heb
het niet gevraagd. Waarschijn
lijk omdat ik onbewust toch
voelde dat het fotograferen van
het klooster als woonomgeving
al genoeg inbreuk op het privé-
leven van de paters was. Toen ze
er nog woonden, mocht ik ook
niet overal komen." De foto's die
Van den Bergen nu heeft gese
lecteerd, laten kamers en ver
trekken zien in de tijd dat er nog
volop in werd geleefd. Diezelfde
ruimten zijn ook gefotografeerd
na de verhuizing van Bosdor-
pers en paters. Een opname van
de kapel leidt door de glas-in-
loodramen en de donkere lam-
brizering met bijbelse afbeel
dingen als vanzelf tot nostalgi
sche gedachten aan het rijke
Roomse leven.
Symbool
Een eenzaam achtergebleven
lampje in een kaal vertrek doet
ook denken aan betere tijden,
maar symboliseert tegelijker
tijd de nieuwe kansen voor het
gebouw: het klooster wacht ten
slotte een geheel nieuw leven als
hoofdgebouw van het Rey-
naertcollege. Als Van den Ber
gen naar zijn favoriete opname
van de expositie wordt ge
vraagd, kiest hij een foto van
een tot keuken omgebouwd ver
trek van voormalige Bosdorp-
bewoners.
GOES, 't Beest
'Vuile handen', naar het stuk van
Jean Paul Sartre, door De Roovers,
met Gunther Lesage, Sara De Bos-
schere, Robby Cleiren, Luc Nuyens
en Ryszard Turbiasz. Kostuums van
Charlotte Willems, decor van Stef
Stessels.
doorWillem Nijssen
Hier of daar moet er onder
ons nog wel een linkse acti
vist zijn voor wie 'Vuile handen'
enig realiteitsgehalte heeft.
Voor wie 'het offer van de revo
lutie' nog iets concreets voor
stelt en die nog worstelt om
'vechten voor vrede' een recht
vaardiging te geven. Maar het
merendeel van de mensen is
daar zeker niet mee bezig. In een
land waar de belangstelling
voor politiek steeds verder te
rugloopt, kan de andere centra
le vraag („Denk jij soms, dat je
zonder vuile handen kunt rege
ren?") ook nauwelijks een item
zijn.
Als De Roovers er dan toch in
slagen om met hun bewerking
van het politieke-discussie-
stuk 'Vuile handen' van Sartre,
het publiek bijna twee uur in de
ban te houden, dan moet dat an
dere redenen hebben. Voor de
hand liggende bron is dan het
cynisme, dat publiek en makers
bindt. De een fs cynisch, de an
der maakt het cynisch. Want in
deze 'Vuile handen' zijn een
groot aantal rollen en een aantal
incidenten sterk gekarikaturi
seerd. Op aangename wijze ove
rigens, met een paar schitte
rend-humoristische momenten.
De jonge intellectueel Hugo wil
graag iets betekenen voor 'de re
volutie', en krijgt de opdracht
om de leider van de oppositie
groep waar hij toe behoort, te
doden. Omdat die een ongunstig
pact wil afsluiten met rivalise
rende oppositiegroepen Tien
dagen lang aarzelt hij, en als hij
schiet is dat waarschijnlijk uit
jaloezie omdat zijn vrouw aan
papt met de leider. Na zijn ge
vangenisstraf is de partijlijn
veranderd, en volgt men de
koers van de vermoorde leider.
Hugo is nu zélf aan de beurt om
geëlimineerd te worden.
Het is de eeuwige discussie over
het spanningsveld tussen indi
vidu en samenleving. Mag je do
den in het belang van de groep?
Waar is de mens achter de idee-
en? Maakt de mens zijn ideeën,
of maken de ideeën de mens?
Waar is de moraal, waar de ei
gen verantwoordelijkheid? In
teressante vragen, actueel in
1948 en opnieuw in de jaren van
de Rote Armee Fraktion. Van
daar in deze bewerking ook ele
menten uit 'Mauser' van Heiner
Müller, een stuk uit 1970. Anno
1999 kunnen deze vragen niet
meer letterlijk genomen wor
den. Maar als metafoor zijn ze
bruikbaar om de leegte van de
cynicus aan te geven: als niets er
nog toe doet (en er zijn elke dag
nieuwe schandalen om dat te
bewijzen), waarom leven we
dan nog?
De oorspronkelijke 'Vuile han
den' was een redelijk spannend,
maar ten dele ook een tamelijk
leerstellig stuk. Droog, intellec
tueel. vol woorden. Nog altijd
zijn er veel woorden, maar boei
end aan deze vertolking is het
beeldende, een sterke kant van
De Roovers. Zonder er één
woord aan te besteden, wordt de
relatie tussen Hugo en zijn
vrouw Jessica haarscherp afge
tekend. Prachtig spel in gebaar
en houding van zowel Giinther
Lesage als Sara De Bosschere.
Het knerpende geluid van ge
broken glas vertelt meer dan
woorden kunnen zeggen. Grote
spiegelruiten op de achtergrond
worden krachtige symbolen: we
kijken er doorheen, maar wor
den geacht er niets achter te
zien, Het is een dunne wand,
tussen twee werelden.
Dat beeldende gecombineerd
met de karikaturale elementen
(een schitterende onderhande
lingsscène bijvoorbeeld, met
Ryszard Turbiasz in een prach
tige rol als 'regent') maakt 'Vuile
handen' opnieuw levend en ont
doet de eeuwige vragen van het
oude stof dat zich daarop had
verzameld.
Werk van Jan de Koning.
door Jeroen Vliegenberg
MIDDELBURG - In de Middelburgse Wandel-
kerk (ingang onder de Lange Jan) wordt vanmid
dag om 14.30 uur een kunstexpositie geopend
door wethouder P. M. Bruinooge.
De tentoonstelling bestaat uit werk van gemeen
teleden dat de komende maanden wordt verkocht
ten bate van de herinrichting van de Nieuwe
Kerk. Tot nu toe zijn zo'n twintig schilderijen en
foto's en een achttal beelden te zien. De bedoeling
is dat de kerk straks multi-functióneel gebmikt
kan worden^ Er komen stoelen in plaats van ban
ken waardoor er ruimte is voor musicals, concer
ten en exposities. De expositie is elke zaterdag
middag tussen 14.00 en 17.00 uur te bezoeken en
loopt tot en met zaterdag 27 maartBelangstellen
den kunnen in die periode een bod uitbrengen op
de kunstwerken. Op 27 maart worden de werken
aan de hoogste bieder verkocht.
„Alles wat op de foto te zien is,
lijkt in strijd met elkaar. Goed,
er staat een keukenblok en er
zijn keukenkastjes- Maar er
hangt ook een kruis aan de
muur, er is een kruis in de deur
post verwerkt en de stoelen zou
je niet direct in een keuken ver
wachten. En ondanks die tegen
strijdigheden wordt het toch
een leefbaar vertrek."
Naast de vijftien kloosterfoto's
heeft Van den Bergen een aantal
foto's van de gerestaurateerde
basiliek (van oud naar nieuw)
uitgekozen, zijn enkele prenten
van het gesloopte MiLockcom-
plex en een opname van een bij
na geheel uitgebrande boerderij
te zien. Daarnaast heeft hij ook
afdrukken van een hoogbejaar
de dame en een close up van
haar gerimpelde hand uitverko
ren. De foto's van Van den Ber
gen zijn de komende twee we
ken tijdens de openingstijden
van het Hulster stadskantoor te
bezichtigen.
Een foto die E. van den Bergen maakte in het voormalige Maristen
klooster aan de Carmelweg.
