Lenin mag op zijn stek blijven PZC PZC Contact met opvolger Mandela was voor De Klerk vernederend CSU-leider Stoiber is succesvol met populistische taal Goede opvang werkt bij Antillianen beter dan ontmoediging feiten en meningen Oprichter Sovjet-Unie stierf 75 jaar geleden 19 januari 1949 dinsdag 19 januari 1999 door Hans Hoogendijk Ze zijn niet meer zo talrijk als vroeger, maar ze komen nog, de rode anjers in de hand. Vol devotie schuifelen ze het mau soleum aan het Moskouse Rode Plein binnen om onder het toe ziend oog van bars kijkende ere wachten een blik te werpen op het gebalsemde lijk van Vladi mir Iljitsj Lenin. De Sovjet-Unie mag ten onder zijn gegaan, de resten van haar oprichter liggen nog altijd te kijk in het rood manneren graf aan het Rode Plein. En op 21 ja nuari zullen ook zijn erfgena men deze man, die als een god heid werd aanbeden, hun eer bewijzen. Het is een bijzondere dag: 75 jaar geleden overleed Lenin. maar hij heeft zijn ware laatste rustplaats nooit gevon den. Een week na zijn overlijden in 1924 stuurde zijn weduwe Na- dezjda Kroepskaja een brief naar de Pravda. Daarin ver langde ze dat de dode revolutio nair gewoon zou worden begra ven. Bij voorkeur naast zijn familieleden in het toenmalige Leningrad, het huidige Sint Pe tersburg. „Bouw geen gedenk plaatsen, geef geen paleizen zijn naam, organiseer geen pompeu ze ceremonie rond zijn begrafe nis", schreef ze. De Sovjetregering was plan ge hoor te geven aan haar wensen, maar de Russische winter kent haar eigen regels. Het vroor ruim 30 graden en de begrafenis moest een paar dagen worden uitgesteld. Honderdduizenden trotseerden de ijzige kou om af scheid te nemen van hun idool. Dat maakte vooral op zijn op volger Josef Stalin diepe in druk. De nieuwe machthebbers hadden het volk de godsdienst afgenomen, de nieuwe ideologie was nog lang niet door iedereen omhelsd, wat lag meer voor de hand dan een alternatieve god te creëren? Ze besloten het li chaam van Lenin te balsemen. Een cultus was geboren. Jaar in jaar uit bezochten mil joenen mensen de steeds pom peuzer uitgevoerde mausole ums aan het Rode Plein. Gedwongen of uit pure devotie; ze kwamen, en na de bijna sa crale rondgang werd gediscus sieerd over de vraag'hoe is de toestand van het lichaam'? Is het wel echt of is het een wassen beeld, vroegen minder gelovi gen zich af. Kort na de ondergang van het Sovjetrijk in 1991 werd het mausoleum gesloten. Later ver boden de nieuwe machthebbers onder aanvoering van Boris Jel- tsin ook de communistische partij. Ze meenden dat ze sterk genoeg in hun schoenen ston den. Een misrekening. De com munisten werden na opheffing van de Kremlin-ban weer de grootste partij en het mausole um heropende zijn poorten. Maar - en dat was de verdienste van de prille democratie - er kon eindelijk openlijk gepraat wor den over dit gebalsemde com munistische relict. Boekwerk Professor Ilja Zbarski, die van 1934 tot 1952 voor Lenin had gezorgd, verbrak het stilzwij gen. Eerst in een krant en kort geleden in een lijvig boekwerk. In 1934 werd hij door de partij top uitverkoren voor de eervol le, maar levensgevaarlijke taak voor Lenin te zorgen. „Iedereen die er iets mee te maken had, wist dat een kleine fout je mini maal je baan zou kosten", zei hij. Maar Zbarski weigerde niet. Hij had ook een goede leermees ter: zijn vader, die in 1924 bij de eerste balseming was betrok ken. Vooral in de eerste maanden na dat de Sovjetheersers hadden besloten hun voorman voor het nageslacht te behouden, over heerste regelrechte paniek, meldt Zbarski. Toen de expexts er eindelijk uit waren hoe Lenin geprepareerd moest wórden, was er al flinke schade aange richt. Maar wat er nu al 75 jaar in het mausoleum ligt, is de ech te en enige Lenin, verzekert Zbarski keer op keer. Hardnek kige geruchten dat van Lenin alleen nog maar het hoofd en de handen over zijn. of dat een dubbelganger om zeep is ge bracht om Lenins plaats in te nemen, noemt hij leugens. En om het verhaal dat Lenins oren veel kleiner zijn geworden door het vele afstoffen, moet hij al leen maar lachen. „Hoewel ik persoonlijk geen voorstander ben van balsemen, kan ik verze keren dat Lenin nog tientallen jaren kan 'leven'. Het is gewoon een uniek experiment", zei hij eens. Geëxperimenteerd is er ook met het brein van deze communisti sche leider. Zijn hersenen zijn in 31.000 plakjes gesneden, ge fixeerd op glas en opgeslagen in het Moskouse Herseninstituut, Een historisch plaatje: Lenin inspecteert met zijn commandanten een militaire training' op het Rode Plein. door Peter van Nuijsenburg Het was een uitslag waarop vroegere leiders van com munistische regimes patent hadden. Sterker nog, Lothar Bisky, die zaterdag in Berlijn tot voorzitter van de (post)-com- munistische Partij van het De mocratisch Socialisme (PDS) werd herkozen, kon er niet aan tippen. Met zijn 89,18 procent moest de PDS-leider het in deze virtuele wedstrijd om de gunst van de partij-aanhang afleggen tegen Edmund Stoiber. De minister president van Beieren mocht met 93,4 procent, plaats nemen op de troon die na de dood van Franz Josef Strauss - jarenlang de ongekroonde keizer van Bei eren - tien jaar verweesd op de rommelzolder had gestaan. Stoiber is nu net als zijn bewon derde voorganger minister-pre sident van Beieren én voorzitter van de CSU, de eigenzinnige zusterpartij van de grote CDU. En het zou iedereen verbazen als zijn ambities daarmee be vredigd waren. Strauss wilde bondskanselier worden. Stoi ber worden dezelfde aspiraties toegedicht, maar wijst die als 'speculaties' van de hand. In één opzicht wil hij het voor beeld van Strauss in elk geval niet volgen. Strauss werd bij de Bondsdagverkiezingen in 1980 afgedroogd. Stoiber weet dat zijn kansen om in 2002 op te gaan voor de politieke hoofd prijs zullen slinken als hij zijn kandidatuur te vroeg bekend maakt. Maagkrampen Veel CDU-ers krijgen maag krampen bij de gedachte dat de dynamische CSU-chef dan ook namens hen mag proberen de macht te veroveren die vorig jaar september verloren ging aan de sociaal-democratische SPD. Stoiber is hen te onstui mig, te rechts, te populistisch. Ze zijn bereid toe te geven dat hij als minister-president van Beieren een succes is. De deel staat aan de voet van de Alpen is, vergeleken bij de rest van het land, een economisch wonder: Beieren heeft de beste groei- en de laagste werkloosheidscijfers. Maar met zijn vaak provoceren de stellingen over asielbeleid, misdaadbestrijding, integratie van buitenlanders, ondankbare Oost-Duitsers en de bureaucra ten in Brussel, die het in het 'rechtse' Beieren goed doen, zou hij de kiezers in het centrum af stoten en daarmee voorgoed naar het 'nieuwe midden' van de SPD verjagen. Te tam Op zijn beurt is Stoiber geen be wonderaar van de meeste CDU- politici. Ze zijn hem te tam, te veel op consensus gericht, heb ben hun voeling met de achter ban verloren. Toch is hij geen 'typische' Beier, zoals zijn grote voorganger Strauss. Stoiber is een asceet, geheelonthouder en workaholic. Hij zou volgens een in CSU-kringen met een menge ling van bewondering en onbe grip uitgesproken bon mot 'lie ver met een dossier dan met een lekkere meid tussen de lakens kruipen'. Dat imago van de Pruisische Beier kan hem in de rest van het land alleen maar helpen. Strauss was voor veel Duitsers wel erg veel Beier. Na het vertrek van ex-kanselier Helmut Kohl heeft Stoiber zich nadrukkelijk geprofileerd als de nieuwe sterke man van de chris ten-democraten en zijn CDU- collega Schauble, de aangewe zen opvolger van Kohl. voorlo pig in de schaduw gesteld. Handtekeningenactie Stoiber is ook gangmaker van de omstreden handtekening enactie tegen het plan van de rood-groene regering om bui tenlanders, en dan vooral de ruim twee miljoen Turken, bij naturalisatie hun oorspronke lijke paspoort te laten houden. Hij deed dat op zijn eigen, onna volgbaar Stoiberiaanse wijze. De dubbele pas zou 'de sluizen open zetten voor een vloedgolf van buitenlanders' en de 'staats veiligheid erger bedreigen dan in de jaren zeventig de Rote Ar mee Fraktion'. Dat FC Bayern-fan Stoiber zich nu heeft opgeworpen als de aan voerder van de christen-demo craten, betekent nog niet dat hij door hen ook als zodanig geko zen zal worden. „De wedstrijd is nog maar een paar minuten oud", zei hij zaterdag in een toe speling op de net begonnen re geerperiode van de rood-groene coalitie. „We zullen onze man pas tien minuten voor het eind signaal kiezen." Maar hij zei hij ook dat het zijn taak is om 'Bei eren sterk te maken en dan Ber lijn te bestonnen'. GPD door Peter ter Horst Ze wonnen voor hun bijdrage aan het einde van de apartheid samen de No belprijs voor de Vrede, Nelson Mandela en Frederik Willem de Klerk, maar van vrede in de persoonlijke verhouding was geen sprake. Ze werden gezien als de twee red ders van Zuid-Afrika, die het land van apartheid naar democratie loodsten, maar de chemie tussen de laatste blanke president en de eerste zwarte president liet veel te wensen over. Hun verhouding werd vooral gekenmerkt door ruzies, gekwetste ego's en beledigin gen. Dit blijkt uit de voorpublicaties uit de autobiografie van oud-president De Klerk, die het afgelopen weekeinde in Zuid-Afrika voor politieke opschudding hebben gezorgd. Het boek 'De Laatste Trek, een Nieuw Begin' wordt binnenkort zowel in het Engels als het Afrikaans uit gebracht. Het was bekend dat Mandela en De Klerk niet bepaald vrienden waren, maar in een uitgebreide aanval op de politicus en de persoon Mandela bekent De Klerk dat hij zich meermalen diep beledigd en zelfs vernederd heeft gevoeld door zijn politie ke opponent. Na de vrijlating van Mande- la, waartoe De Klerk als president in februari 1990 besloot, was er eerst weder zijds respect. De leider van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) noemde De Klerk zelfs 'een integere man', wat hem op kritiek uit eigen kring kwam te staan. Maar de verhouding raakte ernstig ver stoord na de befaamde publieke uitval van Mandela tijdens het begin van de on derhandelingen over een nieuwe grond wet in december 1991. In een lange tirade veegde de ANC-president de vloer aan met De Klerk, die hij 'het hoofd van een onwettig, in diskrediet geraakt minder heidsregime' noemde, 'niet in staat om er morele normen op na te houden'. De Klerk schrijft dat hij kookte van woe de, maar hij besloot Mandela niet van re pliek te dienen, want 'het nationaal be lang schreef voor dat ik mijn eigen ego oversteeg'. De volgende dag schudde Mandela De Klerk weer dehand. „Maar ik voelde dat het niet mogelijk was dat wij ooit weer een nauwe verhouding tot el kaar zouden hebben. Het feit bleef dat Mandela's niet gerechtvaardigde, venijni ge aanval een breuk tussen ons veroor zaakte, die nooit meer volledig is ge heeld", aldus De Klerk. De hoofdrolspelers van de machtsoverdracht in Zuid-Afrika steken de hand op tijdens de inaugaratie van Mandela als president op 10 mei 1994. foto Juda Ngwenya/RTR Botsingen In de jaren daarna kwam het keer op keer tot botsingen tussen de twee leiders, voor al over het geweld tegenzwarten. Mande- la verweet De Klerk dat hij niet gaf om zwarte levens, of dat hij persoonlijk ken nis droeg van een geheime derde macht van rechtse elementen binnen het leger en de politie die slachtingen onder de zwarte bevolking zouden aanrichten. „Ik weet nog steeds niet of zijn steeds scherpere aanvallen gemotiveerd waren door de oprechte overtuiging dat ik op een of andere manier bij het geweld betrokken was of niet genoeg deed om het te bestrij den, of dat hij slechts het positieve beeld dat onder veel zwarte Zuid-Afrikanen destijds van mij bestond, wilde vernieti gen. Beide factoren hebben waarschijn lijk een rol gespeeld", schrijft De Klerk Het dieptepunt kwam toen Mandela het presidentschap overnam en De Klerk vi ce-president werd in de regering van na tionale eenheiddie twee jaar zou bestaan. Mandela nam de ambtswoning in Pretoria over. De familie De Klerk moest verhuizen naar een andere staatswoning. Het huis diende echter een flinke opknapbeurt, on dergaan en een nieuwe inrichting krijgen. 'De definitieve vernedering' was volgens De Klerk dat Mandela persoonlijk kwam inspecteren of dat wel nodig was. En zo liepen ze samen met een door het ministe rie van Openbare Werken aangestelde ar chitect door het huis, de twee Nobelprijs winnaars, om te horen dat er een nieuwe koelkast nodig was, en te kijken waar een nieuwe lik verf moest worden aange bracht. Mevrouw De Klerk kon de verne dering niet verdragen en aarzelde niet haar kritiek te uiten, aldus De Klerk in de autobiografie. Inmiddels is hij van het politieke toneel verdwenen. Slechts zijn recente echt scheiding en nieuwe huwelijk met een Griekse vrouw haalde de voorpagina's. De autobiografie zal waarschijnlijk weinig veranderen aan zijn plaats in de geschie denis van Zuid-Afrika: de eerste blanke leider die durfde toe te geven dat de apart heid niet werkte, en die vervolgens door de gebeurtenissen werd meegesleurd. Hoge achting Mandela liet via zijn woordvoerder be leefd weten dat autobiografieën van na ture subjectief zijn, en niet per se een weergave van de feiten. „Maar de presi dent heeft nooit de bedoeling gehad de heer De Klerk te vernederen of te beledi gen, en hij heeft meer dan eens in het openbaar zijn hoge achting voor hem uit gesproken, ondanks het feit dat zij poli tieke tegenstanders waren", aldus de woordvoerder. GPD naast die van Stalin. Professor Adrianov van het Instituut deed enkele jaren geleden een boekje open over de grijze cellen van de partij-elite. Voor Stalins brein had hij geen goed woord over: „De hersens van elke doofstom me zijn interessanter." Zijn be langrijkste conclusie over Le nin: „Niks bijzonders, een genie was hij beslist niet." Definitieve rust Maar voor zijn trouwe aanhan gers geldt nog altijd de partij leus: „Lenin leefde, Lenin leeft en Lenin zal leven." Eén ding hebben ze in ieder geval al be reikt: Lenin blijft op zijn oude stek. Jeltsin heeft zich enige tijd ingezet voor herbegrafenis. Ook het hoofd van de Russisch or thodoxe kerk, patriarch Aleksej de Tweede, vond dat 'dit droevi ge communistische monument' diende te verdwijnen en elders in gewijde grond zijn definitieve rust moest vinden. Per slot van rekening was Lenin gedoopt. Maar de communisten zijn in Rusland weer een macht waar men rekening moet houden en dus wil vrijwel niemand zijn vingers aan de oude Lenin bran den. Eigenlijk zijn het alleen nog de liberalen die Lenin weg willen hebben. Zij stellen dat, als de communisten hun held in het mausoleum willen houden, ze zelf voor de kosten moeten op draaien. Voor alle zekerheid lie ten de communisten in de Doema, het parlement, daarom een wetsvoorstel aannemen, waarin staat dat op en rond het Rode Plein niets mag worden veranderd. „Het is een symbool van de verenigde volkeren van de Russische Federatie", zo heet het. President Jeltsin moet de wet nog goedkeuren. Een Kremlin- woordvoerder: „Er staan passa ges in de tekst die niet te rijmen zijn met de opvattingen van de Unesco over gebouwen en plaatsen van grote culturele of historische betekenis." Maar Jeltsin is intussen veel te zwak geworden om het op een kracht meting met de communisten te laten aankomen. De Lenin-ver- eerders kunnen gerust zijn: hun idool zal het - mogelijk tegen wil en dank - nog jaren volhouden in zijn marmeren praalgraf. GPD van onze redactie binnenland De problemen met Antilli aanse en Arubaanse jonge ren in Nederland zijn te voorko men door de immigranten goede opvang te bieden. Huisvesting, een snellere kans op een Mel- kertbaan en een mentorsysteem waarbij gevestigde Antillianen hun landgenoten wegwijs ma ken, werken beter dan een ont moedigingsbeleid. Dat is de mening van het Over legorgaan Caribische Neder landers (OCaN). „Antillianen en Arubanen hebben recht op kansen. We zijn tenslotte óók Nederlanders", aldus OCaN- voorzitterR. Pieters. De aanbevelingen over de op vang van Antillianen zijn ver meld in de nota 'Recht op Kan sen' die gisteren naar minister Van Boxtel van Grote Steden- en Integratiebeleid is verstuurd. De nota is een reactie op eerder aangekondigde ontmoedigings maatregelen die moeten voor komen dat jonge Antillianen zich in Nederland vestigen zon der hun ouders. Kansen pakken „Het is een ongevraagd advies, dat eind februari met de staats secretaris zal worden bespro ken, tegelijk met diens eigen no ta Kansen pakken", zegt OCaN- directeur I. Gumbs. Pieters: „Vorig jaar kwamen in totaal zo'n tweeduizend Antilli anen naar Nederland. We heb ben het dus over een relatief klein aantal." Wel zijn het voor •het merendeel mensen jonger dan dertig jaar. Een deel van hen belandt in de criminaliteit. In de optiek van het OCaN komt dat doordat huisvesting ontbreekt, waardoor het zoeken van werk' of het krijgen van een uitkering wordt bemoeilijkt. Juist dan is de verleiding van het snelle geld dat ze in de criminaliteit kun nen verdienen groot. „Huisvesting is zo belangrijk", meent Pieters. „Pas als je een vast adres hebt, kun je aan inte gratie gaan werken." Hij pleit dan ook voor het reserveren van een aantal woningen voor Antilliaanse nieuwkomers. „Waarom waren er wel huizen beschikbaar voor Indische Ne derlanders die hier na de oorlog naar toe kwamen, voor de Sun, namers na het uitroepen van cl! onafhankelijkheid in 1975 et voor asielzoekers, maar niel voor Antillianen?" Verhuizen Omdat iemand zich op de Antil. len nog niet kan inschrijver voor een Nederlands huurhuis worden de immigranten vaak door vrienden opgevangen steeds voor een korte periode Pieters: „Gemiddeld verhuize Antillianen in de eerste twet jaar van hun verblijf in Neder land vijf keer." Het OCaN plei er dan ook voor dat Antilliane zich al op de Antillen voor ee huis in Nederland inschrijven. Daarnaast pleit het overlegor gaan voor het al laten meetellei van de jaren dat iemand op dt Antillen werkloos is geweest gei Zo zouden Antillianen in Ne derland eerder in aanmerkiaj kunnen komen voor een Mei kertbaan. Een ander belangrijk aspect ii de opvang is het opzetten een netwerk, een mentorsys teem waarbij de nieuwkomer door hun meer geïntegreerd landgenoten wegwijs words gemaakt. „In de studentenwe reld werkt het, waarom zouj zoiets dan niet algemeen invoe ren?", vraagt Pieters zich ai do „Daarnaast is het van groot be lang dat hulpverleningsinstan ties beter kunnen inspelen o vo> problemen die specifiek toepassing zijn op Antillianen Aanmoediging In feite pleit het OCaN dus voc een aanmoedigingsbeleid plaats van een ontmoedigings beleid. Pieters ziet dat echtt anders. „Het zou het allerbest zijn als de economie op de Anti! zoi len aantrekt, zodat mensen nie he' meer naar Nederland hoeve He om een beter bestaan op te boi de wen." Het vraagstuk van de Ar dc tillianen in Nederland kan neme melijk volgens het OCaN nie iei los worden gezien van de ecom Er mische en maatschappelijk io ontwikkelingen op de Antillen yi la Het overlegorgaan wijst in zij iie notitie ook op een niet onbi (u langrijke groep beter opgeleic >o; Antillianen en Arubanen diiis wel succesvol integreren in N< derland. GPD/ANP pa Ge Belgische wegen De Belgische Touring Club heeft geprotesteerd tegen de slechte wegen in België. Vol gens de club loopt het wegen net in België honderd jaar ach ter bij dat in de buurlanden en weerhoudt het buitenlandse automobilisten 'ervan een be zoek aan het land te brengen. Vliegramp Een 'superfort' van de Ameri kaanse luchtmacht, is veronge- lukt in West-Schotland. Het vliegtuig vloog in dichte mist tegen een berghelling. Twintig Amerikaanse militairen kwa men hierbij om het leven. Ze waren na het voltooien van hun dienst in Engeland op weg naar huis. Dierenpark De Fluister speeltuin zal bin nenkort worden uitgebreid met een klein dierenpark. Met] verschillende dierentuinen worden gesprekken gevoerd voor het aanleveren van de dieren. Sinaasappelen De sinaasappelen, waarna; zovelen reikhalzend hebbel uitgekeken, zijn eindelijk ons land gearriveerd. Tijdei een persconferentie zei eei woordvoerder van het Ver enigd Importeurskantoor, dat de zuidvruchten vanaf volgen de week tegen de al eerder ver strekte bonnen kunnen wor-] den gekocht. Uitgever: W, F de Pagter Hoofdredactie: A. L. Oosthoek A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax (0118) 470102 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur in het weekeinde verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118) 484000 Fax (0118)472404 Goes: Voorstad 22 4461 KN Goes Tel. (0113) 273000 Fax (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 4537 AK Terneuzen Tel (0115)694457 Fax (0115)620951 Axel: Nassaustraat 15 4571 BK Axel Tel. (0115) 568000 Fax. (0115)561415 Hulst: s Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax (0114)373840 Zierikzee: Grachtweg 23a 4301 KJ Zierikzee Tel (0111)454647 Fax (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8,30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV City OnLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.pzc.nl e-mail pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 of maandag t/m vrijdag, op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14 00 uur op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20 00 tot 22.00 uur Tel (0118)484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 98,00, franco per post 128,50; per maand 35,75, per jaar 372,50; franco per post 491,00. bij automatische afschrijving per termijn 1.50 korting, losse nummers maandag t/m vrijdag 1.80, zaterdag 2.60 p st (alle bedragen inclusief 6 pet btw). Postrek nr 3754316 t n v PZC ab rek Vlissingen Advertentietarieven: 191 cent per mm. minimumprijs per advertentie 28,65. ingezonden mededelingen 2,5 x tarief, speciale posities: tarief op aanvraag; voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer (excl. 17,5 pet btw), volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B V Vlissingen

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 2