Al 15 jaar bij toeval schoenmaker Gent exposeert volledige oeuvre etsen van pionier James Ensor PZC Hogeschool Zeeland begint studierichting ondergronds bouwen Mijnontploffing schudt Bressiaanse zeelieden wakker Sociaal-ecologisch j beleid hoog in vaandel RPF/GPV j Staten betwijfelen nut regiocontract zeeland 10 Jan van Ossenbruggen koos voor baan met beheersbaar tempo ondernemend zeeland in detail kunst cultuur NOG 3 DAGEN FINALE UITVERKOOP DELSCHER mur «J 1900-2000 dinsdag 19 januari 1999 door Claudia Sondervan MIDDELBURG - Hij wilde de snelheid van het handelsleven verruilen voor een baan met een beter beheersbaar tempo. Dus werd Jan van Ossenbrug gen, procureur bij een tand heelkundig bedrijf, in zijn veertigste levensjaar en geheel toevallig schoenmaker. Twee jaar lang toog hij wekelijks naar de dagopleiding in Rot terdam om het vak te leren; on derwijl bestierde zijn compag non Henk van Essen hun zaak De Schoenmaker in Middel burg. Daarna was het de beurt aan Van Essen om het schoen makersvak onder de knie te krijgen. De twee zetten drie vestigingen van De Schoenma ker op vanuit Middelburg. De hang naar groei die Van Es sen koesterde, paste echter niet in de plannen van Van Ossen bruggen en de twee scheidden hun wegen. De zaak in Eindho ven werd verkocht, de zaak in Amsterdam ging naar Van Es sen en Van Ossenbruggen runt nu al vijftien jaar tot volle te vredenheid zijn schoenmakerij bij de Konmar in Middelburg. „Ik ga fluitend naar mijn werk", vertelt de schoenmaker. Niet dat schoenen hem vijftien jaar geleden speciaal aantrok ken. „Mijn compagnons zwa ger had zestig vestigingen van hakkenbars, waaronder die bij het toenmalige Trefcenter in Middelburg. Ik ben eens gaan kijken en dacht: dat kan ik wel. Handwerk trok me aan." De snelservice voor hakken en zo len werd omgevormd tot een volwaardige schoen- en sleu telmakerij. Vijftien jaar latei- gaat de eerste blik van Van Os senbruggen naar de schoenen van de mensen die hij tegen komt, bekent hij. „Maar ik ben geen schoenenfanaat." Mode Hij houdt de schoenmode wel in het oog. De hakjes van de pumps waren voor de schoen makers jaren geleden goud voor de omzet, maar de komst van de plateauzool en de sport schoen deden weer helemaal niets voor de schoenmakers. „Sloegen we vroeger zo'n vijf duizend van die damesschoen hakjes per jaar in, nu zijn dat er tweehonderd." Mode bepaalt de markt maar voor een deel. „De verhoging van het btw-tarief naar 17.5 procent in 1993 luidde een aan tal magere jaren in. De afgelo pen jaren is de omzet steeds ge lijk gebleven, landelijk daalde die zelfs. Maar sinds augustus zie ik weer groei." De verande rende'mode is daar debet aan, ziet Van Ossenbruggen. „Fy siotherapeuten krijgen steeds meer mensen met voetklach ten. Het is een cyclus, het pu bliek keert terug naar de betere schoen." Toch krijgt de schoen maker niet enkel de betere schoen ter reparatie: ook de schoenen van drie tientjes uit de goedkopere schoenketens worden soms voor vier tientjes opgeknapt. „Verbazend. Maar ja, 'hij zit zo lekker', zeggen die mensen." De Middelburger is van plan over vijf jaar zijn winkel over te doen. De klanten zien zijn beoogd opvolger al tien jaar lang een deel van de week in de winkel staan: Harold Bhoelai. Syntens en The Creative Club te Terneuzen houden dinsdag 19 januari een bijeenkomst over marketing en communi catie in hotel Arneville in Mid delburg. Centraal staat de taak om hoogwaardige technische producten effectief en opval lend in de markt te zetten en welke communicatievormen daarvoor geschikt zijn. De bij eenkomst begint om 15 uur. De Federatie van Hulsier On dernemers houdt donderdag 21 januari een nieuwjaarsbijeen komst voor alle middenstan ders en horecamensen. Volgens voorzitter G. d'Haens heeft de avond geen agenda en is een ge zellig samenzijn de bedoeling. Zowel leden van de Federatie als van Hulst Reynaertstadzijn welkom. Met de nieuwjaarsmaaltijd willen de ondernemersvereni gingen de onderlinge samen werking en samenhang van on dernemend Hulst stimuleren. Volgens d'Haens is het de be doeling dat dit eerste nieuw- jaarsfeest uitgroeit tot een jaarlijkse traditie. V&S Consultants aan de Turfkade in Goes is Zeeuws agent geworden voor het trai ningsprogramma voor mana gers van de Amerikaanse firma Crestcom. De managementop leiding tot 'bulletproof mana ger' wordt gegeven in twaalf maandelijkse middagsessies. Crestcom, actief sinds 1970, bewerkt sinds 1995 de Neder landse markt. Er zijn nu vijf tien trainers in Nederland. A H. F. van de Velde geeft met V&S Consultants ook tele foontrainingen en organiseert administx-aties voor particulie ren. Aannemingsbedrijf Keizerin Kampei-land opent vrijdag 22 januari het nieuwe bedrijfs pand aan het Rip in Kamper land. Het bedrijf werd in 1983 opgericht door F. Keizer, die het bouwbedrijf sinds 1993 leidt met zijn zoon H. F. Keizer. Het aannemingsbedrijf is ac tief in verbouwingen en onder houd voor pai-ticulieren, be drijven en instellingen en is eveneens actief in nieuwbouw, waaronder recreatieprojecten op Noord-Beveland. De activi teiten van het bedrijf, dat ze ven mensen in dienst heeft, worden vrijdag 22 januari ge- presenteerd tijdens de ope ningsviering tussen 19 en 21 uur in het nieuwe kantoor en werkplaats. Tuincentrum Intratuin in Koudekerke houdt tot en met maandag 25 januari een show- van palmen als kamei-planten. Zaterdag 23 januari zijn een aantal kwekers uit Nederland in het tuincentrum aanwezig om de tientallen soorten toe te lichten. De Rabobank Kloosterzan- de-Graauw houdt maandag 25 januari in samenwerking met Arke Reizen eeninfoimatiebij- eenkomst met videofilms over Cyprus en Ierland. Aanvang om 19.15 uur in zaal Van Leu ven in Kloosterzande. Café-hotel-restaurant Au- berge Maritime aan de Nieuwe Haven in Zieiikzee viert het tienjarig bestaan onder de lei ding van Johan Brongers en Carla Burcksen. In het pand, dat al 104 jaar bekend staat als herberg, werkt een vaste staf van tien mensen voor de ont vangst van 140 gasten en, sinds acht jaai-,, de catex-ingsex-vice. Brongers ontwikkelde als jubi leumviering een keuzediner met tien keuzegerechten a een tientje elk dat tot en met maart op de kaart staat. Schoenservice De Munnik aan de Sint Adriaanstraat in Goes is aangesloten bij de Er- kenningsx-egeling Schoenhei-- stellers. Als Erkend Schoen hersteller conformeei-tL. M.de Munnik zich aan de eisen in kwaliteit en professionaliteit die de bx-anchevereniging van schoenmakei-s heeft opgesteld, nu de overheid de vestigingsei sen voor schoenmakerij heeft laten vallen. De x-egeling bevat ook een klachtbehandelings mogelijkheid bij een geschil lencommissie. Mieke Rep, Chinees genees kundige en Tai Chi-docente te Middelburg en fvsiothei-apeu- te Maya Lentze zijn een maat schap aangegaan waarin Rep's Praktijk voor Chinese ge neeskunde en de Tai Chi en Qigongschool Midden-Zee land zijn ondex-gebracht. De school geeft wekelijks lessen op locaties in Middelburg, Goes en Biezelinge in Chinese bewegingsleer. De maatschap gevestigd aan de Schuitvlot- straat in Middelburg, geeft ook korte workshops bij bedrijven. Internationaal transport- en opslagbedrijf Boot Buteijn in Nieuwdorp hoort tot de eer ste tien transpoi-tbedrijven in Nederland die het keurmerk 'Goed en route' voeren. Het keurmerk is een initiatief van brancheorganisatie in be- roepsgoederenvei"voer Trans- po it en Logistiek Nedei'land en wordt afgegeven aan bedrijven die zich inzetten voor veilig en professioneel rijgedrag van hun chauffeurs. De rubriek Onderne mend Zeeland staat on der reductie van Claudia Sondervan. Vragentips en mededelingen kunnen schriftelijk worden aan geboden aan de redactie van de PZC, postbus 18, 4380 AA Vlissingen, of via fax 0118-470102. door Wout Bareman VLISSINGEN - De Hogeschool Zeeland begint eind januari met een leergang Ondergronds Bou wen. De opleiding kan worden gevolgd door studenten die hun hogeschoolopleiding hebben afgerond, maar richt zich ook op Bedrijventerrein Kloosterzande wordt groter KLOOSTERZANDE - De ge meente Hontenisse wil het be drijventerrein tussen Hoek en Bosch en de Hulsterweg in Kloosterzande uitbreiden met zo'n twee hectare. Het terrein, dat nu nog als landbouwgrond dient, is eigendom van de Regio nale Directie Domeinen Zuid (RDDZ) in Breda. Nadat het gebied werd ge taxeerd op 400.000 gulden, stel len burgemeester en wethou ders de raad voor om over te gaan tot aankoop. Het aan- koopbedi-ag, inclusief notaris- en taxatiekosten, bedraagt 410.000 gulden. Dit bedrag zal bij goedkeuring door de raad uit de bouwgx-ondresei-ve worden gebruikt, waarna deze weer wordt aangevuld met de ver koopopbrengst van het terrein. De bedoeling van de aaixkoop is om de huidige bedrijven, Tiele- man Transport en de staalbe- drijven IZVen IBS, de mogelijk heid te geven uit te breiden. Momenteel liggen er nog geen concrete plannen klaar om nieuwe bedrijven neer te zetten. De commissie middelen verga dert hierover maandag 21 janu ari vanaf 19.45 uur inde raad zaal van het gemeentehuis in Kloosterzande. tot donderdag 17.00 uur Lange Vorststraat 12 4461 JP Goes mensen die al enige ervaring hebben met ondergronds bou wen. De opleiding bestaat uit de specialisaties techniek, plan ning en control en projectmana gement. Het is ook mogelijk alleen een bepaalde specialisatie of modu le te volgen. Na de aankondi ging dat de Hogeschool Zeeland de opleiding zou beginnen, werd direeg belangstelling getoond door de provincie, gemeenten, ingenieursbureaus, bouwon dernemingen voor bijzondere projecten en opleidingsinstitu ten voor mbo en vbo. Tot nu toe is het aantal aanmel dingen overigens beperkt. De colleges worden in Delft en Utrecht gegeven. Daarnaast is er de mogelijkheid van 'distan ce-learning', waarbij gebimik wordt gemaakt van internet en e-mail. Te laat Al in maart '98 werd, tijdens een bijeenkomst van de Bi-abants- Zeeuwse Wex-kgevers (BZW), vastgesteld dat de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven te laat hebben ingespeeld op allp plannen voor ondei-gronds bou wen. Terwijl de bouw van het grootste project op dit gebied in Nedexiand al was begonnen, stond een opleiding voor onder- gx-onds bouwen nog maar in de steigers. Gevolg: de deskundig heid voor de bouw van de Wes- terscheldetunnel moest vooi-al uit Denemarken, Duitsland en Oostenrijk worden gehaald. De Hogeschool Zeeland wil die achterstand nu goed maken. Projectleider H. van Coevering van de leergang Ondei-gronds Bouwen constateerde tijdens de bijeenkomst van de BZW dat er nog voor miljarden guldens aan plannen op tafel liggen, zodat de opleiding zeker niet te laat komt. De leergang richt zich vooral op bedrijfseconomen en technici met een hogere beroeps- of uni- versitaire opleiding. Vakdocen ten, specialisten uit het be drijfsleven en onderzoekers werken eraan mee. Belangrijke aandachtsgebieden zijn milieu, veiligheid, nationale en inter nationale wetgeving, logistiek op en buiten de werkplek (aan voer van goederen onder meer), kwaliteitszorg en communica tie. De leergang wordt in deeltijd gegeven, twee avonden in de week, en duurt achttien maan den. door ErnstJan Rozendaal GENT - James Ensor (1860- 1949) is een van de belangrijk ste kunstenaars die België ooit heeft gekend. Hij wordt gere kend tot de pioniers van de moderne kunst. Niet alleen zijn schilderijen zijn alom ge roemd, ook zijn grafische werk wordt tot het beste in zijn soort gerekend. Het Museum voor Schone Kunsten in Gent ver wierf onlangs de volledige ver zameling van etsen die Ensor ooit maakte. Van de in totaal 185 prenten zijn tot en met 14 maart 78 exemplaren in het museum te zien, waaronder 22 door de kunstenaar met de hand ingekleurde afdrukken. Het werk van Ensor wordt ge- rekend tot het symbolisme, de kunststroming die aan het eind van de vorige eeuw op gang maakte Hij had een voorkeur voor het macabere. Irrealiteiten, fantastische en bizarre wezens, maskers en vreemde tronies zijn belang rijke motieven op zijn schilde r-ij en en in zijn tekeningen en etsen. Het Oostendse carna val, het sociale klimaat van honderd jaar geleden en de zee zijn mede van invloed geweest op de keuze van zijn onder werpen. De kunst van Ensor is al lang een speerpunt in het verzame- lingsbeleid van het Gentse Museum voor Schone Kun sten. Het museum bezat reeds drie schilderijen en verschei dene tekeningen, waaronder 'Intrede van Christus te Jeru zalem'. de belangrijkste die Ensor ooit maakte. Over te ken- en prentkunst, ook die van Ensor, heeft het museum in het verleden vex-schillende tentoonstellingen ingei*icht. Binnenkort wordt begonnen aan een verbouwing waarbij de installatie van een perma nent prentenkabinet is inbe grepen. Collectie De collectie die het museum heeft aangekocht, anderhalf jaar na dato maar nog wel ter gelegenheid van het tweehon derdjarig bestaah dat in 1997 werd gevierd, is opgebouwd door August Taevernier. Hij is de auteur van een oeuvrecata- logus van Ensors prenten. Dankzij contacten met de Brusselse kunsthandelaar Paul van der Perre kon hij bij- Zelfportret van James Ensor zondere drukken verzamelen. In totaal gaat het om 185 pren ten, waaxwan 133 verschillen de. Sommige etsen komen twee- of driemaal voor in een verschillende staat van afwer- king. Dat de grafiek van Ensor hoog werd aangeslagen, blijkt on der meer uit de wooi'den die Emile Verhaern in 1908 schreef: „Het is vooral in zijn grafisch wei'k, meer nog dan in ■zijn schilderkunst, dat Ensor zijn verbeelding de vrije teugel liet." De kunstenaar betoogde dat de prentkunst minder ver gankelijk is dan de schilder kunst, maar uit zijn geschrif ten blijkt dat hij zich op het medium toelegde op een mo ment dat zijn schilderijen moeilijk verkoopbaar waren. Zijn eerste ets dateert uit 1886. Etsen waren voordeliger en dus beter te verhandelen. De thematiek van Ensoi-s prenten sluit aan bij die van zijn schilderijen. Hij maakte poi-tretten, zelfportretten, landschappen, zee- en haven gezichten en fantasievoorstel lingen. Voor sommige wei-ken liet hij zich inspirex-en door verhalen van Edgar Allan Poe en af en toe speelde hij in op de actualiteit. Net als zijn onder- wei-pen, verschilde zijn stijl van pi-ent tot prent. De ene keer werkte hij zeer px-ecies en gedetailleei-d, dan weer im pressionistisch en in grove lij nen. In het maken van etsen was hij technisch niet zo be dreven als bijvoorbeeld Felici- en Rops. Met het vernissen of drukken van platen hield hij zich niet bezig. „Ik ken niet al le kneepjes en handigheden van het inbijten, waardoor ik heel wat platen heb bescha digd en mijn ogen onnodig heb bedorven", schi-eef hij in een van zijn brieven. De techni sche kant van het etsen liet En sor meestal over aan specialis ten. Oplagen Over de oplagen waai'in Ensor zijn etsen vei-vaardigde is wei nig bekend. De meeste etspla ten zijn bewaard gebleven, maar door zijn erfgenamen onbruikbaar gemaakt. Net als voor zijn schilderwerk liet de waardering enige tijd op zich wachten. De erkenning kwam op gang nadat het Brussels Prentenkabinet in 1893 en het Prentenkabinet van Dresden in 1894 prenten van hem aan kochten. Expositie: De etsen van James En sor, Nieuwe aanwinsten. Museum voor Schone Kunsten in Gent, t/m 14 maart di t/m zo van 9.30-17 uur. In het laatste jaar van de twintigste eeuw blikt de PZC van dag tot dag terug op nieuws feiten uit Zeeland. 19 januari 1915 door Denise de Boe Een mijnontploffing aan de motorsloep van de Bressi aanse mijnenlegger Triton kost op 19 januari 1915 aan vijf op varenden het leven. Een defect aan liet beveiligingsmechanis me van de mijn heeft de ramp waarschijnlijk veroorzaakt. Het is niet bekend of het projec tiel door de Duitsers, Engelsen of de Fransen in zee is gewor pen. Het is de vierde keer dat een mijn ontploft bij het aan land spoelen sinds het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914. De mijn was waarschijnlijk niet ontploft wanneer een schip in een eerder stadium tegen de mijn was aangevaren. Ook de andei-e drie ongelukken hadden op dezelfde manier vooxkomen kunnen worden. Het ongeluk veroorzaakt flinke opschudding bij de zeevaart en de kustbewoners in het gehele land. Ook in Breskens is de ont steltenis en bezorgdheid over de veiligheid van haar zeelieden groot als gevolg van de ontplof fing. Al velen malen eerder was de bevolking hier opgeschrikt door verontrustende berichten over drijvende mijnen en mij nen die op de kust aanspoelden en onschadelijk moesten wor den gemaakt. De mijnen die door de maiiniers in zee woi'den gewoi-pen, zijn grofweg te verdelen in twee soorten. De zogenaamde niet- verankerde mijnen, die geen be dreiging voimen wanneer ze aanspoelen op het strand. Deze mijnen blijven vanaf het mo ment dat de aanvaller ze in zee werpt aan de oppervlakte van het water drij ven. Ze worden al leen gebi-uikt tijdens een zeege vecht, bijvooi-beeld door een vluchtend schip dat zijn achter volgende vijanden op afstand wil houden. Eenmijnentraktaai uit 1907, dat onder meer Neder land, Duitsland, Engeland en Frankrijk hebben bekrachtigd, bepaalt dat deze mijnen allee:, gebruikt mogen worden als z* binnen een uur nadat ze zijn uit- geworpen onschadelijk zijn. Verankerd De verankerde mijnen zijn i: principe evenmin een gevaar. Zi worden bij het in zee werpe verankerd, maar door storm a het breken van de ankerkabt kunnen ze losraken en aan he wateroppervlak komen. Dezi drijvende mijnen, die de oorlog- voerders in grote aantallen indi Nooi'dzee hebben geplaats; mogen volgens bovengenoemd mijnentraktaat alleen wordet gebruikt als ze geen gevaren op leveren bij het losraken van di ankers. Alle mijnen die tot nu toe zij: aangespoeld, blijken na uitge breid onderzoek te voldoen aar de in het traktaat gestelde eisen Bij het breken van de ankerka bel treedt een mechanisme werking dat het ontstekingsap paraat uitschakelt. Daardoc zijn de in zee of op de kust aar getroffen mijnen niet gevaarlijl voor de scheepvaart of de bevo! king, tenzij er iets mankeert het beveiügingsmechanismf zoals bij deze ramp met de Tc ton. Maar meestal spoelen de mijne geluidloos aan op het strand, zo dat deskundigen de met spi'ing stof geladen voorwerpen defini tief onschadelijk kunne maken. P' st de door Maurits Sep MIDDELBURG - De Zeeuwse economie mag niet ongebrei deld groeien. Dat vinden RPF en GPV. In hun gezamenlijke ver kiezingsprogramma voor de Statenverkiezingen van 3 maart schrijven zij dat de ontwikke ling van Zeeland gericht moet zijn op behoud en bevordering van de noodzakelijke werkgele genheid, een goed leefmilieu, een maatschappelijk aanvaard baar levenspeil en goede chris- telijk-sociale omstandigheden. RPF/GPV willen geen sociaal- economisch, maar een sociaal- ecologisch beleid voeren, dat is gebaseerd op kwaliteit en duur zaamheid. Het milieu neemt hierin een zeer belangrijke plaats in. Handhaving van de milieuregels laat nu veel te wen sen over, vinden zij. Samen met het Rijk en de gemeenten moet die worden verbeterd. De regels kunnen overigens wel eenvou diger, schrijven RPF/GPV. Voor een goed sociaal-ecolo gisch beleid is wel een omslag in het denken en in de prioriteiten stelling van het provinciaal bestuur noodzakelijk. De pi-o- vincie moet het bedrijfsleven blijven steunen. Zeeland dient een interessante vestigings- door Richard Hoving MIDDELBURG - De Staten van Zeeland staan sceptisch tegen over het regiocontract dat de drie zuidelijke provincies met het Rijk willen sluiten. SGP- fractievoorzitter W. Kolijn noemde maandag de construc tie die Zeeland, Limburg en Noord-Brabant hebben be dacht 'onwerkbaar'. Volgens Kolijn zijn er nauwe lijks gezamenlijke knelpunten in het Zuiden te bedenken die door het Rijk moeten worden opgelost. „Zeeland en West- Brabant hebben misschien nog wel een paar dezelfde proble men. Maar het verband tussen bijvoorbeeld Zeeland en Lim burg ontgaat mij." Verantwoordelijk gedeputeerde L. Coppoolse (CDA) erkende dat het regiocontract zich nc moet bewijzen. „Er zijn n: geen zekerheden over in hoeve re het Rijk ons tegemoet komen." De drie zuidelijke pfi vincies pi-aten binnenkoil m minister Peper (Binnenland: Zaken) over de nadere invullii van het regiocontract. Gedept teerde Staten van Zeeland hei ben al te kennen gegeven aai dacht te willen vragen voor ee betere ontsluiting van have: terrein en investeringen in b onderwijs. Rendement Ondanks de twijfels, die oi door vertegenwoordigers w het CDA en Delta Andei GroenLinks werden geu stemden alle partijen in ffl voorzetting van de ondei-hand lingen over het regiocontract plaats te zijn voor met nam: hoogwaardige werkgelege- heid. Ook moet de infrastnc- tuur worden verbeterd, li Dammenroute, inclusief fce aquaduct in Middelburg, mof er zo snel mogelijk komen. Da geldt ook voor de tunnel Sluiskil en de spoorlijn Axel Zelzate. Echter, ontwikkelifij mag niet synoniem zijn aan eco nomische groei. Samenwerking Voor een goede ontwikkelin;nc van Zeeland is bovendien mee samenwerking nodig met buur provincies en met Vlaanderei Overleg met Rotterdam en Anl wei-pen is belangrijk voor toekomst van de Zeeuwse ha vens. Met Vlaanderen moet aar dacht worden besteed aan ïisico's van het vervoer van vaarlijke stoffen over de We: W: terschelde. De provincie moet een duideli; ker beleid ten aanzien van altei natieve energie voei-en en ruimte geven aan initiaties voor de opwekking van winc en zonne-energie. Overlast a gevolg van toerisme en vhegvei keer moet worden bestredei Voor sportvliegerij is in Zeelan dan ook geen plaats, vinde RPF/GPV. foto Ruben Oreel Jan van Ossenbruggen: „Het publiek keert terug naar de betere schoen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1999 | | pagina 10