Overwerk voor eurosysteem
Witte Huis stelt Republikeinen
vertragingsspel in vooruitzicht
PZC
Verboden toegang
Rehnquist blijft
langs de zijlijn
Guerrillaleider
Colombia mijdt
vredesberaad
buitenland
5
Roep om
bestand
in Sierra
Leone
S
Eenheidsmunt wordt uitzonderlijk veel gebruikt
Duitse waarden gooien tap dicht
Gorom ademt nu ook zelf
Braziliaanse deelstaat failliet
Blazoen Monty verder besmeurd
Gesjoemel met subsidies Israël
Serviers
ilokkeren
ivegen
hinese strijder
egen smokkel
n kraag gevat
tjtSVU)
1.11
oic clcdj.
Miljarden meer
melkwegstelsels
vrijdag 8 januari 1999
f FREETOWN - President
Kabbah van Sierra Leone
heeft gisteren verklaard
samen met de gevangen
rebellenleider Foday San-
koh opdracht te hebben
gegeven tot een onmiddel
lijk ingaand bestand om
een einde te maken aan de
gevechten in de hoofdstad
Freetown.
Maar rebellencomman-
dant Sam Bockarie ver
klaarde dat hij pas op
drachten aanvaardt, als
Ihij Sankoh zelf ziet. Gis-
I teren woedden nieuwe
zware gevechten tussen
de rebellen die woensdag
de stad binnenvielen en
eenheden van de West-
Afrikaanse vredesmacht
Ecomog.
Bij de gevechten vielen
opnieuw doden. Volgens
ooggetuigen lagen de
straten van de stad vol lij
ken. Beide partijen zeiden
de overhand te hebben.
Kabbah las een verkla
ring van Sankoh voor dat
'beide partijen een onmid
dellijk bestand bevelen'.
Tevoren zei de president
op een persconferentie op
de luchthaven waar hij
naartoe is gevlucht, be
reid te zij n de ter dood ver
oordeelde Sankoh vrij te
laten, als die zich aan de
afspraken houdt en er een
bestand is. Bij de afspra
ken doelde Kabbah op het
vredesakkoord van Abid
jan in Ivoorkust uit 1996,
dat een eind maakte aan
jaren burgeroorlog in
Sierra Leone.
Sankoh werd in oktober
ter dood veroordeeld we
gens zijn aandeel in de
staatgreep tegen Kabbah
in mei 1997. De gekozen
president Kabbah keerde
in maart 1998 met buiten
landse militaire hulp te
rug aan de macht in Free
town.
Waar Kabbah Sankoh
sprak zei de president
niet. De rebellen hadden
woensdag de vrijlating
van Sankoh geëist, als
voorwaarde voor een be
stand. RTR/DPA
door Raymond Peil
FRANKFURT - De euro wordt
zo gretig gebruikt dat het be
taalsysteem voor de elf Europe
se lidstaten er dagelijks
meer dan een biljoen
(1.000.000.000.000) euro's door
heen draait. Voor de afhande
ling moest het betalingssysteem
een paar dagen langer door
draaien dan normaal 'doordat
er bij grotere banken in alle lan
den menselijke fouten werden
gemaakt'.
President Duisenberg van de
Europese Centrale Bank zei gis
teren blij te zijn met de koers
van de euro ten opzichte van de
dollar: maandag wat hoger,
dinsdag wat lager en woensdag
weer iets hoger. Gisteren daalde
de munt kortstondig onder de
introductiekoers ten opzichte
van de dollar. Desondanks is de
munt zo in trek dat het systeem
'Target' dat alle betalingen ver
werkt, overuren moet draaien.
Afgezien van de groeistuipjes
rond Target is de overgang op de
euro 'vlotjes verlopen, tot onze
tevredenheid', zo meldde Dui
senberg gisteren na afloop van
de bestuursvergadering van de
ECB. De bank zelf, noch de cen
trale banken in de andere euro
landen hoefden in te grijpen om
de koers van de nieuwe munt op
peil te houden,
De problemen met Target waren
de enige wanklank. Duisenberg
lichtte ze uitgebreid toe en be
nadrukte dat het systeem 'uit
zonderlijk goed werkt'. „De
commerciële banken moeten
nog wennen aan het systeem.
Target is eerder het slachtoffer
van zijn eigen succes: door de
enorme toevloed van betalingen
van de meer dan 5000 aangeslo
ten financiële instellingen doet
zich wel eens een hikje voor."
Normaal
Volgens de ECB-president is
Target in enkele dagen uitge
groeid tot het grootste beta
lingssysteem ter wereld, inclu
sief de twee grote Amerikaanse
dollar-systemen. „Het is nor
maal dat bij zo'n snelle groei en
het feit dat gebruikers van hun
vergissingen moeten leren, dat
er wat pijntjes zijn als de eerste
tandjes doorkomen."
De ECB is verder bereid enigs
zins tegemoet te komen aan
onder meer de Nederlandse
middenstand om euro-bankbil
jetten en munten vóór 1 januari
2002 te verspreiden. Als ze maar
pas na die datum in handen van
het publiek komen, dat er dan
mee kan betalen.
„Betalingen met euromunten en
-bankbiljetten vóór 2002 is ver
boden door E uropese regelsWel
mag het geld bij financiële in
stellingen, beveiligd transport,
de detailhandel en bedrijven
met verkoopautomaten terecht
komen. Maar alleen als contrac
tueel of wettelijk is vastgelegd
dat zeniet voor 1 januari 2002 in
omloop komen", aldus Duisen
berg.
De eurorente, tot en met 21 ja
nuari zeer strak aan banden tus
sen 2,75 en 3,25 procent, krijgt
na die datum wat vrijere teu
gels, zo maakte Duisenberg be
kend. De banken hebben dan tot
die tijd wat kunnen droog
zwemmen met de korte euroren
te, daarna geldt een plafond van
4,5 procent en een bodem van 2
procent. GPD
HEBRON - Een Israëlische soldaat maakt een Palestijnse demonstrant duidelijk dat het niet mogelijk is de stad Hebron op de Weste
lijke Jordaanoever in te gaan. Palestijnen hielden er gisteren een protestmars in verband met de dood van een geestelijk gehandicap
te inwoner van Hebron, die met een neppistool zwaaide. Israëlische soldaten dachten dat de man kwaad in de zin had en schoten hem
dood. foto Jamal Aruri/EPA
HAMBURG - Duitse bierdrinkers kunnen het niet geloven.
De bierprijs stijgt aanzienlijk en de waard heeft een staking
uitgeroepen.
De grote brouwers van onder andere Dortmunder en Schlös-
ser hebben het vatenbier met soms tien procent in prijs ver
hoogd. Consumenten staan op de achterste benen en herber
giers in heel Duitsland willen geen bier van het vat meer tap
pen.
Tweehonderd cafés in Noordrijnland-Westfalen serveren
daarom vanaf 15 januari alleen nog maar flessenbier. „De
'Kneipe' op de hoek gaat eraan", zei één van de ox-ganisatoren
van de bierstaking, een bareigenaar in Bonn.
Een glas bier gaat straks 20 a 30 pfennig meer kosten. „Het
water staat ons aan de lippen", klaagde de herbergier. ANP
HOUSTON - Alle zeven overlevende kinderen van een acht-
ling die in december in Texas werden geboren, ademen zelf.
Woensdagavond werd in het ziekenhuis in Houston ook de
laatste van de kinderen van beademingsapparatuur gehaald.
Het kindje, Gorom, had de dag na kerst een operatie aan de
buik ondergaan.
De toestand van de kinderen, twee jongens en vijf meisjes,
Werd omschreven als kritiek maar stabiel. Een achtste kindje
overleed op 27 december, een week na de geboorte. De 27-jari-
ge moeder kon vorige week het ziekenhuis verlaten. RTR
BELO HORIZONTE - De Braziliaanse deelstaat Minas Ge-
rais heeft geen geld meer en is nagenoeg failliet.
Gouverneur Franco heeft met terugwerkende kracht de
schuldafdrachten aan de federale regering in Brasilia negen
tig dagen opgeschort. Minas Gerais, qua oppervlakte groter
dan Frankrijk, is de eerste deelstaat die niet aan zijn schuld
verplichtingen kan voldoen.
Ook andere provincies zouden willen morrelen aan de afspra
ken over afdrachten aan de federale staatskas. De staat kan
daardoor in grote financiële problemen komen. ANP/KRF
LONDEN - De reputatie van de beroemde Britse oorlogsheld
veldmaarschalk Montgomery van Alamein is opnieuw be
smeurd door de onthulling van documenten waaruit blijkt
dat hij grote, racistische getinte plannen had voor Afrika na
de Tweede Wereldoorlog.
'Monty' zoals hij bekend stond diende in 1948 een serieus plan
in bij de Britse Defensiestaf om op het Afrikaanse continent
een blank bolwerk te maken tegen het gevaar van een goedge
organiseerde communistische beweging in Afrika. Zijn plan
was gebaseerd op een rondreis in 1947, tijdens welke hij con
cludeerde dat de Afrikaan 'een complete wilde is en niet in
staat zelf zijn land te ontwikkelen.'
Premier Attlee stelde alles in het werk om te voorkomen dat
Monty zijn voorstellen verder zou uitdragen.ANP
JERUZALEM - De Israëlische politie stelt een onderzoek in
naar miljoenen guldens die het ministerie van Godsdienst
heeft overgemaakt naar niet-bestaande Talmoedscholen.
Woordvoerder Shimon Malka van het ministerie zei gisteren
dat een fraudeteam van de politie tientallen dossiers heeft
meegenomen van Talmoedscholen die niet zouden bestaan
maar wel subsidie ontvingen.
Volgens het hoofd van het departement, Blaustein, zou het
gaan om 35 miljoen gulden per jaar. Volgens hem zoekt de po
litie 47 religieuze instellingen die op de betaallijst staan maar
niet kunnen worden gelokaliseerd. AFP
RISTINA - Honderden gewa-
ende Serviërs hebben gisteren
de belangrijkste toegangswe-
engeblokkeerd naar de hoofd-
ad van Kosovo, Pristina. De
c ilokkades volgen op de moord
I p een Serviër ten zuiden van
ristina op de voorafgaande
vond. Het was kerstavond voor
e (Servisch-) orthodoxen.
J!
II istermorgen blokkeerden de
1! ervische betogers de hoofdweg
in Pristina naar het zuiden,
aar Macedonië. De acties heb-
:n zich verder uitgebreid naar
westelijke uitvalsweg naar
ic en de hoofdweg naar Bel-
lv4ado, dat naar het noorden toe
gt. De Servische politie hield
:orts alle verkeer tegen naar
reoce, de woonplaats van het
achtoffer, een 36-jarige Servi
ce bewaker van de kolenmijn
anBelacevac. Hij werd volgens
betogers vermoord door 'Al-
inese terroristen',
e Servische betogers eisen van
e Joegoslavische leider Milose-
ic en de president van de deel-
Jpubliek Servië, Milutinovic,
at ze naar Kosovo komen en
en bescherming bieden,
•e gewelddadigheden in Koso-
o zijn de laatste weken behoor-
jk opgelaaid. Beide strijdende
afrijen tonen zich zo goed als
oof voor vertegenwoordigers
gj an de Organisatie voor Vrede
n Samenwerking in Europa
JVSE) en andere bemidde-
g§ iars. AFP/RTR
(Advertentie)
door John Wanders
WASHINGTON - Het Witte
Huis heeft gisteren, kort na de
formele opening in de Ameri
kaanse Senaat van de rechts
zaak tegen president Clinton,
gewaarschuwd dat het histori
sche proces tegen de president
maanden zal duren als de havi
ken in de Republikeinse partij
hun zin krijgen.
Mocht de Senaat besluiten ge
tuigen op te roepen, dan zullen
Clintons advocaten hetzelfde
doen, zo verzekerde een woord
voerder van het Witte Huis. Hij
voegde er onmiddellijk aan toe
dat dit tot aanzienlijke vertra
ging zal leiden.
Clintons adviseurs trachtten tot
nog toe tevergeefs munt te slaan
uit de weerzin die er in de VS be
staat tegenover het pokerspel
dat in Washington wordt ge
speeld. Volgens opiniepeilingen
voelde een ruime meerderheid
van de Amerikanen niets voor
een rechtszaak tegen de presi
dent. Nu die x-echtszaak onver
mijdelijk is, meent de meerder
heid van de bevolking dat het
proces in sneltreinvaart dient te
worden afgewikkeld.
Het Witte Huis zal niet nalaten
te onderstrepen dat Clintons te
genstanders in strijd handelen
met de wil van het volk als zij
hameren op het belang van het
horen van getuigen, onder wie
Monica Lewinsky.
Met de beëdiging van opper
rechter William Rehnquist - die
voor de duur van het proces te
gen Clinton de Senaat zal voor
zitten - is gistermiddag de
rechtszaak tegen Amerika's
42ste president formeel van
start gegaan. De 96-jarige Re
publikeinse senator Strom
Thurmond uit Zuid-Carolina
nam Rehnquist de eed af.
EKING - De Chinese vice-mi-
ister van Openbare Veiligheid,
1 Jizhou, blijkt in december
'egens corruptie te zijn gear-
esteerd. Dat is van betrouwba-
c bronnen in China vernomen,
li Jizhou, een hoge officier uit
et leger, is speciaal belast met
e strijd tegen smokkelaars,
werd in december 1995 vice-
lünister. Zijn belangrijkste
aak was de beveiliging van de
fenzen en het tegengaan van
mokkelen. Zijn aanhouding
ijeoont. volgens de bronnen dat
'resident Jiang Zemin werk wil
hemaken van de strijd tegen cor-
uptie. De smokkel is een be-
ireiging van de industrie en be-
ooft Peking van inkomsten die
^net land nodig heeft, nu de eco-
'omie stagneert. RTR
door John Wanders
WASHINGTON - Opperrech
ter William Rehnquist is een
man van stiptheid en precisie.
Hij zal er voor waken dat de
historische rechtszaak tegen
president Clinton, die gisteren
formeel van start ging in de
Amerikaanse Senaat, ont
aardt in een ordinair modder-
gevecht tussen voor- en tegen
standers van de president.
De 74-jarige Rehnquist trad
27 jaar geleden met een con
servatief imago toe tot het
Amerikaanse Hooggerechts
hof. Ook toen legde hij op de
zevende januari de eed van
trouw af. Hij werd benoemd
door de Republikein Nixon,
vooralsnog de enige Ameri
kaanse president die zich ge
dwongen zag tot een voortijdig
aftreden. In 1986 benoemde
president Ronald Reagan Reh
nquist, het conservatiefste lid
van het Hooggerechtshof, tot
'Chief Justice', als opvolger
van Warren Burger, die zich
vanwege zijn hoge leeftijd had
teruggetrokken.
Volgens mensen die hem ken
nen, heeft Rehnquist bepaald
niet zitten uitkijken naar de
spectaculairste rechtszaak
van zijn leven. Zijn 'Supreme
Court' verricht uiterst belang
rijk werk in redelijke beslo
tenheid. Dat werk gaat ook de
komende maanden gewoon
door. Er zijn geen camera's
aanwezig als de opperrechters
beslissingen nemen over hei
kele kwesties als abortus, de
doodstraf, gelijkberechtiging,
positieve discriminatie, zaken
die direct of indirect het leven
van alle Amerikanen raken.
Maar Rehnquist bevindt zich
nu in het hete licht van de
schijnwerpers en voor de ogen
van de televisiecamera's. Hij
kan niet meer de straat op zon
der lijfwacht. Als hij plaats
neemt in de stoel van de voor
zitter van de Senaat, formeel
toebehorend aan Al Gore, de
vice-president van de Verenig
de Staten, kijkt de wereld toe.
Oordelen
De grondwet schrijft voor dat
de voorzitter van het Hoogge
rechtshof de Senaat voorzit als
deze moet oordelen over een
formele aanklacht van het
Huis van Afgevaardigden te
gen de president van de Ver
enigde Staten. De oprichters
van de VS hebben met deze
grondwettelijke bepaling het
ge wicht van een rechtszaak te
gen de president willen onder
strepen.
De verwachting is dat Rehn
quist zich tijdens de rechts
zaak tegen de president zal op7
stellen als een scheidsrechter
aan de zijlijn, die zich niet laat
verleiden tot het doen van uit
spraken die makkelijk kunnen
worden uitgelegd als partij
dig. Hij weet uiteraard dat zijn
beslissingen aangaande de
procedure of de presentatie
van bewijsmateriaal door een
simpele meerderheid van de
Senaat ongedaan gemaakt
kunnen worden.
Hij is behalve een excellent ju
rist een amateur-historicus,
Opperrechter Rehnquist maakt zich op voor het afnemen van de
eed van de senatoren. foto Larry Downing/RTR
met drie boeken op zijn naam. ments' (aanklachten bij de
Zeven jaar geleden kwam er Senaat door het Huis van Af-
een boek van hem uit over de gevaardigden van overheids-
geschiedenis van 'impeach- functionarissen). GPD
De eerste handeling die Rehn
quist in zijn nieuwe rol verricht
te, was de beëdiging van de hon
derd senatoren tot leden van de
jury. Alle senatoren beloofden
dat zij als onafhankelijke leden
van de jury onpartijdig zullen
zijn in hun oordeel over de aan
klacht die het Huis van Afge
vaardigden tegen president
Clinton heeft ingediend. Clin
ton is door het Huis schuldig
bevonden aan meineed en het
belemmeren van het justitiële
onderzoeknaar de aard van zijn
relatie met Monica Lewinsky.
De dag van gisteren was er voor
al een van ceremoniële hande
lingen, die de zaal van de Senaat
omvormden van een vergader
zaal tot een rechtszaal. De ei
genlijke rechtszaak gaat naar
verwachting in de loop van vol
gende week van start met het
betoog van de aanklagers.
Het team van aanklagers wordt
gevormd door dertien Republi
keinse leden van de justitiecom-
missie van het Huis van
Afgevaardigden, zonder uit
zondering felle tegenstanders
van Clinton. Clintons team van
advocaten neemt de verdedi
ging van de president op zich.
De senatoren luisteren zwi j gend
toe. Opperrechter Rehnquist
ziet erop toe dat alles volgens
het boekje verloopt. Als ten
minste 67 van de honderd sena
toren één of beide aanklachten
van het Huis overnemen, dan
moet Clinton aftreden.
Johnson
Het is voor de tweede keer in de
Amerikaanse geschiedenis dat
een president van de Verenigde
Staten terecht staat in de Se
naat. De eerste president die dit
overkwam was Andrew John
son, 131 jaar geleden. In een
door partijpolitieke tegenstel
lingen gekleurde atmosfeer
overleefde Johnson de rechts
zaak tegen hem op het nippertje.
Zijn tegenstanders in de Senaat
kwamen één stem te kort om
hem uit het Witte Huis te stoten.
De algemene verwachting is dat
Clintons tegenstanders onvol
doende stemmen in de Senaat
kunnen verzamelen om de nog
altijd populaire Democratische
president uit het zadel te wip
pen, Daar staat tegenover dat in
dit bizarre Lewinsky-drama -
dat later deze maand zijn twee
de jaar ingaat - reeds vele voor
spellende uitspraken door de
feiten zijn gelogenstraft. GPD
Iglo Thuismenu's
Kies uit Nasi Goreng, Bami
Goreng of Hutspot met ham.
In de diepvries Pak 500/450 gram.
Met Klantenkaart i'
50% korting.4^S
van onze redactie buitenland
SAN VICENTE DEL CAGUAN
- De Colombiaanse rebellenlei
der Marulanda heeft zijn land
gisteren versteld doen staan
door niet op te komen dagen
voor een ontmoeting met presi
dent Pastrana. Met hun ont
moeting hadden de onderhan
delingen over vrede in het meest
gewelddadige jand van Zuid-
Amerika moeten beginnen.
De afwezigheid van de 68-jarige
leider van de Revolutionaire
Strijdkrachten van Colombia
(FARC) wierp een schaduw over
het begin van de besprekingen.
FARC-commandant Reyes zei
dat Marulanda niet naar San
Vicente del Caguan, waar de
ontmoeting zou plaatshebben,
kon komen omdat hij met de
dood was bedreigd. Gilberto
Toro, de voorzitter van de natio
nale federatie van burgemees
ters, noemde het wegblijven van
Marulanda, die al tientallen ja
ren niet in het openbaar is ver
schenen, verontrustend.
In plaats van Marulanda voerde
Joaquin Gomez, een comman
dant die niet tot de top van de
FARC behoort, het woord. Een
duidelijk aangeslagen Pastrana
luisterde toe, met naast zich een
witte plastic stoel waar Maru
landa had moeten zitten. De
president betrad toen Gomez
was uitgesproken het podium en
bezwoer de vredesonderhande
lingen te zullen doorzetten. AP
AUSTIN - Op grond van een
nieuwe foto van de ruimtetele
scoop Hubble uit oktober heb
ben deskundigen hun schatting
van het aantal melkwegstelsels
in het universum verhoogd van
tachtig miljard tot 125 miljard.
Voor de nieuwe foto keek Hub
ble op het zuidelijke halfrond
door een uiterst klein segment
binnen het sterrenbeeld Toekan
zover als mogelijk het heelal in.
In de 'koker' tot het eind van het
zichtbare heelal telde de satel
liet 620 melkwegstelsels. Op
grond daarvan maakten de ex
perts hun nieuwe schatting.
In 1995 maakte Hubble op het
noordelijk halfrond, door het
sterrenbeeld Grote Beer heen,
een soortgelijke foto. Toen kwa
men deskundigen tot een schat
ting van tachtig miljard melk
wegstelsels. RTR/AFP
