Ameliahoeve koestert ijsrecept
PZC
Nieuwe Muziek met muzikale goocheldoos
Natuur nodigt uit om in
sprookjeswereld te leven
De Feijter vaart wel bij leaseconstructies
zeeland
22
Eeuwwisseling onder
slechte voortekenen
kunst cultuur
Bedrijf in Biervliet produceert 180 smaken voor de horeca
ondernemend zeeland
zaterdag 2 januari 1999
2 JANUAR11900
ui
De rubriek Onderne
mend. Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. PZC, post
bus 18, 4380 AA Vlissin-
gen.
door Theo Giele
Terwijl men zich nog steeds
warm maakt over de beant
woording der vraag of de negen
tiende eeuw wel of niet geëin
digd is, mogen wij wel zeggen
dat, zoo de twintigste inderdaad
begon, dit onder zeer ongunsti
ge voorteekenen was."
Voor een Zeeuws-Vlaamse fa
milie kwam deze profetie in de
Vlissingsche Courant van 2 ja
nuari 1900 bijzonder snel uit.
Tussen Sluiskil en de Axelse
Sassing reed een rijtuig het ka
naal in nadat het paard op hol
was geslagen. Twee vrouwen en
twee kinderen van drie en vijf
jaar verdronken, net als het
paard. Twee mannen overleef
den het ongeluk.
De sombere beschouwing in de
courant had echter niets te ma
ken met de onveiligheid van de
Zeeuws-Vlaamse wegen. De
krant, sinds 1899 verschijnend
als dagblad, bezag de interna
tionale politieke situatie met
grote zorgen. De oorlog tussen
de Engelsen en de 'boerenrepu
blieken' in Zuid-Afrika, met
wie veel Nederlanders zich ver
bonden voelden, beheerste het
wereldnieuws. Een wereld
waarin toen nog de Europese
naties - Engeland, Duitsland en
Frankrijk voorop - de lakens
uitdeelden. De Zuid-Afrikaan
se boerenopstand tegen het En
gelse bewind kon op veel sym
pathie rekenen. Dit verhinderde
de Nederlandse regering niet
met evenveel koloniaal geweld
opstanden in de Oost, meer be
paald in Atjeh, te onderdrukken
om rust en orde te herstellen 'in
dat deel der aan ons gezag on
derworpen landen'.
Over Nederland, de Indonesi
sche archipel en de gebiedsde
len in de West regeerde de bij de
eeuwwisseling nog geen twin-
tigjarige koningin WilhelminaP
dochter van wijlen koning Wil-J1.
lem III en zijn tweede vrouw ko-C
ningin-regentes Emma. De
schrijver van het hoofdartikel ir.e<
de Vlissingsche Courant stelde'
tevreden vast dat het koninkrijk
aan de Noordzee een oase van'
rust en stabiliteit is tussen der
onrustige 'volken van den eer?,
sten rang', doelend op de grow.
Europese staten: „Thans verP
heugen wij ons reeds een langf
reeks van jaren in de zegeningen
van den vrede. De regeeringsj*
vorm is duurzaam geregeld; or-
de en rust kunnen worden geP
handhaafd; de welvaart neemF
toe Nederland begint eenc
meer waardige plaats onder dev
natiën in te nemen, al is het dan
gelukkig niet door den invloe»
van vuur en zwaard."
In Den Haag vonden ontwapen
ningsconferenties plaats om di»
'bovenmatige uitbreiding de»,
militaire uitrusting te vermin*
deren'. Het spook van de oorlof
hing dreigend boven EuropaL
maar Nederland voelde ziet,
veilig.
De advertenties in de eerstt
kranten 1900 toonden een rustig*
voortkabbelende samenleving
de hoogste prijs in de 362?"
Staatsloterij (vijfduizend guit
den) viel op lotnummer 6544; ds
stoomboot Zeeland hervattep
toen de dooi was ingevallen, dL
dienst Vlissingen-Dordrechtfc
Amsterdam; de Hollandschf
Dameskapel Wilhelmina speelt
de in het Vereenigings-GebouvP
te Vlissingen en mevrouw Wie
baut aan de Dokkade was 0(1
zoek naar 'eene bekwame keur
kenmeid'. K-
De 'zeer ongunstige voorteekeP
nen' waren alleen buiten Nederj j
land waar te nemen. Maar een'
vooruitziende blik kon de
schrijver niet worden ontzegd. P
door Catlijne Akkermans
BIERVLIET - Wel eens gehoord
van gorgonzola-ijs? Of dropijs?
trappistenbierijs dan? IJsma-
kerij Ameliahoeve in Biervliet
heeft het allemaal in de diep
vriezer liggen. Het bedrijf
maakt al zijn ijs zelf. De melk
wordt bij de boer gehaald en
zelf gepasteuriseerd. Er zitten
geen toevoegingen als chemi
sche kleur- en smaakstoffen in
de lekkernij. Alles is puur na
tuur. Voor fruitijs worden verse
vruchten gebruikt.
Inmiddels zitten eigenaars Ni
co Ingels en Elly Pladdet al
over de grens van 180 verschil
lende smaken. Het Italiaanse
Guinness record is 230. „Ja, dat
zou leuk zijn. maar het is niet
ons doel", vertelt Ingels.
De Ameliahoeve ligt helemaal
in de polder, vroeger Amelia-
polder genaamd Ingels en
Pladdet brengen al hun bestel
de ij s naar horecagelegenheden
in heel Zeeland. Particulieren
kunnen niet terecht bij de ijs-
makerij. „We leveren vanaf het
begin al uitsluitend aan de ho
reca en we willen onze formule
heiligen." Restaurants kunnen
ook alleenrecht krijgen op een
bepaalde smaak. Als een eige
naar met een idee komt, wordt
dat speciaal voor hem uitge
werkt Op deze manier is ook
het truffelijs ontstaan, niet van
het snoepje, maar van de pe
perdure zwammen die door
varkens worden opgespoord in
Frankrijk.
De Zeeuwse pioniers zijn in
middels een jaar actief met hun
bedrijf. De werkplaats is te
krap geworden, dus er liggen al
vergevorderde plannen op tafel
voor uitbreiding.
De keuken is smetteloos wit.
Dat moet ook wel, want de ho-
recakeuringsdienst is streng.
Pladdet: „Eén keer in de vier
weken komt er iemand van een
controlebureau. Van de resul
taten krijgen we een uitdraai.
Zo kunnen we de kwaliteit con
tinu te bewaken." Veel meer
informatie over 'Sjakie's Cho
coladefabriek' willen de eige
naars echter niet kwijt. „Erzijn
steeds meer mensen die begin
nen te vissen naar het geheim
van de smid."
Ingels is docent economie en
Pladdet kapster; bepaald geen
horecaberoepen, dus. „We zijn
gewoon begonnen met ijs te ex
perimenteren. Het sloeg erg
aan vanwege de bijzondere
kwaliteit en het unieke assorti
ment", vertelt Pladdet. Ze zijn
met vijftig soorten ijs begon
nen. Alle kennis deden ze op in
de praktijk en met behulp van
enkele cursusboeken.
De dagen voor Kerst waren
hectisch. „We werkten tachtig
tot honderd uur per week.
Maar dat is ook in de zomer zo",
zegt Ingels. Klanten kunnen
ook in het weekeinde of 's
avonds bestellen bij de Amelia
hoeve. Ingels: „Het is wel eens
voorgekomen dat een restau
ranthouder ons om twee uur 's
nachts in lichte paniek uit bed
heeft gebeld om ijs voor de vol
gende dag te bestellen. Daar
hebben wij wel begrip voor."
Geen reclame
De ijsmakers maken geen re
clame voor hun producten. In
gels: „De beste reclame is die
van mond tot mond. In het be
gin hebben we gewoon via ac
quisitie de klanten benaderd.
We stuurden lijsten met ons as
sortiment op en lieten restau
ranthouders verschillende
smaken proeven. Nu bellen ho
recazaken vaak zelf."
Het populairste ijs is het krui
denijs met kaneelsmaak of
ster-anijs. Ook wordt er veel
sorbetijs besteld. De ijsmakerij
heeft ook typisch Zeeuwse
streekijsgerechten gemaakt
van roomboterbabbelaars en
crème de cassis de Zélande.
De Ameliahoeve is het ijs ma
ken nog lang niet beu. Behalve
Zeeland willen Pladdet en In
gels ook richting Randstad
gaan leveren. Over de eeuw
wisseling hebben ze ook al wat
nagedacht. „We weten nog niet
precies wat we gaan doen,
maar het zal in ieder geval iets
met millenniumijs worden,"
aldus Ingels.
Nico Ingels en Elly Pladdet: „Er zijn steeds meer mensen die beginnen te vissen naar het geheim van de smid." foto Peter Nicolai
doorRenévan Stee
TERNEUZEN - Van de lease
auto van de zaak, kranenver
huur of verhuur van andere ge
bruiksvoorwerpen kijkt tegen
woordig niemand meer op. Ook
de verhuur en lease van interne
transportmiddelen heeft een
hoge vlucht genomen. Eén van
de trendsetters is verhuur- en
handelsmaatschappij De Feij
ter aan de Haarmanweg in Ter-
neuzen, die vooral gespeciali
seerd is in leaseconstructies.
Met een marktaandeel van der
tig procent in Zuidwest-Ne
derland - met als belangrijkste
afzetgebieden de Kanaalzone
Terneuzen en het Sloegebied -
is De Feijter op dit gebied een
grote medespeler. De ooit op
bescheiden schaal gestarte ver
huur van vorkheftrucks en ma
gazijntracks - met in de laatste
zes jaar groeicijfers van vijf
tien procent per jaar - van het
oorspronkelijk in staal- en ma
chinebouw gespecialiseerde
bedrijf is ondertussen zo be
langrijk geworden, dat de om
zet van deze bedrijfstak mo
menteel anderhalf keer groter
is dan die van de staalbouwac-
tiviteiten.
Stimulans
Na twee interne verhuizingen
op het fabrieksterrein zijn on
langs een nieuwe werkplaats
en showroom met een vloerop
pervlak van duizend vierkante
meter in gebruik genomen die
de dienstverlening en de servi
ce een grote stimulans moeten
geven. De Feijter is nu dealer
van BT- en Manitou-magazijn-
trucks (de zogeheten stape
laars en verreikers) en Nissan-
vorkheftrucks. Ook levert men
Bobcat-graafmachines. Daar
naast is de Kalmar-container-
handlingsapparatuur tot vijf
tig ton een specialiteit.
Momenteel heeft De Feij ter 3 0 0
heftrucks in de verhuur. Samen
met de verhuur en het onder
houd van diverse andere ma
chines zijn in totaal 900 eenhe
den operationeel. Daarnaast
heeft De Feijter dertig hef
trucks in voorraad die direct
kunnen worden geleverd. Bo
vendien is de vierentwintig
uurs service een sterke troef.
Directeur E. van 't Westeinde
verklaart het succes als volgt.
„Eind jaren tachtig zijn we als
een van de eersten in dit gat van
de markt gedoken omdat we
inzagen dat veel klanten met te
grote en dure machine- en wa
genparken worstelden die te
vaak stilstonden. Aangezien
we klanten aantrekkelijke ver
huur- en leasevoorstellen kon
den doen, die veel geld be
spaarden, konden we vrij snel
op grote schaal zaken doen. Dit
betroffen vooral overnames
van heftruckparken, één van
onze specialiteiten."
Vanwege die grootschaligheid
werd ook de flexibiliteit be
langrijk groter. Machines die
bij een klant op een gegeven
moment overbodig zijn, kun
nen nu direct elders worden in
gezet. Belangrijk volgens van 't
Westeinde, omdat zo'n machi
ne dus nooit stilstaat en zorgt
voor een optimaal rendement.
Marleen van Wolferen: „Ik heb altijd dingen verzonnen. Op mijn schilderijen kan ik die verhalen i*
beeld brengen." foto Ruben Orea
O pc
door Ernst Jan Rozendaal
OOSTKAPELLE - Op het eerste
gezicht blijkt niet duidelijk dat
kunstenares Marleen van Wol
feren de Academie voor Beel
dende Kunst Ruudt Wackers in
Amsterdam heeft gevolgd. Deze
ouderwets degelijke opleiding
zet zich af tegen de academies
die het werken naar de waarne
ming niet centraal stellen. De
eerste drie jaar wordt uitslui
tend naar de werkelijkheid ge
tekend. Toch is het werk van Van
Wolferen niet puur realistisch.
Ze zegt: „Als je op de academie
eenmaal de basis onder de knie
hebt, weet je waar je lak aan
kunt hebben. Je moet de durf
krijgen om er los van te raken."
Van Wolferen exposeert op het
ogenblik een aantal van haar
schilderijen in het lunchcafé
van het Zeeuws Biologisch Mu
seum in Oostkapelle. Het zijn
over het algemeen surrealisti
sche taferelen. Middagslaapje
toont twee bomen in het water,
door Van Wolferen zo gezien in
Sri Lanka, maar uit één van de
bomen groeit een jongenshoofd-
je. De doeken Argeloos I en II to
nen spelende kinderen in een
ogenschijnlijk vredige, natuur
lijke omgeving, maar gevaar
dreigt van een loerende meeuw
en mooie, maar stuk voor stuk
giftige planten. Ook in de uit
werking heeft Van Wolferen
vaak het realisme losgelaten.
Soms is bewust geen gebruik
gemaakt van perspectief, in an
dere gevallen zijn repeterende,
decoratieve elementen in de
voorstelling verwerkt.
Decoratief
„Het illustratieve en decoratie
ve heeft me altijd aangetrok
ken", vertelt Van Wolferen.
„Dat zit kennelijk in me. Vaak
wordt daar kritisch tegenaan
gekeken, maar ik vind dat je die
elementen kunt gebruiken als
dat maar een acceptabel geheel
oplevert. Dan is het geen enkel
punt. Ik heb van Janpeter Muil
wijk, een schilder die me vaak
adviseert, geleerd dat je op een
schilderij niet alles hoeft weer te
geven wat je ziet of denkt. Het
gaat om het meest essentiële. En
dat mag zo decoratief zijn als je
zelf wil." Van Wolferen tekent
van kindsaf aan. Haar liefde
voor honden bracht haar tot het
maken van talloze dierenillu-
straties die in binnen- en bui
tenlandse vak- en verenigings
bladen verschenen. Maar ze
wilde meer. „Ik heb altijd graag
verhalen voor kinderen willen
illustreren. Naarmate meer bla
den mijn werk gingen plaatsen,
dacht ik: 'Jeetje, ik zal toch niet
al te veel fouten in de techniek
maken?' Ik besloot toen mijn
licht op te steken bij een profes
sionele leermeester.
Dat werd de Mijdrechtse kun
stenaar Coen van Os, die Van
Wolferen uiteindelijk aan
spoorde zich aan de academie in
te schijven. Van 1991 tot 199 -
volgde ze de Academie voo
Beeldende Kunst. „Daar raakt
ik mijn angst kwijt dat mijn te
keningen allerlei technisch
manco's zouden hebben. Ik leei
de er ook veel beter kijken, keu
zes maken. Me afvragen: 'Wa
wil ik precies maken?' Je moe
niet te veel willen op een doeli
Je moet weten waarover je hel
hebt."
Sprookjeswereld
Alles kan bij Van Wolferen onj
derwerp worden van een schilt
derij, maar haar voorkeur gaaj
uit naar de natuur en kinderen
Iets in de werkelijkheid zet haai
fantasie in gang. Het verhajj
dat ze vervolgens verzint
brengt ze in beeld. „Ik heb altijj
dingen verzonnen. Ik hou va(
geheimzinnigheid. Ik denk daj
ik af en toe in een sprookjeswa
reld leef, net als in mijn kinden
jaren. De natuur nodigt mi
daartoe uit. Op mijn schilderiji
en kan ik die verhalen in beelj
brengen."
Het blijft niet tot schilderijel
beperkt, want met kunstenara
Katja Bosch uit Koudekerk»
werkt Van Wolferen op ha
ogenblik aan een serie van vijl
praktische tekenboeken voor dl
jeugd.
Expositie Marleen van Wolferei
Zeeuws Biologisch Museum i
Oostkapelle t/m 28 maart, dagelijk
van 12.00 lot 17.00 uur, behali
maandagen.
MIDDELBURG,
Concertzaal
Nieuwjaarsfestival van Nieuwe Mu
ziek Zeeland met medewerking van
Geoffrey Madge, Trio Guus Janssen,
diverse pianisten o.l.v Maarten
Bon, Xenakis Ensemble o.l.v. Diego
Masson en het Willem Breuker Kol-
lektief
door Douwe Eisenga
chter op het podium in een
XAgoed gevulde Concertzaal
stonden tientallen lege dozen
opgesteld. Volgens inleider Ger-
rit Schoenmakers, voorzitter
van Nieuwe Muziek, vormden
ze een symbool voor het Neder
landse cultuurbeleid. Veel do
zen, weinig inhoud. De eerste
dag van het tweedaagse Nieuw
jaarsfestival bood daarentegen
een heleboel, zeer afwisselende
inhoud.
De dozen waren niet de enige
verandering. De grote zaal, met
daarin een tribune, de foyer en
de kleine zaal waren omgeto
verd tot een sfeervolle omgeving
voor het muziekfestijn van
Nieuwe Muziek. Dit alles vol
gens Schoenmakers om aan te
tonen dat de mogelijkheden van
de met opdoeken bedreigde
Concertzaal nog lang niet uitge
put zijn. Nooit uitgeput raakt de
pianist Geoffrey Madge, die het
festival opende met twee vir
tuoze werken uit het Laatro-
mantisch repertoire.
De Tien variaties op de prélude
in c van Chopin van de compo
nist Ferruccio Busoni en de So
nate in g van Nikolay Medtner
speelde hij met een bijna achte
loos gemak. Zijn speelstijl is al
tijd verfrissend. Madge stort
zich iedere keer weer met een
grote muzikale gedrevenheid op
de moeilijkste passages. De
daardoor onvermijdelijke, spo
radische, kleine versprekingen
vallen dan in het niet bij de
overtuiging die hij in elke maat
legt.
Terwijl in de boven-foyer het
programma voor kinderen een
aanvang nam, zorgde het Trio
Guus Janssen beneden voor een
spetterend intermezzo. De aan
gekondigde 'dwergopera'
QUOTH was komen te verval
len.
Daarvoor in de plaats brachten
de broertjes Guus en Wim Jans
sen samen met contrabassist
Ernst Glerum een aanstekelijke
mix van jazz en hedendaagse
muziek.
In de grote zaal stonden inmid
dels vijf vleugels opgesteld. Van
Rob du Bois klonk Gabberboc-
chus uit 1995. De titel betekent
'koeterwaals'. Hoewel de com
ponist waarschijnlijk een ande
re associatie met dit woord
heeft, was het inderdaad het on
toegankelijkste stuk van de drie
werken die tijdens dit program
maonderdeel gespeeld werden.
Veel groezelige loopjes en ak
koorden maken van deze com
positie een enigszins morsig ge
heel.
Het bewerken van de Tiveede
Symfonie van Matthijs Vermeu
len voor vijf vleugels is een waar
huzarenstukje. Sterker gezegd,
misschien is het wel een vrijwel
onmogelijke opgave. Het werk,
met de voor gisteren toepasselij
ke subtitel Prélude a la nouvelle
joumée, kenmerkt zich door een
extatische wirwar van steeds
veranderende melodieën. Bo
vendien gebruikt Vermeulen
veel ongebruikelijke orkestrale
kleuren die zich moeizaam laten
vertalen naar de piano. De over
donderende opening van de
symfonie is in feite niet door vijf
vleugels te benaderen. De be
werking die Maarten Bon
maakte klonk dan ook het beste
in de meer uitgedunde passages.
Hoewel in Pétrouchka van Igor
Strawinsky ook van alles tege
lijk gebeurt, blijft het totaal al
tijd helder. Bon bewerkte eerder
op een overtuigende manier
Strawinsky's Le Sacre du Prin-
temps voor vier piano's, voor
Pétrouchka had hij er vijf nodig.
In tegenstelling tot Vermeulen
componeerde Strawinsky aan
de piano en dat is in de bewer
king goed te horen. Elk melodie
tje, elk motiefje, alles kwam in
dit arrangement duidelijk voor
het voetlicht, mede door de zeer
precieze timing van de vijf pia
nisten.
Hoe feestelijk als het concert
van het Xenakis E nsemble vorig
jaar op één januari was, hoe
zwaar lag het gebodene gister
avond op de nieuwjaarsmaag.
De compositie Li Shang Yin van
de Chinese Liza Lim bijvoor
beeld is een erg gesloten werk
vol glissandi in de hoge regis
ters. Enallax-Parallel uit 1997
van Faidros Kavallaris bood
eveneens weinig aanknopings
punten. Hoewel aangekondigd
als een concert voor slagwerk en
ensemble, had de slagwerker
niet veel meer te doen dan het
inkleuren van uniforme ak-
koordenblokken, gespeeld door
het ensemble.
Twee stukken klonken er van
Iannis Xenakis himself. Daar
van was het uit 1970 stammende
en nu voor het eerst uitgevoerde
Zyia nog het verrassendst. Met
een prachtig ingetogen voor
dracht schitterde sopraan Ro-
lande van der Paal in een com
positie die aangenaam leunde
op elementen uit de volksmu
ziek.
Een geheel eigen gezicht toonde
Dmitri Yanov-Yanovsky in zijn
compositie Prédestination.
voor klavecimbel en ensemble.
Het werk is opgebouwd uit een
aaneenschakeling van klank
velden, bestaande uit dwarre
lende motief j es en gedragen me
lodieën. De componist werkt op
een fascinerende manier lang
zamerhand naar een climax, die
vervolgens in kort tijdsbestek
weer afgebouwd wordt.
Het Willem Breuker Kollektief
sloot de avond traditiegetrouw
af. Zijn muzikale goocheldoos
zal vermoedelijk nooit leeg ra
ken.
Deel twee van het festival vandaag
in de Concertzaal Middelburg.
Diverse pianisten speelden werken voor vijf vleugels tijdens het Nieuwjaarsfestival van Nieuwe Muziek. foto Lex de Meester
