Even kijken wat Goes
te wachten staat
PZC
reportage
15
McArthur Glen: groot in kledingo verschotten
Troyes in de
Champagne
zaterdag 2 januari 1999
Rekken vol afgekeurde of uit de mode
geraakte kleding, die tegen
dumpprijzen van de hand wordt gedaan.
Winkel na winkel na winkel. In
Engelstalige landen noemen ze zo'n
complex een factory outlet center. Vlak
voor de kerst werd Goes opgeschrikt door
het bericht dat het Engels/Amerikaanse
BAA/McArthur Glen zo'n winkelpaleis
wil bouwen op industrieterrein De Poel.
De verantwoordelijke wethouder S.J.
Heijning noemt het winkelcentrum 'iets
reusachtigs'; voorzitter S. Steutel van de
Ondernemers Organisatie Goes is
ongerust. Hij spreekt over 'een
donderderslag bij heldere hemel'. Maar
hoe ziet zo'n winkelcomplex er nou
eigenlijk uit? Verslag van een dagje
winkelen in het centre Mc Arthur Glen in
Troyes, gelegen in de Franse Champagne
streek.
Het winkelcomplex heeft wel iets weg van een
westernstadje. Een overhangend dak, ge
steund door groen gevetf de gietijzeren palen, zorgt
voor een beschutte galerij. Het winkelend pubhek
vindt er schaduw of een droog plekje. De uit bak
steen opgetrokken nepgeveltjes en torentjes bo
venop de overhang versterken het idee van een
dorpje. Het hart bestaat uit een grote parkeer
plaats. Aan weerszijden lopen twee straatjes met
winkels. Bekende merknamen als Calvin Klein,
Nike, Naf Naf en Polo Ralph Lauren spatten van de
geveltjes. De letters verschillen; de kleur blijft de
gelijk donkergroen.
„We mikken echt op luxe merken en goederen",
vertelt A Ménétrier-Duaygues. Ze is als marke
tingmedewerker in dienst bij McArthur Glen.
„Mensen die hier komen winkelen krijgen de beste
merken voor de beste prijs. Ze krijgen op die mer
ken bovendien dertig tot vijftig procent korting",
draait Ménétrier vlotjes haar verkoopverhaal af.
De prijzen kunnen omlaag in een factory outlet
center omdat er oude collecties worden verkocht.
Bloesjes, truien en broeken die één, twee of soms
meer seizoenen geleden nog hoog mode waren,
hangen in de Franse boutiques des fabricants voor
minder geld in de rekken. Ook overhemden met een
vlek, truien met een weeffoutje en T-shirts met een
gat eri n worden er voor weinig geld van de hand ge
daan.
„Bedrijven raken zo goedkoop van hun voorraden
af", zegt Ménétrier. „Bovendien op een dusdanige
manier dat hun image niet wordt beschadigd." En
image is heel belangrijk voor deze bedrijven, legt
de keurig met haarband en zijden sjaal uitgedoste
Fran?aise uit. „Voorheen werden deze voorraden
in grote partijen aan ik weet niet wat voor handela
ren verkocht. Nu kunnen de fabrikanten deze kle
ding in hun eigen winkel en in een nette omgeving
aanbieden."
Banen
Het winkelcomplex in Troyes werd in 1995 ge
opend. Het centrum bestond toen uit veertig win
kels. Eind 1997 kwamen daar nog eens twintig
winkels bij. Het totale vloeroppervlak bedraagt nu
een kleine twintigduizend vierkante meter. Er
werken 250 mensen. „Het grootste deel daarvan
komt uit Troyes of omgeving", geeft Ménétrier aan.
Een jaar lang, vlak voor en na de opening van win
kelplein, bemande McArthur Glen een klein ar-
beidsbureautje in het gemeentehuis van het stadje.
Ménétrier: „Iedereen met belangstelling voor een
baan in het centrum kon zich komen inschrijven en
zijn curriculum achterlaten. Daar zijn veel banen
uit voortgekomen. "Nog steeds kunnen belangstel
lenden hun cv kwijt bij de secretaresse van in het
winkelcentrum.
McArthur Glen vraagt geen vaste huurprijs voor
de winkelruimtes, maar een percentage van de om
zet. Daardoor kunnen de winkeliers hun prijzen
verlagen en op die manier klanten trekken. „Hoe
meer klanten, hoe meer omzet. Hoe meer omzet,
hoe meer geld wij vangen", verklaart Ménétrier dit
marketingconcept. Het leven kan zo simpel zijn.
Voor deze prijs verzorgt het bedrijf onder meer de
reclame voor het winkelcentrum. Ook is er een
klein legertje schoonmakers en beveiligingsbe-
ambtes in dienst, dat het complex een opgepoetste,
Amerikaanse uitstraling geeft.
Ondanks de kortingen op de uitgestalde kleding en
schoenen blijven de spullen best prijzig. Het blijft
tenslotte dure merkkleding. Een oud model spij
kerbroek bijvoorbeeld of een trui in de kleuren van
twee jaar geleden kost toch nog steeds dik honderd
gulden. Ménétrier hoort het onbewogen aan.
„Mensen die hier komen, kennen de merken en we
iets verderop zegt evenmin last te hebben van con
currentie. „Dat is ook niet zo verwonderlijk, de
aangeboden waar is immers van inferieure kwali
teit." Ze kijkt me veelbetekend aan. Dan barst ze
los: „De merkkleding die ze in het centre McArthur
Glen verkopen ziet er totaal anders uit dan de kle
ding van dezelfde merken die je in de stad zietDie
is van veel betere kwaliteit. Volgens mij wordt de
kleding die ze in het winkelcentrum verkopen er
speciaal goedkoop voor gemaakt."
Toerisme
Vanaf het station in Troyes is het ongeveer vijf mi
nuutjes per bus naar het industrieterrein in het
dorpje Pont-Sainte Marie, waar het winkelpara
dijs van McArthur Glen ligt. Tenminste, dat zegt de
spoorwegmedewerker. Een argeloze toerist kost
het minstens een uur
De op het station verkregen folder laat aan duide
lijkheid veel te wensen over. Getekende handjes
wijzen uitnodigend op diverse bushaltes, maar
eenmaal buiten werken de schematisch aangege
ven kaartjes niet zo goed. Dat een medewerkster
van het office du tourisme vriendelijk doch beslist
naar de verkeerde bushalte wijst, doet de zaak ook
geen goed. Een buschauffeur biedt uiteindelijk uit
komst.
„Het is inderdaad niet eenvoudig om hier met de
bus te komen", verontschuldigt Ménétrier zich.
„We moedigen de mensen dan ook maar aan om de
auto te nemen." Overleg met de busmaatschappij
heeft tot nog toe weinig opgeleverd, vertelt ze..Het
is een overheidsbedrijf, dus dan weet je het wel. Ze
weigeren de bestaande routes en dienstregelingen
aan te passen voor een winkelcentrum.Maar daar
laat het winkelend publiek zich weinig aan gelegen
liggen. McArthur Glen trekt ongeveer drie miljoen
bezoekers per jaar.
En al die mensen - vindt McArthur Glen - moeten
er meteen een bezoekje aan Troyes aan vastkno
pen. Ménétrier windt er geen doekjes om: „Als
mensen besluiten in Troyes te overnachten kunnen
ze op het centrum blijven tot om zeven uur 's a-
vonds de winkels dicht gaan. Moeten ze nog naar
huis rijden, dan zijn ze vaak om drie, vier uur
's middags al vertrokken." En daarom doet het be
drijf er alles aan om mensen te wijzen op de char
mes van Troyes.
Middenin het winkelcentrum is een toeristisch in
formatiecentrum gevestigd Aan de muur enorme
foto's van de kathedraal van Troyes en de museum
schatten die het stadje rijk is. Ook het getoonde
streekgerecht, Andouilette, een worstje van inge
wanden, moet de mensen doen watertanden.
Sinds kort werk t Ménétrier druk samen met het of
fice du tourisme in Troyes om mensen allerlei aran-
gementen te kunnen aanbieden. Zo is er een dag
tochtje dat begint met een onbijt in Troyes, een
rondleiding langs de bezienswaardigheden en een
lunch. De middag wordt vervolgens in het centre
McArthur Glen besteed. Een heel weekeinde kan
ook en is eigenlijk nog beter. Dan kan de hele zater
dag in het winkelcentrum worden stukgeslagen.
Voor de zondag staat er een bezoekje aan de stad en
de nabijgelegen wijngaarden op het programma.
Toekomstplannen
Er zijn inmiddels zeven vestigingen van BAA/M
cArthur Glen in Europa Vijf in Engeland, één in
Frankrijk en één in Oostenrijk. Dat het bedrijf gro
te plannen heeft, bewijst de glossy bedrijfsfolder.
Volgend jaar gaan er twee winkelcentra open in
Italië, nog eens twee in Engeland en eentje in het
Franse Roubaix, zo'n twee uur rijden van Goes.
Dikke blauwe stippen op de kaart van Europa la
ten de verre toekomstplannen zien. Behalve Span
je, Zwitserland, Duitsland en België heeft ook
Nederland een stip gekregen. Alhoewel ons land
piepklein en de blauwe circel nogal groot is uitge
vallen, zou het best om Goes kunnen gaan.
Rond het middaguur heeft zich een enorme hoe
veelheid mensen verzameld in de McDonalds,
samen met een lunchroom het enige restaurant in
het winkelcomplex. Alle twaalfhonderd parkeer
plaatsen zijn zo goed als gevuld. Een gezin - vader,
moeder en twee dochters - loopt met armen vol
plastic tasjes langs de winkels. De kinderen heb
ben aan de labels te zien Reebok sportschoenen ge
kregen, vader draagt een enorme tas met daarin
een nieuw ski-jack.
Of de winkels in Troyes ook van de toeristenstroom
profiteren? Ménétrier aarzelt even. „Nee dat denk
ik niet", zegt ze dan. „De meeste klanten van ons
centrum komen van buiten Troyes. Ze doen hier
hun inkopen en rijden dan weer naar huis."
Elke zaterdag noteert een medewerker van McAr
thur Glen alle nummerborden op de parkeerplaats.
Omdat elke Franse provincie z'n eigen cijfer heeft,
kan het bedrijf vrij nauwkeurig nagaan waar zijn
clientèle vandaan komt. „Ongeveer tachtig pro
cent van de mensen die hier komen winkelen, komt
niet uit Troyes. De gemiddelde reistijd is zo'n an
derhalf uur in de auto", weet Ménétrier. „Ze gaan
wel naar Troyes om te eten of om het stadje te beki j -
ken, maar winkelen in gewone winkels, dat doen ze
thuis wel."
Ingrid Huibers
foto's Lex de Meester
ten wat ze willen", blijft ze stoïcijns de formule
verdedigen. Dan speelt Ménétrier haar beste troef
uit: „In januari opent zelfs Armani hier een win
kel."
„Wij ondervinden absoluut geen concurrentie van
het centre McArthur Glen", zegt J. Colen beslist. Ze
werkt als verkoopster in een damesmodezaak in
Troyes. De uitverkoop is er net begonnen, maar de
paar klanten die in de winkel zijn hoeven niet te
dringen„Wie wil er nou veel geld betalen voor kle
ding die twee a drie seizoenen oud is?" Colen haalt
haar schouders op„Mensen willen toch veel liever
de mode van dit jaar, zeker vrouwen." Zelf gaat ze
dan ook nooit naar het winkelcentrum. Of bijna
nooit, verbetert ze meteen. „Voor kinderkleren is
het soms wel handig. Die zijn toch iets minder aan
de mode onderhevig."
Een collega-verkoopster in een schoenenwinkel
Het Franse Troyes, 160 kilo
meter ten zuidoosten van
Parijs, is met 60.000 inwoners
bijna twee keer zo groot als Goes.
Het stadje ligt aan de Seine en
middenin de Champagnestreek.
De regio is goed voor zo'n 25 mil
joen flessen champagne per jaar.
Eén van de oudste gebouwen in
Troyes is de Basiliek van Saint -
Urbain, gebouwd tussen 1262 en
1286. Jacques Pantaleon, gebo
ren in Troyes in 1185, werd in
1261 gekozen en benoemd tot
paus Urbain de vierde. Hij liet er
geen gras over groeien en gaf me
teen een architect opdracht een
kerk te ontwerpen voor zijn ge
boorteplaats. Het godshuis
kwam vlak naast de schoenen
winkel van zijn vader.
Bijzonder trots zijn de inwoners
van Troyes op de vele oude vak-
werkhuizen in het centrum van
de stad. Langs smalle straten
met kinderkopjes dienen de his
torische panden nu als winkel,
restaurant of galerie. Veel eige
naars hebben het leem tussen de
balken op de begane grond ver
vangen door glas wat heel aparte
doorkijkjes geeft. Troyes her
bergt een gothische kathedraal
en een negental kerken. Verder
bezit het plaatsje onder meer een
zeventiende eeuwse bibüotheek,
een historisch museum en een
museum voor moderne kunst.
Ook het smalste straatje van
Frankrijk is in het stadje te vin
den. La ruelle de chats, ofwel het
kattenstraatje, is zo smal dat de
huizen elkaar er bijna aanraken.
Alleen twee katten kunnen tege
lijk door het steegje; de rest van
de stervelingen moet één voor
één.
Net als Goes, probeert ook Troy
es toeristen te trekken door te
wijzen op de vele mogelijkheden
voor watersporters. Een kleine
dertig kilometer ten oosten van
het stadje, tussen de Seine en de
Aube, liggen drie grote meren.
Volgens de glanzende brochures
uitstekend geschikt om op te zei
len, surfen of waterskiën.
Aan winkels is in Troyes geen ge
brek. De ruim 500 winkeliers
prijzen hun waar op internet
aan Vooral luxeartikelen zoals
lingerie, maatpakken, serviezen
en bonbons zijn in overvloed te
krijgen. Ook heeft het stadje een
flink aantal galeries.
Naast de export van champagne,
vormt de textielindustrie de be
langrijkste bron van inkomsten
voor de stad.
