Sjaak de vakman is geen cliënt
in
Volumia! schudt haar
klef imago van zich af
PZC
Achter elk schilderij zit een filosofie
zeeland
18
In de bedrijven van Arduin werken de gehandicapten gewoon mee
Bakkersactie
voor Mitch
brengt 2400
gulden op
in detail
ondernemend zeeland
HZSafety bouwt vrije-valboot in Vlissingen
Verdachte verkrachting
vrij in afwachting van
voortgang proces
Anderhalf jaar cel geëist
voor overval en inbraken
kunst cultuur
Terneuzense
cabaretier
presenteert
eerste boek
vrijdag 4 december 1998
door Roelf Reinders
VLISSINGEN - Hij gaat
maandag commissaris van de
koningin Wim van Gelder in
terviewen. Dat is voor z'n ru
briek in het Arduinblad: De
tien. Lennart Huisman van de
drukkerij in de nieuwe Arduin-
bedrijvenhal op het industrie
terrein Vrijburg in Vlissingen
maakt zich er niet zenuwachtig
over. Van Gelder verricht
maandag de opening van de be-
drijvenhal van de stichting
voor verstandelijk gehandi
capten.
De vragen staan al op papier
getikt. 'Van Galder'. Foutje. De
a is doorgestreept, een e-tje met
pen erbij. Of Van Gelder de ko
ningin wel eens spreekt? En
wat hij mooier vindt, Arduin of
de Oosterscheldekering? ,,Mag"
ik 's wat zeggen?", vraagt hij
aan Arduin-manager Onno
Jongewaard. Dat mag. „Weetje
KRABBENDIJKE - De actie
die bakkerij Hirdes in Krab-
bendijke voor de slachtoffers
van de orkaan Mitch heeft ge
houden, heeft 2400 gulden op
gebracht. De bakkerij hield
open huis in verband met het
gereedkomen van een totaal
nieuw bedrijf.
Op een oppervlakte van 650
vierkante meter is een bakkerij
verrezen die bakt voor de eigen
winkel, maar ook voor super
markten en melkwagens. Ter
gelegenheid van de open dag
was in de bakkerij een tijdelijk
winkeltje ingericht waar voor
al banket en brood werden ver
kocht. De opbrengst daarvan
was voor de actie naar aanlei
ding van de orkaan Mitch die in
Midden-Amerika woedde. Het
bedrijf Hirdes is verhuisd naar
een locatie buiten het dorp, on
der meer om minder overlast in
de bebouwde kom te veroorza
ken.
waar ik me nou heel erg aan er
ger?" Nou? „Dat ze soms nog
cliënt tegen ons zeggen. We zijn
toch gewoon medewerkers?"
Dat vindt Jongewaard ook.
„Geestelijk gehandicapten
heetten eerst oligofreen. Toen
was het pupil, later cliënt. Nu
moet het medewerker zijn. Als
je in een bedrijf werkt, ben je
nou eenmaal een medewerker.
Maar voor de betaalde Arduin
medewerkers is dat nog wel
even wennen.In de nieuwe hal
zijn acht bedrijfjes onderge
bracht waar ongeveer 125 ver
standelijk gehandicapten van
verschillende niveaus werken.
„Al die bedrijfjes zijn geheel
zelfstandig met eigen perso
neel", zegt Jongewaard. „Het
past allemaal in de visie van
zinvolle dagbesteding van ze
ven uur per dag, vijf dagen in de
week. We hebben de gehandi
capten weggehaald uit de saai-
De rubriek Ondernemend
Zeeland staat onder re
dactie van Claudia Son-
dervan. Vragen, tips en
mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus IS,
4380 AA Vlissingen, of via
fax 0118-470102.
heid en futloosheid van de oude
situatie. Die was uitzichtloos
met steeds hetzelfde werk en
geen keuze om wat anders te
doen."
'Annelies' staat met grote let
ters achter op de stofjas van de
man met de rode vingers.
„Sjaak de vakman", noemt hij
zich. Hij draait in de hoek van
houtatelier Vakwerk een sjek-
kie. Vakwerk, heeft hij be
dacht. Sjaak de vakman levert
vakwerk. Hij heeft net 'bloed-
bladeren' geverfd, houten
bladeren voor bakjes voor vo-
gelvoer. „Ik kan goed figuurza
gen", benadrukt hijHet is geen
ateliertje spelen wat hier ge
beurd, stelt Jongewaard. „De
medewerkers maken hier een
volwaardig product. Er ligt
hier niet een zootje oude
schroevendraaiers. Wij nemen
de medewerkers serieus. Dan
Repro Walcheren aan de Dam
in Middelburg heeft een groot
formaat kleurenplotter/prin-
ter aangeschaft waarmee kleu
renprints tot 90 cm breed en ve
le meters lang kunnen worden
afgedrukt. Originelen kunnen
digitaal worden aangeleverd
via alle transportmethodes van
diskette tot e-mail. Het bedrijf
heeft een internetsite op www-
.zeelandnet.nl/repro.
Een nieuwe winkel die zich
specialiseert in wijn en kristal
is geopend aan de Latijnse
Schoolstraat in Middelburg.
De Karaf van Ans en Marco
Boekema-de Schipper biedt
handgegoten en geslepen kris
tal dat zij zelf importeren uit
Hongarije en rode en witte wij-
De wasserette Waskracht 2000 in de Arduin-bedrijfshal op het industrieterrein Vrijburg in Vlissin
gen, waar alle bedrijfskleding van Arduin wordt gewassen. foto Lex de Meester
blijkt dat ze zichzelf meer gaan
waarderen en trots zijn op wat
ze kunnen."
In het werkatelier Creatief zit
ten drie mensen op een bank.
„Die hebben vast geen zin",
zegt Jongewaard. „Die rusten
wat uit." In Creatief hoeft het
allemaal niet zo. „In de bedrijf
jes is het soms: 'Jongens, 't is
even druk, het moet af'. Bij
Creatief gaat het meer om de
sfeer, er zit geen werkdruk op."
Hij noemt het werkatelier een
verbindingsschakel tussen de
gehandicapten die zonder pro
blemen in een bedrijfje kunnen
werken en de lagere niveaus die
dat niet kunnen. „Bij Creatief
onderzoeken we de mogelijk
heden van mensen om aan het
werkproces deel te kunnen ne
men."
Jongewaard erkent dat het er
met al die leuke bedrijfjes op
lijkt dat er bij Arduin alleen
aandacht is voor de hogere ni
veaus. „De buitenwereld mag
dat denken, ouders ook. Maar
als personeel dat roept, hebben
ze niet goed opgelet. Het is
waar, de medewerkers in de be
drijfjes zijn goed te etaleren.
Maar we hebben ook serieuze
aandacht voor de meervoudig
gehandicapten. Ook zij hebben
zeven uur per dag dagbeste
ding.
Hun vooruitgang, dat zijn ver
beteringen op de vierkante
centimeter. Ze zijn rustiger ge
worden, ik zie ze beter in hun
vel steken. Het hele model
buigt zich nu naar de kant van
de meervoudig gehandicapten.
We nemen nóg geen genoegen
met wat er is, daar zijn we heel
eigenwijs in."
VLISSINGEN - Het trainingcentrum van
de brandweer aan de Buitenhaven wordt
uitgerust met een 'vrije-valboot' met Ian-
ceerinstallatie. Dergelijke reddingsboten
worden steeds meer toegepast bij schepen
en offshore-installaties, omdat de boten
direct vrij komen van het vaartuig.
De installatie is van HZSafety bv, dochter
bedrijf van Hogeschool Zeeland. Het be
drijf verzorgt maritieme veiligheidsoplei
dingen voor scheepvaart, offshore en de
nautische opleidingen in Vlissingen.
De vrije-valboot moet vrijdag 6 februari in
gebruik worden genomen, tijdens de jaar
lijkse scheepvaartdag van de nautische
opleidingenHet proj eet kost circa een half
miljoen gulden en wordt mede betaald uit
het Zeeuws Participatiefonds en de Stich
ting Maritieme Activiteiten De Ruyter.
De boot gaat van vijf meter hoogte in een
aan te leggen bassin dat dertig meter lang
wordt, zestien meter breed en vijf meter
diep. De voorziening van het bassin maakt
de trainingen onafhankelijk van getijden
en weersomstandigheden. De vrij e valboot
wordt ingezet bij cursussen brandbestrij
ding, overleven op zee en ehbo voor off
shore en scheepvaart. Ook kunnen de aan
komende maritieme officieren van de
Hogeschool Zeeland en ROC Zeeland er
hun verplichte training 'sloepgast' mee
vervullen. HZSafety verwacht een groei in
het aantal trainingen in de komende jaren
door verscherping van internationale re
gelgeving op veiligheidsgebied in de mari
tieme sector.
door Arjan van Westen
MIDDELBURG - Een 26- jarige
Terneuzenaar die van drie ver
krachtingen wordt beschul
digd, is tot aan zijn proces in fe
bruari op vrije voeten gesteld.
Zijn raadsman E. G. M. Smits
had hier donderdag bij de ar
rondissementsrechtbank in
Middelburg om gevraagd, om
dat de zaak volgens hem 'aan al
le kanten rammelt.'
De Terneuzenaar wordt ervan
beschuldigd tot driemaal toe
onder bedreiging van geweld
onzedelijke handelingen te heb
ben verricht, ondermeer bij een
minderjarig meisje. Smits heeft
zes getuigen - vier waren er op
de zitting - die de onschuld van
zijn cliënt moeten aantonen. De
rechtbank zag gisteren geen
kans hen binnen één uur te ho
ren. Uitstel tot 4 februari werd
noodzakelijk geacht.
Smits vond dat zijn cliënt daar-
op niet in de gevangenis hoeft te
wachten. Dat zou oneerlijk zijn.
De aangiften van de twee
slachtoffers zitten volgens hem
vol hiaten en de politie heef
geen goed onderzoek uitge
voerd. Smits: „Beide vrouwe;
komen uit de nabije omgevin
van de verdachte, dat is toch we
heel toevallig. Een groepje menl
sen heeft zich tegen mijn cliën °VL,
geiicht."
In de verklaring van één van di
verdachten stond dat ze in he:
huis van boven naar benedei
ging. „Terwijl iedereen kan zie-
dat het appartement in kwesti
gelijkvloers is", stelde Smits
Het andere slachtoffer heef
volgens de advocaat geprobeen;
de politie om de tuin te leiden
„Door te zeggen dat ze de ven
dachte nauwelijks kende. Ten
wijl hij regelmatig bij has:
kwam slapen. Ook hier klopt d
aangifte niet."
Smits vond het belachelijk
zijn cliënt tot 4 februari in de ci
moest wachten. De rechtbani
kon zich daar wel in vinden
Maar de verdachte mag gedu
rende deze tijd geen contac
hebben met slachtoffers en
tuigen en komt onder strer
toezicht van justitie te staan.
geb
nin
w:
zag
door Arjan van Westen
MIDDELBURG - Tegen een 29-
jarige Terneuzenaar die onder
meer van een overval wordt be
schuldigd, is donderdag twee
jaar gevangenisstraf gecist,
waarvan een half jaar voor
waardelijk. „Als het even tegen
zit gaat u in de fout gaat. Daar
mee richt u bij anderen grote
schade aan", meende officier
van justitie C. Fetter.
De Terneuzenaar heeft op 22
september jongstleden een ben
zinestation in de gemeente Ter-
neuzen overvallen. De toe
dracht was vaag. Hij zou met
een mes de caissière hebben ge
dwongen tot het openen van de
kas. Volgens de verdachte was
dat geen mes maar een aanste
ker. In ieder geval had hij ruim
zevenhonderd gulden buitge
maakt. Volgens de verdachte en
zijn raadsman R. R. E. Nobus
moet niet worden uitgesloten
dat de medewerkster er in de
aangifte een mes van heeft ge
maakt, omdat zij wel erg ge-
re:
gen
wei
gen
.H
makkelijk het geld meegaf. „Za
slaapt er nog steeds niet van et vey
als ze niet bedreigd was, hadaBw
toch heel gemakkelijk de alarm-
installatie in werking kunner^
stellen", wierp de officier tegen ma)
De verdachte stond tevens tekcc,
recht vanwege twee inbraken',
in Sas van Gent en Terneuzeni
Horloges, een televisie, cd's et 'j-
buitenlands geld behoorden to!!'mef
de buit. Na overleg met zimou
vriendin keerde hij bij de ;iniwe(.
braak in Terneuzen terug naai;i(|er
het pand en nam alsnog een hoe-njn
veelheid parfum mee. „We had-LQl[
den allebei geen geld", liet hijjven
gisteren weten. Een drugsver-LeZi
slaving dwingt hem tot diefstal
Verdachte stelde zich gisteren.
bereidwillig op. Alle beschuldi-L
gingen gaf hij grif toe. De bui: |Jve
van de overval wilde hij graag: 2,e-
terugbetalen. „Dat er met dere-jgoe
classering een oplossing vooi
zijn persoonlijkheids-, drugs-,
en schuldproblemen wordt ge- j][)U
zocht, vond hij een stap in di _en
goede richting.
Uitspraak 16 november
door Sheila van Doorsselaer
TERNEUZEN - De uit Terneu
zen afkomstige cabaretier
Frank vanPamelen (33) zal zon
dag 6 december in Zaal 16 in Til
burg zijn eerste boek 'Min 9 en
Min 10' presenteren met daarin
de teksten van zijn twee caba
retprogramma's Jongleren en
Planken Wambuis. Van Pame-
len won in 1995 de publieksprijs
van de Cabarestafette en heeft
al in het hele land op het podium
gestaan. Met de presentatie van
zijn eerste boek hoopt hij zijn
carrière een duwtje in de rug te
geven.
Van Pamelen heeft Letteren en
Taalwetenschappen gestudeerd
aan de Tilburgse universiteit en
heeft tijdens zijn studie een uni
versiteitscabaretgroep opge
richt genaamd Balkenbrij. Eén
van zijn leraren was zo onder de
indruk van Van Pamelens kun
nen dat hij hem stimuleerde om
door te gaan met de optredens.
Van Pamelen wou liever teksten
schrijven voor anderen, maar
om zelf mee te maken hoe het
voelt om op de planken te staan,
heeft hij nu zelf voor het podium
gekozen.
In 1996 kwam Jongleren, zijn
eerste programma uit, een jaar
later volgde Planken Wambuis.
Nu is hij bezig aan zijn derde
programma, dat in 2000 uit
komt. De titel is nog niet be
kend, maar zeker is dat die iets
te maken heeft met het millen
nium. Van Pamelen schreef ook
teksten voor het cabaretpro
gramma Vijf Hoog op RTL 5,
soms voor het KRO-radiopro-
gramma Theater van het senti
ment en is vandaag (vrijdag) te
gast bij Ivo de Wijs op Radio 2
bij het traditionele programma
Rijmservice, waar hij twee uur
lang luisteraars uit de brand
gaat helpen die moeite hebben
met Sinterklaasgedichtjes. Tek
sten van de Terneuzense cabare
tier verschenen eerderal in bun
dels en zijn liedjes kwamen uit
op cabaref-cd's.
Terugblik
Van Pamelen woont nu in Til
burg, maar hoopt dat hij Plan
ken Wambuis ook in zijn ge
boortestad kan opvoeren.
Samen metzijnimpressario An-
gelique Finkers, de zus van de
bekende cabaretier Herman,
werkt Van Pamelen aan plannen
om samen met collega-cabare
tiers een cd op te nemen waarop
wordt teruggeblikt op de afge
lopen twintig eeuwen.
Alexander Rodin.
Zijpaneel van Double Standard.
foto's Ruben Oreel
door Nicole Kluijtmans
MIDDELBURG - Aan de
meeste doeken heeft hij twee
jaar of langer gewerkt. En
zelfs als de schilderijen han
gen neemt de Wit-Russische
kunstenaar Alexander Rodin
vaak nog de kwast ter hand.
Om de kaal geworden plekjes
bij te werken. „Het raamwerk
is iets te groot", verontschul
digt hij zich als hij het doek dat
net is opgehangen in een
schoolkantine in Middelburg
vanaf een afstand bekijkt.
Plet kost de kunstschilder heel
wat werk voordat zijn doeken
hangen. Eerst moet met spie-
latten een raamwerk worden
gemaakt. Daarna moet het
doek met punaises worden
vastgemaakt. Het schilderij
Reflections in the Desert dat
bijna drie meter breed en hoog
is, bestaat ook nog eens uit vier
delen. En thuis heeft hij nog
twee zijpanelen staan die hij
later bij het schilderij heeft ge
maakt.
Rodin - geen familie van de be
kende Franse beeldhouwer -
neemt zijn schilderijen altijd
opgerold mee, als een reizende
koopman met tapijten. Zo kan
hij goedkoop reizen met de
trein en de bus. Deze manier is
overigens niet altijd zonder ri
sico's. Onlangs is op het station
in Keulen bagage van hem ge
stolen, met daarin ook enkele
doeken.
Watertoren
Sinds hij vier jaar geleden in
De Watertoren in Vlissingen
exposeerde, heeft hij al ver
schillende exposities in West-
Europa gehad. Vorige maand
hingen zijn doeken nog op de
tentoonstelling van Oost-Eu-
ropese schilders in het gebouw
van het Europees Parlement in
Brussel. Kort voor zijn vertrek
naar Minsk, vandaag, heeft hij
een expositie ingericht in de
hal van het stadhuis in Vlissin
gen.
Tot en met 15 januari hangen
hier oudere en nieuwere wer
ken van Rodin. Double Stan
dard, een surrealistisch doek,
dateert nog van 1984-1985.
Het is een drieluik met in het
midden een voorovergebogen
man met een uurwerk dat drei
gend boven zijn hoofd hangt.
Op de zijpanelen zijn de geke
tende vuisten van de man ge
schilderd, die lijken los te bre
ken.
„Net als alle anderen ben ook
ik een gevangene van de tijd.
De tijd laat niemand los. En
toch ben ik vrij. Vrij van tijd.
Vrij van militarisme. Vrij van
politiek", verklaart de schil
der. Achter al zijn schilderijen
zit een filosofie. „In Rusland
heb ik altijd een begeleidende
tekst bij de schilderijen han
gen met uitleg over hoe het
schilderij tot stand is geko
men, over wat me heeft gedre
ven. Misschienmoet ik ook nog
een keer Engelse teksten ma
ken."
Abstract
Zijn nieuwere werken zijn
vaak abstract geschilderd.
Maar wie lang en vanaf een af
stand naar de doeken kijkt,
ziet in de duizenden klodders
verf herkenbare vormen. Zo
zijn op het schilderij Who are
we? twee personen zichtbaar.
Ze bestuderen met een ver
grootglas de 'circle of know
ledge'. „Het zijn wetenschap
pers. Ze onderzoeken en letten
niet meer op het leven om hen
heen. Ze bestuderen de ato
men, de oneindigheid, en on
dertussen maken ze deel uit
van de macrokosmos", ver
klaart hij.
Monsters
Het menselijk bestaan in de
context van micro- en macro
kosmos. De complexiteit van
handelen en niet-handelen die
maatschappelijke situaties
voortbrengt. Dit zijn de the
ma's die Rodin uitwerkt. Zo
beeldt hij met vliegende mon
sters uit dat de industriële
macht niet alleen positieve
dingen teweegbrengt. Mensen
maken dingen die ze niet kun
nen beheersen.
Een van de gevolgen hiervan
heeft hij verwerkt in het doek
April, 26. Morning. Rodin
schetste tien jaar na de ont
ploffing van de kerncentrale
wat er overbleef van Tsjerno-
byl kort na de ramp. Frappant
is dat hij zijn emotie uitbeeld
de, maar ondertussen de wer
kelijkheid wel griezelig dicht
benadert. Satellietfoto's van
het getroffen gebied tonen pre
cies dezelfde structuren.
door Guido van der Heijden
VLISSINGEN - In een relatief
korte tijd is de Maastrichtse
band Volumia! één van de meest
succesvolle Nederlandse for
maties geworden. Met lieve
liedjes veroverde de groep de
hitlijsten en een wat zoetsappig
imago was geboren. Onterecht.
Gisteren was in het uitverkoch
te Arsenaaltheater in Vlissingen
te horen dat Volumia! eigenlijk
helemaal niet zo klef is.
Vanwege de bezetting - twee
blazers en een sterke nadruk op
toetsen - en de Nederlandse tek
sten is de vergelijking met De
Dijk snel gemaakt. Volumia! is
echter toch wat lichter van op
zet, minder rauw en met een
voudiger teksten. Op andere
momenten doet de groep, door
te stoeien met interpretaties van
reggae weer - ver weg - denken
aan Doe Maar.
Hoewel het allemaal wat be
kend voorkomt heeft Volumia!
haar eigen geluid en vooral haar
eigen gezicht.
En dat gezicht is dat van Xander
de Buisonjé, de zanger, de com
ponist en voor het voor het gro
tendeels vrouwelijke publiek
reden om hem met luid - positief
bedoeld - gefluit te begroeten
bij zijn opkomst.
Niet ruig
Volumia! is niet ruig. De liedjes
laten zich het best omschrijven
als popmuziek: niet hard, niet
zoet maar er net tussenin: mu
ziek zónder al te veel pretenties.
De hitjes vormen met hun lie
vigheid eerder een uitzondering
in de rij 'happy' nummers.
Het sloeg aan. Voorzichtig werd jjan
er wat bewogen op de mea pe
swingende nummers. Maar dac V(,r
ineens: overal aanstekers
sterretjes de lucht in. Xander zit er v
achter zijn keyboard en speelt^
de eerste noten van zij n grote hit
Hou me vast, van de gelijknami
ge en inmiddels platina gewor- u
den cd. Een oorverdovend;
reactie. Hoewel de rappen,
nummers wel leuk gevondec
worden, is het publiek hier voo ^ee
gekomen. Steevast worden dt
ballads met luid gejuich ont
vangen. Het lijkt niet aan dt
band te liggen dat Volumia! ee:
soft imago heeft. Dat een zachl
zingende en pianospelend!
Xander het meeste succes heer
lijkt wel duidelijk.
Vanaf april duikt De Buisonjf
weer met zijn band de studio ir
om aan de derde cd te beginnen Spe
|e
leve
Hoewel de snellere nummers ook goed werden ontvangen, was het grotendeels vrouwelijke publiek
vooral gekomen voor de ballads van Volumia!. foto Ruben Oreel)
