Verkoop Thermphos van de baan
PZC
Belgische loodsen
blazen staking af
Scholieren tonen visie op
zichzelf en hun toekomst
Verbouwde slagerij Renesse weer open
zeeland
12
Hoechst laat Vlissingse fosfordochter bij Celanese AG
ondernemend zeeland
in detail
Brotherhood Foundation knokt
op Ledelpop voor eigen ding
kunst cultuur
Jarige galerie exposeert
appelplukster Toorop
dinsdag 1 december 1998
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Hoechst AG
ziet ai' van de verkoop van haar
dochter Thermphos Interna
tional in Vlissingen. Ruim een
jaar is geprobeerd de produ
cent van fosfor en daarvan af
geleide stoffen aan de man te
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en m ededeling en kunnen
schriftelijk ivorden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102
brengen. De onderhandelingen
met geïnteresseerde onderne
mingen zijn zonder resultaat
beëindigd, omdat geen over
eenstemming kon worden be
reikt over de verkoopprijs.
Thermphos is voortaan een
dochter van Celanese AG. In
deze onderneming heeft
Hoechst al haar activiteiten op
het gebied van chemie en tech
nische kunststoffen onderge
bracht. Celanese AG zal met
terugwerkende kracht vanaf 1
november van Hoechst AG
worden afgesplitst. Met de ver
zelfstandiging van de chemre-
poot is Hoechst een onder-ne
ming die zich uitsluitend met
farmacie, biotechnologie en
gewasbescherming bezig-
houdt. Deze koers heeft het
concern enkele jaren geleden
onder leiding van bestuurs
voorzitter Jürgen Dormann in
gezet. Celanese heeft wereld
wijd 39 vestigingen. Er werken
15.000 personen. De omzet be
droeg vorig jaar 10,6 miljard
gulden. Thermphos is vorig
jaar juli ontstaan uit de ver
zelfstandiging van de fosfordi-
visie van Hoechst in Vlissin
gen. Bij de onderneming horen
ook de productievestiging in
Argentinië en een samenwer
kingsverband met een chemie
bedrijf in China. In Vlissingen
werken 420 personen. De vesti
gingen in Argentinië en China
meegerekend, heeft Therm
phos 900 medewerkers. De re
sultaten van de onderneming
worden niet afzonderlijk gepu
bliceerd. Volgens een woord
voerder is het bedrijf in elk ge
val winstgevend.
Hoechst nam vorig jaar de in
vesteringsbank Morgan Stan
ley in de arm om Thermphos te
verkopen. De bank heeft bij
vijftien investeerders, leveran
ciers, concurrenten en klanten
van Thermphos de belangstel
ling gepeild om de f osf ordivisie
van Hoechst over te nemen. De
werkelijk geïnteresseerden
kregen de gelegenheid het be
drijf nader te verkennen en uit
eindelijk is met enkele kandi
daten onderhandeld. Daarbij
circuleerden de namen van de
chemiebedrijven Albright
Wilson (hoofdkwartier in
Birmingham) en FMC (hoofd
kantoor in Chicago).
Het was de bedoeling dat de
onderhandelingen eind janua
ri van dit jaar al zouden zijn af
gerond. Tien maanden langer
praten leverde evenwel nog
steeds geen resultaat op. Uit
eindelijk is besloten Therm
phos bij Celanese te houden.
De aandelen van Celanese AG
zullen na toestemming van de
Delta neemt deel
in Water Group
MIDDELBURG - Delia Nuts-
bedrijven is één van de deelne
mers in de pas opgerichte Hol
land Water Group. Het is een
samenwerkingsverband van
verschillende bedrijven en in
stellingen, dat zich richt op
watervoorziening en waterbe
handeling.
Daarbij gaat het om alle onder
delen, zoals planning en ont
werp, engineering en levering,
beheer en onderhoud, contrac
ting en financiering. De groep
wi 1 een totaalpakket leveren en
gaat opereren op de internatio
nale (water)markt.
Deelnemende bedrijven zijn
naast Delta Nutsbedrijven:
Asea Brown Boveri, Nuon In
ternational, Ballast Nedam In
ternational, DHV Water, Lan-
dustrie Sneek en de Nationale
Investeringsbank. De ING-
bank ondersteunt het initia
tief.
Volgens een mededeling heb
ben de deelnemers in de Hol
land Water Group grote erva
ring in de watervoorziening en
-behandeling. De samenwer
king vergroot de concurrentie
kracht. De oprichting van de
groep maakt snel en flexibel
opereren mogelijk. Door de
krachtenbundeling kunnen
aanbiedingen worden gedaan
voor allesomvattende water
projecten.
Hoechst is er niet in geslaagd een koper te vinden voor Thermphos.
foto Ruben Oreel
door Piet Kleemans
RENESSE - Na een sluiting van zeventien
dagen gaat Slagerij Tholhuijsen aan de
Lange Reke 3 in Renesse woensdag 3 de
cember weer open. Dinsdagavond is het
open huis in de compleet vernieuwde sla
gerij.
De Renesser slagerij is voorzien van nieu
we koelcellen. Die waren volgens slagers
echtpaar Margot en Rob Tholhuijzen had
nodig. De 'oude' koelcel verbruikte te veel
energie. Achterin de winkel aan de Lange
Reke is nu een wandkoeling geplaatst met
daarin een ruim assortiment aan vers
vlees. De klant kan in de slagerij ook te
recht voor op ambachtelijke wijze ge
maakte kaas. Op de plaats waar de oude
koelcel stond, is een ruime yverkplaats ge
creëerd. In de voorgevel is een schuifwand
geplaatst, zodat de winkel in de zomer
maanden kan beschikken over een riante
ingang. Door de nieuwe indeling van de
beschikbare ruimte heeft ook het perso
neel meer bewegingsvrijheid gekregen. Na
vijftien jaar trouwe dienst is de toonbank
vervangen door een nieuwe. Tijdens de
verbouwing van de winkel zijn verder de
vloeren, plafonds en muren flink onder
handen genomen. Vanavond houdt het sla
gersechtpaar open huis in de vernieuwde
winkel. Belangstellenden kunnen er van
18.30 tot 21.00 uur een kijkje nemen.
raad van bestuur en de aan
deelhouders van Hoechst AG
vanaf voorjaar 1999 op de
beurzen worden verhandeld.
Westbrabant Wegenbouw bv
te Standdaarbuiten maakt per
december deel uit van de Van
den Biggelaar Groep, geves
tigd in Velddriel. De groep
heeft een meederheidsaandeel
in Westbrabant Wegenbouw
verworven. Het bedrijf voert
projecten uit in grond-, weg- en
waterbouw in Zeeland, Bra
bant en Zuid-Holland. De Van
den Biggelaar Groep wordt
middels de participatie ook in
deze gebieden actief. W. M.
Rebbens blijft directeur bij
Westbrabant Wegenbouw.
Groenbedrijf Wim Wagenaar
heeft zijn kwekerij aan de
Veerseweg in Middelburg op
Internet geplaatst. De site pre
senteert de kwekerij, de groen-
diensten, de laatste editie van
Wagenaar's tuinperiodiek en
de werkwijze van de hovenier.
Wagenaar maakt op zijn site
een begin met elektronisch za
kendoen met een plantenbe-
stelmogelijkheid: als plantna
men worden opgegeven, be
richt de kwekerij of ze te leve
ren zijn en wanneer. De site
ontbeert een plantenlijst. Het
adres is: http://www.zeeland-
net.nl/wimwagenaar.
De Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en
Handel Departement Zeeland
houdt donderdag 17 december
de jaarlijkse kerstreceptie in de
Burgerzaal van het Stadhuis in
Middelburg, tussen 17.30 en
19.30 uur.
Fotograaf en adviseur1 foto
conservering Kees Branden
burg van Polychrome in Mid
delburg houdt een serie
workshops oude fotografische
procédés in de eerste vijf maan
den van 1999. In januari, maart
en mei staat gomdruk op het
programma, in februari gaat
het om zoutdruk, cyanotypie
en kallitypie, in april broomo-
liedruk. Brandenburg legt
meer uit op Internet: http://co-
me.to.polychrome.
door Wout Bareman
ANTWERPEN - De Belgische
loodsen gaan niet in staking.
Nadat ze begin vorige maand
hun aangekondigde acties op
schortten na overleg met de
Vlaamse minister S. Stevaert
van Ver-voer, zien ze er nu hele
maal van af.
De loodsenorganisaties waren
ontevreden over de wijze waar
op da Vlaamse regering het
loodswezen wilde privatiseren.
Nu de Vlaamse regering heeft
beslist de loodsen niet te priva
tiseren, maar te moderniseren,
is de rust teruggekeerd.
Het dossier over de privatise
ring riep alle mogelijke vragen
op. Het rammelde, vonden de
loodsen, aan alle kanten. De
staats- en rivierloodsen eisten
dat ze, ondanks de privatise
ring, toch op enigerlei wijze hun
ambtenarenstatus zouden be
houden. Aanvankelijk kondig
de de Vereniging van Staatsri-
vierloodsen acties aan voor 1
november, maar die 'fatale' da
tum werd vervolgens een paar
dagen verschoven met het oog
op het overleg met de minister.
Toen werd afgesproken dat er
daarna opnieuw zou worden ge
praat met de minister, werden
de acties opnieuw uitgesteld. En
nu zijn ze dus afgeblazen. Ook
de Vereniging van Zee- en Kust-
loodsen dreigt niet langer met
acties.
Statuut
De zee- en kustloodsen toonden
zich voorstander van een reor
ganisatie binnen de bestaande
overheidsdienst; verzelfstandi
ging hoefde voor hen niet. De ri
vierloodsen vonden dat ze bij
privatisering hun ambtenaren
statuut moesten behouden. Ze
wilden ook een sluitende oplos
sing voor de pensioenen en
eisten duidelijkheid over de vei
ligheid onder het motto 'con
currentie niet ten koste van vei
ligheid'.
In België wordt al jaren gepraat
over privatisering van het
loodswezen, dat sinds jaar en
dag zwaar verliesgevend is (on
geveer veertien miljoen gulden
per jaar). Medio juni koos de re
gering voor de weg van de gelei
delijkheid, voor een combinatie
van modernisering en verzelf
standiging. Alleen die moderni
sering kon het loodswezen weer
winstgevend maken, waardoor-
de te privatiseren bedrijfstak
ook interessanter zou worden
voor potentiële aandeelhou
ders.
Kort geding
De havenbedrijven van Ant
werpen en Gent hadden een kort
geding aangekondigd voor het
geval de aangekondigde stakin
gen toch door zouden gaan. Ook
dat geding werd opgeschort. De
havens vreesden bij een staking
milj oenenverliezen.
D e regering heeft nu besloten de
beloodsing met helikopters te
intensiveren en voortaan ook
kleinere schepen via de radar -
dus vanaf de wal - te gaan bege
leiden. Binnenkort treffen de
loodsenorganisaties en minister
Stevaert elkaar opnieuw.
W oningvoor raad
Bergen op Zoom
licht afgenomen
BERGEN OP ZOOM - De capa
citeit in bestemmingsplannen
voor de bouw van nieuwe wo
ningen in de gemeente Bergen
op Zoom bedroeg op 1 januari
van dit jaar 2630 woningen. Het
grootste deel daarvan, namelijk
2462, bevond zich op het grond
gebied van de woonkern Bergen
op Zoom. Halsteren kende een
capaciteit van 143 en Lepel
straat van 25 woningen.
De opgave is de opsomming van
de planologische reserve aan
concrete maar ook potentiële
bouwplannen in de verschillen
de bestemmingsplannen. Overi
gens is de capaciteit iets afgeno
men want een jaar eerder, op 1
januari 1997 bedroeg de be
schikbare woningvoorraad in
Bergen op Zoom 3039 huizen. In
1997 kwamen er 453 woningen
gereed, waarvan 174 op de
Bergse Plaat.
Ook in het bestemmingsplan de
Schans kwamen 105 woningen
gereed.
(Advertentie)
City OnLine in Zeeland
Een leerlinge van het Goese Oosterschelde College werkt in het kader van het project beelD/vorM/je-
foto Willem Mieras
zelF aan haar 'zelfbeeld'.
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Het stadhuis en de Gro
te Markt van Goes zijn vrijdag
18 december het toneel van een
bijzonder kunstproject. De
Kunstbende, de organisatie die
jongeren tussen 13 en 19 stimu
leert met kunst en cultuur bezig
te zijn, heeft vier Regionale Op
leidingscentra (ROC's) aange
wezen voor een pilotproject.
Daartoe behoort ook het ROC
Zeeland-Oosterschelde College
in Goes. Na drie maanden van
voorbereiding tonen 225 leer
lingen op 18 december beelden
van zichzelf, hun omgeving en
de toekomst zoals zij die zien.
Het project beelD/vorM/jezelF
is gecoördineerd door de stich
ting Scoop en uitgevoerd door
Judy van Dokkum van het kun
stenaarsinitiatief Trechter 5, in
samenwerking met docenten
van het ROC. Doel is op een aan
trekkelijke manier kunst onder-
de aandacht te brengen van
leerlingen in het voorbereidend
en middelbaar beroeps onder
wijs.
Van Dokkum heeft bewust geen
karrevracht kunstgeschiedenis
over de jongeren uitgestort.
„Belangrijke vragen waren:
Jongeren, wat willen jullie? Wat
vinden jullie leuk? Met een col
lege kunstgeschiedenis kun je
bij deze leerlingen weinig." Het
project is in september begon
nen met een bezoek aan het fes
tival Fly AKF, waaraan Trech
ter 5 prominent meewerkte. Van
Dokkum: „Zien en beleven was
het eerste uitgangspunt. Kunst
is het creëren van een beeld. Ie
mand zet daarmee een spoor uit
of brengt een boodschap over-.
Vervolgens was de vraag welke
beelden de jongeren zelf zouden
gebruiken om aan te geven hoe
hun bestaan eruit ziet."
Zelfbeeld
Groepsgewijs werden thema's
als kunstbeschouwing, de bete
kenis van kunst en communica
tie via beelden besproken. De
jongeren kregen de opdracht uit
te beelden hoe ze zichzelf zien of
willen zien. Daarbij werd een
link gelegd naar het jaar 2002,
wanneer ze normaal gesproken
hun diploma hebben en in de
maatschappij aan de slag gaan.
Van Dokkum: „Hoe zie jij jezelf
dan? Wat voor beeld heb je voor
ogen? Ga dat eens vormgeven."
Bewust is ook aangeknoopt bij
de beroepsopleidingen die de
jongeren volgen, zoals kapper of
visagiste. Mede daardoor zijn
behalve in de kunst gebruikelij
ke disciplines als film, drama,
dans, video, fotografie, schilde
ren en muziek ook piercing,
bodypainting en het aanbren
gen van tatoeages in het project
betrokken. In verschillende
vakgroepen hebben jongeren
onder meer met behulp van
samples muziek gecomponeerd,
ze hebben tatoeages en body-
paintings ontworpen en siera
den gemaakt voor piercings.
Door verschillende disciplines
te combineren, is de
samenwerking tussen jongeren
gestimuleerd.
Verleiding
In een reeks workshops wordt
nu toegewerkt naar de presen
tatie Manifest 2002, op 18 de
cember in het Stadhuis en op de
Grote Markt in Goes. Verleiding
is daarbij een trefwoord. „Het
stadhuis wordt in geuren en
kleuren gezet", voorspelt Van
Dokkum. „Het zal die dag geen
grijs en sober gebouw gebouw
zijn. Het wordt letterlijk op zijn
kop gezet. Voor één dag is het
stadhuis van de jongeren die er-
gewoonlijk voor hun achttiende
niet binnenkomen. Ze laten
blijken hoe ze zichzelf en hun ei
gen toekomst zien. We hebben
de jongeren een beetje willen
uitdagen. Hebben jullie het idee
dat er nooit naar je wordt ge
luisterd en dat mensen denken
dat jullie nergens in geïnteres
seerd zijn? Nu heb je de kans om
te laten zien dat het anders is.
De activiteiten van beelD/vorM/je-
zelF vinden 18 december van 14.00
tot 22.30 uurplaats in het Stadhuis
en op de Grote Markt van Goes.
door Ernst Jan Rozendaal
OOSTBURG - De Tilburgse
groep Brotherhood Founda
tion is de bekendste popgroep
die vrijdag 11 december op
treedt tijdens de eerste editie
van het Ledelpop Dance Fes
tival in Oostburg. Daaruit
blijkt dat het evenement in het
Ledeltheater meer te bieden
heeft dan alleen dance. Pas na
optredens van twee regionale
popgroepen en de Tilburgse
hoofd-act gaan de diskjoc
keys aan de slag, te weten Pla
net Beep uit Ter neuzen, ver
sterkt met videojockey Milan,
en daarna dj Dennis Temmer
man.
Brotherhood Foundation
speelde aanvankelijk hardco
re. Dat is harde, zo kaal
mogelijke muziek, zonder gi
taarsolo's en toppunten van
muzikaliteit, legde bassist
Jeps Salfischberger twee jaar
geleden uit in een interview in
de PZC. „Met drie akkoorden
kun je nog steeds goede num
mers maken. Het gaat om ge
voel." Inmiddels kan gecon
stateerd worden dat stijlen als
hiphop, rap, swing, drum 'n'
bass en funk hun sporen in de
muziek van de Tilburgers
hebben nagelaten.
De band presenteert zich als
een hechte eenheid, vandaar
de naam Brotherhood Foun
dation. Salfischberger: „Dat
staat voor een rokende machi
ne die over je heenknalt als je
niet oplet. We staan klaar om
te moven. Om te vertrekken
naar de top. Hopelijk."
De Nederlandse top mag dan
nog niet zijn gehaald, Bro
therhood Foundation is wel
een band met een live-reputa
tie als weinig andere in Neder-
land. De groep speelde op me-
gafestivals als Dynamo Open
Air in Eindhoven, Lowlands
in Dronten en Pinkpop in
Landgraaf.
Sociaal bewust
De band noemt zichzelf niet
geengageerd, maar wel soci
aal bewust. In de eigen
nieuwsbrieven bijvoorbeeld
worden fans, overigens zon
der commentaar geatten
deerd op bedrijven die
dierproeven uitvoeren en een
aantal van de songteksten
gaat over de mogelijkheid om
de wereld te veranderen. De
Tilburgers trekken zich zo
min mogelijk aan van de pla-
tenbusiness. Ze doen vrijwel
alles zelf, afgezien van de dis
tributie van hun cd's Elevator
Music, Lucky, Jump Around
en Denying the truth. De
bandleden drinken geen alco
hol en gebruiken geen drugs.
„Dat is onze manier van hard
core zijn. Bewust met je leven
bezig zijn. Een gezonde geest
in een gezond lichaam. Het
gaat om knokken voor je eigen
ding. Voor je eigen generatie.
Wij zijn alert op de dingen die
in de wereld om ons heen ge
beuren."
Surfmuziek
De High Aces uit Terneuzen
openen het Ledelpop Dance
Festival met garage rock 'n'
roll en surfmuziek, zoals die in
de jaren zestig werd gespeeld.
Ze spelen eigen nummers en
onbekende covers. Uit Aar
denburg komen de Ballerina
Pimps. Ze spelen een bombas
tische mix van metal, punk,
grunge, rock en ska. In 1995
werd onder de titel Short of
shit een eigen album uitge
bracht, in maart van cÜt jaar-
gevolgd door de mini-cd Pa
thetic Move.
Planet Beep is de naam waar
van Erik Langendoen zich be
dient als hij samples, synthe
sizerklanken en effecten mixt
tot een dansbaar geheel van
drum 'n' bass, triphop en am
bient. Zijn muziek wordt on
dersteund door videobeelden
van vj Milan. Dennis Temmer
man, een dj die regelmatig ac
tief is in de Belgische clubsce-
ne, sluit het door de Werk
groep Jongeren van het Ledel
theater georganiseerde festi
val af.
Ledelpop Dance: vrijdag 11 dec in
het Ledeltheater in Oostburg.
Aanvang: 20 uur.
Brotherhood Foundation: niet geëngageerd, wel sociaal bewogen. foto Ralf Collarïs
door Ernst Jan Rozendaal
ZEIST - Het schilderij Jonge
boerin aan het appels plukken is
een goed voorbeeld van het
blok-pointillisme, de nieuwe
schilderwijze waarmee Jan
Toorop rond 1905 de aanzet gaf
tot het Amsterdamse luminisme
van Jan Sluijters, Leo Gestel en
Piet Mondriaan. Deze schilders
brachten aan het begin van deze
eeuw regelmatig hun zomerva
kantie door in Domburg, vaak
op uitnodiging van Toorop. Net
als hij lieten ze zich inspireren
door het Zeeuwse landschap en
de boerenbevolking.
Het doek met de jonge appel
plukster is vanaf zondag te zien
op de expositie waarmee de Gel
derse Kunstgalerij Albricht
haar 25-jarig bestaan viert in
het Slot Zeist rn Zeist, Tussen
1904 en 1906 schilderde Toorop
een aantal varianten op het the
ma appels plukken. In 1904 had
hij in Parijs, via Theo van Rijs-
selberghe, de Franse schilder
Paul Signac leren kennen. Die
beïnvloedde hem met zijn poin-
tillisme, een schilderstijl waar
bij de verf in kleine puntjes en
streekjes op het doek wordt ge
bracht. Bij Toorop werden dat
korte, losstaande verfstreken,
veelal in ongemengde kleuren
opgebracht. Daardoor ontstond
een mozaïekachtige structuur.
Kleuren
Op het schilderij Jonge boerin
aan het appels plukken, dat
waarschijnlijk in 1905 is ge
maakt, is de boomgaard aange
geven in een gamma van groene,
blauwe en violette toetsen. Voor
de jurk van het meisje gebruikte
Toorop nauwelijks afwijkende
kleuren, maar hij schilderde die
wel in langere penseelstreken.
Het witte kapj e geeft aa n dat het
tafereel op Walcheren moet
worden gesitueerd Twee appels
op de voorgrond duiden aan
waarmee het meisje in de weer
is.
Het Zeeuwse schilderij van
Toorop maakt met ruim hon
derd andere werken deel uit van
de expositie Kunst als passie die
zondag opent in Slot Zeist. Tot
en met 3 januari zijn daar ook
werken te zien van de genoemde
Van Rijsselberghe, Sluijters en
Gestel en verder onder meer van
Ferdinand Hart Nibbrig, een
schilder die enige tijd in Zoute-
lande woonde.
Jonge boerin aan het appels plukken. Jan Toorop (1905).
foto Fotostudio L. Heimaps
