Herkomst en sekse kandidaat telt SrSarïpLTts
Fragmenten van een bergingsbedrijf
PZC
Eurocommissaris wil
kernafval voorlopig
in Petten laten liggen
Geschiktheid voor Staten van ondergeschikt belang in aanloop verkiezingen VVD zet Statenlid
zeeland dinsdag 1 december 1998 1 5
door Richard Hoving
MIDDELBURG - Het CDA-
Statenlid T. Pronk heeft twee
gebreken: hij is een man en komt
uit Vlissingen. Dat betekende
I het eind van zijn politieke carri
ère. Het partijbestuur zocht een
vrouw, het liefst van Schouwen-
Duiveland. Regionale spreiding
en de verdeling man-vrouw zijn
j de toverwoorden voor de Sta
tenverkiezingen van 3 maart
volgend jaar.
Het vertrek van Pronk staat niet
op zichzelf. De oprichting van
de Partij voor Zeeland, een sa
menwerkingsverband van de
Zeeuws-Vlaamse Volkspartij en
een handvol gemeentelijke be
langenpartijen, heeft ook de
andere gevestigde politieke
partijen wakker geschud. De
Kamercentrale van de VVD en
de kandidaatstellingscommis
sie van de PvdA zijn meer dan
ooiten met wisselend succesop
zoek gegaan naar kandidaten
uit de regio. Mensen van naam
die plaatselijk kiezers kunnen
trekken.
Het belang van regionaal ge
spreide kandidaat-Statenleden
openbaarde zich duidelijk in de
aanloop naar de laatste verkie
zingen voor Provinciale Staten.
Uit onvrede met het aandeel van
Zeeuws-Vlaamse kandidaten
op de CDA-lijst ontstond de
Z W. De onvrede werd breed ge-
I dragen in de regio. De ZW
kwam met twee zetels in de Sta-
ten van Zeeland terecht. Het
CDA denkt zijn les uit het verle
den te hebben geleerd. Het Sta
tenlid Pronk kwam gezien zijn
talent wel in aanmerking voor
een verkiesbare plaats, maar
moest vanwege zijn herkomst
en sekse het veld ruimen. Wal
cheren had al een vertegen
woordiger hoog op de lijst staan
in de persoon van T. Poppelaars
uit Veere. Bovendien moesten er
ook nog een vrouw en een verte
genwoordiger uit Schouwen-
Duiveland op de lijst komen.
Met de derde plaats van L. Ne-
derhoed-Zijlstra uit Dreischor
werd dit dubbele probleem in
één keer opgelost.
In het kielzog van de regionale
spreiding doet de man-vrouw
verdeling opgang. Het CDA en
de PvdA hebben beide na de
twee mannelijke topkandidaten
een vrouw op de derde plaats
gezet. Het samenwerkingsver
Reisvergoeding
van Vlissingse
rolstoeler toch
niet gehalveerd
door Miriam van der Schot
VLISSINGEN - De Vlissingse
Cor van Soelen blijft zijn volle-
I dige toeslag voor gehandicap-
tenvervoer houden. Van Soelen,
die door zijn ongeneselijke ziek
te aan zijn rolstoel en beade
mingsapparatuur is gekluis
terd, hoorde meer dan een
maand geleden van Maatschap
pelijke Zorg Walcheren (MZW)
dat zijn vervoersvergoeding ge
halveerd werd tot 1700 gulden
per jaar.
Wethouder L.C. Poppe-de Looff
vond dit niet kunnen. Het be
stuur van MZW heeft op haar
voorstel besloten een uitzonde
ring te maken.
Officieel moest de toeslag voor
Van Soelen gehalveerd worden,
omdat dit overeenkomt met het
aantal keren dat de Vlissinger
gebruikmaakt van gehandicap-
tenvervoer in zijn eigen woon
omgeving.
Hoewel het geld daar feitelijk
niet voor bedoeld is, gebruikt
Cor het voor bezoeken aan zijn
broers die buiten de regio wo
nen. Een retourtje naar zijn
broer in Bussum kost hem al
achthonderd gulden. Maar deze
bezoeken zijn nog de enige acti
viteiten die de rolstoeler met
zijn gezondheid kan doen. Om
deze situatie nog eens haarfijn
uit de doeken te doen, heeft Van
Soelen wethouder L. C. Poppe-
de Looff (maatschappelijk werk
en volksgezondheid) uitgeno-
digd.
Uitzondering
„Na aanleiding van het gesprek
over de situatie waarin Cor van
Soelen zich bevindt, heb ik het
dagelijks bestuur van MZW ge
vraagd een stapje terug te doen.
Tevens heb ik ervoor gepleit
hem niet extra te belasten. Het
bestuur heeft hiermee in een
vergadering ingestemd", zegt de
wethouder die in het bestuur
van MZW zit.
„Soms kunnen de regels niet
exact worden nagestreefd.
Maar het mag duidelijk zijn dat
het hier gaat om een uitzonde
ring."
Dat Cor heel blij is met de beslis
sing mag ook duidelijk zijn.
„Dit heb ik geheel te danken aan
de wethouder en aan mevrouw
Walrave-Troost (fractievoorzit
ter PvdA). Zij hebben zich volle
dig voor mijn zaak ingezet. An
ders was het nooit gelukt", zegt
Van Soelen. Hij heeft inmiddels
de toezegging zwart op wit ont
vanger:
band van klein links, Groen-
Links/Delta Anders, heeft na
genoeg een 50/50-verdeling. De
PvZ heeft één plaats bij de eer
ste vijf ingeruimd voor een
vrouwelijke kandidaat.
Schril contrast
De overdreven aandacht voor
herkomst van kandidaat-Sta
tenleden en de man-wouwver
deling staat in schril contrast
met het aantal nieuwkomers op
de kandidatenlijsten. Het CDA
heeft het als enige partij aange
durfd om meerdere zittende
Statenleden resoluut aan de
kant te schuiven. De WD nam
de vernieuwing halfslachtig ter
hand. C. Koster werd op een on
verkiesbare vijftiende plaats
gezet. Maandag tijdens een al
gemene ledenvergadering
kwam Koster, die in 1995 vol
doende stemmen haalde om op
eigen kracht in de Staten te ko
men, twee plaatsen hoger op de
lijst te staan. Het enige WD-
Statenlid dat definitief, en op
eigen verzoek, niet terugkeert is
J. Huisman.
De kandidaatstellingscommis
sie van de PvdA kwam met twee
verrassingen. Een gebrek aan
kwaliteit en kwantiteit speelde
de commissie volgens voorzitter
G. van der Sa lm parten Het is
de vraag of de leden van de par
tij met de verklaring genoegen
nemen. Het gemor binnen de af
delingen zwelt de laatste weken
aan. De PvdA heeft vooralsnog
geen afscheid duiven nemen
van gevestigde namen als D.
Holtkamp en D. Eveleens. Beide
Statenleden hebben er al drie
termijnen opzitten. De geweste
lijke vergadering van de PvdA
heeft zaterdag 12 december het
laatste woord.
Het belang dat wordt gehecht
aan de regionale spreiding staat
haaks op de rol die een provin
ciebestuurder moet vervullen.
Anders dan een gemeentebe
stuurder wordt hij geacht ver
der te kijken dan zijn eigen
woonomgeving. Een Statenlid
uit Zierikzee behoort de belan
gen van Schouwen-Duiveland
met zwaarder laten wegen dan
die van Zeeuws-Vlaanderen.
De spreiding kan echter ook
verfrissend werken. In hun
zoektocht zijn de partijen op
kandidaten gestuit die anders
niet zo snel in aanmerking wa
ren gekomen voor een plaatsje
op het provinciale pluche. Bo
vendien is het de manier om
meer kiezers naar de stembus te
lokken. Een herkenbare naam
op een kandidatenlijst kan het
beslissende duwtje in de rug be
tekenen Dat laatste is geen
overbodige luxe In maart 1995
nam iets meer dan helft van de
kiesgerechtigden in Zeeland de
moeite om zijn stem uit te bren
gen.
door Richard Hoving
HEINKENSZAND - De lobby
van een drietal WD-afdelingen
om Statenlid C. Koster zonder
meer op een verkiesbare plaats
te zetten voor de komende Sta
tenverkiezingen is mislukt. Tij
dens een vergadering van de
Y'YHD-Zeeland maandagavond
in De Stenge in Heinkenszand
reikte de steun voor de Middel
burgse niet verder dan de der
tiende plaats op de kandidaten
lijst.
De afdelingen Middelburg, Rei-
merswaal en Vlissingen riepen
de vergadering op om niet ak
koord te gaan met de vijftiende
plaats die het partijbestuur voor
Koster had ingeruimd op de
voorlopige kandidatenlijst.
Volgens de afdelingen waren er
geen gegronde redenen om 'een
goed functionerend Statenlid
aan de zijlijn te zetten'.
Voordat het voorstel om Koster
op plaats zeven te zetten in
stemming werd gebracht, pro
beerden partijvoorzitter J.
Schout en de voorzitter van de
kandidaatstellingscommissie J.
Asselbergs de aanwezigen te
overtuigen dat de kwaliteiten
van Koster niet in het geding
waren. Volgens Schout en As
selbergs had haar lage plaats
van doen met regionale sprei
ding. toekomstvisie en de beno
digde doorstroming
Uitleg
De meerderheid van de afdelin
gen schaarden zich achter de
uitleg van Schout en Assel
bergs. Het voorstel werd met 22
tegen 12 stemmen verworpen.
Een poging om Koster op de
twaalfde plaats te krijgen
slaagde evenmin. Een ruime
meerderheid stemde uiteinde
lijk wel in met een dertiende
plaats voor de Middelburgse.
De huidige fractie van de VVD
in de Staten van Zeeland telt
twaalf leden. Koster liet kort na
het bekend worden van de voor
lopige kandidatenlijst al weten
een voorkeursactie te willen be
ginnen als de afdelingen haar
niet op een verkiesbare plaats
zouden zetten. Tijdens de ver
kiezingen in 1995 haalde ze zon
der voorkeursactie ruim vol
doende stemmen om op eigen
kracht een Statenzetel te be
machtigen
M P A Beverwijk uit Lewedorp
van onze regioredactie
DEN H.AAG - Zolang het hoog-
radioactief kernafval van de
Hoge Flux Reactor in Petten
niet opgeslagen kan worden bij
de Covra in Borssele, moet het
maar in het bassin van het react
orgebouw in Petten blijven lig
gen. Dat stelt Europees commis
saris E. Cresson, die daarmee
volgens Europarlementlid YV.
van Velzen (CDA) een grote
blunder begaat. De kern van het
probleem is namelijk dat het
bassin in Petten bijna vol is.
Van Velzen, die de kwestie bij
Cresson had aangezwengeld, is
hoogst ontevreden met het ant
woord van Cresson. Per om
gaande heeft hij nieuwe schrif
telijke vragen gesteld, waarin
hij vraagt wat de Europese
•Commissie gaat doen als het
bassin binnenkort vol is.
Er kunnen naar schatting nog
maar enkele maanden nieuwe
radioactieve brandstofstaven
opgeborgen worden in het bas
sin van het reactorgebouw in
Petten. Het kernafval moet op
geslagen worden bij de Covra,
die daarvoor een bunker voor
hoogradioactief afval bouwt.
Door bezwaarprocedures is
daarvan echter nog niets terecht
gekomen.
Containers
Als noodoplossing is daarom
bedacht dat het hoogradioac-
tieve afval tijdelijk opgeslagen
moet worden in de containers
waarin het afval ook naar Zee
land vervoerd wordt. Maar ook
dit plan dreigt niet door te gaan.
Diverse milieugroeperingen,
waaronder Greenpeace en de
Zeeuwse Milieufederatie, heb
ben schorsing \^n de vergun
ning gevraagd bij de Raad van
State Donderdag om 10.00 uur
houdt de Raad van State in Den
Haag een hoorzitting over deze
zaak.
Volgens woordvoerder D. Sam
son wil de Covra de hoogradio-
actieve staven tijdelijk opslaan
in 'een veredelde bollenschuur'
nabij de kerncentrale. Het ge
bouw dient volgens Greenpeace
eigenlijk voor de opslag van
laagradioactief afval. De opslag
zou in twaalf zogeheten Castor-
containers gebeuren. ,,Als die
gaan lekken, kan Borssele ze
niet repareren." Greenpeace
presenteert vandaag, dinsdag,
een rapport waaruit zou blijken
dat de Castorcontainers niet
veilig genoeg zijn
Europarlementariër Van Velzen
staat op de twaalfde plaats van
de definitieve kandidatenlijst.
Beverwijk, die door de afdeling
Borsele omschreven werd als
'jong, ambitieus en sociaal
vaardig', stond aanvankelijk op
de zestiende plaats De fractie
voorzitter van de WD in de ge
meenteraad van Middelburg
P. A H de Visser zakte van de
twaalfde naar vijftiende plaats.
J. I. Hennekeij. een van de twee
YWD-gedeputeerden in het da
gelijks provinciebestuur, werd
gisteravond officieel tot lijst
trekker benoemd
Muziekkorpsen
uit Middelburg
samen verder
MIDDELBURG - De muziek
verenigingen Juliana en Blue
Spirit uit Middelburg gaan sa
men verder. Begin volgend jaar
worden de twee samengevoegd
tot Juliana Korpsen Middel
burg. Door de fusie ontstaat één
van de grootste Nederlandse
muziekverenigingen op het ge
bied van show- en drumcorps.
De gecombineerde repetities
zijn inmiddels van start gegaan.
De nieuwe vereniging telt onge
veer tweehonderd leden.
Met de samenvoeging komt een
einde aan de onderlinge concur
rentie, die de afgelopen jaren
sterk was. Omdat die nu weg
valt, kan de nieuwe vereniging
slagvaardiger werken aan het
werven van bijvoorbeeld nieu
we leden. Zowel Juliana als
Blue Spint hebben de afgelopen
jaren op landelijk niveau goede
prestaties gehaald. In de drum
corps competitie werden diver
se nationale titels gewonnen.
Beide korpsen zijn trendsetters
in het Nederlandse drumcorps-
circuit.
Naast de seniorenkorpsen wor
den ook de jeugdafdelingen die
bij de vereniging horen - Johan
Friso en The Blue Spirit Cadets -
omgevormd tot één corps. Daar
bij blijft de naam Johan Friso
gehandhaafd.
Op Koninginnedag volgend jaar
hopen zowel het nieuwe Juliana
als het nieuwe Johan Friso zich
in de nieuwe bezetting te pre
senteren.
is verontrust over de situatie die
zal ontstaan als de bestuurs
rechter de schorsing inderdaad
toewijst In september stelde hij
daarover vragen aan Cresson,
die verantwoordelijk Gis voor
het wetenschapsbeleid van de
Europese Unie In haar ant
woord zegt zij op de hoogte te
zijn van het probleem. Ze vindt
dat het afval als tweederangs
oplossing in het bassin van het
reactorgebouw in Petten opge
slagen moet worden „Daar is
meer opslagcapaciteit voorhan
den", aldus Cresson.
Andere staten
Van Velzen wil dat de commis
saris snel naar een nieuwe op
lossing zoekt. Ook vindt hij dat
andere staten van de Europese
Unie hierbij betrokken moeten
worden, omdat het om kernaf
val van een Europees onder
zoeksinstituut gaat. Cresson
had eerder nog gezegd dat ieder
land verantwoordelijk is voor
zijn eigen kernafval.
Als het bassin vol is en het kern
afval nergens anders opgesla
gen worden, ontstaat er een
groot probleem. ECN, dat een
groot deel van de reactor exploi
teert, heeft eerder gezegd dat in
dat geval de reactor uit veilig
heidsoverwegingen stilgelegd
moet worden. Daarmee komt
onder meer de productie van
medische preparaten in gevaar.
Meer dan de helft van de radio
actieve isotopen die in Europese
ziekenhuizen worden gebruikt,
is afkomstig uit de Hoge Flux
Reactor in Petten. GPD/ANP
Nederlanders
in Zeebrugge
betrapt met
50,5 kg cocaïne
ZEEBRUGGE - De Belgische
politie heeft donderdagnacht in
de haven van Zeebrugge vier
Nederlanders opgepakt. Het
viertal had 50,5 kilogram cocaï
ne gehaald uit het Colombiaan
se schip Avila Star, dat fruit ver
voerde.
Dat heeft de justitie in Brugge
maandag bekendgemaakt.
De arrestanten zijn een 53-jari-
ge man. zijn 28-jarige zoon en
een 32-jarige ex-werknemer
van de 53-jarige, allen uit Waal
wijk. Ook een 32-jarige man uit
Rotterdam is aangehouden.
Belga
Boek over geschiedenis Van den Akker mist samenhang
door Harmen van der Werf
De Morion is geborgen. Van
den Akker, het bergings
bedrijf uit Y^issingen, heeft het
weer geklaard. Matroos Mar
tin de Vriend is erbij, als het
schip boven water komt. Hij
heeft de scheepsbel net te pak
ken, als een Belgische politie
agent hem vriendelijk op de
schouders tikt. Weg souvenir.
De Vriend moest zijn aanden
ken teruggeven. Jammer ge
noeg, vindt hij nog steeds. Al
hoewel, hij heeft er nog wel iets
aan gehad, aan de begeerte die
ruim een jaar geleden in hem
sloop. De anekdote over de
scheepsbel besluit het eerste
boek over Van den Akker, het
bergingsbedrijf dat al ruim
vijftig jaar mede het beeld van
Vlissingen bepaalt.
Het moest er maar eens van ko
men, van een boek over Van
den Akker, vond vooral Ellen
de Vriend. Het was haar opge
vallen dat het bergingsbedrijf
er nogal bekaaid vanaf komt in
maritieme publicaties. Zelfs in
die van de Middelburger Cor
Heijkoop, die toch veel heeft
geschreven over scheepsonge
vallen en bergingen op de Wes-
terschelde.
Twee jaar geleden verscheen
nog een boek van Heijkoop on
der de titel Sleepvaart en ber
ging om de Zuid. Van den Ak
ker wordt niet overgeslagen,
met artikelen over de berging
van de Aya in 1993, de toevalli
ge vondst van een kleine Duit
se onderzeeboot en de publici-
teitsgevoelige berging van de
Mont Louis, die een gevaarlij
ke radioactieve lading aan
boord had.
Spannend
Maar, Ellen de Vriend heeft ge
lijk. Van den Akker heeft het
(tot voor kort) zonder een
schriftelijke geschiedenis
moeten stellen. En dat terwijl
waarschijnlijk niet één bedrijf
in Vlissingen zoveel 'spannen
de' gebeurtenissen heeft mee
gemaakt als Van den Akker.
Sinds de opening van een kan
toor in Vlissingen door de op
richter Hannes van den Akker
eind 1947 is het bergings- en
transportbedrijf bij vrijwel al
le bergingen op de Wester-
schelde betrokken geweest. Te
beginnen met alle oorlogs
wrakken die voor Van den Ak
ker de aanleiding waren om
naar Zeeland te komen, tot en
met de lopende wrakkenrui-
Vaten met radioactief materiaal worden geborgen uit het wrak van de Mont Louis (1984).
ming voor de verdieping van de
Westerschelde.
In het boek van Ellen en Martin
de Vriend worden die stuk voor
stuk gevolgd en uit de doeken
gedaan. Op een gedegen ma
nier, zonder al te veel fratsen,
zoals bergers oók te werk gaan.
Olielekkages
Wat dan opvalt, is de verande
ring die het bergingswerk
heeft ondergaan. Milieu telde
niet kort na de Tweede Wereld
oorlog. Als een schip bij een
berging olie lekte, was dat ver
velend, maar niet onoverko
melijk. Sinds de jaren zeven
tig, tachtig is dat compleet
veranderd Olielekkages zijn
doodzondes geworden.
Een berging heet niet meer ge
woon een berging, maar een
kwaliteitsberging. En het wer
ken met explosie ven om een
scheepswrak te ruimen, is al
helemaal uit den boze. Tot
1979 was dat wel de nor
maalste zaak van de wereld. In
dat jaar gebeurde er iets wat
een ommekeer teweegbracht.
YTan den Akker kreeg de op
dracht van Rijkswaterstaat om
voor de Vlissingse boulevard
de restanten van het Britse
stoomschip Whimbrel op diep
te te brengen. De Whimbrel
was in 1926 vergaan. Zoals ge
bruikelijk werden explosieven
uit de kast gehaald, maar bou
levardbewoners begonnen te
klagen. Over trillingen, over
rammelende ruiten. TNO deed
een proefexplosie en bepaalde
dat er niet meer dan vijf kilo
dynamiet per keer mocht wor
den gebruikt.
De kleurrij ke Wout Mange was
in die tijd nog directeur van
Van den Akker Hij zal er het
zijne van hebben gedacht en
gehoor hebben gegeven aan
zijn opdrachtgever Rijkswa
terstaat.
Butskop
Met de media hoefde hij niet zo
om te gaan Over één van zijn
duikers verscheen in 1958 een
artikel in deze krant, waarvan
hij niet was gecharmeerd. Om
zijn gram te halen, bedacht hij
een stunt. In de Westerschelde
was een butskop aangespoeld.
Mange liet de acht meter lange
vis naar Vlissingen brengen,
met het verhaal dat een duikel
de 'agressieve butskop' had ge
dood bij een berging. Alle
kranten namen het over, zon
der ook maar iets na te trekken.
De stunt van Mange is een te-
foto archief PZC
kenend onderdeel van de ge
schiedenis van Van den Akker
Zoals aan de andere kant de
berging van het Engelse veer
schip Herald of Free Enterpri
se dat ook is. Albert Teunissen,
schipper van bergingsvaartuig
Ary. schreef de ellende van
zich af: 'Wij hebben meer dan
eens gestaan, vuil bemodderd.
gebroken met. zonder schaam
te, de ogen nat van traan.'
Zo'n passage zegt veel over het
bergingswerk, zoals zoveel
fragmenten in Scheepsbergers
in actie op de Westerschelde.
Maar het boek mist één ding'
samenhang. Die moet de lezer
zelf aan zien te brengen.
Martin en Ellen de Vriend,
Scheepsbergers in actie op de Wes
terschelde. 200 pag.. ruim 170 fo
to's, met vlootlijst, uitgeverij De
Koperen Tuin, f 49,90.
Regionale spreiding en de verdeling man-wouw zijn de toverwoorden bij de samenstelling van de kandidatenlijsten voor de Statenverkiezingen. foto Ruben O reel