PvdA pleit voor alcoholminister
Stevige aanpak Van Aartsen
valt verkeerd bij diplomaten
PZC
MANFIELD
Zeeotter eet in Blij dorp uit de muur
Geen compromis in
kort geding Schiphol
CAO-lonen stegen
met 3,1 procent
binnenland
Borst gaf Leger des Heils geld op verzoek Cohen
Bewindspersoon als coördinator tussen betrokken departementen
Autoverkoop naar recordhoogte
Sociale diensten aan schandpaal
Controle Duitse varkens lichter
Vijf jaar voor wapenhandel
Halfbroer Bassie moet huis uit
Omroepbladen verliezen
eenvijfde abonnees bij
vrijkomen r tv-gegevens
Duwkar deugt vaak niet
BTW-verhoging
op water lager
BOX OFFER
donderdag 26 november 1998
door Joke Licher
DEN HAAG - Minister Borst
heeft op verzoek van staatsse
cretaris Cohen het Leger des
Heils financiële steun gegeven
om ruim honderd asielzoekers
die van Justitie geen onderdak
kregen, korte tijd op te vangen.
Het geld kwam uit een VWS-
potje voor crisissituaties waar
in mensen opeens opvang no
dig hebben.
Cohen had gemeld dat de bus
met 123 mensen die Vluchte
lingenwerk op straat had ge
zet, 'geleegd' werdaldus Borst
na afloop van het Kamerdebat
over de begroting van haar mi
nisterie. Het Leger des Heils
was bereid die mensen één a
twee nachten op te vangen. Co-
hen vroeg of dat potje voor
noodsituaties ook hier uit
komst kon bieden. Borst vond
dat dit voor één a twee nachten
moest kunnen. Daarna was het
aan anderen een oplossing te
zoeken. Borst vindt niet dat er
sprake is van een paradoxale
situatie, zoals PvdA-Kameiiid
Middel eerder gisteren zei. Pa
radoxaal omdat de subsidie
gaat naar de opvang van men
sen die eigenlijk het land uit
zouden moeten. „Het ging om
mensen in een noodsituatie",
aldus minister Borst. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De PvdA wil dat
één minister of staatssecretaris
in het kabinet tussen verschil
lende departementen een coör
dinerende rol speelt als het gaat
om alcoholgebruik. Volgens
PvdA-Kamerlid Oudkerk zijn
er naast het Volksgezondheid
zoveel andere ministeries be
trokken bij kwesties over alco
hol dat er geen overzicht is.
Volgens Oudkerk is een brede
gestructureerde aanpak hard
nodig omdat er 500.000 px-o-
bleemdrinkers zijn, veel meer
dan het aantal drugsverslaaf
den. „De maatschappelijke kos
ten van alcoholmisbruik zijn
niet eens te meten. Want denk
niet alleen aan de gezondheids
schade, maar ook aan het werk
verzuim en de schade door
agressie", zei Oudkerk gisteren
in de Tweede Kamer bij het de
bat over de begroting van het
ministerie van VWS.
Tweeslachtig
De overheid is volgens de PvdA-
èr tweeslachtig als het om alco
hol gaat. „Wij adoreren de
accijnzen, de BTW, de vennoot
schapsbelasting en de werkge
legenheid in de genotmiddelen
branche. Maar de overheid kan
het gebruik moeilijk stimule
ren, laat staan rechtvaardigen."
Van de kant van de VVD kwam
gisteren, weliswaar tijdens een
ander debat, al steun voor Oud-
kerks anti-alcoholpleidooi. Ka
merlid De Vries stelde tijdens
een fiscaal Kameroverleg voor
de verbruiksbelasting (accijns)
op frisdrank en mineraal- en
bronwater stap voor stap af te
ichaffen. Jaarlijks scheelt dat
iWe schatkist 450 miljoen gulden.
7jO wordt mede bereikt dat de
.onsumptie van frisdrank
(vordt aangemoedigd en in de
1 ilaats komt van alcoholge-
ruik. Nu is in veel gevallen bier
goedkoper dan alcoholvrije
dranken. Op een liter frisdrank
zit 20 cent verbruiksbelasting,
op een liter mineraal- en bron
water 15 cent.
Alle partijen uitten verder hun
bezorgdheid over de druk op het
algemeen maatschappelijk
werk, dat zelf zegt 65 miljoen
gulden meer nodig te hebben om
aan de vraag te kunnen voldoen.
Volgens PvdA-woordvoex'der
Middel klopt een half miljoen
mensen bij het maatschappelijk
werk aan.
Projecten
Het CDA wil dat er meer proj ec-
ten komen waarbij ex-verslaaf
den helpen drugsverslaafden te
laten afkicken. Dergelijke pro
jecten in Duitsland laten vol
gens Kamerlid Eurlings zien dat
veel meer mensen erin slagen
van de drugs af te komen en te
blijven. Bovendien kost het veel
minder dan de traditionele ver
slavingszorg.
De WD maande tot terughou
dendheid bij het uitspreken van
een oordeel over transplantatie
van organen van dieren naar
mensen. Veel vragen over ge
zondheidsrisico's zijn nog onbe
antwoord en ook de ethische
discussie hierover is nog niet ge
voerd.
Het kabinet bepaalde eerderde-
ze maand dat de 'xenoti-ans-
plantatie' in principe ethisch
aanvaardbaar is.
WD-woorvoerster Van Blerck
pleitte voor een directere, korte
re vooi'lichtingscampagne over
donorregistratie. De campagne
die begin dit jaar is gevoerd,
heeft niet de gewenste resulta
ten gehad, aldus Van Blerck. Er
hebben zich minder mensen la
ten registreren als orgaandonor,
dan er voor de nieuwe Wet or
gaandonatie een donorcodicil
hadden.
Het debat gaat vandaag verder.
ANP/GPD
In dit geval is het gelukt: de computer heeft voedsel verstrekt.
foto HansSteinmeier/ANP
van onze redactie binnenland
ROTTERDAM - De zeeotters
Chuluugi en Eyak weten niet
meer wanneer zij worden ge
voed. De vier vaste dagelijkse
maaltijden zijn verleden tijd.
De otters moeten werken voor
de kost en een computer be
paalt of er voedsel beschik
baar komt, wanneer én waar:
op de kant of in het water.
De voedselverdeelmachine is
uniek in de wereld. De machi
ne is bedacht in de Rotterdam
se diergaarde Blij dorp. De in
stallatie van de machine in het
otterverblijf is provisorisch,
maar eind volgend jaar 'floe
pen' de vissen en schelpdieren
zo maar 'uit de muur' van hun
verblijf.
De otters hebben nog twee mo
gelijkheden om de computer
van hun trek op de hoogte te
stellen: één in het water en één
op de kant. Als zij met hun
snuit een luikje openen, stuurt
de computer een met voedsel
gevulde carrousel aan. Een
waterstraal spuit het voedsel
uit de draaimolen via een bui
zenstelsel naar één van de af-
namestations. De computer
bepaalt echter wel wanneer
dat voedsel beschikbaar komt:
al snel of pas na enige of zelfs
langere tijd.
Blij dorp probeert al jaren het
gedrag van veel dierentuinbe
woners te verrijken door ze net
als in de natuur te laten wer
ken voor hun voedsel. Zo krij
gen de ijsberen vaak hun vis
ingevroren in ijsblokken die ze
kapot moeten maken. Het da
gelijkse poi'tie vlees van de
panter wordt aan een elastiek
boven de grond gehangen zo
dat het dier er na ar moet sprin
gen.
De zeeottex's Chuluugi en Eyak
kennen zo ook enkele 'speel
tjes', maar.kort na de voeder
momenten is het vaak al uit
met de pret. In het wild zijn de
zeeotters de- hele dag in de
weer om de ongeveer tien kilo
gram aan dagelijks voedsel te
vergaren. GPD
HILVERSUM - Met nog ruim een maand te gaan in 1998 heeft
de autobranche in Nederland nu al meer dan 500.000 nieuwe
auto's verkocht. De prognose van RAI/Bovag van 480.000
verkochte auto's is dan ook bijgesteld naar 528.000, een re
cord sinds twaalf jaar.
Vorig jaar nog werden 478.300 auto's verkocht. De laatste ja
ren werden door de autobranche steevast omschreven als
rampjaren. Maar dit jaar kan niet meer stuk. Ook voor vol
gend jaar worden meer dan 500.000 verkopen verwacht,
508.000 om precies te zijn.
Het gezaghebbende Britse onderzoeksbureau Standard
Poor's DRI meldt dat de verkoop van nieuwe auto's in de EU
groeit tot de historische hoogte van ruim 14 miljoen, een stij
gingvan 5 procent. Nederland noteext daarin het dubbelestij-
gingspercentage. GPD
DEN HAAG - In de Tweede Kamer gaan stemmen op om soci
ale diensten die te laks zijn bij het oplossen van het millenni
umprobleem aan de schandpaal te nagelen, in de hoop dat ge
meenteraden ingrijpen. Minister De Vries (Sociale Zaken)
had gisteren wel oren naar een voorstel hiertoe van WD-Ka-
merlid Kamp.
Zo'n 20 procent van de gemeenten dreigt niet tijdig 'millenni-
umproof' te zijn, aldus D66-Kamerlid Schimmel. Zij vroeg
aan De Vides wat die voor noodmaatregelen denkt te treffen,
als de uitkeidngsgerechtigden naast hun geld gaan grijpen.
Maar de gemeenten zij n autonoom en De Vries kan ze dus niet
zonder meer tot bepaalde maatregelen dwingen. Wel heeft hij
de gemeenten extra geld toegezegd voor het oplossen van het
computei'probleem bij de sociale diensten. ANP
DEN HAAG - Staatssecretaris Faber van Landbouw versoe
pelt de controle op de import van varkens uit Duitsland. De in
oktober verscherpte controle geldt vanaf gisteren alleen nog
voor varkens uit de Duitse deelstaten Noord-Rijnland-West-
falen, Nedersaksen en Saksen-Anhalt.
Faber verscherpte de controle op alle Duitse varkens, omdat
in deze drie deelstaten varkenspest was uitgebroken. Uit een
tracex-ingsonderzoek blijkt echter dat het klassieke varkens-
pestvirus zich niet verspreidde naar andere deelstaten. ANP
ROTTERDAM - Een 30-jarige Rottei'dammer bij wie afgelo
pen zomer wapens en XTC-pillen werden aangetroffen is gis
teren veroordeeld tot vijf jaar cel en een boete van 50.000 gul
den. De rechtbank in Rotterdam achtte bewezen dat. de man
betrokken was bij drugs- en wapenhandel. De straf is con
form de eis van de officier van justitie.
De Rotterdamse politie viel in augustus na een tip in de Maas
stad woningen en een garage binnen. De 30-jarige man werd
aangehouden. In de panden tx-offen agenten 24 kilogram
springstof, munitie, wapens, XTC-pillen, grondstoffen, ma
terialen voor het vei-vaardigen van XTC-pillen aan. ANP
ROTTERDAM - Clown Bassie heeft gisteren het door hem
aangespannen kort geding tegen zijn halfbroer gewonnen. De
man moet binnen twee maanden zijn woning in Vlaardingen
hebben veiiaten. Als eigenaar heeft Bassie volgens de recht
bank in Rotterdam het recht de man eruit te zetten, omdat die
er in de tuin van het pand een hennepkwekerij op na hield.
Bas van Tooi', zoals de clown in het echt heet, wilde met het
kort geding duidelijk maken niets van doen te hebben met de
activiteiten van zijn halfbroer, niet te verwaxTen met Adriaan,
de andere helft van het komische duo. GPD
[door Jaco van Lambalgen
DEN HAAG - Het rommelt on
der de diplomaten van Buiten
landse Zaken. De stevige aan
pak van de nieuwe minister Van
Aartsen exx zijxx onverbloemde
uitspraken over het personeel
van het ministerie zijn niet goed
gevalleix.
In ieder geval niet bij de perso
neelsvereniging VDBZ, die Van
Aartsen in een brief heeft ge
waarschuwd dat door zijn uit
spraken het vertx'ouwen van het
(Advertentie)
personeel 'tot een minimum' ge
daald is.
Het begon allemaal met een in
terview van Van Aartsen in El
sevier van vorige week. Daarin
zegt hij dat het personeelsbeleid
bij Buitenlandse Zaken op de
schop moet.
„Ik weet dat velen het vreselijk
vinden wat ik nu zeg, maar we
moeten een einde maken aan die
sleetse carrièi'epatronen die er
vanaf het diplomatenklasje al
leen op zijn gericht om uiteinde
lijk ambassadeur in Bonn te
worden."
Van Aartsen wil het personeels
beleid opzetten zoals grote mul
tinationals als Shell en Unilever
dat doen, waarbij mensen voor
al op hun prestaties beooi'deeld
worden. „Nou, dat gaan we
doen en dat zal hier en daar pijn
veroorzaken", voorspelde de
minister zelf al.
Dat heeft hij geweten. Begin de
ze week lag er een brief op de
mat van de Vereniging van de
Dienst Buitenlandse Zaken
(VDBZ), één van de drie perso
neels'vererrigingen van het mi
nisterie. Daarin verwijt voorzit
ter Douma Van Aartsen dat zijn
woorden 'niet motiveren, on
danks een compliment hier en
daar'.
Dreigement
Douma dreigt dat de VDBZ, die
zeven van de zeventien zetels in
de ondernemingsraad van Bui
tenlandse Zaken bezet, des-
van onze redactie binnenland
ROTTERDAM - Bijna drie
kwart van de Nederlanders is
geabonneerd op een omroep
blad. Als de programmagege
vens voor iedereen vrijkomen,
dan overweegt 20 procent het
gidsabonnement op te zeggen.
Uit een landelijke steekproef
van Trendbox blijkt dat vooi'al
lezers van de omroepbladen van
de AVRO, TROS en KRO van
plan zijn het abonnement te be
ëindigen, als ook andere bladen
de gegevens gaan publiceren.
Meer dan 6 0 procent blij ft trouw
aan zijn omroepblad.
Bijna 30 procent is het meest ge
ïnteresseerd in een programma
blad als bijlage of magazine bij
een dagblad. Van de dagblad
abonnees die ook een abonne
ment op een omroepblad heb
ben, overweegt 35 procent de
gids op te zeggen als hun krant
met een gratis rtv-blad komt.
Voor al lezers van De Volks-
kx-ant, De Telegraaf en de regio
nale dagbladen zijn hierin geïn
teresseerd. Van de mensen die
geen abonnement op een krant
hebben zegt 14 procent dat een
gratis gids aanleiding kan zijn
een dagblad te kopen.
In september bepaalde de
Nederlandse Mededingingsau
toriteit dat de omroepen het mo
nopolie op de programmagege
vens kwijtraken. Zij moeten die
tegen betaling ook aan derden
beschikbaar stellen. De NOS en
de publieke omroepen zij n tegen
de uitspraak in beroep gegaan.
De Telegraaf verstrekt sinds en
kele weken een gratis rtv-bijla-
ge-
De NOS en de publieke omroe-
pen hebben de krant voor de
rechter gedaagd. Zij vinden dat
De Telegraaf het auteursrecht
schendt. ANP
noods tegen de aanpassing van
het personeelsbeleid zal stem
men om de reorganisatie tegen
te houden. Bij de VDBZ zijn
1.521 van de in totaal meer dan
4.500 ambtenaren en diploma
ten aangesloten.
Een wooi'dvoerder van Van
Aartsen wij st er in een reactie op
dat de aanpassing van het per
soneelsbeleid al onder de voi'ige
minister, Van Mierlo, is begon
nen.
„Misschien dat de toon van Van
Aartsen wat steviger is, maar hij
zegt niets nieuws", aldus de
zegsman. „Er is discussie op het
ministerie, er is een verande
ringsproces aan de gang en dat
proces stopt niet." Van Aartsen
gaat op korte termijn wel met
Douma praten, 'maar dat was
zonder die brief ook wel ge
beurd'. GPD
Advertentie
Vandaag
Kunst- en Antiek
VEILING
26 november, aanvang 13.30 uur
Zeeuws Veilinghuis
Herengracht 74. Middelburg
Tel. 0118-650680
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - In het kort
geding dat Milieudefensie en
andere milieugroepen gisteren
tegen minister Netelenbos
(Verkeer en Waterstaat) en
Schiphol hadden aangespan-
ïxen, is rechtbankpresident Al-
lewijn er niet in geslaagd de
partijen tot een compromis te
brengen.
Milieudefensie eist dat het ge-
doogbesluit van de minister
om meer vliegtuigen op Schip
hol toe te staan, ongedaan
wordt gemaakt. De milieu-
groepen willen dat Netelenbos
de afspraken over de maxima
le geluidsoverlast voor dit jaar
(338.000 vliegbewegingen)
nakomt.
Volgens de advocaat van Mi
lieudefensie, Van den Biesen,
is dit aantal al bereikt en zou
de luchthaven per 1 december
gesloten moeten worden. Om
te voorkomen dat Schiphol op
slot moet, deed hij enkele sug
gesties om een groot aantal
vliegbewegingen te schrap
pen, waaronder het vooi'stel de
Buitenveldertbaan ook over
dag te sluiten en niet alleen 's
nachts.
De rechter zag hierin een
handreiking naar Schiphol en
de luchtvaartmaatschappijen
die Schiphol als thuisbasis
hebben. Maar de advocaat van
Schiphol, Douma, had hier
geen ox-en naar. Hij vindt dat
het recente besluit om de Bui
tenveldertbaan 's nachts te
sluiten en het gedoogbesluit al
een redelijk compromis.
De rechter spreekt zich 30 no
vember uit.
Uit informatie van de Algeme
ne Rekenkamer bleek gisteren
dat de Tweede Kamer in tegen
stelling tot uitlatingen van mi
nisters wel degelij k regelma tig
bij de regering heeft aange
klopt met vragen over de
groeiprognoses van Schiphol.
Eerder concludeerde de Re
kenkamer dat het kabinet ixx
1995 bij het besluit om de
luchthaven te laten groeien is
uitgegaan van de meest wen
selijke (lagere groeiprognoses)
en niet de meest reële cijfers.
De Kamer x'eageei'de geschokt
op het Rekenkamerrapport,
maar leek in eex-ste instantie
niet teveel ophef te kunnen
maken. Luchthaven Schiphol
had immers zelf de Kamer op
de hoogte gesteld van de wer
kelijke groeicijfers. Met name
PvdA'er Van Gijzel maakte ex-
echter een punt van dat er van
uit de Tweede Kamer herhaal
delijk was gevraagd om meer
dere groeiprognoses. De
Rekenkamer geeft hem hierin
nu gelijk. Ook hei-haalt de Re
kenkamer dat de minister had
moeten verwijzen naar de
nieuwere prognoses van de
luchthaven zelf. ANP/GPD
DEN BOSCH - De duwkan-etjes die steeds meer ouderen gebruiken
om zelfstandig op de been te blijven, vertonen talloze technische ge
breken. Dat blijkt uit een onderzoek dat in opdracht van de provin
cie Noord-Brabant is ingesteld door het onderzoeksinstituut IVA in
Tilburg. De karretjes, 'rollators', zijn getest door ouderenpanels.
Elf van de dertien onderzochte karretjes bleken een of meer techni
sche mankementen te vertonen. Ook de gebruiksvriendelijkheid
laat te wensen over. „Remmen wei'ken de ene keer onvoldoende en
de andere keer te goed. De bandjes oppompen gaat soms niet omdat
er een buitenlands nippeltje op zit. Servieemogelijkheden ontbre
ken", aldus M. van Tits van het IVA. foto Herman Pieterse/ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De CAO-lonen
stijgen dit jaar gemiddeld met
3,1 procent. Vergeleken m$t een
jaar geleden is het niveau van de
laagste loonschalen gedaald.
Dit blijkt uit de 'Najaai'srap-
portage CAO-afspraken 1998'
die minister De Vries van Socia
le Zaken en Werkgelegenheid
naar de Tweede Kamer heeft ge
stuurd.
De ï'apportage van de Arbeids
inspectie is gemaakt op basis
van informatie uit 105 grotere
CAO's, waaronder ruim vier
miljoen werknemers vallen.
De onderzoekers constateren
dat de daling van de laagste
loonschalen in CAO's doorzet.
Ging het in 1997 nog om 106,1
procent van het minimumloon,
in 1998 was dit 105,3 procent.
Bij ruim tachtig bedrijfstak-
CAO's deed Arbeidsinspectie
onderzoek naar dispensatiere
gelingen, waardoor de werkge
ver met de werknemer een (tij
delijk) lager loon kan afspreken
dan het laagste in de CAO. In
zestig arbeidsovereenkomsten
kwam zo'n regeling voor.
Het CBS meldde vorige maand
nog een gemiddelde loonstij
gingvan 3,2 procent. Ook werk
geversvereniging VNO-NCW en
het Centraal Plan Bureau
maakten hun eigen berekenin
gen.
De percentageverschillen zijn
het gevolg van andere bereke
ningsmethoden. ANP
DEN HAAG - Staatssecretaris
Vermeend van Financiën is gis
teravond akkoord gegaan met
een voorstel van de coalitiefrac
ties PvdA VVD en D66 de voor
genomen BTW-verhoging op
water te matigen.
Over de eerste 60 gulden van de
jaarlijkse wateri-ekening blijft
het BTW-tarief van 6 procent,
voor de rest van de rekening
geldt het 17,5-procenttarief. De
BTW-verhoging op water was
het meest omstreden punt uit
het Belastingplan 1999 dat de
Tweede Kamer gisteren behan
delde. De verhoging maakt deel
uit van een pakket maatregelen
om het belastingstelsel te 'ver-
groenen'. ANP
(Advertentie)
VAN 169,95 VOOR I 09,-
ZWART, DONKERBRUIN
EN DONKERBLAUW
MAAT 36-41 (HALVE MATEN)
VERKRIJGBAAR Itf jQl
TWEE VERSCHILLENDE
HAKHOOGTEN
VERKOOPINFORMATIE: 073-623 08 44