Telefoontarieven dalen licht
lurger onwetend over invoering euro
PZC
Stel, er zijn géén
750.000 carpoolers.
economie woensdag 25 november 1998
VS constateren dumpen staal
Amerikaanse economie groeit
Rotterdam schermt radar af
Vertrouwen consument stabiel
Geen verkoop Cindu Chemicals
Scepsis over noodzaak
levensverzekeringen
fors duurder te maken
Belgisch bureau
waarschuwt voor
groeivertraging
Ajax in
de min
Sigaretten in
VS duurder
na schikking
KPN en Opta bereiken akkoord over aanpassing prijzen
nternational
aper neemt
nion over
Belang Stork in oude Fokker-divisie
Snel dubbele prijsaanduiding nodig
WASHINGTON - Staalproducenten in Japan en Rusland
overspoelen de Amerikaanse markt met producten die ze te
goedkoop aanbieden. De Japanse fabrikanten weten of zou
den moeten weten dat hun producten in de Verenigde Staten
beneden een redelijke marktprijs worden verkocht, terwijl
Rusland een hele geschiedenis heeft van het dumpen van
staal. Dit maakte het Amerikaanse minstede van Handel be
kend in een voorlopige conclusie in een onderzoek naar aan
leiding van klachten van de Amerikaanse staalindustrie en de
bonden. Een definitief oordeel komt vermoedelijk in mei.
Als Japan en Rusland schuldig worden bevonden, dan kun
nen de Verenigde Staten op het staal uit deze landen extra in
voerrechten heffen. RTR
WASHINGTON - De economische groei in de Verenigde Sta
ten is in het derde kwartaal van dit jaar uitgekomen op 3,9
procent op jaarbasis.
Het percentage is hoger dan de 3,3 procent die het ministerie
van Handel in zijn eerste opgave van eind oktober meldde en
het komt vrijwel overeen met de 4 procent die analisten al
hadden genoemd. De opgave is nog niet definitief, want er
komt nog een tweede, laatste herziening. ANP/KRF
ROTTERDAM - Tien radars in het Rotterdamse haven- en in
dustriegebied zenden hun radiogolven voortaan alleen uit
over het water. Het gemeentelijk havenbedrijf van Rotterdam
(GHR) wil met deze maatregel tegemoetkomen aan de onrust
gevoelens van omwonenden. Overigens zegt het GHR weinig
vragen of opmerkingen te hebben gekregen.
De radarpost langs de Oude Maas bij Spijkenisse is deze week
als eerste voorzien van 'sector blanking'. Dat betekent dat de
apparatuur automatisch uitschakelt als de bundel niet ge
richt is op het water. Voor het einde van het jaar worden negen
andere radarposten ook aangepast.
De tien radars maken deel uit van het verkeersbegeleidend
systeem (VBS) van het havenbedrijf. ANP
VOORBURG - Het vertrouwen van de consument in de econo
mie is stabiel. De sterke daling in oktober heeft zich in novem
ber niet doorgezet, constateerde het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) gisteren.
Het pessimisme over de ontwikkeling van de algemene econo
mische situatie is in november wat afgenomen. De kooplust
van de consumenten blij ft'onverminderd hoog.
Volgens onderzoeker W. Ludwig zijn de consumenten in okto
ber flink geschrokken. „Ze kregen een opeenstapeling van ne
gatieve berichten over zich heen. De koersen stortten in, in het
Verre Oosten ging het slecht, grote bedrijven gaven winst
waarschuwingen en ga zo maar door. Nu blijkt dat het wel
meevalt", verklaart Ludwig. ANP
UITHOORN - De verkoop van Cindu Chemicals aan Sasol
Carbo Tar gaat niet door. Het Zuid-Afrikaanse bedrijf heeft
laten weten af te zien van een eventuele overname.
Als reden geeft Sasol Carbo Tar de gewijzigde economische
omstandigheden in Zuid-Afrika op. Cindu Chemicals, een
joint venture van Cindu International en Hoogovens, gaat nu
samen met de Zuid-Afrikanen kijken of andere vormen van
samenwerking mogelijk zijn.
Cindu Chemicals kampt met omzetdalingen en druk op de
prijzen. Het bedrijf maakt producten op basis van koolteer.
De omzet ligt rond de 65 miljoen. Er werken honderd men
sen. ANP
van onze redactie economie
AMSTERDAM - De vereniging
Consument Geldzaken twij
felt aan de noodzaak om de pre
mies voor levensverzekeringen
volgend jaar fors te verhogen.
De nieuwe eisen van de Verzeke
ringskamer kunnen ook anders
worden opgevangen. Verzeke
raars gaan er vooralsnog vanuit
dat polissen met een gegaran
deerd eindkapitaal 10 tot 20
procent duurder worden per 1
januari 1999.
Verzekeraars zouden nog eens
goed kunnen kijken naar hun
kosten", zegt een woordvoerder
van de vereniging Consument
Geldzaken. „Wellicht dat geld
kan worden bespaard op de pro
visies voor de tussenpersonen.
Wij hopen dat de concurrentie
in de markt zijn werk zal doen."
De kans daarop lijkt gering. De
meeste levensverzekeraars stel
len een 'substantiële' verhoging
in het vooruitzicht. „Met welk
percentage weten we nog niet",
zegt Fortis. „Een flinke stijging
is zeker", zegt Nationale Neder
landen, de grootste partij op de
markt. ASR Verzekeringen
(Stad Rotterdam) vermoedt dat
geen enkele verzekeraar zal
kunnen ontkomen aan een pre
mieverhoging van 15 tot 20 pro
cent.
Verzekeraars moeten jaarlijks
minimaal 4 procent rendement
behalen op polissen met een
vastgesteld eindbedrag. De Ver
zekeringskamer, de toezicht
houder in de branche, heeft deze
'rekenrente' deze week echter
verlaagd. Vanaf 1999 is het 3
procent.
Nieuwe polissen
Voor bestaande polissen heeft
de aanpassing geen gevolgen.
Maar nieuwe verzekeringen
zullen duurder worden. „Mag je
maai' met 3 procent rekenen,
dan moeten de premies om
hoog", zegt een woordvoerder
van Nationale Nederlanden.
„Doe je dat niet, dan kom je niet
aan het afgesproken eindbe
drag."
De lagere rekenrente is een ge
volg van de sterk gedaalde rente
op de kapitaalmarkt. Premies
voor traditionele levensverze
keringen worden veelal belegd
in obligaties. Het rendement
daarop ligt maar net iets boven
de 4 procent. Na aftrek van pos
ten halen de verzekeraars het
minimumrendement niet meer.
Het Verbond van Verzekeraars
verwacht dat de polissen tussen
de 10 en 20 procent duurder
worden, der. „Het hangt sterk af
van het soort contract", zegt een
woordvoerder.- Een precieze on
derbouwing van de schatting
kan hij niet geven. GPD
BRUSSEL - De Belgische eco
nomie kampt met tegenwind.
Het Belgische planbureau
waarschuwde gisteren dat de
groei in 1999 als gevolg van de
verslechtering van de wereld
economie uitkomt op 2,2%.
In juli ging het planbureau nog
uit van een stijging van 2,6%.
Dat was te optimistisch, gezien
de onzekere ontwikkelingen die
verband houden met de crises in
Azië, Rusland en Latijns-Ame-
rika. Als de particuliere con
sumptie zou afnemen, waar het
planbureau nog niet op rekent,
dan zou 2% groei zelfs moeilijk
haalbaar zijn.
De Belgische centrale bank ziet
het ook somber in. Haar con
junctuurbarometer bereikte vo
rige maand het laagste niveau
sinds maart 1996. De bank ver
wacht dat deze tendens zich de
komende maanden zal voort
zetten. ANP
AMSTERDAM - Ajax
heeft in het boekjaar
1997/'98 een negatief net
toresultaat na belastingen
behaald van 5,4 miljoen,
tegenover een plus van
12,9 miljoen in het jaar
daarvoor. Ook de omzet
kwam lager uit, op 85,6
miljoen tegenover 90,7
miljoen.
Belangrijkste oorzaak
zijn de dalende inkomsten
door het niet deelnemen
van de voetbalclub in de
Champions League in het
seizoen 1997/'98. Verder
drukten de stijgende
loonkosten het resultaat.
De cijfers betreffen het
hele seizoen 1997/'98.
Ajax heeft sinds mei een
notering aan de Amster
damse effectenbeurs.
ANP
NEW YORK - Dc Ameri
kaanse tabaksfabrikan
ten berekenen de juridi
sche schikking die zij met
de staten overeen zijn ge
komen door aan de rokers.
Philip Morris en R.J. Rey
nolds, marktleiders onder
de fabrikanten, hebben
bekendgemaakt dat een
pakje sigaretten voor de
groothandelaren 45 dol
larcent 0,86) duurder
wordt. Verwacht wordt
dat een pakje gemiddeld
2,45 dollar (ƒ4,70) gaat
kosten.
De tabaksfabrikanten te
kenden maandag een ak
koord met 46 staten, het
District of Columbia en
vijf Amerikaanse territo
ria. De fabrikanten beta
len over een periode van
25 jaar in totaal 206 mil
jard dollar. De staten had
den een rechtszaak aan
gespannen waarbij zij van
de fabrikanten een ver
goeding eisten voor de ex
tra kosten die de gezond
heidszorg voor rokers
moet maken. AP
!W YORK - De Amerikaanse
lapiergigant International Pa-
neemt branchegenoot
Jnion Camp Corporation over.
Ie jaaromzet van International
'aper groeit daardoor van 20,1
lot 24,5 miljard dollar 47 mil
jard) en het aantal werknemers
itijgt van 80.000 tot 98.000.
ie gisteren bekendgemaakte
,-ansactie vindt plaats via een
landelenruil. Daarmee is een
ledrag gemoeid van 6,6 miljard
lollar 12,7 miljard), inclusief
le overneming van schulden,
ie gefuseerde onderneming
'ordt voor ongeveer 75% ei
van de aandeelhouders
International Paper en voor
5% van die van Union Camp.
Paper is het
•ootste papierconcern ter we-
ild. Die positie gaat verloren
ils de eerder dit jaar aangekon-
"e fusie van het Zweedse
itora en het Finse Enso een feit
KRF/ANP
doorCorde Horde
en Wim Molog
DEN HAAG - De drastische ver
laging van de telefoontarieven
die toezichthouder Opta begin
september had voorgesteld, is
van de baan. Deze week hebben
de Opta en KPN overeenstem
ming bereikt over een veel ge
ringere verlaging. De voormali
ge PTT heeft op vrijwel alle
punten zijn zin gekregen.
Vanaf 1 januari gaat de prijs
voor interlokaal bellen niet, zo
als Opta wilde, met 30% om
laag, maar met 10%. Plet lokale
tarief, dat met een kwart zou
moeten dalen, gaat alleen op
zondag omlaag. Er komt een
apart zondagstarief, dat 33%
goedkoper is. De prijs, van het
bellen naar een mobiel toestel
daalt slechts 5%, terwijl de Op
ta een verlaging met 10 tot 15
procent wilde. De toezichthou
der verdedigt zijn draai door te
wijzen op de hoge kosten van
KPN. Het bedrijf voert een dure
reorganisatie door en legt bo
vendien veel nieuwe infrastruc
turele voorzieningen aan. De
Consumentenbond is positief
over de nieuwe tarieven.
Teveel winst
Op 2 september liet de Opta de
KPN flink schrikken. De toe
zichthouder oordeelde dat vrij
wel alle tarieven fors omlaag
moesten, omdat de KPN teveel
winst zou maken.
Het telecombedrijf KPN rea
geerde furieus en vond dat de
Opta zich niet met zijn rende
ment moest bemoeien. Ruim
twee maanden later hebben de
kemphanen vrede gesloten. Niet
de kostenstructuur van 1997,
maar de prognoses voor 1998
zijn uitgangspunt voor het be
palen van de tai'ieven. Toch zegt
Opta-voorzitter J. Arnbak dat
hij in september niet anders kon
handelen.
De komende maanden gaat de
toezichthouder praten met
KPN en andere telefoonmaat
schappijen om afspraken te ma
ken over tariefplafonds. In zo'n
systeem gaan de telefoontarie
ven jaarlijks omlaag. De pla
fonds moeten in juli ingaan.
De prijsplafonds zijn altijd al
een wens geweest van KPN.
Ambak zei gisteren dat ook hij
al sinds begin dit jaar zo'n sys
teem wenst, maar dat de overige
marktpartijen er nog niet rijp
voor waren.
KPN is blij met de nieuwe syste
matiek. De tariefsverlaging
kost de onderneming jaarlijks
330 miljoen omzet. De gemid
delde telefoonrekening gaat
vanaf januari met 10% omlaag.
ISDN
Opta en KPN zijn het ook eens
over de ISDN-abonnementen,
populair onder computerge
bruikers. Aanvankelijk dacht
de Opta dat de KPN het product
met verlies aanbood om concur
renten de loef af te steken. De
toezichthouder eiste daarom
dat het telefoonbedrijf het
abonnementsgeld zou verho
gen.
Inmiddels is gebleken dat KPN
vanaf volgend jaar verdient aan
ISDN. De verhoging is dus van
de baan. Verder zijn KPN en Op
ta het eens over kortingsregelin
gen voor grote bedrijven. De
Consumentenbond vindt dat de
nu overeengekomen tariefsver
lagingen gunstig zijn voor par
ticuliere bellers. Het grote voor-
KPN-topman Dik zei kortgele
den nog voor het voortbestaan
van zijn onderneming te vrezen
als de telefoontarieven werke
lijk fors omlaag moeten.
foto Harmen de Jong/GPD
AMSTERDAM - Stork breidt
zijn belang in de vliegtuigwe
reld uit. Het concern neemt een
belang van 43% in de Belgische
vliegtuigonderdelenfabrikant
Sabca over van de Fokker-cura
toren. De overname kost Stork,
die zich sinds de ondergang van
Fokker richt op de vliegtuig-
markt, 80 miljoen.
De aankoop is nog niet defini
tief. Eerst wil Stork een boeken
onderzoek afronden.
De stap is logisch. Stoi'k heeft
enkele jaren geleden al enkele
divisies van Fokker overgeno
men na het faillissement van de
vliegtuigfabrikant.
Met Fokker Aerostructures ver
koopt het bedrijf voortaan
vliegtuigonderdelen aan onder
anderen de eigenaars van Fok
ker-machines. Het pakket in
Sabca zat nog in de boedel van
Fokker.
De curatoren hadden al eerder
aangegeven van dat pakket af te
willen.
Binnen regio
DE NIEUWE TELEFOONTARIEVEN
deel van het huidige akkoord
vindt de bond dat het ISDN-
abonnement in prijs gelijk
blijft, terwijl dat in de eerdere
maatregelen flink duurder zou
worden.
De Consumentenbond waar
deert het tevens dat er voor ana
loge aansluitingen specifieke
tariefpakketten komen. ANP
Buiten
Standaard
zondag
Naar mobiel
Standaard
zondag
Abonnementen
Stork is niet de enige eigenaar
van de onderdelenfabrikant. De
350 miljoen aan omzet moet
het bedrijf delen met de Franse
meerderheidseigenaar Das
sault. Op de Brusselse beurs
zweeft nog 4,3% van de aande
len rond.
Sabca heeft 1500 werknemers
die in 1997 een nettowinst pro
duceerden van bijna 17 mil
joen. Eind vorig jaar kende Sab
ca een orderportefeuille van
ruim 650 miljoen. ANP
Telefoonnet
ISDN
Overige tarieven
Entree telefoon
Entree ISDN (Prom.tarief) 225,-
Verhuistarief 225.- 225,-
Tarieven in guldens inclusief BTW
De nieuwe tarieven gaan in per 1 januari 1999
Dal= maandag t/m vrijdag 20.00 tot 08.00 uur
en zaterdag
door Erik van der Struijs
Oké dan, zegt de burger tegen
de politiek. Als jullie zo
de euro willen, dan moet
[dat maar. Maar laat ons er niet
oor opdraaien. Wij willen geen
inflatie. De pensioenen
togen niet worden aangetast.
In meebetalen aan die geldver-
isters in Zuid-Europa, daar
,.kan natuurlijk helemaal geen
Jsprake van zijn.
jHet was grofweg de reactie die
(onderzoekers kregen in het eer-
jste (en tot dusverre enige) Euro
pese onderzoek naar 'de bele-
•jving' van de euro. Ruim 15.000
jjburgers in vijftien landen vul
pen vorig jaar een enquête in
him gevoelens ten aanzien
van de nieuwe eenheidsmunt.
grootschalige steekproef,
initiatief van de Erasmus
Universiteit in Rotterdam, wees
ook uit dat de kennis over de eu
ro bedroevend was. Op vragen
naar de toekomstige waarde
van de munt liepen de antwoor
den uiteen van twee kwartj es tot
vier gulden (het wordt ongeveer
2,22).
De Europese Centrale Bank
werd door sommigen in Portu
gal gelokaliseerd, terwijl ande
ren er vast van overtuigd waren
dat Londen de zetel was gewor
den (het is Frankfurt). Volgens
de meesten zou het bovendien in
1999 mogelijk worden om met
euromunten en -biljetten te be
talen (terwijl dat pas in 2002
kan).
Binnenkort wordt het onder
zoek in Nederland herhaald.
Met deels dezelfde vragen. En
waarschijnlijk veel dezelfde
antwoorden, verwacht de Rot
terdamse hoogleraar marketing
management Fred van Raaij.
„Zo'n vraag over de centrale
bank, dat zullen de meesten nu
wel weten. Na alle aandacht in
de media is de naam Frankfurt
er inmiddels ingehamerd. Maar
verder nee, ik denk niet dat de
kennis over de euro met spron
gen vooruit is gegaan."
„Je staat versteld van de onwe
tendheid", zegt universitair do
cent Yvonne van Everdingen,
mede-initiatiefnemer van het
onderzoek. „Ook bij mensen die
beroepshalve goed geïnfor
meerd zouden moeten zijn. Een
vriend van mij, directeur van
een eigen bedrijf, vroeg onlangs
of de euro in Nederland straks
net zoveel waard wordt als in
Frankrijk." Van Raaij: „Ik kan
me zo'n waag ook wel voorstel
len. Ieder land mag zijn eigen
Een werkneemster van een chocoladefabriek in Luserna bij Turijn maakt chocoladerepen in de vorm
van biljetten van 500 euro. Om de consument te laten wennen aan de euro, worden de biljetten van cho
colade sinds vorige week geëtaleerd in Italiaanse snoepwinkels.
euro's slaan met zijn eigen sym
bolen. Wij zetten Beatrix erop,
de Fransen Marianne. Niet gek
dat ze dan de vraag krijgen of je
met al die munten wel overal in
de muntunie kunnen betalen en
of ze overal evenveel waard
Advertentie
zijn." Opvallend in het onder
zoek is de relatieve voorspel
baarheid van de antwoorden.
Vrouwen blijken pessimisti
scher over de euro dan mannen:
ouderen zijn somberder dan
jongeren en lager opgeleiden
negatiever dan hoger opgelei
den.
Waarom dat zo is, is niet duide
lijk. De deelnemers werd niet
gevraagd hun antwoorden te
motiveren.
Mwah
In Nederland was niemand echt
positief. Op een schaal van 1
(zeer negatief) tot 5 (zeer posi
tief) scoorde de grootste opti
mist een 3,4. Op meer dan een
neutraal 'mwah' hoeft de euro
van deze jonge, hoger opgeleide
man niet te rekenen.
foto Mauro Pilone/AP
Is dat raar? „Ik vind van niet",
zegt Van Everdingen. „Multina
tionals plukken direct de vruch
ten van de komst van de euro.
Zij hoeven niet meer in al die
verschillende Europese valuta
te rekenen. Maar wat schiet de
gemiddelde Nederlander nu
concreet op met de euro? Vrijwel
niets toch." Ja natuurlijk, aan
de grens hoeft de Europese toe
rist geen geld meer te wisselen.
Prettig voor zakenreizigers die
veel in het vliegtuig zitten, me
nen beide onderzoekers. Maar
voor toeristen? „De meeste
mensen vinden het juist wel
leuk om in Spanje met peseta's
te betalen. Dat is juist de charme
van een vakantie in het buiten
land."
De euro is tot dusverre vooral
een zaak van politici en ban
kiers geweest. Het publiek heeft
er in de meeste landen niets over
te zeggen gehad. Alleen Frank
rijk en Denemarken schreven
een referendum uit over de
munt. Tot ontsteltenis van de
politiek zeiden de Denen
prompt 'nee'.
„De euro is geen show-staaltje
van democratie", constateert
professor Van Raaij. „Misschien
kon het niet anders, dat kan ik
moeilijk beoordelen. Maar nu is
de munt verreweg de meeste Eu
ropese burgers gewoon opge
legd." In de voorlichtingscam
pagne is de positie van de burger
niet veel beter. De inspanningen
van overheid en banken richten
zich vooral op bedrijven, met
het argument dat zij na 1 janua
ri het meest te maken krijgen
met de girale euro.
Van Raaij: „De consument is be
wust dom gehouden. Natuurlijk
krijgt hij pas in 2002 echt met de
euro te maken. Maar ondertus
sen leven er wel veel vragen. Wat
gebeurt er met mijn hypotheek,
met mijn pensioen. Moeten wij
straks bloeden voor misstappen
in Italië enzovoort? Die vragen
hadden veel eerder beantwoord
moeten worden.
Roepen dat 'de euro van ons al
lemaal wordt' heeft geen enkele
zin, meent de professor. Bozig:
„Vreselijk, die reclames. Alsof
Colijn uit zijn graf herrijst en
roept: 'Gaat u allemaal maar
rustig slapen. U hoeft zich ner
gens zorgen over te maken. Er is
niets aan de hand'. Wij zijn toch
geen kleuters meer."
Omdenken
Voor het vertrouwen in de euro
is evenwel geen reden tot vrees,
denken de onderzoekers. Zodra
eemnaal betaald kan worden
met de nieuwe munt, zullen bur
gers dat ook doen. Het 'omden
ken' zal hooguit enkele dagen in
beslag nemen. „Wie een paar
dagen in Spanje is, vindt het de
gewoonste zaak van de wereld
om in peseta's te betalen. Dat zal
met de euro niet anders zijn."
GPD
DAN ZIT ER MEER IN JE AUTO
door Marieke de Vries
DEN HAAG - Op een pak koffie, een televisie of
een spijkerbroek moet de prijs zo snel mogelijk
zowel in guldens als in euro's komen te staan. Win
keliers moeten op korte termijn artikelen dubbel
gaan prijzen. „Dit is de enige manier om consu
menten te laten wennen aan de euro", zegt D. Wes
tendorp, directeur van de Consumentenbond.
Het kabinet neemt waarschijnlijk vrijdag een be
sluit over hoelang de euro en gulden na 1 januari
2002 wettig betaalmiddel blijven. Het Nationaal
Forum heeft een overgangsperiode van maximaal
vier weken geadviseerd. Die is nodig om banken
de mogelijkheid te geven de gulden in te wisselen
voor de euro. De detailhandel wil dat dit in één
dag gebeurt. De winkeliers voelen er weinig voor
om mee te werken aan een lange periode.
Onderzoek moet uitwijzen hoelang de consument
erover doet om aan de euro te wennen. De Consu
mentenbond gaat ervan uit dat het enige jaren
kost. Westendorp wil voorkomen dat winkeliers
de komst van de euro als een gelegenheid zien om
hun prijzen te verhogen. ANP
