PKK-rel krijgt Europese dimensie
PZC
Afscheid van liberaal boegbeeld
Apotheker trotseert collega's met
steunen hulpactie voor Rusland
Lords bruskeren
koningin Elizabeth
buitenland
Brussel dreigt met vergeldingsmaatregelen tegen Turkije
laai bijt voor
uist Florida
jongetje dood
Koningin Paola leert Nederlands
U£K laat Servische agent vrij
Japan biedt China excuses aan
Franse spoorwegen staken
Kopstuk junta Argentinië vast
Gore ontspringt dans
bij onderzoek naar
campagnefinanciering
Diplomaten Irak teruggeroepen
Puntjes op de i
woensdag 25 november 1998
an onze redactie buitenland
iRUSSEL - De rel tussen Italië
a Turkije over de Koerdische
eider Öcalan heeft gisteren een
ieuwe dimensie gekregen. De
luropese Unie (EU) mengde
ich direct in de discussie rond
e linkse onafhankelijkheids-
trijder, die in Italië asiel wil
trijgen om uit handen van de
Urkse justitie te blijven.
)e Unie dreigde met vergel-
ingsmaatregelen tegen Turkije
ls de regering in Ankara een
oycot van Italiaanse produc-
en ondersteunt om op die ma-
lier een uitlevering van Öcalan
if te dwingen. Voorzitter Santer
in de Europese Commissie
■aarschuwde dat er binnen de
!U 'absolute solidariteit' heerst
iet de opstelling van Rome.
lerder schaarde de Unie zich
ik al achter Italië, zonder daar
msequenties aan te verbinden,
len officiële boycot van Italië is
strijd met het associatiever-
rag en de douane-unie tussen
Ie EU en Turkije, waarin af-
traken over handel en goed na-
niurschap zijn vastgelegd,
rildus Santer. Ankara kondigde
%aandag aan Italiaanse bedrij-
;n uit te sluiten bij aanbeste
dingen voor militaire appara-
'mtr. Ook verdwenen twee
Italiaanse zenders van de televi
se.
uitlatingen van Santer kwa-
ïen gisteren tijdens het bezoek
lat de Italiaanse premier D'Ale-
ïa onder strenge veiligheids-
ïaatregelen aan de commissie
Brussel bracht. In de Belgi-
[IAMI - Een negenjarig jonge-
jje is voor de kust van Florida
loor een haai doormidden gehe
len.
9pnerikaanse deskundigen be
gisteren dat het ging
Ween dodelijke aanval, de der
de voor de kust van Florida in
pen jaar. Het jongetje speelde
ginet familieleden en vrienden in
3fte branding toen hij plotseling
'fbnder water verdween. De on
derste helft van het lichaam is
-jater teruggevonden. De rest is
niet meer teruggevonden. RTR
sche hoofdstad waren vorige
week nog Turkse aanslagen op
Koerdische organisaties.
Volgens D'Alema is de Turkse
regering verantwoordelijk voor
het klimaat van opruiing en
zelfs geweld waarmee Italië
krijgt te maken. ,,We willen
geen handelsoorlog met Tur
kije; maar we zullen onze belan
gen verdedigen", zei hij.
Over het lot van Öcalan, de lei
der van de Koerdische Arbei
derspartij (PKK), heerste ook
gisterennog onduidelijkheid. In
Duitsland pleitte de christen
democratische oppositiepartij
CDU voor een uitleveringsver
zoek door Bonn. Binnenland-
woordvoerder Rüttgers vindt
het absurd dat Duitsland Koer
den vervolgt voor hun lidmaat
schap van de verboden PKK,
terwijl Bonn niet probeert de
leider van die partij te straffen.
Italië hield Öcalan op 12 no
vember op het vliegveld van Ro
me aan wegens internationale
an-estatiebevelen uit Duitsland
en Turkije. Uitlevering aan Tur
kije is niet mogelijk omdat Italië
geen mensen wegstuurt naar
staten die de doodstraf nog niet
hebben afgeschaft. Ankara be
schuldigt Öcalan van terroris
me en acht hem verantwoorde
lijk voor tienduizenden doden.
Duitsland vaardigde in 1990
een internationaal arrestatie
bevel uit tegen Öcalan wegens
moorden op PKK-dissidenten
en brandstichtingen in de jaren
tachtig. De aanklacht is onlangs
uitgebreid.
Ondanks groeiende internatio
nale druk voelt Bonn nog niets
voor een berechting van Öcalan
in Duitsland. De Duitse rege
ring vreest problemen met de
grote Turkse en Koerdische be
volkingsgroepen in de Bondsre
publiek. Italië is verbolgen over
het feit dat Duitsland Öcalan
niet wil hebben. De Koerd heeft
momenteel huisarrest.
De ai-restatie leidde overal tot
protesten van Koerden. De tien
tallen Koerden die sinds 15 no
vember dag en nacht demon
streerden bij het Vredespaleis in
Den Haag zijn maandagavond
laat vertrokken. Een woord
voerder wijst op de 27e novem
ber, een 'heilige datum'. In 1978
is op die dag de PKK opgericht.
Verder wordt verwacht dat Ita
lië over drie dagen een beslis
sing neemt over het lot van de
PKK-leider. ANP/DPA/RTR
Een bezoekster van de uitvaart van Starovoitova laat haar tranen de vrije loop.
foto Dmitri Lovetsky/AP
door Hans Hoogendijk
MOSKOU - Met asgrauwe, maar vastbe
raden gezichten heeft de liberale
Russische politieke elite gisteren in Sint
Petersburg afscheid genomen van het de
mocratische boegbeeld Galina Starovoit
ova. Duizenden Russen, velen met tranen
in hun ogen, bewezen de 52-jarige parle
mentariër de laatste eer. Galina Staro
voitova werd vrijdagnacht vermoord bij
haar huis.
De ex-premiers Tsjernomyrdin, Gajdar en
Kirijenko zaten naast de open kist in de
Marmeren Zaal van het Etnografische
Museum in de oude tsarenstad. „Ze ver
moorden onze kameraden, onze vrienden.
Willen ze ons stoppen? Ze zullen geen suc
ces hebben. Dit zeggen we hier luid en dui
delijk over het graf van onze dode kame
raad". zei de felle anti-communist en ex-
vice-premier Tsjoebais.
Hij verklaarde de oorlog aan 'bandieten'
en 'communisten' die volgens hem de
moord op Starovoitova op hun geweten
hebben. Ook Tsjernomyrdin zei alles te
zullen doen om de democraten te vereni
gen 'opdat we niet op een ochtend wakker
worden in een ander land'.
De dood van deze onkreukbare, compro
misloze verdedigster van de vrijheid heeft
de Russische samenleving diep geschokt.
Volgens de liberalen moeten de daders van
deze moord worden gezocht in extremisti
sche kringen, waarbij de beschuldigende
vinger vooral naar de communisten uit
gaat. Maar waarnemers sluiten niet uit
dat met de partij van de ultra-nationalist
Zjirinovski verbonden groepen achter de
moord zitten.
Na de rouwplechtigheid is Starovoitova's
stoffelijk overschot bijgezet op de be
graafplaats van het Aleksandr Nevski-
klooster in het centrum van de stad. GPD
BRUSSEL - De Belgische koningin Paola werkt aan haar Ne
derlands. Zij volgt deze week een cursus in Spa. het plaatsje in
de Ardennen dat vooral bekendstaat als een kuuroord maar
ook een gerenommeerd taleninstituut herbergt.
De koningin, die van Italiaanse afkomst is en sinds 1959 ge
trouwd is met koning Albert, heeft er volgens de Gazet van
Antwerpen een maand geleden ook al een week doorgebracht
om Nederlands te leren.
Ze zou worden onderworpen aan een streng regime, waarbij
ze 'ondergedompeld' wordt in het Nederlands. ANP
PODUJEVO - Rebellen van het Bevrijdingsleger van Kosovo
(U£K) hebben gisteren een ontvoerde Servische politieman
vrijgelaten nadat buitenlandse waarnemers daarop hadden
aangedrongen.
Naast de Serviër verdwenen op 17 november ook twee et-
nisch-Albanese burgers die welwillend zouden staan tegen
over de Servische autoriteiten. Vermoed wordt dat zij nog in
handen zijn van het UQK.
Het Bevrijdingsleger zou vele Servische politieagenten en
burgers hebben aangevallen en ontvoerd sinds vorige maand
het akkoord werd gesloten dat een einde moest maken aan de
vijandigheden in de Servische provincie. AP
TOKIO - Japan en China zijn gisteren overeengekomen dat de
Japanse premier Obuchi morgen 'duidelijk hoorbaar' zijn ex
cuses aanbiedt over Japanse gewelddadigheden in China tij
dens de Tweede Wereldoorlog.
Volgens het Japanse persbureau Kvodo wordt de verklaring
echter niet opgenomen in een gezamenlijke verklaring.
De Chinese president Jiang Zemin begint vandaag aan zijn
bezoek aan Japan, dat tot maandag duurt.
Obuchi betuigt aan Zemin zijn spijt over de schade die Japan
tijdens de oorlog met China (1937-1945) heeft aangericht.
Chinese bronnen schatten dat twintig miljoen Chinezen zijn
gedood onder de Japanse agressie. AFP/RTR
UTRECHT - Het personeel van de Franse spoorwegen, de SN-
CF, gaat morgen vanaf 20.00 uur actie voeren. De duur van de
acties is onbekend. De Nederlandse Spoorwegen hebben dit
gisteravond bekend gemaakt.
Het is nog niet te overzien wat de precieze gevolgen van de
stakingsacties zullen zijn. Reizigers zullen in ieder geval van
af donderdagavond rekening moeten houden met vertraging
en uitval van treinen in Frankrijk, zo waarschuwen de NS.
Maandag beten België en Frankrijk het spits af in de Europese
spoorwegstaking.
De bonden protesteren tegen de liberaliseringsplannen van
de Europese Commissie. ANP
BUENOS AIRES - De nummer twee van de Argentijnse junta
in de jaren 1976-1983, ex-admiraal Emilio Massera, is giste
ren gearresteerd wegens kinderroof. De handlanger van pre
sident Videla ontvreemdde pasgeboren baby's van linkse po
litieke gevangenen.
Massera is gisteren in Buenos Aires ruim 4,5 uur ondervraagd
over zijnrol bij deontvoering van twee minderjarige kinderen
tijdens de zogeheten Vuile Oorlog. Ex-juntaleider Videla is al
sinds juni onder huisarrest wegens de diefstal van jonge kin
deren.
Videla en bevelhebber Massera waren wegens moord en ande
re misdaden tot levenslang veroordeeld. Maar president Me
nem verleende de militairen in 1989 amnestie. AFP/RTR
door Mare Peeperkorn
kRUSSEL - De Europese Unie
kelpt Rusland de winter door
toet voèdselhulp ter waarde van
bijna negenhonderd miljoen
julden. De EU-landbouwmi-
4iisters gingen gisteren akkoord
.met deze operatie, inclusief de
Nederlandse bewindsman Apo
theker. Dat laatste is opmerke
lijk omdat zijn collega's Zalm en
Van Aartsen eerder juist grote
bezwaren tegen de noodhulp
hadden.
HHun kritiek richtte zich zowel
jjop de vermeende noodzaak van
Jde hulp, alsook op de kosten.
JExtra uitgaven staan haaks op
ijhet kabinetsbeleid om te bezui-
Ofnigen op de EU-uitgaven. Apo
theker reageerde laconiek op de
ijverdeeldheid in het kabinet.
„Landbouwministers maken nu
eenmaal andere keuzes dan die
van Financiën."
Volgens Apotheker kan de be
nodigde negenhonderd miljoen
zonder problemen uit de Euro
pese landbouwbegroting be
taald worden. Staatssecretaris
Benschop van Buitenlandse Za
ken - eveneens in Brussel aan
wezig - benadrukte dat Neder
land wel moest instemmen: „Wij
stonden alleen met onze bezwa-
De Europese Commissie - het
dagelijks bestuur van de EU -
zal komende dagen met Rusland
onderhandelen over de precieze
hulpverlening. Het gaat om gra
nen, vlees en melkpoeder. De
verwachting is dat de eerste do
zen met voedsel in januari Rus
land zullen bereiken.
De EU eist garanties dat de hulp
niet in verkeerde handen (maf
fia) komt, en tegen gewone Rus
sische prijzen wordt verkocht
om de lokale markt niet te ver
storen. De opbrengst van de ver
koop moet naar sociale doelen
gaan. De ministers van Buiten
landse Zaken controleren begin
december of die voorwaarden
zijn vervuld. Ook het Europees
parlement moet nog instem
men, maar dat heeft eerder al
enthousiast gereageerd.
Minister Van Aartsen plaatste
onlangs vraagtekens bij de hulp
aan Rusland omdat het land nog
steeds graan exporteert. Daar
naast verzette de minister zich
hevig tegen de financiering uit
de landbouwbegroting. Hij
kreeg de steun van Zalm die wil
dat reserves in begroting direct
terugvloeien naar de lidstaten.
Extra uitgaven passen boven
dien niet in de 'nullijn' (geen ex
tra's) die Nederland komende
jaren aan de EU wil opleggen.
Gevraagd naar deze strijdig
heid met het kabinetsstreven
antwoordde Apotheker: „Dat
moetje maar aan Zalm vragen."
De minister van Financiën be
vindt zich momenteel in China.
Volgens staatssecretaris Ben
schop heeft het kabinet zijn zui
nige streven geenszins opgege
ven. Bij 'principiële' zaken zal
Nederland voet bij stuk houden,
aldus Benschop. Ook als het
daarin alleen staat.
Apotheker maakte duidelijk
dat de voedselhulp naast een
humanitaire vooral een zakelijk
belang dient. Op deze manier
komt de EU immers op een
goedkope manier van haar
voedsel overschotten af. Daar
naast zijn de landbouwminis
ters zeer bevreesd voor de Ame
rikanen die nu reeds volop
voedsel aan de Russen tegen
zeer lage prijzen verkopen. Dat
ondergraaft op den duur de
marktpositie van de Europese
vleesexporteurs. GPD
van onze redactie buitenland
"WASHINGTON - De Ameri
kaanse vice-president Al Gore
[kan zich onbekommerd opma
ken voor de race om het presi
dentschap in 2000. Er komt
igeen onderzoek naar misstap-
pen van de Democraat tijdens
de verkiezingscampagne voor
Clinton in 1996.
I Minister Reno van Justitie he
lsloot gisteren geen opdracht te
^verstrekken voor een onafhan
kelijke raad die de fondsenwer
ving van Gore tijdens de cam-
pagne had moeten natrekken,
De bewindsvrouw verklaarde
dat ze weliswaar over bewijzen
[beschikt die aantonen dat Gore
[loog tegen agenten van de fede
rale recherche FBI. Maar de be
lwijzen zijn zo licht dat er geen
redelijk motief bestaat voor
verder onderzoek, aldus Reno.
FBI-directeur Louis Freeh had
aangedrongen op een onder
zoek van een onafhankelijk
aanklager.
De Republikeinen gingen er al
vanuit dat Reno het niet op een
onderzoek door een onafhanke
lijk aanklager zou laten aanko
men. „Reno beschermt de presi
dent", luidde de conclusie bij
voorbaat van de Republikeinse
afgevaardigde Dan Burton.
De dreiging van justitiële ver
volging hing als een donkere
wolk boven Gore, die als ge
doodverfde kandidaat van de
Democraten voor het president
schap geldt. De vice-president
gaf eerder toe dat hij vanuit het
Witte Huis tientallen telefoon
tjes pleegde om geld in te zame
len voor zijn partij. ANP/AP
van onze redactie buitenland
BAGDAD - De Iraakse regering
Ip heeft haar ambassadeurs voor
de Verenigde Naties vervangen,
si Vergaande veranderingen bin
nen de diplomatieke dienst tref-
5 j fen nog 23 andere functionaris-
I sen in het buitenland, aldus een
regeringsfunctionaris gisteren.
De VN-ambassadeurs in New
York en Genève waren respec
tievelijk Nizar Hamdoun en
ejBarzan Takriti, de halfbroer
van de Iraakse president Sad-
dam Hoessein. Takriti was al in
juni van zijn post teruggeroe
pen, maar hij verblijft nog altijd
in Zwitserland. Hij zou op ge
spannen voet leven met Uday
Saddam Hoessein, de oudste
zoon van de Iraakse leider.
Een hoge juridische adviseur
van de Iraakse buitenlandse
dienst, Mohammed Al-Douri,
vervangt Takriti. Saeed Hasan,
een hoge Iraakse diplomaat die
in 1993 naar New York kwam,
volgt Nizar Hamdoun op. Ook
de Iraakse ambassadeur van de
Arabische Liga, Nabil Nejm,
verliest zijn post. Het is de eerste
keer sinds het einde van de Golf
oorlog in 1991 dat Irak heeft be
sloten tot veranderingen op di
plomatiek gebied. AFP/RTR
NEW DELHI - Een schoonmaker veegt nog even snel wat onge
rechtigheden bij elkaar, terwijl een erewacht van het Indiase le
ger al stram in het gelid staat, in afwachting van de aankomst
van de Zwitserse regeringsleider Flavio Cotti.
Die brengt momenteel een bezoek aan India, met een zakendele-
gatie in zijn kielzog. Gisteren maakte Cotti zijn opwachting bij
het presidentiële paleis.
foto Kamal Kishore/RTR
door Harm Harkema
LONDEN - Normaal heerst er
een gepaste stilte als koningin
Elizabeth voor een gezamenlij
ke bijeenkomst van Hoger- en
Lagerhuis haar jaarlijkse
troonrede voorleest. Dit jaar
werd de vorstin voor het eerst in
mensenheugenis met minder
respect bejegend. Toen zij giste
ren vanaf haar troon aankon
digde dat het feodaal samenge
stelde Hogerhuis hervormd gaat
worden, kon een aantal Lords
zich niet inhouden.
Een boos gemurmel klonk op uit
hun rijen, een enkeling riep zelfs
'shame' (schande), en in reactie
hierop zetten tientallen anderen
een brommend 'hear, hear' in als
blijk van instemming met de
voorstellen. Heel eventjes keek
de koningin verstoord op. Het
incident toonde aan hoe hoog de
spanningen oplopen over de
omstreden regeringsplannen.
Nieuw zijn die echter niet.
Sterker nog, de Lords in het Ho
gerhuis hebben er een maand
geleden zelfs al een uitgebreid
en geëmotioneerd debat aan be
steed. Maar de voorstellen zijn
ingrijpend en doen de Britse
constitutie op haar grondvesten
schudden.
Op het ogenblik bestaat het Ho
gerhuis (dat in Engeland voor
een deel de rol vervult die in ons
land aan de Eerste Kamer is toe
bedeeld) uit een kleine twaalf
honderd leden. Zo'n vijfhon
derd van hen zijn voor het leven
benoemd door opeenvolgende
regeringen. Maar het grootste
deel van het Hogerhuis, onge
veer 650 zetels, wordt bezet
door edelen die hun stemrecht
louter ontlenen aan hun af
komst. De zetels zijn al eeuwen
in het bezit van hun familie.
De regering-Blair wil nu een
eind maken aan dit 'schandalig
ondemocratische' fenomeen,
niet in de laatste plaats omdat
de 'peers' zoals ze genoemd wor
den in grote meerderheid Con
servatief zijn. Weliswaar kun
nen ze wetgeving die de regering
wil doorvoeren niet tegenhou
den, ze kunnen wel voor langdu
rig oponthoud zorgen.
Dat bleek ook afgelopen week
weer toen het Hogerhuis voor de
vijfde keer een wet van de rege
ring afwees die een nieuwe sys
tematiek beoogt in te voeren
voor de verkiezingen van het
Europarlement volgend jaar.
Blair heeft inmiddels -aange
kondigd het zwaarste wettel i j ke
geschut aan te rukken om de wil
van de Lords te breken. Het is de
slechts zelden gebruikte 'Par
liament Act' die de regering het
recht geeft de Lords te negeren,
zij het pas na een adempauze
van minimaal een jaar.
De regering-Blair zal ook niet
schromen dezelfde wet in stel
ling te brengen bij het verdrij
ven van de 650 edelen uit het
Hogerhuis. Want hoewel een
meerderheid van de Lords zelf
ook wel ziet dat hun erfelijke ze
tels niet meer van deze tijd zijn,
dreigen ze toch dwars te gaan
liggen. Ze willen pas meewer
ken aan hun vertrek als duide
lijk is hoe een vernieuwd Hoger
huis eruit komt te zien. GPD
(Advertentie)
Het geluid is minder
bescheiden.
De BeoSound Century kunt u
overal neerzetten of ophangen
U krijgt altijd een kamerbreed
geluid. Verrassend, van een
systeem dat er zo bescheiden
uitziet. En dat ook nog zo
compleet is. CD-speler, cassette
recorder, FM radio en actieve
luidsprekers.
3 jaar garantie
BANG S.OLUFSEN
GOES
Van den Berge Audio Video
Bang Olufsen Center,
Gasthuisstraat 2-4
MIDDELBURG
Expert Kamperman
Lange Noordstraat 20
TERNEUZEN
El, Techn. Installatiebureau
Verlinde, Axelsestraat 25
VUSSINGEN
Audio Video Design
Louis Hemelaar, Spuistraat 82
OOIT KIEST U VOOR MOOIST
