Spoor langs Vlaamse Expreslijn
Loopbaan '98 meteen al succes
Lage weilanden als waterbuffers
Bureau Berenschot
acht externe hulp
nodig in Middelburg
Illegale vluchteling
kan geen tbs krijgen
BB JB
17
U U J 11(1
BB m B
)etere aansluiting Kanaalzone op achterland
Drankrijders
Strontkruiers, armelui
kaaispugers en andere
Zeeuwse schimpnamen
zeeuwse almanak
Zeker
ZEEUWS-VLAANDEREN I
M,.
1
KJ Jbv Mr ^M
1 w MSF fffi
f A 1 M 1 1 l jl
.éSSf A A
jX Jmm
(Mees VEES' 1 Vr^il 1 1
vrijdag 13 november 1998
por Wout Bareman
ELZATE - De Vlaamse over-
id wil grond reserveren voor
aanleg van een nieuwe spoor-
legverbinding tussen de ha
ms van Antwerpen en Zee-
rugge. De route van die nieuwe
loorlijn loopt parallel aan de
xpresweg Antwerpen-kust,
ie over de volle lengte de grens
iet Zeeuws-Vlaanderen volgt,
ie Brabants-Zeeuwse Werkge-
ersvei'eniging ziet perspectief
de nieuwe spoorlijn, die de
crbindingen van de Kanaalzo-
emet het achterland danig zou
erbeteren.
oorzitterM. J. vanNunen: „Nu
og sluit de westelijke spoorlijn
an de Kanaalzone bij Gent aan
p het internationale net. Met
in nieuwe verbinding pal over
egrens worden de lijnen korter
n dus aantrekkelijker." De
IZW ziet in de verdere toekomst
logelijkheden om via de nieu-
te verbinding vlotter aan te
luiten op de IJzeren Rijn, de te
enoveren spoorwegverbinding
issen Antwerpen en het Duitse
chterland. Bovendien ontstaat
en (bijna) rechtstreekse ver-
inding met Zeebrugge.
lansluiting
/oor directeur J. M. Philippen
an het havenschap Zeeland
leaports heeft een nieuwe wes-
elijke aansluiting op het inter-
ationale spoorwegennet niet
e eerste prioriteit. „Nee, wij
etten primair in op de door
rekking van de spoorlijn op de
ostelijke kanaaloever tussen
e Axelse Vlakte en Zelzate. We
loeten het Rijk blijven besto
en met argumenten om die
ansluiting alsnog in de wacht
slepen."
)e suggestie van minister T. Ne-
ilenbos van Verkeer en Water-
laat het bedrijfsleven mee te
aten financieren, wijst hij af.
Natüürlijk staan de bedrijven
de Kanaalzone niet te sprin-
en om mee te betalen aan die
nfrastructuur. Ze investeren de
ibmende jaren voor enkele mil-
IULST - De politie in Zeeuws-
ilaanderen hield in de nacht
an woensdag op donderdag
erschillende drankrijders aan.
Jen 40-jarige vrouw uit Nieuw-
iamen, een 29-jarige Terneuze-
aar en een 24-jarige Belg uit
iint-Gillis-Waas kregen alle-
naal een tijdelijk rijverbod en
en dagvaarding, omdat ze met
e veel drank op achter het stuur
aten.
jarden en gaan ervan uit dat het
Rijk er zorg voor draagt dat ze
kunnen beschikken over goede
voorzieningen op infrastructu
reel gebied. Op zo'n moment
denk je toch: Den Haag, tel je ze
geningen en kom vervolgens
over de brug."
Het besluit van de Vlaamse
overheid om via een wijziging
van het Gewestplan grond langs
de Expreswgg te reserveren voor
de aanleg van een spoorlijn
heeft geleid tot een storm van
kritiek van met name de burge
meesters van de Vlaamse grens
gemeenten Zelzate, Assenede
en Eeklo. Burgemeester J.
Schenkels van Zelzate ver
wacht vooral problemen bij het
kruisen van het Kanaal Gent-
Terneuzen. Om de scheepvaart
niet te hinderen, zal een spoor
tunnel moeten worden aange
legd: een miljoeneninvestering,
die Schenkels onverantwoord
vindt.
Z'n collega's van Assenede en
Eeklo vrezen een aantasting van
het krekengebied. De drie bur-
gemëesters pleiten voor een al
ternatief: het opwaarderen van
de bestaande spoorlijnen in de
streek én omleiding van de nieu
we lijn Antwerpen-Zeebrugge
via het bestaande spoorwegem
placement Gent-haven.
Ook de Belgische Spoorwegen
(NMBS) is daar voorstander
van,
De scholieren konden op allerlei manieren aan hun mogelijk toekomstige beroep ruiken,
door Lineke Broos
GOES - Al op de eerste dag van de ba
nen-, beroepen- en onderwijsmanifesta-
tie Loopbaan '98 in de Zeelandhallen in
Goes spreekt L. A Sigmond, een van de
organisatoren, van een succes. Vooral de
doe-activiteiten, zoals een klimwand en
een EHBO-training, waren donderdag
erg in trek bij de jonge bezoekers.
Onderwijsgedeputeerde L. Coppoolse
maakte een ererondje met paard en wa
gen door de hal en onthulde samen met
een bezoeker een toren op het zogenoem
de Euregio Scheldemond Plein. Met deze
handeling werd Loopbaan '98 officieel
geopend.
Op de eerste dag van de manifestatie wa
ren het vooral de scholieren van het ba
sisonderwijs die een kijkje namen. Met
bussen werden zij af- en aangevoerd en
kregen van een eigen 'loopbaanbegelei
der' een rondleiding door de hal. Tassen,
folders, pennen en ander materiaal wer
den door mensen in bijpassende uni
forms van bedrijven, arbeidsbureaus,
opleidingsinstellingen en vakopleidin
gen uitgedeeld. Bij verschillende stands
kreeg de bezoeker informatie op het ge
bied van werk, studie en beroep en werd
door Richard Sandee
VLISSINGEN - „Zeeuwen zijn
botteriken. Ongemanierde vle
gels, net als mensen uit het noor
den: allemaal stijfkoppen." De
Groninger Dirk van der Heide,
die onlangs bij uitgeverij Profiel
het Groot Schimpnamenboek
rara Nederland uitbracht, ver
zamelde zo'n 35 jaar lang
scheldwoorden voor dit opmer
kelijke werk.
De woorden staan per provincie
en daarbinnen per plaats opge
somd. Doordat Van der Heide
arenlang als rechercheur heel
Nederland doorreisde, kwam
hij in gesprekken flink wat uit
drukkingen aan de weet. Tegen
woordig heeft de auteur een
landbouw- en ambachtmuseum
('het grootste van het. noorden')
in zijn woonplaats Leens, bij
Pieterburen. Ook daar ontmoet
hij veel mensen, met wie hij tal
van scheldwoorden uitwisselt.
er in zijn streek veel Zeeu
wen wonen die in de jaren tach
tig naar Groningen trokken,
hielp hem bij het verzamelen
van schimpnamen uit deze con
treien. „En ik heb nog een oude
dienstkameraad uit Zeeland.
Die heeft me ook goed kunnen
helpen", zegt hij. Door met die
bekenden te praten, kwam hij
vooral aan de woorden an sich.
De verklaringen en achtergron
den werden hem aangereikt
door onder meer heemkundige
kringen en gemeenten.
Oorsprong
De oorsprong van de scheld
woorden is zeer uiteenlopend.
Soms gaat het simpelweg om
een afgeleide van de naamzoals
bij armelui voor Arnemuidena-
ren. Maar de bewoners van dit
dorp worden volgens het boek
ook strontkruiers genoemd,
hetgeen is terug te voeren naar
de manier waarop ze hun velden
bemestten. „Dat deden ze daar
met een kruiwagen in plaats van
met paard en wagen. Het waren
waarschijnlijk kleine boertjes",
licht Van der Heide toe.
Nog een paar: inwoners van
Breskens worden onder meer
kaaispugers genoemd. Dat wa
ren volgens Van der Heide een
soort asocialen die de hele dag
maar wat op de kaai hingen.
„Die stonden daar tabak te
pruimen en te spugen, vandaar.
Waarom de mensen in Breskens
ook vechthanen worden ge
noemd, ligt voor de hand. Ze
hadden de reputatie er flink op
los te slaan, net als bewoners
van Groede en Schoondijke.
Maeneblusschers
Ook schimpnamen voor inwo
ners van grotere plaatsen als
Middelburg en Goes zijn uiter
aard in het overzicht terug te
vinden. In de Zeeuwse hoofd
stad wonen onder meer toren
blussers (maeneblusschers,
red.). Van der Heide: „Daaraan
zijn ze gekomen doordat de
Lange Jan vier keer is afge
brand, Ook gaat het verhaal dat
een aantal bewoners op een
nacht zo diep in het glaasje had
gekeken, dat ze dachten dat de
toren weer in brand stond. Maar
in werkelijkheid zagen ze niets
meer dan de maneschijn in de
raampjes. Al vrij snel nadat ze
alarm hadden geslagenkon dan
ook het sein 'brand meester'
worden gegeven.
In Goes wemelt het van de
stoepschijters. Deze betiteling
is volgens Van der Heide terug te
voeren op de jaloezie van omrin
gende dorpsbewoners 'die nog
in de modder rondbaggexxlen
toen Goes al pleinen en stoepen
had'. Ook de bewoners van on
der meer Amsterdam en Gro
ningen worden om die reden zo
genoemd. De uitdrukking gan-
zebekken is echter wel speciaal
voor Goesenaren. Deze naam
slaat op de afbeelding van de
gans in het stadswapen.
door René Schrier
GOES - Lage gebieden in het
buitengebied moeten worden
aangewezen als grasland in
plaats van bouwland. Dan
kunnen ze dienen als bufferge-
bieden in perioden van hevige
regenval. In dat verband moet
ook worden gekeken naar de
functies van oppervlaktewa
teren. Bij nieuwe landinrich
tingsprojecten moet met die
gedachte rekening worden ge
houden. Dat is een van de con
clusies in de evaluatie van het
waterschap Zeeuwse Eilan
den van de wateroverlast half
september.
Het waterschap pleit voor on
derzoek naar de capaciteit van
gemalen en bergingen, zoals
watergangen en andere opper
vlaktewateren. „Hierbij dient
ook aandacht te worden be
steed aan de vraag welke kans
op pverlast acceptabel is bin
nen maatschappelijk verant
woorde grenzen en risico's en
een daarmee samenhangend
verantwoord kostenniveau."
Sinds de fusie van de water
schappen in Midden- en
Noord-Zeeland is het beleid
erop gericht de capaciteit van
de bergingen te vergroten. Nog
steeds is er échter lokaal spra
ke van te weinig berging om
grote hoeveelheden neerslag te
kunnen opvangen.
Praktische zaken
Uit de evaluatie blijkt dat er
toch het een en ander kan wor
den verbeterd aan de manier
waax'op de wateroverlast is
aangepakt. Het gaat vooral om
praktische zaken die mis
schien op papier wel voor el
kaar zijn, maar toen ze in sep
tember in de praktijk moesten
wox-den gebracht niet of slecht
functioneerden.
Zo bleken op verschillende
plaatsen de zogenaamde vij
zelgemalen niet te functione
ren. Het waterschap heeft in
Het schroefgemaal De Poel.
totaal zestig gemalen, waax--
van veex-tien vijzelgemalen. Ze
moesten water naar een af-
voex-gebied dooi'sluizen, maar
door de hoge waterstand in dat
afvoex-gebied stroomde het
water weer tex'ug de zoge
naamde onderbemalingsge-
bieden in. „In zijn algemeen
heid kan gesteld worden dat
zich in de onderbemalingsge-
bieden de grootste pi-oblemen
hebben voorgedaan", staat in
de evaluatie Het waterschap
concludeert dan ook dat moet
worden bekeken of de vijzel
gemalen kunnen wox-den om
gebouwd tot pompgemalen.
In grotere afvoei'gebieden en
peilgebieden zullen de moge
lijkheden van compaitimente-
ring worden onderzocht. Bij
voorbeeld in de vorm van
pex-manente constructies die
in geval van hoog water om
hoog kunnen worden gezet.
Daax-naast moet de koppeling
van afvoergebieden wox-den
ondei-zocht. Als het water in
een afvoergebied niet snel ge
noeg kan worden afgevoerd,
zijn er misschien mogelijkhe
den via een aangrenzend af
voergebied.
In september bleek verder dat
klepstuwen die met kabels
worden aangetrokken, bij ho
ge watex-standen gevaarlijke
situaties voor medewex-kex-s
van het waterschap kunnen
opleveren. Deze stuwen zijn
tijdens de calamiteit gaan
dx-ijven. Gepleit wordt voor
nieuwe klepstuwen. Aan
geautomatiseerde stuwen ont
stond veel schade aan rxiveau-
meters en elektronische on
derdelen. Ze waren vaak te
laag geplaatst en liepen onder
water.
Overstorten
Op enkele plaatsen ontston
den ook problemen met over-
stoxten van gemeentelijke
i'ioleringen. Die moeten bij
wateroverlast zo snel mogelijk
worden gesloten. Dit voor
komt extra en onnodige over
last in de bebouwde kom, om
dat instromend water uit de
polder via het iïool in straten
foto Willem Mieras
en huizen terecht komt. De
voox-keur gaat uit naar een te
rugslagklep of iets dergelijks
als oplossing van dit pro-
bleem.
Het waterschap gaat ook na
denken over het temgbrengen
van het aantal dammen. Elke
dam in een waterloop, ook al
ligt er een duiker in, kan
stx-emming veroorzaken en
zoi-gt voor extra ondex-houd en
verlies van berging. In de
praktijk is verder gebleken dat
de temperatuur in de gemalen
te hoog oploopt als de pompen
continu werken. Registx-atie
van gegevens was eveneens
een probleem omdat door on
bereikbaarheid van stuwen en
peilschalen (die trouwens ook
vaak waren ondergelopen)
geen informatie kon worden
opgenomen.
Ook de communicatie beter.
Zo weet de brandweer niet wat
de bevoegdheden van het wa
terschap zijn. Het waterschap
gaat verder met de gemeenten
overleggen over vooi'lichting
aan de burgers.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Het weder
zijds vertrouwen tussen het
Middelburgse college van B en
W en de ambtenarij is volledig
zoek. Het college is ambitieus,
maar voelt zich daarin onvol
doende gesteund door de amb
tenaren. Die voelen zich op hun
beurt niet serieus genomen door
het college, dat buiten hen om
beslissingen neemt. Deze neer
waartse spiraal leidt ertoe dat
Middelbrug haar ambities niet
kan waarmaken.
Dat concludeert het bureau Be
renschot, dat in opdi-acht van de
gemeenteraad ondex-zoek heeft
gedaan naar de gemeentelijke
orgarxisatie en de verhoudingen
tussen de ambtenarij en het col
lege. Uit een dondei'dag gepu
bliceerd x-apport blijkt dat het
college meer en sneller wil dan
de ambtenaren kunnen en zich
slecht met de medewei-kers ver
staat, maar ook dat de ambtelij
ke organisatie op een groot aan
tal punten ernstig tekortschiet.
Olifant
De richting die het college is in
geslagen, kan op de steun van de
ambtenaren rekenen. De aan
pak deugt in hun ogen echter
niet. Het college gaat als een oli
fant door een porseleinkast en
heeft de neiging zich te veel met
bijzaken bezig te houden. Bur
gemeester L. H. B. Spahr van
der Hoek heeft bovendien zelf
standig enkele wijzingen in de
organisatie doorgevoei'd. Aan
gezien zijn directe optx-eden
toch al als bedx-eigend en con
fronterend wox'dt beschouwd,
heeft dat zijn positie geen goed
Bex-enschot vindt dat van de
ambtenaren wel meer flexibili
teit mag worden veivvacht om in
te spelen op de nieuwe eisen en
ontwikkelingen. Ovei'igens
noemt het bureau die ver-
kx-ampte en afwachtende hou
ding typerend voor Middelburg.
Die bedrijfscultuur is niet iets
van het laatste andei'half jaar,
maar ontstaan in de jaren voor
1997, toen Middelburg weinig
ambities had en zich vooral toe
legde op het behandelen van lo
pende zaken. Daarin is de orga
nisatie dan ook nog wel goed.
Externe hulp
Het herstel van de verhoudin
gen tussen bestuur en organisa
tie is volgens Berenschot het
eerste wat moet gebeuren. Het
bureau stelt voor onder externe
begeleiding de interne commu
nicatie te verbetei-en. Verder
moeten er duidelijke werkaf
spraken worden gemaakt.
Veivolgens moet de kwaliteit
van het management worden
verbeterd. Dat slaagt er niet in
de vier diensten samen te laten
werken, mede omdat het zelf te
veel op details is gericht. Sinds
Middelburg in 1991 het dien
stenmodel heeft ingevoei'd, zijn
daardoor vier eilanden ont
staan, die alleen voor zichzelf
wex-ken en hun wei'k onderling
niet afstemmen. Bovendien lo
pen er te veel chefs rond, waar
door de organisatie te star is
gewoi'den en mensen zich ver
schuilen achter anderen.
De gemeentesecretaris, A Kerk-
hove, zou bij uitstek de man zijn
om het ovex-koepelend belang te
dienen. Dat lukt hem evenwel
niet, omdat hij ook directeur
van de dienst Middelen is. De
combinatie van die functies is in
de ogen van Bex-enschot te
zwaai-. Bovendien functioneert
de dienst Middelen nog het
slechtst van allevier. De dienst
speelt beleidsmatig nauwelijks
een rol en laat steken vallen in
het beheer en de controle van de
organisatie.
Berenschot vindt niet dat nu al
veel energie moet worden gesto
ken in een reorganisatie. Die
energie is hax-der nodig om de
vex-trouwensbreuk te hei-stellen.
Bovendien moet worden geïn
vesteerd in de organisatie, aldus
Berenschot, en niet worden be
zuinigd.
foto Willem Mieras
persoonlijk advies gegeven. Hier en daar
kon zelfs al wox-den geproefd hoe het er in
de px-aktijk aan toe gaat.
Naast scholieren hopen de ox-ganisatoren
van Loopbaan '98 de komende dagen ook
werklozen, WAO'ei-s, herintreders, orn-
scholers, positieverbetex-aax-s en baan-
wisselaars te ontvangen. De manifesta
tie in de Zeelandhallen is nog tot en met
zaterdag 14 november te bezoeken.
door Arjan van Westen
MIDDELBURG - De officier
van justitie van de rechtbank in
Middelburg heeft donderdag
zes maanden gevangenisstraf
geëist tegen een 27-jarige voor
malige Middelburger, die van
diefstal en poging tot zware
mishandeling wordt beschul
digd. De officier had de ver
dachte graag tbs laten opleggen,
maar doordat de verdachte ille
gaal in Nederland verblijft is
dat vrijwel onmogelijk.
Deskundigen menen dat de ver
dachte eexx gevaar is voor de sa
menleving. Tot twee maal toe
werd er vanwege ernstige per-
soonlijkheidstooi-nissen
dwangverpleging geadviseex-d.
Omdat de verdachte illegaal in
Nederland verblijft, kan hij de
ze straf niet krijgen. ..Maar als
hij het land wordt uitgezet,
komt hij toch weer terug naar
Nederland en is hij alsnog een
gevaar voor deze maatschap
pij", meent de officier.
Hoewel er in de dagvaai'ding
ook sprake was van een poging
tot doodslag, kon dat de ver
dachte niet ten laste worden ge
legd. De reden daax-van was
nogal verwaiTend. In zijn toen
malige woning in Middelbux-g
stak de verdachte in juni met
een zwaard iemand neei\ Hoe
wel er van het slachtoffer bloed
sporen in de kamer zijn gevon
den, meent deze nog nooit op die
plek te zijn geweest. Volgens het
slachtoffer was hij elders door-
de verdachte neergestoken. De
verdachte beweert dat hij in zijn
eigen huis werd bedreigd en uit
noodweer handelde. De officier
moest dat door een gebrek aan
bewijs aamxemen.
In een café in Middelburg had de
verdachte, eveneens in juni, een
persoon met een bierfles op het
hoofd geslagen. Dit slachtoffer
heeft geen aangifte gedaan.
Maar omdat er getuigen wax-en
en het misdx-ijf daardoor vol
gens de officier van justitie was
bewezen, werd de man toch een
poging tot zware mishandeling
aangerekend.
Het twëede delict waarvoor de
27-jai-ige gisteren terecht stond
betrof divex-se diefstallen. Op de
vragen van rechter J. Begheijn
of hij bepaalde spullen had ge
stolen antwoordde verdachte
voox-tdux-end ontkennend. Zijn
argumenten wax-en echter vaak
in strijd met eerdere politiever-
klax-ingen en bovendien kon
wox-den bewezen dat de compu
ter, cd's en juwelen aan anderen
toebehoorden.
Advocaat R de Jonge vond dat
er geen enkele reden was om zijn
cliënt tbs op te leggen. „Ver
dachte heeft dankzij medica
menten zijn leven aax-dig op or
de meende De Jonge.
Uitspraak 25 november.
Mishandeling
MIDDELBURG - Een zestien
jarige jongen uit Middelburg is
donderdagmiddag op de Kruis
weg in zijn woonplaats mishan
deld door een scholier.
Het slachtoffer verklaarde aan
de politie dat hij een klap in zijn
gezicht kreeg zonder dat er eni
ge aanleiding toe was. Hij moest
zich daarvoor onder behande
ling stellen van een dokter en
een tandarts. De politie stelt een
onderzoek in.
Het is aangenaam dat in dezé
wereld vol wisselvalligheden
mensen rondlopen die ons ze
kerheden bieden. In onze na
bije omgeving hebben we een
man die dat doet. Hij mag
graag rake opmerkingen ma
ken als: 'na regen komt zon
neschijn 'de mensen weten
van gekkigheid niet ivat ze
moeten doen' en 'lukt het
vandaag niet, dan lukt het
morgen wel'.
Dat soort wijsheden heeft
een sterk kalmerende wer
king.
De laatste tijd heeft hij een
nieuwe oude. Als hij zijn dag
taak voltooid acht, ordent hij
de spullen op zijn bureau,
laat weten dat het voor van
daag welletjes is geweest en I
neemt afscheid met de verze- I
kering'morgen is er weer
een dag'.
Dat nu biedt veel zekerheid.
In dubbel opzicht. Morgen is
er weer een dag en het staat
vast dat die man dat bij het
verlaten van de burelen op
nieuw zal zeggen.
