Aantal werklozen blijft dalen
BOBTAIL, GOLDEN RETRIEVER.
PZC
Project zorgstudenten verlegt grenzen
Mare hoeft niet zo nodig alleen te wonen, Tineke wel
Kerncentrale moet na
2004 doordraaien om
Rusland bij te staan
Meer landgenoten op
vakantie in Zeeland
zeeland
21
Afname met bijna vijfhonderd in derde kwartaal van 1998
*01 sA
ranaf f 29.950,-.
vrijdag 6 november 1998
door Nicole Kluijtmans
MIDDELBURG - Het aantal
werklozen in de regio Zeeland is
de afgelopen maanden opnieuw
gedaald. Bij de arbeidsbureaus
stonden aan het eind van het
derde kwartaal 10.638 werk
zoekenden ingeschreven. Ten
opzichte van eind juni waren
dat er bijna vijfhonderd minder.
Opvallend is verder dat op dit
moment iets meer dan de helft
van alle geregistreerde werk
zoekenden vrouw is. Dat blijkt
uit de kwartaalcijfers van Ar
beidsvoorziening Zeeland.
In vergelijking met de werk
loosheidscijfers van eind juni
daalde het aantal werklozen in
Zeeland en Goeree-Overflak-
kee met 4,5 procent. Nog groter
is de daling als de cijfers worden
vergeleken met die van het der
de kwartaal in 1997. Dan is het
aantal met maar liefst 16 pro
cent, oftewel 2100 personen, af
genomen. Het is voor het eerst
dat de werkloosheid in de regio
ondanks de gebruikelijke sei
zoensinvloeden zo blijft dalen.
De gunstige cijfers komen met
name voor rekening van het per
soneel in algemene dienst en de
visserij, metaal, handel en
bouw. In de horeca, het onder
wijs en de grafische sector daar
entegen is de werkloosheid de
afgelopen maanden iets toege
nomen.
Vergeleken met vorig jaar is het
aantal werkzoekenden in alle
beroepsgroepen gedaald, maai
de sterkste daling is te zien bij
het sociaal- en geneeskundig
personeel (374), personeel in al
gemene dienst (364) en kantoor
personeel (295).
Reimerswaal
Ook schommelen de kwartaal
cijfers per gemeente. Zo werd in
de gemeenten Middelharnis,
Oostburg, Noord-Beveland en
Schouwen-Duiveland een lich
te stijging genoteerd. In Oost-
flakkee, Sluis-Aardenburg en
Temeuzen bleef het aantal ge
lijk. De cijfers van de gemeente
Reimerswaal springen er op alle
fronten uit. Hier daalde de
werkloosheid de afgelopen drie
maanden met 122 personen of
tewel 24,5 procent. Verder de
den Middelburg, Vlissingen,
Tholen en Borsele het goed.
Ten opzichte van vorig j aar ken
nen alle eenentwintig gemeen
ten in Zeeland en op Goeree-
Overflakkee een forse daling.
Procentueel gezien is de ge
meente Veere echter de koplo
per met een daling van bijna 28
procent, gevolgd door Tholen
(26,7 procent) en Schouwen-
Duiveland (bijna 25 procent).
Opvallend is dat de Dirksland
en Oostflakkee achterblijven
met een daling van respectieve
lijk ruim 10 en 11 procent. Ook
de cijfers in Hulst en Axel blij
ven met een daling van 9,5 en
12,8 procent steken onder het
Zeeuws gemiddelde.
Inhaalrace
Sinds 1996 zijn de vrouwelijke
werkzoekenden bezig met een
inhaalrace. Het aandeel van de
vrouwen in het totale bestand is
de afgelopen vijf jaar toegeno
men van 45 procent tot iets meer
dan helft. Hierbij speelt ver
moedelijk de invoering van de
nieuwe Algemene Bijstandswet
een rol. Ook het aantal werken
de vrouwen in de regio is toege
nomen. In 1992 was bijna 36
procent van de beroepsbevol
king vrouw. Dit jaar is dat 38,6
procent.
Bij het arbeidsbureau in Borsele
is het aandeel van de vrouwen in
het bestand van werkzoeken
den het grootst. Zes van de tien
werkzoekenden is hier vrouw. In
Veere is het aandeel (46.6 pro
cent) het kleinst. De vrouwen
die staan ingeschreven zijn over
het algemeen ook beter opgeleid
dan de mannen. Zo heeft het
merendeel van hen een middel
bare of een hogere beroepsop
leiding gevolgd. De vrouwen
zijn alleen ondervertegenwoor
digd in de groep werkzoekenden
die een wetenschappelijke op
leiding hebben genoten. Een
groot gedeelte van de werkzoe
kende vrouwen beslaat uit her
intreders. Dat maakt Arbeids
voorziening Zeeland op uit de
oververtegenwoordiging van de
vrouwelijke werkzoekenden in
de leeftijdscategorie 29 tot 46
jaar.
door Jeroen Bos
VLISSINGEN - Leerlingen in
de zorgsector moeten een goe
de voorbereiding krijgen op
hun stage in het buitenland.
Dat is het doel van het Europe
se Leonardo da Vinci-project,
waarvan donderdagmiddag de
eindpresentatie plaatsvond in
het Vlissingse Arsenaal Thea
ter.
Het Regionaal Opleidingen
Centrum (ROC) Zeeland en het
ROC Nijmegen waren de enige
Nederlandse instellingen voor
het beroepsonderwijs die mee
deden aan het project. Andere
deelnemende scholen komen
onder meer uit Finland, Grie
kenland, Engeland en Italië.
De afgelopen drie jaar is in Eu
ropees verband gewerkt aan de
ontwikkeling van lesmateria
len voor studenten met een
zorgopleiding in het middel
baar beroepsonderwijs. Die
moeten de studenten onder
steunen bij de voorbereiding
op een buitenlandse stage. De
scholen hebben een lessenserie
ontwikkeld, waarin de studen
ten kennis maken met de com
municatieve en sociale vaar
digheden die voor zo'n stage
vereist zijn.
Het ROC Zeeland toonde gis
teren hun bijdrage aan het
project, een cd-rom met infor
matie over de geschiedenis en
cultuur van de deelnemende
landen. Als laatste is er een
handboek geschreven met
doelgerichte informatie over
zaken als verzekeringen en ar
beidscontracten.
Het ROC Zeeland stelde een cd-rom samen met informatie over de geschiedenis en cultuur van de deelnemende landen aan het Leo
nardo da Vinci-project. foto Dirk-Jan Gjeltema
Volgens projectcoördinator F.
Coppejans wil het Leonardo da
Vinci-project de grenzen ope
nenvoorstudenten. De mobi
liteit van studenten in Europa
moet toenemen", legt Coppe
jans uit. „Arbeid is steeds va
ker grensoverschrijdend. Het
is daarom belangrijk dat stu
denten de kans krijgen tijdens
een succesvolle stage interna
tionale ervaring op te doen. Dit
lespakket moet daar een goede
voorbereiding op zijn."
„Momenteel gaat zo'n tien
procent van onze studenten in
het buitenland stage lopen",
laat de projectcoördinator we
ten. „De kosten van die stages
zijn vaak niet gering. Daarom
biedt het Leonardo-project de
mogelijkheid van subsidies ge
bruik te maken. Het gaat dan
vooral om de vergoeding van
reiskosten en een deel van de
verblijfkosten. Ik hoop dat
door deze ondersteuning de
belangstelling voor buiten
landse stages zal toenemen."
De projectcoördinator weet te
melden dat de cd-rom door
studenten van het ROC Zee
land is ontwikkeld. „Normaal
huur je daar een speciale orga
nisatie voor in. Maar nu heb
ben studenten informatica aan
het ROC de cd-rom gemaakt.
Dat was voor hen een soort sta
ge en scheelde ons aanzienlijk
in de kosten."
De ontwikkeüng van het les
pakket kostte 750,000 gulden.
Het Europees Parlement on
dersteunde het initiatief met
een subsidie van een half mil
joen gulden. Het overige geld
brachten de tien deelnemende
scholen zelf bijeen.
door Mieke van der Jagt
GOES - „Hou de kerncentrale in
Borssele na 2004 open en spen
deer alles wat je ermee verdient
aan veiligheidsmaatregelen in
Rusland." De Borselse burge
meester J. L. M. Mandos vindt
dat daarover op z'n minst een
discussie op gang moet komen.
„De centrale is voor zoveel geld
zo goed beveiligd en in Rusland
wordt met zulke grote risico's
kernenergie geproduceerd, dat
een poging tot internationaal
denken toch wel op z'n plaats
is."
Voor dat idee vond Mandos vo
rige week weerklank bij Franse.
Spaanse en vooral Zweedse col
lega's tijdens een congres in Ma
drid. Daar spraken bestuui'ders
van lokale overheden die een
kerncentrale in hun gemeente
hebben met elkaar over commu
nicatie, over afval en over de ge
volgen van sluiting. Uit contac
ten met de Zweden is Mandos
gebleken dat de situatie in de
voormalige Sovjet-Unie nog
alarmerender is dan tot nu toe
werd aangenomen.
Bom
„Wij zijn weieens op bezoek ge
weest bij een centrale in Rus
land en het was verontrustend
wat we daar aantroffen. Onze
Zweedse collega's zijn onlangs
in Moermansk geweest. Op het
gebied van afvalopslag en vei
ligheidsmaatregelen rondom de
energieproductie, of liever het
ontbreken daarvan, kun je de
activiteiten daar beschouwen
als een levensgevaarlijke bom.
Die toestand daar bedreigt ons
ook. Het politieke debat over
kernenergie is bij ons op natio
naal niveau gevoerd. Ik pleit er
voor om het op internationaal
niveau nog eens over te doen."
Met de Zweedse collega's heeft
Mandos een bezoek afgespro
ken. In mei komen vertegen
woordigers van de Zweedse
organisatie voor kernenergie
gemeenten naar Borsele. Tevo
ren zal over het vraagstuk van
internationale verantwoorde
lijkheid met de Duitse collega's
worden gecorrespondeerd.
Mandos betreurt het dat de
Duitsers hun deelname aan het
congres in Madrid hadden afge
zegd, „In Duitsland staan ook
centrales op sluiten, evenals in
Zweden. We willen van elkaar
leren als het erom gaat vervan
gende werkgelegenheid te
scheppen."
Grote verschillen
Het bezoek aan Madrid is voor
de Borselse delegatie zinvol ge
weest. „We hebben wel grote
verschillen kunnen vaststellen.
In Spanje krijgen de lokale
overheden veel geld om de even
tuele ongemakken te compense
ren. Ze krijgen inkomsten uit
een belasting per geproduceer
de megawatt. Wij hebben alleen
de onroerende-zaakbelasting
en in een ver verleden wat
bouwleges. We hebben met be
wondering aanschouwd wat
zo'n systeem voor het draagvlak
doet. Aan de andere kant zijn de
andere deelnemers erg onder de
indruk van de manier waarop
wij de ruimtelijke ordening
hebben geregeld. Als gemeente
hebben wij een zekere macht;
niet alleen het Rijk beslist."
Tijdens het congres heeft de
Borselse burgemeester een re
devoering gehouden over het af
val. Hij heeft uitgelegd dat Ne
derland gekozen heeft voor
tijdelijk bovengrondse opslag
en ondertussen verder zoekt
naar alternatieven. „Ze zijn
daar in Spanje wel een beetje
verbaasd dat wij hier zoveel
geld uitgeven om een oplossing
te vinden voor zo weinig afval.
Wat Covra opslaat is een schijn
tje, een fractie van het radioac
tief afval waarmee bijvoorbeeld
Spanje te maken heeft", aldus
Mandos.
Sterrenwacht
open tijdens
meteorenregen
MIDDELBURG - De volksster
renwacht Philippus Lansber
gen aan de Herengracht in Mid
delburg is dinsdag 17 november
van 22.00 tot 24.00 uur open
voor het publiek. Dit in verband
met de meteorenregen die dan
wordt verwacht.
Er kunnen duizenden meteoren
per uur verschijnen, hetgeen
maar eens in de 33 jaar voor
komt. Tot 23.00 uur worden in
de volkssterrenwacht lezingen
gegeven en een video bekeken.
Daarna mogen belangstellen
den zelf naar de hemel turen.
door Harmen van der Werf
LEIDSCHENDAM - Zeeland
wint terrein als binnenlandse
vakantiebestemming.' Terwijl
dit jaar aanzienlijk minder Ne
derlanders voor een vakantie in
eigen land kozen, trok Zeeland
juist meer landgenoten.
Vooral lange vakanties in Zee
land zijn in trek. Dat aantal
steeg van 488.000 in 1997 naar
516.000 dit jaar. Het aantal kor
te vakanties, van één tot drie da
gen, bleef stabiel op ongeveer
225.000.
Deze ontwikkeling wijkt af van
de landelijke trend. Steeds min
der Nederlanders kiezen voor
een lange vakantie in eigen
land. Dat aandeel is gezakt met
vier procent tot 4.5 miljoen, ter
wijl het aantal korte vakanties
in eigen land licht is gestegen.
Nederlanders trekken er steeds
meer op uit in het buitenland.
„Die trend zie je al jaren", aldus
L. van der Most van het Neder
lands Bureau voor Toerisme
(NBT), „en die zet zich door, ze
ker wat betreft lange vakan
ties."
Frankrijk
Het aantal lange buitenlandse
vakanties door Nederlanders is
dit voorjaar en deze zomer ge
stegen tot 7,5 miljoen; bijna een
half miljoen meer dan in 1997.
Frankrijk is koploper, gevolgd
door Spanje. Sterke groeiers
zijn Griekenland en Turkije.
Toeristisch Zeeland moet het
niet alleen van Nederlanders
hebben; maar ook van buiten
landers, met name Duitsers. Het
NBT heeft daar nog geen volle
dig beeld van. Van der Most:
„Onze eerste indruk is dat het
aantal Duitse vakantiegangers
ongeveer stabiel is gebleven."
Vertraging grote
verkeersactie
VLISSINGEN - De voorberei
dingen gaan gewoon door, maar
het is de vraag of politie en justi
tie in Zeeland kans zien komend
voorjaar al een omvangrijk of
fensief te beginnen tegen ver-
kcersovert reders.
Landelijk coördinator officier
van justitie J. Spee wacht op
groen licht van het ministerie.
De kosten aan mensen en mid
delen lopen in de miljoenen.
Voor de invulling van het initia
tief moeten vijftien tot twintig
mensen worden aangetrokken.
Zeeland is aangewezen als een
van de speerpunten om op grote
schaal controles te gaan uitvoe
ren. Het is de bedoeling met cle
inzet van "vliegende brigades'
het aantal overtredingen en on
gevallen drastisch terug te drin
gen. Bij de actie wordt vooral
worden gelet op snelheid, res
pect voor het rode verkeerslicht,
rijden onder drankinvloed en
het dragen van helm en gordel.
door Roelf Reinders
GOES - Tineke Alderliesten kan nee
zeggen. Heeft ze les in gehad. Niet dat
ze dat nou echt nodig had, vindt ze.
Maar het stond nu eenmaal op het pro
gramma bij de sociale vaardigheids
training op het activiteitencentrum.
Gehaald, no problem. Assertief, dat
was ze al. Dat leer je wel als je twee
jaar lang met vier anderen leert sa
menwonen, zegt zij.
Tineke (22) is één van de drie lichame
lijk gehandicapten die vandaag in het
kinder-gezinsvervangend tehuis De
Tiende in Goes de cursus 'trainen in
zelfstandig wonen' afsluiten. Deze
training is twee jaar geleden begon
nen om gehandicapten voor te berei
den op een zelfstandig bestaan. Zo'n
trainingsvoorziening was er nog niet
in Zeeland, in de rest van Nederland al
wel. Huisvesting was geen probleem.
Het gezinsvervangend tehuis stond er
net en er was plaats over. Een zorgver
zekeraar wilde er wel geld in steken.
Jonge lichamelijk gehandicapten
doen gezamenlijk het huishouden.
Elk hebben ze een apart slaap- en
woonkamertje en samen hebben ze
een enorme woonkamer met open
keuken. Lichamelijk gehandicapten
die het huis uitgaan en alleen gaan
wonen kunnen dezelfde problemen
krijgen als leeftijdgenoten die geen
handicap hebben, zegt projectleider
Jan Riemens. „Bij iedereen kan de
eenzaamheid toeslaan. Maar gehan
dicapten hebben extra problemen. Zij
kunnen niet zelf uit bed komen en zich
wassen. Huishoudelijke klussen gaan
moeilijker. En daar komt dan nog bij
ouders thuis, denkt-ie. Hij heeft ge
leerd dingen zelf te regelen. „Vakan
ties, formulieren, vroeger deden mijn
ouders dat. Maar nu ik het zelf moet
doen, ben ik wel eens te laat." Ach ou
ders, bij Tineke net zo. „Stond er op
eens een nieuwe rolstoel voor m'n
neus", zegt zij. „Hadden ze dus niet
eens met mij overlegd." Ze is assertie-
ver geworden, zegt zij. Ook tegen ou
ders. „Dat is belangrijk. Ook buiten
moet je van je af kunnen bijten."
Behoeftes
Volgens projectleider Riemens zijn in
de praktijk de verschillende behoeftes
van de jongeren gebleken. „Niet ie
dereen wil per se volledig zelfstandig
wonen. Niet iedereen kan dat ook."
Mark hoeft niet zo nodig alleen. Hij
staat op een wachtlijst voor De Gan-
zeveste in Goes waar volwassen licha
melijk gehandicapten wonen. „Ei
genlijk vind ik dat te veel", zegt hij.
Maar tussen zelfstandig en tien is er in
Zeeland nog niks. Toin Bruynzeel (21)
heeft nog geprobeerd om met een stuk
of vier jongeren iets te regelen. Maar
toen er niet veel belangstelling voor
was, besloot hij maar alleen te gaan
wonen.
Twee j aar samen en dan opeens alleen
Eng? „Het is een nieuwe uitdaging",
zegt Toin. „Daar hou ik wel van. En we
zien elkaar overdag nog wel op het ac
tiviteitencentrum." Volgens Tineke
zitten ze toch al niet hele avonden bij
elkaar. „Ik leef er echt naar toe." Zij
wacht tot haar huisje bij de waterto
ren in Goes klaar is. „Ik zie het hele
maal zitten. Alleen liggen ze een paar
weken achter met de bouw."
t f2.200,-. 8reng dus nog vandaag of morgen een bezoekje aan de Hyundai Bel voor meer informatie of dealeradressen Hyundai Klantenservice: <g)HYUnDHI
dealer. En neem deze trouwe vierwieler gerust even mee uit. 0252 - 240 300 (tijdens kantooruren). HET NIEUWE WERELDMERK
De Hyundai Lantra Wagon en Lantra Wagon Diesel: tijdelijk tot f3.200,- voordeliger 3 JAAR PRODUCTGARANTIE fi JAAR CARROSSERIEGARANTIE
dat ze zich soms minderwaardig voe
len en de sociale vaardigheden missen
om relaties aan te gaanHet proj eet is
een schakel op weg naar zelfstandig
heid. .Vroeger konden lichamelijk ge
handicapte jongeren als ze het huis
uitgingen alleen kiezen tussen onmid
dellijk alleen wonen of grote woon
voorzieningen waar grote groepen
mensen bij elkaar wonen. Een tussen
vorm was er niet." Volgens Riemens
komt het regelmatig voor dat jonge
ren die gelijk alleen gaan wonen zich
zelf tegenkomen. „Hebben ze zichzelf
overschat. Het ontbreekt hen dan
vaak aan de vaardigheden om zichzelf
te kunnen redden. Bij ons ontdekken
ze al lerend en ervarend wat ze kunnen
en niet kunnen. Als blijkt dat iets niet
lukt, zijn wij er om trainingen te ge
ven."
In november 1996 zijn ze met z'n vie
ren begonnen. Eén is er afgevallen,
twee zijn erbij gekomen. Eén jongen
functioneerde niet goed in de groep,
zegt Riemens. „Die was erg gericht op
zijn eigen vrijheid. Dat werkte weer
demotiverend op de rest." En motiva
tie, benadrukt Riemens, dat is erg be
langrijk.
Tineke heeft geleerd te organiseren,
zegt zij. „Dingen op een rijtje zetten,
een dagindeling maken, prioriteiten
stellen." Haar eigen eten koken, daar
is ze mee gestopt. „Ik heb maar één
goede hand. Eten koken gaat niet."
Daarom heeft zij geleerd met een
magnetron om te gaan, zegt Riemens.
Daarvoor kreeg ze nog een tijdje
warm eten thuis afgeleverd. „Dat was
drie keer niks", vindt Tineke. „Nu
koop ik mijn eigen eten en warm dat
op?'
Als Mark Tramper (20) deze woon-
training niet deed, zat hij nog bij z'n
Mark Tramper, Toin Bruynzeel en Tineke Alderliesten (vlnr) sluiten vandaag in kinder-gezinsvervangend tehuis De
Tiende in Goes de cursus 'trainen in zelfstandig wonen' af. foto Willem Mieras
0E LANTRA* IS EEH PRODUCT VAN HYUNDAI MOTOR COMPANY. HYUNDAI GEEFT 3 JAAR PRODUCTGARANTIE TOT MAXIMAAL 100.000 KM EN 6IAAR CARROSSERIEGARANTIE. PRIJS- EN MODELWIJZIGINGEN VOOR8EHOUOEN
