Sober wegenplan maakt kans
Een computer zal wel goedkoper zijn
Ophalen biobak zwaar en ongezond
waarden Tholen
in kaart gebracht
Dolfijn Renée weer in
natuurlijke omgeving
zeeuwse almanak
Ambtenaren
te duur voor
stembureaus
Minister Netelenbos geeft regio 's sprankje hoop op extra geld Cultuurhistorische
Rem op groei
kolonies
aalscholvers
zeeland 9
woensdag 4 november 1998
Hij zag ertegenop als tegen
de berg waarop hij zo ongaar
ne vertoeft. Voor de meesten
is een tripje naar Neiu York
bepaald geen straf, maar
voor die Vlissinger wel. Hij
wordt gekweld door een he
vige mate van hoogtevrees.
Een vrees die nog werd ver
sterkt door de niet onwaar
schijnlijk te achten mogelijk
heid dat zijn partner hem
tijdens het verblijf in New
York van het ene magnifieke,
hoog gelegen uitzichtpunt
naar het andere zou willen
meetronen. Ook de weten
schap dat een hotelkamer
ivas gereserveerd op de zes
tigste verdieping vervulde
hem met grote zorg.
In New York toonde men aan
de receptie van het hotel veel
begrip voor 's mans fobie. We
hebben wel een kamer op een
lagere verdieping voor u",
sprak de receptioniste vrien
delijk.
Het werd de 34ste. En dat
hielp met echt.
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - De provincie gaat
de cultuurhistorische waarden
en kenmerken van Noord-Zee
land - Schouvven-Duiveland en
Tholen - in kaart brengen. Daar
wordt 75.000 gulden voor uitge
trokken.
De resultaten van de inventari
satie worden gebundeld in wat
de Cultuurhistorische Hoofd
structuur (CHS) is gedoopt. De
CHS wordt een hulpmiddel bij
het gebruik van de open ruimte,
Door de culturele kenmerken en
waarden van een gebied daarbij
te betrekken hoopt de provincie
het cultureel erfgoed van de
streek in kwestie te kunnen be
houden.
In een CHS worden met behulp
van kaarten de stedebouwkun-
dige geschiedenis, de geografi
sche historie en de archeologi
sche kenmerken opgetekend.
Vervolgens wordt van elk on
derdeeltje de waarde bepaald.
Aan de hand van die waarden
krijgt de in kaard gebrachte
streek 'rapportcijfers'. Die wor
den dan weer vergeleken met
het tijdens het Inter Provinciaal
Overleg (IPO) afgesproken
'Streefbeeld Cultuurhistorische
Hoofdstructuur'.
Proefproject
De provincie gaat de CHS sa
men met de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg en de Rijks
dienst voor het Oudheidkundig
Bodenonderzoek samenstellen.
Ook de gemeenten in het onder
zochte gebied worden er bij be
trokken. Het is de bedoeling dat
in 1999 bij wijze van proefpro
ject begonnen wordt met het
cultuurhistorisch onderzoek
van Schouwen-Duiveland en
Tholen. Aan de hand van de re
sultaten daarvan worden daar
na plannen voor inventarisatie
van het cultureel erfgoed in de
rest van Zeeland gemaakt.
I n eerste instantie waren de kos
ten van het proefproject inge
schat op 85.000 gulden. Door te
bezuinigen op de kwaliteit van
het drukwerk, de voorlichting
en presentatie, post onvoorzien
en post reiskosten werd daar
10.000 gulden vanaf geknab
beld. Hoeveel tijd het opstellen
van de CHS in beslag gaat ne
men, is nog niet bekend.
BROUWERSHAVEN
Ambtenaren zijn te dure
krachten om zomaar een
dag op een stembureau te
laten zitten. De fractie
van D66 in de gemeente
raad van Schouvven-Dui
veland stelt voor de plek
van die ambtenaren te la
ten innemen door mensen
die best een zakcentje van
tweehonderd gulden aan
presentiegeld kunnen ge
bruiken.
Dat voorstel kreeg dins
dagavond in de commissie
Externe Contacten steun
van alle andere fracties in
de raad. Burgemeester en
wethouders toonden zich
minder enthousiast. Het
college gaf aan voorkeur
te hebben voor een 'pluri
forme samenstelling in re
latie met te stellen eisen
zoals kwaliteit, kennis en
ervaring c.q. betrokken
heid bij de verkiezingen'.
Dat was tegen het zere
been van D66-fractie-
voorz-itter J. van der Veer
„Niet iedereen die een uit
kering krijgt, is een soci
aal zwakkere", verweet
D66-fractievoorzitter J.
van der Veer het college.
De andere fracties wai'en
het roerend met hem eens
en steunden het voorstel.
EIHattaca, Peter Vercammen en Remco Hoogesteger (vlnr) halen het gftafval in Oost Souburg op. foto Lex de Meester
door Arjan van Westen
VLISSINGEN - Vuilnismannen heb
ben problemen met de bak voor het
groente, fruit en tuinafval (gft). Stank
overlast en het formaat van de bak zor
gen voor klachten bij de afvalophalers.
Bovendien zeggen ze dat het werk er
zwaarder door geworden is. „Er zou
voor het werken met de biobakken best
wel een extra vergoeding mogen ko
men", vindt Peter Vercammen, chauf
feur van een vuilniswagen in de ge
meente Vlissingen.
De groene biobak werd enkele j aren ge
leden geïntroduceerd om het milieu te
sparen. Voor- en tegenstanders bakke
leien regelmatig over de gevolgen voor
de gezondheid. Heikel punt is dat bac
teriën en schimmels, die in de gft-bak
ontstaan, de luchtwegen aantasten.
Met name cara-patiënten ondervinden
er last van.,Het hoort niet zo, maar zelf
gebruik ik de gft-bak niet", aldus Ver
cammen. „Kijk, als ik in de zomer in
mijn tuintje aan het barbecuen ben,
wil ik wel van m'n saté genieten."
De stank en de op het rottende afval af
komende insecten maken dat volgens
hem onmogelijk. Het straatbeeld in
Oost-Souburg, volgens de vuilnisman
nen toch een plaats waar de biobak
populair is, maakt duidelijk dat Ver
cammen niet dë enige is die de bak on
plezierig vindt. Nauwelijks meer dan
de helft van de bewoners heeft de groe
ne bak buiten staan. Als de bruine bak
ken, waar het gft-afval ook in mag,
opgehaald worden, staan er meer con
tainers op straat.
Vleesresten
In de zomer is het vervelend werk om de
bakken te legen. Vliegen komen op de
stank af. „Het ergste zijn de bakken met
vleesresten", aldus Remco Hoogeste
ger. Net als collega El Hattaca is hij op
uitzendbasis vuilnisman. Beiden von
den het onplezierig om in zomer met
biobakken te werken. „Maar het went
wel", zegt Remco. In vergelijking met
het ophalen van vuilniszakken is het
wegwerken van de inhoud van de bak
ken extra inspannend. Er is namelijk
een handeling bijgekomen. De bak
moet weer terug worden gereden. En als
zeer irritant wordt ervaren dat de bio
logische massa in de bak vaak moeilijk
los laat. Dan moet er stevig geschud
worden, voordat de etensresten in de
wagen terecht komen.
Aan het einde van de dag rijden de op
halers naar een loods in Vlissingen-
Oost. Daar staat de compostsorterings-
installatie van de OLAZ. De dampen
zijn er zichtbaar en de stank is door
dringend. „In de zomer is het er nauwe
lijks vijf minuten uit te houden", meent
Vercammen. Hij moet altijd de wagen
uit en inspecteren of de gehele lading-
wel in de loods terecht komt. Vercam
men: „Als er te veel ander afval dan het
gft bijzit, dan wordt de lading niet ge
accepteerd. Dan moet het naai- stort.
De vuilnismannen moeten dus tijdens
het ophalen met enige regelmaat de
deksels van de bakken licht en en kij ken
wat er in de biobakken zit. Indien nodig
geven ze een gele kaart.. Maar het voort
durend openen van bakken en het ver
plicht controleren, is geen prettig werk.
Alle drie de vuilnismannen geven toe
dat het gesjouw met afvalbakken geen
werk is dat ze hun gehele arbeidscarriè-
re volhouden. Het is lichamelijk onge
zond werk. Vercammen wil een extra
vergoeding. „Want de jongens werken
er keihard voor."
Volgens het ministerie van Volkshuis
vesting Ruimtelijke Ordening en Mi
lieubeheer (VROM) lopen consumenten
geen bijzondere gezondheidsrisico's
vanwege het gft-afval. Dat wordt an
ders indien de bak niet eenmaal in de
week wordt geleegd.
Tevens blijkt uit onderzoek dat af
valophalers teveel in contact staan met
schimmels en bacteriën. Daardoor
komt een ontsteking van de luchtwegen
bij vuilnismannen vaker voor dan bij
andere beroepsgroepen. Maar volgens
het onderzoek is dat risico bij het werk
met de groene bakken niet hoger dan bij
het legen van de bruine bakken.
door Marcel Modde
NEELTJE J ANS - De gestreepte
dolfijn Renée verkeert sinds
dinsdag weer in warmere wate
ren. Het dier werd in de vroege
morgen vanuit de opvang op
Waterland Neeltje Jans via Rot
terdam naar de Franse haven
plaats La Roebelle vervoerd.
Even voor het middaguur werd
Renée uitgezet in het vrije sop en
kon ze op zoek naar haar soort
genoten in de Golf van Biskaje.
Volgens research-assistente J.
Hardeman, die de reis begeleid
de vanuit het Dolfinarium in
Harderwijk, is de terugkeer van
Renée voorspoedig gelopen. De
dolfijn is op Neeltje Jans in een
'gekiste hangmat' per vracht
wagen naar Rotterdam Aixport
gebracht. Vandaar ging het met
het vliegtuig en het laatste stuk
je opnieuw over de weg naar La
Rochelle. Met behulp van een
politieboot kreeg Renée een
stuk buiten de haven haar vrij
heid weer terug.
„Als het goed is ligt Renée op dit
moment ergens lekker te sparte
len.Hardeman wist nog niet of
de dolfijn er in is geslaagd snel
aansluiting te vinden bij soort
genoten. „Maar in die omgeving
worden regelmatig groepen dol
fijnen gesignaleerd, dus als het
goed is moet dat niet al te veel
moeite kosten."
Longontsteking
Gestreepte dolfijnen leven over
het algemeen in (sub)tropische
wateren. Renée was eind vorig
jaar uit koers geraakt en spoelde
op 8 december aan op het strand
van Renesse. Ze bleek te lijden
aan een longontsteking en kon
amper nog zwemmen. De eerste
drie weken van haar verblijf in
het opvangcentrum in Harder
wijk moest het dier 24 uur ach
tereen in het water worden be
geleid door haar verzorgers. In
april werd ze gezond genoeg be
vonden om in het bassin van
Neeltje Jans weer te wennen aan
het wilde leven. In eerste instan
tie raakte Renée andermaal in
de problemen en was een speci
ale behandeling in Harderwijk
vereist. In augustus keerde ze
terug naar Zeeland. Vorige
maand verhuisde ook bruinvis
Ids vanuit het opvangcentrum
op Neeltje Jans naar z'n natuur
lijke omgeving in de Noordzee.
Automobilist
schept drie
bejaarde zussen
TERNEUZEN - Drie zussen van
76, 79 en 85 jaar, afkomstig uit
Terneuzen en Roosendaal, zijn
dinsdag bij het oversteken op
een oversteekplaats aan de Ter-
neuzense Rooseveltlaan zwaar
gewond geraakt toen zij werden
geschept door een auto.
De vrouwen zijn per ambulance
overgebracht naar ziekenhuis
De Honte en hun toestand is nu
stabiel. De 25-jarige Terneu-
zense automobilist, die het drie
tal schepte, was bezig met het
inhalen van de auto voor hem.
Hij had niet gezien dat de auto
juist afremde om de vrouwen de
gelegenheid te geven over te ste
ken.
Op dit moment passeerde de
Terneuzenaar en reed de wou
wen aan. De man is voor verhoor
meegenomen naar het bureau
en kreeg hulp aangeboden van
het Bureau Slachtofferhulp.
DEN HAAG - De aalscholver
mag.blijven, maar het ministe
rie van Landbouw, Natuurbe
heer en Visserij wil met natuur
beschermingsorganisaties wel
maatregelen treffen om te voor
komen dat er nieuwe broedko-
lonies ontstaan.
Tegen bestaande broedkolonies
van aalscholvers, zoals in het
Veerse Meer en het Volkerak-
Zoommeer, wil het ministerie
van LNV niks ondernemen,
hoewel zeker rond IJsselmeer
vissers steen en been klagen.
De speelruimte om maatregelen
is beperkt, stelt staatssecretaris
G. H. Faber. Het enige wat over
blijft, is het voorkomen van
nieuwe broedkolonies van aal
scholvers in bestaande en nieuw
te ontwikkelen natuurgebie
den. Faber richt zich hierbij met
name op het IJsselmeer, waar de
binnenvisserij veel last zegt te
hebben van aalscholvers. De
verwachting is dat er ook in
Zeeland broedkolonies bijko
men; op de grens met Noord-
Brabant in het Markiezaat en in
Zeeuws-Vlaanderen bij de
Braakman.
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Met een versober
de uitvoering van wegenprojec
ten maken provincies meer kans
op geld van de rijksoverheid.
Minister J. Netelenbos van Ver
keer en Waterstaat heeft dins
dag dit signaal afgegeven in de
Tweede Kamer. Maandag praat
de minister in Zeeland over de
projecten.
CDA-Kamerlid J. P. Balkenen
de wilde gisteren tijdens het
wagenuurtje vanNetelenbos en
haar collega G. Zalm van Fi
nanciën weten hoe het zat met
de herberekening van het inves
teringsbudget van Verkeer en
Waterstaat.
Volgens die uitgelekte herbere
kening zou er tot 2 010 anderhalf
miljard gulden meer te besteden
zijn, met name voor regionale
projecten. Netelenbos weigerde
dat bedrag te bevestigen: „Er is
nog geen uitsluitsel over de
hoogte van het bedrag en de tijd
waarin dat beschikbaar kan ko
men."
Open overleg
Waaraan het geld zal worden
besteed, is helemaal nog de
waag. Netelenbos wil eerst met
de regio's 'open bestuurlijk
overleg' voeren. Begin decem
ber is de Tweede Kamer vervol
gens aan zet, bij de bespreking
van het volledige Meerj aren-
programma Infrastructuur en
Transport (MIT).
De minister van Verkeer en Wa
terstaat liet wel doorschemeren
dat zij het op prijs stelt als re
gio's aangeven of en hoe op pro
jecten kan worden bezuinigd.
„Dat hier of daar een aquaduct
of een viaduct niet nodig is, om
een iets mindere variant te ma
ken, die natuurlijk wel voldoet
aan de milieu-randvoorwaar-
den."
De laatste opmerking was met
name bedoeld voor de D66-Ka-
merleden A D. Bakker en F. C.
Giskes, die de wees uitspraken
dat Verkeer en Waterstaat extra
geld wil besteden aan asfalt
door milieuvoorzieningen te
schrappen. In het regeerak
koord van Paars-2 is voor de
landschappelijke inpassing van
(spoor)wegen twee miljard gul
den uitgetrokken.
Pijnlijke beslissingen
„Ik sluit niets uit", hield Nete
lenbos de handen vrij. „Wij
staan voor pijnlijke beslissin
gen. Ik moet dan wel een goed
verhaal hebben richting provin
cies waarom we bepaalde dure
(milieu)investeringen toch
doen."
Netelenbos wil met regio's tot
contracten komen, waarbij de
vraag is wat zij met oude afspra
ken over bijvoorbeeld de N57
(Dammenroute plus tunnel bij
Middelburg) en de Zeeuws-
Vlaamse verkeersveiligheids-
projecten doet. „Ik wil klare
wijn schenken", richtte zij zich
tot CDA'er H. Hillen die haar fel
aanviel, „om de regio's de beste
betrouwbaarheid te geven."
Gedeputeerde J. I. Hennekeij
(verkeer) loopt zich intussen al
warm voor zijn confrontatie"
met de minister die samen met
staatssecretaris M. de Vries
maandag in Zeeland op bezoek
komt. Hij heeft samen met on
der anderen de Middelburgse
wethouder P. Brakman op een
rijtje gezet wat de gevolgen zijn
van Netelenbos' besluit voorlo
pig geen geld uit te trekken voor
de N57 op Walcheren met het
aquaduct bij Middelburg. Hen
nekeij: „Dat heeft consequen
ties voor de ruilverkaveling
Walcheren, het bestemmings
plan Veerse Poort, de ontwikke
lingen in het Stationsgebied en
voor de plannen die Middelburg
voor de wat langere termijn aan
het maken is. Je kunt vaststellen
dat de N57 van dit alles de rug
gengraat vormt. Het enige wat
we wagen is dat de minister zich
aan de harde afspraken houdt
die we hebben gemaakt."
Dat zelfde geldt voor de N61 in
Zeeuws-Vlaanderen die welis
waar in het Meerjarenprogram
ma Infrastructuur en Transport
van Netelenbos is blijven staan,
maar waarvan de uitvoering is
opgeschoven. Hennekeij: „De
N61 vormt een wezenlij konder-
deel van het project Duurzaam
Veilig Verkeer dat we in West-
Zeeuws-Vlaandei-en aan het
uitvoeren zijn."
Hennekeij is ook al bezig de
fracties in de Tweede Kamer
met het oog op de behandeling
van Netelenbos' begroting te
bewerken.
door Richard Sandee en Mieke van der Jaqt
GOES - Bij de Inlichtingenploeg in Goes heerst
verslagenheid en boosheid. Alle 28
medewerkers hebben dinsdagmiddag officieel
te horen gekregen dat ze vanaf 1 oktober vol-
gend jaar hun baantje kwijt zijn.
„Althans in Goes. Wie dit werk wil, blijven doen
kan naar Utrecht of naar Den. Bosch. Maar we
werken allemaal vier uur per dag. We zouden
vier uur moeten gaan reizen voor vier uur werk."
De mewouw klinkt, zelfs nu ze boos is, nog cor
rect en wiendelijk. „We willen niet met naam en
toenaam in de krant. We hebben wel begrepen
dat ze liever hebben dat we niet met de pers pra-
ten. Per slot van rekening werken we nog tot 1
oktober en de deur voor Rotterdam, de plek die
j voor de meesten het meest in aanmerking komt
als alternatief, is op een klein kiertje gehouden."
Dom beleid
j Den Bosch en Utrecht zien de dames absoluut
niet zitten. De meesten hebben een gezin en an
dere economische banden met Zeeland. Veel da
mes van inlichtingen werken er al twintig j aar of
meer. „Afgezien van het feit dat ik mijn werk
kwijt raak; ik vind het een dom beleid van KPN.
Ze gaan nu alles concentreren in de Randstad en
in het hart van NederlandHet noorden gaat ook
helemaal dicht. Dit is werk wat je overal leunt
doen, het kan nog wel thuis met wat technische
aanpassingen. Maar KPN gaat centraliseren op
de drukste punten in Nederland. De wegen zit
ten al propvol."
Haar collega en lotgenoot ziet de baas nog wel
meer fouten maken. „Mensen kosten geld en sa-
lariskosten gaan van de winst af. Ze zijn al bezig
De KPN vestiging in Goes. foto Dirk-Jan Gjeltema
om de werknemer zoveel mogelijk'te vervangen
door een computer. De werknemers van de in
lichtingendienst die de KPN voor ogen heeft,
mogen helemaal niet meer praten. Ze bedienen
de knoppen en de computer zegt het nummer.
Maar veel mensen willen helemaal geen compu
ter aan de lijn hebben, die bellen om een mens te
horen. Hoe vaak ik al niet gehoord heb: 'Oh,
daarnet had ik een andere juffrouw aan de lijn'.
Ook hier gaat de kost voor de baat uit. Het kan
wel steeds goedkoper moeten, maar voor sendee
willen de mensen best betalen. Als wij met 28
mensen niet betaald kunnen worden van 95 cent
per gesprek, dan weet ik het niet meer. Maar ja,
een computer zal wel goedkoper zijn."
Hard
Dat de reorganisatie Zeeland zo hard treft, is op-
merkelijk in het licht van de belofte die KPN
ruim een jaar geleden aan de Zeeuwse VVD-
fractiedeed. Die bracht in september '97 een be
zoek aan het bedrijf, naar aanleiding van de
sterke banengroei destijds. Over 1995 en 1996
waren er in totaal vijftig arbeidsplaatsen bijge
komen. WD-fractievoorzitter J. Suurmond
herinnert zich nog goed dat de KPN'ers hem tij
dens het bezoek verzekerden dat het aantal ba
nen de komende jaren 'stabiel' zou blijven.
De fractievoorzitter vindt het 'machtig jammer'
dat de werknemers er nu toch uitvliegen. Maar
hij kan niet anders dan zich bij het besluit neer
leggen, zo verklaart hij. „Het is een commercieel
bedrijf en daar kunnen we natuurlijk niets tegen
beginnen. Toen de PTT nog als het ware een ver
lengstuk van het ministerie was, kon je wel eens
flink tegen zoiets tekeergaan. Maar dat helpt nu
niets meer."
