'ROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NU 2* ARTIKEL
HALVE PRUS
Philips sluit tientallen fabrieken
SMlPlii
Kok ziet anonieme aangifte als
nieuw wapen tegen straatgeweld
Oldtimers in Romeins decor
WINTERAANBIEDING!
4 WEKEN
Lerarentekort in
basisonderwijs
steeds nijpender
VOOR ALLE ARTIKELEN MET GELE PRIJSSTICKER
VOOR 15,00
JA, ik wil:
Fikkie en Mickey mogen stemmen in Californië
Vakbonden reageren woedend, OR Terneuzen hoopt op behoud vestiging
Heilige
koeien op
veemarkt
Dodental orkaan Mitch stijgt snel
Schorren in gevaar
Feyenoord maakt schoon schip
Milj oenenbrand
Dreiging overstroming
grote rivieren neemt af
Politie in actie
tegen pitbulls
Frisse buien
Wolkenvelden, soms wat zon, maar vooral
buien met kans op hagel of onweer.
Vrij veel wind. Maximum rond 11 graden.
241e jaargang no. 262
dinsdag 3 november 1998
losse nummers 1,75
(Advertentie)
(DEZE AKTIE GELDT VOOR HET LAAGST GEPRIJSDE ARTIKEL)
WINKELS
SCHOENEN
KLEDING
SPORT
Kijk voor al onze adressen in de Gouden Gids.
door Hans van Soest
DEN HAAG - Basisscholen krij -
gen steeds meer moeite met het
aantrekken van leerkrachten.
Nu al valt 3 procent van de les
sen uit, omdat geen vervanging
kan worden geregeld voor uit
gevallen leraren. Daarnaast
heeft een op de tien basisscholen
een vacature openstaan voor ten
minste tweeënhalve dag. De
problemen doen zich voorna
melijk voor in het westen van
het land en op achterstands-
scholen.
Het tekort wordt de komende
jaren alleen maar groter door de
op handen zijnde klassenver
kleining, vergrijzing van het le-
rarenbestand en de verwachte
stijging van het aantal kinde
ren. De komende zes jaar stijgt
het aantal vacatures in het ba
sisonderwijs met 11.000. Minis
ter Hermans van Ondeiwijs
maakte deze cijfers gisteren be
kend in de Arbeidsmarktrap
portage Onderwijs.
Om een schrijnend tekort in de
toekomst te voorkomen, heeft
hij zijn hoop gevestigd op oud
leraren, wachtgelders en een
groter aantal afgestudeerden
van de lerai'enopleidingen. De
door het vorige kabinet ingezet
te promotiecampagne voor het
leraarschap leidde ertoe dat het
aantal studenten aah de lera
renopleidingen met een kwart is
gestegen. Daarnaast gaven
10.000 oud-leraren te kennen er
wel iets voor te voelen weer voor
de klas te gaan staan.
Campagne
Hermans is er echter niet gerust
op dat dit genoeg is. Vanaf janu
ari volgend jaar begint een nieu
we publiciteitscampagne om
het imago van de onderwijzer op
te krikken. ,,Het vak van leraar
moet gemoderniseerd worden
door verbetering van de carri
èreperspectieven. Er komt meer
bij kijken dan zak geld op tafel
leggen en de salarissen van lera
ren te verhogen", zei Hermans.
Zo wil de minister het voor oud
leraren makkelijker maken
weer aan de slag te gaan door
bijvooi'beeld betere regelingen
te treffen voor kinderopvang.
Ook moet het mogelijk worden
dat onderwijzers die goed pres
tellen sneller van de ene naar de
andere loonschaal doorstro
men.
In het voortgezet onderwijs zijn
de problemen minder acuut dan
in het basisonderwijs. De mid
delbare scholen kampen vooral
met vergrijzing. Ook hier moe
ten oud-leraren worden gewor
ven, verwacht Hermans. Ook
denkt hij aan het omscholen van
werknemers uit het bedrijfsle
ven. GPD
(Advertentie)
(eenmalig binnen zes maanden)
een proefabonnement van
4 weken voor 15,00
O een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
O per maand met automatische
afschrijving a 33,25
per kwartaal met
automatische afschrijving
a 93,50
Naam:
Voorletters: m/v
Straat:
Postcode:
Plaats:
Telefoon:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: 0800-0231231
De PZC
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - In de Ameri
kaanse staat Californië wonen
honden en katten met stemrecht. In
Texas staat een olifant in het kiezers-
register. Verkiezingsfraude is in Ame
rika erg eenvoudig, omdat bij de regi
stratie van kiezers identificatie niet
vereist is.
Verkiezingsfraude is nog simpeler ge-
worden door een wet uit 1993, die het
mogelijk maakt je zonder administra
tieve rompslomp als kiezer te laten in
schrijven bij het vernieuwen van het
rijbewijs of per post.
Geknoei met stemmen is in de Ver
enigde Staten een oud probleem.
Px-esident Kennedy is in 1960 waar
schijnlijk gekozen met behulp van
overledenen in Chicago. Maar daar
staat tegenover dat in veel staten de
registratie als stemgerechtigde zo in
gewikkeld was dat het met name voor
de armen een onoverkomelijke drem
pel was. Volgens de wet van 1993 is
fraude weliswaar strafbaar, maar de
kans dat geknoei wordt opgespoord is
bijzonder gering.
Voorstandei's van de vereenvoudigde
registratieprocedure zeggen dat de
omvang van de fraude zeer beperkt is.
Zij vragen zich af of je wegens
een paar frauduleuze stemmen
barricades moet opwerpen
voor grote groepen die met een
ingewikkelde procedure niet kunnen
deelnemen aan het democratisch pro
ces.
De tegenstanders stellen dat de stem
men van olifanten, honden en katten
de doorslag kunnen geven als de ver
schillen klein zijn. ANP
JARASH - De Amsterdamse rallyrijder Emst-Jan Krudop en
zijn navigator Bert-Jan van Egteren laten zich in hun La France
Simplex uit 1917 (1) samen met de Britten David Ayre en Chris
Moore in een Lagonda uit 1927 fotograferen voor een Romeinse
ruïne bij Jarash in Jordanië.
Ze doen mee aan de rally van Londen naar Kaapstad, die op 25
oktober van start ging. Behalve een veertigtal antieke auto's
doen ook 60 moderne terreinwagens mee aan de wedstrijd. De
volhouders worden op 14 december in Kaapstad verwacht. Dan
hebben ze 20.000 kilometer achter de rug. foto Ali Jarekji/RTR
HOORN - Martine Frohn (1) en
Priscilla Strijker van scholen
gemeenschap Tabor uit Hoorn
pakten gisteren een 'heilige
koe' uit op de veemarkt in
Hoorn. Tot en met 10 novem
ber wordt op markt de kunst
manifestatie Hai Koe gehou
den. Het kunstenaarscollec
tief Patchwork, dat bestaat
uit Elleke Haspels, Karolien
Helweg en Joanneke Meester,
is gespecialiseerd in tijdelijke
kunstprojecten op de openba
re weg. Voor Hai Koe naaiden
ze met de hulp van enkele vrij
willigers 120 autohoezen met
koeiendessin. Alle hoezen
hebben een geel oormerk, zo
dat de automobilisten him au
to kunnen herkennen.
foto Paul Vreeker/ANP
Terwijl reddingsploegen in Honduras na het passeren van de
orkaan Mitch druk bezig zijn met zoeken naar overlevenden
en bergen van de doden bewaakt de politie winkels om plun
dering te voorkomen. Hulpverleners meldden gisteren te vre
zen dat het dodental tot 5.000 zal
stijgen. Ook in Nicaragua schat men
dat er duizenden slachtoffers zijn.
De schorren in de Oosterschelde dreigen grotendeels te ver
dwijnen tenzij er ingrijpende maatregelen worden genomen.
Door verzanding van de geulen, een gevolg van de storm-
vloedkering, kalven de slikken en schorren in het ge
bied af. Aanvoer van extra zand moet dit proces
stoppen.
Feyenoord gaat verder zonder Igor Koi'nejev, Fernando Picun
en Pablo Sanchez. Trainer Leo Beenhakker zegde het drietal
gistei'en de wacht aan. Vooral Sanchez reageerde furieus op
zijn gedwongen vertrek bij de Rottei'damse club.
„Waarom wil Beenhakker mij uit de selectie hebben?
Stink ik uit mijn bek of ben ik te lelijk?"
feiten en meningen: 2; binnenland: 3; varia: 4; buitenland: 5;
financiën en economie: 6; economie: 7; radio en televisie: 9;
zeeland: 11,12,13 en 15; sport: 16 en 17.
WEERT - Een uitslaande brand
heeft gisteravond een deel van
het metaalbedrijf Veredelings
industrie Weert (VIW) in Weert
in de as gelegd.
De schade wordt geschat op
twaalf miljoen gulden. De
brandweer kreeg om 20.20 uur
de melding dat brand was ont
staan in een opslagplaats met
zwavelzuur, zoutzuur en na
tronloog. De brandweer sloeg
groot alarm omdat er gevaarlij
ke stoffen konden ontsnappen.
Mede door de hevige neerslag
gebeurde dat niet. Om 22.00 uur
had de bi'andweer de brand on
der controle. Er vielen geen ge
wonden. De oorzaak van de
brand is nog onbekend. ANP
van onze
redactie binnenland
DEN HAAG - De dreiging
van overstroming van de gro
te rivieren in verschillende
delen van Nederland blijft
afnemen. Sinds gisteroch
tend is alleen de situatie in de
Kop van Overijssel en het
noordelijk deel van de Velu-
we nog kritiek.
Rijkswaterstaat acht het on
waarschijnlijk dat de Rijn bij
Lobith de komende dagen
het peil van 16 meter boven
NAP of hoger haalt. Naar
verwachting staat de rivier
morgen op 15,75 meter boven
NAP. Op de Veluwe is vanaf
vandaag permanente dijkbe
waking ingesteld bij deWilp-
se Kleipolder en Nijenbeker.
Donderdag en vrij dag kan bij
Voorst een kritieke situatie
ontstaan.
De IJssel gaat medio deze
week naar 6,70 meter boven
NAP. Bij zeven meter stroomt
de polder onder. In de Noord-
oostpolder is de situatie rond
Tollenbeek nog zorglijk en
ook in de Kop van Overijssel
blijft de situatie kritiek rond
Brederwiede, IJsselham en
Steenwijk. ANP
zie ook pagina 2
nieuw. Er wordt veel over moge
lijke consequenties gepraat en
een aantal werknemers vreest
dat onze vestiging ook wordt ge
sloten. Als OR hebben wij echter
geen enkel signaal gehad dat
daar sprake van is."
Spi'angers kan zich voorstellen
dat mensen van de door de jong
ste reorganisatie getroffen as
semblagelijnen en medewer
kers daaromheen weinig geloof
hechten aan overlevingskansen.
Hij zou het zelf erg onlogisch
vinden als de vestiging moet
sluiten. „Spaarlampen blijven
belangrijk voor de lichtdivisie.
Bij de twee jongste reorganisa
ties is er juist naar toegewerkt
om hier de kansen en mogelijk
heden voor de nieuwe spaar
lamptypes uit te testen. Het zou
wel totaal onlogisch zijn om
eerst een hoop geld in die om
bouw tot kenniscentrum en in
kostenreductie te steken om
vervolgens de boel te sluiten."
De OR heeft v'an de concerntop
steeds de verzekering gekregen
dat de Terneuzense vestiging
niet verdwijnt. Helemaal zeker
van de toekomst kan Sprangers
echter ook niet zijn. „We hebben
natuurlijk niet met Boonsfra
zelf aan tafel gezeten.
analyse op pagina 7
HEERLEN - De politie van
Heerlen is gisteren in de Ooste
lijke Mijnstreek een actie be
gonnen tegen mensen die in het
bezit zijn van pitbull-achtige
honden.
Daai'bij werden acht honden in
beslag genomen. De dieren zul
len worden afgemaakt. Aanlei
ding voor de actie is een flinke
toename van het aantal pitbull-
teiTiërs. Volgens de politie voe
len veel bewoners zich geïntimi -
deerd. Omdat ook pitbulls in
natuurgebieden zijn gesigna
leerd, vermoedt de politie dat
veel honden worden ingezet bij
het stropen van wild. ANP
door René Hoonhorst
AMSTERDAM - Philips
stoot de komende vier jaar
eenderde van zijn fabrie
ken in de wereld af. Dat
heeft topman Boonstra
gezegd in een interview
met de Britse zakenkrant
Financial Times. De vak
bonden reageren woe
dend. De ondernemings
raad van Philips Lighting
in Terneuzen gaat er van
uit dat deze vestiging
blijft bestaan.
Begin dit jaar had Philips 269
productievestigingen en nu nog
244. Daarvan resteren er vol
gens de plannen over vier jaar
nog 160 tot 170. Volgens Boon-
stra is er teveel productiecapa
citeit. De resterende vestigin
gen moeten rendabeler werken.
De zegsman van Boonstra bena
drukte gisteren dat er nog geen
gedetailleerde plannen bestaan.
„We kunnen nog niet zeggen
welke bedrijven gaan sluiten,
wie er wordt samengevoegd of
verkocht."
FNV Bondgenoten eist onmid-
het concern een resultaat dat
gelijk is aan dat van vorig jaar.
De ondernemingsraad van Phi
lips Lighting Terneuzen gaat er
vanuit dat de aangekondigde
sanering aan deze vestiging
voorbijgaat. Bij Philips Ligh
ting is momenteel, nadat het be
drijf enkele jaren geleden al
honderd personeelsleden inle
verde, een i'eoi'ganisatieronde
aan de gang. Die is juist bedoeld
om 'kostendekkend te kunnen
blijven werken als wereldken
niscentrum voor de productie
van spaarlampen', zegt OR-vi-
ce-voorzitter W. Spi'angers.
Nadat het nieuws gisteren be
kend raakte is in sommige Ne
derlandse vestigingen spontaan
het werk onderbroken Spran
gers acht de kans op acties in
Terneuzen klein. „Dine weken
geleden legde een deel van het
productiepersoneel het werk
tijdelijk neer. De nieuwe berich
ten versterken de onrust op-
dellijk opheldering. Een kille
sanering is niet acceptabel, zegt
bestuurder J. Cupenis.
In het derde kwartaal daalde
het bedrijfsi'esultaat van Phi
lips naar 449 miljoen, terwijl
het concern in dezelfde periode
voi'igjaarnog 721 miljoen ver
diende. Voor heel 1998 verwacht
Minister Peper (Binnenlandse
Zaken) maakte tijdens de mani
festatie bekend te overwegen
uitingen van geweld op televisie
aan banden te leggen. De PvdA-
minister ziet gewelddadige pro
gramma's op televisie als een
van de oorzaken van geweldsui
tingen in de samenleving.
De gewelddadige dood in Leeu
warden van Meindert Tjoelker
van onze redactie binnenland
LEEUWARDEN - Premier Kok
wil laten onderzoeken of slacht
offers en getuigen van straatge
weld sneller aangifte doen als
dat anoniem kan. Ook werkt het
kabinet aan een landelijke plat
form tegen geweld, terwijl een
commissie een antigeweldcode
gaat ontwikkelen. Die moet
duidelijk regels stellen aan wat
getolereerd wordt, en wat niet.
Dat kondigde Kok gisteravond
aan in Leeuwarden op de slot
bijeenkomst van een reeks de
batten over straatgeweld. Men
sen zien er soms van af om naar
de politie te stappen uit angst
voor hun eigen veiligheid ter
wijl het bestrijden van geweld
op straat juist gebaat is bij een
grote aangiftebereidheid, aldus
de premier.
Een zogenoemde pai*tiële ano
nimiteit helpt de twijfelaars
mogelijk over de drempel.
Daai'bij is anonimiteit gewaar-
borgd tot het moment dat de
zaak rijp is om voor de rechter te
brengen. Daar moet tegenover
staan dat justitie iemand die
bijvoorbeeld een getuige be
dreigt. ook echt aanpakt, aldus
Kok.
(30) vorig jaar op 13 september
vormde de aanleiding voor de
reeks debatten over geweld op
straat. Tijdens de bijeenkomst
richtte de vader van Meindert
Tjoelker zich in een emotioneel
betoog tot Kok en Peper. „Waar
omzijn de daders nog steeds niet
gestraft?" Hij verweet 'de hoge
heren' gebrek aan daadki'acht.
Hoewel vaststaat dat vier man
nen betrokken waren bij de
dood van zijn zoon, lopen de da
ders nog steeds vrij rond. Justi
tie kan niet bewijzen wie de fa
tale klap of schop gaf. Tjoelker
pleitte daarom voor de moge
lijkheid om collectief te straf
fen.
Het kabinet laat binnenkort de
resultaten van alle debatten
over geweld op straat verzame
len en stuurt ze dan naar de
Tweede Kamer. Een veel ge
hoord geluid tijdens de discus
sies is dat het nodig is nonnen en
waarden in ere te herstellen. De
heersende cultuur van 'dat
maak ikzelf wel uit' moet plaats
maken voor een houding waarin
mensen zich verantwoordelijk
voelen voor elkaar.
In dit verband noemde minister
Peper het jongerenwerk, waar
volgens hem meer geld naar toe
moet. „Jeugdwerk moet minder
institutioneel worden en pro
bleemjongeren actief gaan op
zoeken." Te vaak verdwijnen
jongeren tussen de verschilende
hulpinstanties, aldus de be
windsman. ANP
