Baan zet
mes diep
in bedrijf
PZC
Edah concentreert distributie
Gemanipuleerde voeding
schrikt consument niet af
Hemel boven softwareconcern donker
Aandeelhouders KBB spuien
ongenoegen over fusieproces
Doe-het-
:elf-koeienI
[icrosoft komt met nieuwe basis voor besturingssysteem
economie
1200 Werknemers op straat
ctor
Tractor met
dsbediening?
Tomaat uit
de puree?
Nederland blijft in trek
TNO schiet archivaris te hulp
Inkombank verliest vergunning
Tweevijfde werkenden achter pc
Afzetprijzen industrie gedaald
Wegenbouwers willen
A59 voorfinancieren
Transportsector sjoemelt
volgens CNV met CAO
vrijdag 30 oktober 1998
van onze redactie economie
BARNEVELD - Baan Company
gaat fors reorganiseren. Het
Barneveldse softwarebedrijf
zet de komende maanden onge
veer 1.200 van de 6.000 werkne
mers op straat, van wie 120 in
Nederland. Gedwongen ontsla
gen worden niet uitgesloten. De
vakbonden zijn verbaasd.
Voor de operatie treft het bedrijf
in het laatste kwartaal een voor
ziening van 110 miljoen dollar
(ƒ204 miljoen), waardoor er
voor geheel 1998 een verlies uit
de bus komt van tientallen mil
joenen dollars.
De top van het bedrijf blijft ge
handhaafd. Wel breidt Baan de
raad van bestuur uit met Mary
Coleman. afkomstig van het in
1997 overgenomen Amerikaan
se softwarebedrijf Au rum. Zij
gaat direct rapporteren aan top
man Tom Tinsley.
De reorganisatiemaatregelen
volgen op tegenvallende resul
taten. Over het derde kwartaal
van dit jaar leed Baan een netto
verlies van bijna 32 miljoen dol
lar, tegen een winst van 18,3
miljoen dollar in de overeen
komstige periode vorig jaar. De
omzet steeg met 23% tot 195
miljoen dollar. Over de eerste
negen maanden komt het verlies
uit op 12,6 miljoen dollar tegen
een winst van 48 miljoen dollar
in de eerste negen maanden van
vorig jaar.
Rem
De verliezen komen niet echt als
verrassing. Twee weken geleden
maakte het bedrijf al bekend
over het derde kwartaal een ne
gatief resultaat te verwachten
van enkele tientallen miljoenen
dollars. Het bedrijf schrijft de
tegenvallers toe aan de wereld
wijde economische malaise, be
zuinigingen bij afnemers, felle
concurrentie en de millennium-
problematiek, die een rem zet op
de investeringen.
„We hebben de zaak de afgelo
pen twee weken uitgebreid be
studeerd en zijn tot de pijnlijke
conclusie gekomen dat we de in
frastructuur moeten aanpassen
bij de vei'slechterde economi
sche omstandigheden", aldus
Klaas Wagenaar, de financiële
topman van het bedrijf.
Eigen verkoopstaf
De aangekondigde ontslagen
treffen vooral de verkoop- en
marketingafdelingen en de di
verse hoofdkantoren. „Daar is
sprake van veel doublures. Elk
product had zijn eigen verkoop
staf. De komende maanden
gaan we dit op nationaal niveau
stroomlijnen", meldt Wagenaar.
De sanering moet ertoe leiden
dat Baan in 1999 weer zwarte
cijfers schrijft.
Baan heeft de dienstenbond
CNV en de christelijke bonden
GMV en RMU uitgenodigd om
vandaag te praten over een soci
aal plan voor de 120 met ontslag
bedreigde werknemers. Ook De
Unie hoopt aan te kunnen
schuiven. De geschrokken bon
den willen gedwongen ontsla
gen voorkomen. Over het IT-
personeel maken zij zich weinig
zorgen, omdat dat waarschijn
lijk snel weer een baan vindt.
Dat ligt anders voor het onder
steunend personeel.
Analisten reageerden niet on
verdeeld positief. De sanering
snijdt dieper dan zij hadden
verwacht. „Dit suggereert dat
Baan langdurig afstevent op la
gere omzetten", concludeert
SNS Securities-analist B. Sie-
brand teleurgesteld. ABN Am-
ro-collega R. van der Torre
maakt eveneens een voorbe
houd. „Deze stappen zijn nood
zakelijk. Maar of het toereikend
is, moet nog blijken", meent hij.
ANP
SOMEREN - Een slager is al aan het werk in het nieuwe Combi
Centrum van supermarktketen Edah in Someren, van waaruit
dagelijks 150 filialen in zuidelijk Nederland bevoorraad worden
met vers fruit, groenten, zuivel, vlees en vis. Het centrum gaat
vandaag officieel open.
Door de bundeling van deze bevoorradingsstromen wordt alleen
al 1,5 miljoen vrachtauto-kilometers per jaar bespaard. Edah is
onderdeel van de nieuwe levensmiddelenorganisatie Laurus NV.
ontstaan uit de fusie van De Boer Unigro en Vendex Food Groep.
foto GPD
door Erik van der Struijs
BARNEVELD - Zachte heelmeesters ma
ken stinkende wonden, moet de raad van
bestuur van softwareproducent Baan Com
pany hebben gedacht. Het bedrijf is te ziek
voor een sapkuurtje. Wil de koorts niet ver
der oplopen, dan moet het mes er in. Dus
moeten 1.200 van de 6.000 medewerkers op
stappen.
Baan ziet de medewerkers het liefst vrijwil
lig vertrekken, maar als het moet worden ze
gedwongen. Binnen enkele weken moet de
operatie afgerond zijn. „Wij zijn het gewend
om dingen snel te doen", zei financieel be
stuurder K. Wagenaar gisteren.
De vakbonden reageerden onaangenaam
verrast. Dat Baan in de problemen zit. dat er
een sanering zou volgen kwam niet geheel
onverwacht. Maar 1.200 banen weg, waar
onder 100 tot 120 in Nederland is wel erg
veel. „Ze lijken in één keer schoon schip te
willen maken", zegt bestuurder W. Burg
graaf van de Dienstenbond CNV.
Toch overheerst ook bij de bonden het be
grip. Baan gaat door een diep dal. De bui
tenwereld heeft nauwelijks nog vertrouwen
in de eens zo succesvolle softwarefabriek
uit Barneveld. Grote klanten haken af en
beleggers hebben het aandeel de afgelopen
maanden gedumpt. Baan moet wat doen,
weten ook de bonden.
Grote vraag is natuurlijk of de beoogde sa
nering het bedrijf weer op de been helpt?
Baan wil vooral snijden in de uitgebreide
afdelingen die zich bezighouden met ver
koop en marketing, met name in de Verenig
de Staten. Daar zullen volgens bestuixrder
Wagenaar 'enkele honderden banen' moe
ten verdwijnen.
Termijnen
Dat klinkt logisch, zegt analist G. Jochems
van de Nationale Investeringsbank. „Baan
is sinds begin dxt jaar gedwongen de ver
koop anders te regelen. Klanten betalen niet
meer in één keer het hele bedrag. Dat gaat
nu gespreid in termijnen. Dat vraagt om een
benadering die meer op service is gericht en
minder op scoren. Daarvoor heb je niet zo
veel mensen nodig.
Meer vraagtekens roept de voorziening op,
die Baan voor de reorganisatie gaat treffen.
In het vierde kwartaal wordt eenmalig 110
miljoen dollar opzij gezet. Dat is eenderde
van het eigen vermogen van het bedrijf, de
speklaag voor barre economische tijden.
„Ze zullen best nog wat contant geld in huis
hebben", zegt J. Balt van Effectenbank
Stroeve. „Maar zo'n enorm bedrag slaat hoe
dan ook een gat in de solvabiliteit. Nog een,
twee slechte kwartalen en het bedrijf valt
om. Ik zie ook niet waarom de voorziening
zo groot moet zijn."
Zelf voorziet Baan op korte termijn geen
aansprekend herstel van de winst. De crisis
in Azië en Rusland maakt klanten bang. Be
schikbare automatiseringsbudgetten wor
den bovendien ingezet om het millennium
probleem op te lossen. Dat was zo in het
(verliesgevende) derde kwartaal en dat
blijft zo. Een ommezwaai wordt niet voor
2000 vei-wacht.
Rechtszaken
De reorganisatie maakt bovendien geen
einde aan de dreigende rechtszaken die
Baan in de VS boven het hoofd hangen. De
Amerikaanse advocaten die het bednj f mis
bruik van voorkennis vei-wijten, zijn vast
houdend. Dat betekent dat de kans op even
tuele schadeclaims, die ongetwijfeld in de
miljoenen dollar's zullen lopen, nog altijd
aanwezig is. GPD
van onze redactie economie
AMSTERDAM - Koninklijke
Bijenkorf Beheer (KBB) heeft
zich laten inpakken door
Vendex en heeft gesprekken met
WE International en Blokker
geblokkeerd. Het Bijenkorf
concern wil koste wat kost de
fusie met Vendex doordrukken.
Met deze kritiek uitten aandeel-
houders van KBB hun ongenoe
gen over de manier waarop de
KBB-top de avances van WE In
ternational en Blokker afwees.
A Maas, voormalig Bijenkorf
topman en tegenwoordig com
missaris, zorgde gisteren tijdens
de aandeelhoudersvergadering
voor de opmerkelijke noot.
(Advertentie)
TROS Aktua in Bedrijf:
[3 Ondernemers van Nature
vanavond, 21.30 uur, TV2
Maas meldde tussen neus en lip
pen door dat hij eind vorig jaar
in zijn zoektocht naar een sa
menwerkingspartner behalve
buitenlandse partijen ook Blok
ker had benaderd. „De heer
Blokker zei toen geen interesse
te hebben in KBB." Blokker
dook maandag plotseling op als
overnamekandidaat om twee
dagen later weer af te zien van
een bod op de branchegenoot.
R. Hazelhoff, president-com
missaris van KBB, zei dat het
KBB-bestuur 'de fusie er niet
doorheen gaat drammen'. „Als
aandeelhouders hun aandelen
niet aanmelden, gaat de fusie
niet door.Vendex wil minimaal
75 procent van de stukken in
handen krijgen. De twee afge
haakte overnamekandidaten
WE International (uitbater van
Hij en Zij) en Blokker wilden
nog niet kwijt of ze hun belang
van respectievelijk 7,4 en 5 pro
cent aanbieden.
„WE International en Blokker
hebben geen kans gekregen om
hun plannen toe te lichten",
stelde directeur P. de Vries van
de Vereniging voor Effectenbe
zitters (VEB) meer dan eens.
Een mogelijk hoger bod is de
aandeelhouders dan ook door
de neus geboord, was zijn con
clusie. De VEB vertegenwoor
digt 40 procent van de aandelen.
De kritiek dat KBB de deur voor
derden heeft dichtgegooid,
vond Hazelhoff onterecht. „We
hebben gezegd dat als iemand
met een hoger bod komt we er
dan serieus naar zullen kijken.
Uiteindelijk hebben beide par
tijen van een bod afgezien."
Directeur Rde Waal van WE In
ternational betreurt dat hij
nooit een kans heeft, gehad om
zijn plannen te mogen toelich
ten. „Ook is het jammer dat
KBB nooit de moeite nam om uit
te vinden of onze bedoelingen
vijandig of niet waren." Dat zou
volgens hem de door aandeel
houders fel bekritiseerde be
schermingsconstructie onnodig
hebben gemaakt. ANP
Greenpeace heeft veelvuldig actie gevoerd tegen genetisch gemanipuleerde soja, zoals hier bij de RAI
waar vorig jaar juni tien ton bonen voor de ingang werd gestort. De consument lijkt zich echter weinig
zorgen te maken. foto Phil Nijhuis/GPD
door Peet Vogels
DEN HAAG - Voedingsmiddelen met genetisch
gemanipuleerde bestanddelen schrikken de con
sument niet af. Er zijn inmiddels enige tientallen
producten in de winkel die de aanduiding 'ver
vaardigd op basis van moderne biotechnologie'
hebben. Dat heeft nog nauwelijks tot vragen bij
het publiek geleid. Vanaf 1999 zijn er enige hon
derden producten geëtiketteerd, zo verwacht G.
Schipper van de VAI, de branchevereniging van
de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie.
De opmars van de genetisch gemanipuleerde ge
wassen is niet meer tegen te houden, zo bleek op
een bijeenkomst van de Projectgroep Biotechno
logie Productschappen Dat komt vooral door de
komst van soja en maïs die ongevoelig is gemaakt
voor bestrijdingsmiddelen. Soja en maïs worden
in duizenden voedingsmiddelen verwerkt.
In het buitenland wordt vaak gezocht naar alter-
poor Will de Raaff
fen Fred van Essen
lMSTERDAM - Microsoft
stopt met de Windows-techniek
foor de pc en schakelt over op
n nieuwe techniek voor bestu-
|j£jngssy sternen. Deze 'New
-^technology' wordt momenteel
'I gebruikt in de netwerk-versie
voor de zakelijke markt,
Windows NT.
De opvolger van Windows '98
die volgend jaar op de markt
wordt gebracht, heet nog wel
Windows 2000, maar is een NT-
uitvoering. Windows 98 zal
daarmee het laatste pc-bestu-
ringssysteem zijn dat is ge
maakt op basis van het oer-
systeem MS DOS, waarmee Mi
crosoft in 1975 van start is ge
gaan. Achtereenvolgens
Windows, Windows 95 en het dit
voorjaar geïntroduceerde
Windows 98 waren gebouwd op
MS DOS. Microsoft heeft veel
van de kritiek op de werking er
van - te log, te langzaam en door
de toevoeging van steeds meer
functies te storingsgevoelig -
niet kunnen wegnemen. Vanwe
ge die beruchte instabiliteit van
Windows ontwikkelde Micro
soft Windows NT voor bedrij
ven, dat na vijf jaar voorwerk in
1993 werd gepresenteerd als de
betrouwbaarder uitvoering van
Windows Het opkomen van
zware 'multimedia-toepassm-
gen' voor consumenten als spel
letjes en Internet noodzaakt Mi
crosoft om Windows nu ook
voor de consumentenmarkt
vaarwel te zeggen. Door de in
troductie op consumenten
markt als vervanging van het
'oude' Windows creëert Micro
soft nu voor zichzelf een nieuwe
vervangingsmarkt. Voor de bij-
AMSTELVEEN - Nederlandse bedrijven zijn in trek bij bui
tenlandse investeerders. In de eerste negen maanden van dit
jaar werden 122 ondernemingen overgenomen met een geza
menlijke waarde van 16,2 miljard dollar 30 miljard). Voor
dezelfdeperiode vorig jaar waren dat 96 ondernemingen voor
3.6 miljard dollar.
Dit blijkt uit onderzoek van adviesorganisatie KPMG. 6e
Verenigde Staten en Groot-Brittannië blijven de grootste ih-
vesteerders in Nederland, maar het aantal fusies en overna
mes door Belgische ondernemingen stijgt snel.
Het Nederlandse bedrijfsleven investeerde ruim 36 miljard
dollar in het buitenland, terwijl dat bedrag in de eerste negen
maanden van vorig jaar bijna 13.5 miljard was. ANP
DELFT - Het papieren archief kan nu eenvoudiger en goedko
per worden omgezet in een elektronische versie De nieuwe
vinding van de onderzoeksorganisatie TNO zal bij archiefbe
heerders een zucht van verlichting teweegbrengen.
Volgens het deze week verschijnende nummer van het TNO-
blad Toegepaste Wetenschap is er een manier ontwikkeld
waarop systeemkaarten automatisch kunnen worden ingele
zen.
Deze methode is niet helemaal foutloos, maar wel 90 procent
goedkoper dan het overtypen van de kaartjes. ANP
MOSKOU - De centrale bank van Rusland (CBR) heeft giste
ren de vergunning ingetrokken van Inkombank. een van de
grootste commerciële banken in het land. Dat is gebeurd wa
gens 'aanhoudende overtreding van de wetgeving en het vey-
zaken van de financiële verplichtingen'.
Volgens een verklaring van de CBR is intrekking van de ver
gunning de enige manier om de belangen van crediteuren
depositohouders te beschermen, en kapitaalvlucht te voorko
men. Inkombank heeft al maanden problemen. KRF/ANP
VOORBURG - Ruim 2,6 miljoen Nederlanders zitten voqr
hun werk geregeld achter een beeldscherm. Dat zijn vier van
de tien werkenden. Bijna een miljoen landgenoten werkt
soms met een computer, zo komt naar voren uit onderzoek v^n
het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Nederland is met het Verenigd Koninkrijk in Europa koplo
per in het gebruik van computer. De achterhoede wordt ge
vormd door Griekenland en Portugal.
Hoe hoger het beroepsniveau, hoe vaker de werknemer een
deel van zijn werkdag achter een beeldscherm zit. In de leef
tijdsgroep van 25 tot enmet 39 jaar is het computergebruik op
het werk het hoogst.
De computerbranche is vooral een mannenwereld; minder
dan eenvijfde van de werknemers is vrouw. ANP
VOORBURG - De afzetprijzen van industriële producten zijn
in september met 0,3 procent gedaald ten opzichte van de
maand ervoor. In vergelijking met september vorig jaar zak
ten de prijzen met 4,2 procent De exportprijzen gingen in
september met 0,4 procent omlaag.
De lagere afzetprijzen in de industrie worden vooral veroor
zaakt door prijsdalingen in de basismetaalindustne. Die sec
tor staat onder druk door een grote stroom goedkope staal-
producten uit landen waar het slecht gaat met de economie, te
weten Oost-Europa, Azië en Zuid-Amenka.
Ook in andere takken van industrie zakten de prijzen. Pro
ducten in de voedingsmiddelensector gingen met 0,5 procent
omlaag. ANP
natieven voor de genetisch gemanipuleerde pro
ducten. Dat wordt echter steeds moeilijker, want
steeds meer gewassen zijn genetisch gemanipu
leerd. „Er zitten nogal wat nieuwe gewassen te
wachten op toelating", aldus R. van der Meer, di
recteur van de Niaba. de branchevereniging van
biotechnologiebedrijven. „Het gaat dan om ge
wassen die resistent zijn gemaakt tegen onkruid
bestrijdingsmiddelen, insecten en virussen."
Toch zal op hoogstens een paar honderd produc
ten worden aangegeven dat er genetisch gemani
puleerde producten in verwerkt zijn. „De regels
voor etikettering stellen dat het genetisch gema
nipuleerd product aantoonbaar in het eindpro
duct moet zitten", aldus W. van Eek, hoofd
afdeling Voeding en Veterinair Beleid van het mi
nisterie van Volksgezondheid. „Als er bijvoor
beeld sojaolie uit genetisch gemodificeerde soja
inzit die identiek is aan normale sojaolie, hoeft het
niet op het etiket vermeld te worden." GPD
van onze redactie economie
DEN BOSCH - Drie Nederland
se wegenbouwer?» willen de ver
betering van de rijksweg A59
(de autoweg tussen Rosmalen en
Geffen) voorfinancieren. Het is
de eerste keer dat het bedrijfsle
ven voorstelt om de aanpak van
een weg zelf voor te schieten,
zonder dat er een vergoeding
van de weggebruiker tegenover
zal staan.
Het plan komt van de aanne
mers Heijmans (ook betrokken
bij de bouw van de tunnel onder
de Westerschelde), Vermeer en
Volkers Wessels Stevin en volgt
op de beslissing van minister
Netelenbos (Verkeer en Water
staat) om verbetering van de au
toweg uit te stellen tot 2010. De
wegenbouwers hebben een brief
naar de provincie Brabant ge
stuurd waarin zij voorstellen de
A59 binnen twee jaar onder
handen te nemen. In een consor
tium met ABN Amro willen de
bedrijven dat zelf betalen, tot
dat het ministerie van Verkeer
en Waterstaat het geld beschik
baar heeft. Op dat moment
wordt de autoweg overgedragen
aan Rijkswaterstaat tegen de
afgesproken prijs.
Met het opknappen van de A59
is een bedrag van 215 miljoen
gulden gemoeid. Dit zal worden
gebruikt voor kruisingen en ge
luidsweringen. De weggebrui
ker zal geen nadelen van de
voorfinanciering ondervinden
in de vorm van tolheffing of be-
taalstroken. De wegenbouwers
betalen de extra kosten door on
der meer materialen te gebrui
ken die minder onderhoud ver
gen.
De Brabantse gedeputeerde
van Harten noemt het plan inte
ressant. „Minister Netelenbos
heeft aangegeven dat zij met ré
gionale partijen wil nadenken
en overleggen over alternatieve
financiering van een aantal
rijkswegen. Als provincie Bra
bant hechten wij veel waarde
aan een snelle totstandkoming
van de A59." Hij benadrukt wel
dat de staat geen enkele ver
plichting heeft om het consorti
um in te schakelen.
Verleden
Een woordvoerder van het mi
nisterie meldt dat het Rijk voor
financiering afwijst zoals die in
het verleden plaatshad, omdat
die de Staat meer kostte dan dat
het opbracht. Zij geeft als voor
beeld de Noord-Hollandse Wij-
kerTunnel, die ING Bank finan
cierde. „Die publiekprivafe
samenwerking koste de Sta^t
op de lange termijn meer door
de rente die moest worden be
taald." ANP
na-monopolist is het belangrijk
dat gebruikers telkens nieuwe
versies kopen van hun bestu
ringssysteem.
Mensen die zojuist Windows 98
hebben gekocht kunnen dus
straks weer aan de Windows NT.
Microsoft belooft dat het
Windows 98 "nog jaren actueel'
zal houden. GPD
van zaken. Volgens hem houden
nog veel bedrijven zich aan de
oude bepaling van de arbeids
overeenkomst. „Het hoeft nibt
te betekenen dat werknemers
hierdoor slechter uit zijn", ver
klaart Poot.
Het onderzoek wijst uit dat veel
werkgevers veel meer uren van
hun chauffeurs inhouden dan is
toegestaan. De transportbedrij
ven vinden de CAO-tekst te in
gewikkeld of het te duur om alle
wachturen uit te betalen. De
uren dat een wagen wordt gelost
of geladen, tellen sommige
transporteurs niet als werktijd.
Volgens bestuurder W. Rama
kers van CNV Beroepsgoede
ren vervoer kan het gesjoemel
chauffeurs soms honderden gul
den per maand schelen. KPMG
adviseert om de bewijslast om te
keren. Niet de werknemer maar
de werkgever moet bewijzen dat
de uitbetaling van salaris klopt.
Volgens Poot van TLN is dit on
mogelijk. ANP
van onze redactie economie
HOUTEN - Transportbedrijven
sjoemelen volgens CNV Be-
roepsgoederenvervoer massaal
met werktijden en betalen daar
door te weinig salaris uit. Bijna
de helft van de ruim honderd
duizend vrachtwagenchauf
feurs in Nederland krijgt miet
volgens de CAO uitbetaald.
In opdracht van de CNV heeft
het accountants- en adviesbu
reau KPMG gekeken of werkge
vers de CAO-bepaling over
uitbetaling van diensturen na
leven. Dit artikel 23 is al lange
tijd een strijdpunt tussen werk
gevers en werknemers. Tijdens
de CAO-onderhandelingen vo
rig jaar is het artikel aangepast
en verduidelijkt. Uit het rapport
blij kt da t het overleg geen resul
taat heeft opgeleverd.
Volgens CAO-onderhandelaar
H. Poot van Transport en Logis
tiek Nederland (TLN) geeft de
CNV een verkeerde voorstelling
