Veere zit
met jeugd
Geheim vliedbergen in 1968 ontrafeld
PZC
Cornelis Leijnse en Maatje Wisse
vieren zestigjarig huwelijksfeest
H. Broekmeulen
wordt directeur
van Kust VVV
zeeland dinsdag 20 oktober 1998 w 13
Politie krijgt cursus integriteit
Vandalisme op Abdijplein
Duinbrand Cadzand snel geblust
Deurbellen in brand
Kat beschoten met buks
Dichtbundel voor goed doel
Vlissingen
herdenkt
bevrijding
Specifiek beleid nodig
Politie bekeurt
Ü6 hardrijders
4
Vlissingen
'E'V'Elj. q^CZTEOj
door Miriam van der Schot
ZOUTELANDE - Het was 7 maart 1936
toen hij haar voor het eerst zag. ,,Ik dacht:
verdimmes, die ga ik proberen. Toen vroeg
ik twee voorbij lopende meisjes of ze haar
wilde vragen naar buiten te komen. Het
was liefde op het eerste gezicht." Cornelis
Leijnse (81) en Maatje Wisse (80) uit Zou-
telande vierden maandag hun 60-jarig
huwelijk.
Na tweeënhalf jaar verkering stapten de
Domburger en Zoutelandse in het huwe
lijksbootje. „We zijn toen meteen in de
elektriciteitswinkel van mijn vader gaan
wonen", vertelt Cornelis. „Na mijn oplei
ding in Middelburg ben ik daar al snel
gaan werken. Dat was in de beginjaren
van de elektriciteit. Er was natuurlijk nog
geen reparatiewerk, dus zijn we ook gaan
loodgieten. Later kwam de aanleg van de
waterleiding. Ik weet nog goed dat West-
kapelle daar tegen was. Er hingen overal
pamfletten. Vermoedelijk vonden ze het te
duur. Maar in 1945, toen onder andere
Westkapelle werd drooggepompt, hingen
er pamfletten dat er wel een waterleiding
moest komen."
Maatje werkte in die jaren mee in de win
kel tot ze een zoon en een dochter kreeg.
Inmiddels heeft het echtpaar Leijnse vijf
kleinkinderen en zeven achterkleinkin
deren. „We zien ze alle dagen", vertelt de
trotse opa. „Ze kunnen nu gelukkig alle
maal lopen en heel de familie woont bin
nen een straal van zevenhonderd meter
van elkaar. Hoewel het echtpaar Leijnse
uit de zaak is, zijn ze er nog iedere dag mee
bezig. Nadat de zoon van Cornelis in de
winkel is gegaan, werken er nu twee
kleinkinderen. „Maar op de achtergrond
blijven we altijd meedenken."
Soos
Naast de achterkleinkinderen en de zaak
houdt het bruidspaar zich bezig met fiet
sen en met de ouderensociëteit. „Meestal
fietsen we zo'n 2000 kilometer per jaar. En
naar de soos gaan we al veertien jaar. Ik
heb in al die tijd maar vijf keer gemist.
Daar leg ik graag een kaartje of we spelen
rummikub. Mijn vrouw is daar heel erg fa
natiek in. 's Avonds spelen we daarom
thuis ook nog vaak een spelletje."
DORDRECHT - Duizend medewerkers van het politiekorps
Zuid-Holland Zuid volgen op dit moment een cursus integri-
teit.Het korps is het eerste dat de cursus op deze grote schaal
volgt. Het gaat om een interactieve cursus waarbij normen,
waarden en omgangsvormen in het algemeen centraal staan
Aan de hand van nagespeelde situatie^ uit de praktijk wordt
de discussie losgemaakt. De training duurt anderhalve dag.
Trainers van het LSOP interviewen daarnaast medewerkers
van het korps om een beeld te krijgen van wat er leeft. De trai
ners draaien oQk mee in het korps. Over een half jaar volgt een
verslag en advies. Korpswoordvoerder P. van Alebeek denkt
dat de cursus politiemensen de mogelijkheid geeft 'in de spie
gel te kijken' „Doel is normen en waarden bespreekbaar te
maken. Het gaat om professionaliteit." Aanleiding voor het
geven van de cursus is een opdracht van de minister van Bin
nenlandse Zaken in 1995Daarin gaf deze aan dat elk korps in
het land het onderwerp integriteit aantoonbaar aan de orde
moet stellen. „Zuid-Holland Zuid heeft voor deze manier ge
kozen. "ANP
MIDDELBURG - Vandalen hebben in de nacht van zondag op
maandag voor duizenden guldens schade aangericht op het
Abdijplein in Middelburg. Diverse ruiten van terrasschotten
werden vernield.
Een winkel aan de Pottenbakkerssingel was het afgelopen
weekeinde eveneens doelwit van vernielingen. Er werd een
ruit van de winkel vernield en ook een reclamezuil moest het
ontgelden. Verder werd een slagboom van het parkeerterrein
afgebroken. De schade bedraagt ongeveer tweeduizend gul
den.
CADZAND - Bij Cadzand is zondagavond omstreeks half ze
ven een stuk duin in brand gevlogen. Snel ingrijpen van de
plaatselijke brandweer kon voorkomen dat het vuur snel om
zich heengreep en grote schade toebracht. De oorzaak was
gisteren niet bekend.
GOES - Bij de politie in Goes zijn de afgelopen dagen meldin
gen binnengekomen van in brand gestoken deurbellen. De ze
ven gedupeerden wonen in de Alberdastraat en de dr. W.
Dreeslaan. In alle gevallen doofde het vuur uit zichzelf. De
brandstichting werd steeds in de nacht of de vroege ochtend
gepleegd. De politie vraagt mensen die iets verdachts hebben
gezien zich te melden. De komende tijd wordt er extra toe
zicht gehouden in de wijk.
In Goes is een kat met een luchtbuks beschoten. Het dier
kwam thuis met het kogeltje in de rug. De 22-jarige eigenares
se heeft aangifte gedaan bij de politie. Een dierenarts heeft
het kogeltje uit de rug van de kat verwijderd.
OVEZANDE - Kinderen van basisschool De Zandplaat in
Ovezande hebben zelf een dichtbundel geschreven. De op
brengst van het boekwerkje is bestemd voor het Lilianefonds,
een organisatie die zich bezig houdt met het helpen van ge
handicapte mensen in de Derde Wereld. Donderdagavond 22
oktober staan van 18.00 uur tot en met 20.00 uur voor iedereen
de deuren van de school open. Er is een tentoonstelling te zien
van de werkjes van de kinderen en er is een verkoopstand van
het Lilianefonds. Ook zal er een loterij worden gehouden.
door Richard Sandee
VLISSINGEN - Hans Broek
meulen, nu nog directeur van de
WV-Noordwijk, zwaait vanaf
januari de scepter binnen de
nieuwe kust VW Walcheren.
Als hij het over zijn nieuwe
werkgebied heeft, zijn de super
latieven niet van de lucht. De
'schitterende jachthaven van
Veere' maakt deel uit van een
kuststrook die toch al 'knus' is
en 'de grandeur van vroeger uit
ademt'.
Ooit zag Broekmeulen Emiel
Ratelband live in actie. Veel
nieuws had de positivo hem niet
te vertellen. „Ik wist het al lang.
Als je maar wilt dan kan het ook,
zeg ik altijd", aldus Broekmeu
len. Met die instelling heeft hij
nu zeven jaar huis gehouden in
Noordwijk. Daar is in die tijd
een hoop veranderd, en ook op
zijn nieuwe plaats is de direc
teur niet van plan om stil te zit
ten. Het lijkt alsof de medewer
kers van de kust VW hun borst
alvast nat kunnen maken.
Vooralsnog wil Broekmeulen
niet veel over zijn plannen met
deze streek kwijt, want daar
voor is hij hier nog niet vaak ge
noeg geweest. Wel weet hij dat
de organisatie verder moet au
tomatiseren: „Je zou de reserve
ringssystemen aan elkaar kun
nen koppelen, zodat.de VW een
goed overzicht heeft van de be
schikbare accommodaties. Op
die manier kun je vooral bezoe
kers die hier voor het eerst ko
men goed van dienst zijn."
Duitsers
Daarnaast kunnen er meer
plaatsen voor toeristen komen
('er is hier nog zoveel ruimte'),
en de afhankelijkheid van Duit
sers moet omlaag. Niet omdat
Broemeulen een hekel aan de
oosterburen heeft, maar uit
strategisch oogpunt. „In Noord-
wijk kwamen ook altijd heel
veel Duitsers. Daar is op zich
niets mis mee, die gasten moet je
ook vasthouden. Maar daar
naast moeten we ervoor zorgen
dat er mensen uit België en En
geland komen. Want stel dat de
Duitsers een keer wegblijven,
bijvoorbeeld omdat het daar
slecht gaat. Dan gaat het hier
ook ineens niet meer zo goed.
Dat kunnen we voorkomen als
hier ook toeristen uit andere
streken komen."
In eerste instantie werd Broek
meulen naar Noordwijk ge
haald om het imago van de VVV
daar op te krikken, want er was
nogal wat negatieve publiciteit
geweest. Daarnaast moest de
directeur er de financiële positie
verbeteren en leden binnenha
len. Toen dat allemaal achter de
rug was, stortte hij zich ook daar
op de automatisering en het
trekken van andere bevolkings
groepen dan Duitsers. Nadat
dat alles succesvol was voltooid,
maakt de directeur zijn beleids
plan voor de komende jaren.
Met ook dat karwei achter de
rug, besloot Broekmeulen dat
het tijd was om op te stappen.
Mooi product
Op zoek naar een nieuwe baan,
een nieuwe uitdaging, stuitte hij
op de vacature van de kust VVV
Walcheren. Hij was al eens in
deze streek geweest, maar in
middels lang geleden. Broek
meulen: „Dus ik pakte de auto
om er eens een dagje rond te rij
den en ik dacht ik hé, da's een
heel mooi product hier. Daarna
heb ik gesolliciteerd."
VLISSINGEN - Vlissingen her
denkt dinsdag 3 november het
feit dat de stad 54 jaar geleden
bevrijd werd van de Duitse
overheersing. Dit gebeurt met
een sobere plechtigheid bij het
monument van de Commando's
no. 4 en de herdenkingssteen
van de 52ste Lowland Division
aan de Commandoweg. Op deze
plaats kwamen destijds de geal
lieerde troepen aan land.
De herdenking begint om elf uur
's ochtends met een hoomsig-
naal van het Korps Commando
troepen uit Roosendaal. Na een
minuut stilte legt burgemeester
J. C. Th. van der Doef kransen
bij de monumenten met respec
tievelijk wethouder H. J. M. de
Haas en wethouder L. C.Poppe-
de Looff. De burgemeester legt
bovendien een krans bij de her
denkingssteen in naam van de
Vereniging van Schotse Oud-
Strijders, the King's Own Scot
tish Borderers.
Na de kranslegging door het ge
meentebestuur bestaat de gele
genheid voor militaire en ande
re autoriteiten, organisaties en
particulieren om kransen of
bloemen te leggen. Inter Scaldis
Pipes and Drums verlenen hun
medewerking aan het program
ma.
Cornelis Leijnse en Maatje Wisse: liefde op het eerste gezicht.
e oor Lukas Fransen
v
UOUDEKERKE - „De jeugd
problematiek in Veere staat in
eschril contrast met de proble
men in de Randstad. Als je dat
siergelijkt, is er niets aan de
iiand." Toch spreekt wethouder
Gelok (Welzijn) van een lastig
idrobleem. „We moeten natuur
lijk niet doen alsof er in Veere
liiets aan de hand is. Als platte-
andsgemeente kunnen we
l©ngeren nu eenmaal minder
ijieden dan Middelburg of Vlis-
inngen."
iïoor de herindeling hadden de
rifzonderlijke kernen geen spe
ciaal geformuleerd jeugdbeleid.
dAls nieuwe gemeente moeten
re dat opzetten en dat begint nu
aas op gang te komen", zegt Ge-
epk. „Dat doen we in samen
spraak met wijkverenigingen,
E orps- en stadsraden, politie en
e jeugd zelf. Jeugdbeleid valt
f staat met alle instanties die
ich ermee bezighouden. Het
;opt niet bij de portefeuille
fëlzijn."
)e wethouder spreekt van een
ier-stappen-plan waarmee een
reventief jeugdbeleid gevoerd
an worden. Gelok: „De eerste
latap begint bij het consultatie
bureau. Beginnende problemen
ijunnen daar gesignaleerd wor
den. Niet alleen op medisch,
èaar ook op opvoedkundig
erlak. Helaas komen veel proble
men waar kinderen mee worste-
opn voort uit opvoedingsproble-
eaen."
peuterspeelzalen
iUs tweede stap noemt Gelok de
islf peuterspeelzalen in de ge-
1 neente. „Peuterspeelzalen heb-
|en in de opvoedingssfeer een
Jeel belangrijke taak. Die kun-
len een kind wanneer dat nodig
doorverwijzen naar bijvoor
beeld een arts. Als gemeente
Roeten we daarom in overleg
(reden met peuterspeelzalen en
lae subsidiëren. Dat laatste is on-
uier meer belangrijk zodat lage
inkomensgroepen hun kinderen
iiltijd naar een peuterspeelzaal
gunnen brengen."
j)e basisschool is de derde stap
in het plan dat uitgaat van een
signalerende en preventieve
werking. Volgens de wethouder
is een basischool onmisbaar in
een kern. „Leerkrachten zijn als
het goed is op de hoogte van het
welzijn van de leerling. Een
school kan zonder op de stoel
van de ouders te willen zitten
adviserend en stimulerend op
treden. Op deze leeftijd begint
ook het sport-.en verenigingsle
ven een belangrijke rol te spelen
in het leven van een kind. Naast
ontspanning, draagt sport ook
bij aan de opvoeding."
Faciliteiten
De vierde en laatste fase is er
voor zorgen dat de jeugd in de
eigen kern genoeg faciliteiten
heeft om zich te kunnen verma
ken. Gelok vindt dat dat op het
moment niet het geval is. Met
projecten als de herinrichting
van Zanddijk en Park Huys in
Oostkapelle wil de gemeente
daar verandering in brengen.
Maar de wethouder onderkent
dat dit voor de moeilijkste doel
groep, de zestien- tot achttien
jarigen, waarschijnlijk geen op-
„Het is heel moeilijk om jeugd
beleid uit te stippelen voor jon
ge volwassenen", zucht Gelok.
„Er is voor die groep gewoon te
weinig te doen in onze gemeen
te. Het is daarom heel logisch
dat onze jongeren naar Vlissin
gen en Middelburg trekken.
Daarom pleiten we naast een lo
kaal ook voor een regionaal be
leid. We zijn ook van plan op
korte termijn een jongerenwer
ker in te huren die mee kan wer
ken aan een structurele oplos
sing."
Gelok spreekt van een lastig
probleem. „Het is geen toeval
dat de A- en B-junioren van veel
voetbalverenigingen onderbe
zet zijn. Die willen vaak niet
meer tegen een balletje trappen.
Wat ze wel willen, weten we niet
zo goed. Het is toch een groep
die zich verzet tegen het gezag
en de eigen grenzen aftast.
Jeugdbeleid is een flexibel iets;
dat moet je van tijd tot tijd bij
stellen. Wat de jeugd vandaag
wil, wil ze morgen niet meer."
foto Ruben Oreel
(INT LAURENS - Bij snel-
leidscontroles in Sint Laurens
in Buttinge zijn maandag 96
lardrijders bekeurd.
é>p de Noordweg in Sint Lau-
pfens stond de radar van 6.30 tot
i 6.30 opgesteld. Daar overtra
den 44 van de 5307 passerende
cfoertuigen de maximum snel
heid van 50 kilometer.
/iian de Middelburgseweg in
jluttinge reden 52 van de 2897
gecontroleerde voertuigen hard
hlan de limiet van 80 kilometer
iter uur.
cj)e politie controleerde hier tus-
>i|en 6.50 en 16.50 uur.
(fiatlon voor 55-plussers - In
et kader van de campagne 55-
lus in beweging houdt de
jeeuwse Sportraad in samen
werking met de gemeente Vlis-
e(ingen op zaterdag 24 oktober
oje eerste Zeeuwse triatlon voor
5-plussers. Deelnemers kun-
en zich vanaf 12.00 uur in-
eichrijven in de kantine van het
/ijportfondsenbad in Vlissingen.
Iet startschot wordt om 13.00
ui- gegeven en om 16.00 uur
'ordt de triatlon afgesloten.
t,
REDACTIE
MIDDEN-ZEELAND
Voorstad 22
4461 KN GOES
Tel: (0113)273000
Fax: (0113)273030
e-mail: redgoes@pzc.nl
te Goes:
M.J. Schrier(chef)
M. J. van Barneveld
I. Huibers
A.M. van der Jagt
E. Soesman
te Vlissingen:
L. Fransen
E.L. Ramakers
M.J. van der Schot
A.A. van der Sluis
K.L. de Vries (sport)
CENTRALE REDACTIE
Oostsou burgseweg 10
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
Tel: (0118)484000
Fax: (0118)470102
e-mail: redactie@pzc.nl
City OnLine/Internet
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
door Aad de Klerk
Jongens waren het, maar gemotiveer
de jongens. Nog maar studenten
waren het, maar wel geïnteresseerde
studenten, de vijf bedenkers en organi
satoren van het congres dat - nu alweer
dertig jaar geleden - op 25 en 26 oktober
1968 in Middelburg werd gewijd aan
een oud Zeeuws vraagstuk, dat van 'De
vüedbergen in het kustgebied van
Vlaanderen, Zeeland en Zuid-Hol
land'.
Over weinig onderwerpen uit de
Zeeuwse historie is de eeuwen door zo
veel gefantaseerd en gespeculeerd als
over die bergen. Ook deze rubriek stond
daar al eens bij stil. Iemand als Rethaan
Macaré zag de bergen als overblijfselen
van heidense offerplaatsen, terwijl
predikant en Walchersche Arkadia-
schrijver Gargon ze voor oude begraaf
plaatsen hield. Ook geleerden - niet de
minsten - als de historicus Huizinga en
de archeoloog Van Giffen hebben zich
het hoofd gebroken over ouderdom en
oorspronkelijke functie van de bergen.
Aan wetenschappelijke belangstelling
voor de Zeeuwse vliedbergen heeft het
eigenlijk nooit ontbroken. Zo onder
zocht de Groninger Van Giffen in 1922
de berg bij het Schouwse Duivendijke
en haalde men in 1926 de Leidse arche
oloog Remouchamps naar Ritthem.
Daar was de familie Cevaal bezig haar
eigen berg bij de boerderij Berglust
voor een deel af te graven. Getipt door
schoolmeester B. J. de Meij, stelden
eerst P. J. van der Feen (als conservator
van het Zeeuws Genootschap) en J. A
Hubregtse een onderzoek in. In septem
ber 1926 verrichtte Remouchamps een
drie dagen durende proefopgraving,
waarna zijn stellige conclusie luidde
dat het hier ging om 'een heuvel - onge
twijfeld een vluchtheuvel - uit de tiende
of elfde eeuw'. Maar, niet iedereen
dacht er zo over. De taalkundige P. L.
Tack bijvoorbeeld was een andere op
vatting toegedaan; hij zag de bergen als
kasteelbergen.
Jacquet
Het vliedbergencongres - door de orga
nisatoren gewichtig symposion
genoemd - moest in 1968 de impasse
doorbreken en de stagnerende discussie
tussen vertegenwoordigers van diverse
vakgebieden weer op gang brengen. Er
was weinig nagelaten om het congres
tot een succes te maken. De eerbied
waardige Burgerzaal van het Middel
burgse stadhuis stond de honderd deel
nemers ter beschikking. Jeugdige
overmoed had de organisatoren zich in
jacquet doen steken. Tevoren hadden
de Amsterdamse VU-studenten hun
huiswerk gedaan en alle deelnemers
een lijvige bundel bezorgd, een samen
vatting van alles - zinnig en minder zin
nig - wat tot dusverre over de bergen
was geschreven. Van Gewest tot Ge
west kondigde het congres aan, waar
M. P. de Bruin, ir. J. A Trimpe Burger,
drs. H. Halbertsma en drs. C. Dekker
hun visie op de bergen gaven. Dr. P. J.
Meertens leidde de forumdiscussie,
waaraan ook de Gentse hoogleraar A
Verhulst, de archeoloog W. C. Braat en
de al genoemde P. J. van der Feen deel
namen. En tenslotte voerde een excur
sie de deelnemers langs diverse bergen,
met als hoog(s)tepunt die van Wemel-
dinge, de berg die later zo'n macabere
rol zou spelen in Rinus Ferdinandusse's
'sriller' De bloedkoralen van de bas
taard.
Proefschrift
Achteraf gezien was de timing van het
congres perfect. W. A van Es, directeur
van de Rijksdienst voor het Oudheid
kundig Bodemonderzoek, veiTichtte de
opening. Hij had één dag eerder op
25 oktober, in Amsterdam zijn inaugu
rele rede als buitengewoon hoogleraar
in de pre- en protohistorie aan de Vrije
Universiteit uitgesproken. Belangrijk
was de bijdrage die de uit Wemeldinge
afkomstige historicus Dekker leverde.
Deze zou in 1971 promoveren op een
baanbrekend onderzoek naar de histo
rische geografie van Zuid-Beveland,
een boek met op de omslag een luchtfo
to varj dezelfde vliedberg als Ferdinan-
dusse opvoerde!
Dekker nam in Middelburg een voor
schot op zijn proefschrift. Wat archeo
logisch onderzoek in enkele bergen al
had doen vermoeden, kon hij via ar
chiefonderzoek bevestigen: veel bergen
- in de bronnen meestal 'werven' gehe
ten - hebben als basis gediend voor een
voudige versterkingen uit de 12de, 13de
eeuw. Kasteelbergen in plaats van
vluchtheuvels dus. Maar als kern be
vatten ze soms een terpje uit de 11de,
12 de eeuw.
Met deze uitkomst was het congres
baanbrekend. Het betekende een mijl
paal in het onderzoek naar de rol van de
Zeeuwse bergen. Een resultaat dat
sommigen niet hadden kunnen
voorspellen.
Zoals dr. M. K. Elisabeth Gottschalk,
onder meer bekend van enkele publica
ties over de historische geografie van
Zeeuws-Vlaanderen. Zij had een haar
gevraagde bijdrage aan het congres ge
weigerd, met als argument dat absoluut
niets nieuws van zo'n wetenschappelijk
debat viel te verwachten.
Jongens waren het nog maar, de organi
satoren van dit succesvolle vliedber
gencongres. Ik was - zo durf ik nu wel te
bekennen - één van hen.
De nog altijd bestaande berg bij Ritthem, in de overlopers het werf in het blok 'beoosten de kereke' genoemd.
foto Ruben Oreel
