Groenen zwakken kernpolitiek af
1 Jaar lang
geen
gesprekskosten
en de
beste landelijke
dekking.
NAVO maant Servië
aan eisen te voldoen
PZC
Blatend protest tegen wolven
Israël breidt kolonie
uit bij begin van
vredesoverleg in VS
Communistische
primeur Italianen
Mijngigant maakt
einde aan Apartheid
buitenland vrijdag 16 oktober 1998
Inlichtingendienst Suriname valt binnen bij Hof
Mleen vrijwillige sluiting van nucleaire installaties in Duitsland
[Jskap van
Antarctica is
in prima staat
Nieuwe hand zit
als gegoten
VN-troepen langer in Angola
Turkije weigert dialoog Syrië
Stuttgart eert Siiss met plein
Actie tegen voedselvergiftiging
Maffiabaas vast in Barcelona
LIBERTEL
van onze redactie buitenland
PARAMARIBO - De Centrale
Inlichtingen Dienst (CID) in
Suriname heeft gisteren een in
val gepleegd bij het Hof van
Justitie, het hoogste rechtscol
lege. De CID is een dienst die
rechtstreeks onder president
Wijdenbosch ressorteert.
De actie in Paramaribo hield
kennelijk verband met de
voortdurende weigering van de
rechters mee te werken aan de
installatie van de president
van het hof, Veldema. Die zou
aanwijzingen hebben gegeven
bij de uitvoering van de actie.
De rechters onder leiding van
de waarnemend president van
het hof, John von Niesewand,
protesteren sinds juli tegen de
benoeming van Veldema. Vol
gens hen volgde Wijdenbosch
hierbij een procedure die tegen
de grondwet indruist.
De prominente jurist Fred
Kruisland zegt in reactie op de
inval bij het Hof van Justitie
dat dit duidt op 'het verder
bergafwaarts gaan van de
rechtsstaat'. De advocaten be
raden zich over de voortgang
van de rechtspleging, ook om
dat er een conflict bestaat tus
sen de rechterlijke macht en
het Openbaar Ministerie.
De rechters hebben procureur-
generaal Helouise Rozenblad
eind juli verboden rechtszit
tingen bij te wonen. Ook haar
benoeming is volgens het Hof
van Justitie ongrondwettig ge
schied. ANP
loor Peter van Nuijsenburg
JERLIJN - De SPD en de Groe-
)en hebben gisteren het groot
ste struikelblok voor de tot
standkoming van een rood-
rroene coalitie uit de weg ge
luimd. De onderhandelaars be
reikten een akkoord over de
Sluiting van kerncentrales. Het
js echter voornamelijk een pro
cedure-oplossing en lijkt con
flicten tussen de coalitiepart
ners voor te programmeren,
pe toekomstige regering wil het
tomende jaar met de energiebe-
Irijven onderhandelen over de
Vrijwillige' sluiting van de 19
kerncentrales, die ruim eender-
le van de elektriciteit leveren.
Dp deze manier hoopt men
Schadeclaims van de energiebe-
irijven die volgens sommige
ichattingen dik in de miljarden
DELFT - Er is niets mis met de
likte van de ijskorst op de Zuid-
jool. De angst dat het ijs van
Antarctica langzaam aan het
imelten is, is ongegrond.
Dat zegt prof. D. Wingham van
iet University College in Lon-
len. Wingham is leider van een
jnderzoeksgroep van Britten.
Amerikanen en Nederlanders
lie vijf jaar de ijskap onder-
tocht. De zeespiegel is in de
laatste honderd jaar met 18 cen
timeter gestegen. Volgens eer
ier onderzoek zijn de verande
ringen in het Zuidpoolgebied
illeen al voor 14 centimeter ver
antwoordelijk. Wingham: „.We
tenschappers hebben nooit
»oed begrepen welke rol Ant
arctica speelt bij het stijgen van
ie zeespiegel. Volgens ons is die
rol heel gering." ANP
LYON - Hij beweerde zijn vin
ders te kunnen bewegen, maar
weigerde dat voor de camera's te
demonstreren: Clint Hallam, de
man die drie weken geleden een
nieuwe hand kreeg aangemeten,
zei gisteren dat de hand voelt
alsof die van hemzelf is.
,.Mijn hand is geweldig in orde:
ik heb me waarschijnlijk nog
nooit zo goed gevoeld", zei.de
48-jarige Hallam. Ook de chi
rurgen waren positief. Er heb
ben zich tot dusverre geen com
plicaties voorgedaan. AP
kunnen lopen te voorkomen.
Leiden de onderhandelingen
echter niet tot het gewenste re
sultaat, dan wordt de sluiting
per wet geregeld. Termijnen
zullen echter niet worden vast
gelegd. De sluiting is afhanke
lijk van de ouderdom en de vei
ligheid van de centrales.
Het ontbreken van een duidelij k
tijdschema betekent dat de
Groenen voor de SPD door de
knieën zijn gegaan. Het einde
van het 'atoomtijdperk' is een
van de grote geloofsartikelen
van de milieupartij. Zij had de
sluiting van alle centrales bin
nen vijf jaar per wet willen
voorschrijven.
Verrijkt
De toekomstige minister van
Milieu, Groenen-voorzitter
Trittin, gaat er van uit dat de
eerste centrales binnen vier jaar
gesloten worden. Hij kondigde
tevens aan dat er geen afge
werkte reactorstaven uit Duitse
centrales in de Britse en Franse
opwerkingsfabrieken meer
worden vei'rijkt en dat de Duitse
centrales zelf voor hun tijdelij
ke opslag moeten zorgen.
Dat betekent dat er geen treinen
met kernafval meer door Duits
land zullen rijden. Deze omstre
den transporten naar de voorlo
pige opslagplaatsen Gorleben
en Ahaus zorgen elk jaar weer
voor vaak gewelddadige con
frontaties tussen duizenden ac
tievoerders en politiemensen.
De vraag is of de Groene achter
ban het akkoord zal accepteren.
De eerste milieubewegingen
hebben gisteren al protest aan
getekend tegen de 'capitulatie'
voor de SPD en de 'atoomindu
strie'. Volgende week moet een
speciaal congres in Bonn het re-
geerakkkoord goedkeuren en er
worden verhitte discussies over
het 'atoomakkoord' verwacht.
Eerder deze week besloten SPD
en de Groenen de uit 1913 date
rende 'wet over het staatsbur
gerschap naar het museum te
verwijzen. Het aannemen van
de Duitse nationaliteit wordt
versoepeld en het bezit van een
dubbele nationaliteit wordt niet
langer uitgesloten. Dat is vooral
van belang voor de ruim twee
miljoen Turken die in Duitsland
leven. GPD
LYON - De wolf maakt een comeback in de Franse Alpen. En dat mag voor natuur
liefhebbers en -beschermers prachtig nieuws zijn, schaapherders in de bergen
doen geen oog meer dicht en brengen de nacht door met - letterlijk - het tellen van
hun schaapjes. Nu schaapherders en schapen toch voor de winter naar de dalen
zijn gekomen konden ze gisteren in Lyon protesteren tegen de schade die zij ver
wachten door de opmars van de roofdieren. foto Patrick Gardin/AP
van onze redactie buitenland
BELGRADO - NAVO-secreta-
ris-generaal Solana heeft presi
dent Milosevic van Joegoslavië
(Servië en Montenegro) gisteren
gewaarschuwd dat hij in de ver
ste verte niet voldoet aan de ei
sen van de internationale ge
meenschap ten aanzien van
Kosovo.
Solana zei dit in Belgrado na de
ondertekening door de NAVO en
Joegoslavië van het akkoord
over NAVO-toezicht vanuit de
lucht op naleving door Belgrado
van de afspraken met de Ameri
kaanse gezant Holbrooke. De
NAVO heeft eerder gedreigd
vanaf morgenochtend in te grij
pen als Belgrado dan nog niet
aan de eisen heeft voldaan.
Volgens Solana bevinden zich
nog steeds eenheden van de Ser
vische speciale politie in Koso
vo en moeten die onmiddellijk
worden teruggetrokken.
Hinderen van NAVO-vliegtui-
gen boven Kosovo door Joego-
van onze redactie buitenland
TEL AVIV - Op de dag dat de Is
raëlische premier Netanyahu in
de Verenigde Staten voor het
eerst sinds tijden vredesonder
handelingen voerde met de Pa
lestijnse leider Arafat, is Israël
gisteren op de door haar bezette
westelijke oever van de Jordaan
begonnen met een omstreden
uitbreiding van de nederzetting
Alei Zahav.
De Israëlische groep Vrede Nu
wees erop dat de bouwplaats
'waar bulldozers begonnen de
grond te egaliseren, meer dan
een kilometer van de huidige
nederzetting is verwijderd. In
ieite is er geen sprake van uit
breiding van een oude, maar van
de bouw van een nieuwe neder
zetting, zei de groep.
Netanyahu heeft de VS en de
Palestijnen beloofd dat hij geen
nieuwe nederzettingen zal bou
wen, hooguit bestaande zal uit
breiden om de natuurlijke be
volkingsaanwas op te vangen.
Het ministerie van Defensie zou
goedkeuring voor de bouw heb
ben verleend.
De Israëlische krant Ha'aretz
meldde gisteren dat Israël van
de Verenigde Staten 925 miljoen
gulden eist als compensatie
voor het terugtrekken van mili
tairen van de Westelijke Jor-
daanoever.
Het bedrag, in de vorm van een
bijzondere gift, zou dienen om
de aftocht van het Israëlische le
ger te bekostigen en om nieuwe
wegen aan te leggen naar de
joodse nederzettingen op de
Westelijke Jordaanoever.
AP/AFP
slavië zal worden bestraft, aldus
Solana.
Eerder op de dag keurden de mi
nisters van Buitenlandse Zaken
van de contactgroep voor ex-
Joegoslavië (Verenigde Staten,
Rusland, Frankrijk, Groot-
Brittannië, Duitsland en Italië)
zoals verwacht het akkoord-
Holbrooke goed. Zij besloten
dat er een VN-resolutie moet
komen waarin Holbrookes af
spraken met de Milosevic wor
den opgenomen. Daarmee kan
naleving van de afspraken wor
den afgedwongen. Groot-Brit-
tannië en Rusland hebben al
ontwerp-resoluties ingediend.
Opzienbarend
Holbrookes afspraken met Bel
grado voorzien behalve in toe
zicht op naleving vanuit de
lucht door de NAVO, in het zen
den van tweeduizend waarne
mers op de grond door de Orga
nisatie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (OVSE).
Rusland zei gisteren bereid te
zijn tot deelneming aan de
luchtcontrole door de NAVO.
Die zal worden uitgevoerd met
onbemande vliegtuigjes, zoge
heten drones Moskous bereid
heid is opzienbarend, omdat
Rusland zich altijd heeft verzet
tegen inmenging in de interne
aangelegenheden van Servië.
OVSE-voorzitter Geremek, de
minister van Buitenlandse Za
ken van Polen, reist vandaag
naar de Joegoslavische hoofd
stad om de verificatieafspraken
te ondertekenen. Volgens Gere
mek zal de OVSE de NAVO vra
gen militairen te stationeren
aan de grens van de Servische
provincie Kosovo om de onge
wapende waarnemers te kun
nen beschermen. ANP/RTR
zie ook pagina 2
Libcrtcl heeft de voordeligste abonnementen
van Nederland. Die u nog voordeliger kunt maken
met Libcrtcl Voordceiminuten. Vooraf ingekocht,
dus veel scherper geprijsd. Heel aantrekkelijk.
En nu helemaal. Want als u vóór 16 november
1998 een Libcrtcl Personal ot Libcrtcl Proicssional
abonnement afsluit krijgt u respectievelijk 30 of 60
Voordceiminuten gratis. Iedere maand opnieuw.
Een |aar lang. U belt dan wel op het beste
netwerk van ons land (getest door KEMA). Met
de beste gcsprekskwalitcit (100% EFR). De beste
landelijke dekking (98% van de bevolking kan
mobiel bellen of gebeld worden). En de beste
Klantenservice (onlangs nog bekroond).
Kortom, Libcrtcl is de beste keus. Bel voor
meer informatie, acucvoorwaardcn of de dichtst
bijzijnde verkooppunten Libcrtcl Klantenservice
gratis: 0800 05 60.
1 Jaar lang elke maand 30 of 60 gratis Voordeelminuten.
NEW YORK - De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
heeft gisteren besloten de aanwezigheid van de VN-vredes-
macht in Angola met zes weken te verlengen.
De Angolese regering werd opgeroepen VN-afgezant Diallo
vrije en veilige toegang tot de vroegere rebellenbeweging
Unita te verlenen. Voorts werd de Unita op het hart gedrukt
'zich om te vormen tot een echte politieke partij'.
In 1994 werd een vredesakkoord gesloten tussen de regering
en de Unita. In de afgelopen vier jaar is de vredesmacht in het
land teruggebracht van 7.000 tot ruim 800 militairen. AP
ANKARA - Turkije heeft gisteren een Syrisch aanbod ver
worpen om over de verdeling van water te spreken. Ankara
eist dat Damascus eerst zijn steun aan de Koerdische Arbei
derspartij PKK staakt.
Het onderwerp zou deel moeten uitmaken van breder overleg
over de politieke en militaire crisis tussen de buurlanden. Da
mascus verwijt Ankara dat het te veel water aftapt van de ri
vier de Eufraat, die in de bergen van Oost-Turkije ontspringt
Stroomafwaarts zou te weinig water overblijven voor Syrië
en Irak. Damascus wil praten over een permanent verdrag
met Turkije dat de continue aanvoer van voldoende water
moet garanderen. Syrië is bang dat er niets overblijft als Tur
kije begint met de geplande aanleg van een gigantisch irriga
tie- en damproject in het zuidoosten van Turkije. RTR
STUTTGART - Stuttgart kent sinds gisteren een plein dat
naar Joseph Siiss Oppenheimer is genoemd. De man wiens le
vensloop de nazi's misbruikten voor de beruchte antisemiti
sche film 'Jud Süss' uit 1940, is in 1738 na een showproces in
de Zuid-Duitse stad opgehangen.
De financier Oppenheimer was in de achttiende eeuw de be
langrijkste adviseur op economisch en financieel gebied van
de hertog van Württemberg. Aan zijn carrière kwam een einde
toen zijn beschermheer in 1737 stierf. Nog in de nacht na diens
overlijden arresteerde de politie Oppenheimer.
Na een showproces kreeg hij de doodstraf. Hij weigerde zich
door een 'bekering' tol het christendom te redden en werd in
1738 opgehangen. Bij de terechtstelling waren zeker 12.000
mensen aanwezig. Het lijk bleef zes jaar lang in een ijzeren
kooi hangen om de bevolking te intimideren. DPA/ANP
BRUSSEL - De Europese Commissie ondersteunt een groot
schalige voorlichtingsactie tegen voedselvergifting. In de
vijftien EU-lidstaten beginnen binnenkort afzonderlijke
campagnes. In Nederland is deze toegespitst op jongeren.
Voedselvergiftiging leidt in Europa jaarlijks tot enkele dui
zenden doden. Volgens Eurocommissaris Bomno (Consumen
tenzaken) is dat vooral het gevolg van te lage koelingstempe-
raturen, onvoldoende verhitting en het gebruik van produc
ten waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken is. ANP
BARCELONA - De Spaanse politie heeft in Barcelona een be
langrijke Italiaanse maffiabaas gearresteerd die wordt ver
dacht van betrokkenheid bij een reeks moorden. De aange
houden Diego Santino Burzzotta staat in de hiërarchie van de
Cosa Nostra, de Sicihaanse maffia, op de vijfde plaats.
Burzzota wordt in Italië beschuldigd van zeker negen moor
den. Hij werd in 1988 al in Italië gearresteerd op verdenking
een belangrijke Cosa-Nostraleider tezijn. Hij gold als een van
de 'uitvoerende organen' bij drugssmokkel en het innen van
protectiegelden van maffiabaas, Salvatore 'Toto' Riina. Deze
is veroordeeld tot meerdere malen levenslang. AFP/DPA
letterlijk dat hij 'van het politie
ke toneel zou verdwijnen'.
Prodi was voor velen, en zeker
voor de sluwe querulant Cossi-
ga, het symbool van de zes-par
tij encoalitie die - gesteund door
Rifundazione - na de verkiezin
gen van april 1996 de Olijf
boom-regering vormde. Prodi
mocht van Cossiga alleen een
tweede kabinet leiden als hij dit
verbond van groenen, linksen
en voormalige christendemo
craten verliet.
Bovendien zou hij publiekelijk
de dertig zetels tellende UDR-
fractie om parlementaire steun
moeten vragen. Cossiga sugge
reerde tevens dat als bewijs van
de gevelde Olijf ook UDR-mi-
nisters in zo'n regering zouden
moeten.
Olijf-gedoe
Dat Prodi's opvolger d'Alema
het iets makkelijker krijgt be
wees de reactie van Cossiga. De
DS-leider was voor hem wel
aanvaardbaar, zij het dat de ei
sen van zijn partij vrijwel de
zelfde blijven: de kandidaat
premier moet een streep halen
door het Olijf-gedoe, dus niet
proberen om een stijf-linkse co
al tie te vormen die om een par
lementaire meerderheid te ha
len moet steunen op de 34 ka
merzetels van de inmiddels in
twee partijtjes gesplitste Rifun-
dazione-communisten. GPD
door Hans Geleijnse
ROME - De politieke crisis in
Italië lijkt de eerste communis
tische premier in de geschiede
nis op te gaan leveren. Vandaag
moet landspresident Scalfaro
besluiten of hij het voorstel van
de centrum-linkse regerings
partijen en sinds gisteren ex-
premier Prodi overneemt om
Massimo d'Alema een nieuwe
regering te laten vormen. De 49-
jarige D'Alema leidt de grootste
politieke partij van het land,
Democratisch Links (DS), een
voortzetting van de vroegere
Communistische Partij van Ita
lië (PCI).
Een duidelijk gedesillusioneer
de Prodi moest gisteren zijn po
ging om het land aan een nieuwe
regering te helpen opgeven, na
dat uit zijn consultaties was ge
bleken dat die niet op een parle
mentaire meerderheid kan re
kenen. Dat kwam omdat zowel
de communistische splinterpar
tij Rifundazione als de cen
trumpartij UDR van oud-presi
dent Cossiga Prodi niet meer za
gen zitten. Bovendien ontvielen
hem op het laatste moment ook
nog eens de vijftien kamerzetels
die de populaire voormalige
maffiabestrijder Di Pietro tot
zijn beschikking heeft
De wat kleurloze maar bij zijn
Europese collega's hoogge
waardeerde Prodi zei gisteren
ledereen bereikbaar, bereikbaar voor iedereen.
van onze redactie buitenland
JOHANNESBURG - De
Zuid-Afrikaanse mijnhouw-
gigant Anglo American Cor
poration heeft gisteren een
radicale wijziging aange
kondigd van zijn bedrijfs
structuur. Daarmee moet de
finitief een einde komen aan
het isolement dat was ge
groeid onder de apartheid.
Anglo American gaat (use-
ren met zijn in het buitenland
opererende zusterbedrijf
Minorco. Het concern ver
plaatst vervolgens het
hoofdkantoor van Johannes
burg naar Londen en krijgt
daar ook zijn belangrijkste
beursnotering.
Minorco is een in Luxemburg
gevestigde investerings
maatschappij die zich in de
jaren tachtig ontwikkelde tot
de buitenlandse tak van An
glo American. Het concern
zelf kon vanuit Zuid-Afrika
niet internationaal opereren
wegens de vijandigheid te
gen de Apartheid.
Minorco is al voor 46 procent
eigendom van Anglo Ameri
can. De rest is in handen van
gelieerde Zuid-Afrikaanse
partijen, zoals het diamant
bedrijf De Beers met 23 pro
cent en de familie Oppenhei
mer, de oprichters van Anglo
American, met 7,8 procent.
Anglo American wordt volle
dig eigenaar van Minorco via
een aandelenruil ter waarde
van 10 miljard dollar 18,5
m11 j ardDe Beers kri jgt in de
nieuwe onderneming een be
lang van ongeveer 40 pro
cent. RTR/KRF
