Honderd uittreksels
op handige cd-rom
Florentijnse Piëta
digitaal ontleed
wetenschap en techniek
41
Surfend naar kokkels
Computer
ontrafelt
beeldengroep
puzzel
postzegels
zaterdag 3 oktober 1998
Bijna iedereen heeft het wel
moeten doen op de middelbare
school: het vollezen van de
literatuurlijst. Ooit wellicht
bedoeld als methode om de jeugd
weer aan het lezen te krijgen, is het
lezen voor school uitgegroeid tot een
ingewikkeld systeem waarin
samenvattingen worden
overgeschreven en boekverslagen
op Internet worden opgezocht.
Wanneer de boeken echt gelezen
worden zijn het vaak de dunste
exemplaren van de lijst. Wie geen
tijd denkt te hebben of geen zin
heeft om de boeken van zijn of haar
boekenlijst te lezen kan nu ook op
een cd-rom terecht.
Digitaal
frauderen met
literatuurlijst
De Uittreksel Top 100 is een cd
van Top Ware uitgegeven door
Denda Multimedia. Eenvoudiger
en efficiënter kan een cd-rom niet
werken. Direct nadat het schijfje
in de computer is gedaan is te zien
hoe je aan de benodigde verslagen
kunt komen. In een tijd waar
handleidingen van cd-roms vaak
meer dan honderd Engelstalige
pagina's dik zijn, is een schijfje
waar geen enkele hulp bij nodig is
een verademing. De uittreksels
zijn op drie methoden op te zoe
ken, op titel, op naam van de
schrijver en op genre. Installeren
is niet nodig en de eisen zijn bij
zonder laag zodat ook mensen met
een wat oudere computer de uit
treksels kunnen opzoeken.
De uittreksels zijn opgebouwd zo
als op de meeste middelbare scho
len van de leerlingen verwacht
wordt. Er is een korte beschrijving
De Uittreksel Top 100: voor drie tientjes een handig hulpmiddel voor
scholieren die niet van lezen houden.
van de schrijver, het verhaal zelf
wordt verteld en er is aandacht
voor zaken als het verloop van de
tijd (chonologisch en flash
backs), motieven en vertelpersoon
(ik-persoon bijvoorbeeld).
■Uitleg
Daarnaast is er -heel luxe- een be
knopte maar zeer komplete uitleg
van allerlei termen die met boeken
en literatuur te maken hebben. Er
wordt uitgelegd hoe je een uittrek
sel moet maken -mocht je zelf een
boek willen lezen-, er is een be
knopte stukje kunst- en litera
tuurgeschiedenis en er is uitleg
van termen als essay, novelle, son
net en hymne.
Behalve voor leerlingen en van
zelfsprekend leraren -zij moeten
immers bijhouden waar de geco-
piëerde uittreksels vandaan ko
men- is de Uittreksel Top 100 een
aanrader voor hen die hun kennis
van de Nederlandse literatuur
willen opfrissen. Dit in het kader
van 'Ken uw Klassieken'.
Eén ding ontbreekt aan de cd-rom.
Een plaatje van de kaften van de
boeken. Leraren kunnen nog
steeds aan hun leerlingen vragen
hoe het boek er eigenlijk van de
buitenkant uitziet.
Misschien dat een bezoek aan de
plaatselijke bibliotheek uitkomst
biedt. Daar zijn trouwens ook hele
leuke boeken te lenen, misschien
een tip...
Guido van der Heijden
de Uittreksel Top 100 is een 'TopWare
product, uitgegeven door Denda Mul
timedia. Prijs: f29,95
Minimum systeemeisen: Een 486 com
puter met 8 Mb werkgeheugen (RAM)
en Windoivs 95.
Naast mosselen en oesters
zijn kokkels een bekend
zeegerecht. Over het eten van
schelpen is maar weinig be
kend, behalve dat er steeds
meer zorgen zijn rond de win
ning van kokkels in de Wad
denzee. De Zeeuwse kokkelvis
serij licht op haar site het
surfende publiek voor.
Kokkelwinning is niet schade
lijk voor de Waddenzee en de
vogelstand, zo beweren de ma
kers van de site. Althans dat
kokkelvissen niet schadelijk
zou zijn voor het wad en de vo
gels is het goede antwoord in de
kennisquiz die op de site is te
rug te vinden.
Op de pagina's is van allerlei in
formatie te vinden over de
vangst en bereiding van de
schelpdieren. Alle antwoorden
van de quiz zijn wel ergens in de
site te vinden. Het antwoord op
de vraag waar de kokkels blij
ven en waar de schelpdieren te
koop zijn is op de site echter
nergens te vinden.
Wie toch nieuwsgierig is ge
worden kan sinds kort voor
kokkels terecht bij enkele
Zeeuwse restaurants. Het
Groot Paradijs in Middelburg,
Inter Scaldis in Kruiningen,
Nolet/Het Reymerswale in
Yerseke en Oud Sluis in Sluis
serveren nu ook kokkels.
Sluiting kering
live op Internet
Op de homepage van Waterland
is vandaag, 3 oktober rond 12
uur 's middags live te zien hoe de
Stormvloedkering in de Nieuwe
Waterweg zal sluiten. Op die dag
zal voor het eerst een volledig au
tomatisch systeem de sluiting van
de 210 meter brede deuren van de
Maeslantkering overnemen.
Het Beslis en Ondersteunend Sys
teem (BOS) kan zelf beslissingen
nemen. Mensen hoeven ei' niet
meer aan te pas te komen.
Naast de speciale attractie zater
dagmiddag biedt de internetsite
van Waterland veel diepgraven-
der informatie voor diegene die
geïnteresseerd zijn in het regule
ren van het water in Nederland.
http://waterland.net
Een van de meest mysterieuze
kunstwerken is de Florentijnse
Piëta van Michelangelo. De
beeldengroep met Jezus, Maria, Maria
Magdalena en Nicodemus gaat er in de
nabije toekomst waarschijnlijk anders
uitzien dankzij een groot project van
computergigant IBM.
Toen de Florentijnse meester
zijn beeldengroep uit één blok
marmer had gebikt, kreeg hij een
onverklaarbare woede-aanval.
Hij stormde met een hamer op het
kunstwerk af en een leerling
sprong tussen het beeld en Michel -
angelo. Het mocht niet helpen,
want de hamer deed zijn vernieti
gende werk. Het aan stukken ge
slagen beeld werd zo goed en zo
kwaad als het ging weer in elkaar
gezet en staat nu in de domkerk
van Florence.
Maar is dit wel de ware Piëta? Een
tiental jaar geleden baarde IBM al
opzien door het befaamde klassie
ke beeld Lacoon aan een nader on
derzoek te onderwerpen. Deze
marmeren groep stond jarenlang
bekend als een wenende vader die
zi ch in smartelij ke bochten wringt
als zijn zoons door zeemonstei-s
worden verslonden.
Een voor klassieke begrippen ui
termate levende beeldengroepdie
als toonbeeld van raffinement en
vakmanschap is opgevoerd. Tot
dat de computer een eind aan de
mythe maakte. Door zorgvuldige
animaties en virtuele reconstruc
ties kwam men tot een heel wat
minder spectaculaire Lacoon die,
eerlijk is eerlijk, stukken beter in
het tijdsbeeld in te passen was.
Replica
Op dit moment wordt de Floren
tijnse Piëta dus onder de digitale
loep genomen. Via de computer is
een twee meter hoge 3-D replica
van het beeld ontworpen. Onder
leiding van professor Jack Was
serman van de Temple University
in Philadelphia kunnen weten
schappers vrijelijk de groep on
derzoeken, ontleden en weer in
elkaar zetten.
Ook de niet-professionele belang
stellende kan op Internet kennis
nemen van de vorderingen van dit
onderzoek. Via de digitale versie
kunnen meerdere wetenschappers
tegelijk en niet gehinderd door fy
sieke beperkingen, het beeld
ontleden en bekijken. Het onder
zoek hoopt aan het licht te bren
gen welke stukken eventueel nog
aan het kunstwerk ontbreken en
hoe het er in originele staat heeft
uitgezien.
Daarnaast hopen de onderzoekers
een antwoord te vinden op de
vraag waarom Michelangelo de
bijl in zijn schepping zette. Waar
schijnlijk omdat in de oerversie
Maria Magdalena iets te wuft naar
Jezus keek in de ogen van de kun
stenaar. Tegen het jaar 2000 hoopt
het team van IBM definitief de
antwoorden op deze vragen ge
vonden te hebben.
Ben Oerlemans
Alles rondom de werkzaamheden aan
de Florentijnse Piëta zijn op Internet
te zien: www.ibm./focus/pieta/e/
De beeldengi'oep van Michelangelo in de Domkerk van Florence.
Horizontaal:
1. Boer, zandspiering; 2. gelijkmatig, inwendig or
gaan, treurdicht; 3. verslag, verzinnen; 4. wees ge
groet, huisdier, bloedarmoede, Japans bordspel; 5.
soort appel, rivier in Duitsland, doopgetuige; 6. wild
zwijn, mond, politieman; 7. tafeldoekje, autostalling,
ontkenning; 8. heersen, universeel; 9. Ierland, zang
spel, bijbelse reus, militaire rang; 10. bouwloods,
grondsoort, guit, bevel; 11. hengselvat, base, ope
ning, deel v.e. boom; 12. kompasstreek, strook, toe
spraak; 13. onderwerp, kleinste deeltje, akelig, ter
plaatse; 14. stad in Frankrijk, koning van Sparta, ik
(Lat.); 15. knap, gewas, hetzelfde.
1 2 3 4 5 6 7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Verticaal:
1. Docente, nota; 2. sierplant, pluim, ontroering; 3.
drinkbakje, werkkracht, afgemat, inhoudsmaat; 4.
flink, straathandelaar, honingdrank; 5. naakt, staket
selfuik, godsoordeel; 6. onzindelijk, punt v.e. melk-
klier, gast; 7. resultaat, wreedaard, ellende; 8. spin-
nenweefsel, offertafel, stad op West Irian; 9. loven,
binnenkort, Arabische titel; 10. beroep, bevlieging,
aantekenboekje; 11. melkdrank, stad in Frankrijk,
zoogdier, speelkaart; 12. verfstof, gerief, ingrediënt
bij de rijsttafel; 13. landbouwwerktuig, boei, vogel,
editie; 14. onwaarheid spreken, verharde huid, rivier
in Italië. 15. zangstem, vangarm, voorzetsel.
9 10 11 12 13 14 15
Stuur uw oplossing uitsluitend op
een briefkaart naar onze puzzelre
dactie.Uw briefkaart moet uiterlijk
woensdagmorgen in ons bezit zijn
op het volgende adres:
Puzzelredactie PZC
Postbus 466
4380 AL VLISSINGEN
Vermeldt uw naam, adres en woon
plaats.
De PZC stelt de volgende prijzen be
schikbaar: eerste prijs een VVV-
-bon van f 50,Tweede, derde en
vierde prijs een VVV-bon van
25,—.
De oplossing en de namen van de
prijswinnaars vindt u in de
PZC-bijlage 'Vrije Tijd' van volgen
de week.
Oplossing vorige week
Het sleutelwoord van de woordzoe
ker van vorige week is: charmant.
De VVV-bon van f 50,-- gaat naar G
Geschiere, Gen. Eisenhowerlaan 72
te Middelburg.
De VVV-bonnen van f 25,- gaan
naar Z. Koene, Molenweg 20 te
Oostkapelle; C. Seits-Versluis, Bui
tenruststraat 155 te Middelburg en
A. Koole, Tulpstraat 24 te Goes.
De prijzen zullen binnenkort wor
den toegezonden.
Zegelmeerlingen (ook wel
vriendschapszegels ge
noemd), in het bijzonder tweelin
gen, rijen zich de laatste weken
aaneen. Een meerlingenverzame-
ling krijgt dan ook steeds meer
body. Na Italië/Venezuela volgden
Duitsland/China, Italië/Albani,
Frankrijk/China, België/Polen en
Zweden/Polen.
Italië en Venezuela herdachten 12
augustus met een zegeltweeling
dat Columbus in de zomer van
1498 Venezuela waarnam en dat
de Italiaans/Spaanse zeevaarder
Amerigo Vespucci, die volgens ei
gen zeggen aan vier ontdekkings
reizen deelnam (de juistheid
wordt nog altijd in twijfel getrok
ken) in hetzelfde jaar Venezuela
aandeed. Op de zegels (1300 lire;
Venezolaanse waarde is me nog
niet bekend) portretten van Co
lumbus en Vespucci en een van de
schepen waarop Columbus voer.
Frankrijk en China gaven op 14
september twee tweelingen uit.
Het Louvre staat op een Franse ze
gel van 4,90 franc en op een Chine
se van 50 fens en op zegels van 3,00
fr. en 540 f. prijkt het keizerlijk pa
leis in Peking (Bei j i ng)
3,00 j
PALAIS IMPERIAL -
België en Polen hebben 28 septem
ber elk een zegel uitgegeven waar
op het uit de 17e eeuw daterende
Mniszech-paleis in Warschau
wordt afgebeeld. Het paleis werd
in 1944 (nadat het al eerder enkele
keren was verwoest en herbouwd)
door de Duitsers in brand gesto
ken omdat men dacht dat het hos
pitaal, dat erin was gevestigd,
dienst deed als dekmantel voor het
verzet. Enkel de voorgevel en de
portiekzuilen bleven overeind
staan. In 1960 besloot de Belgische
regering het te laten restaureren.
Thans doet het dienst als ambas
sade van België. Waarden: 17
franken 1,20 zloty.
BliLOlQUK-BELGIË 17
ITALIA
Duitsland en China kwamen 20
augustus elk met twee meerlingen
met daarop paleizen die op de we-
relderfgoedlijst van de UNESCO
staan. Op de zegels de Würzbürger
Residenz (110 pfennig en 50 fens)
en de Puning-Tempel in Changde,
die 250 kilometer ten noordoosten
van Peking ligt (110 pf. en 540 f.).
Op 5 september herdachten Italië
en Albanië elk met twee zegels de
eerste sterfdag van Moeder Tere
sa. Op zegels van 800 lire en 60 leke
troost Moeder Teresa een kind en
op zegels van 900 1. en 100 1. staat
een portret van haar.
net als vorig jaar weer echte kin
derzegels; geen geforceerd gedoe.
Ze zijn ontworpen door Max Velt-
huijs die er overigens wel voor
waakt zijn naam niet te grabbel te
gooien.
Het thema is dit jaar kinderfees
ten. Drie zegels van 80 40 cent:
Sinterklaas, waarbij een olifant,
zittend op een witte schimmel de
rol van goedheiligman speelt; de
Verjaardag (een varkentje dat een
taart aan het bakken is terwijl een
haas al aan een punt zit te knabbe
len); een komische Optocht van
een kikker, een haas, een eend en
een varken.
Uiteraard ook dit keer een velletje
met zes zegels (f 7,20). De zegels
zijn, zolang de voorraad strekt, tot
31 december 1998 op alle postkan
toren te koop. De geldigheid voor
frankering eindigt 30 juni 2002.
Dan hebben alle zegels ovigens al
een half jaar euro-waarden, NB.
Het is dit jaar de 50e keer dat PTT
Post in samenwerking met de
Stichting Kinderpostzegels Ne
derland (SKN) de scholenactie
verzorgt.
De wereldberoemde Czeslaw Sla-
nia heeft de Zweeds-Poolse
vriendschapszegels gegraveerd
die 3 oktober (vandaag) verschij
nen. Met de zegels in waarden van
7 kr, (rolzegel) en 1,20 zloty wordt
koning Zygmunt III (1566-1632),
ooit monarch in beide landen, ge-
eerd. Op de zegels de koning te
paard.
De kinderzegels die PTT Post 11
november uitgeeft zijn (gelukkig)
De NVPH-Postzegelshow die van
8 tot en met 11 oktober in het
Haagse Congrescentrum wordt
gehouden heeft elke dag een be
paald thema: 8 oktober, Stripdag
voor de jeugd, 9 oktober, Sterren
stralen overal (astronomie); 10 ok
tober de jaarlijkse Dag van de
Postzegel en 11 oktober Dag voor
het gehele gezin. Evenals aan de
Show is ook aan de Dag van de
Postzegel een bijzonder stempel
gewijd. Bezoekt u deze themadag
niet dan kunt u tot 20 oktober voor
een stempel terecht bij: PTT Post
Verzamelservice, Postbus 30051,
9700 RN Groningen. Op de omslag
vermelden: Stempel Dag van de
Postzegel 1998.
Hero Wit
