Meer kansen met Innovatieteam
Telefoon als symbool voor
eenzaamheid in monoloog
- 20
Reynaert-musicals
dreigen financieel
fiasco te worden
Porgy Bess opent seizoen
met jazz-zwaargewichten
zeeland
Nieuw onderdeel Project Maatschappelijk Ondernemen Noord-Beveland
in detail
Clubs trekken al aan scheidende
Sasse Rabodirecteur Cornelis
ondernemend zeeland
Vlasroterij
Eede wordt
mogelijk
monument
kunst cultuur
Tilly Meijer en speelt stuk van Judith Herzberg
Zuid-Afrikaanse auteur
Venter in Middelburg
vrijdag 2 oktober 1998
door Richard Sandee
WISSENKERKE - Het Project
Maatschappelijk Ondernemen
dat in de maand mei in de ge
meente Noord-Beveland van
start is gegaan, wordt uitge
breid met een 'Innovatieteam'.
Mosselhandel Hollestelle uit
Yerseke neemt zondag deel aan
de Open Bedrijvendag. Bezoe
kers krijgen een rondleiding en
mogen na afloop een portie
mosselen verorberen.
ABN Amro Middelburg
houdt morgen van 9.30 tot
16.00 uur in het kantoor aan de
Kousteensedijk een beleggers-
markt. Er worden lezingen ge
geven over de euro en aandelen
en er zijn informatiestands
over onder meer beleggings
fondsen en fiscaal vriendelijk
beleggen.
Europatuin Goes houdt mor
gen van 10.00 tot 16.00 uur een
voorlichtingsdag over het win-
terklaar maken van vijvers.
Vijverspecialisten vertellen
onder meer hoe de vissen het
best op de koude maanden
kunnen worden voorbereid.
Deurloo meubelen en bedden
aan het Haringvlietplein in
Zierikzee houdt van moi'gen 3
tot en met 10 oktober een
'Noorse show' van Scandinavi
sche zitmeubelen. Door het ge
bruik van hoogwaardige mate
rialen als massief beukenhout
staan de meubelen uit het hoge
noorden bekend om hun lange
levensduur.
De aquamarijn uit Veere,
handelaar in mineralen en sie
raden, doet zondag mee aan
Open Bedrijvendag. De zaak is
vanaf 10.00 uur open.
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
Dat moet de kans van slagen
voor beginnende en uitbrei
dende ondernemers vergroten
door het geven van cursussen
en begeleiding.
Begeleiden van ondernemers
in de gemeente is waar het Pro
ject Maatschappelijk Onder
nemen van meet af aan om
draaide. In het kader hiervan is
bedrijfsconsulente Aly Wisse
aangesteld. Zij is sinds mei het
aanspreekpunt voor 'iedereen
die iets wil beginnen.' ,,Mijn
taak is om van te voren of als er
problemen ontstaan met de be
trokken partijen te zorgen dat
ze er in gezamenlijk overleg
uitkomen."
Het Innovatieteam moet de
kansen op succes voor onder
nemers in de streek verder
vergroten. Een belangrijk in
strument daartoe is de cursus
Algemene ondernemers vaar
digheden (AOV) die in decem
ber van start gaat. ,,Dat is in
feite de opleiding voor het oude
middenstandsdiploma, maar
dan met een plus. Hierin wordt
extra nadruk op marketing ge
legd, omdat we denken dat dat
steeds belangrijker wordt", al
dus Wisse. Daarnaast kunnen
ondernemers die ooit al het
middenstandsdiploma haal
den hun kennisniveau opvijze
len door aparte modules uit de
cursus te volgen.
Bovendien krijgen startende
ondernemers na de cursus nog
eens begeleiding van het Inno
vatieteam. Volgens Wisse is dat
aspect erg waardevol, omdat ex-
zoveel verschillende organisa
ties in het team zitten waar de
starter hulp van kan verwach-
ten. Naast de provincie Zee
land en de gemeente Noord-
Beveland participeren onder
meer de Kamer van Koophan
del, Stichting Ondernemers
Klankbord en de Land- en
tuinbouworganisatie (LTO)
Noox-d-Beveland.
Wat ook tot de taken van het in
novatieteam behoox-t, is het af
nemen van een 'in-take' ge-
sprek met een onder-nemer die
ergens aan wil beginnen. Wis
se: Daarin wordt onder meer
nagegaan of ze de consequen
ties van wat ze willen goed
overzien.Het nut van het Pro
ject Maatschappelijk Onder
nemen staat voor de bedrijfs
consulente als een paal boven
water. „Acht van de tien star
tende onder-nemers moeten
binnen een jaar afhaken. Als
zoiets je over-komt, is dat
enorm ingrijpend. Dat probe
ren we te voorkomen." En er
wordt dankbaar gebruik ge
maakt van de diensten: „Ik
wordt bedolven onder het
werk. In totaal zijn er al 28 on
dernemers bij me langs ge
weest, en voor 10 ben ik op dit
moment aan de slag.
door Bianca Abrahamse
SAS VAN GENT - Na 37 jaar
vindt hij het welletjes en ver
ruilt hij zijn chique bankdirec
teurskamer in Sas van Gent
voor de frisse buitenlucht van
de thuisbasis in Philippine.
Paul Cornelis (61), de langst
zittende directeur binnen de
Rabobankorganisatie en in
hart en nieren verenigingsman,
zwaait eind oktober af.
Cornelis begon - na zeven jaar
als medewerker op de afdeling
personeelszaken bij de cokes-
fabriek in Sluiskil - in het begin
agenda. In Cornelis' jonge ja
ren was hij actief bij de voet
bal- en biljartvereniging inzijn
woonplaats Philippine.
Daarnaast- is Cornelis inmid
dels 48 jaar actief in de kerk
van Philippine. Hij is organist
en lid van het zangkoor Ook de
fanfare St. Cecilia heeft Corne
lis als muzikant en bestuurder
ruim veertig jaar in het leden
bestand. Voor zijn verdiensten
in de muziekwereld en als
medeoprichter van de Heem
kundige Kring werd hij op Ko
ninginnedag koninklijk onder
scheiden.
Paul Cornelis: „Door mijn ervaring als bankman kan ik me beter
ontplooien in het verenigingsleven." foto Charles Strijd
van de jaren zestig zijn loop
baan in het bankwezen. Hij
werkte als enige in het kan
toortje van de Boex-enleenbank
in Philippine. „Dat was echt
een 'sparen en lenen-bank'. Ik
begon als kassier en werd daar
na directeur. Vanaf het begin
had ik de eindverantwoorde
lijkheid over de dagelijkse
gang van zaken en de banquai-
re activiteiten", vertelt Corne
lis. Inmiddels heeft hij zeventig
medewerkex-s onder zijn hoede
bij de vier Rabobanken in Phi
lippine, Sas van Gent, West-
doi-pe en Zuiddorpe.
Naast zijn functie als bankdi
recteur vult het verenigingsle
ven ook een flinke plaats in zijn
„Door mijn ei-varing als baxxk-
man kan ik me beter ontplooi
en in het verenigingsleven. Als
je sociaal maatschappelijk on
der de mensen komt, ben j e ver
der meer verbonden met je
leden en klanten", vindt Cor
nelis. Die grote betrokkenheid
tussen de bank en de plaatselij -
ke gexneenschappen spreekt
Cornelis aan. „Het past prima
bij de vernieuwde coöperatie,
waarbij de leden nauw betrok
ken worden bij het beleid en
meer inspraak hebben. Daar
mee wil de bank dichtbij de
mensen staan", legt hij uit.
Hij is er een warm voorstander
van dat de medewerkers van de
bank actief zijn bij stichtingen
of verenigingen. „Ze moeten je
ook van de andere kant leren
kennen, zodat je ook buiten de
bank herkenbaar bent. Dan
kun je het beste eruit halen."
„Er zijn door de jaren heen heel
wat verandexdngen in het
bankwezen geweest, onder
meer in het kader van informa
tisering en automatisering.
Daarnaast was het vroeger
meer pionierswerk. Nu is het
vooral het personeelsbeleid,
managen en het leiding geven
waar ik me mee bezighoud. Nu
heb ik vaak geen persoonlijk
contact meer met relaties om
dat daar onze adviseurs en spe
cialisten voor zijn.
Na de aankondiging van zijn
pensioen stonden er verschil
lende verenigingen op de stoep
om zijn toekomstige vrije
tijdsbesteding te peilen. Cor
nelis staat daar niet afwijzend
tegenover, maar houdt de boot
voorlopig af. „Ik wil eerst een
jaax-tje rustig aan doen om de
dingen te doen die ik altijd wil
de doen, maar waar ik gewoon
geen tijd voorhad. Ik wil het le
zen van circulaix-es, voorschrif-
ten en rapporten ruilen voor
hoeken. Verder heb ik onder
meer nog hobby's als reizen,
muziek maken en beluisteren,
musea bezoeken en tuiniex-en.
Daarna is misschien weer het
vex-enigingsleven aan de beurt.
Ik ben tenslotte niet voor niets
met de vut."
door Jean-Lou de Gucht
HULST - Het Reynaertmusical-
weekeinde in Hulst dreigt uit te
draaien op een sof. De kaartver
koop verloopt matig. Tot nu toe
zijxx 800 van 2500 tickets ver
kocht voor vijf voorstellingeix.
„Als de kaartverkoop blijft zo
als zij nu is, ben ik bang dat wij
flink verlies gaan lijden", zegt
Mariene Bauwens van het Bel
gisch-Nederlandse gezelschap
Musical Exchange.
Het musicalweekeinde, waarin
twee groepen twee vex-sies van
de Reynaert-fabel, begint van
avond in Den Dullaert. De
meeste belangstelling bestaat
voor het semi-professionele
Musical Exchange: 650 ver
kochte kaax-ten. De Noord-Bra
bantse groep van scholenge
meenschap Durendael moet het
met veel minder toeschouwers
stellen. De combikaax-ten voor
bezoek aan beide voorstellin
gen, zijn niet in trek. Tot op he
den zijn er slechts vier verkocht.
Bauwens geeft toe dat dx-ie voor
stellingen van Musical Exchan
ge in Hulst misschien te veel van
het goede is. „Zonder Du
rendael hadden we slechts twee
voorstellingen gepland. Ja, als
we dit allemaal van tevox-en ge
weten hadden."
Musical Exchange loopt finan
cieel risico, Durendael nauwe
lijks. Dat het toevoegen van het
musicalgezelschap Durendael
(Advertentie)
meexwaarde aan de optreè
van Musical Exchange zou;
ven, lijkt niet uit te komen, i
Rabobank in Hulst en de:
meente Hulst gebx-uikten dat:
gument om Durendael te ste
nen. De Rabobarxk met e
garantstelling en de geraas
Hulst meteen garantiesubsic
In de vergadering van de c«
missie culturele zaken troki
verschillende leden deze art
mentatie al in twijfel. Zij zaj
een garantiesubsidie aan B
rendael niet zitten en pleitt
voor een ondersteuning v.
Musical Exchange. Ixxmiddé
besloten dat Musical Exchar
ook onder de garantiesubsi:,
van de gemeente valt.
Bauwens is echter niet van pi
bij de gemeente aan te klopp
„We hebben in het verleden
heel veel steun van de geraee.
gehad.."
SLUIS - De voormalige vlas
terij aan de BrieversweginB
komt volgens het college
burgemeester en wethouder
aanmerking voor een plaats
de monumentenlijst. Het is
enige roterij in de gemeentel
gebouw zal niet worden gei
taureerd, maar in huidige st
worden behouden.
De grond zal voor een syrai i
lisch bedrag worden o verged
gen aan de gemeente. De kos
die met restauratie wordenl
spaard, zullen moeten won!
gebruikt voor het saneren i j
de grond rondom het geboii
Dat is nodig, want de local-
verontreinigd met cadmn j
koper, asbest en stookolie.
gemeente heeft in de begrot
een bedrag van een ton geraa j
voor het saneren van de asbi j
en olievei-vuiling.
Wellicht wox-dt de hulp vam i
zogenaamde vlasmeester I
Koewacht ingeroepen om:l
vies te geven over het beh
van het gebouw.
heb. Het publiek zit daar als on
zichtbare toeschouwer bij. Dat
roept vragen op. Met wie praat
ze? Wat is de connectie tussen de
bellers?"
Over de afloop wil Meijeren
weinig kwijt, omdat het stuk
zijn spanning vex'krijgt door de
raadselachtigheid rond het ene
telefoontje waarop wordt ge
wacht.
De hoofdpersoon van De Cara
cal is in feite een eenzame
vrouw, bevestigt Meijeren. „Ik
wil een vrouw laten zien van
vlees en bloed die zit te wachten
op dat ene telefoontje. Hoe gaat
ze daax-mee om? Ze heeft wel
contacten naar buiten toe. Dat
blijkt alleen al uit de telefoon
tjes, maar ook uit de tekst. Het is
geen zuurpx-uim, niet iemand
die nooit haar huis uitkomt. Ze
werkt ook. Maar van binnen is
ze wel degelijk eenzaam. Dat is
natuurlijk door Herzberg ook zo
uitgewerkt. Zo'n vrouw die
communiceert via de telefoon,
dat heeft betekenis."
Meijeren speelt graag monolo
gen. Hoewel ze de voorberei
ding niet helemaal op haar een
tje hoeft te doen - in dit geval
werkte ze samen met regisseur
Josien de Gx-aaf en decoront
werper Olav Fakkeldij - geeft
het solotheater haar de moge
lijkheid te bepalen wat ze doet
en hoe. „Ik kan zelf mijn stuk
ken kiezen en als er iets fout
gaat op toneel, ligt dat alleen
aan mijzelf en niet aan een an
der. Natuurlijk verzucht ik wel
eens dat ik het maar beter nooit
had kunnen doen, maar dat is
altijd tijdelijk. Het zijn denk ik
toch de rollen die mij aantrek
ken. Ik speel ook met anderen
hoor. Bij theatergroep Weder
zijds heb ik samen met Bram
Kwekkeboom Mirad, een jon
gen uit Bosnië gedaan. Ik geloof
wel dat monologen spannender
zijn voor een acteur Met samen
spel kun je veel van elkaar op
vangen, samen naar iets toele
ven en samen napraten over wat
je op toneel hebt gedaan. Dat
doe ik nu alleen en en af en toe
denk ik: 'Red ik het wel?' Alles
rust op je eigen schoudei-s. Dat
heeft dus zijn enge en zijn leuke
kanten."
De Caracal door Tilly Meijeren in
het Vestzaktheater in Vlissingen, za
3 okt om 20.30 uur en zo 4 okt om
15.30 uur.
Reserveringen: vri van 12-14 uur op
0118-465624 of do en vri van 19-21
uur: 0118-636162.
Eben Venter
door Ernstjan Rozendaal
MIDDELBURG - Zaterdag 3 oktober bezoekt de Zuid-Afrikaanse
succesauteur Eben Venter De Drukkerij in Middelburg. In een in
terview ixxet Lidewijde Paris zal hij vertellen over zijn verhalehbun-
del Witblitz en de romans Foxtrot van die vleiseters en Ek stamel, ek
sterwe, waarvan de laatste onlangs in het Nederlands is vertaald als
Ik stamel, ik sterf.
Venter is eenvoudig die sterkste nu we skryf tal ent hi er rond van die
laaste tien jaar of so - en die man woon in Australië!", schrijft de
Zuid-Afrikaanse criticus Barend J. Toerien bijna verontwaardigd.
Eben Venter (1954) is opgegroeid op een schapenfarm in Kaï'oo. Tij
dens zijn dienstti jd in het Zuid-Afrikaanse leger vocht hij in wat hij
zelf noemt 'de vuile ooxiog' aan de grens met Angola en Namibië. Hij
doceerde filosofie aan de universiteit van Potchefstroom, maar
emigreer-de naar Australië toen in 1986 in Zuid-Afxika de noodtoe
stand werd afgekondigdHij bleef schrijven in het Zuid-Afrikaans.
Allebei zijn romans zijn in zijn gebooxfeland onderscheiden met de
W. A Hofmeyer Prijs voor beste literair! roman van het jaar.
Ek stamel, ek sterwe is nu vertaald. Het boek gaat voor een groot
deel over de ambivente gevoelens die een in Zuid-Afrika geboren en
getogen man over zijn land kan hebben. De hoofdpersoon Konstant
Wasserman ontvlucht de bekrompenheid van het platteland om te
feesten in Johannesburg. Daar ontmoet hij de uitgeweken Zuid-
Afrikaan Jude die hem overhaalt naar Australië mee te gaan. Hij
gaat daar eenvoudig werk doen in een restaurant, werk dat in Zuid-
Afrika door zwaxten wordt gedaan. Op het moment dat Wasserman
zich lijkt te hebben ontdaan van zijn verstikkende afkomst open-
baai-t zich bij hem een ziekte die niet bij name wordt genoemd maar
alle kenmex-ken heeft van aids. De roman gaat dan over zijn verzoe
ning met het lot en met zijn land van herkomst.
De bijeenkomst met Eben Venter duurt van 15.00 tot 16.30uur.
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Hoewel De Ca
racal van Judith Herzberg een
monoloog is, komende zaterdag
en zondag in Vlissingen ge
speeld door de Middelburgse
actrice Tilly Meijeren, komen in
hel stuk toch verschillende per
sonages tot leven.
Meijeren speelt een vx-ouw die
wacht op een telefoontje dat een
jaar geleden werd afgespxxxken
en haar hele leven zou kunnen
vei'anderen. Ondertussen belt
ze en wordt ze gebeld. „Het pu
bliek hoort de andere bellers
niet maar ixit reacties van de
vx-ouw wordt toch duidelijk wat
voor mensen het zijn", zegt
Meijeren. „En natuurlijk on-
staat ook een steeds duidelijker
beeld van de vrouw waarnaar
men zit te kijken."
Meijeren - televisiekijkers ken
nen haar mogelijk als de moeder
uit het x-ecente voorlichtings
spotje over donoxTegistratie -
maakte enkele jaren geleden in-
druk met haar vertolking van
Shirley Valentineook een mo
noloog. „Toen had ik ook al dit
stuk van Herzbex-g op het oog",
vertelt ze. „Ik moest een keuze
maken, maar het stuk is nooit
uit mijn gedachten verdwenen.
Ik heb het op de plank laten lig
gen, altijd met het idee om het
nog eens op te voeren. Het is na
melijk een heel leuk toneelstuk
dat ook veel diepgang heeft.
Herzberg beschikt over een ge
voel voor humor dat mij gewel
dig aanspreekt. Niet van lachen,
gieren, bi-uilen, maar meer met
steken onder water. Mensen die
bepaalde dingen doen en daar
mee tussen de regels door laten
zien waarom het gaat. De ma
nier ook waarop zoiets gaat, dat
terloopse, dat vind ik leuk."
Publiek
Door het gebruik van de tele
foon wijkt De Caracal af van de
meeste toneelmonologen, aldus
Meijeren. „Monologen zijn vaak
aan het publiek gericht. Het zijn
verhalen die iemand vex-telt. In
De Caracal praat ik niet zozeer
tegen het publiek als wel tegen
mensen die ik aan de telefoon
Tilly Meijeren in De Caracal.
door Ernst Jan Rozendaal
TERNEUZEN - Pianisten spe
len een prominente rol bij de
vier grote concerteix die jazzcafé
Porgy Bess dit najaar organi
seert. Zondag opent de Gro
ningse pianist Rein de Graaff
het seizoen met twee ex-varen
Amerikaaxxse reuzen op saxo
foon: Bud Shank en Pete Christ-
lieb. Een week later is de beurt
aan het Belgische pianotalent
Ivan Paduart. In het kader van
het Audi Jazz Festival komen op
zaterdag 24 oktober de
Panamees-Anxerikaanse pia
nist Danilo Perez en op zaterdag
14 november de Cubaanse pia-
ïxist Chucho Valdés optreden.
Er is in Nederland geen pianist
die Amerikaanser speelt dan
Rein de Graaff (1942). Hij heeft
zijn hart verpand aan de bebop
en speelde de afgelopen dertig
jaar samen met tal van groothe
den uit de jazzgeschiedenis. Wat
te denken van Dizzy Gillespie,
Sonny Stitt en Dexter Gordon?
Tegenwoordig maakt De Graaff
elk j aar een tournee door Neder
land met enkele ervaren Ameri
kanen als gastmuzikant. Vorig
jaar stond hij in Porgy Bess
met de saxofonisten David
'Fathead' Newman en Houston
Person, ditmaal heeft hij Shank
en Christlieb het vliegtuig in
weten te krijgen.
Bud Shank (1926) speelt al meer
dan vijftig jaar jazz. Hij is een
zogenaamde West Coast Wailer,
een jazzmuzikant uit Californië
met een gepolijste stijl van spe
len. De legendarische pianist en
bandleider Duke Ellington
vx-oeg hem ooit voor zijn orkest.
„Ik vei*telde Bud Shank dat ik
zijn contract op zak had, maar
ik kon hem er niet toe brengen
Californië te verlaten. Hij speel
de beter met ons dan met Ken-
ton. Zelfs Johnny Hodges was er
ondersteboven van", aldus de
'Duke'. Jazzkenners weten dat
het goed zit als Ellington en
Hodges hun oog op een muzi
kant lieten vallen.
Gespierder
Maar Shank hapte niet toe, te
verknocht als hij was aan de
westkust, waar hij speelde in de
bands van Charlie Barnett en
Stan Kenton. Behalve altsaxo
foon, speelde hij ook fluit. Eind
jaren vijftig richtte hij met gita
rist Laurindo Almeida een
kwartet op dat zich toelegde op
een mengvorm van jazz en Bra
ziliaanse muziek, net als
Sharxks coole collega Stan Getz.
Gedurende de jaren zestig trad
Rein de Graaff.
hij echter weinig op, omdat
meer geld was te vex-dienen met
studiowerk in Hollywood. In
1974 stortte Shank zich weer op
de jazz. Tien jaar later hing hij
zijn dwarsfluit aan de wilgen en
koos hij definitief voor de alt
saxofoon. Volgens jazzcritici is
zijn toon sindsdien gespierder
en zijn improvisatie gedurfder
Shank swingt als nooit tevoren.
Dat moet een mooie combinatie
opleveren met Pete Christlieb
(1945) die op zijn tenorsaxofoon
vinger-vlugge solo's weet af te
wisselen met lyrische melodieën
en zwoele blues. Christlieb ge
noot een klassieke opleiding op
viool. Toen hij op zijn achttien
de baritonsaxofonist Gex-ry
Mulligan hoorde spelen, verleg
de hij zijn muzikale koers. Hij
ging tenorsaxofoon spelen en
werd een veelgevraagd studio
muzikant in Los Angeles. Hij is
oplichter en eigenaar van het
platenlabelBosco dat de afgelo
pen jaren in de Verenigde Staten
vex'scheidene nominaties kx-eeg
voor albums van minder beken-
foto Anko C. Wieri'
de artiesten. De Gx-aaff, Sk
en Christlieb worden in Tere
zen bijgestaan door bas
Koos Serierse en dxummerE
Ineke. Het conceit begint on
uur.
Belgische belofte
Voor de overige drie concer
komt ook een aantal jazziw
kanten van naam naar Ten-
zen. De grote Belgische bel;
Paduart wordt begeleid i
onder anderen bassist Hein'
de Geyn en saxofonist BobU
ach, die samenwerkte metix
sen als Stevie Wondex-, Mado:
en Steve Miller. Perez trad vu.
jaar ook op in Terneuzen.
geldt als een van de grooï
Ameiikaanse talenten oppi'
Chucho Valdés is een veten
Hij is mede-oprichter van de
kende Cubaanse groep Iraï
en werkte mee aan het alt
Crisol van trompettist RoyB
grove. Onlangs nam Valdés:
eerste solo-cd Bele Bele Et
Habana op voor het Amerik»
se Blue Note-label.
