Van Miert vrijuit in Agusta-zaak
PZC buitenland
Russen in paniek na geruchten
over beperken van dollarhandel
Zwitsers kijken
verlekkerd naar
actieve Europol
Politie houdt aanhang Habibie in gareel
Marokko geeft opheldering over
verdwenen politieke gevangenen
Vluchtelingen Kosovo zijn voor
hulporganisaties onbereikbaar
Turkije dreigt
I Syrië met actie
Eurocommissaris niet verdacht in Belgisch helikopterschandaal Bevroren inca-mummies in Peru
Storm Yanni eist zeker 43 levens
Nieuwe leidingen voor Boeing
Vliegtuig Sri Lanka in zee gestort
Mislukte aanslag
bij ambassade
Israël in België
Heiligverklaring Edith Stein
Jongen vecht voor boomhut
Duitsers zijn
dikker dan ooit
Versombering
bij Japans
bedrijfsleven
door Paul Koopman
I BRUSSEL - Europees Commis
saris voor het concurrentiebe
leid Van Miert is geen verdachte
in het Agusta-proces. De kans is
minimaal dat deze vooraan
staande Belg dat ooit wordt.
Met deze mededeling heeft pro-
cureur-generaal Liekendael
van het Hof van Cassatie giste-
1 ren getracht Van Miert ei'van te
ANKARA - Ankara heeft
>n het recht acties uit te voe
ren in Syrië omdat dat
e buurland Koerdische re-
a bellen in Turkije steunt.
De Turkse president De-
mirel heeft dit gisteren ge-
n zegd.
Syrië heeft zijn vijandige
houding ondanks de
waarschuwingen van An
kara niet opgegeven, vol-
gens Demirel. Hij vervolg
de dreigend: „Syrië voert
openlijk een vijandige po
litiek tegen Turkije. Het
blijft de Koerdische rebel
len van de PKK steunen.
Ik verklaar voor de inter-
II nationale gemeenschap
dat ons geduld op is.
■I De leider van de beweging
Koerdische Arbeiders
partij (PKK), Ocalan,
i woont naar verluidt in
Damascus of in de door
Syrië gecontroleerde Be-
kaa Vallei in Libanon.
Syrië ontkent de aantij
gingen en beschuldigt
Turkije ervan het water
van de rivieren de Eufraat
en de Tigris stroomop
waarts overmatig af te
tappen. Stroomafwaarts
blijft er zo voor Syrië en
Irak onvoldoende water
1 over.
Het is voorts een doorn in
het oog van Damascus en
andere Arabische landen
in regio dat Turkije steeds
nauwer militair samen
werkt met Israël. Damas
cus vreest dat de goede sa
menwerking tussen beide
landen gericht is tegen
Syrië. AFP/RTR
vrijdag 2 oktober 1998
LIMA - De bevroren mummies van zes Inca-vrouwen die vijf
honderd jaar geleden werden geofferd, zij n ontdekt op een ijs
vlakte in het Andes-gebergte in het zuiden van Peru.
De mummies waren gewikkeld in dekens van lamawol en om
ringd door gouden en zilveren beeldjes. Archeologen spraken
woensdag over de belangrijkste vondst sinds jaren in het ge
bied. De 'ijsvrouwen' lagen vlakbij de krater van de Misti-
vulkaan en zijn waarschijnlijk geofferd aan de berggoden om
de vulkaanuitbarstingen te stoppen. Op de berg zijn de meeste
menselijke offers ter wereld gebracht, aldus de Peruaanse lei
der van het onderzoek, Ruth Salas.
In 1995 ontdekten Salas en de Amerikaanse archeoloog John
Reinhard op de Ampato-vulkaan de mummie van een Inca
meisje. dat op 13-jarige leeftijd was geofferd. RTR
SEOUL - De tropische storm Yanni heeft in Zuid-Korea min
stens 43 levens geëist. Tot dusverre zijn de lijken van 13
slachtoffers geborgen en worden nog zeker 30 mensen ver
mist. Aangenomen wordt dat ook zij zijn omgekomen. De
storm veroorzaakte een enorme wateroverlast. Zeker 252.000
hectare aan rijstvelden is door het water verwoest.
Het ministerie van Landbouw meldde gisteren dat de hoe
veelheid rijst die dit jaar zal worden geoogst beduidend min
der zal zijn dan venvacht, omdat de storm toesloeg enkele we
ken voordat de oogst zou worden binnengehaald
Het zwaarst getroffen werd de provincie Noord-Kyongsang,
waar in zes uur tijd ruim 50 centimeter regen viel. AP
WASHINGTON - De federale luchtvaartdienst (FAA) in de
VS heeft besloten dat de vliegtuigfabrikant Boeing bij hon
derden toestellen van het type 747 de leidingen moet vernieu
wen die in de buurt van de brandstoftanks liggen.
De FAA maakte gisteren in Washington bekend dat de beoog
de betere isolatie bij de tanks noodzakelijk is gezien de ramp
met een TWA-Boeing in 1996 voorde kust van Long Island.
De oorzaak van die ramp is niet geheel duidelijk en daarom
had Boeing gevraagd van deze maatregel af te zien. De FAA
gelastte verder betere schakelaars in de cabine van de vlieg
tuigen omdat er te veel brandjes ontstaan. DPA
BRUSSEL - De recherche in
Brussel is gisteren een onder
zoek begonnen naar een misluk
te aanslag met een granaat bij
de Israëlische ambassade.
De granaat lag onder een wagen
die vlak voor de Israëlische di
plomatieke vertegenwoordi
ging in de deelgemeente Ukkel
stond geparkeerd.
Een veiligheidsagent van de
ambassade ontdekte het explo
sief. De politie zette de buurt
onmiddellijk af en liet enkele
gebouwen ontruimen. De gra
naat, waai-van de slagpin was
verwijderd, werd later onscha
delijk gemaakt. ANP/Belga
Indonesische politiemensen te paard houden sympathisanten van Habibie in de gaten. foto Ach mad I bra hi m/AP
van onze redactie buitenland
JAKARTA - Vierduizend men
sen zijn gisteren in Jakarta de
straat opgegaan om hun steun te
betuigen aan president Habibie.
Politiemensen hield de betogers
in de gaten en voorkwamen dat
de actievoerders naar het parle
ment optrokken.
De regering van Habibie ziet
zich sinds een paar weken ge
confronteerd met protesten
vanwege de aanhoudende eco
nomische malaise. Habibie's
voorganger Soeharto zag zich in
mei van dit jaar genoopt af te
treden toen het protest tegen de
wijze waarop hij de crisis had
aangepakt steeds omvangrijker
werd en in gewelddadigheden
"ontaardde. Een deel van de stu
denten die toen vooraan ston
den in de demonstraties eist nu
het aftreden van Habibie. Als
reactie op de eis van de studen
ten gingen aanhangers van Ha
bibie de straat op.
De president heeft gewaar
schuwd dat anarchie op de loer
ligt als de bevolking niet eens
gezind samenwerkt om de crisis
het hoofd te bieden.
„Wij zijn tegen alle vormen van
anarchie omdat het land en de
staat daardoor alleen maar ge
destabiliseerd worden", zei een
van de organisatoren van de de
monstratieve steunbetuiging.
AP
COLOMBO - Een sinds dinsdag vermist Srilankaans ver
keersvliegtuig met 55 mensen aan boord is uit de noordwest
kust van het land is in zee gestort. De bewoners van een klein
eiland voorde kust hebben lijken van drie inzittenden gevon
den, zo is gisteren bevestigd. De marine zoekt naar meer li
chamen en het wrak.
Het Russische vliegtuig van het type AN-24 van de Srilan-
kaanse maatschappij Lionair verdween kort na vertrek van
een vliegveld bij Jaffna op het gelijknamige schiereiland van
de radar. De oorzaak van het ongeluk is onbekend. Er woeden
sinds het weekeinde bloedige gevechten in het noorden van
Sri Lanka tussen het regeringsleger en Tamil-rebellen. AFP
ROME-Pa us Johannes Paulus II zal de tot het rooms-katholi-
cisme bekeerde jodin Edith Stein op 11 oktober heilig verkla
ren. De Duitse filosofe stierf in 1942 in het Poolse concentra
tiekamp Auschwitz. Het hoofd van de Rooms-Katholieke
Kerk verklaarde haar in 1987 zalig.
Edith Stein verbleef als karmelietes van 1938 tot 1942 samen
met haar zus Rosa in de Karmel in het Limburgse plaatsje
Echt. De Gestapo zette de twee op 2 augustus 1942 via Amers
foort op transport naar Westerbork en vandaar naar Ausch
witz, waar zij op 9 augustus werden gedood. ANP/Belga
overtuigen dat hij eind volgende
week rustig naar het Brussels
justitiepaleis kan komen om
daar een getuigenis onder ede af
te leggen. Hetzelfde geldt voor
de oud-partijvoorzitters van de
Socialistische Partij Tobback
en Vandenbroucke.
De advocaten van Claes willen
de drie als getuige a decharge
oproepen om een centraal punt
in de verdediging van de oud
NAVO-baas te onderbouwen.
Volgens Claes repte partijpen
ningmeester Mangè pas op 19
januari 1989 over een eventuele
'schenking' van de Italiaanse
helikopterbouwer Agusta aan
de SP. Het toenmalige partijbe
stuur - Claes, Vandenbroucke
en Tobback - zou dat aanbod
unisono van de hand hebben ge
wezen. Mangè incasseerde vol
gens deze lezing op eigen houtje
het geld via een Zwitserse ven
nootschap.
Lastig
De datum is van belang omdat
het wapencontract in december
1988 werd ondertekend. Zelfs
bij 'groen licht' door het partij
bestuur wordt het lastig corrup
tie hard te maken als de Agusta-
gelden pas na het tekenen van
het contract ter sprake zijn ge
bracht. Volgens twee verdach
ten, de Brusselse advocaat Pue-
linckx en SP-secretaris Wallyn,
gaf het SP-bestuur echter al in
oktober/november 1988 zijn fi
at. Toen was niet Vandenbrouc
ke maar Van Miert partijvoor
zitter.
Van Miert, die een van de zwaar
ste posten bekleedt in het dage
lijks bestuur van de Europese
Unie, opende onmiddellijk een
persoffensief om elke betrok
kenheid bij het Agusta-smeer-
geld te ontkennen. „Als er geld
is gegeven, is dat achter mijn
rug gebeurd", aldus de commis
saris. Liekendael stelde Van
Miert echter nu onverwacht snel
gerust. Omdat Van Miert niet
van corruptie verdacht wordt,
kan hij met een gerost hart ko
men getuigen, aldus Lie
kendael. Van een potentiële
verdachte mag niet worden ge
vraagd onder ede tegen zichzelf
te getuigen.
Ook het vooronderzoek tegen
Vandenbroucke en Tobback
heeft volgens Liekendael geen
vermoeden van schuld opgele
verd. Wel houdt Cassatie ten
aanzien van Vandenbroucke
nog een kleine slag om de arm,
omdat tegen deze oud-politicus
nog een ander onderzoek loopt
in verband met de mogelijk
strafbare besteding van corrop-
tiegelden. Om die reden mag
Vandenbroucke volgende week
zelf bepalen of hij onder ede ge
tuigt. GPD
LONDEN - De elfjarige Matthew Williamson wacht bij het
gerechtshof in Londen op het begin van zijn proces. Matthew
woont samen met zijn moeder in een hut op 17 meter hoogte in
een 130 jaar oude es. Gisteren diende de zaak die hij had aan
gespannen tegen projectontwikkelaars die zijn boomhut wil
len vellen. De jongen is a 1 drie jaar niet naar school geweest en
ongewild een boegbeeld geworden van natuurbeschermers.
foto Adam Butler/AP
|f door Hans Hoogendijk
MOSKOU - De ontkenning van
president Jeltsin was niet meer
genoeg, paniek dreigde in Rus-
land. Premier Primakov moest
zelf op de tv verklaren dat zijn
regering niet van plan is de vrije
handel in dollars te verbieden.
Of de mededeling veel zal uitha-
len, moet nog blijken.
Het ontwerp van het anti-crisis
programma van de communisti
sche eerste vice-premier Masl-
joekov was gisteren uitgelekt.
Er wordt een ratjetoe van maat-
regelen voorgesteld, die buiten-
van onze redactie buitenland
j WENEN - Een coördinator van
de noodhulp in Kosovo heeft
gisteren in Wenen aandacht ge-
vraagd voor de tragedie van de
onzichtbare vluchtelingen in
Kosovo. „Zij leven in de bossen
of langs rivieren, lopen rond als-
of ze in een hok lopen of zoeken
een schuilplaats, zodat ze met
een grote familie opeengepakt
zitten in een klein huis. Hier
door hebben hulporganisaties
gewoon alarmerend klinken
voor alle voorstanders van de
vrijemarkteconomie. „Ik wil
niet zeggen dat het de terugkeer
naar de commando-economie
uit de Sovjettijd is, maar het
lijkt er wel heel veel op", rea
geerde een buitenlandse analist.
Masljoekov bepleit niet alleen
de terugkeer van de staatscon
trole over veel economische sec
toren, maar ook een strikte
overheidscontrole over de han
del in valuta, voorop de Ameri
kaanse dollar. In feite zou de
handel in dollars, meer dan ooit
de tweede valuta in het land,
moeite de Albanese vluchtelin
gen te bereiken.
De vluchtelingen, ouderen,
vrouwen en kinderenlij den aan
uitputting, diarree en honger en
hebben last van de koude. De
zwaksten, baby's en kleine kin
deren is dit fataal geworden, zei
zij. „Deze mensen hebben onze
hulp nodig voor het te laat is",
verklaarde Marion Feik van de
katholieke hulporganisatie Ca
ritas, die het gebied onlangs be
zocht.
vrijwel onmogelijk worden ge
maakt. In totaal hebben de Rus
sen naar grove schattingen 40
miljard dollars in de oude sok.
Dat Masljoekov niet alleen staat
met zijn plannen, werd gisteren
duidelijk toen de machtige gou
verneur Rossel met hetzelfde
plan kwam. Hij wilde zelfs de
dollar helemaal uit het binnen
landse geldverkeer verbannen.
En hij verklaarde dat Jeltsin het
ermee eens was. Het Kremlin
haastte zich om dit te ontken
nen. Maar het gezag van het
staatshoofd is dermate getaand,
dat in Moskou direct over niets
Maandenlang zijn honderddui
zenden etnische Albanezen op
de vlucht, zei Feik. Maar er is
niet één vluchtelingenkamp. De
mensen, die zijn gevlucht voor
Servische granaataanvallen en
razzia's, vrezen dat zij in een
kamp een gemakkelijk doelwit
zijn voor de agressors. Zij geven
daarom de voorkeur aan een
schuilplaats in de bossen. Grote
hulporganisaties, zoals het VN-
vluehtelingenbureau en het In
ternationale Rode Kruis, berei
ken hierdoor volgens Feik de
mensen niet die hen nodig heb
ben.
De cijfers tonen hoe de crisis is
opgelopen. In maart waren
25.000 mensen in Kosovo van
huis en haard verdreven. In sep
tember was dit opgelopen tot
400.000, een vijf de van de gehele
bevolking.
Van de achthonderd dorpen van
de Albanezen zijn er tachtig
verwoest. Achttienduizend hui
zen zijn geplunderd of verwoest.
Feik deed een dringende oproep
voor hulp aan de vluchtelingen
voor de winter invalt. ANP
OSNABRÜCK - Duitsers wor
den steeds dikker.
Een op de twee inwoners van de
Bondsrepubliek heeft overge
wicht en een op de vijf neigt
naar zwaarlijvigheid. Dat heeft
de Duitse Adipositas-vereni-
ging gisteren gezegd. Vijftien
jaar geleden was het aantal dik
kerds maar half zo groot. AP
anders werd gesproken dan over
het aanstaande verbod. Het ka
binet besprak later op de dag de
anti-crisisplannen. Primakov
verklaarde na afloop: „Ik wil
opnieuw stellen dat er nog geen
programma is. Er wordt hard
aan gewerkt. Het gerucht dat de
staat het monopolie krijgt over
de handel in harde valuta is ab
solute onzin."
Maar hij zei ook dat als het In
ternationaal Monetair Fonds
niet over de brug komt met de
bijna negen miljard gulden, die
het tweede deel van de toege
zegde lening vormen, er 'onpo
pulaire' maatregelen worden
getroffen.
Afgrijzen
In de Russische hoofdstad Mos
kou, waar meer dan 90 procent
van de dollarhandel zich af
speelt, werd vol afgrijzen en
verbazing gereageerd op de be
richten. „Dat is dan de absolute
dood van de markteconomie en
van onze vrijheid. In elk be
schaafd land kun je geld wisse
len, bij ons blijkbaar met meer",
zei een jonge vrouw.
In Moskou werd ook gespecu
leerd dat het Kremlin, ondanks
de ontkenningen, wel degelijk
overweegt de vrije handel in
harde valuta aan te pakken en
dat iemand 'gelekt' heeft. Het
plan zou zijn geweest de maat
regelen pas bekend te maken na
de zevende oktober, de dag van
de revolutie, waarop groot
scheepse demonstraties tegen
Jeltsin worden vernacht. GPD
van onze redactie buitenland
RABAT - De nabestaanden van
vele tientallen verdwenen poli
tieke gevangen in Marokko,
krijgen binnen afzienbare tijd
opheldering over het lot van hun
dierbaren. Sommige gevange
nen zijn al decennia lang niet
meer gezien. Ook worden bin
nenkort tientallen politieke ge
vangenen vrijgelaten.
Dft hebben journalisten in Ra
bat vernomen van betrouwbare
bronnen in de omgeving van het
koninklijk paleis.
De mensenrechtensituatie in
Marokko is geleidelijk aan het
verbeteren, sinds in maart voor
het eerst een centrum-linkse re
gering is benoemd onder de so
cialistische premier Youssoufi.
Die heeft zelf in de jaren zestig
in de gevangenis gezeten we
gens 'staatsgevaarlijke' activi
teiten, en daarna bijna twee
decennia lang in ballingschap
geleefd.
Youssoufi wordt in zijn liberali-
seringsbeleid tegengewerkt
door Basrï, die als minister van
Binnenlandse Zaken jarenlang
leiding gaf aan de onderdruk
king in Marokko. Dat Basri die
portefeuille mocht houden, was
de concessie die Youssoufi aan
koning Piassan II moest doen om
premier te kunnen worden, na
dat zijn USFP bij de parle
mentsverkiezingen eind vorig
jaar de grootste partij was ge
worden.
Volgens betrouwbare bronnen
in Rabat heeft de Adviesraad*
voor de Mensenrechten
(CCDH), die in 1992 door Has
san II is ingesteld, inmiddels 112
gevallen onderzocht van ver
dwenen tegenstanders van het
bewind. Van zeventig van hen is
vastgesteld dat zij dood zijn.
Hun families krijgen een bewijs
van overlijden en een nog nader
vast te stellen pensioen dat kan
oplopen tot boven de duizend
gulden per maand.
Van 42 andere mensen wordt het
lot nog nader onderzocht. Som
migen van hen zijn mogelijk in
het buitenland. RTR/AFP/ANP
door Bob Kroon
BERN - Nu Europol na zeven
jaar eindelijk operationeel is
geworden, wil Zwitserland zich
zo snel mogelijk aansluiten bij
wat op den duur kan uitgroeien
tot een Europese FBI. Europol is
gisteren gestart en heeft het
hoofdkwartier in Den Haag.
„Plet internationale misdaad
syndicaat is veel beter georga
niseerd dan onze overheden",
zegt de Zwitserse procureur-ge
neraal Del Ponte. „Er is een
schreeuwende behoefte aan een
centraal opsporingsapparaat
op Europees niveau, maar ook
aan een samenwerking tussen
de magistratuur en een harmo
nisatie van het strafrecht in Eu
ropa. Europol is een eerste stap
in de goede richting."
Del Ponte denkt dat een samen
werkingsverband tussen Euro
pol en Zwitserland in ieders be
lang is, omdat niemand ermee
gebaat is een land als Zwitser
land 'te isoleren in de strijd
tegen het internationale gang-
sterdom'. De leiding van Euro
pol deelt deze mening en staat
positief tegenover de benoe
mingvan een permanente Zwit
serse gedelegeerde op het
hoofdkwartier in Den Haag.
De politieke beslissing hierover
moet echter nog in Brussel en
Bern worden genomen, temeer
omdat de Zwitsers vermoede
lijk alleen toegang krijgen tot de
databestanden van Europol op
basis van volledige wederkerig
heid. Procureur-generaal Del
Ponte ziet hier geen onoverko
melijke problemen en Zwitser
land heeft het nodige te bieden,
vooral watbetreftinformatieop
het gebied van witwassen van
crimineel geld.
Minister Korthals van Justitie
verklaarde bij de start van Eu
ropol dat hij er voorlopig geen
voorstander van is Europol ver
gaande bevoegdheden te geven.
„Als je dat al wil, moet je daar
heel geleidelijk mee beginnen."
De bewindsman toonde zich
huiverig voor de ontwikkeling
van Europol tot een organisatie
die lijkt op de Amerikaanse FBI.
Dat zou betekenen dat Europol
zich in de lidstaten daadwerke
lijk gaat bezighouden met het
opsporen van criminelen. „De
FBI-gedachte is niet aan de orde
maar misschien op termijn
wel", zei Korthals.
Hij wees erop dat de wetgeving
op het terrein van het strafrecht
en strafprocesrecht in Europa
nog lang niet op elkaar is afge
stemd. Daarmee is ook een rech
terlijke en politieke controle op
het opereren van een 'volwaar
dige' Europese politie nog lang
niet gegarandeerd.
Europol, tot de oprichting
waarvan bij het Verdrag van
Maastricht in 1992 is besloten,
fungeert nu als een contactpunt
tussen de lidstaten voor het uit
wisselen, coördineren en analy
seren van informatie op het ter
rein van de georganiseerde
misdaad. Plet werkterrein om
vat onder meer drugshandel,
mensensmokkel en het witwas
sen van misdaadgeld.
GPD/ANP
TOKIO - Het bedrijfsleven in
Japan is de laatste tijd alleen
maar somberder geworden. Dat
blijkt uit het zogenoemde
Tankan-kwartaalrapport dat
de Japanse centrale bank giste
ren heeft vrijgegeven. De stem
ming is een stuk slechter dan het
vorige rapport aangaf.
De vertrouwensinclex van het
bedrijfsleven blijkt nu op minus
5.1 te staan, de laagste stand
sinds begin 1996. De index geeft
aan dat tegenover honderd be
drijven die de toekomst positief
zien, er 151 zijn die hun vooruit
zichten negatief beoordelen. De
vorige index stond op minus 38.
De stemmingsbarometer is een
stuk slechter dan was voorzien.
Veel bedrijven meldden dat ze
dit jaar hun investeringen zul
len terugschroeven en voorspel
len minder winst en omzet. Al
met al is het geen blijde bood
schap voor de Japanse minister
van Financiën, Kiichi Miyaza-
wa, die vandaag naar Washing
ton vertrekt voor overleg met
zijn partners van de zeven
grootste industrielanden (G-7).
Japan zal daar wederom te ho
ren krijgen dat het hoog tijd
wordt om overtuigende maatre
gelen te nemen óm de economie
uit het slop te halen. Een kortge
leden gelanceerd plan om het
bankwezen uit de crisis te halen,
heeft ook al niet veel uitge
haald. RTR/DPA/ANP
De Jonge Hoek van Dijke Stenevate 2 Heinkenszand (0113) 561482
