Levensverhaal van een legende PZC varia woensdag 30 september 1998 Vrijlating Van Dam geeft andere vergeten gedetineerden hoop Majoor Bosshardt begon in 1948 op de Wallen met honderd gulden Heer Bommel en de Liefdadiger ©Toonder Studio's puzzel Cryptogram recept Tapenade met roomboter het weer Ze wordt wel de 'koningin van de Amsterdamse Wallen' ge noemd. Met honderd gulden op zak en gewapend met een vlag van het Leger des Heils, hegon ze daar precies vijftig jaar geleden haar werk. Vandaag verschijnt haar biografie 'Ma joor Bosshardt. Een leven voor anderen'. De presentatie is, waar kan het anders, in café Hoppe. doorThea van Beek Ze heeft het druk, druk, druk. Haar agenda puilt uit van de afspraken. Onophoudelijk rin kelt de telefoon in haar apparte mentje. Terwijl een klusjesman de uitgevallen elektriciteit re pareert, probeert ze het gesprek op gang te houden. 'Koffie?' Ijverig reddert ze in haar keu kentje, beantwoordt geduldig telefoontjes en probeert nog enige orde te houden in de sta pels paperassen. Alida Margaretha Bosshardt (85) ziet het even niet meer zit ten. „Het is op het ogenblik een puinhoop. Nu mijn biografie verschijnt, wil iedereen met me praten. Radio, televisie, Jos Brink en tussendoor nog allerlei lezingen in het land. Ik ben een beetje bang dat ik nu allerlei dingen ga vergeten." „Ik snap nooit waarom ze altijd mij moeten hebben. Ik ben toch al 8 5 en ook niet knapMenig ar tiest zou blij zijn met zoveel publiciteit. Maar ach, het is na tuurlijk ook mooi, al die aan dacht. En die biografie, nee dat was niet mijn eigen idee." Reacties 'Nee' zeggen is nooit haar sterk ste punt geweest. „Anderhalf jaar heeft die uitgever achter me aangezeten. Tenslotte heb ik maar toegegeven. Maar nu word ik er toch wat onrustig van, want je krijgt zowel positieve als negatieve reacties. Maar ik doe het allemaal voor het ko ninkrijk van God en het Leger des Heils." Ze is een levende legende. Ei genlijk al lang geen majoor meer, maar luitenant-kolonel. Ze maakt er geen punt van, want als 'de majoor' kreeg ze landelijke bekendheid. Die kwam in 1959, tijdens een op treden in het tv-programma 'Anders dan Anderen' van Bert Garthoff, waar het hele rosse le ven van de Wallen op kwam dra ven. Echt wereldnieuws werd de ma joor in 1965, toen ze samen met een vermomde kroonprinses Beatrix in de Amsterdamse bin nenstad de Strijdkreet uitvent te. Ze trokken langs seksshops, bordelen en raamprostituees. Fotograaf Peter Zonneveld be trapte hen in café Hoppe aan het Spui en maakte de foto van zijn leven. Sindsdien werd er een vliegtuig naar haar vernoemd en dragen talloze bloemen haar naam. Ze gniffelt bij het voor uitzicht dat wellicht na haar dood ook een Amsterdamse steeg haar naam zal dragen. Opgepakt Ze was achttien en woonde in Utrecht toen ze voor het eerst in aanraking kwam met het Leger. Al snel stond haar besluit vast: ze wilde heilssoldate worden. Haar eerste werkkring was een evangelisatiepost in Rotterdam. Vervolgens werd ze overge- plaatst naar een kindertehuis in de hoofdstad. Tijdens de oorlogsjaren zwierf ze met 'haar' kinderen langs verschillende opvangplaatsen in het Gooi. Het Leger des Heils was sinds 1941 door de Duitsers verboden. Om aan geld te ko men voor de kinderen, ging ze maar weer collecteren. Na verraad werd ze tijdens een collecte opgepakt in Beverwijk. Een paar weken zat Bosshardt opgesloten in een kamertje van een politiepost in Bussum. „Ik werd steeds verhoord over hoe dat nu zat met het Leger des Heils. Na het laatste verhoor liep die Duitser weg zonder de deur te sluiten. Ik ben rustig weggewandeld. Ik heb altijd het gevoel gehad dat die comman dant wilde dat ik weg zou lo pen." Op 8 oktober 1948 begonze haar - werk op de Wallen. Een Good- willcentrum voor maatschap pelijk en geestelijk werk voor prostituees, zwervers en alco holisten. Ze kreeg honderd gul den, een vlag van het leger en de Majoor Bosshardt: „Ik snap niet waarom ze altijd mij moeten hebben." foto Marcel Israël/GPD zegen van de Heer. Een halve eeuw later bestaat het centrum uit zes opvanghuizen, een wooncentrum voor ouderen, 200 medewerkers, 80 vrijwilli gers en een begroting van 13 miljoen gulden. „Toen ik in 1978 met pensioen ging, heb ik mijn commandant die honderd gul den nog teruggegeven." Naïef Het leven van majoor Bosshardt is verweven met de Amsterdam se Wallen. Ze was 35 toen ze er ging werken en behoorlijk na- iefZo kwam ze met haar collec tebus eens terecht in een café waar ze kamers verhuurden. „Wilt u een warm bed of een koud", hoorde ze de bardame aan een klant wagen. „Ik dacht nog dat ze een warme kruik in bed wilde leggen, maar het bleek dat je er dan een meisje bij kreeg." Ze kende iedereen op de Wallen, de hoeren, pooiers, seksbazen en de penoze. Niets en niemand veroordelend, 'want we zijn al lemaal mensen'. Bang was ze nooit. Ook niet die keer toen een man haar met een pistool dreig de te vermoorden. „Ik zei: 'Je kunt mij beter niet vermoorden. Want ik zit dadelijk in de hemel en jij komt in de gevangenis, dus ik zou wel weten waarvoor ik koos'." Al twintig jaar is ze met pensi oen, maar nog steeds heeft ze het even druk als vroeger. Geen we relddeel of ze is er geweest, op congressen, spreekbeurten of werkbezoeken. Dit voorjaar nog, in Amerika. Tussendoor doet ze het eigen land. Met haar Fiatje Panda is ze nu nog goed voor 35.000 kilometer per jaar. Twee avonden per week collec teert ze met de Strijdkreet en bezorgt het Leger maandelijks een paar duizendjes extra. De majoor is vastbesloten het jaar 2000 nog mee te maken. „Bang voor allerlei gebreken, zodat ik dat allemaal niet meer kan? Lijkt me eigenlijk wel lek ker. Krijg ik eindelijk een beetje rust." GPD 'Majoor Bosshardt, Een leven voor anderendoor Eline Verburg; uitge verij BZZToH; prijs f29,90. door Jos Verlegh De Nederlandse ambassade in New Delhi zal alles in het werk stellen om Hans van Dam, hét Nederlandse symbool voor de vergeten gevangenen in het buitenland, nog deze week te rug te halen. Of dit lukt, hangt volgens het ministerie van Bui tenlandse Zaken af van de me dewerking van de Indiase auto riteiten. „Van Dam is dinsdag uit de ge vangenis opgehaald door een medewerker van het consulaat. Hij is nu in New Delhi om de for maliteiten af te ronden", aldus een woordvoerster van het mi nisterie. Als het lukt de uit Utrecht af komstige Van Dam deze week naar Nederland te halen, zal hij worden opgenomen in het brandwondencentrum in Be verwijk. India heeft gratie ver leend aan Van Dam, die eenstraf van tien jaar uitzat in India we gens hasjsmokkel. Eén van de voorwaarden voor de gratie is dat de Utrechter in Nedeidand in een specialistische kliniek (Advertentie) Voor dierenvrienden van o -18 jaar. Je bent al lid van Kids for Animals voor maar 20,- tot i januari 2000. Je helpt hiermee de dieren en je krijgt zelf: een CD met dierenhits, een sleutelhanger, een stickerboekje, een pas poort met gratis toegang op clubdagen én zes keer per jaar een clubblad. Word lid. Bel: 0900 - 0099. (44 et. pm.) Wtf'-Wte, wordt opgenomen. Van Dam is zwaar ziek, hij is besmet met het HIV-virus en heeft een open beenwond. Van Dam zat zeven jaar in de In diase gevangenis. In mei van dit jaar heeft oud-minister Van Mierlo gratie op humanitaire gronden voor Van Dam aange vraagd. Van Mierlo erkende dat de ambassades niet altijd ge noeg tijd en menskracht hebben om de Nederlandse gevangenen voldoende steun en aandacht te geven. Van Dam is veel dank verschul digd aan de Utrechtse gevange nispredikant Joop Spoor. Zon der diens inzet zou Van Dam een vergeten gevangene zijn ge weest. De uitzichtloze situatie van Van Dam is door Spoor aan gegrepen om aandacht te vra gen voor alle gevangenen die in het buitenland aan hun lot wor den overgelaten door de Neder landse autoriteiten. Dominee Spoor reist al jaren de wereld rond om Nederlandse gevangenen te bezoeken. Hij signaleerde eerder de erbarme lijke omstandigheden waarin mensen hun straf uitzitten maar vond pas gehoor nadat hij sa men met een televisieploeg ge heime opnamen van Hans van Dam India uit smokkelde. De predikant ervaart de vrijlating als een groot succes, niet alleen voor de Utrechter maar ook voor alle andere gedetineerden. Spoor: „Van Dam heeft gediend als voorbeeld. Het is fantastisch dat hij nu vrijkomt, maar zijn lot heeft een hoger doel gediend. De opnamen van Hans hebben diepe indruk gemaakt op de toenmalige minister van Bui tenlandse Zaken Van Mierlo. Zijn opvolger Van Aartsen wil ook meer aandacht besteden aan gevangenen in het buiten land. De meeste diplomaten in het buitenland vinden het be zoeken van gevangenen niet zo'n leuk werk, maar het hoort er welbij." Een zus van Van Dam is sinds een week terug van een bezoek aan haar broer. „Had ik het maar geweten dat hij gratie kreeg, dan was ik een week lan ger gebleven en had ik met hem mee kunnen reizen. Het ging naar omstandigheden goed met Hans. Hij was vrolijk, maar dat was meer de buitenkant. Ik kreeg de indruk dat hij zich te genover zijn familie goed hield. We zijn blij dat hij vrij is maar pas echt gelukkig als Hans op Schiphol arriveert." GPD In de gemakkelijke stoel bij de kachel kwam heer Ollie een beetje tot zichzelfAch,' sprak hij met zachte stem, 'het is goed om in deze ver trouwde omgeving eens open te kunnen praten. Er dreigt een groot gevaar, mevrouw. Deze Brekel, die u een gladde gang heeft aange smeerd, is een gevaar voor de omgeving. Hij draait alles om en hij zal iedereen ongelukkig maken met zijn wit papieren geld en zijn ge makkelijke betalingen en zijn flats en zijn programma's. Zijn vloe ren stoten niet alleen modder af, maar ook heren. En daarom vraag ik u: waar moet dat heen?'Zijn vraag bleef in de lucht hangen, doch bij de deur klonk een zacht lachje. 'Kijk,' hernam heer Bommel met verheffing van stem, 'u bent een vrouw met smaak en onderscheidingsvermogen. U weet wat mooi en lelijk is en daarom...' Op dat moment werd hij op de mouw getikt en toen hij verrast om keek, zag hij naast zich iemand staan, in wie oplettende lezertjes met enige moeite de gastvrouw zullen herkennen.'Hoe vind je mijn nieuwe jurk, Ollie?' vroeg ze. 'Schattig, hè? Het werd tijd, dat ik iets aan de mode ging doen. "Een vrouw als u moet niet uit de tijd ra ken", zei die meneer. Daarom heb ik de hoed erbij gekocht. Is het geen dotje? Een echte Lieven-Brekelhoed, Ollie, uit zijn eigen ate lier. Nu, hoe vind je me?'Heer Bommel stamelde iets. Hij sprong overeind en verliet verward de eens zo vertrouwde omgeving. Horizontaal: 1Voor het gewicht deels positief (6); 7. De gebruikers gaan er mee schuiven (5); 8. Beeldmateriaal (5); 9. Geld(t) voor een tele visieprogramma (5); 10. Zo voornaam is Sampras (4); 11. Waar in vissen nog veel kunnen leren (6); 12. Zuinig zijn met inzetten (6). Verticaal: 2. Drank smaakt niet bij deze dans (5); 3. Buis die de oplossing dicht benadert (6); 4. Kleine voorgevel van een zalm (6); 5. Laat ste schilderij (4); 6. De kogel is door de kerk? (8); 10. Voornemen van niveau (4); 11. Het wassende water (3). Oplossing gisteren: De woorden op de eerste en derde verti cale regel zijn:banderol en zaterdag. Het sleutelwoord luidt: GRONDBEZIT. BeZi tter AbAttoi r NuT t i gen DoE11 rap EeRzucht ReDuct i e OnAardi g LoGogram Hans Belterman De tapenade is een oorspronkelijke specialiteit uit de Provence. Ze wordt samengesteld met ansjovis of tonijn, kappertjes, zwarte olijven, knoflook, tuinkruiden en koud gepers te olijfolie. Er is niet één recept maar er zijn enkele tientallen recepten voor de Provenqaalse tapenade bekend. En daarnaast zijn er even zo veel of nog meer varianten bekend. In ons land is de tapenade vooral populair in de res taurants. Men serveert het voor de maaltijd in kleine potjes en je krijgt er meestal een of meerdere broodsoor ten bij. Ook thuis bij een glas wijn of een borrel smaakt zo'n tapenade goed. De tapenade kun je dan ook thuis sa menstellen en je hoeft dat niet altijd met olijfolie te doen. Onze eigen (licht gezouten) roomboter leent er zich bij zonder goed voor. De tapenades die nen altijd op kamertemperatuur te worden opgediend en horen dan ook niet in de koelkast thuis. Botertapenade met peterselie: 725 gram roomboter (op kamertempera tuur); 3 eetl. lauwwarm (ca. 40 °C.) wa ter; 7 theel. limoen- of citroensap; wit te peper uit de molen; 7 mespuntje zeer fijngemalen (zee)zout; 7 eetl. fijn- geraspte extra belegen Goudse kaas; 3a4eetl. ragfijn gehakte (platte)peter selie. Leg de boter in een kom en voeg, on der voortdurend roeren en kloppen, 1 eetlepel water toe. Voeg de tweede eetlepel water toe wanneer de eerste al volledig in de boter is opgenomen. Voeg tijdens het roeren en kloppen van de derde eetlepel ook limoen- of citroensap, peper en zout toe. Roer na het kloppen kaas en peterselie er door. Doe de tapenade over in kleine een persoons kommetjes en presenteer ze samen met de door u gekozen brood soorten) onmiddellijk daarna. Botertapenade met Goudse kaas: 125 gram roomboter (op kamertempera tuur); 3 eetl. lauwwarm water (ca. 40 °C.); 1 klein teentje knoflook, uitge perst; witte peper uit de molen; 50 gram zeer fijn geraspte oude of overja rige Goudse (ofEdammer) kaas. Maak gewelde boter zoals hierboven is aangegeven. Voeg knoflook en pe per tijdens het roeren en kloppen van de derde eetlepel water toe. Roer na het kloppen de geraspte kaas er door. Botertapenade met Roquefort: 50 a 75 gram Roquefort of andere blauwge- aderde kaas; 125 gram roomboter; (op kamertemperatuur); 3 eetl. lauwwarm water (ca. 40 °C). Wrijf Roquefort of andere blauwge- aderde kaas door een fijne zeef. Maak de gewelde boter zoals al eerder is aangegeven. Roer na het kloppen de fijngewreven Roquefort erdoor. Botertapenade met basilicum: 16 ver se basilicumblaadjes, ragfijn gehakt of gesneden; 125 gram roomboter; 3 eetl. lauwwarm water (ca. 40 °C.); wit te peper uit de molen; 2 a 3 eetl. zeer fijn geraspte Parmezaanse kaas. Maak de gewelde boter zoals al eerder is aangegeven. Voeg tijdens het klop pen van de derde eetlepel water wat peper en eventueel een snufje zout toe. Roer er na het kloppen geraspte kaas en basilicum door. Tip:hakof maal 75gram ontpitte zwar te olijven ragfijn. Roer ze samen met de kaas en basilicum door de gewelde boter. Europa: Ex-hurricane De restanten van hurricane Karl zorgen vandaag in West-Europa voor een weersverslechtering. Deze hurricane heeft een aantal dagen op de Atlantische Oceaan rondgedoold en koe.rst nu in de vorm van een depressie in de richting van Zuid-Engeland. Extreni windsnelheden komen niet meer voor maar een flinke hoeveel heid bewolking en regen brengt Karl nog wel met zich mee. Op de Britse eilanden, in de Benelux, Frankrijk, de westelijke Alpen en Noord-ltalië zorgt een bijbehorende storing voor veel bewolking en regen. De meeste neerslag wordt aan de westkant van de Alpe verwacht. De temperaturen variëren in deze gebieden van 14 gra' den in Schotland tot 20 in het noorden van Italië. Ook in het ooste van Europa heeft een depressie het heft in handen. In Polen en vooral in Rusland valt op uitgebreide schaal regen. In Zuid-Europ wisselen zon en wolken elkaar vaak af en soms valt er een bui. Dit geldt voor de Balkan en voor grote delen van Italië, Spanje en Portugal. De temperaturen liggen vaak tussen de 20 en 25 graden Droog, vrij zonnig en zomers warm is het aan de Turkse zuidkust, in het zuiden van Griekenland en aan de Spaanse west- en zuid kust. Hier bereikt het kwik plaatselijk zelfs 30 graden. Op de Canar sche eilanden is het mooi strandweer met flinke zonnige periode. L Lagedrukgebied H Hogedrukgebied -AA_ Koufront Warmtetronl aA Samengesleld Ironl lichte sneeuw matige sneeuw zware sneeuw lichte regen matige regen r bewolkt ///y// De komende drie dagen worden we met een uitloper van een ex-tropi- T sche orkaan met de naam Karl geconfronteerd. Hij leidt nu een i ven als oceaandepressie en trekt vanaf morgen geleidelijk het \r teland van West-Europa op. Waarschijnlijk zet hij de dagen daa>e koers naar de Alpenlanden. Vandaag staat ons weer al onder in®' vloed van Karl. Een bijbehorende storing beweegt van zuidwesA naar noordoost over het land. De storing veroorzaakt veel bewk' king en er zijn perioden met regen. Bovendien gaat de wind wed eens opspelen. Langs de kust waait het vanmiddag af en toe vrk, krachtig uit de zuidoosthoek. Bij dit alles stokt de temperatuur een graad of 17. Later vandaag wordt het langzaam droger en ri schien vangen we nog een glimp van de zon op. Komende nach zijn er enkele opklaringen, maar een enkele bui is niet uitgeslottj' De temperatuur daalt naar omstreeks 11 graden. Morgen heeftK zon weinig in te brengen; wolken en buien des te meer. Het kwiF de thermometerbuis heeft er niet zoveel zin meer in en komt morgenmiddag hoog uit tot een graad of 16. De wind uit zuidoost tot oost is meest matig. Vrijdag buigt dezelfde storing van vandaag naar onze contreien terug. Daardoor is er opnieuw veel bewolking en valt er nu en dan regen. Plaatselijk kan er toch aardig wat water wor den opgevangen. Tezamen met een vrij stevige noord oostelijke bries en slechts 15 graden voelt het kil aan. Het weekeinde levert droger weer op en wellicht schijnt de zon wat vaker, 's Middags haalt de temperatuur een magere 14 a 15 graden. Nautisch bericht DONDERDAG Hoog water Laag water 1 OKTOBER uur cm uur cm uur cm uur Vlissingen 10.46 143 23.24 164 04.46 118 17.20 Terneuzen 11.06 16423.48 187 04.45 125 17.40 Bath 11.51 193 05.26 150 18.20 Roompot Buiten 10.45 109 23.35 128 05.05 093 17.50 Zierikzee 11.45 116 05.30 100 18.15 Stellendam Buiten 11.15 099 ----- 04.50 055 17.15 Wemeldinge 11.55 129 -- 05.35 109 18.20 Philipsdam West 11.45 128 05.35 102 18.35 Vooruitzichten min. wind O op 17.17 Er waait een zuidoostelijke wind, kracht 4 a 5. Het zicht is meestentijds matig. De temperatuur van het kustwater bedraagt een graad of 16. Tijdens de regen is er kans op onweer. Waterstanden WOENSDAG Hoog water 30 SEPTEMBER uur cm uur cm Vlissingen 09.20 144 22.10 147 Terneuzen 09.46 165 22.26 168 Bath 10.15 199 23.11 196 Roompot Buiten 09.30 112 22.20 116 Zierikzee 10.20 121 23.05 124 Stellendam Buiten 10.00 100 22.50 104 Wemeldinge 10.30 134 23.15 136 Philipsdam West 10.35 132 23.15 136 Laag water uur cm uur 02.56 123 15.34 03.10 135 15.45 04.02 165 16.35 03.00 09616.35 03.55 103 16.50 03.30 060 15.55 04.00 113 16.45 03.55 111 16.25 Zeeland: Uitloper Zon onder op 7.45 Maan

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 4