Akkoord claims asbestziekte
Asielzoekerscentra puilen uit
door fors gestegen instroom
Koelbakfiets voor Afrika
4 WEKEN
AR
Plunderaars Lesotho spelen kat-en-muis met politie
Resolutie V-raad
brengt NAVO-actie
Kosovo dichterbij
Greenspan
praat koersen
omhoog
VOOR 15,00
JA, ik wil:
Rushdie wacht
af na verklaring
Iran over fatwa
|13
Tientallen
slachtoffers
door geweld
Georges
vs
Onafhankelijk instituut stelt vergoeding aan slachtoffers vast
Kohl sluit grote coalitie niet uit
MJH
Van Gelder waarschuwt bedrijven
Ajax dicht bij crisis
SANTO DOMINGO - Meer dan
dertig mensen zijn in het Caribi
sche gebied tot gisteravond om
gekomen door het geweld van
de orkaan Georges. Gisteren
raasde die over het oosten van
Cuba. In Florida bereiden de in
woners zich op de orkaan voor
door woningen te barricaderen
en voorraden in te slaan.
Georges heeft een spoor van
verwoesting getrokken tijdens
zijn vier dagen durende tocht
door het Caribische gebied. In
de Dominicaanse Republiek
vielen zeker twaalf doden en
worden zeker veertig mensen
vermist toen een school in San
Cristobal werd getroffen door
een aardverschuiving.
In Haïti vielen dertien doden
onder wie elf in de hoofdstad
Port-au-Prince. Volgens een ra
diostation vielen de meeste do
den in de volkswijk Carrefour
Feuilles veel gammele huizen
instortten. Ook de materiële
schade is groot. Dinsdag richtte
Georges grote verwoestingen
aan op Puerto Rico, waarbij ze
ker vijf mensen omkwamen.
Van de drie bovenwindse Antil-
laanse eilanden is Saba het
zwaarst getroffen. Op Sint
Maarten bedraagt de schade
volgens een Nederlandse verze
keringsexpert naar schatting
100 miljoen gulden. AFP/RTR
NEW YORK - De aande
lenkoersen op de effecten
beurs van New York zijn
gisteren fors gestegen. De
Dow Jones-index ging
omhoog met 257,21 pun
ten tot 8154,41.
Oorzaak van de stijging
van 3,25 procent waren
uitlatingen van Alan
Greenspan, Amerika's
centralebankpresident.
Deze zinspeelde het dui
delijkst tot nu toe op een
renteverlaging in de VS.
De handelaren antici
peerden op de toespraak
van Greenspan en de
beurs opende daarom zeer
goed. Binnen een kwartier
stond de index al honderd
punten hoger. ANP/KRF
zie ook pagina 6 en 7
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Staatssecretaris
Cohen van Justitie sluit tenten
kampen voor asielzoekers niet
uit als tijdelijke oplossing voor
de sterk stijgende instroom van
asielzoekers. Cohen liet dit gis
teren weten in reactie op de
alarmerende berichten van het
Centraal orgaan Opvang Asiel
zoekers (COA) dat de asielcen
tra overvol dreigen te raken.
Het COA drong er gisteren bij de
staatssecretaris op aan snel iets
aan dit probleem te doen, omdat
het anders binnen enkele weken
geen mensen meer kan plaatsen.
In Nederland zijn in totaal
42.000 opvangplaatsen. Als
noodmaatregel hebben vijfdui
zend vluchtelingen zelf onder
dak mogen regelen.
De Immigratie- en Naturalisa
tiedienst (IND) meldde vorige
week dat gerekend moet worden
met de komst van 60.000 asiel
zoekers. Dit recordaantal ligt
volgens de IND in het verschiet
als de instroom aanhoudt en
maatregelen uitblijven.
Cohen zal volgende week maat
regelen voorstellen aan het ka
binet. Hij wil in oktober de
Tweede Kamer informeren over
zijn plannen.
GroenLinks-Kamerlid Halse-
ma voelt weinig voor Cohens
suggestie van tentenkampen.
Tentenkampen zijn volgens
haar het allerlaatste middel om
opvangproblemen het hoofd te
bieden. .Waarom mogen de
asielzoekers niet in een Van der
Valk-achtig hotel zitten?" Het
kabinet moet daarnaast beter
anticiperen op de komst van
meer asielzoekers. „De ramin
gen zijn altijd te laag. Er moet
een permanente oplossing ko
men."
Ook het CD A-Kamerlid Verha
gen uit kritiek. „Cohen wordt
geconfronteerd met het falende
beleid van het eerste kabinet-
Kok. Alle signalen stonden al op
rood vanaf eind vorig jaar", stelt
hij. Cohens voorganger, de
PvdA-staatssecretaris Schmitz,
heeft voor de problemen „haar
kop in het zand gestoken", aldus
Verhagen.
De PvdA-fractie vindt dat het
begrip tentenkampen niet ge
dramatiseerd moet worden.
„Het zijn geen campingachtige
toestanden", meent woordvoer
der Middel. „Als noodoplossing
is dit een goed idee."
Acceptabel
D66-Kamerlid Dittrich vindt
het eveneens acceptabel als in
het uiterste noodgeval wordt
gekozen voor tentenkampen.
„Dat heb ik liever dan dat men
sen die in Nederland heg noch
steg kennen op straat gaan
zwerven", zei hij. De Kamer
overlegt op 14 oktober met Co-
hen over de problemen. Dittrich
wil dat Cohen vóór die datum
zijn maatregelen bekend maakt.
WD-Kamerlid Kamp staat niet
afwijzend tegenover tenten
kampen. Hij vindt echter dat
Nederland de asielproblemen
niet kan oplossen door meer op-
vangplaatsten te creëren. „Wij
moeten de oorzaak aanpak
ken", zo bepleit hij „De in
stroom loopt duidelijk uit de
hand. de procedures duren nog
steeds te lang en wij moeten een
actiever terugkeerbeleid voe
ren." ANP
zie ook pagina 2
van onze redactie binnenland
AALTEN - Het bedrijf Truckbouw Aalten
heeft een bakfiets met een ingebouwde koel
kast ontwikkeld. Zonnepanelen koelen de
koelkast. De vinding is bedoeld voor straat
venters in Afrika.
De eerste twee types worden zaterdag ver
scheept naar grote frisdrank- en bierfabrikan
ten in Ghana. Deze bedrijven geven de bakfiets
in bruikleen aan venters die op straat drank,
groente en fruit aan de man brengen. Eén ex
emplaar kost de bedrijven circa 3500 gulden.
De Aaltense onderneming kwam via haar
agenten in Afrika op het idee. Daar wordt
drank, fruit en groente op straat verkocht.
Aangezien de particuliere venters hun handel
vaak verplaatsen, is een mobiele koeler vereist.
Die kunnen tot dusver de etens- en drinkwaren
beperkt koel houden.
„De zonnepanelen hoeven maar drie uur te
worden opgewarmd om de koelkast minstens
één dag en nacht op de gewenste temperatuur
te houden", aldus woordvoerder Verboom. De
test van de koelkast vond plaats in een soort
tropenkamer. ANP
(Advertentie)
(eenmalig binnen zes maanden)
een proefabonnement van
4 weken voor 15,00
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving 33,25
per kwartaal met
automatische afschrijving
93,50
Naam;
Voorletters:m/v
Straat:
Postcode;
Plaats:
Telefoon:
(Advertentie)
VRIJDAG 25 september
zijn onze kantoren te
Middelburg en Goes
i.v.m. onze personeelsreis
vanaf 11.30 uur gesloten
>}ccountanls-en
Adviesgroep Rijkse
LONDEN - De Britse schrijver
Salman Rushdie is 'voorzichtig
optimistisch' na de verklaring
van de Iraanse president Khata
mi over het doodvonnis tegen
hem. Khatami had dinsdag in
New York verklaard dat de zaak
'helemaal voorbij' is.
Rushdie is ondergedoken sinds
de Iraanse geestelijk leider aya
tollah Khomeiny in 1989 een re
ligieus doodvonnis tegen hem
uitsprak.
Khatami stelde niet de uitdruk
kelijke opheffing van deze fat
wa in het vooruitzicht. Het is
onder islamitische theologen
omstreden in hoeverre een fat
wa van een overleden ayatollah
kan worden opgeheven. In elk
geval kan dat alleen door een
andere hoge geestelijke gebeu
ren en niet een wereldlijke auto
riteit als de Iraanse regering.
R TR/DPA/A F P/ANP
O
O
CM
1
Overwegend zonnig
Optrekkende nevel, gevolgd door veel zon.
Matige oostelijke wind.
^Maxima rond 20 graden.
241e jaargang no. 228
donderdag 24 september 1998
losse nummers ƒ1,75
Plunderaars verlaten met hun buit totaal vernielde winkels in Maseru.
van onze redactie buitenland
MASERU - De Zuid-Afrikaanse leger-
actie in Lesotho is gisteren een optre
den tegen plunderaars geworden. Bij
gevechtep werden 49 mensen gedood,
onder wie negen Zuid-Afrikaanse sol
daten. In Zuid-Afrika zelf neemt de
kritiek toe op het ingrijpen, dat hard en
overbodig wordt genoemd.
In de straten van de door chaos en anar
chie getroffen hoofdstad Maseru klonk
geweervuur terwijl plunderaars kat-
en-muis speelden met de politie en
Zuid-Afrikaanse en Botswaanse solda
ten. Relschoppers staken winkels en
kantoren in brand.
De regering van Lesotho, een door
Zuid-Afrika omringd koninkrijk,
foto Juda Ngwenya/RTR
van onze redactie buitenland
VILAMOURA - De NAVO werkt
vandaag en morgen in het Por
tugese Vilamoura haar plannen
uit voor een eventueel militair
ingrijpen in Kosovo. De minis
ters van Defensie uit de zestien
NAVO-lidstaten bekijken hoe,
met een nieuwe resolutie van de
VN-Veiligheidsraad in de hand,
de druk op de Servische leider
Milosevic kan worden opge
voerd.
De NAVO heeft drie scenario's
op tafel liggen. De meest haal
bare lijkt het uitvoeren van
luchtaanvallen op Servische
doelen, mocht Belgrado door
gaan met het verdrijven van
Kosovo-Albanezen uit hun dor
pen. Nederland stelt in principe
acht F16's beschikbaar voor
zo'n operatie. De Servische pre
sident Milan Milutinovic waar
schuwde woensdag dat Joego
slavië terug zou slaan na een
NAVO-aanval
De crisis in Kosovo gaat de
tweedaagse bijeenkomst domi
neren nu de Veiligheidsraad het
eindelijk eens is over een resolu
tie. Ook Rusland stemt in met
een oproep aan Belgrado en de
Kosovaarse rebellen om een on
middellijk staakt-het-vuren in
acht te nemen en onderhande
lingen te starten. Hoewel de re
solutie geen di regie dreiging
met militair geweld bevat, valt
ze wel onder Hoofdstuk VII van
het VN-handvest. Dat gaat over
acute bedreigingen van vrede en
veiligheid in de wereld en werd
eerder gebruikt als legitimatie
voor militaire actie, bijvoor
beeld tegen Irak.
De Verenigde Staten beschou
wen de nieuwe Kosovo-resolu-
tie dan ook als rechtvaardiging
voor eventueel militair optre
den. Vrijwel alle andere leden
van de Veiligheidsraad gaan ar
echter van uit dat daarvoor een
nieuwe resolutie nodig is. De
Amerikaanse minister Cohen
zal in Portugal de NAVO-bond-
genoten op de Amerikaanse lijn
proberen te krijgen.
Rusland, een traditionele bond
genoot van de Serviërs, had zich
lang tegen de resolutie verzet.
Maar nu de winter dichterbij
komt voor de 250.000 vluchte
lingen, van wie naar schatting
50.000 geen dak boven het
hoofd hebben, ging Moskou
overstag. Naast een bestand en
onderhandelingen eist de resou-
tie dan ook dat zowel de Joego
slavische regering als de leiding
van de Kosovo-Albanezen on
middellijk stappen ondernemen
'om de dreigende humanitaire
ramp te voorkomen'.
Het door Albanezen gerunde
Kosovo-Informatiecentrum
meldde dat de afgelopen dagen
27 doden zijn gevallen .ANP
dreigde vorige week te bezwijken onder
acties van de oppositie. Die mondden
uit in een coup binnen het leger tegen
regeringsgetrouwe officieren. Zuid-
Afrika besloot vervolgens tot een inter
ventie. De oppositie beschuldigt de re
gering van premier Mosisili van verkie
zingsfraude. De machthebbers wonnen
toen 79 van de 80 parlementszetels.
RTR/AFP/ANP
Zuidafrikaanse militairen patrouille
ren in het door branden en plunderin
gen geteisterde Maseru.
foto Walter Dhladhla/AFP
Cijsouw
Hoe lang procedures kunnen
duren, bleek in de zaak-Cij-
souw. Mevrouw L. Cijsouw uit
Oost-Souburg en de Koninklij
ke Schelde Groep (KSG) in Vlis-
singen procederen al bijna tien
jaar over een vergoeding. Haar
man is aan een asbestziekte
overleden. Zaken als die van de
familie Cijsouw hebben eraan
bijgedragen dat er een Asbest-
mstituut komt. Bedrijven waar
in veel met asbest is gewerkt zijn
door rechters aansprakelijk ge-
Ajax is Ajax niet meer. De trots, de bluf en de flair zijn ver
dwenen bij de landskampioen, die zelfs de kleinste clubjes uit
de eredivisie geen angst meer kan inboezemen De Amster
dammers, met de broers De Boer in de gelederen, gingen gis
teravond voor schut tegen Fortuna Sittard. Met de
1-0 score kwam Ajax nog goed weg. Een crisis hangt y Q
in de lucht.
feiten en meningen: 2; binnenland: 3; varia: 4; buitenland: 5;
financiën en economie: 6; economie: 7; radio en televisie: 9;
zeeland: 11, 12, 13, 15, 16 en 17; mode: 19, 20, 21, 23, 25;
sport: 29, 31, en 33.
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: 0800-0231231
Kohl sluit niet langer een grote
coalitie uit van christen-demo
craten en sociaal-democraten
na de verkiezingen van zondag
in Duitsland, zo heeft hij giste
ren gezegd. Zo'n regering van
zijn CDU/CSU en de SPD wil hij
echter niet leiden, voegde hij er
meteen aan toe. De bondskanse
lier liet ook weten nog geen
noodzaak te zien voor het ver
bond
Commissaris van de koningin Van Gelder uitte gisteren in
Goes ongezouten kritiek op de mentaliteit van de onderne
mers in Zeeland, die volgens hem de effecten van de tunnel on
der de Westerschelde onderschatten. „Bij de aanleg van de
tunnel hoort een duidelijke oriëntatie op de wereld
om je heen. Niet een in zichzelf gekeerde, geïsoleerde 1 1
maatschappij."
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Asbest
slachtoffers moeten nog
voor hun dood smarten
geld toegekend krijgen.
Het toekomstige Instituut
voor Asbestslachtoffers
moet zich dat ten doel stel
len, volgens mr. B. J. As-
scher.
Het smartengeld waarop erken
de asbestslachtoffers of hun na
bestaanden recht hebben, is
vastgesteld op 90.000 gulden
plus 10.000 gulden voor onder
meer begrafeniskosten.
Asscher, oud-president van de
Amsterdamse rechtbank, pre
senteerde gisteren in Den Haag
het akkoord over de oprichting
van het Asbestinstituut. Hij
slaagde erin verzekeraars,
vakbonden, bedrijfsleven,
rijksoverheid en het comité as
bestslachtoffers op één lijn te
krijgen. De komst van het nieu
we instituut, dat volgend jaar
aan de slag gaat, moet een einde
maken aan de juridische lij
densweg voor asbestslachtof
fers en hun nabestaanden.
steld en verplicht een schade
loosstelling te betalen. Voor
werkgevers is dat één van de re
denen om akkoord te gaan met
de oprichting van het instituut.
Dat krijgt vooral een bemidde
lende taak. Eerst wordt onder
zocht of een aanvraag terecht is,
waarna bemiddeling volgt over
de vergoeding tussen aanvrager,
werkgever en verzekeraar. Als
de bemiddeling mislukt, wordt
de kantonrechter ingeschakeld.
Zijn uitspraak is bindend. Ho
ger beroep vervalt.
Nog niet alle asbestslachtoffers
kunnen bij het instituut aan
kloppen. De groep is beperkt tot
werknemers met longvlieskan-
ker (mesothelioom). Die keuze
is gemaakt, aldus mi: Asscher,
omdat de relatie asbest-long-
vlieskanker het duidelijkst is.
Bij asbestose en longkanker is
dat verband moeilijker aan te
tonen. Op basis van advies van
de Gezondheidsraad wordt la
ter beoordeeld of die asbest
slachtoffers ook via het insti
tuut kunnen worden geholpen.
Asscher rekent op 300 tot 350
claims per jaar en dat geduren
de dertig jaar. Het gebruik van
asbest is sinds 1993 in Neder
land volledig verboden. Asbest
ziekten openbaren zich laat,
soms pas na veertig jaar.
De verwachting is dat er jaar
lijks dertig miljoen gulden moet
worden uitgekeerd, veelal via
verzekeraars. Het Rijk trekt
geld uit voor mensen die bij een
bedrijf hebben gewerkt dat fail
liet is gegaan.
Een probleem is dat de aanspra
kelijkheid van bedrijven na der
tig jaar vervalt, terwijl een
asbestziekte zich later kan
openbaren. Het ministerie van
Sociale Zaken zoekt een oplos
sing voor dit probleem.
Schelde Groep
Woordvoerder mr. T. L. van de
Poel van de Koninklijke Schel
de Groep denkt dat de nieuwe
schaderegeling niet zal leiden
tot extra verzekeringskosten
voor het bedrijf. „Veel zaken
wordt nu al geschikt. Die 90.000
gulden is ongeveer een gemid
delde. Er zijn veel hogere en veel
lagere bedragen uitgekeerd."
C. Hendriks uit Oost-Souburg,
die voor de FNV asbestslachtof
fers bijstaat, vindt de oprich
ting van het Asbestinstituut een
doorbraak, zeker omdat er een
vast schadebedrag is overeen
gekomen. „Maar", voegt hij toe,
„het blijft moeilijk te bewijzen
dat een bedrijf nalatig is ge
weest.
Voor De Schelde, isolatiebedrijf
Hertel én Rietschoten en Hou-
wens is dat geen probleem, maar
wel voor automonteurs en
bouwvakkers die met asbest-
materialen hebben gewerkt.
Dat verandert met."
