Rostock
walgt van
neonazi's
PZC
Politie Maleisië houdt ontslagen
vice-premier aan na betoging
Bestand ETA voorgekookt door Baskische politiek
GOED
KOOP
Regeringspartij in
Zweden moet flink
verlies incasseren
Partij van Paul Marchal dreigt in te storten
Bloed Sint Gennaro
redt kardinaal van
Napels... voorlopig
buitenland
NPD krijgt geen bijval
ij fit - II 'm
i1
JSÉr
tr,
f j
H -
s
Handlanger Bin Laden gepakt
Moeder van Fergie verongelukt
Noord-Korea leidt kamikazes op
Topadviseur Saddam loopt over
Alliantie BA en AA breidt uit
Raketaanvallen
op Kaboel eisen
veel slachtoffers
maandag 21 september 1998
door Peter van Nuijsenburg
ROSTOCK - Het had het laatste
machtsvertoon van de neonazi's
voor de verkiezingen van ko
mende zondag moeten worden,
maar het werd vooral een de
monstratie van duizenden in
woners van Rostock tegen het
bruine gevaar.
De 3.000 aanhangers van de Na
tionale Partij Duitsland (NPD)
hadden zaterdag in de haven
stad in de Oost-Duitse deelstaat
Mecklenburg-Vorpommeren
hun grote wapenschouw willen
houden. Daar hadden ze oor
spronkelijk een in de prille ge
schiedenis van het herenigde
Duitsland een beladen locatie
roor uitgekozen.
Het centrum voor Vietnamezen
n de buitenwijk Lichtenhagen
Werd zes jaar geleden bestormd
;n met molotovcocktails beko
geld door jeugdige vandalen.
Duizenden omstanders j uichten
de jongeren toe en moedigden ze
aan. De politie keek werkeloos
cf machteloos toe. Dat er geen
doden vielen, was een mirakel.
Sindsdien staat Rostock-Lich-
ttnhagen in binnen- en buiten
land bekend als het eerste
brandpunt van de weer oplaai
ende vreemdelingenhaat. De
NPD had het tot een bede
vaartsoord willen maken, als de
rechter daar geen stokje voor
'nad gestoken.
De NPD'ers moesten hun mars
nu door een andere troosteloze
buitenwijk houden. Het is een
luidruchtige ommegang door
temandsland geworden. De
meeste bewoners van Dierkow
waagden zich niet op straat en
sloegen van hun balkons de kaal
geschoren, leuzen scanderende
en provocerende horde gade.
Meer dan 6.000 ME'ers uit het
hele land waren uitgerukt om de
neonazi's en linkse tegende-
ir.onstranten, de 'autonomen',
die eveneens 3.000 man sterk
naar Rostock waren gekomen,
van onze redactie buitenland
STOCKHOLM - De Zweedse
sociaal-democraten hebben
bij de parlementsverkiezin
gen van gisteren een zware
slag moeten incasseren. Ze
kregen 36,6 procent van de
stemmen, bijna een vijfde
minder dan de 45,3 van vier
jaar geleden. Dit is het resul
taat van de telling van de
stemmen van 5903 van de
6109 stembureaus.
De Linkse Partij zag haar
aanhang bijna verdubbelen:
van 6,2 tot 12 procent. Hoe
wel de twee linkse partijen
procentueel net niet de meer
derheid hebben, krijgen ze
samen 175 van de 349 zetels
in de Riksdag, zo blijkt uit de
berekeningen. Premier Pers-
son zei in een eerste reactie
op de uitslag dat hij denkt de
steun van de Linkse Partij en
van de milieupartij De Groe
nen nodig denkt te hebben;
hij wil echter alleen gedoog-
steun en geen coalitie met de
Linkse Partij. Gudrun Schy-
man (Links) op haar beurt
liet weten dat haar partij
geen kabinetszetels opeist,
maar dat ze wel wil dat het
'verkiezingsresultaat geres
pecteerd wordt'.
De grootste oppositiepartij,
de conservatieve Moderater-
na van Carl Bildt, die beslist
had gerekend op enige pro
centen stemmenwinst, moest
het doen met 0,5 procent
meer dan de 22,2 procent van
1994. Bildt was ook enige tijd
premier van Zweden en was
tot voor kort actief voor de
inteiTiationale gemeenschap
in Bosnië.
Behalve de Linkse Partij won
ook de christen-democrati
sche partij flink aan aan
hang. Kwam de partij in 1994
met de hakken over de sloot
in de Rijksdag (met 4,1 pro
cent bij een kiesdrempel van
4 procent), nu hebben ze 11,7
procent van de stemmen ge
kregen.
Comfortabel
De Centrumpartij, die pre
mier Persson de afgelopen
jaren steunde, viel terug van
7,6 procent naar 5,1 procent.
De milieupartij De Groenen
kreeg 4,4 procent van de
stemmen. Van deze partij
hangt het af vermoedelijk af
hoe comfortabel Persson
straks op het regeringsplu
che zit.
De opkomst lag met 7 86 pro
cent onder de verwachting
van 85 procent die aan het
begin van de mooie herfstdag
was voorspeld. ANP/DPA
1,...
Jq fior,n
fcj N1CHTS
ij
r*- 1
uit elkaar te houden. Op een
paar incidenten slaagden ze
daar in.
De meeste tegenstanders van de
NPD hadden besloten niet de
confrontatie te zoeken. Ze had
den zich verenigd in een 'bond
genootschap tegen rechtswaar
60 partijen en organisaties aan
deelnamen, en een 'multicultu
reel vredesfeest' georganiseerd
niet ver van de plaats waar in
augustus '92 bijna een bloedbad
had plaats gevonden.
Bruine trio
Sinds de Duitse Volksunie
(D VU), met de NPD en de 'Repu-
blikaner' deel uit makend van
het bruine trio, in april bij de
deelstaatverkiezingen van Sak-
sen-Anhalt, volledig onver
wacht 13 procent van de stem
men haalde, timmert extreem
rechts in het oosten stevig aan
de weg.
Het potentieel voor het bruine
trio wordt door sommige ex
perts op 10 procent van de kie
zers geschat. Niet elke extreem
rechtse kiezer is een overtuigd
neonazi. Velen zijn proteststem
mers. Maar dat met name de
NPD een bedreiging kan wor
den moet niet worden uitgeslo
ten. De NPD is goed georgani
seerd en is er beter in geslaagd
dan de twee andere partijen jon
ge neo-nazi's aan zich te binden.
Toch moet het brxiine gevaar
niet overschat worden. Alleen al
het feit dat er drie extreem
rechtse partijen bestaan, zegt
alles over het gebrek aan een
heid. Het ledental wordt op niet
meer dan 50.000 geschat. Bo
vendien zijn er geen echte lei
ders.
De kiesdrempel voor de Bonds
dag zal het bruine trio niet ha
len, maar in Mecklenburg-
Vorpommem, waar zondag ook
deelstaatverkiezingen worden
gehouden, houdt men rekening
met een entree in het regionale
parlement. GPD
Neonazi's lopen door Dierkow.
foto Thomas Hantzschel/AP
door Paul Koopman
BRUSSEL - Een uittocht van leden, be
richten over infiltratie door extreem
rechts, onenigheid over de te volgen koers
en conflicten met politieke bondgenoten.
De nieuwe partij waarmee Paul Marchal
de gevestigde politieke orde in België om
ver wilde kegelen, lijkt de laatste tijd
vooral zelf te wankelen.
De Partij voor Nieuwe Politiek België
(PNPb) is tot grote opluchting van het po
litieke centrum in België in opspraak ge
komen en vormt, een jaar voor de verkie
zingen, al nauwelijks meer een bedreiging
voor de gevestigde macht.
Van een warm bad naar een ijskoude
douche; zo kan de behandeling die de Bel
gische media Paul Marchal hebben gege
ven nog het best worden omschreven.
Marchals verbeten zoektocht naar zijn
ontvoerde dochter An en zijn beheerste
reactie nadat Mare Dutroux augustus
1996 werd gearresteerd, schonk hem het
aura van een martelaar en volksheld in
één. Toen Marchal als eerste 'Dutroux-
ouder' een politieke partij oprichtte, we
zen opiniepeilingen uit dat de PNPb in
Vlaanderen liefst 23% van de stemmen
zou kunnen verzamelen. Maar vanaf het
moment dat de PNPb ten doop werd ge
houden, ging het bergafwaax-ts. Marchal
verhuisde van de voorpagina's naar een
xxithoekje van de kranten.
Sympathiek
Over de PNPb zelf viel bovendien niet veel
te melden. De partij had nog geen politiek
programma. De belofte dat Belgische
zwaargewichten zich bij de partij zouden
aansluiten werd niet waargemaakt. De
andere 'Dutroux-ouders' noemden Mar
chals initiatief sympathiek, maar sloten
zich er niet bij aan.
Inmiddels is de partij in een draaikolk van
interne twisten en negatieve berichtge
ving terecht gekomen. Zo'n dertig Frans
talige leden van de PNPb zegden hxm lid
maatschap op uit protest tegen de volgens
hen 'dictatoriale' manier waarop de partij
geleid wordt door Marchal, diens echtge
note Betty en hun huisadvocaat Sxmilon.
De voorzitters van de drie districten ga
ven er de brui aan uit ongenoegen over de
partij koers.
Steeds nadrukkelijker duiken verhalen
op over de 'infiltratie' van extreem-rechts
in de nog maagdelijke PNPb. Centraal
daarbij staat Hendrik Boonen, de nieuwe
voorzitter van de PNPb-af deling Antwer
pen. Boonen was in 1988 een lijsttrekker
van De Nieuwe Partijdie in haar vaandel
onder meer de slogan voerde: 'Maak van
Borgerokko weer Borgerhout'.
Voorzitter Similon bestreed zaterdag dat
de partij van Marchal een rechtse koers is
gaan varen. „De partij is rechts, noch
links", zei hij. GPD
van onze redactie buitenland
KUALA LUMPUR - De Ma
leisische politie heeft gisteren
de begin deze maand ontslagen
vice-premier en oud-minister
van Financiën Anwar Ibrahim
aangehouden. Enkele uren voor
de arrestatie hadden tiendui
zenden Maleisiërs hun steun
voor Anwar betuigd en leuzen
tegen premier Mahathir Moha-
med geroepen.
Anwar zou vandaag worden
aangeklaagd wegens homosek
suele contacten. Zaterdag wer
den een geadopteerde broer van
de voormalige vice-premier en
een vroegere schrijver van zijn
redes tot zes maanden gevange
nisstraf veroordeeld. Zij had
den toegegeven homoseksuele
contacten met de vroegere vice-
premier te hebben gehad. Vol
gens Anwar, vader van zes kin
deren, heeft de justitie de be
kentenissen 'met drugs en mar
telingen' afgeperst.
De 51-jarige ex-vice-premier
leidde eerder op de dag een be
toging van naar schatting 35 tot
50.000 aanhangers van zijn her
vormingsgezinde beweging te
gen Mahathir bin Mohamad.
Het was de grootste betoging te
gen de regering in het islamiti
sche land sinds jaren. Het is er
verboden zonder toestemming
van de politie met meer dan drie
mensen de straat op te gaan.
Anwar werd op 2 september
ontslagen. Hij had zich verzet
tegen de plannen van de premier
om de regering een vaste gi'eep
op de economie te geven met tal
r groet volgelingen tijdens een bijeenkomst in Kuala Lumpur.
foto Vincent Thian/AP
door Henk van den Boom
BARCELONA - Het bestand van de
Baskische afscheidingsbeweging ETA,
dat vrijdag van kracht werd, is tot
stand gekomen in twaalf geheime ont
moetingen tussen vertegenwoordigers
van de regerende nationale Baskische
partij PNV en afgezanten van Herri Ba
tasuna, de politieke vleugel van de
ETA. De eerste bijeenkomst vond
plaats op 26 februari van dit jaar.
Een speciale afdeling van de autonome
Baskische politie had opdracht de ver
gaderingen te beschermen tegen even
tuele spionnen. De nationale regering
ui Madrid was totaal onkundig van het
geheime beraad.
Geheel volgens het stramien van de
Noord-Ierse vredesbesprekingen kwa
men de twee gesprekspartners overeen
het eerst met elkaar eens te worden al
vorens niet-nationalistische partijen in
te schakelen. Ook spraken ze af de ge
sprekken niet te laten beïnvloeden
door eventuele nieuwe gewelddaden
van de ETA of arrestaties van ETA-le-
den door de politie. De besprekingen
mondden uiteindelijk uit in de 'Verkla
ring van Lizarra', dat vorig weekeinde
werd ondertekend door alle Baskische
politieke partijen.
In juli kwam de ETA-top in het geheim
in Brussel bijeen en besloot tot een wa
penstilstand voor onbepaalde tijd. Op
die bijeenkomst werden de andere
ETA-kopstukken ingelicht over de te
volgens strategie. Later werd op een
bijeenkomst in het Franse Bordeaux
het lagere kader van de ETA ingelicht
over het bestand en de nieuwe strate
gie.
De man die een cruciale rol speelt in het
hele proces en bij alle gesprekken aan
wezig was, is Arnaldo Otegi, de nieuwe
leider van Herri Batasuna nadat de
voormalige partijtop eind vorig jaar in
de gevangenis belandde wegens propa
ganda voor de ETA.
De 38-jarige Otegi, lid van het Baski
sche parlement, geniet veel vertrouwen
in ETA-kringen Hij was zelf lid van de
gewapende organisatie en heeft van
1987 tot 1993 in de cel doorgebracht
door zijn aandeel in een aanslag op een
militair gebouw in San Sebastian en
een viertal ontvoeringen. Otegi wordt
wel de Spaanse Gerry Adams genoemd
Op hem rust de zware taak om zowel
het vertrouwen van de ETA en diens
veelal jonge en radicale achterban te
behouden alsook om het vertrouwen te
winnen van zijn toekomstige gespreks
partners binnen de Baskische en de
Spaanse nationale politiek.
In een interview in de Spaanse krant La
Vanguardia zei Otegi: 'Wij allen heb
ben fouten gemaakt', waarmee hij de
allereerste radicale nationalist is die in
het publiek iets van schuld bekent.
Aznar
Inmiddels zijn de eerste spontane, en
elkaar nogal eens tegensprekende re
acties op het bestand wat geluwd en
rijst de vraag: Wat nu? De blikken van
alle Spanjaarden zijn gericht op pre
mier Aznar. die zaterdag terugkeerde
van zijn staatsbezoek aan Peru. Zijn
eerste daad na aankomst was een gang
naar paleis Zarzuela voor een ander
half uur durend onderhoud met koning
Juan Carlos.
Gisteravond is hij de eerste oriënteren
de gesprekken begonnen met zijn eigen
ministers. Vandaag praat hij waar
schijnlijk nog met de oppositie. De vo-
MÜNCHEN - De 40-jange Arabier die woensdag in Duits
land werd aangehouden, is inderdaad de door de Verenigde
Staten gezochte vermeende handlanger van de Saudische
miljonair en extremist Osama bin Laden. Dit heeft minister
van Binnenlandse Zaken van Beieren Beckstein meegedeeld.
Beckstein zei dat de Arabier zo snel mogelijk zal worden uit
geleverd aan de VS. „Dit is geen Duitse zaak. De Amerikanen
willen hem. En wij willen zo snel mogelijk van de zaak af." De
VS moeten binnen veertig dagen officieel om uitlevering vra
gen. Dan moet de rechtbank in München zich buigen over de
vraag of uitlevering toelaatbaar is.
De Amerikanen beschouwen de Soedanees Mamduh
Mahmud Salim als de financiële man van de groep-Bin La
den De arrestant ontkent dat volgens Beckstein, maar zegt
Bin Laden wel te kennen. DPA/RTR/AFP
LONDEN - De moeder van Sarah 'Fergie' Ferguson, de ex-
vrouw van de Britse prins Andrew, is zaterdag bij een auto
ongeluk in Argentinië om het leven gekomen, zo liet Bucking
ham Palace gisteren weten.
De 61-jarige Susan Barrantes was na haar scheiding van ma
joor Ronald Ferguson hertrouwd met de Argentijn Hector
Barrantes, een professionele polospeler. De moeder van de
hertogin van York woonde in een hacienda bij de Argentijnse
hoofdstad Buenos Aires. ANP/RTR
SEOUL - Noord-Korea heeft eerder dit jaar een kamikaze
eenheid van 140 oude gevechtsvliegtuigen opgezet om be
langrijke doelen in Zuid-Korea aan te vallen. Dit heeft de
Zuid-Koreaanse staatsradio zaterdag gemeld.
De vliegtuigen kunnen worden uitgerust met chemische wa
pens. Tweehonderd piloten zouden in ondergrondse oplei
dingscentra vlakbij de demarcatielijn tussen de beide Korea's
worden opgeleid voor de zelfmoordmissies.
De kamikazes, die onder het bevel van de Noord-Koreaanse
leider Kim Jong-il staan, kunnen zo laag vliegen dat ze op de
radar niet zichtbaar zijn, aldus de radio. RTR
LONDEN - Een topadviseur van de Iraakse leider Saddam
Hoessein is naar België gevlucht. Met de hulp van de 38-jarige
Sami Salih kon Irak de internationale economische sancties
tegen het land omzeilen en olie tegen wapens ruilen.
De overloper maakte zich eerder dit jaar met vrouw en vier
kinderen uit de voeten nadat hij van spionage was beschul
digd. meldde de Britse krant The Sunday Telegraph gisteren.
Het blad spreekt over het spectaculairste geval van overlope-
rij tijdens het twintigjarige bewind van Saddam.
De afvallige topadviseur verstrekte de Britse en Amerikaanse
inlichtingendiensten waardevolle informatie over het smok-
kelnetwerk van olie. Met de winst van de verkoop werden wa
pens aangeschaft. Londen en Washington ondernamen actie
om de illegale activiteiten in te dammen. ANP
LONDEN - Britse kranten hebben dit weekeinde gemeld dat
British Airways (BA) en American Airlines (AA) een flinke
uitbreiding van hun alliantie hebben bereikt. De belangrijk
ste luchtvaartmaatschappijen die toetreden, zijn Cathay Pa
cific, Japan Airlines, Qantas en Iberia.
BA en AA vormden in 1996 een alliantie, maar die is nog
steeds niet effectief. De mededingingsautoriteiten in de VS en
de Europese Unie verlangen dat de maatschappijen rechten
op de routes tussen Londen en de VS opgeven om te waarbor
gen dat er voldoende concurrentie blijft. ANP/AFP
van noodmaatregelen, zoals een
vastgestelde wisselkoers van de
nationale munt, de ringgit.
De premier en zijn aanhangers
binnen de regeringspartij UM
NO (Verenigde Maleisische Na
tionale Organisatie) hebben
Anwar daarna beschuldigd van
immoreel gedrag. Hij zou zich
niet alleen schuldig hebben ge
maakt aan homoseksuele prak
tijken, maar ook buitenechtelij
ke relaties hebben onderhou
den. Ook zou hij een onwettig
kind hebben.
In een toespraak tot de betogers
omschreef Anwar zichzelf als
'de leider van het volk'. Hij riep
de 72-jarige Mahathir, premier
sinds juli 1981, op af te treden.
Op spandoeken was evenals en
kele maanden geleden bij de
studentendemonstraties in Ja
karta het woord Reformasi
(Hervorming) te lezen. De beto
gingen in de Indonesische
hoofdstad brachten in mei de
Indonesische president Soehar-
to ten val.
De overheid had duizenden mi
litairen en agenten op de been
gebracht, maar zij grepen pas in
toen ongeveer 5000 aanhangers
van Anwar na afloop van de bij
eenkomst op het Vrijheidsplein
in de richting van Mahathirs re
sidentie trokken. De politie ge
bruikte waterkanonnen, traan
gas en wapenstokken om de be
togers terug te dringen. De de
monstranten gooiden met ste
nen naar de ingang van Ma
hathirs woning. RTR/AFP/DPA
door Hans Geleijnse
NAPELS - Drie keer per jaar
houdt gelovig Napels de
adem in en zaterdag hoorde
daar zeker de kardinaal van
Napels bij, Michèle Giorda
no. „Het is vloeibaar, hele
maal vloeibaar geworden",
riep hij na vijftig minuten in
tensief bidden opgelucht.
Sommigen van de driedui
zend aanwezigen in de ka
thedraal van Napels konden
hun emoties niet de baas en
slaakten kreten van blijd
schap.
Geen wonder. Als de al eeu
wen in een flacon bewaarde
klont gestold bloed van de
Heilige Ianuario Gennaro
niet vloeibaar wordt wacht
de stad onheil Dit keer, op de
sterfdag van de in 305 ont
hoofde martelaar was het
veranderingsproces in het
flesje vooral een krachtproef
voor de kardinaal. Giordano
wordt van malversaties met
kerkgelden beschuldigd. Hij
ontkent dat heftig, maar jus
titie houdt voet bij stuk. Het
onderzoek duurt voort en be
last de verhoudingen tussen
kerk en Italiaanse staat
Binnen en buiten de kerk
kwam het zaterdag tot hefti
ge discussies tussen voor- en
tegenstanders van Zijne Eer
waarde. „Hij moet aftreden",
riepen sommige actievoer
ders. Maar de meeste kerk
gangers namen het voor
Giordano op.
Sint Gennaro heeft de kardi
naal zeker een dienst bewe
zen. Als zijn bloed niet vloei
baar was geworden - hetgeen
de afgelopen driehonderd
jaar maar een paar keer is ge
beurd trouwens - was dit ze
ker opgevat als een door de
Heilige zelf gegeven teken
van Giordano's schuld. GPD
(Advertentie)
PAGE QUILTED
KEUKENPAPIER
pak a 2 rollen van.33f
rige regeringschef en ex-leider van de
socialistische PSOE. Felipe Gonzalez,
zei gisteren weinig vertrouwen te heb
ben in de huidige regeringsleider. „Az
nar weet onvoldoende wat er zich bin
nen de ETA afspeelt om leiding te
kunnen geven aan een eventueel vre
desproces."
Commentatoren hebben deze dagen al
betoogd dat het bereiken van vrede in
Baskenland nog wel eens moeilijker
kan zijn dan het vredesproces in
Noord-Ierland. De Baskische separa
tisten doen niet alleen aanspraken op
Spaans grondgebied. Zij gaan er ook
vanuit dat twee Baskische Franse pro
vincies tot Euskadi behoren. Boven
dien heeft een verdere zelfstandigheid
van Baskenland direct gevolgen voor
de eisen die andere Spaanse deelgebie
den stellen, zoals Catalonië dit week
einde al liet weten. GPD
GEHAKT
HALF OM HALF
500 gram
NU
2."
(Hifi) 1 99
NU^i
ALLE
SOORTEN
BOERENBROOD
P®r he€' m r3voo«TiN
NU 1."
ed* van ra. 21 t/m a 26 sept 1998
SnvwsBV W 035-5483333
ELKE DAG GOED NIEUWS 8
KABOEL - Raketaanvallen van
de Afghaanse oppositie op
hoofdstrad Kaboel hebben vol
gens het Taliban-regime zeker
180 slachtoffers gemaakt. Op
een drukbezochte markt zou
den honderd doden en gewon
den zijn gevallen. Elders in Ka
boel vielen volgens de Taliban
tachtig slachtoffers.
De raketten werden afgevuurd
door de troepen van Ahmed
Sjah Massoed, wiens troepen
zich op slechts 25 kilometer van
Kaboel bevinden. De funda
mentalisten hebben het grootste
deel van Afghanistan, waaron
der de hoofdstad, in handen. De
markt ligt in het westen van Ka
boel. Winkels en marktkramen
werden verwoest en volgens een
politieman was de straat be
zaaid met verbrande en ver
minkte lijken
De Taliban zullen volgens een
woordvoerder Massoeds basis
in de Pansjirvallei met bommen
bestoken, als de aanvallen op
Kaboel voortduren. Massoed
heeft zijn aanhangers in de val
lei gezegd zich voor te bereiden
op een offensief van de Taliban
of te vluchten. RTR/DPA/AFP
