Boeren eisen volledige vergoeding
Jazz by the sea steekt
heel Walcheren aan
PZC
PZC
Wandelingen door
bossen Westhoek
Anderhalf miljoen
voor veiliger weg
Kees de Jongen de grote
winnaar met vier Elektra's
zeeland
Agrarisch Schouw en-Duiv eland denkt dat Rijk schade onderschat
Staatsbosbeheer dunt
dennen Boswachterij
Westerschouwen uit
kunst cultuur
Simon Estes brengt 'n
Wagner van formaat
maandag 21 september 1998
door Piet Kleemans
BROUWERSHAVEN - Volledi
ge vergoeding van de schade
door wateroverlast. Dat is en
blijft het uitgangspunt voor de
land- en tuinbouworganisaties.
Dat werd zaterdag duidelijk tij
dens een crisisvergadering van
Agrarisch Schouwen-Duive-
land (ASD) in het Tonnenmaga-
zijn in Brouwershaven.
Volgens ASD-bestuurslid R. J.
van der Wekken onderschat de
rijksoverheid de omvang van de
schade. „Zij denkt dat de schade
minder zal zijn dan in 1995 het
geval was. Wij denken dat het
veel meer zal zijn."
Dat is ook de overtuiging van
ASD-voorzitter P. de Koeyer.
Hij is bang dat alleen al op
Schouwen-Duiveland de scha
de op zal lopen tot ongeveer
twintig miljoen gulden.
Afknabbelen
Of alle schade daadwerkelijk
vergoed gaat worden, is voor
ASD nog een open vraag. ,,Wij
gaan voor honderd procent,
maar de overheid zal daar best
iets van af proberen te knabbe
len."
De Koeyer riep de massaal naar
de crisisvergadering in Brou
wershaven gekomen boeren op
zo snel en volledig mogelijk hun
schade op een rijtje te zetten.
Ook de schade die nu nog niet
zichtbaar is, maar wel een ver
laat gevolg kan zijn van het
overstromen van de akkers. De
Koeyer verwacht dat nog deze
week schadetaxateurs op pad
gaan.
De boeren kunnen rekenen op
de onvoorwaardelijke steun van
de gemeente Schouwen-Duive
land. „Vanaf het begin hebben
wij pal gestaan voor de boeren
en dat blijft zo", hield burge
meester mr. J.J.P. M. Assel-
bergs van Schouwen-Duive
land zijn toehoorders in het
Tonnenmagazijn voor. De bur
gemeester beloofde dat de ge
meente alles in het werk zal stel
len om ervoor te zorgen dat de
boeren de schadevergoeding
krijgen waar ze recht op heb
ben. Hij riep hen op niet te
schromen de hulp van de ge
meente in te roepen. Er zijn, zo
liet hij weten, mogelijkheden
voor individuele bijstand.
Knelpunten
ASD-voorzitter De Koeyer wil
zo snel mogelijk nagaan wat er
moet gebeuren om te voorko
men dat een dergelijke ramp -
want dat is de wateroverlast
volgens hem voor de boeren -
zich nog een keer voordoet. Hij
riep de bezoekers van de crisis
vergadering op te melden welke
knelpunten zij zien in de water
beheersing.
Vanavond houdt de afdeling
Tholen/Sint Philipsland van de
LTO een crisisvergadering in de
Wellevaete in sint Annaland.
Die bijeenkomst begint om
19.30 uur. Morgenavond komen
de Oost-Zuid-Bevelandse boe
ren in crisisvergadering bijeen
in De Vroone in Kapelle. De ver
gadering begint om 20.00 uur.
Een vol Tonnenmagazijn tijdens de crisisvergadering.
foto Marijke Foikertsma
door Piet Kleemans
BURGH-HAAMSTEDE - Tus
sen nu en december oogst
Staatsbosbeheer 1300 kubie
ke meter hout in de Boswach-
terij Westerschouwen. Een ge
deelte van het dennenbos
wordt uitgedund.
De Boswachterij Wester
schouwen heeft een opper
vlakte van bijna driehonderd
hectare. Het bos bestaat voor
het grootste gedeelte uit Corsi-
caanse en Oostenrijkse den
nen. Het naaldbos werd in de
periode van 1921 tot 1942 in
geplant om het verstuiven van
de duinen tegen te gaan. De
eerst geplante bomen zijn nu
75 jaar oud en nog steeds niet
helemaal uitgegroeid.
Eens in de vijf tot acht jaar
wordt een bepaald gedeelte
van het bos uitgedund. De
overblijvende bomen krijgen
dan meer ruimte om door te
groeien. Deze cyclus wordt
herhaald totdat de bomen hun
volle wasdom hebben bereikt.
Momenteel dimt de dienst in
het noordwestelijk deel van de
boswachterij.
Door het uitdunnen ontstaat
niet alleen meer ruimte. De
zon kan de bodem ook beter
bereiken. Door de warmte van
de zonnestralen kunnen soms
al jarenlang in de grond lig
gende zaden ontkiemen. De
struiken en kruiden die daar
uit voortkomen zorgen voor
meer variatie in het nu vrij
eenzijdige bos. De kruin en de
takken van de gerooide bomen
laat Staatsbosbeheer in het
bos liggen. Zo ontstaat weer
voedsel en schuilgelegenheid
voor allerlei dieren en planten.
Eiken
Staatsbosbeheer is al enige j a-
ren bezig het naaldbos gelei
delijk om te vormen tot een bos
met naast naaldhout ook loof
bomen. Er worden onder meer
eiken aangeplant. Daardoor
wordt de flora en fauna rijker
én het bos aantrekkelijker
voor de recreant.
Het uitdunnen gebeurt met
een grote zelfrijdende hout-
oogstmachine. Deze pakt de
boom in zijn geheel vast, zaagt
in één handeling de stam door
en ontdoet deze van zijtakken.
Vervolgens worden de stam
men - nog steeds door dezelfde
machine - op de gewenste
lengte gezaagd.
Vroeger werd het dunnere
hout in de mijnbouw gebruikt.
Tegenwoordig is de vezel- en
papierindustrie de grootste
afnemer. Van de dikke bomen
worden balken gezaagd. Het
hout wordt ook gebruikt voor
de fabricage van pallets. Wie
een kijkje wil komen nemen bij
de houtoogst is welkom.
door Piet Kleemans
BURGH-HAAMSTEDE - Ge
nieten van de stilte en misschien
een ree of een zwerm vogels ont
moeten. Dat kan 22 en 29 sep
tember tijdens nazomer-wan
delingen door de Boswachterij
Westerschouwen.
De wandelingen zijn een initia
tief van Staatsbosbeheer. Die
zorgt voor een deskundige gids.
De wandelroute loopt door het
zuidwestelijk deel van het bos
en langs de zeereep. De wande
lingen duren ongeveer twee uur.
Deelnemers aan de tochten krij
gen tijdens de wandelingen al
les te horen over het ontstaan
van het gebied en het beheer er
van.
Plaatsen als 't Gat van 't Schip
en 'Het Stadion' zoals ze des
tijds door de boswerkers wer
den benoemd, vormen onder
deel van de wandelroute. De
wandelaars worden over smalle
zandpaadjes geleid waar bijna
niemand komt Er staan ook
nogal wat stekelige struiken en
daarom raadt Staatsbosbeheer
deelnemers aan stevige kleding
aan te trekken. Bovendien
wordt het advies gegeven een
goede verrekijker mee te nemen.
De zeereep is het overgangsge
bied tussen het noordzeestrand
en het bos. Deze strook natuur
gebied vormt een belangrijke
schakel in de jaarlijkse vogel
trek. Vaak zijn hier volgens de
mensen van Staatsbosbeheer
veel verschillende soorten vo
gels te zien.
De excursies beginnen om 's
middags om half twee bij de ex-
cursieschuur aan de hoofdin
gang van de Boswachterij aan
de Kraaijensteinweg. Wie mee
wil, moet tevoren een kaartje
kopen bij het kantoor in Haam
stede van de WV Schouwen-
Duiveland
door Marco van Barneveld
KAPELLE - De Goesestraat-
weg in Kapelle moet veiliger
worden gemaakt voor fietsers.
Nu is het daar voor automobilis
ten niet duidelijk dat er op die
plek met fietsers rekening moet
worden gehouden.
Om de situatie te verbeteren
moeten er zogenoemde fiets-
suggestiestroken worden aan
gelegd, uitgevoerd in rood as
falt. Verder moet er aan de grens
met de bebouwde kom van Ka
pelle een plateau komen om de
snelheid van gemotoriseerd ver
keer te drukken. Ook moeten bij
die komgrens geleiders komen
om de hoofdrijbaan te versmal
len. Dat stelt het Kapelse colle
ge van burgemeester en wet
houders in een voorstel aan de
commissie VROM. Het college
wil zo'n anderhalf miljoen gul
den uittrekken om de maatrege
len uit te kunnen voeren.
Op de 'fietssuggestiestroken'
die het college op de Goese-
straatweg wil laten aanleggen
mogen auto's weliswaar gewoon
rijden, maar burgemeester en
wethouders gaan ei-van uit dat
met die maatregel toch een lage
re snelheid wordt afgedwongen
bij automobilisten. Door de ro
de fietsstroken lijkt de rijbaan
voor automobilisten smaller. Op
die manier moet duidelijk zijn
dat fietsers een belangrijke
plaats innemen op de weg
Kruispunten
Om te voorkomen dat automo
bilisten op de fietsstroken blij
ven rijden moeten op verschil
lende punten geleiders van zo'n
tien meter lengte worden aan
gebracht. Verder wil het college
op de diverse kruispunten op de
Goesestraatweg licht verhoog
de plateaus aanleggen. Overi
gens heeft de Fietsersbond vol
gens B en W laten weten liever
een oplossing te zien waarbij er
gescheiden van de weg gelegen
fietspaden komen Volgens het
college is daar in dit geval ech
ter geen ruimte voor. Ook zou
het veel duurder zijn om ge
scheiden fietspaden aan te leg
gen.
Op maandag 28 september
buigt de commissie VROM zich
over deze materie.
KOEWACHT, RK kerk
Het Residentie Orkest onder lei
dingvan George Pehlivanian en
m.m.v de bas-bariton Simon Es
tes in werken van Wagner, Sibe
lius en Debussy.
door Kees Cijsouw
5 Tarenlang niet gehoord in deze
J provincie en zo zijn ze er twee
keer: het Residentie Orkest fun
geert deze maand als een van de
schragende gezelschappen ach
ter het Festival van Zeeuwsch-
Vlaanderen. In beide gevallen
komen ze niet alleen met hun in
strumenten, maar nemen ook
zangers mee. In de loop van deze
week klinkt Vaughan Williams
opera Riders to the Sea vijf keer
in Breskens, zaterdagavond
maakten orkest en bas-bariton
Simon Estes ook een concert
met een gedegen Wagner-helft
REDACTIE
NOORD-ZEELAND
Grachtweg 23
4301 KJ ZIERIKZEE
Tel: (0111) 454647
Fax:(0111)454657
e-mail: redzzee@pzc.nl
W.J. van Dam (chef)
P.G.B. van den Belt
P. Kleemans
A. Molengraaf
A.M.L. Pankow
P.B. Godrie (sport)
CENTRALE REDACTIE
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
Tel: (0118) 484000
Fax:(0118)470102
e-mail: redactie@pzc.nl
City OnLine/Internet
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Natuurlijk, op het programma
paste moeiteloos het plakkertje
Zee, dat ditmaal het thema van
het festival is. Voor wie wilde,
kwam er tussen Wagners ouver
ture tot Der fliegende Hollander
en Debussy's La Mer ook nog
een ander noemertje tevoor
schijn: muziek van vemieu wers
Hoe groot ook de invloed im
mers is geweest van Wagners
klankspektakels, de vernieu
wingen van Debussy's zoveel
subtielere - en vaak niet minder
dynamische - klanktaal werk
ten in de westerse muziek even
indringend dooi'. Tussen die
twee zo verschillende werelden
was de ideale brug gelegd met
Sibelius' late symfonische ge
dicht De Oceaniden - een Wag
neriaanse orkestbezetting voor
Debussiaanse subtiliteit in
klankschittering.
De bas-bariton Simon Estes stal
voor de pauze de show in de vrij
wel geheel bezette Koewachtse
kerk. Hij zong twee van Wag
ners formidabele soli, de mono
loog van de Hollander en Wo-
tans afscheid en de Feuerzauber
uit Die Walküre. Ze klonken
krachtig, sympathiek en be
trokken. Zonder nodeloze pa
thetiek gaf Estes de stukken zo
veel aplomb mee, dat het tussen
die twee geprogrammeerde ge
bed van Heinrich uit Lohengrin
erbij verbleekte.
Zijn Wagner had formaat en dat
gold niet minder voor die van
het Residentie Orkest. Aan die
indruk doen de wat stroeve aan
pak van de ouverture tot Der
fliegende Hollander met de niet
vlekkeloos gelijke blazersinzet-
ten weinig af. Het orkest gaf
Wagner onder de beheerste di
rectie van de jonge Pehlivanian
voldoende spirit, zeker in de
monoloog en het slottafereel
van Die Walküre: daar orgelde,
dreigde en twinkelde men soe
pel en organisch.
Even organisch trouwens
bouwden Pehlivanian en de mu
sici Sibelius' late - zij het niet
zijn beste - symfonisch gedicht
en Debussy's La Mer op. Beide
werken kregen een contrastrij
ke vertolking. De rijke instru
mentatie kwam voldoende tot
haar recht en in La Mer met na
me revancheerden de blazers
zich voortreffelijk. Zo was de
hernieuwde kennismaking met
het Residentie Orkest een aan
gename.
In strandpaviljoen Panta-Rhei op het Nollestrand in Vlissingen hield Mokum Swing het publiek aan
genaam bezig. foto Ruben Oreel
door Edith Ramakers
DOMBURG - Jazz bv the sea is volwassen aan het
worden. Voor de eerste keer sinds het tienjarige
bestaan van de Zeeland Nazomer Festivals, klon
ken er op praktisch heel Walcheren jazzklanken.
Of het nu in de strandpaviljoens van Vlissingen
tot Kamperland was, of in de Grote Kerk van Vee-
re. Domburg heeft als bron van Jazz by the sea,
grote delen van Walcheren aangestoken.
Enige verbazing was er wel bij een aantal gasten
van Grand Hotel Arion op de Vlissingse Boule
vard. Zij vroegen zich af waarom Blind Date niet
op het terras speelde. Het. weer was aangenaam en
bij Jazz by the Sea moeten de klanken toch over de
zee mogen klinken. „Maar dat is verboden. Het is
een plaatselijke verordening. We hadden heel
graag van ons terras gebruik gemaakt. Als hier nu
een stevige rockband tot tien uur vanavond zou
optreden, dan begrijp ik dat omwonenden er last
van kunnen hebben Maar deze rustige
mainstreamjazz zou veel meer mensen plezier
brengen als ze buiten speelden", zegt Joost van
Damme, manager van Arion.
Van Damme heeft goede hoop dat ondernemers
volgend jaar in de gelegenheid worden gesteld op
enkele aangewezen dagen per jaar livc-muziek op
het terras te mogen hebben ..Daarover praten we
nu met andere ondernemers van de boulevard. We
willen met een goed plan naar buiten komen om
ons steentje bij te dragen aan de promotie van
Vlissingen. Dit soort evenementen leent zich voor
buitenoptredens.
Op het terras van van strandpaviljoen De Zeeuw
se Rivièra speelde Fee-Fi-Fo-Fum muziek op
maat voor een rustige zondagmiddag. Bezoekers
die speciaal naar Zoutelande waren gekomen
voor de jazz, mengden zich met strandgasten.
„Wij zitten hier om naar de muziek te luisteren.
Deze band maakt gevoelige, naoorlogse jazz. En
daar houden we van. Van dixieland worden we
onrustig", reageerden Anton en Jeannette Kempe
uit Kapelle.
Ook Ans Boone en Anneke Vermaire uit Vlissin
gen kwamen op de jazz af. ..Dit mogen ze van mij
wel vaker organiseren. In de zomer, bijvoorbeeld,
als je van die lange avonden hebt. Straks fietsen
we terug naar Kaapduin, waar een fluitist en pia
nist spelen, geloof ik.
De grote jazzavond in de Parel van Domburg trok
zaterdagavond zoveel mensen dat de organisatie
besloot alle stoelen uit de zaal te verwijderen.
Daardoor werd er tegelijkertijd ruimte voor dan
sen gecreërd. De capaciteit van ongeveer 600
mensen was licht overschreden.
Voor de pauze bleven de voeten nog aan de grond.
Het publiek luisterde aandachtig naar de Super
band met Cor Bakker en zijn oude stijl jazz met
moderne invloeden. Bij de grappenmakerij van
Bob Kerr and his Whoopee band kon dansen ech
ter niet uitblijven. „Het is wel duidelijk dat we te
groot zijn geworden voor de zaal van de Parel.
Volgend jaar zullen we moeten uitbreiden. We
denken aan een tent", reageerde Ruud van Meijel,
coordinator van de Zeeland Nazomer Festivals.
Hij keek meer dan tevreden terug op het festival.
„Omdat we groter zijn geworden, kunnen we een
gevarieerder aanbod brengen. Dat brengt meer
mensen op de been. De bijdrage van Uit in Vlissin
gen - de optredens in de tent op het Vlissingse Bel-
lamypark op donderdag en vrijdag en de jazzmu
ziek in de straten op zondag - heeft ook een goed
effect We zijn er nog niet, maar we groeien wel
doon"
door Edith Ramakers
MIDDELBURG - Toneelgroep
Duinart kon het niet geloven.
De 25 amateurtoneelspelers van
Arduin wonnen de Elektra
Award 1998 in de categorie op
merkelijke productie. „Ik vind
het een hele eer om de prijs te
ontvangen", reageerde Jaap
Reijs van Arduin, die de rol van
priester ven-ulde in de geprezen
productie Romeo en Julia. Met
vier Elektra's kreeg het toneel
stuk Kees de Jongen van de
Zeeuwse Komedie alle lof.
In de afgeladen Middelburgse
stadsschouwburg werden za
terdagavond tien Elektra's
uitgereikt. Tien keer werd de
spanning opgevoerd met trom
geroffel en lichteffecten, voor
dat de winnaar bekend werd ge
maakt. Toen de toneelgroep
Duinart naar voren werd geroe
pen, leek het podium te klein.
„Ik wilde een klassiek stuk
doen. En heb vanaf het begin de
regels van het spel duidelijk ge
maakt. Kijk, toneelstukken
waarin verstandelijk gehandi
capten vooral vertedering op
roepen of bewondering afdwin
gen, in die zin van: wat knap dat
zij dat kunnen. Dat hebben we
al vaker gezien. Ik heb hen als
elk ander gezelschap behan
deld. Spelen betekent acteren.
Dat moest er dus ook gebeuren
merkte regisseur Peter Adri-
aanse op.
Nonverbaal bleken de toneel
spelers van Duinart ijzersterk.
Adriaanse liet hen de eerste les
sen improviseren, bedacht toen
de muziekkeuze, keek naar de
karakters en slaagde erin op het
lijf geschreven rollen te maken.
Jaap Reijs, uitbundig aange
vuurd door alle Duinartspelers,
bedankte met de Elektra stevig
in zijn hand, Peter Adriaanse
voor 'alles wat hij ons heeft ge
leerd'. In maart 1999 gaat de
volgende productie van Duin
art, de Heksen van Roald Dahl,
in première.
Eén geheel
Kees de Jongen van de Zeeuwse
Komedie kaapte de meeste prij
zen weg. Voor de opmerkelijke
mannelijke hoofdrol waren Tom
Roovers. als Kees I, en Henk
Geelhoed als Kees II, genomi
neerd. De jury wees Tom
Roovers als winnaar aan. „Ik
heb mijn prijs aan Henk opge
dragen In het stuk zegt hij alles
wat ik denk. We vormden één
geheel. Ik had gehoopt dat we
allebei een Elektra hadden ge
kregen."
Hoe blij hij ook met de prij s was,
de grootste bekroning kreeg hij
in Amsterdam toen Kees de Jon
gen in de Krakeling werd opge
voerd- ,.We kregen daar een
staande ovatie. Na afloop kwam
Gerben Hellinga, de schrijver
van Kees de Jongen naar ons
toe. Hij zei dat hij Kees op deze
manier had bedoeld en dat het
stuk hem enorm had geëmotio
neerd. Zijn vrouw vertelde latei-
dat hij met tranen in zijn ogen
had gezeten. Dat heb ik als on
gelooflijk groot compliment op
gevat."
De prijswinnaars van de Elek
tra's: Opmerkelijke algehele
vormgeving: A Christmas Carol.
Ron Lubbersen, Kerstproductie
Stadsschouwburg/ZCA/Scoop.
Opmerkelijke belichting: Wiens
leven is het eigenlijk. Gerard
van de Bliek, St. Middelburgs
Theater. Opmerkelijke vrouwe
lijke bijrol: De Muizenval.
Christianne Davis als Miss
Casewell, Sempre Avanti. Op
merkelijke muzikale vormge
ving: De twee Wezen. Ans Schil
ders. St. Middelburgs Theater.
Opmerkelijk decor: Kees de
Jongen. Bob Goedhart/Nico de
Hamer. Zeeuwse Komedie Op
merkelijke mannelijke bijrol:
Kees de Jongen RonThiry als
Meester en Pa, Zeeuwse Kome
die. Opmerkelijke kostuums:
Pallieter Jenny Roosendaal-
Dees/Manjke Bukkens/Leden
de Plattelanders Opmerkelijk
cnsemblespel: Kees de Jongen.
De Zeeuwse Komedie Opmer
kelijke mannelijke hoofdrol:
Kees de Jongen. Tom Roovers
als Kees I. Opmerkelijke pro
ductie: Romeo en Julia Toneel
groep Duinart.
Tom Roovers laat zijn vreugde de vrije loop zaterdag nadat hij een
Elektra kreeg voor zijn rol als Kees I. foto Ruben Oreel
