Kuitert breekt Jezus-dogma's af
lease
Huiswerkproblemen
vergen voortdurend
aandacht ouders
MKOOPS
varia dinsdag 15 september 1998
het weer
Klassieke leer over verzoeningsrol onderuit gehaald in nieuw boek
opvoeding
Heer Bommel en de Liefdadiger ©Toonder Studio's
puzzel
recept
EEE'2987620
levensbeschouwing
Vooruitzichten
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
weer
/s
max.
15°
17°
17°
16°
min.
12°
12°
13°
11°
wind
W 5
ZW 5
ZW 5
ZO 3
dinsdag
onder 20.00
woensdag
op 7.21
Maan
dinsdag
onder 17.22
woensdag
op 2.27
Nautisch bericht
De wind is 5 Beaufort uit het zuidwesten. Het zicht is matig.
De temperatuur van het kustwater is 18 graden.
Er is geen kans op onweer of mist.
Waterstanden
DINSDAG
Hoog water
aag water
15 SEPTEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
10.14
155 22.55
170
03.55
148 16.34
143
Terneuzen
10.46
176 23.15
192
04.15
157 16.59
152
Bath
11.29
210 -----
05.16
184 17.56
177
Roompot Buiten
10.25
116 23.05
134
03.55
115 16.45
112
Zierikzee
11.35
124
05.10
122 17.45
120
Stellendam Buiten
10.45
102 23.25
117
04.05
079 16.45
070
Wemeldinge
11.40
140
05.10
13417.55
132
Philipsdam West
11.40
135
05.00
129 17.40
125
WOENSDAG
Hoog water
Laag water
16 SEPTEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
11.41
161
05.24
141 18.04
154
Terneuzen
12.01
183
05.50
15018.36
163
Bath
00.11
226 12.56
216
06.35
17619.26
188
Roompot Buiten
11.50
121
05.55
107 18.20
120
Zierikzee
00.15
139 13.00
128
06.35
117 19.10
128
Stellendam Buiten
12.15
104
05.10
069 17.50
071
Wemeldinge
00.20
156 13.05
143
06.40
127 19.15
139
Philipsdam West
00.20
151 13.05
138
06.40
121 19.15
134
Zeeland: Even rustig
H Hogedrukgebied
-5k- lichte sneeuw
*- matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
Europa: Diepe put
Heel Scandinavië, Midden-Europa en de Britse eilanden bevinden
zich onder een diepe put in de atmosfeer. De bovenlucht is zwaar
verkouden. In het hele gebied is het daardoor nat en koel. Er is
bovendien veel bewolking, hoewel de meeste plaatsen af en toe
opklaringen hebben. De temperaturen liggen tussen 11 en 17
graden in de middag, 's Nachts is het gezien de tijd van het jaar
koud mettemperaturen tussen 6 en 11 graden. De meeste regen
valt in Noord-Frankrijk, de Benelux, Duitsland, Polen en een deel
van Zuid-Scandinavië. Een actieve depressie trekt door het Kanaal
Frankrijk in. Ze brengt er veel regen en in de kustgebieden een
harde wind. Ook in Schotland is het zeer winderig en erg nat.
In delen van Engeland en het zuiden van Ierland is het droger en
wisselen opklaringen af met een bui. Aan de Noorse westkust is
het afgezien van een bui meestal droog met ook zonnige perioden.
Elders in Scandinavië is het nat, vooral in het zuiden. Het weer in
Zuid-Europa staat in schril contrast met dat in het midden en
noorden. Het is er droog en licht tot half bewolkt. De zon en het
warme Middellandse Zeewater laten de temperaturen nog flink
oplopen. In het noorden van Spanje, Zuid-Frankrijk, Italië en rond
vooral brugklassers door de
overstap naar de middelbare
school problemen met hun huis
werk krijgen. Docenten geven
opgaven mee en de leerling
krijgt nieuwe vakken.
In de groepen acht van de basis
scholen en in de brugklas wordt
daarom veel aandacht besteed
aan goed huiswerk maken. Er
zijn'basisscholen waar zelfs de
kinderen van groep vier al regel
matig opgaven meekrijgen.
Hogere klassen
De problemen in het voortgezet
onderwijs blijken door al die
aandacht vaak erg mee te val
len. Maar in de hogere klasseh
komen leerlingen nogal eens in
de knel, wanneer ze werkelijk
worden losgelaten. Ouders we
ten vaak niet goed hoe ze hun
kinderen kunnen helpen.
De problemen zijn divers. Het
ene kind heeft moeite met
woordjes stampen, de ander met
de concentratie, weer een ander
behoeft vooral begeleiding bij
indelen van het werk.
Uit een schoolloopbaanonder-
zoek van het Centraal Bureau
voor de Statistiek is gebleken
dat ouders, als het om huiswerk
gaat, voor hun zoons strenger
zijn dan voor hun dochters. Ook
bleek dat veel jongelui (onge
veer 40 procent) hun huiswerk
graag maken met de radio aan of
de walkman op. Zelfs bij de tele
visie blijken sommigen hun op
gaven te kunnen maken.
Scholieren die moeite hebben
met hun concentratie, doen er
echter goed aan te proberen de
radio of televisie een uurtje uit
te laten. Om de gedachten bij
het werk te houden, is het raad
zaam leer- en maakwerk af te
wisselen. Kinderen die moeite
hebben met woordjes leren,
kunnen proberen de woordjes
eens op te schrijven. Bij sommi
gen blijft de stof dan beter han
gen. Overhoren wil ook wel eens
helpen.
Het moeilijkste is de regelmaat
en op tijd beginnen. De enige
ouderlijke remedie is het kind
steeds weer op zijn verantwoor
delijkheid aan te spreken. Op
veel scholen is er tegenwoordig
een huiswerkklas. De kinderen
werken dan meteen na school
tijd onder begeleiding hun huis
werk uit. Na verloop van tijd
blijkt dan dat veel van deze leer
lingen weer op eigen kracht ver
der kunnen. GPD
Annie de Vreugd is orthopedagoog
Door het wonder van de verborgen camera's konden de kijkers het
meningsverschil in het nieuwe pand nauwkeurig volgen. Weliswaar
wankelde het beeld enigszins door het slopen van balken en ook
werd het licht minder naarmate er meer lampen werden afgerukt,
doch dat verhoogde de sfeer van de uitzending slechts. Maar heer
Bommel volgde het programma niet en zat broedend voor zich uit te
staren. 'Dat komt er nu van', prevelde hij stil voor zich heen. ,Hoe
vreselijk is dit alles. Had ik maar aan de woorden van mijn goede va
der gedacht. „Geld speelt geen rol, Ollie, jongen", zei hij. En daar...'
Hij zweeg en wierp een verraste blik op de bankbiljetten, die hij al
mompelend had opgeheven. ,Nee maar!' riep hij uit. 'Er staat niets
meer op. Het is wit papier geworden! Hoe kan dat nu?' Een ogenblik
overdacht hij het verschijnsel en toen trok hij zijn gelaat in een
grimmige plooi. 'Vals geld! mompelde hij. 'Net als Tom Poes al zei.
Maar dan is de koop ongeldig! Aha! Nu kan ik een einde aan dit ge
doe maken. Men zal de toorn van een heer leren kennen!' Met deze
woorden stond hij op en verliet haastig het vertrek. 'Wij onderbre
ken deze vrolijke uitzending nu even', sprak de heer Brekel in zijn
microfoon. 'Maar blijft aan uw toestellen, vrienden. Over een half
uur gaan wij verder, want dan zal de vriendelijke heer die dit lapje
grond voor het mooie doel heeft afgestaan, voor de camera verschij
nen. We blijven lachen!'
Sleutelwoord
In sommige vakjes staat
een getal dat correspon
deert met een getal in de
balk onderaan. De let
ters die ingevuld wor
den in de vakjes met een
getal, kunnen ook op de
balk worden ingevuld.
Verticaal vormen de let
ters in de eerste en der
de kolom ook een
woord. Hoe luidt het
sleutelwoord?
1Vogel; 2. roest; 3. hou
terig; 4. bezit; 5. scholier;
6. importeren;7. beroep;
8. zeldzaam voorwerp.
Oplossing maandag:
das-a-lap
-stemraig-
ver-e-nap
e-onnet-y
eb-a-i-el
-ara-sen-
tl-s-e-ta
a-stere-a
mat-r-tol
-vertrek-
bel-s-ree
Hans Belterman
7
8
9
10
5
3
8
3
6
10
3
4
10
9
10
10
4
2
3
1
4
3
1
4
5
6
8
4
4
2
3
5
1
3
5
8
4
2
4
5
4
6
4
3
6
2
2
3
10
4
3
10
Garnalen en tomaten
in kerriesaus
Het gerecht wordt samengesteld en bereid
zoals men dat ook in Frankrijk doet. U kunt
de hoeveelheid garnalen naareigen inzicht nog
verhogen. Ook kunt u ze geheel of gedeeltelijk
vervangen door gekookte mosselen of andere
schelpdieren.
Voor 4 hoofdgerechten: 250 a 350 gram rose
(Noorse) garnalen; 6 grote (tros)tomaten, ont
veld, vruchtvlees in blokjes gesneden; 50 gram
boter; 4 bosuitjes, in smalle ringetjes gesne
den; 1 1/2 eetl. milde kerriepoeder; 45 gram
bloem, gezeefd; 2 dl visfond, uit potje; ca. 2 dl
melk; zout; witte peper uit de molen; 2 eetl. fijn
gehakte peterselie; 1 eetl. fijngesneden bies
look.
Kijk de garnalen na op ongerechtigheden.
Spoel ze in ruim koud water en laat ze daarna op
een zeef uitlekken.
Verhit een pan met dikke bodem. Laat de boter
smelten en roer de bosuitjes er door. Leg het
deksel op de pan. Temper de warmtebron en
laat alles 5 minuten zachtjes smoren. Roer daar
na kerriepoederen 1 minuutdaarnadebloemer
door. Blijf zolang roeren tot een vrij gladde mas
sa is verkregen. Voeg visfond en 1 1/2 deciliter
melk toe. Breng alles, onder voortdurend roe
ren, aan de kook. Voeg extra melk toe om de
saus de gewenste dikte te verlenen. Laat de saus
8 minuten heel zachtjes pruttelen. Voeg naar
smaak zout en/of peper toe.
Schep vlak voor het opdienen garnalen, toma
ten en peterselie door de saus. Laat alles door
en door warm worden. Doe het gerecht over in
een voorverwarmde schaal. Strooi bieslook er
over.
Tip: geef er droog gekookte rijst, Italiaanse pas
ta of (gegratineerde) aardappelpuree bij.
doorTheo Krabbe
Hij is een van de meest gele
zen en besproken theologen
in Nederland. Harry Kuitert
kan het schrijven nog steeds niet
laten. Zes jaar geleden werd zijn
boek 'Het Algemeen Betwijfeld
Christelijk Geloof' een absolute
bestseller. Opnieuw heeft de 73-
jarige gereformeerde theoloog
Kuitert een spraakmakend
boek afgeleverd. Over de chris
telijke leer over Jezus. Jezus was
geen God op aarde. Jezus was
een jood, aanhanger van het
joodse geloof, niet zelf God. Je
kunt niet tot Jezus bidden zoals
je tot God bidt, want Jezus wijst
de mensen juist terug tot God.
Veel van de klassieke leerstel
lingen over Jezus als Godmens,
Jezus als God en mens tegelijk,
blijft er bij Kuitert niet over.
Christenen, die geen raad weten
met de klassieke dogma's over
Jezus en de Jezusvroomheid, wil
hij in zijn zojuist verschenen
boek 'Jezus: nalatenschap van
het christendom' toch een hart
onder de riem te steken; zij hoe
ven zich niet een minderwaar
dig soort christen te voelen.
T wee-naturenleer
Het kerkelijke christendom
heeft de figuur van Jezus van
Nazareth vastgelegd in het dog
ma van de t wee-naturenleer (Je
zus was God en mens tegelijk).
Dat dogma is voer voor theolo
gen, gewone mensen kunnen
zich daar nog n au welijks iets bij
voorstellen. Dat is niet zo erg,
vindt Kuitert. Jezus was een
jood, die de god van de joodse
religie aanhing, en een jood kan
zich eenvoudig nooit als God op
aarde zien. De klassieke leer
met het dogma van de Triniteit
gaf christenen aanleiding om
van Jezus een soort Tweede God
te maken. Maar Jezus als een
Tweede God beschouwen en
Maria zien al s de moeder Gods is
een verering die in zijn ogen veel
te ver is doorgeschoten.
Jezus geloofde, dacht en han
delde als een jood, betoogt Kui
tert. Wat. Jezus zo belangrijk
maakte was het historische feit
dat via hem de god van de joden
ook de god van de heidenen is
geworden. De christelijke kerk
heeft niets anders gedaan dan
Israels god 'ingepikt' als een god
voor alle volkeren. Christenen
kunnen daarom slechts geloven
volgens een joods model: leven
door Annie de Vreugd
Heb je je huiswerk al af?
Moeder kijkt Joost streng
aan. Die ligt lekker languit op
de bank televisie te kijken.
„Huiswerk?" doet hij verbaasd.
Doe ik straks wel. Het is niet
zoveel. Hou daar toch over op.
Ik ben geen klein kind meer."
Moeder zucht. Zo gaat het nu al
le dagen. Joost kan na schooltijd
maar niet op gang komen met
zijn huiswerk. Hij stelt het
voortdurend uit. Tot hij rond
bedtijd toch echt moet begin
nen. En dan weer te laat in bed
belandt.
In de brugklas liep het nog zo
lekker. Op school was er nog veel
begeleiding. Maar in de hogere
klassen wordt van hem ver
wacht dat hij zelfstandig zijn
werk kan indelen. Naarmate hij
hoger opklimt in de brugperio-
de groeien de huiswerkproble
men en zijn rapportcijfers dalen
navenant.
De algemene verwachting is dat
(Advertentie)
Maatwerk voor èlk merk
De Kronkels 9a Bunschoten
wordt rechtstreeks in Jezus ge
projecteerd, omdat hij religieu
ze autoriteit kan verlenen aan
onze eigen ideeën. 'Jezus als
trekpaard, als garantie of als
aanbeveling. Christenen kun
nen niet kritisch genoeg zijn als
het om de vraag gaat waarvoor
die autoriteit gecharterd
wordt.'
Met dit boek heeft Harry Kui
tert het zijn lezerspubliek niet
gemakkelijk gemaakt. Zijn in
dertijd toegankelijk geschreven
'Het Algemeen Betwijfeld
Christelijk Geloof' is door een
groot publiek, hoogkerkelijk,
randkerkelijk of buitenkerke
lijk, protestants en katholiek,
gelezen, besproken en vaak ook
bekritiseerd. Maar dit boek, na
'Zeker Weten' zijn derde grote
studie uit de jaren negentig,
vraagt van de lezer meer in
spanning. Ongetwijfeld doet
het opnieuw veel stof opwaaien.
Maar daar zal Kuitert zelf niet
mee zitten. Als theoloog is hij
geen partij-ideoloog van de
christelijke kerken, die mensen
voorschrijft wat ze moeten gelo
ven. Als theoloog kruipt hij ook
voor niemand in zijn schulp, of
hij nu een twijfelende agnost,
notoire godloochenaar of bet
weterige fundamentalist is.
Kuitert wil slechts informatie
over de christelijke traditie ge
ven. Enkel gedachten aanbie
den aan mensen zoals hij zelf,
die interesse tonen in het chris
tendom zonder zich af te sluiten
van de resultaten van de moder
ne wetenschapsbeoefening en
de huidige geseculariseerde cul
tuur. GPD
H.M. Kuitert, Jezus: nalatenschap
van het christendom. Schels voor
een christologie. Uitgeverij Ten Ha
ve, Baam1998. Prijs f39,90. ISBN
9025947743X
Verzoening
En Jezus' kruisdood en verrijze
nis dan, het hart van de christe
lijke leer? Een god die het bloed
van zijn zoon wil zien, werpt
Kuitert verre van zich. En van
een soort onderonsje in de he
mel, waarbij God met Jezus op
een goed moment heeft afge
sproken dat die zich aan het
kruis zou laten doden om de
mensheid te verlossen wil Kui
tert ook niets weten. Dat is een
Harry Kuitert: „Jezus van Nazareth was een jood die de joodse religie aanhing." foto Rob Keeris/G PD
leg van Jezus' kruisdood (een
moord!) hebben de christenen
een eigen variant van dit ritueel
geschapen: Jezus als de zonde
bok voor niet-joden en Goede
Vrijdag als hun Grote Verzoen
dag. Kuiterts Uitleg op dit pimt
behoort niet tot de gemakke
lijkst te doorgronden passages
van zijn boek.
Behoeften
Niet alleen de klassieke kerke
lijke Jezus legt Kuitert uit als
vrucht van een religieuze be
hoefte, ook de Jezusbeelden op
de vrije religieuze markt behoe
ven relativering. Jezus als revo
lutionair, als vrije mens, als
voorbeeld van de feminiene
man en als de leraar van esoteri
sche kennis: het zijn Jezusbeel
den die de behoeften en aspira
ties verraden van de mensen van
vandaag. Reïncarnatiegeloof of
vrouwvriendelijkheid, het
voor Gods aangezicht als leven
in verantwoordelijkheid als
mens, die Gods barmhartigheid
en rechtvaardigheid kent en
weet heeft van schuld, berouw
en verzoening.
Dat is de harde conclusie die van
Kuitert trekt. Daarmee heeft de
gereformeerde theoloog, ver
guisd en geprezen binnen en
buiten de christelijke kerken,
opnieuw de knuppel in het
hoenderhok geworpen. In zijn
doorgestoken-kaart-theologie,
die door de moderne mens ge
makkelijk doorzien kan wor
den. Wat Kuitert daar dan te
genover zet? De behoefte aan
verzoening stamt 'van bene
den', van mensen die beseften
dat er iets goed te maken viel te
genover hun schepper. Het gaat
niet om een god die bloed wil
zien, maar het zijn de mensen
zelf die zich schuldig tegenover
God weten. Het ontwaakte ge-
boek ontrafelt Kuitert het beeld
van Jezus, zoals dat in de loop
der eeuwen in de christelijke
kerken en in de theologie vorm
kreeg. Jezus van Nazareth blijkt
telkens degene te zijn die zijn
aanhangers van hem hebben ge
maakt. Op zich heeft Kuitert
daar niets tegen, maar wil er
sprake zijn van een Jezusvisie,
dan zal in die visie op zijn minst
het joodse geloof van Jezus ver
disconteerd moeten worden.
De evangeliën van Marcus,
Matthëus, Lucas en Johannes,
die verhalen over Jezus, kunnen
volgens Kuitert weinig houvast
en zekerheid bieden over wie Je-
zus was. Ze geven hem weer in
de ogen van zijn aanhangersJe
zus in 'geloofsverpakking'
noemt Kuitert de evangeliën. Je
moet een stap terug doen en j e de
waag stellen hoe Jezus zichzelf
zag. Wat kan er dan over Jezus
gezegd kan worden? Niet veel.
Enkel dat Jezus zichzelf zag in
een bijzondere relatie tot God en
zijn (joodse) volk wilde terug
brengen naar God. En verder
nog dat Jezus zijn dood zag aan
komen, aanvaardde en er een of
fer in zag dat hij moest brengen.
Jezus kwam dus voor wat an
ders, maar christenen hebben
van hem een wereldheiland ge
maakt.
weten gaat spreken, de behoefte
aan verzoening ontstaat. De jo
den wisten dat. Ze gaven daar
uitdrukking aan in het ritueel
van de Grote Verzoendag, waar
op de zondebok, beladen met de
schuld van het volk, de woestijn
in werd gestuurd. Met hun uit-
Door: Frank Versteegen
Gisteren was hetzeer onstuimig,
met flink veel wind, ook windstoten,
en veel regen, vooral in de nacht van zondag op maandag, en in de;
vroege ochtend van maandag. Op diverse plaatsen werd meer dan
100 mm afgetapt. Na de regen van gisteren begint vandaag relatief
rustig. In de ochtend is zelfs af en toe even de zon te zien, al is er
ook wel kans op een buitje. De wind is afgenomen naar matig tot
vrij krachtig, en waait uit een zuidwestelijke richting. Pas in de
middag gaaterweer regen vallen, als een nieuwe storing vanuit
het westen ons land in komt zetten. De wind kan dan mogelijk
toenemen naar vrij krachtig. Het wordt wederom niet warm, rond
14 graden, wat slechts enkele graden temperatuurwinst is ten
opzichte van de minimumtemperatuur van de voorgaande nacht.
De nacht van dinsdag op woensdag koelt het wederom niet ver af,
tot circa 12 graden. Hierbij overheerst de bewolking, en de kans dal
er een bui valt is vrij groot aanwezig. Ook woensdag overdag is het
weerbeeld ronduit regen
achtig te noemen. De wind
is dan vrij krachtig uit een
westelijke richting. De nacht
van woensdag op donderdag
zou het geleidelijk droger
moeten gaan worden, met
vrij veel bewolking, maar ook
enkele opklaringen, en mini
mumtemperaturen wederom
rond 12 graden. De dagen
daarna kunnen gekenschetst
worden als wisselvallig,
met wolkenvelden, ook wat
zonnige perioden, buien, en
perioden met regen.
De maximumtemperaturen
kruipen geleidelijk nog een
paar graden op, en de mini
mumtemperaturen blijven
rond de 12 graden hangen.
Opklaringen
