In de ban van de beurskoersen
PZC
Kim Jong-il klaar voor vaders troon
PZC
feiten en meningen
Binnenhof doet er verstandig aan zich niet te snel rijk te rekenen
Chirac bemoeit zich
steeds nadrukkelijker
met conflict Libanon
Benoeming
Wijffels
positief
ontvangen
5 september 1948
zaterdag 5 september 1998
door Ans Bouwmans
De bomen groeien niet tot in
de hemel. Dat besef is deze
week in een klap weer tot ie
dereen doorgedrongen. Van
Beursplein 5 tot Binnenhof.
Vorige week werd er nog op het
scherpst van de snede gebek
vecht door de paarse smaak
makers over de vraag hoe het
mogelijke begrotingsover
schot in 2002 zou moeten wor
den verdeeld. De afgelopen
week was het land in de ban
van zakkende beurskoersen,
wereldwijde politieke instabi
liteit en de mogelijke gevolgen
daarvan voor de wereldecono-
Het is allemaal een kwestie van
psychologie. De politieke in
stabiliteit en val van de roebel
in Rusland hebben hier geen
grote economische gevolgen.
Maar toch li j kt dat net de drup
pel te zijn geweest die de em
mer doet overlopen. Want de
crisis in Azië - die tot nu toe
weinig effect heeft gehad op
Europa - wil maar niet ophou
den. Zuid-Amerika heeft in
eens economische problemen,
die kunnen overslaan naar de
VS. En in Noord-Amerika ma
ken politici en journalisten
zich druk over het tanende ge
zag van 'Slick Willy' Clinton.
Al die dingen tesamen hebben
de kapitaalbezitters aan het
denken gezet over de eindig
heid van de groei op de aande
lenmarkt. Want kan dat wel,
die aanhoudende hausse? Maar
het opmerkelijke is dat het in
gezakte vertrouwen juist een
van de oorzaken is vaq de da
lende beurzen.
Consumenten
Dat psychologische element
geldt ook voor de economie in
haar algemeen. Als de consu
menten er vertrouwen in heb
ben dat de economie in de lift
zit - weinig kans op werkloos
heid, koopkrachtverbetering -
dan zullen ze ook eerder uitga
ven doen. De binnenlandse be
stedingen stijgen daardoor.
Daalt het vertrouwen, dan
houden mensen him geld vast.
Op dit moment staat Neder
land er economisch heel goed
voor. Het woord oververhitting
is zelfs al gevallen. De druk op
Het optimisme over de wereldeconomie is inmiddels behoorlijk weggeslagen door geruchtmakende koersdalingen op de internationa
le beursvloeren. Het kabinet mag zich nu afvragen wat dit alles betekent voor de plannen van Paars-2. foto Ed Bailey/AP
de arbeidsmarkt neemt toe. on
danks de nog steeds vrij grote -
deels verborgen - werkloos
heid. Jarenlange loonmati
ging, een lage rente, lastenver
lichting en een gezond
begrotingsbeleid hebben er
voor gezorgd dat er in ons land
een aantrekkelijk vestigings
klimaat bestaat met niet te
hoge lonen en een hoge ar
beidsproductiviteit. De werk
gelegenheid is de laatste jaren
flink toegenomen, de koop
kracht een beetje en het consu
mentenvertrouwen is inmid
dels enorm groot. Het zijn
vooral de binnenlandse beste
dingen die nu de economie aan
jagen.
Minder groei
De vraag is: hoe lang duurt dat
nog? De planmakers van de
overheid, het CPB, voorspellen
al enige tijd dat de groei de ko
mende jaren zal afnemen. Niet
dramatisch, maar de bijna vier
procent van dit jaar zal niet
meer worden gehaald. Voor
volgend jaar wordt er bijvoor
beeld rekening gehouden met 3
procent. Met het psychologi
sche effect van de huidige in
stabiliteit op de beurzen - ver
minderd vertrouwen van de
consument - is daarbij overi
gens geen rekening gehouden.
Een iets lagere economische
groei hoeft voor het kabinet en
de paarse coalitie niet onmid
dellijk tot problemen te leiden.
Er is in het regeerakkoord ge
kozen voor behoedzame begro
tingen de komende vier jaar,
waarin wordt uitgegaan van
twee procent groei. Ruzies over
tussentijdse bezuinigingen
zijn niet echt te verwachten,
behalve als voorgenomen be
zuinigingen niet gehaald wor
den.
Er zijn volgens economen ove
rigens wel vraagtekens te zet
ten bij de keuze van Paars-2
voor én lastenverlichting én te
rugdringen financieringste
kort én investeringen in onder
wijs, gezondheidszorg,
enzovoort. Op het hoogtepunt
van de conjunctuur zou het ka
binet er juist alles aan moeten
doen om het tekort weg te wer
ken, zodat er een appeltje voor
de dorst is als het weer wat
slechter gaat. Anders moet er
in tijden van recessie worden
bezuinigd en dat versterkt de
neerwaartse spiraal alleen
maar.
In Den Haag denkt echter nie
mand aan een recessie. Ieder
een houdt al volop rekening
met de miljardenmeevallers,
die ontstaan als er meer belas
tinggeld in het laatje komt. De
teleurstelling zal groot zijn, als
die er niet zijn. Het kabinet zal
er dan ook met rouwig om zijn
als de hoge vei*wachtingen een
beetje worden getemperd.
Vooral de PvdA is gebrand nog
wat extra leuke dingen te doen
voor de mensen.
Looneisen
Premier Kok deed vorige week
al zijn best de overdreven feest
vreugde te dempen. Doembeel
den kan het kabinet echter ook
niet gebruiken. Er is altijd het
gevaar dat de binnenlandse be
stedingen inzakken, als de Ne
derlander het vertrouwen in de
economie verliest.
In de richting van de vakbewe
ging is het voor het kabinet
prettig als de hosanna-stem
ming wat wordt getemperd.
Ondanks de beloofde lasten
verlichting lijkt het er niet op
dat de vakbonden zich zullen
matigen in hun looneisen. On
der druk van een minder floris
sante economie zijn er wellicht
beter zaken te doen.
Politiek is ook een kwestie van
psychologie. In het regeerak
koord en de regeringsverkla
ring is enkele keren gewaar
schuwd dat we onszelf niet rijk
moeten rekenen, en niet zelfge
noegzaam moeten worden. Die
boodschap heeft tot dusverre
niet al te veel weerklank gehad,
zeker niet in de Tweede Kamer.
Maar daar kan nu snel veran
dering in komen. GPD
van onze redactie binnenland
Werkgevers- en werkne
mersorganisaties reageren
zeer positief op de benoeming
van Rabobank-topman Wijffels
tot voorzitter van de SER. Voor
zitter De Waal van de FNV, vice-
voorzitter Terpstra van het CNV
en voorzitter Blankert van
VNO-NCW prijzen Wijffels om
zijn grote deskundigheid op so
ciaal-economische terrein, zijn
onafhankelijke opstelling en
brede kijk op de samenleving.
Wij ff els zal volgens De Waal een
duidelijk stempel drukken op de
SER en zo bijdragen aan de ver
nieuwing van de raad. „Het gaat
steeds minder om de tegenstel
ling tussen arbeid en kapitaal en
steeds meer om duurzaamheid
van de samenleving. Het milieu
bijvoorbeeld wordt steeds be
langrijker. Wijffels begrijpt dat
heel goed", licht De Waal toe.
Het siert volgens Terpstra
PvdA-minister De Vries (Socia
le Zaken en Werkgelegenheid)
dat hij zich heeft uitgesproken
voor een SER-voorzitter die
niet tot de regeringspartijen be
hoort. „De bewindsman heeft
gekozen voor kwaliteit. Dat
gaat wel eens anders bij politie
ke benoemingen", stelt Terpstra
vast.
De politiek is al even lovend
over Wijffels. CD A-leider De
Hoop Scheffer noemt hem een
man met grote kwaliteiten.
PvdA-Kamerlid Van Zijl heeft
er 'bewondering' voor dat Wijf
fels, die in het verleden als
CD A-prominent genoemd is als
een potentiële minister-presi
dent, nu deze stap maakt. ..Hij
geeft daarmee het 'goede sig
naal' af dat carrière niet alleen
hoeft te betekenen dat men ho
gerop wil, maar dat men ook een
in de eigen optiek interessante
stap opzij kan maken."
WD-Kamerlid Kamp heeft er
vertrouwen in dat Wijffels met
zijn financieel-economische er
varing als bankier zich in de
SER sterk zal maken voor loon
matiging, beperking van over
heidsuitgaven en lastenverlich
ting.Dat juist een prominent lid
van het CDA een partij die meer
dan de WD een beleidsbepa
lende rol toedenkt aan de socia
le partners, voorzitter wordt
van de SER, stoort Kamp niet.
„We moeten niet doen alsof het
CDA melaats is. Wel moeten we
ervoor zorgen da t de goede men
sen op de goede plaatsen te
rechtkomen." ANP
door Judith Stalpers
Terwijl het land internationaal fel
wordt bekritiseerd wegens de lance
ring van een nieuw type raket die over
Japan vloog, bereidt Noord-Korea zich
voor op grote feestelijkheden. Tijdens
het partijcongres dat vandaag van start
gaat. zal vrijwel zeker de de facto leider
Kim Jong-il tot president worden geko
zen. Deze post was sinds de dood van zijn
vader, Kim Il-sung, in juli 1994 vacant.
Met het officiële presidentschap wordt
Kim Jong-il de absolute leider van
Noord-Korea. Hij bekleedt dan de drie
hoogste posten in de socialistische staat:
legerleider, secretaris-generaal van de
Arbeiderspartij en president. Het is de
eerste 'troonopvolging' van vader op
zoon in de geschiedenis van het socialis
me. Het wordt ook de eerste machtswis
seling in de Democratische Volksrepu
bliek Korea, zoals het land officieel heet,
die aanstaande woensdag zijn vijftigja
rig bestaan viert.
De grote vraag is echter of 'Baby Face'
Kim. zoals de 56-jarige leider graag in
Zuid-Korea wordt afgeschilderd, ook
echt de 'Geliefde Grote Leider' wordt die
zijn vader was. Namelijk de man die met
een woord orders kan uitdelen die klak
keloos worden opgevolgd. Maar ook een
man met een visie. In de vier jaar na de
dood van Kim senior vochten twee groe
peringen om de macht: aan de ene kant de
technocraten van de arbeiderspartij die
een langzame, geleide open marktecono
mie wilden invoeren (dat was de weg die
Kim senior voor zijn dood was ingesla
gen) en aan de andere kant de militairen
van de harde lijn die de politiek van zelf
voorziening, dus van isolement, wilden
continueren.
Kim junior zou zelf de kant van het leger
hebben gekozen, want met de geweren
aan zijn kant zag hij een betere kans het
leiderschap van het land in handen te
krijgen. De machtsstrijd lijkt gewonnen
te zijn door de militairen.
Beperkt
Met spanning wordt vandaag op het par
tijcongres de invulling van de presi-
dentspost afgewacht. En als dat gebeurt,
of Kim Jong-il persoonlijk de partij dan-
wel het volk zal toespreken, of dat een
vertegenwoordiger de toespraak van
Kimzal voorlezen De afgelopen vier jaar
is Kim nauwelijks in het openbaar te zien
geweest. En nog geen enkele keer heeft
hij zijn stem in het openbaar verheven.
Dit zou erop wijzen dat Kims invloed be
perkt is Even belangrijk is echter ook
hoe twintig andere vacante posities in
het partijkader de komende dagen wor
den opgevuld. Het gaat daarbij om pos
ten met grote beslissingsbevoegdheden
voor onder meer internationale betrek
kingen, defensie en landbouw7.
Alles kan in Noord-Korea ook verder
sukkelen, zoals het vier jaar heeft door
gesukkeld sinds het laatste partijcon
gres, waar geen duidelijk economisch of
politiek programma uit kwam, en sinds
het ontstaan van het machtsvacuüm na
de dood van Kim senior. Zolang een ge
beurtenis zich niet echt heeft voltrokken
in Noord-Korea, kan je er niet vanuit
gaan dat die ook plaats vindt. Zo zei de
Noord-Koreaanse ambassadeur in Rus
land gisteren dat Kim Jong-il voorlopig
geen president zal worden, aldus het
Russische persbureau Tass. Er valt bijna
geen objectieve informatie over het vrij
wel hermetisch afgesloten Noord-Korea
te krijgen. Niemand weet hoe groot de
bevolking is. Volgens officiële, Noord-
Koreaanse gegevens, wonen er 22 rriil-
joen mensen. Maar een desastreus econo
misch beleid en twee opeenvolgende ja
ren van natuurrampen hebben het land
naar de hongersnood gedreven. De afge
lopen drie jaar zouden drie miljoen men
sen aan ondervoeding zijn gestorven.
Met een verzwakte bevolking, een totaal
verwaarloosde industrie en landbouw en
een tekort aan brandstoffen gaat het land
de komende winter weer een heel moei
lijke tijd tegemoet.
Het valt echter zwaar medelijden te heb
ben met een regime dat iedere vorm van
behoorlijk internationaal gedrag aan
zijn laars lapt. Met de val van het com
munisme in Rusland viel de grootste
steunpi laar van Noord-Korea weg, want
Rusland zelf had geen geld meer. Noord-
Korea moest het op eigen houtje doen en
kon dat niet.
Terreur
Sinds die tijd voert het land een waar ter-
reurbeleid om koste wat het kost aan
harde valuta te komen om zijn volk te
voeden en het leger te onderhouden.
Want dat leger -geschat op 1,2 miljoen
manschappen- moet de bevolking in het
socialistische gareel houden. Tot die ter
reurdaden horen infiltraties in het 'vij
andelijke' Zuid-Korea. het drukken van
vals geld (Amerikaanse dollars, Japanse
yens) door de autoriteiten, handel in ver
dovende middelen, ontwikkeling van
kernwapens, aanleggen van 's werelds
door Ad Bloemendaal
De vrijlating deze week van
Libanons beroemdste ge
vangene was opnieuw een ge
volg van de toenemende be
moeienis van Frankrijk met het
zoeken naar oplossingen voor
de conflicten in Libanon. Suha
Beshara (31) zat tien jaar gevan
gen wegens een moordaanslag
op generaal Antoine Lahad,
commandant van de met Israël
samenwerkende militie in het
zuiden van het land. Toen Israël
akkoord ging met een F rans ver
zoek haar vrij te laten en Lahad
bleef weigeren, dreigde presi
dent Jacques Chirqc de generaal
zijn Franse paspoort te ontne-
Dat was genoeg. Als Israël zich
ooit uit Libanon terugtrekt, zal
Lahad zijn toevlucht moeten
zoeken in Frankrijk, waar zijn
vrouw en kinderen al wonen. In
Libanon is hij wegens collabo
ratie met de vijand bij verstek
ter dood veroordeeld.
Mikpunt
In november 1988 probeerde
Suha Beshara generaal Lahad
in zijn huis in Marjayoun met
pistoolschoten om het leven te
brengen. De commandant van
het 'Zuid-Libanese Leger' werd
zwaar gewond naar een zieken
huis in Israël overgebracht. Bes
hara belandde zonder enige
vorm van proces in de beruchte
Khiam-gevangenis in Zuid-Li-
banon, mikpunt van talloze kri
tische rapporten van mensen
rechtenorganisaties.
Een deel van de gedetineerdenis
in juni in vrijheid gesteld in ruil
voor de stoffelijke resten van
een Israëlische soldaat. Ook
daarbij was Frankrijk nauw be
trokken.
Ondanks haar jeugd is Suha Be
shara een revolutionaire van de
oude stempel. Leden van de
kleine Libanese Communisti
sche Partij, waarvan ze lid is,
verzamelden zich donderdag bij
haar huis in Beirut om haar na
haar onverwachte vrijlating
welkom te heten. Ze waren ge
stoken in T-shirts met een af
beelding van Che Guevara. Eer
der al was ze op een haastig
belegde persconferentie begroet
door premier Rafik Hariri, die
zei dat het land trots op haar is.
Beshara wilde niet spreken over
de manier waarop ze is gemar
teld in de Khiam-gevangenis.
„Het is gênant te praten over
wat elektrische schokken als je
ziet hoe de mannelijke gevange
nen worden gemarteld en als je
het vergelijkt met het bloedbad
van Qana", zei ze. In Qana kwa
men in 1996 meer dan honderd
Libanese burgers om het leven
bij een Israëlisch artilleriebom-
bardement op een VN-post.
Hezbollah
Volgens de Libanese media pro
beert de Franse minister van
Buitenlandse Zaken, Hubert
Védrine, zijn invloed op de
Iraanse regering aan te wenden
om te voorkomen dat de toe
stand aan de Libanees-Israëli-
sche grens uit de hand loopt.
Iran is de belangrijkste wapen
leverancier van de Hezbollah,
de belangrijkste sji'ietische ver-
zetsbewegig in het gebied.
Frankrijk hoopt dat het uitein
delijk Israël ertoe zal kunnen
bewegen zijn troepen uit Liba
non terug te trekken. Premier
Netanyahu heeft eerder dit jaar
verklaard dat zijn regering be
reid is Veiligheidsraad-resolu-
tie-425, die oproept tot terug
trekking, te aanvaarden. Maar
Israël stelt als voorwaarde dal
het tot een regeling komt mei
het Libanese leger over een
vreedzame overdracht. Liba-j
non en zijn Syrische bescherm-;
heren menen dat resolutie-425j
voorziet in een onvoorwaarde
lijk vertrek van de bezettings
troepen.
Raketten
Het Israëlische leger vreest da'
de Hezbollah nu beschikt ovei
nieuwe, in Iran gefabriceerde
raketten, die de noordelijke bui
tenwijken van de stad Haifaj
kunnen bereiken. Tot nu toe
heeft de militie alleen 120 mm.
Katjoesj a-raketten gebruikt
met een bereik van maximaal 21
kilometer. De nieuwe 240 nm
raketten halen het dubbele.
In een interview met het Liba
nese station Radio Orient zei
Hezbollah's geestelijk leidetj
sheik Fadlallah, dat 'Israëls in
frastructuur' nu 'binnen bereik
van het verzet' is gekomen. Hr
reageerde op berichten dat Isra
el van plan is de eerstvolgend} j
raketaanval te beantwoordeni
met aanvallen op elektriciteits-'
centrales, bruggen en andere
projecten in Libanon. GPD
Troonswisseling
Zaterdagmiddag om precies
twaalf uur is Wilhelmina sa
men met Juliana op het balkon
van het Paleis op de Dam ver
schenen om het volk officieel
mee te delen dat zij afstand
heeft gedaan van de troon. Ju
liana is nu koningin der Ne
derlanden. Aan het einde van
haar rede riep Wilhelmina 'Le
ve onze Koningin'.
Drukte op de Dam
Vele duizenden mensen had
den zich op de Dam verzameld
om getuige te zijn van het his
torische moment. Geen centi
meter in de omgeving van het
paleis was onbezet en daarmee
was het nog drukker dan op
koninginnedag, vijf dagen ge
leden. Maar waar er toen spra
ke was van een uitbundige
sfeer, heerste er nu een eerbie-
dige stilte.
Toespraak Juliana
In haar eerste redevoering als
koningin heeft Juliana gezegd
dat het het Nederlandse volk
zwaar valt om afscheid te ne
men van haar moeder als vor
stin. ..Maar wij kunnen één
ding voor U doen: de ideeën
waarvoor gij pal hebt gestaan,
nastreven en verwerkelijken."
Eerste rijtoer
De eerste rijtoer van koningin
Juliana is een ware zegetocht i
door Amsterdam geworden.
Honderdduizenden hadden
zich langs de elf kilometer lan
ge route geschaard.
Foto links: Kim Jong-il. Foto rechts: Noord-Koreanen nemen een rustpauze tijdens repetities voor de massale viering vandaag van het vijftigjarig bestaan van de republiek.
foto AP
grootste voorraden chemische en biolo
gische wapens, verkoop van raketten aan
staten die terroristen steunen en de
voortdurende schending van internatio
nale overeenkomsten en afspraken. Zelfs
de voedselhulp die het Wereldvoedsel
programma van de Verenigde Naties in
Noord-Korea onder de kinderen uit
voert, wordt deels doorgesluisd naar het
leger en de politieke elite.
Dreiging
Noord-Korea windt er geen doekjes om.
'We hebben voedsel en harde valuta no
dig. Als j e die niet geeft, dan gaan we ver
der met ons nucleaire programma', zo
luidt de laatste dreiging. Zo moet ook de
recente rakettest boven Japan worden
gezien. De Taepodong langere-afstands
raket zou een afzetmarkt hebben in Pa
kistan, Iran of Syrië. „De ontwikkeling
en export van raketten hoort tot het soe
vereine recht van een staat om zichzelf te
kunnen verdedigen en vormt een belang
rijke bron van buitenlandse valuta, zou
een Noord-Koreaanse onderhandelaar
woensdag in New York tegen zijn Ameri
kaanse gepsrekspartner hebben gezegd.
Dat bij die ontwikkeling de soevereine
rechten van andere staten worden ge
schonden, schijnt de Noord- Koreanen
niet in het geringst te storen. Hoe ver wil
len de Noord-Koreanen gaan om met
terreurmiddelen hun land in stand te
houden? Veel hangt ervan af of er een
daadkrachtig team aan de top komt dat
de economie uit het moeras kan trekken
en vorm geven. Zo niet. dan wacht de we
reld nog vele Noord-Koreaanse dreige
menten uit naam van de Grote Leider
Kim Jong-il. GPD
Uitgever:
W F de Pagter
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
A L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax-(0118) 470102
's avonds op zondag t/m
vrijdag vanaf 19.00 uur
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
4461 KN Goes
Tel (0113)273000
Fax (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
4537 AK Terneuzen
Tel (0115) 694457
Fax (0115) 620951
Axel: Nassaustraat 15
4571 BK Axel
Tel. (0115) 568000
Fax. (0115) 561415
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114)373840
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17 00 uur
Zierikzee en Hulst
8.30-17 00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8 00 tot 10.30 uur
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen'
http://www.pzc.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag op de kantoren
gedurende de openingsti|den,
zaterdags tot 14.00 uur
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20 30
tot 22 00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 95,00,
franco per post 125,50:
per maand 34,75,
per jaar 366,50;
franco per post 485,00;
bij automatische afschrijving
per termijn 1.50 korting:
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1.75.
zaterdag 2,50 p.st
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw),
Postrek.nr. 3754316
t n v. PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
184 cent per mm, minimumprijs per
advertentie 27,60,
ingezonden mededelingen
2.5 x tarief;
speciale posities, tarief op aanvraag.
voor brieven bureau van dit blad
7,-meer(excl. 17,5 pet btw).
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag;
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B V.
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
